سید محسن بنی جمالی؛ سهیلا صادقی فسایی
دوره 20، شماره 51 ، خرداد 1400، ، صفحه 9-34
چکیده
مطالعه حاضر با هدف شناخت فرآیندهایی از زندگی جوانان که مانع ازدواج ایشان میشود، با روش کیفی بر اساس بیانی که جوانان از تأخیر در ازدواج ارائه میدهند و تحلیل و تفسیری که از موقعیت میسازند، در جستجوی شناخت عواملِ تأخیر ازدواج جوانان مطابق با روایت خود ایشان است. این مطالعه بر اساس مصاحبۀ نیمهساختاریافته با نمونهای متشکل از 25 ...
بیشتر
مطالعه حاضر با هدف شناخت فرآیندهایی از زندگی جوانان که مانع ازدواج ایشان میشود، با روش کیفی بر اساس بیانی که جوانان از تأخیر در ازدواج ارائه میدهند و تحلیل و تفسیری که از موقعیت میسازند، در جستجوی شناخت عواملِ تأخیر ازدواج جوانان مطابق با روایت خود ایشان است. این مطالعه بر اساس مصاحبۀ نیمهساختاریافته با نمونهای متشکل از 25 فرد 19 تا 40 ساله انجام گرفته و از شیوۀ تحلیل تماتیک سود برده است تا بر اساس آن مقولات و مضمونهای اصلی تعیینکنندۀ تأخیر در ازدواج استخراج و تحلیل شود. مطالعه نشان میدهد که مسئلۀ مهم در بازداشتن جوانان از ازدواج، نداشتن شغل است که باعث کاستی در اطمینان نسبت به توانایی ادارۀ زندگیِ پس از ازدواج میشود. شرایط نامطمئن، مسئلۀ مهم دیگری است که با پیشبینیناپذیر کردن زندگی و ترس از آینده باعث تأخیر در ازدواج میشود. در این میان، ناتوانی خانواده در حمایت از ازدواجِ فرزندان شدت مسئله را مضاعف میسازد. تلۀ گذار به بزرگسالی و شلوغی زندگی، به عنوان دو مفهوم جدیدی که در این مطالعه معرفی میشوند، دو عامل دیگر تعیینکننده در بازداشتن از ازدواج است. مسئلۀ مهمی که به طور ویژه از سوی زنان مطرح میشود، نگرانی از انتخابنشدن است. ترس از محدودشدن آزادی نیز هم در مردان و هم در زنان، مطرح می گردد. مسئلۀ بیاعتمادی به جنس مخالف که نتیجۀ روابط بین دو جنس و گرایش به دوستیهای خارج از ازدواج است، به واسطۀ ترسی که از ازدواج ایجاد میکند، مانع مهم دیگری در ازدواج جوانان تلقی میشود. در مواردی ناآشنایی با ازدواج و زندگی متأهلی و در نتیجه سردرگمی در چگونگی راهبری و مدیریت آن، مانع مهم دیگر ازدواج جوانان تلقی میشود. سرانجام بیان میگردد که پیچیده و سختشدن ازدواج به عنوان پدیدهای جدید، بازدارنده ای مهم در ازدواج جوانان است.
فریده خلج آبادی فراهانی
دوره 20، شماره 51 ، خرداد 1400، ، صفحه 35-70
چکیده
دسترسی گسترده به اینترنت در بین جوانان و مواجهه اجتناب ناپذیر آنها با محتوای خارج عرف جنسی، نگرانی زیادی در مورد اثرات نامطلوب شناختی، روانی، رفتاری و اجتماعی بر آنها ایجاد کرده است. هدف این تحقیق، واکاوی عوامل ساختاری کلان و میانی زمینه ساز مصرف پورنوگرافی در اینترنت از دیدگاه جوانان است. به این منظور پژوهشی کیفی با رویکرد تفسیری ...
بیشتر
دسترسی گسترده به اینترنت در بین جوانان و مواجهه اجتناب ناپذیر آنها با محتوای خارج عرف جنسی، نگرانی زیادی در مورد اثرات نامطلوب شناختی، روانی، رفتاری و اجتماعی بر آنها ایجاد کرده است. هدف این تحقیق، واکاوی عوامل ساختاری کلان و میانی زمینه ساز مصرف پورنوگرافی در اینترنت از دیدگاه جوانان است. به این منظور پژوهشی کیفی با رویکرد تفسیری و روش تحلیل محتوا انجام شد و تعداد 54 مصاحبه عمیق با دختران و پسران 15تا 18 ساله شهر تهران در سال 1395 به روش نمونه گیری هدفمند صورت گرفت. عوامل زمینه ساز فوق به شرح زیر استخراج گردید: 1. پارادوکس یا تضاد ارزش های جنسی در فضای واقعی جامعه؛ 2. ناهماهنگی بین هجوم فرهنگی نرم و تلاش های رسانه ملی در جهت ارتقای سواد رسانه ای؛ 3. ساختار هدفمند و هوشمند فضای مجازی و اینترنت برای جذب مخاطبان به محتوای جنسی نامتعارف؛ 4. ناکارآمدی مدارس در توانمندسازی جوانان در رسانه و آموزش سواد رسانه ای در حوزه آسیب های جنسی. بنابراین مسئولان و سیاست گزاران حوزه جوانان ضروری است نسبت به تحولات ارزشی جامعه و نقش آن در آسیب پذیری نسل جوانان در مواجهه با محتوای جنسی نامتعارف در اینترنت و فضای مجازی آگاه باشند و مداخلات ساختاری مناسب در رسانه و مدارس همگام با تغییرات فوق ارائه نمایند. آموزش و فرهنگ سازی در جهت توانمندسازی جوانان و نوجوانان در برابر آسیب های اجتماعی و جنسی فضای مجازی امری بسیار ضروری است.
حسن قرا باغی؛ وحید صالحی؛ کاظم دلروز
دوره 20، شماره 51 ، خرداد 1400، ، صفحه 71-96
چکیده
شبکههای اجتماعی از رسانههای نوین به شمار میروند که بر پایه مشارکت همگانی بناشدهاند. در حال حاضر، کاربران بهویژه جوانان روزانه زمان قابلتوجهی را در فضای مجازی میگذرانند؛ بهگونهای که این شبکهها به عاملی تأثیرگذار بر بسیاری از مؤلفههای زندگی افراد تبدیلشدهاند. پژوهش حاضر بهمنظور شناسایی اهداف، میزان و نحوه ...
