نقش‌های رسانه ملی در توسعه ورزش‌های همگانی- تفریحی

خادم, امیررضا

نقش‌های رسانه ملی در توسعه ورزش‌های همگانی- تفریحی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

امیررضا خادم

عضو هیأت علمی دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران E-mail: a_khadem@sbu.ac.ir

چکیده

رسانهها در توسعه ورزش و بهویژه ورزش‌های همگانی- تفریحی نقش مهمی دارند؛ به طوری که پژوهشگران متعددی در این حوزه به مطالعه پرداخته و نقش‌هایی را تعیین نمودهاند. لذا در مطالعه حاضر سعی شده است تا با استفاده از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی (AHP) - که میتوان برای هریک از مؤلفه‌ها بالاترین اولویت مؤلفه‌های مسأله را تعیین کرد- به اولویتبندی و تعیین اهمیت هریک از نقش‌های رسانه ملی در راستای توسعه ورزش‌های همگانی تفریحی پرداخته شود. بدین منظور پس از تهیه پرسشنامه تخصصی زوج مقیاسی، روایی محتوایی آن توسط 6 نفر از کارشناسان حوزه رسانه ورزشی تایید و در بین 14 صاحب نظر شامل مربیان ورزش‌ها همگانی- تفریحی توزیع شد. نتایج نشان داد مهمترین نقشها به ترتیب شامل اطلاعرسانی، ایجاد مشارکت اجتماعی، آموزش و در نهایت، فرهنگسازی بود. در نقش اطلاعرسانی که برترین نقش از بُعد مولفه‌ها بود، گویههای "ارائه اطلاعات جذاب، مفید و کاربردی"، " ترویج حضور خانوادگی در برنامههای همگانی تفریحی" و " افزایش سهم ورزش در سبد هزینه خانواده" مهمترین نقش‌ها را داشتند. بنابراین استفاده از رسانه ملی برای آگاهیبخشی میتواند بهترین کارکرد فعلی آن باشد و مدنظر مسئولان قرار گیرد. بعلاوه، تحقیق حاضر نشان داد که همچنان بخش ارائه اطلاعات جذاب، مفید و کاربردی به عنوان مهمترین حیطه اطلاعرسانی باید به صورت جدیتری در دستور کار برنامهسازان این حوزه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

National Media Roles in Development of Public Recreational Sports

نویسنده [English]

Amir Reza Khadem

Khadem

چکیده [English]

The role of media in the development of sport, especially public recreational sports is clear to everyone. A numerous researchers have studied these roles. The study is to use the Analytical Hierarchy Process (AHP) to prioritize and determine the importance of national media roles in the development of public recreational sports. For this purpose, specialized questionnaire scale couple were provided, confirmed its validity by 6 experts in sports media and were distributed among the 14 experts that included coaches in public recreational sports.
The results showed that the most important roles of the media were notification, create social participation, education, and ultimately of the culture respectively. In the notification area that was the most important component the role of the "presenting of interesting and useful information ", "promote family participation in public health programs" and "increasing the share of household expenditure exercise", were the most important roles. So, using the national media to raise awareness of people can be the best measure..

کلیدواژه‌ها [English]

Key word: National Media
Informing
Analytical Hierarchy Process (AHP) and Health

اصل مقاله

نقش‌های رسانه ملی در توسعه ورزش‌های همگانی- تفریحی

امیررضا خادم[1]

