Document Type : Original Article

Authors

1 Ph.D., Assistance Professor, Sport Management Department, Faculty of Sport Sciences, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran

2 Ph.D., Assistance Professor. Sport Management Department, Faculty of Sport Sciences, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran

3 Ph.D. Student in Sport Management, Faculty of Sport Sciences, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran

Abstract

The study is to examine the role of sport in promotion of patriotic sense that has been done in exploratory mixed method in Khuzestan province. In order to identify the role of sport in the first part of the research, semi structured qualitative interviews with experts was used and based on achieved results, the conceptual model of research was designed and sport role's questionnaire was designed. After confirmation of its validation, in second section (quantities' section), conceptual model of research was examined. Statistical population of this research was all individuals living in Khuzestan Province between 15 to 65 years old (N = 4853000). 400 questionnaires in five cluster of Khuzestan province were distributed and at all 322 questionnaires of them were used for analysis. Structural equation was used for data analysis. Findings showed the effect of sport on patriotic sense. Four factors were identified as sport's roles which included presence, performance, and atmosphere and participate in managing sport events and among these factors, the atmosphere around sport events played greater roles. Research findings express the social capacity of sport can have valuable achievements for our country.

Keywords

نقش ورزش در ارتقای حس وطن­پرستی[1]

 

امین خطیبی[2]

 سید حسین مرعشیان[3]

 اسماعیل ویسیا[4]

 

تاریخ دریافت مقاله: 17/10/1396

                                                                                 تاریخ پذیرش مقاله:26/1/1397

 

 

مقدمه

در زبان اروپایی، واژۀ ملت[5] بر مردمانی دلالت دارد که از ولادت با یکدیگر نسبت دارند و از یک قوم و قبیله­اند؛ اما در خلال شکل­گیری دولت­های ملی در عصر جدید، گاهی سیر حوادث تاریخی، مردمانی را که از اقوام گوناگون بوده­اند، گردهم آورده و از آن­ها یک ملت با یک هویت مشترک را به وجود آورده است (اشرف، 1373، 530).

از آنجا که هویت یا وطن­پرستی همیشه در تقابل ما و دیگران شکل می­گیرد، عنصر کلیدی در روند تعیین     وطن­پرستی ترسیم مرزها بین خود و دیگران است. در حقیت، وطن­پرستی از طریق مشخص کردن تفاوت­ها، قابل درک است. هنگامی که ما بین خودمان و دیگران در یک سطح فردی و جمعی تمایز قائل می­شویم، یک حس وطن­پرستی را بیان و احساس می­کنیم (ادنسور[6]، 2002: 48). این تمایز و ترسیم تفاوت­ها به ویژه در مورد «دیگران تهدید کننده» اهمیت بیشتری دارد (بارکر[7]، 2008: 98). تحول دوران مدرن باعث شد که واحدهای سیاسی به درجه­ای از شناسایی و مشروعیت شهروندان نیاز داشته باشند (رجایی، 1382: 101). به علت اهمیت و تاثیر حس وطن­پرستی در انسجام اجتماع و پیوند مردم، نسل­ها و اقوام مختلف، یکپارچگی ملی و نقش مستقیم آن در توسعۀ سیاسی و اقتصادی جوامع است که کشورها تثبیت می­شوند، ارائۀ هویت واحد را در دستور کار خود قرار می­دهند و با عرضۀ یک تعریف واحد از آن، فرآیند «ملت سازی» را تحکیم می­بخشند. آن­ها در این فرآیند، تعریفی از ملت خود بنا می­سازند و با مقبول و مشروع ساختن آن تعریف، هویت منسجم و متحدی ایجاد می­کنند (اتاوی[8]،2002: 123).