بیشتر
شبکههای اجتماعی از رسانههای نوین به شمار میروند که بر پایه مشارکت همگانی بناشدهاند. در حال حاضر، کاربران بهویژه جوانان روزانه زمان قابلتوجهی را در فضای مجازی میگذرانند؛ بهگونهای که این شبکهها به عاملی تأثیرگذار بر بسیاری از مؤلفههای زندگی افراد تبدیلشدهاند. پژوهش حاضر بهمنظور شناسایی اهداف، میزان و نحوه استفاده جوانان استان همدان از شبکههای اجتماعی مجازی و نیز تأثیر این شبکهها بر چهار متغیر گرایش دینی، اخلاق، پیشرفت تحصیلی و اوقات فراغت جوانان انجام شد. جامعه آماری پژوهش را کلیه افراد 18 تا 35 سال استان همدان تشکیل میدادند. حجم نمونه آماری پژوهش شامل 412 نفر بود که با استفاده از فرمول کوکران محاسبه شد. ابزار اندازهگیری پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته با مقیاس لیکرت بود که روایی صوری و محتوایی آن مورد تأیید متخصصان قرار گرفت. همچنین، پایایی پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ مقدار قابلقبول 79/0 به دست آمد. یافتههای پژوهش حاکی از تأثیر منفی این شبکهها بر گرایشهای دینی و اخلاق جوانان، اثر مثبت آن بر فعالیتهای تحصیلی و پیشرفت تحصیلی و عدم معنیداری در زمینه تأثیر شبکههای اجتماعی بر اوقات فراغت جوانان میباشد. نتایج نشان می دهد که اغلب جوانان روزانه بین 1-2 ساعت را صرف استفاده از شبکههای اجتماعی میکنند. همچنین، شبکه اجتماعی تلگرام، واتساپ، اینستاگرام، ایتا و سروش پلاس در صدر پرمخاطبترین شبکههای اجتماعی خارجی و داخلی قرار دارند و چت و جستجو در اینستاگرام بیشترین فراوانی رفتار جوانان را در این شبکهها تشکیل میدهند.
محسن طاهری دمنه؛ علی ذاکری
دوره 19، شماره 47 ، خرداد 1399، ، صفحه 31-52
چکیده
آینده قابل پیش بینی نیست، اما مطالعه ذهنیت افراد نسبت به آینده امکان پذیر است. ذهنیت فرد نسبت به آینده خودش و آینده جامعه، مبنای تصمیم گیری اوست و از این جهت بررسی نظاممند تصاویر ذهنی از آینده به خصوص در میان جوانان که مالکان اصلی آینده هستند، موضوع مهمی است. در این راستا، پژوهش حاضر به عنوان یک پژوهش بنیادی که در سنت پژوهشهای ...
بیشتر
آینده قابل پیش بینی نیست، اما مطالعه ذهنیت افراد نسبت به آینده امکان پذیر است. ذهنیت فرد نسبت به آینده خودش و آینده جامعه، مبنای تصمیم گیری اوست و از این جهت بررسی نظاممند تصاویر ذهنی از آینده به خصوص در میان جوانان که مالکان اصلی آینده هستند، موضوع مهمی است. در این راستا، پژوهش حاضر به عنوان یک پژوهش بنیادی که در سنت پژوهشهای کیفی انجام شده است، به بررسی تصاویر آینده جامعهِ ایرانی در ذهن جوانان تحصیلکرده کشور پرداخته است. دادههای تحقیق با استفاده از مصاحبههای نیمه ساختاریافته جمع آوری و با استفاده از روشهای تحلیل مضمون و تحلیل لایهای علّی تحلیل شدهاند. نتایج پژوهش نشان میدهد که تصاویر آینده در بین مشارکت کنندگان، از هفت مضمون اصلی ساخته شدهاند که به ترتیب عبارت اند از: ۱. وزن زمان حال؛ ۲. حسرتها، عجزها و نداشتهها؛ ۳. فهم آینده؛ ۴. سایه جامعه؛ ۵. در راهی که دیگران قدم گذاشتهاند؛ ۶. آثار تاریخی به جای مانده از گذشته؛ ۷. حدسهایی درباره آینده.
برای فهم عمیقتر ذهنیت مشارکت کنندگان با استفاده از روش تحلیل لایهای علی، در هر لایه بنابر ماهیت همان لایه، مضامین اصلی و فرعی بازخوانی شدند و گزارههای اصلی آنها به دست آمد. نتایج پایانی نشان داد که ذهنیت جوانان از آینده، مقولهای پیچیده و چند بعدی است و برای اثرگذاری بر روی آن نیاز به برنامهریزی منسجم و کار فرهنگی عمیق است.
گلاله آهنگری؛ باقر ساروخانی؛ محمد سلطانی فر
دوره 18، شماره 45 ، آذر 1398، ، صفحه 9-34
چکیده
هدف از پژوهش حاضر، شناسایی گونههای هویتِ اجتماعی و نقش اینترنت بر شکلگیری این هویتها میباشد. برای تحقق این هدف، از روش ترکیبی کمی- کیفی استفاده شد و بر روی جوانان 18-30 سال ساکن شهر تهران در سال 1397 تمرکز گردید. در واقع، ابتدا برای شناسایی گونههای هویتی در بین جوانان تهرانی، از روش کیفی اکتشافی استفاده شد و با نمونهگیری ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر، شناسایی گونههای هویتِ اجتماعی و نقش اینترنت بر شکلگیری این هویتها میباشد. برای تحقق این هدف، از روش ترکیبی کمی- کیفی استفاده شد و بر روی جوانان 18-30 سال ساکن شهر تهران در سال 1397 تمرکز گردید. در واقع، ابتدا برای شناسایی گونههای هویتی در بین جوانان تهرانی، از روش کیفی اکتشافی استفاده شد و با نمونهگیری نظری، 42 نفر انتخاب و پرسشنامه هویتی «من کیستم» به آنان داده شد. بعد از کدگذاری باز، محوری و گزینشی، در نهایت 6 گونۀ هویتی از جمله هویت ملی، هویت قومی، هویت ارتباطی، هویت عقیدتی، هویت دینی و هویت مدرن شناسایی گردید. در واقع، بعد از شناسایی این گونههای هویتی، روش کمی پیمایشی در جهت تأثیر اینترنت بر آنها به کار گرفته شد و با استفاده از فرمول کوکران، 524 جوان تهرانی 18-30 سال انتخاب و بر مبنای نمونهگیری خوشهای پرسشنامه استاندارد در بین آنان توزیع گردید. بعد از جمع آوری دادهها، تجزیه و تحلیل بر مبنای spss و lisrel صورت گرفت. یافتهها بیانگر آن است که تنها 12 درصد از جوانان یا به طور کامل از اینترنت استفاده نمی کنند و یا اگر استفاده می کنند، کمتر از یکساعت در شبانه روز میباشد. تنها 16 درصد در وبلاگها سایتهای اینترنتی جستجو می کنند، در حالی که 83 درصد در تلگرام عضویت دارند. همچنین یافتهها بیانگر آن است که میزان مصرف اینترنت، تأثیر معناداری بر هویت ملی، قومی ، مدرن و هویت ارتباطی داشته، ولی میزان مصرف اینترنت بر هویت دینی و هویت عقیدتی تأثیری نداشته است.