تاریخ دریافت مقاله: 2/4/1395

تاریخ پذیرش مقاله:25/6/1395

مقدمه

ماهیت «رسانه‌های جمعی» پیشرفت و تحول کمی و کیفی مبادله و تولید نمادین را در جهان معاصر عمیقاً و به شیوههایی برگشتناپذیر دگرگون کرده است. ازاین‌رو، عصر حاضر را «عصر ارتباطات» نامیدهاند. در حال حاضر به دلیل وجود کاربرد وسایل ارتباط‌جمعی که وسعت، نفوذ و تأثیرات آن بسیار زیاد است، وسایل ارتباط‌جمعی ابزاری مؤثر و نیرومندی برای تسخیر هویت، افکار و اذهان عمومی محسوب میشوند (یوئن^{^[2]}، 2015). اهمیت «عمومی‌سازی» رسانههای گروهی باعث ایجاد عمومیسازی ارتباطات- توانایی، تعریف موضوعات، فراهم ساختن واژگان مشترک و بنابراین بهرهگیری از توجه و قدرت کمکهای نظری وسیعی شده است (هاراسیم^{^[3]}، 2000). ازاین‌رو، یکی از مسائلی که در سال‌های اخیر رشد چشمگیری داشته و آحاد مردم (و به‌ویژه سیاستمداران) را متوجه خودساخته است، قابلیت تأثیر رسانههای جدید به شکلی همهگیر و جهانی است. این تأثیر که از آن به‌عنوان جهانی‌شدن یا دهکده جهانی یاد میشود، سبب ادغام جوامع در یک فرهنگ جهانی شده است؛ فرایند جهانی‌شدن، راه پیشرفت جوامع را به سوی جامعهای دانش‌مدار میکشاند که در آن دانش و اطلاعات، محور رشد و توسعه هر جامعه‌ای خواهد بود. بدیهی است که رویارویی با چالشهای جوامع دانش‌مدار، نیازمند بازنگری و طراحی مجدد نظام‌های آموزش، سلامت، فرهنگ، ارتباط و ... و فرایندهای مرتبط با آنهاست (وان دوسن^{^[4]}، 2014).

همچنان که ذکر شد، یکی از نظامهایی که در دنیای ارتباطی جدید نیازمند بازنگری است، نظام سلامت جامعه است. پروفسور "کن هاردمن" استاد دانشگاه منچستر انگلستان و عضو شورای ورزش اروپا بیان میکند که ورزش همگانی، در واقع شکلی از فعالیت های جسمانی است که سلامتی بدن را بهبود می بخشد و روابط اجتماعی را شکل می دهد و یا منجر به نتایجی از مسابقات در تمام سطوح می شود (سجادی و همکاران، 1389). کیم (1999) معتقد است که ورزش همگانی بخش جدا نشدنی از مفهوم ورزش است که ورزش را در گسترده ترین شکل ممکن امکان پذیر و جامعه جهانی را به صورت یک کل واحد در می آورد (کیم، 1999). ورزش همگانی، نه به عنوان یک وظیفه، بلکه یک فرصت است؛ نه به عنوان یک ورزش دسته جمعی، بلکه به عنوان یک ورزش فردی و به عنوان یک ورزش گروهی است. با وجود این، یک جنبش جهانی است که برنامهها و روشهای زندگی بسیار متفاوتی را ترویج می نماید (جوادیپور، 1390). فلسفه اصلی ورزش همگانی، توجه به این شعار کلیدی است که « انسان برای ورزش ساخته نشده است، بلکه این ورزش است که برای انسان آفریده شده است». پیتر دائلی (1991) ماهیت ورزش همگانی را برخورداری از سه اصل عدم تبعیض و نابرابری در ورزش و توزیع عادلانه تجهیزات و امکانات، فرایند تصمیم گیری دوسویه تعاملی از بالا به پایین و از پایین به بالا و برخورداری از حالت متمم و مکملی یا عدم تضاد با سایر ورزش های قهرمانی، تربیتی و پرورشی می داند (جوادیپور، 1390).

همچنین، در زمینه چهار نقش اطلاعرسانی، مشارکت اجتماعی، فرهنگ سازی و آموزش نیز پژوهشگران متعددی به بررسی این نقش‌ها برای رسانه‌های ورزشی پرداخته اند؛ به طوری که مرادی و همکاران (1390) در مطالعه خود نشان دادند که نقشهای چهارگانه رسانه ملی با توسعه فرهنگ ورزش همگانی رابطه مثبت معنا دارد. حال سوال این است که با توجه به اهمیت روز افزون رسانه ملی در توسعه ورزش‌های همگانی تفریحی(ظریفی و داوودی، 1394 و قاسمی و همکاران، 1386)، هر یک از این نقشها از چه درجه اهمیتی برخوردار هستند. در این مطالعه سعی شده است تا با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و بهره گیری از نظر صاحب نظران به این سوال پاسخ داده شود.

