محمود عظیمی رستا؛ لطیف سعادتی سیدبگلو؛ ذبیح الله صدفی
دوره 14، شماره 27 ، خرداد 1394، ، صفحه 59-92
چکیده
پژوهش حاضر، به بررسی و تبیین جامعه‌شناختی عوامل مؤثر (نگرش به شهروندی: قانونی، هنجاری، مشتری، سازمانی و اقتضایی) بر نگرش جوانان شهر تهران به شهروندی گفتگویی(نگرش به شهروندی: تفاهمی، ارتباطی و مشارکتی) پرداخته است. بر این اساس، برمبنای نظریۀ شهروندیِ گفتگوییِ هابرماس درقالب مُدل نظری شهروندی گفت و گویی، مسیرِ ...
بیشتر
پژوهش حاضر، به بررسی و تبیین جامعه‌شناختی عوامل مؤثر (نگرش به شهروندی: قانونی، هنجاری، مشتری، سازمانی و اقتضایی) بر نگرش جوانان شهر تهران به شهروندی گفتگویی(نگرش به شهروندی: تفاهمی، ارتباطی و مشارکتی) پرداخته است. بر این اساس، برمبنای نظریۀ شهروندیِ گفتگوییِ هابرماس درقالب مُدل نظری شهروندی گفت و گویی، مسیرِ فرضیه‌های پژوهش و نظریههای مربوط به نگرش شهروندی مَدنظر قرار گرفت. بنابراین، در روش شناسی تحقیق با تکیه بر روش پیمایش از میان جمعیت جوانان 18 تا 30 سال شهر تهران به کمک فرمول کوکران حجم نمونه به میزان 385 نفر تعیین شد، اما برای تعمیم پذیری بیشتر 338 نفر به آن اضافه شد و کل نمونه به تعداد 723 نفر به صورت نمونهگیری خوشهای چندمرحله ای و تصادفی در نظر گرفته شد. به این ترتیب، با استفاده از ابزار پرسشنامۀ هدایت شده، داده‌های مورد نیاز گردآورى و به کمک نرم افزار (SPSS) پردازش شد. در نتیجۀ آزمون ضریب همبستگی پیرسون (r) بین متغیر وابسته (نگرش به شهروندی گفتگویی) با متغیرهای مستقل (نگرش به شهروندی: قانونی، هنجاری، مشتری، سازمانی و اقتضایی) رابطه معناداری مشاهده گردید. در ضمن، بین متغیر وابسته (نگرش به شهروندی گفت وگویی) و برخی متغیرهای زمینهای (جنسیت، وضع تأهل، وضع اشتغال، مالکیت مسکن و منطقه مسکونی) رابطه معناداری مشاهده گردید؛ اما برخی متغیرهای زمینهای (وسیله نقلیه، سن، نوع شغل، تحصیلات، درآمد و بُعدخانوار) رابطه معناداری را نشان نداد. نتایج حاصل از نیکویی برازش متغیرهای تحقیق برای سنجش میزان اعتبار و رواییگویههای پرسشنامه با مقدار آلفای کرونباخ بالا(98/0) تعیین شد. همچنین، برای نیکویی برازش دقیقتر متغیرهای تحقیق، از تحلیل عاملی استفاده شد که میزان آن در نتیجه حاصل از آزمون KMO=0.98 و آزمون تقریبی کُرَویتِ BTS با مقدار مجذورکاى(χ2) برابر 929/2 در سطح معنادارى قابل قبول نشان دهندۀ معنادارى ماتریس داده‌ها و وجود حداقل شرط لازم انجام تحلیل عاملى در مورد ماتریس داده‌هاى مربوط به کلیۀ متغیرهاى اصلى می‌باشد. در ادامه فرآیند نیکویی برازش مدل نظری تحقیق، از آزمون رگرسیون چندگانه و از تحلیل مسیر استفاده شد که در آن برمبنای مجموع اثراتِ مستقیم و غیرمستقیم متغیرهاى آشکار، از بیشترین و قوی‌ترین تأثیرِ نگرش به شهروندی گفت وگویی جوانان شهر تهران می‌توان به نگرش شهروندی سازمانی با ضریب (670/0)، شهروندی هنجاری با ضریب (381/0) و شهروندی اقتضایی با ضریب (181/0) نام برد که به صورت آشکار، مستقیم و غیرمستقیم بر متغیر نگرش جوانان بر شهروندی گفت وگویی تاثیر گذاشتهاند. بقیه متغیرهای مستقل نگرشهای شهروندی و متغیرهای زمینهای، به صورت غیر مستقیم یا پنهان بر نگرش شهروندی گفتوگویی جوانان کلان شهر تهران تاثیر گذاشته اند. نتایج یافتههای این پژوهش نشان داد که نگرش جوانان کلان شهر تهران نسبت به شهروندی گفتگویی در وضعیت مثبت و مناسبی قرار ندارد و حتی گویای وضعیت بحرانی است.