حسن کلاشلو؛ فریده عقیلی
دوره 18، شماره 45 ، آذر 1398، ، صفحه 57-80
چکیده
با توجه به جمعیت جوان کشور، سنجش نگرش و تحولات جوانان در زمینه گروههای مرجع مورد توجه جدی سیاستگذاران و تصمیمگیران نظام میباشد. گروه مرجع، یکی از مهمترین منابع هویتبخشی به افراد و شکلدهی به ارزشها و هنجارها و در نهایت رفتار آنان است. به تبع اهمیتی که گروه مرجع برای جهتدهی به رفتار و کردار اعضای یک گروه یا جامعه دارد، ...
بیشتر
با توجه به جمعیت جوان کشور، سنجش نگرش و تحولات جوانان در زمینه گروههای مرجع مورد توجه جدی سیاستگذاران و تصمیمگیران نظام میباشد. گروه مرجع، یکی از مهمترین منابع هویتبخشی به افراد و شکلدهی به ارزشها و هنجارها و در نهایت رفتار آنان است. به تبع اهمیتی که گروه مرجع برای جهتدهی به رفتار و کردار اعضای یک گروه یا جامعه دارد، در صورتی که گروه مرجع فرد یا افرادی تغییر کند، ارزشها و هنجارهایی مورد پذیرش آنان قرار میگیرد که با ارزشها و هنجارهای مورد پذیرش گروه عضویتی او در تضاد و تخاصم قرار میگیرد و او را به رویارویی با گروه عضویتی میکشاند. برای بررسی روند تغییرات و تحولات صورت گرفته در این تحقیق، با استفاده از پیمایشهای ملی انجام شده در طی سالهای 1386 الی 1395، گویههایی که میتوانستند در بررسی این مفهوم تاثیرگذار باشند، استخراج و سپس با همسانسازی سنجهها، روند تغییرات نگرشی جوانان در این بازه زمانی مشخص شده است. به این منظور، مفهوم گروههای مرجع به صورت موضوعی در مقولات مختلف تقسیم و گویههایی که معرف هر کدام از این مقولهها بودند، استخراج شدند و در نهایت روند تغییرات نگرشی جوانان در این زمینه ترسیم گردید. روش تحقیق، تحلیل ثانویه است که به مقایسه نتایج پژوهشهای ملی –با جامعه آماری مشابه، شیوه نمونهگیری یکسان و دارای گویههای مشابه - میپردازد. نتایج تحقیق نشان میدهد که نسل جوان خود را در چهارچوب هنجارهای گذشتگان تعریف نمیکند و ارزشها و نگرشهایشان در برخی از حوزهها تغییر یافته است؛ با این حال خانواده برای جوانان نقش بنیادین و مهمی داشته و افراد موثر در الگوپذیری جوانان به طور عمدهای در محدوده اعضای خانواده به ویژه والدین قرار دارند.
رسول صادقی؛ مریم رضایی
دوره 18، شماره 45 ، آذر 1398، ، صفحه 81-105
چکیده
ارزشها و نگرشهای ازدواج در ایران بهطور چشمگیری درحال تغییر است. درک و تبیین این تغییرات، مستلزم در نظر گرفتن نقش عوامل و نیروهای فرهنگی به همراه و یا در تقابل با عوامل ساختاری است. مقاله پیشرو قصد دارد در چارچوب «نظریه گذار دوم جمعیتی» به این پرسش پاسخ دهد که جوانان تهرانی چه نگرشی به ازدواج و اشکال نوپدید آن دارند؟ ...
بیشتر
ارزشها و نگرشهای ازدواج در ایران بهطور چشمگیری درحال تغییر است. درک و تبیین این تغییرات، مستلزم در نظر گرفتن نقش عوامل و نیروهای فرهنگی به همراه و یا در تقابل با عوامل ساختاری است. مقاله پیشرو قصد دارد در چارچوب «نظریه گذار دوم جمعیتی» به این پرسش پاسخ دهد که جوانان تهرانی چه نگرشی به ازدواج و اشکال نوپدید آن دارند؟ همچنین، جهتگیریهای ارزشی و فرهنگی چه تأثیری بر نوع نگرش آنها دارند؟
دادهها با استفاده از ابزار پرسشنامه طی پیمایش مقطعی در میان جوانان 15-30 ساله شهر تهران به شیوه نمونهگیری چندمرحلهای گردآوری شده است. نتایج مطالعه نشان داد تغییرات اجتماعی و فرهنگی منجر به تغییر ارزشها و نگرشهای ازدواج شده است. حدود یک پنجم جوانان مورد بررسی نگرش مدرن نسبت به ازدواج و تشکیل خانواده دارند. نتایج تحلیل چندمتغیره نشان داد با تغییر جهتگیریهای فرهنگی به سمت فردگرایی، برابرگرایی جنسیتی، عرفیشدن و گرایش به رسانههای فرامرزی (ماهواره و اینترنت)، نگرشهای سنتی به ازدواج کاهش و در مقابل، نگرشهای مدرن به ازدواج افزایش مییابد. بر این اساس، با توجه به تغییرات ابعاد و مولفههای مختلف ارزشی و فرهنگی در جامعه، انتظار میرود نگرشهای مدرن و اشکال نوپدید ازدواج در آینده افزایش یابد.