روششناسی پژوهش

پژوهش حاضر از نوع توصیفی بود. به منظور تحلیل و رتبه بندی نقش‌های رسانه ملی در توسعه ورزش‌های همگانی- تفریحی، از تکنیک فرایند تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد. فرایند تحلیل سلسله مراتبی^{^[5]} (AHP) نوعی روش تصمیم گیری چند معیاره است که برای نخستین بار توسط تواس ال ساتی^{^[6]} در دهه 1970 ابداع گردید که با استفاده از دیدگاه‌ها و نظرات موجود، برای هریک از مؤلفه‌ها بالاترین اولویت را تعیین و توجه تصمیم گیرنده را به ضرورت آن جلب می‌کند.

برای پژوهش حاضر 14 نفر از صاحبنظران به صورت هدفمند انتخاب شدند. صاحب‌نظران مذکور شامل مسئولان و مربیان ورزش‌ها همگانی- تفریحی بودند. پس از تدوین پرسشنامه ‌زوج مقیاسی بر مبنای AHP، جهت تعیین روایی و رفع ابهامات احتمالی پرسشنامه مذکور در اختیار 6 نفر از صاحب‌نظران قرار گرفت و توسط آن‌ها تعدیل و تایید شد. همچنین جهت سهولت و افزایش دقت، راهنمای پاسخگویی توسط پژوهشگران طراحی و در ابتدای پرسشنامه قرار گرفت.

یکی از نقاط قوت روش AHP سیستم خود کنترلی آن می باشد که با استفاده از نرخ سازگاری به بررسی درجه اعتبار و پایایی ماتریس‌های مقیاسات زوجی می پردازد. پس از جمع‌آوری پرسشنامه‌ها‌، به منظور اطمینان از روایی و پایایی نتایج نرخ ناسازگاری برای هر یک محاسبه گردید و پرسشنامه‌هایی که نرخ ناسازگاری آن‌ها از 1/0 بیشتر بود، دوباره به پاسخ‌دهندگان باز گردانده شد تا در پاسخ‌های خود تجدید نظر کنند. بدین ترتیب، تمامی پرسشنامه‌هایی که مبنای محاسبات قرار گرفتند، دارای درجه ناسازگاری کمتر از 1/0 بودند. گفتنی است که تمامی مراحل فوق با استفاده از نرم‌افزار Expert Choice انجام گردید.

یافته‌های پژوهش

ابتدا در پژوهش حاضر مدل مفهومی به شرح شکل 1 در 3 سطح هدف، نقش‌ها (مولفه‌ها) و نقش‌ها (گویه‌ها) تشکیل شد:

شکل 1: مدل مفهومی پژوهش

پس از تشکیل مدل مفهومی، به تحلیل نظر صاحبنظران پرداخته شد. در این زمینه خروجی نرمافزار حاکی از اهمیت بیشتر نقش اطلاع رسانی رسانه ملی نسبت به سایر نقش‌هاست (جدول 1). در این روند وزندهی بر اساس قدرت اثر هر مولفه، ضریب اکتسابی و میانگین نسبی نظرات به دست آمده است.

جدول 1: اهمیت و وزن نقش‌های رسانه ملی در توسعه ورزش‌های همگانی- تفریحی

کد	نقش‌ها(مولفه‌ها)	وزن	رتبه
A	اطلاع رسانی	337/0	1
B	ایجاد مشارکت اجتماعی	181/0	3
C	آموزش	168/0	4
D	فرهنگ سازی	314/0	2

همانگونه که جدول 1 نشان میدهد نقش‌های اطلاع رسانی و فرهنگ سازی با اختلاف کمی با امتیاز‌های 337/0 و 314/0 در اولویت اول و دوم قرار گرفتند. در ادامه به اولویت بندی هریک از گویه‌های نقش های فوق پرداخته شده است.

نقش‌های اطلاع رسانی

نتایج تحلیل نظر صاحب نظران پیرامون اهمیت نقش ‌های اطلاع رسانی در جدول 2 ارائه گردیده است.

جدول 2: تعین وزن و اهمیت نقش‌های اطلاع رسانی رسانه ملی

کد	گویه	وزن	رتبه
a1	ارائه اطلاعات جذاب، مفید و کاربردی	460/0	1
a2	رعایت اصل بی طرفی در ارائه اخبار	219/0	3
a3	ارائه اطلاعات صحیح و به روز	237/0	2
a4	پوشش اخبار داخلی و خارجی	083/0	4

جدول 2 حاکی از اهمیت بیشتر نقش رسانه ملی برای" ارائه اطلاعات جذاب، مفید و کاربردی" است؛ نقشی که با وزن 460/0 در اولویت اول قرار گرفت.