یکی از جنبه­هایی که تاثیرگذاری و نقش آن در شکل­گیری، ارتقا و یا تنزل حس وطن­پرستی همواره مورد بحث محققان بوده، نقش ورزش است. پیوند میان ورزش و وطن­پرستی از آغاز تکوین این دو پدیده قابل بررسی است. این دو پدیده چه در آغاز تکوین و چه در ادامۀ تکامل­شان بسیار با همدیگر در آمیخته­اند. از یک سو، ورزش همواره بستر کم نظیری برای ساخت، گسترش، بیان، مشروعیت­یابی و نفوذ ملیت و فرهنگ ملی بوده است و از سوی دیگر، این دولت­ها و جنبش­های هویت طلبی بودند که به تقویت، گسترش و نفوذ ورزش مدرن کمک کردند (اخوان کاظمی و شاه قلعه، 1392: 112). در بین بهره برداری­های سیاسی گوناگون که از ورزش شده، ترویج و تبلیغ شعارهای ملی یا حتی تهییج احساسات ناسیونالیستی (وطن­پرستی) و تقویت هویت ملی در زمرۀ سالم­ترین انواع استفاده از ورزش برای نیل به اهداف سیاسی و اجتماعی هستند (هاشمی و جوادی یگانه، 1386: 122). در ورزش، عشق به تیم، تبدیل به میهن­دوستی و دفاع از خاک وطن می­شود. ویلکرسون و دودر[9] معتقدند که ورزش، اجرا کنندۀ یکی از هفت وظیفۀ اثبات هویت و موحد روح جمعی است و مردم را به شیوه­ای متحد برای دست­یابی به اهداف مشترک متشکل می­کند (خلجی و همکاران، 1386: 176). ورزش نقش قابل ملاحظه­ای در تقویت وفاق ملی نیز ایفا می­کند. تمامی آحاد جامعه با هر نوع گرایش سیاسی، مذهبی و وابستگی­های دیگر، هنگام برگزاری مسابقه­های ملی، یک نقطۀ مشترک به نام تیم ملی می­یابند و این امر، عامل وفاق بخش­های گسترده­ای از مردم جامعه می­شود (اخوان کاظمی و شاه قلعه،1392: 133).

 ورزش در سطح بین­المللی به گونه­ای دیگر نیز در تقویت هویت ملی موثر است؛ به طوری که پیروزی تیم­های ورزشی در میدان­های جهانی باعث افزایش غرور ملی و حس وطن­پرستی شده، به طور خودجوش مردم را به سوی جشن و شادمانی در مقطع میهنی و در سطح کشوری سوق می­دهد به ویژه اگر این پیروزی بر یک دشمن قوی سیاسی و یا یک رقیب پر­توان ورزشی باشد که نمونه­های آن، هنگام پیروزی تیم ملی فوتبال جمهوری اسلامی ایران بر تیم ملی فوتبال آمریکا و استرالیا مشاهده شد (ملکوتیان، 1388: 313).

 با این حال نتایج برخی تحقیقات نیز چندان از نقش ورزش در ارتقای حس وطن­پرستی حمایت نکرده­اند؛ چنان­که هاشمی و جوادی یگانه (1386) در تحقیقی به کارکردهای اجتماعی ورزش پرداختند و دریافتند عملکرد تیم­های محلی در بسیاری از موارد در تقابل با نمادها و آیین­های ملی است و در مواردی هم با ایجاد فضای رقابتی شدید به تقابل گروه­های اجتماعی دامن می­زند و با استمرار آن در طول زمان به قطب­بندی­های موجود قوت    می­بخشد. احمدی (1386) در تحقیقی به بررسی تاثیر نتایج تیم ملی فوتبال ایران در جام جهانی2006 بر هویت ملی شهروندان پرداخت و دریافت پس از شکست تیم ملی فوتبال ایران در مقابل مکزیک و پرتغال نمره­های هویت ملی در ابعاد مختلف به صورت کلی کاهش یافت. شعبانی­بهار و مقبولی (1392)  نیز طی تحقیقی دریافتند که محیط ورزشی علاوه بر این که باعث تطبیق با محیط چند فرهنگی می­شود می­تواند باعث حفظ هویت قومی نیز گردد و حفظ هویت فرهنگی و یا فرهنگ­پذیری جدید به پیشینۀ فرهنگی ورزشکاران بستگی دارد.