الهام رحمتآبادی؛ سهیلا علیرضانژاد؛ حسین ابوالحسن تنهایی
دوره 18، شماره 45 ، آذر 1398، ، صفحه 105-126
چکیده
پرسش آغازین این مقاله آن است که دلایل گرایش فزاینده گروههایی از جوانان به تنها زندگی کردن چیست؟ برای پاسخ به این پرسش از روش داده بنیان استفاده شده است. روش گردآوری اطلاعات، انجام مصاحبه نیمه ساخت یافته و کدگذاری و تحلیل مستندات مربوط به روزنگاشتههای تعدادی از جوانان تنها در شبکههای اجتماعی است. روش نمونهگیری، نمونهگیری ...
بیشتر
پرسش آغازین این مقاله آن است که دلایل گرایش فزاینده گروههایی از جوانان به تنها زندگی کردن چیست؟ برای پاسخ به این پرسش از روش داده بنیان استفاده شده است. روش گردآوری اطلاعات، انجام مصاحبه نیمه ساخت یافته و کدگذاری و تحلیل مستندات مربوط به روزنگاشتههای تعدادی از جوانان تنها در شبکههای اجتماعی است. روش نمونهگیری، نمونهگیری هدفمند است. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که تمایل به شهرنشینی و سبک زندگی مدرن، زمینههای برآمده از فضای عمومی، خانوادگی، اجتماعی– اقتصادی و زمینههای ارتباطی در شهر، از مهمترین دلایل زمینهساز برگزیدن تنهایی بهمثابه سبکزندگی هستند. نتایج این پژوهش نشان داد با طیف گستردهایی از تنهایی مواجه هستیم که میتوان آنها را به چهارگونه تنهایی انتخابی، اجباری، ناگهانی و تحمیلی دستهبندی کرد. از جمله مهمترین آثار تجربه تنها زندگی کردن بر جوانان میتوان به هراسهای ارتباطی، تمایل کم به معاشرتهای خانوادگی و انواعی از انزوای اجتماعی، جسمی، جنسی، کلامی، فضایی- مکانی اشاره کرد.
از مهمترین ویژگیهای جوانی، تحرک و تمایل به تغییر و استقلال طلبی است. تهران نیز بهمثابه شهری بزرگ از سویی بستر تنوع و تکثر است و فرصتهای بیشتری در اختیار جوانان قرار میدهد و از سوی دیگر، محدودیتها و محرومیتهای فضایی را به جوانان تحمیل میکند که آنان را در شرایطی تناقضآمیز (پارادوکسیکال) قرار میدهد. عمده جوانان معمولا پیش از مواجهه، تصوری از آن ندارند. بنابراین از یک طرف، شهر تهران به واسطه گستردگی و وسعت، فرصت دیده نشدن را در اختیار جوانان تنها میگذارد و از سوی دیگر، جوانان تنها را بهطور مدام در معرض داغننگ و فشار به حریم خصوصی قرار میدهد. از همین روی، جوانان با تلاش برای حفظ جداییگزینی، از روابط خویشاوندی پرهیز می کنند و از همگزینی بهمثابه جایگزینی برای روابط اجتماعی سنتی و خانوادگی بهرهمند می گردند.
سهیلا صادقی فسایی؛ سید محسن بنی جمالی
دوره 18، شماره 44 ، شهریور 1398، ، صفحه 167-192
چکیده
مطالعۀ حاضر با روش کیفی و به وسیلۀ مصاحبۀ نیمهساختاریافته و با هدف وارسی نقش خانواده در چگونگی مدیریت ازدواج از منظر جوانان انجام شده است. نمونهها که تعداد آنها 25 تن است، بر اساس رویههای انتخاب مبتنی بر بیشترین اطلاعات و حداکثر تغییرات انتخاب شده و در آن صفات جنسیت، وضع تأهل، سن، طبقه و دسترسی مورد ملاحظه قرار گرفته است. تحقیق ...
بیشتر
مطالعۀ حاضر با روش کیفی و به وسیلۀ مصاحبۀ نیمهساختاریافته و با هدف وارسی نقش خانواده در چگونگی مدیریت ازدواج از منظر جوانان انجام شده است. نمونهها که تعداد آنها 25 تن است، بر اساس رویههای انتخاب مبتنی بر بیشترین اطلاعات و حداکثر تغییرات انتخاب شده و در آن صفات جنسیت، وضع تأهل، سن، طبقه و دسترسی مورد ملاحظه قرار گرفته است. تحقیق نشان داد که بار اصلی در ازدواج و گذار به بزرگسالی جوانان بر عهده خانواده است که خود منابع لازم را برای مدیریت چنین امری، در اختیار ندارد. این قضیه به دلیل نقش سنتی خانواده در ازدواج جوانان تقویت میشود، ضمن آنکه به علت نوع رژیم رفاهی در ایران روز به روز مسئولیت های بیشتری در مدیریت زندگی جوانان برعهده خانواده قرار میگیرد. از این لحاظ میتوان گفت خانوادهها در عرصۀ گذار به بزرگسالی و ازدواج جوانان درگیر فشار احتمالی مضاعف و تشدید نابرابری فزاینده خواهند بود که در نهایت فرسودگی ایشان را در آن حوزه سبب خواهد شد. فرسودگی خانواده در نتیجۀ برعهده داشتن مسئولیت های متنوع گذار به بزرگسالی جوانان یکی از مهمترین مفاهیم پیشنهادی این مقاله است.
همین حال مطالعه نشان داد که روابط جوانان و خانواده در فرآیند مدیریت ازدواج بر پایۀ تعامل و به گونهای منعطف و بازاندیشانه تنظیم میشود. در این مورد جوانان ضمن آنکه بر حق انتخاب خود و همزمان بهرهبردن از امکانات خانواده تأکید میکنند، نقش خانواده در نظارت بر آشنایی و سازمان دادن به جریان ازدواج را نیز میپذیرند. مطابق با چنین تحولاتی روابط جدیدی در مدیریت گذار به بزرگسالی بین فرزندان و خانوادهها شکل یافته است که بر اساس آن خانوادهها با خواستههای جوانان کنار میآیند و استقلال و فردگرایی آنها را در آشنایی و انتخاب میپذیرند، اما حمایت خود را نیز از آنها همچنان حفظ میکنند.