نقش‌های فرهنگ سازی

تحلیل‌ نقش‌های فرهنگ سازی رسانه ملی حاکی از فاصله زیاد بین گویه هاست. (جدول 3)

جدول3: وزن و اهمیت نقش‌های فرهنگ سازی رسانه ملی

کد	گویه	وزن	رتبه
d1	الگو سازی ورزشکاران ورزش‌های همگانی تفریحی	309/0	2
d2	ترویج حضور خانوادگی در برنامه های همگانی تفریحی	582/0	1
d3	ارائه ارزش‌های اخلاقی در حوزه ورزش های همگانی تفریحی	109/0	3

خروجی نرم افزار Expert Choice در مورد نتایج فوق حاکی از آن است که رسانه ملی در حوزه فرهنگ سازی نقش خطیری را برای "ترویج حضور خانوادگی در برنامه های همگانی تفریحی" به عهده دارد، چرا که این نقش با اختلاف زیادی در رتبه اول قرار گرفت.

نقش‌های ایجاد مشارکت اجتماعی

ایجاد مشارکت اجتماعی، نقش دیگری بود که جهت تعیین اهمیت گویه های آن‌ مورد تحلیل قرار گرفت. (جدول4)

جدول 4: وزن و اهمیت نقش‌های ایجاد مشارکت اجتماعی رسانه ملی

کد	گویه	وزن	رتبه
b1	ترویج اشتغالزایی	326/0	2
b2	ایجاد زندگی شاد و مشارکتی	252/0	3
b3	افزایش سهم ورزش در سبد هزینه خانواده	422/0	1

مطالعه نشان داد که از دیدگاه صاحبنظران "افزایش سهم ورزش در سبد هزینه خانواده” با وزن 422/0 مهمترین نقش رسانه ملی در ایجاد مشارکت اجتماعی است.

نقش‌های آموزش

آموزش، یکی از نقش‌هایی است که رسانه ملی در توسعه ورزش‌های همگانی تفریحی به عهده دارد. در این زمینه، جدول 5 وزن و اهمیت هریک از گویه‌های این نقش را نشان می‌دهد.

جدول5: وزن و اهمیت نقش‌های آموزش رسانه ملی

کد	گویه	وزن	رتبه
c1	ارائه مطالب مرتبط با حوزه سلامت	361/0	1
c2	ترویج سبک زندگی فعال	298/0	2
c3	نیاز سنجی حوزه آموزش	203/0	3
c4	خود مدیریتی در زندگی	138/0	4

تحلیل نظر صاحبنظران حوزه رسانه حاکی از نقش رسانه ملی در ارائه و آموزش در حوزه سلامت با وزن 361/0 و همچنین آموزش در حوزه سبک رندگی فعال با وزن 298/0 می باشد.

اولویت بندی نهایی و کلی تمام گویه‌ها

یکی از ویژگی های تحلیل سلسله مراتبی، ارئه وزن و اهمیت تمامی گویه ها با توجه به وزن مولفه‌های آن است. در ادامه و به شرح شکل 2، این هدف در پژوهش حاضر محقق شده است.

شکل2: اولویت بندی کلی نقش‌های رسانه ملی برای توسعه ورزش‌های همگانی- تفریحی

همانگونه که شکل 2 نشان میدهد نقش‌های "ارائه اطلاعات جذاب، مفید و کاربردی"، "رواج حضور خانوادگی در برنامه های همگانی تفریحی"، "افزایش سهم ورزش در سبد هزینه خانواده"، "ارائه اطلاعات صحیح و به روز" و "ارائه مطالب مرتبط با حوزه سلامت" به ترتیب اهمیت در اولویت اول تا پنجم قرار دارند.