فدایی ده چشمه، عیدی و عباسی (1395) در تحقیقی غرور ملی را در قالب هفت عامل غرور فرهنگی و ادبی، غرور ناشی از تاریخ و تمدن، غرور نظامی، غرور سیاسی، غرور علمی، غرور اقتصادی و غرور ورزشی شناسایی کردند. لئو[10] و همکاران (2012) معتقدند پوشیدن لباس ملی از سوی ورزشکاران در بازی­های المپیک و جام جهانی، اهتزاز پرچم و خواندن سرود ملی کشورها صحنه­ای عظیم برای نمایش غرور و اعتبار ملی است. موور[11] (2012) در یک پژوهش بین المللی از طریق خبرگزاری بی­بی­سی[12] نشان داد که بیشتر ساکنان 18 کشور از بین 20 کشور مورد مطالعه، عملکرد قهرمانان ورزشی ملی را در بازی­های المپیک موجب تقویت احساس غرور ملی     می­دانند. پائولوسکی، دون وارد و راسوت[13] (2013) طی تحقیقی دریافتند که نه تنها موفقیت بین­المللی ورزشی و غرور ملی موجب ایجاد نشاط و شادی در جامعه خواهد شد، بلکه عوامل دیگری مانند میزبانی رویدادهای ورزشی و توسعۀ ورزشی نیز تاثیر گذارند. با این حال، لیسن[14](2018) طی تحقیقی دریافت میزبانی رویدادهای ورزشی بزرگ (رقابت­های اروپایی 2013 بسکتبال مردان) تاثیر معناداری بر حس وطن­پرستی مردم کشور میزبان (اسلوونی) ندارد. الینگ، هیلورد و وندول[15] (2014) با انجام یک مطالعه طولی در زمینۀ غرور ملی و تاثیر آن از طریق موفقیت ورزشی به این نتیجه رسیدند که غرور ملی به­ عنوان یک مولفه ثابت هویت ملی، تحت تاثیر موفقیت­های ورزشی در میادین بین­المللی افزایش می­یابد که این میزان در ورزشکاران، مردان و افراد غیر­مهاجر بیشتر است. ماتز و گرک[16] (2018) طی تحقیقی دریافتند درگیری احساسی، مکانیسم اصلی است که موجب می­شود هویت ملی از طریق ورزش افزایش یابد. همچنین آن­ها دریافتند شیوه ارائه یک رویداد ورزشی در رسانه­ها، در ایجاد حس وطن­پرستی و غرور ملی بینندگان تاثیرگذار است.

در سطح ملی، هویت قومی با تاثیر گذاری بر هویت ملی، می­تواند اساس یک کشور را به خطر بیندازد. در سطح خرد نیز تشدید هویت قومی با تاثیر گذاشتن بر مناسبات زندگی افرادی که در کنار مرزها زندگی می­کنند، می­تواند مشکلات خاصی را به وجود آورد. هویت قومی و تشدید و برجستگی آن، یکی از مسائل اجتماعی مهم درکشورهای چند قومیتی است. اهمیت این مسئله در کشورهای توسعه نیافته بیشتر است، چرا که در این کشورها هنوز جامعه مدنی با مکانیزم­های آن نهادینه نشده است و تشدید هویت قومی می­تواند اثرات مخربی در سرنوشت آن­ها بگذارد. سوابق حوادث تاریخی مانند جدایی آذربایجان و کردستان از ایران در سال 1324 و برخی نغمه­های عربی بودن خوزستان و حتی خلیج فارس و ... و ادعاهای برون مرزی در این زمینه و پژواک آن در اذهان عده­ای از مرزنشینان ایران، نشان می­دهد که هویت ملی ایرانی با اشکالات فرهنگی و ... کلان روبه­رو بوده است (شیخاوندی، 1379: 67). این مشکل امروزه در میان اعراب بسیار ملموس­تر است. ظهور گروه­های افراطی تروریستی در خوزستان بویژه در شهر اهواز و وقایع ناشی از آن طی چند سال گذشته، همگی موید این نظر است (لهسائی زاده، مقدس و تقوی نسب، 1388: 76).