پروین داداندیش؛ حمید رهنورد
دوره 18، شماره 44 ، شهریور 1398، ، صفحه 217-236
چکیده
جوانان، نیروی بالنده و موتور محرکه توسعه هر کشور و یکی از ابزارهای قدرت استراتژیک هر واحد ملی به حساب میآیند. اما داشتن این نیروی انسانی در وضعیتی بالقوه قرار دارد که تبدیل آن به نیروی فعال، نیازمند برنامهریزی دقیق در کلیه بخشها از سوی سیاستگذاران است. مسئله بیکاری در حوزه جوانان امروزه پدیدهای جهانی است، ولی کشورهای پیشرفته ...
بیشتر
جوانان، نیروی بالنده و موتور محرکه توسعه هر کشور و یکی از ابزارهای قدرت استراتژیک هر واحد ملی به حساب میآیند. اما داشتن این نیروی انسانی در وضعیتی بالقوه قرار دارد که تبدیل آن به نیروی فعال، نیازمند برنامهریزی دقیق در کلیه بخشها از سوی سیاستگذاران است. مسئله بیکاری در حوزه جوانان امروزه پدیدهای جهانی است، ولی کشورهای پیشرفته از طریق اتخاذ سیاستهای گوناگون درصدد کاهش آن هستند که یکی از مهمترین آن، توجه به مسئله آموزش کیفی است. آموزش باعث ارتقای استعداد، خلاقیت، توانمندی و کارآفرینی میشود. همچنین جوانان دارای تخصص، از آمادگی بهتری برای جذب در بازار کار داخلی و خارجی برخوردارند. از آنجا که سنگ بنای اصلی هویت فردی در مردان، داشتن اشتغال و در زنان، انجام ازدواج و تشکیل خانواده میباشد، آموزش کیفی میتواند منجر به اشتغال و اشتغال نیز منجر به ارتقای توانایی برای تشکیل خانواده در میان جوانان گردد. جوان دارای کار و خانواده از نگاه کارشناسان اجتماعی احتمال کمتری برای گرایش به سمت آسیبهای اجتماعی خواهد داشت. با ایجاد این رابطه علاوه بر نیل به جامعه سالم و جوانان پویا در بازار کار، کشور از رشد اقتصادی و امنیت ملی بیشتری برخوردار خواهد بود.
هدف این تحقیق از این مهم نشات میگیرد که ترکیب کنونی جمعیت 15 تا 29 سال ایران، 1/25 درصد است. لذا این فرصتی تاریخی است که با احصای اولویتهای سیاستگذاری در حوزه جوانان، علاوه بر توانمندسازی آنان در ساخت زندگی فردی، نقش بهسزایی در توسعه و پیشرفت ایران اسلامی داشته باشند.
حسن قراباغی؛ مجید یوسفی افراشته؛ وحید صالحی
دوره 17، شماره 42 ، اسفند 1397، ، صفحه 257-272
چکیده
امروزه شبکه های اجتماعی مجازی، تعاملات و جوانب مختلف زندگی افراد جامعه به ویژه جوانان را تحت تأثیر قرار داده اند. پژوهش حاضر به منظور شناسایی اهداف، میزان و نحوه استفاده جوانان استان همدان از شبکه های اجتماعی مجازی و نیز تأثیر این شبکه ها بر چهار متغیر حجاب و عفاف، هویت دینی و فردی، تعامل با خانواده و افسردگی و انزوا اجرا شد. جامعه ...
بیشتر
امروزه شبکه های اجتماعی مجازی، تعاملات و جوانب مختلف زندگی افراد جامعه به ویژه جوانان را تحت تأثیر قرار داده اند. پژوهش حاضر به منظور شناسایی اهداف، میزان و نحوه استفاده جوانان استان همدان از شبکه های اجتماعی مجازی و نیز تأثیر این شبکه ها بر چهار متغیر حجاب و عفاف، هویت دینی و فردی، تعامل با خانواده و افسردگی و انزوا اجرا شد. جامعه آماری پژوهش را کلیه افراد 14 تا 29 سال استان همدان تشکیل می دادند. حجم نمونه آماری پژوهش شامل 430 نفر بود که با استفاده از فرمول کوکران و با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای محاسبه شد. ابزار اندازه گیری پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته با مقیاس لیکرت بود که روایی محتوایی آن مورد تأیید متخصصان قرار گرفت و پایایی پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ مقدار قابل قبول 71/0 به دست آمد. نتایج نشان داد که شبکه های اجتماعی تلگرام رتبه نخست نفوذ در بین جوانان استان همدان را دارا می باشد و تفریح و سرگرمی، مهم ترین هدف هدف استفاده از شبکه های اجتماعی بوده است. یافته ها نشان می دهند که شبکه های اجتماعی مجازی باعث کاهش رعایت حجاب و عفاف ،اختلال در هویت فردی و دینی و سستی تعامل افراد با خانواده های خود می شوند. همچنین این یافته ها نشان داد که شبکه های اجتماعی مجازی منجر به رهایی ایشان از انزوای فردی و بالاتر رفتن سطح آگاهی و مشارکت اجتماعی آنان می شود.
جعفر سطوتی؛ علی اکبر گرجی ازندریانی
دوره 17، شماره 40 ، شهریور 1397، ، صفحه 177-198
چکیده
حق اشتغال جوانان از جمله حقوقی است که در زمره حقوق اقتصادی و اجتماعی قرار میگیرد و در بسیاری از اسناد حقوق بینالملل از جمله اعلامیه جهانی حقوق بشر، میثاق بینالمللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، برنامه عمل جهانی برای جوانان تا سال 2000 و پس از آن و سایر اسناد حقوق بینالمللی در زمینه توسعه و جوانان مورد توجه قرار ...