بحث و نتیجه گیری

یکی از ابعاد مهمی که از دیرباز مطرح بوده و در جوامع نوین شکل تازه و جدیتری به خود گرفته است، سلامت جامعه است. برای دستیابی به سلامت عمومی باید به عوامل متعددی توجه داشت. ورزش و تفریح، یکی از عوامل مهم در تامین سلامت جسم و روان، غنی‌سازی اوقات فراغت، گسترش روابط اجتماعی، دورشدن از زندگی ماشینی و بازگشت به طبیعت است. در این بین، رسانه‌ها جزئی مهم از جامعه و ترغیب کننده به ورزش هستند که تحقیق حاضر به بررسی نقشهای رسانه در حیطه ورزشهای همگانی پرداخت. نتایج مطالعه حاضر در راستای اهمیت نقش‌های رسانه ملی در توسعه ورزش‌های همگانی- تفریحی حاکی از اهمیت و اولویت اول نقش اطلاع رسانی نسبت به دیگر نقش‌های رسانه ملی است. این بدان معناست که همچنان اطلاعات کافی در اختیار افراد جامعه نیست. اوسولیوان و پورتر (2015) نیز به نقش رسانه در اطلاع رسانی برای ورزش و اهمت آن اشاره کردند و بیان داشتند که علیرغم گسترش اطلاعات از طرق مختلف، باز هم به دلیل تنوع و گستردگی حیطههای ورزشی، لازم است اطلاعرسانی در این حوزه تخصصیتر صورت گیرد. لذا با توجه به افزایش روز افزون شبکه های مختلف رسانه‌های گروهی به نظر می رسد رسانه ملی نیازمند راهکار‌های اجرایی در حوزه ورزش همگانی باشد، چراکه طبق یافتههای حاضر این نیاز بیش از سایر بخشها احساس میشود. این یافته با نتایج ظریفی (1391) همخوانی دارد. همچنین در این زمینه و با توجه به نقش‌های مختلف اطلاعرسانی، نقش "ارائه اطلاعات جذاب، مفید و کاربردی" از اهمیت بیشتری نسبت به دیگر نقش‌های اطلاع رسانی برخوردار بود. این مطلب حاکی از آن است که همراستا با گفته اوسولیوان و پورتر (2015) مردم و خانواده‌ها به دنبال نوآوری و خلاقیت در ارائه مطالب و مباحث کابردی و مفید می‌باشند. به عبارت دیگر، امروز دیگر اطلاعات معمول جوابگوی نیازهای افراد نیست، بلکه رسانه باید با نیازشناسی به سمت ارائه اطلاعات مفید حرکت کند و آنها را در شکلی جذاب پیاده کند. فیلو و همکاران (2015) نیز به اهمیت عامل جذابیت در ارائه اطلاعات ورزشی از طرف رسانههای اجتماعی اشاره کردند که همراستا با نتیجه تحقیق حاضر است.

اولویت بعدی نقش رسانه ملی در توسعه ورزش‌های همگانی- تفریحی، نقش فرهنگ‌سازی بود. تردیدی وجود ندارد که رسانه های ارتباط جمعی در کنار عواملی همچون: نهاد خانواده، آموزش و پرورش، دین، گروه دوستان و همسالان، محیط های شغلی، جناح های سیاسی و کل جامعه نقش ویژه ای در انتقال فرهنگ، اجتماعی کردن و تعلیم و تربیت اجتماعی و انسانی ایفا می کنند (کارلسون، 1380). لذا از آنجا که ورزش و بخصوص ورزش همگانی نیز جزئی از اجتماع و شیوه زندگی افراد است و جدا از دیگر مسائل اجتماعی نیست، نتیجه حاضر قابل تبیین و توضیح است. لی و همکاران (2015) نیز در تحقیق خود اشاره داشتند که نه تنها ورزشهای مرتبط با اوقات فراغت سبب انتقال فرهنگ بین نسلها میشوند، بلکه خود ورزش همگانی و پرداختن به ورزش در اوقات فراغت نیز نیاز به فرهنگ سازی دارد و این یک ارتباط متقابل است. از این منظر نتایج تحقیق حاضر با نتایج لی و همکاران (2015) همخوانی دارد. در حیطه فرهنگ سازی، نتایج پژوهش حاضر نشان داد که "ترویج حضور خانوادگی در برنامههای همگانی تفریحی" اهمیت بالاتری نسبت به دیگر نقش‌های فرهنگ سازی داشت. این اهمیت را می توان اینگونه تبیین کرد که با توجه به نقش بنیادی خانواده‌ها در تربیت و ترویج ورزش، ترویج حضور‌های خانوادگی متضمن این توسعه خواهد بود. این یافته همراستا با یافته هیوز و همکاران (2016) است که به اهمیت حضور خانواده برای مشارکت مطمئن در ورزش اشاره کردند.