در مورد تاثیر ورزش بر وطن­پرستی تحقیقات متعددی انجام شده است، ولی همان طور که در بالا نیز گفته شد، نتایج این تحقیقات متناقض هستند. بعلاوه در اغلب این تحقیقات نقش ورزش به صورت کلی بررسی شده و مشخص نشده است کدام جنبه­های ورزش می­تواند بر حس­وطن پرستی تاثیرگذار باشد و یا کدام جنبه­ها تاثیری ندارد. با توجه به اینکه استان خوزستان دارای قومیت­های مختلفی از جمله عرب، بختیاری، لر، دزفولی و شوشتری و ... می­باشد و این استان سبقه­ای تاریخی و موفق در امر ورزش دارد، این پژوهش قصد دارد تا روابط علی بین دو متغیر ورزش و حس وطن­پرستی را بررسی کند و به این سوال پاسخ گوید که آیا ورزش در ارتقای حس       وطن­پرستی نقش دارد؟  

روش شناسی پژوهش

این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، آمیخته اکتشافی[17] بود که به صورت میدانی انجام شد. با توجه به اینکه در ارتباط با چگونگی تاثیرگذاری جنبه­های مختلف ورزش بر وطن­پرستی، پرسشنامه یا چارچوب مفهومی یافت نشد، تلاش گردید تا در بخش کیفی تحقیق، جنبه­هایی از ورزش که می­تواند بر حس وطن­پرستی مردم تاثیرگذار باشد، شناسایی شود. بدین منظور پس از مطالعه ادبیات و پیشینه تحقیق، از مصاحبه­های کیفی نیمه ساختاریافته با خبرگان (متخصصان آگاه به حوزه ورزش و علوم اجتماعی) استفاده گردید. پس از هر مصاحبه، نظرات خبرگان به مجموعه عوامل شکل­دهنده نقش ورزش اضافه شد و با استفاده از نمونه گیری نظری[18] (غیر احتمالی)، مصاحبه­ها تا مرحله اشباع نظری ادامه یافت. مصاحبه شوندگان شامل 8 نفر از متخصصان ورزشی و 4 نفر از متخصصان علوم اجتماعی بودند که همگی مدرک دکترای تخصصی داشتند.

جدول1: تنوع و تعداد افراد مصاحبه شده

تخصص

تعداد

جنسیت

مدرک تحصیلی

میانگین سابقه شغلی

متخصصان مدیریت ورزشی

8 نفر

مرد

دکترا

12 سال

متخصصان جامعه شناسی

4 نفر

3مرد و 1 زن

دکترا

15 سال

مجموع

12 نفر

-

-

 

 فرایند نمونه گیری، پس از انجام 12 مصاحبه و شناسایی 63 گویه موثر متوقف شد. پس از آن مجموعه گویه­های شناسایی شده مورد بازبینی تیم تحقیق قرار گرفت و گویه­هایی که هم­پوشانی داشتند، حذف شدند که در نهایت 44 گویه باقی ماند. 40 گویه در قالب چهار عامل اصلی برای پرسشنامه نقش ورزش (حضور در رویداد ورزشی، عملکرد در رویداد ورزشی، همکاری در برگزاری رویداد ورزشی و جو شکل گرفته پیرامون رویداد ورزشی در جامعه) و چهار گویه نیز به عنوان یک متغیر تعدیل کننده (با عنوان حضور نمایندگان استان در رویداد ورزشی) شناسایی شد. برای سنجش وطن­پرستی نیز با توجه به پرسشنامه­های تحقیقات پیشین از جمله احمدی (1386) و رنجبریان و قلی­زاده (1388) پرسشنامه جدیدی در قالب 27 گویه و پنج عامل اصلی (عضویت در گروه ملی، ویژگی­های گروه ملی، دفاع سرزمین، دفاع از میراث ملی، دیدگاه درباره وطن) طراحی شد. هر دو پرسشنامه دارای طیف پنج گزینه ای لیکرت (1= کاملا مخالف تا 5 = کاملا موافق) بود. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه­های تحقیق توسط متخصصان مدیریت ورزشی و علوم اجتماعی (8=n) بررسی و تایید شد. برای تعیین پایایی ابزار تحقیق نیز، ابتدا 35 پرسشنامه در شهر اهواز توزیع شد و پایایی پرسشنامه­ها با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ محاسبه گردید. پایایی کلی پرسشنامه نقش ورزش 966/0 و پایایی کلی پرسشنامه وطن­پرستی 949/0 به دست آمد. پس از اطمینان از پایایی پرسشنامه­های تحقیق، اقدام به توزیع آنها در بین نمونه آماری شد. پس از آن روایی سازه پرسشنامه­های تحقیق نیز با استفاده از آزمون تحلیل عاملی تاییدی بررسی شد.