بیشتر
حق اشتغال جوانان از جمله حقوقی است که در زمره حقوق اقتصادی و اجتماعی قرار میگیرد و در بسیاری از اسناد حقوق بینالملل از جمله اعلامیه جهانی حقوق بشر، میثاق بینالمللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، برنامه عمل جهانی برای جوانان تا سال 2000 و پس از آن و سایر اسناد حقوق بینالمللی در زمینه توسعه و جوانان مورد توجه قرار گرفته است. این حق در عمده اسناد حقوق داخلی شامل قانون اساسی، سیاستهای کلی نظام، سیاستهای کلی برنامههای پنج ساله توسعه، قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی و مصوبات سایر نهادها و مراجع حقوقی ذیصلاح نیز مورد توجه قرار گرفته و از جایگاه مشخصی در نظام حقوقی کشور برخوردار است.
در این مقاله که یک پژوهش کاربردی بوده و با روش اسنادی انجام شده است، موضوع جایگاه حق اشتغال جوانان به طور خاص فقط در بخشی از نظام حقوقی ایران شامل قانون اساسی و اسناد فرادستی توسعه کشور مورد بررسی و تحلیل قرار میگیرد. هدف تحقیق نیز شناسایی وضعیت حق اشتغال جوانان در این بخش از نظام حقوقی و ارائه راهکارهایی برای نیل به الگوی مطلوب میباشد.
از جمله یافتههای تحقیق میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
1- حق اشتغال جوانان در قانون اساسی ایران به نحو شایسته مورد شناسایی قرار گرفته و در مقایسه با قانون اساسی سایر کشورها به طور کامل بیان شده است.
2- حق اشتغال جوانان در سیاستهای کلی نظام نیز مورد توجه قرار گرفته است و در این سطح از مقررات خلاء حقوقی نداریم.
3- حق اشتغال جوانان در قالب احکام پیشبینی شده در قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه در انطباق با سیاستهای کلی نظام مورد توجه قرار گرفته است، اما در ارائه راهکارهای قانونی که به تحقق این حق کمک نماید برخی از راهکارها از جمله ارتقای اشتغالپذیری و حمایت از سرمایه گذاری خطر پذیر مغفول واقع شده که شایسته بود در این قانون تصریح گردد.
محمد احمدی زیدکندی؛ عالیه شکر بیگی؛ امیدعلی احمدی
دوره 17، شماره 40 ، شهریور 1397، ، صفحه 265-285
چکیده
هدف مقاله حاضر، مطالعه جامعه شناختی جوانان و سالمندان شهر تهران و میزان انطباق آنان با زندگی شهری می باشد. در مبانی نظری از نظریههای آوئن، فوریه، ریچاردسون، واتسون، کوین لینچ، فیلیبس، لاوتن و پاتنام در دو بعد ساختاری و تعاملاتی استفاده شده و در پایان، مدل نظری تحقیق طراحی گردیده است. این پژوهش با توجه به ماهیت خود از نوع توصیفی- همبستگی ...
بیشتر
هدف مقاله حاضر، مطالعه جامعه شناختی جوانان و سالمندان شهر تهران و میزان انطباق آنان با زندگی شهری می باشد. در مبانی نظری از نظریههای آوئن، فوریه، ریچاردسون، واتسون، کوین لینچ، فیلیبس، لاوتن و پاتنام در دو بعد ساختاری و تعاملاتی استفاده شده و در پایان، مدل نظری تحقیق طراحی گردیده است. این پژوهش با توجه به ماهیت خود از نوع توصیفی- همبستگی می باشد و جامعه آماری آن را کلیه جوانان و سالمندان شهر تهران تشکیل می دهد که با توجه به فرمول کوکران حجم نمونه برابر با 391 نفر نمونه آماری در مناطق 2، 4، 22، 20و 7 به روش خوشه ای و سپس تصادفی ساده تعیین شدند. این تحقیق با استفاده از روش پیمایشی انجام گرفته و ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته بوده است. روایی سازه پرسشنامه با توجه به دیدگاه متخصصان و اساتید سنجیده شد و پایایی نیز با استفاده از آلفای کرونباخ برای تمامی ابعاد پرسشنامه بالاتر از 7/0 به دست آمد که قابل قبول می باشد. پس از گردآوری دادهها، براساس آمارهای توصیفی و استنباطی و با استفاده از نرم افزار spss، دادهها مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفتهاند. نتیجه فرضیه با آزمون تی تست نشان می دهد که در بعد انسانی کیفیت زندگی و سرمایه اجتماعی و در بعد ساختاری، وضعیت مسکن، فضای عمومی و حمل و نقل با میزان انطباق با زندگی شهری رابطه معناداری وجود دارد. جوانان از نظر ابعاد سرمایه اجتماعی با میانگین(36/3)، کیفیت مسکن(22/3)، حمل و نقل(13/4)، نسبت به سالمندان از وضعیت موجود رضایت بیشتری دارند. از نظر انطباق با زندگی شهری در بعد کیفیت زندگی(06/4) و مکان های عمومی(22/3)، سالمندان رضایتمندی بیشتری نسبت به جوانان دارند.
مهدی سلیمانی؛ ضیا هاشمی؛ علیرضا محسنی تبریزی؛ هوشنگ نایبی
دوره 17، شماره 39 ، خرداد 1397، ، صفحه 9-32
چکیده
جوانی به عنوان یک سازه اجتماعی، فرهنگی و زیستی، زمینهساز و پاسخگوی تغییرات اجتماعی است. از این رو، با توجه به روبه رشد بودن بازاندیشی تعاملات جنسی و همینطور افزایش تعاملات بین دو جنس و تغییر در شکل و محتوای آن، هدف از پژوهش حاضر بررسی مهمترین عوامل تاثیر گذار بر بازاندیشی تعاملات جنسی جوانان می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل ...