ایجاد مشارکت اجتماعی، نقش دیگری بود که در این مطالعه بررسی شد و در رده سوم اولویت قرار گرفت. مطابق با یافتههای نیکلسون و همکاران (2014) مشارکت اجتماعی بیشتر امری ذاتی فرهنگ اجتماع است، اما از آنجا که فرهنگ متاثر از و تاثیرگذار بر رسانه است نمیتوان نقش رسانه را در حیطه مشارکت اجتماعی نادیده گرفت. بررسی نتایج تحقیق در بخش مشارکت اجتماعی نشان داد گویه "افزایش سهم ورزش در سبد هزینه خانواده" در اولویت اول قرار داشت. هرچند به منظور پیشگیری ازگسترش بیمارهای مختلف در بین شهروندان باید ورزش آسان و ارزان در اختیار آن‌ها قرار بگیرد، اما امروزه سهم ورزش در سبد خانواده گران است. لذا با توجه به یافتههای حاضر، لازم است که رسانه ملی با ابقای نقش مشارکت اجتماعی، به ترویج افزایش سهم ورزش در سبد خانواده‌ها بپردازد.

آخرین نقش رسانه ملی در این مطالعه، نقش آموزش بود. از آنجا که اهمیت رسانه در حیطه آموزش روشن است میتوان این بعد را در حیطه آموزش ورزش همگانی که نوعی آموزش بدنی است، تبیین و توجیه کرد (سائووی، 2012). "ارائه مطالب مرتبط با حوزه سلامت" نقشی بود که به نظر میرسد از اهمیت بیشتری در این حوزه برخوردار است. مطالعه متون علمی بیانگر آثار بسیار مفید و متعدد ورزش‌های تفریحی همگانی بر سلامت انسان است (ماسیرا و همکاران، 2013). لذا مطابق با یافتههای کولبائو و همکاران (2014) ارائه مطالب مفید و تبیین اهمیت نقش ورزش در سلامت اقشار مختلف جامعه همچون کودکان، بانوان، سالمندان و ... دراین زمینه میتواند سودمند باشد.