جامعه آماری در بخش دوم تحقیق (بخش کمی) نیز کلیه افراد رده سنی 15 تا 65 سال ساکن در استان خوزستان بودند. بر اساس اطلاعات مرکز آمار ایران، جمعیت استان خوزستان در سال 1395، 4853000 نفر محاسبه شده است. با توجه به جدول مورگان برای جوامع بزرگتر از صدهزار نفر، نمونه آماری 384 نفر می­باشد. لذا اندازه نمونه آماری 384 نفر تعیین شد. برای انتخاب این حجم از نمونه، از روش نمونه گیری خوشه­ای تصادفی استفاده شد. بدین منظور کل استان خوزستان به پنج خوشه شمالی، جنوبی، شرقی، غربی و مرکزی تقسیم شد و با توجه به نقشه استان خوزستان از هر خوشه دو شهر و چهار روستا به صورت تصادفی انتخاب شدند. به منظور تعیین نمونه از خوشه شمالی شهرهای دزفول و اندیمشک، از خوشه جنوبی شهرهای آبادان و هندیجان، از خوشه شرقی شهرهای ایذه و باغملک، از خوشه غربی شهرهای دشت آزادگان و هویزه و از خوشه مرکزی دو شهر اهواز و باوی به تصادف انتخاب شدند. برای پوشش مناطق روستایی در هر شهرستان تلاش شد تا از مجموع روستاهای اطراف هر شهرستان، دو روستا به صورت تصادفی ساده انتخاب شود. درمجموع 400 پرسشنامه در قالب پنج خوشه، در ده شهر و بیست روستای استان خوزستان توزیع شد که اطلاعات 322 پرسشنامه کامل و قابل استفاده بود (ضریب بازگشت پرسشنامه ها 83 درصد). برای توزیع پرسشنامه ها به همکاران تحقیق تاکید شد تا تلاش کنند پرسشنامه­ها را در اماکن عمومی و در بین اقشار مختلف جامعه در دامنه سنی 15 تا 65 سال توزیع کنند. به منظور تجزیه و تحلیل داده­ها از آزمون­های آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار، فراوانی، درصد، نمودار و....) و استنباطی استفاده شد. در بخش آمار استنباطی جهت بررسی روایی سازه و تایید عوامل شکل­دهنده پرسشنامه نقش ورزش و  همین طور پرسشنامه وطن پرستی از آزمون تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد. در ادامه جهت بررسی مدل تحقیق و سنجش تاثیر نقش ورزش  وطن پرستی از معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزئی[19] استفاده شد. جهت محاسبه آزمون های آمار توصیفی از نرم افزار اس­پی­اس­اس[20] نسخه 22 و جهت انجام تحلیل عاملی تاییدی و آزمون معادلات ساختاری  از نرم افزار اسمارت پی ال اس[21]نسخه دو استفاده شد.

یافته های پژوهش

پس از مطالعه ادبیات و پیشینه تحقیق، از مصاحبه­های کیفی نیمه ­ساختاریافته با خبرگان (متخصصان آگاه به حوزه ورزش و علوم اجتماعی) استفاده و پس از انجام 12 مصاحبه و شناسایی 63 گویه موثر، مصاحبه متوقف شد. پس از آن مجموعه گویه­های شناسایی شده مورد بازبینی تیم تحقیق قرار گرفت و گویه­هایی که هم­پوشانی داشتند، حذف شدند که در نهایت 44 گویه باقی ماند.40 گویه در قالب پنج عامل اصلی برای پرسشنامه نقش ورزش (حضور در رویداد ورزشی، عملکرد در رویداد ورزشی، همکاری در برگزاری رویداد ورزشی، جو شکل گرفته پیرامون رویداد ورزشی در جامعه و حضور نمایندگان استان در رویداد ورزشی) شناسایی شد.