بیشتر
جوانی به عنوان یک سازه اجتماعی، فرهنگی و زیستی، زمینهساز و پاسخگوی تغییرات اجتماعی است. از این رو، با توجه به روبه رشد بودن بازاندیشی تعاملات جنسی و همینطور افزایش تعاملات بین دو جنس و تغییر در شکل و محتوای آن، هدف از پژوهش حاضر بررسی مهمترین عوامل تاثیر گذار بر بازاندیشی تعاملات جنسی جوانان می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل جوانان 18 تا 29 ساله دانشگاههای استان تهران است. نمونهگیری به روش خوشهای چند مرحلهی انجام گردید. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 384 نفر در نظر گرفته شد. از ابزار پرسشنامه برای جمعآوری دادهها استفاده به عمل آمد. یافتههای پژوهش نشان داد بین فرزند سالاری، اقامت طولانی مدت جوانان در خانواده، فردگرایی، استفاده از فناوریهای ارتباطی نوین، تغییر نقش زن و شوهری و پایگاه اجتماعی اقتصادی با میزان باز اندیشی در تعاملات جنسی رابطه معناداری مشاهده میشود. یافتههای رگرسیون گام به گام نشان داد که عاملهای فردگرایی، فناوریهای نوین ارتباطی، تغییر نقش زن و شوهری، پایگاه اجتماعی و اقتصادی و فرزند سالاری در مجموع 3/18 درصد از واریانس بازاندیشی تعاملات جنسی جوانان را تبیین نمودند. با استفاده از مدل معادلات ساختاری آموس مشخص شد تغییر درنقش زن و شوهری از طریق فرزندسالاری و فردگرایی و همچنین استفاده از فناوریهای ارتباطی نوین و پایگاه اجتماعی اقتصادی میزان بازاندیشی در تعاملات جنسی را تحث تاثیر قرار میدهند.
سهیلا صادقی فسایی؛ سید محسن بنی جمالی
دوره 15، شماره 34 ، دی 1395، ، صفحه 195-219
چکیده
مقالۀ حاضر به مطالعۀ مقدمات ازدواج جوانان و نیز راهبردهایی که ایشان در رو به رو شدن با ازدواج اتخاذ میکنند، میپردازد و نشان میدهد که چگونه درک جوانان از مقدمات ازدواج با راهبردهای ایشان در رو به رو شدن با ازدواج مرتبط است. روش مطالعه، کیفی و ابزار جمعآوری اطلاعات، مصاحبۀ نیمه ساختاریافته است. تحلیل اطلاعات با روش تحلیل تماتیک ...
بیشتر
مقالۀ حاضر به مطالعۀ مقدمات ازدواج جوانان و نیز راهبردهایی که ایشان در رو به رو شدن با ازدواج اتخاذ میکنند، میپردازد و نشان میدهد که چگونه درک جوانان از مقدمات ازدواج با راهبردهای ایشان در رو به رو شدن با ازدواج مرتبط است. روش مطالعه، کیفی و ابزار جمعآوری اطلاعات، مصاحبۀ نیمه ساختاریافته است. تحلیل اطلاعات با روش تحلیل تماتیک صورت پذیرفته است. نمونۀ مورد مطالعه شامل 20 تن از افراد زن و مرد و مجرد و متأهل است که بیشتر بین سنین 20 تا 40 سال واقع اند.
مطالعه مقدمات ازدواج را در سه مقولۀ مقدمات غیرمادی، مقدمات مادی و مقدمات اجتماعی خلاصه میکند. سه گونه مقدمات ازدواج قابل تبدیل به یکدیگرند. از حیث طبقاتی هر چند تمام طبقات به جنبههای مادی در مقدمات ازدواج اشاره میکنند، امّا شدّت توجه طبقات پایین به این مقوله بیشتر است. نیز توجه به جنبههای ذهنی در بین طبقات متوسط و بالا بیشتر مشاهده میشود. بر این اساس برای فردی از طبقة متوسط یا بالا مقدمات ازدواج بیشتر امری ذهنی و برای افرادی از طبقات پایین، امری عینی و مربوط به شرایط مادی و عینی زندگی است. مطالعه نشان داد که در توجه به مقدمات ازدواج خانم ها تأکید بیشتری بر جنبههای ذهنی و حتی سرمایه اجتماعی و آقایان تأکید بیشتری بر جنبههای عینی و مادی دارند. نیز برای خانم ها وجود خواهان و خواستگار امری مفروض در ازدواج است که بسیار متأثر از سرمایة اجتماعی و یا حتی اعتبار اجتماعی خود فرد می باشد.
راهبردهای جوانان در رو به رو شدن با ازدواج برآمده از دو جهتگیری کلی ازدواج یکباره و ازدواج پیشبینی شده یا برنامهریزی شده است. شواهد آشکار میسازد که راهبردهای جوانان در رو به رو شدن با ازدواج تحتتأثیر جنسیت است. در این مورد بدان علت که جنبههای پیشبینیناپذیر در ازدواج برای خانم ها بیشتر از آقایان است. راهبردهای آنها نیز در رو به روشدن با ازدواج پیشبینیناپذیرتر و منعطفتر است.
تفوقِ رویۀ میانه در راهبردهایِ رو به رو شدن با ازدواج آشکار میسازد که جوانان در این زمینه هم از برنامهریزی سود میبرند و هم به خاطر طبیعت نامطمئن و پیشبینیناپذیر گذار، از برنامهریزیِ تمام جزئیات فاصله میگیرند. آنها یاد میگیرند که چگونه منعطف باشند و در این باره راهبرد برنامهریزی را با آنچه که پیش میآید، ترکیب کنند. در این مورد طبقه، آشکارا عامل تمایز است؛ به گونهای که طبقات بالاتر بر جنبههای فردیِ تصمیمگیری، برنامهریزی و خطوط راهنما و طبقات پایینتر بر شانس و اقبال تکیه میکنند.
مطالعه آشکار میسازد علیرغم آنکه جوانان مسئولیت ازدواج را متوجه خود میدانند، اما همچنان در این زمینه تحت تأثیر عوامل ساختاری مثل طبقه و جنسیت هستند. براین اساس، جوانان درگیر آن موقعیتی هستند که با عنوان خطای شناخت شناسانۀ مدرنیتۀ متأخر از آن یاد میشود. از این منظر جوانان درگیر موقعیت متناقضی هستند که بر اساس آن ضمن اینکه اذعان میدارند بدون کمک خانواده نخواهند توانست از پس مقدمات ازدواج برآیند، اما در انتساب مسئولیت مقدمات ازدواج به خود نیز تردید نمیکنند. به عبارت دیگر، آنها در حالی مسئولیت مسئله را به گردن میگیرند که توانایی تسلط بر موقعیت را ندارند.