مراجع

منابع
- جوادی پور، محمد .(1390). "برنامه راهبردی فدراسیون ورزش‌های همگانی و تفریحی". وزارت ورزش و جوانان: فدراسیون ورزش‌های همگانی و تفریحی.
  - دادگران، محمد .(1387). "مبانی ارتباطات جمعی". تهران: فیروزه
  - رضوی زاده، حسین .(1381). تحلیل محتوای مهمترین روزنامه‌های سراسری کشور در سال 1381. تهران: مرکز مطالعات تحقیقات رسانه‌ای
  - روشندل اربطانی، طاهره .(1386). "تبیین جایگاه رسانه ها ی همگانی در نهادینه کردن ورزش همگانی در کشور". مجله حرکت.33 (7)،ص 177-165.
  - سجادی، نصرالله؛ هنری، حبیب و تیموری، آتوسا .( 138). "بررسی و مقایسه کارکرد مرکز توسعه ورزش همگانی و تفریحی و مرکز توسعه ورزش قهرمانی ایران بر اساس مدل وایزبورد". پژوهش در علوم ورزشی. شماره 26، ص170-153.
  - ظریفی، مجتبی و داوودی، کریم .(1391). "رسانه ملی و توسعه ورزش همگانی". فصلنامه پژوهش های ارتباطی. سال نوزدهم، 69، ص119-134.
    - قاسمی، حمید؛ مظفری، سید امیر احمد و امیرتاش، علی محمد .(1386). "توسعه ورزش از طریق تلویزیون در ایران". پژوهش در علوم ورزشی. 17،ص 131-148.
    - کارلسون، اولا .(1380). "کودکان و خشونت در رسانه های جمعی". مهدی شفتی. تهران: مرکز تحقیقات صدا و سیما
    - کردی، محمدرضا .(1386). "بررسی نقش مطبوعات و رسانه های گروهی در ورزش ایران". طرح پژوهشی، پژوهشکده تربیت بدنی و علوم تربیتی.
    - گودرزی، محمود؛ اسلامی، ایوب، علیدوست قهفرخی، ابراهیم .(1394). "شناسایی عوامل موثر بر توسعه فرهنگ ورزش همگانی از طریق سیمای جمهوری اسلامی ایران". پژوهش‌های کاربردی در مدیریت ورزشی. 3 (15)،ص11-27.
    - مرادی، مهدی؛ هنری، حبیب و احمدی، عبدالحمید .(1390). "بررسی نقش چهارگانه رسانه های ورزشی در توسعه فرهنگ ورزش همگانی". نشریه مدیریت ورزشی. شماره9، ص180-167.
    - نوابی نژاد، شکوه .(1376). بررسی وضعیت تحصیلی ورزشکاران شرکت‌کننده در چهارمین المپیاد فرهنگی ورزشی دانش آموزان دختر مقاطع مختلف تحصیلی راهنمایی و متوسطه سراسر کشور. تهران: وزارت آموزش و پرورش
      - Alshami, A. Anazi, H. Shawqi, M. (2012). "Sport Mass Media Influence on Promoting Sports in Order to Improve Public Health". Current Research Journal of Social Sciences 4(2), p 153-158.
      - Filo, K., Lock, D., & Karg, A. (2015). Sport and social media research: A review. Sport management review, 18(2), 166-181.
      - Harasim, L. (2000). "Shift happens: Online education as a new paradigm in learning". The Internet and higher education, 3(1), 41-61.
      - Hayoz, C. V., Klostermann, C., Schlesinger, T., & Nagel, S. (2016). "The relevance of sport-related orientation and behaviour patterns within the family to the sport participation of youth in Switzerland".
      - Ilhan, L., Genser, E., (2014). "The media as the factor of tending to sport in children: a study after a TV competition program named as Ice dancing" . Nigde University Journal of physical education and sport sciences 6(1), p85-93.
      - Jones, L. E., Lee, J., Semanik, P. Cox C., Dunlop, D and Chang, R. W (2011). "Relationship Between Beliefs, Motivation, and Worries About Physical Activity and Physical Activity Participation in Persons With Rheumatoid Arthritis". Care & Research, Vol. 63, No. 12, p1700-170.
      - Kim, M. (1999). "Development of model for non- profit". University of Physical Eduction. Seoul. Korea.
      - Kulbaev, A., Doshybekov, A., Untaev, Z., Nijazakynov, E., & Lesbekova, R. (2014). "Importance of Advertising Physical Education and Sport in the Media to Maintain a Healthy Lifestyle of Nation". World Applied Sciences Journal, 30(4), 438-441.
      - Li, K. C., Sotiriadou, P., & Auld, C. (2015). "An examination of the role of sport and leisure on the acculturation of Chinese immigrants". World Leisure Journal, 57(3), 209-220.
      - Massiera^,B,. Petracovschi^,S,. Jessica^,Ch. (2013). "Ideological challenges to developing leisure sport in Romania: a cultural and historical analysis of the impact of elite sport on popular sport practice." Society and Leisure, 1(36), p111-126.
      - Nicholson, M., Brown, K., & Hoye, R. (2014). "Sport, community involvement and social support". Sport in Society, 17(1), 6-22.
      - O'Sullivan, T., & Porter, D. (2015). Media, sport and memory: the mediated legacies of great sporting events.
      - Rowe, D. (1996). "The global love-match: Sport and Television". Media, Culture & Society, 18, P 565-583.
      - Sawyer, T. H., Bemiller, J., & Trendafilova, S. (2012). "Social media and free speech in education and sport". Journal of Physical Education, Recreation & Dance, 83(1), 7-56.
      - Van Dusen, G. C. (2014). "Digital Dilemma: Issues of Access, Cost, and Quality in Media-Enhanced and Distance Education". ASHE-ERIC Higher Education Report, Volume 27, Number 5. Jossey-Bass Higher and Adult Education Series.
      - Yuen, A. H. (2015). "The Changing Face of Educational Technology: New Media, Knowledge Practices, and Multi literacies". In New Media, Knowledge Practices and Multi literacies, (pp. 3-9). Springer Singapore.