جدول 2: عوامل شکل دهنده نقش ورزش

نقش ورزش

برخی از مولفه های آن

حضور در رویداد ورزشی

حضور در رویدادهای بین­المللی مثل جام جهانی، حضور بانوان با پوشش­های اسلامی در رویدادهای بین المللی، حضور نمایندگانی از ایران در تیم داوری مسابقات، صعود  تیم­های ورزشی ملی به جام جهانی (مثل فوتبال، والیبال و ...)

حضور تیم های ملی در لیگ جهانی (والیبال، کشتی و ...)

حضور تیم  های ملی در المپیک (مثل والیبال، فوتبال و ...)

حضور تیم های ملی در جام ملت های آسیا و بازی های آسیایی

 

عملکرد در رویداد ورزشی

نتیجه گرفتن تیم های ملی در مسابقات بین المللی، نتیجه گرفتن تیم های باشگاهی در مسابقات بین المللی، اهتزاز پرچم کشور درمسابقات بین المللی، پخش سرود ملی در مسابقات بین المللی

پیروزی در مقابل کشورهایی که با آنها چالش سیاسی داریم، ثبت رکوردهای ویژه توسط ورزشکاران ایرانی در سطح بین المللی

موفقیت بانوان ورزشکار در رویدادهای بین المللی

دور افتخار ورزشکاران با پرچم ملی

 

همکاری در برگزاری رویداد

حضور نمایندگانی از ایران در بین مسئولان برگزاری رویدادها، میزبانی و برگزاری رویدادهای بین المللی، اخذ کرسی های بین المللی، میزبانی مسابقات لیگ­های معتبر جهانی  مثل (والیبال و ..)

میزبانی مسابقات جام باشگاه های جهان مثل ( کشتی و ...)

 

جو پیرامون رویداد

حضور انبوهی از تماشاگران ایرانی در داخل کشور، رفتار تحسین برانگیز تماشاگران ایرانی، رفتار جوانمردانه ورزشکاران ایرانی، داشتن اماکن ورزشی جدید و مدرن، پوشش با کیفیت و زیبای البسه ورزشکاران ایرانی، لژیونر شدن ورزشکاران ایرانی، استفاده ورزشکاران از البسه ورزشی تولید داخل، استفاده از مربیان ایرانی برای تیم های ملی، به کار گرفتن مربیان ایرانی در تیم­های ملی کشورهای دیگر

حضور نمایندگان استان خوزستان

نتیجه گرفتن ورزشکاران استان در مسابقات ملی، نتیجه گرفتن ورزشکاران استان در مسابقات برون مرزی، حضور ورزشکاران استان در مسابقات بین المللی، حضور ورزشکاران استان در تیم های ملی

 

براساس یافته­های به دست آمده از مصاحبه­ها با خبرگان، چهار عامل به عنوان عوامل شکل دهنده نقش ورزش درنظر گرفته شد. عامل حضور نمایندگان استان خوزستان در رقابت­های ورزشی به عنوان متغیری که احتمالا   می­تواند هم بر نقش ورزش و هم بر ارتقای حس وطن­پرستی تاثیرگذار باشد، در نظر گرفته شد. بر اساس یافته­های به دست آمده از بخش کیفی، مدل مفهومی تحقیق طراحی شد.  

                                                             .

 

 

 

 

 

 

شکل1: مدل مفهومی تحقیق براساس  نتایج  به دست آمده از مصاحبه با خبرگان

 

در بخش دوم تحقیق به منظور ارزیابی کمی مدل مفهومی، پرسشنامه­ای تهیه و در بین 400 نفر از مردم استان خوزستان توزیع شد. در نهایت اطلاعات 322 پرسشنامه کامل بود و مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد تعداد 163 نفر از پاسخ دهندگان مرد (6/50 درصد) و 159 نفر زن (4/49 درصد) بودند. میانگین سنی مردان 74/10± 46/29 سال، میانگین سنی زنان 71/9 ± 01/30 سال و میانگین سنی به صورت کلی23/10± 76/29 سال بود. کمترین سن پاسخ دهندگان 15 سال و بیشترین سن 64 سال بود. 146نفر از پاسخ دهندگان متاهل (4/45 درصد) و 176نفر مجرد (6/54 درصد) بودند. بیشترین پاسخ دهندگان مربوط به دو قومیت لر (5/24 درصد) و فارس (2/24 درصد) بودند. بیش از 35 درصد پاسخ دهندگان دانش آموز یا دانشجو بودند. بیش از 57 درصد پاسخ دهندگان بیان کرده اند که به میزان زیاد و خیلی زیاد پیگیر اخبار و رویدادهای ورزشی هستند.