رسول منتجب نیا؛ روح اله مدبر؛ داود نوری
دوره 15، شماره 33 ، آذر 1395، ، صفحه 57-75
چکیده
در دنیای معاصر و با توجه به تحولات هر روزه که در حوزه ارتباطات انسانی رخ داده، روند حرکت جوامع موجب گردیده که نقش دولت ها هر روز کم رنگ تر شود و تحولاتی به وقوع پیوندد. بدیهی است که به موازات تحول جوامع، سناریوهای جدیدی در عرصه های اجتماعی- سیاسی محقق می شود که اولویت های نوین همراه با اتخاذ شیوه ها و ابزارهای جدید همانند استفاده از ظرفیت ...
بیشتر
در دنیای معاصر و با توجه به تحولات هر روزه که در حوزه ارتباطات انسانی رخ داده، روند حرکت جوامع موجب گردیده که نقش دولت ها هر روز کم رنگ تر شود و تحولاتی به وقوع پیوندد. بدیهی است که به موازات تحول جوامع، سناریوهای جدیدی در عرصه های اجتماعی- سیاسی محقق می شود که اولویت های نوین همراه با اتخاذ شیوه ها و ابزارهای جدید همانند استفاده از ظرفیت بازیگران غیردولتی به ویژه NGOs ها را می طلبد. در این میان، نقش آفرینی جوانان در کشورهای مختلف دنیا به خصوص جوامع توسعه یافته به عنوان نیروی فکر، کار و ارائه ایده در نهادها و مراکز علمی و اداری و روند توسعه YNGOs در نظام جهانی با برنامه های مختلفی از جمله اقدامات عام المنفعه و بشردوستانه فراتر از مرزهای کشورها، تاثیر زیادی بر افکار توده های مختلف مردم و حتی دولت ها و سازمان های بین المللی بر جای گذاشته است. روش به کار برده شده در این پژوهش، شیوه اسنادی و کتابخانه ای و داده ها نیز از نوع کیفی بوده است. در این پژوهش به بررسی این سئوال پرداخته ایم که مشارکت اجتماعی با استفاده از ابزار NGO Yچگونه می تواند در پیگیری حقوق جوانان مؤثر باشد و چه جایگاهی را برای سازمان های مردم نهاد در توسعه حقوق جوانان قائلیم؟
به نظر می رسد حرکت در مسیر فهم مطالبات داخلی و حقوقی جوانان و دغدغه های آنان موجب نهادینه سازی فرهنگ استفاده از ظرفیت جوانان با محوریت تشکل های غیر دولتی و استفاده از تجارب بین المللی به منظور توانمند نمودن نسل آینده کشور با نگاهی به اسناد مرجع بین المللی با روحیه مطالبه گری و حقوقی خواهد شد.
سیدمحسن بنی جمالی
دوره 15، شماره 31 ، خرداد 1395، ، صفحه 33-54
چکیده
مقالة حاضر با روش فراسنتز، مطالعات سلامت و بهداشت جوانان را مورد بررسی قرار داده و ضمن پرداختن به مشکلات مفهومی آن بیان میکند که چرا علیرغم اهمیتی که امور بهداشتی در جامعة مدرن یافته است، به سلامت و بهداشت جوانان چندان توجه نمیشود. این مقاله ضمن طرح تلاشهای مفهومی که برای آوردن جوانان به متن سیاستهای سلامت و بهداشت صورت پذیرفته ...
بیشتر
مقالة حاضر با روش فراسنتز، مطالعات سلامت و بهداشت جوانان را مورد بررسی قرار داده و ضمن پرداختن به مشکلات مفهومی آن بیان میکند که چرا علیرغم اهمیتی که امور بهداشتی در جامعة مدرن یافته است، به سلامت و بهداشت جوانان چندان توجه نمیشود. این مقاله ضمن طرح تلاشهای مفهومی که برای آوردن جوانان به متن سیاستهای سلامت و بهداشت صورت پذیرفته است، شرح میدهد که اساساً بخش مهمی از این مشکل محصول برداشت و تعریف متفاوت سلامت و بهداشت نزد جوانان و بزرگسالان است. مقاله حاضر در بررسی وضعیت سلامت جوانان در ایران و جهان و مقایسة این دو- علیرغم مشکلات بسیاری که در امر جمعآوری و مقایسة اطلاعات ایران و جهان است- نشان میدهد که چگونه روند کلی سلامت جوانان در جهان به سوی بدترشدن است. برای این امر از جمعبندی مطالعات انجام شده در کشور و مقایسة آن با اطلاعات سلامت نوجوانان در کشورهای اروپا و آمریکای شمالی با عنوان "پیمایش اچ.بی.اس.سی."[1] سود برده شده است. مطالعات در بررسی علل تمایزات در بهداشت جوانان نشان میدهد که همچنان سن، جنس و طبقه مهمترین تعیینکنندههای وضعیت سلامت جوانان است. در این مورد اثر متغیرهای سن، جنس و وضعیت اقتصادی- اجتماعی در طول دورة جوانی و بنابر موقعیتهای مختلف زمانی و مکانی تغییر یافته و حتی جابجا میشود؛ به گونهای که در دوران کودکی اثر وضعیت اقتصادی- اجتماعی در سلامت فرد بیشتر و آشکارتر است، اما پس از بلوغ اثرات متغیر طبقه با تمایزی که در جریان بلوغ دختران و پسران ایجاد میشود و نیز در سایة تفاوتهای ناشی از نقشهای جنسیتی رنگ میبازد و به جای آن اثر متغیر جنس تعیینکنندهتر میشود. در همین حال مطالعات نشان میدهد که اثر متغیرهای سن، جنس و طبقه بر حوزههای مختلف سلامت جوانان نیز متفاوت است. در حالی که اثر طبقه و موقعیت اقتصادی- اجتماعی بر تغذیه بیشتر است، اثر متغیرهای دیگر از جمله جنسیت و سن بر تصور از بدن و بهداشت پوست و مو و حتی رفتارهای پرخطر تعیینکنندهتر است. در نهایت، مطالعات نشان داده علیرغم آن که ظاهراً اثر عوامل ساختاری بر سلامت جوانان در حال ضعیفترشدن و در مقابل اثر عاملیت فردی تعیینکنندهتر شده است، اما کماکان متغیرهای تعیینکننده سن، جنس و طبقه باقی ماندهاند. در تفسیرهایی که از این امر میشود، دو دیدگاه اثر سبک زندگی و خطای شناختشناسانة مدرنیتة متأخر با یکدیگر رقابت میکنند.
[1] Health Behavior in School-Aged Children (HBSC) study