جدول 3: ویژگی های جمعیت شناختی پاسخ دهندگان

متغیر

 

فراوانی

درصد

جنسیت

مرد

163

6/50

زن

159

4/49

وضعیت تاهل

متاهل

146

6/54

مجرد

176

4/45

قومیت

بختیاری

64

9/19

عرب

67

8/20

لر

79

5/24

فارس

78

2/24

سایر

34

6/10

شغل

دانش آموز یا دانشجو

113

1/35

استخدام تمام وقت

58

18

استخدام پاره وقت

25

8/7

کار آزاد

71

22

بیکار

46

3/14

بازنشسته

9

8/2

مدرک تحصیلی

زیردیپلم

38

8/11

دیپلم

50

5/15

کاردانی

34

6/10

کارشناسی

159

4/49

کارشناسی ارشد و بالاتر

41

7/12

پیگیری اخبار و رویدادهای ورزشی

خیلی کم

51

8/15

کم

45

14

متوسط

121

6/37

زیاد

63

6/19

خیلی زیاد

42

13

 

در ادامه، مدل مفهومی تحقیق با استفاده معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزئی بررسی شد. در این روش برازش مدل در سه بخش بررسی گردید:

 الف) برازش مدل اندازه­گیری؛ ب) برازش مدل ساختاری؛ ج) برازش کلی مدل.  یک مدل اندازه گیری مربوط به بخشی از مدل کلی می­شود که در برگیرنده یک متغیر به همراه سوالات مربوط به آن متغیر است. در واقع در مدل اندازه گیری، روایی سازه ابزار بررسی می­شود.

 الف) برازش مدل اندازه­گیری: برای بررسی برازش مدل­های اندازه گیری، سه معیار پایایی، روایی همگرا و روایی واگرا استفاده می­شود. همان طور که در جدول 4 آمده است، مقادیر آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی[22] و میانگین واریانس استخراجی برای تمامی متغیرها در محدوده قابل قبول قرار دارد.

جدول 4: بررسی پایایی مدل اندازه گیری

سازه

ضریب آلفای کرونباخ  6/0 < (a)

پایایی ترکیبی

 7/0< (CR )

میانگین واریانس استخراجی   4/0< (AVE)

عملکرد در رویدادهای ورزشی

907/0

923/0

524/0

جو رویداد های ورزشی

910/0

923/0

501/0

همکاری در برگزاری رویدادها

871/0

906/0

661/0

حضور در رویدادهای ورزشی

891/0

917/0

619/0

نقش ورزش (بطورکلی)

966/0

977/0

848/0

دفاع از سرزمین

826/0

896/0

743/0

دیدگاه درباره وطن

837/0

891/0

672/0

دفاع از میراث ملی

828/0

880/0

660/0

ویژگی های گروه ملی

887/0

912/0

598/0

عضویت در گروه ملی

918/0

934/0

617/0

وطن پرستی (بطورکلی)

949/0

899/0

643/0

حضور نمایندگان استان

914/0

939/0

795/0

 

برای بررسی روایی واگرا از روش ماتریس فورنل و لارکر[23] استفاده شد. در قطر اصلی این ماتریس، جذر میانگین واریانس استخراجی متغیرها وارد می­شود و جهت تایید روایی واگرا لازم است، این مقدار بیش از همبستگی میان آن متغیر با سایر متغیرها باشد (داوودی و رضازاده، 1392). نتایج جدول 5، نشان دهنده روایی واگرای مناسب و برازش خوب مدل­های اندازه گیری است.

جدول5: بررسی روایی واگرای مدل به روش فورنل و لارکر

سازه

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

عملکرد در رویدادهای ورزشی

723/0

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جو رویداد های ورزشی

589/0

707/0

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

همکاری در برگزاری رویدادها

549/0

610/0

813/0

 

 

 

 

 

 

 

 

 

حضور در رویدادهای ورزشی

622/0

592/0

552/0

786/0

 

 

 

 

 

 

 

 

نقش ورزش  (بطورکلی)

622/0

631/0

703/0

622/0

920/0

 

 

 

 

 

 

 

دفاع از سرزمین

492/0

399/0

422/0

439/0

476/0

861/0

 

 

 

 

 

 

دیدگاه درباره وطن

396/0

384/0

337/0

439/0

404/0

525/0

819/0

 

 

 

 

 

دفاع از میراث ملی

492/0

424/0

387/0

439/0

438/0

432/0

486/0

812/0

 

 

 

 

ویژگی های گروه ملی

441/0

418/0

369/0

419/0

452/0

576/0

671/0

 

576/0

773/0

 

 

 

عضویت در گروه ملی

483/0

399/0

397/0

390/0

457/0

619/0

635/0

442/0

 

520/0

785/0

 

 

وطن پرستی  (بطورکلی)

537/0

487/0

461/0

484/0

539/0

542/0

604/0

643/0

687/0

705/0

801/0

 

حضور نمایندکان استان

672/0

513/0

515/0

553/0

571/0

605/0

359/0

343/0

395/0

409/0

473/0

891/0

 

 با توجه به نتایج جدول 6، گویه­های 6، 7، 25 و 26 از پرسشنامه نقش ورزش دارای بار عاملی کمتر از 4/0 بودند که از مدل حذف شدند. مابقی گویه­ها دارای بار عاملی قابل قبول بودند. مقادیر t برای تمام گویه­ها بزرگتر از 96/1 بود. بنابراین در سطح اطمینان 95 درصد معنادار هستند. یافته­های این بخش حاکی از روایی سازه پرسشنامه نقش ورزش است. در جدول شماره 5 بار عاملی و مقدار t مربوط به هرگویه پرسشنامه نقش ورزش آمده است.

جدول 6:  بررسی بار عاملی و مقدار t متناظر با هریک از گویه­های پرسشنامه نقش ورزش

 

شماره

گویه های مربوط به عوامل 4 گانه

بار عاملی

مقدار  t

حضور در رویداد ورزشی

15

حضور در رویدادهای بین المللی مثل جام جهانی

746/0

142/13

17

حضور بانوان با پوشش­های اسلامی در رویدادهای بین المللی

490/0

183/4

18

حضور نمایندگانی از ایران در تیم داوری مسابقات

764/0

846/14

39

صعود  تیم  های ورزشی ملی به جام جهانی (مثل فوتبال، والیبال و ...)

861/0

436/23

40

حضور تیم های ملی در لیگ جهانی ( والیبال، کشتی و ...)

858/0

776/20

41

حضور تیم  های ملی در المپیک (مثل والیبال، فوتبال و ...)

862/0

517/22

42

حضور تیم های ملی در جام ملت های آسیا و باز ی های اسیایی

858/0

917/24

عملکرد در رویدادهای ورزشی

1

نتیجه گرفتن تیم­های ملی در مسابقات بین المللی

788/0

582/16

2

نتیجه گرفتن تیم­های باشگاهی در مسابقات بین المللی

833/0

292/17

3

اهتزاز پرچم کشورم درمسابقات بین المللی

655/0

843/19

4

پخش سرود ملی در مسابقات بین المللی

790/0

319/14

5

پخش سرودهای حماسی از صدا و سیما پس از موفقیت ورزشکاران

629/0

423/6

11

تشکر مسئولان نظام از ورزشکاران با قومیت های مختلف

685/0

043/11

12

تشکر مسئولان نظام از ورزشکاران با مذاهب مختلف

658/0

052/10

13

پیروزی در مقابل کشورهای که با آنها چالش سیاسی داریم

673/0

092/9

14

ثبت رکوردهای ویژه توسط ورزشکاران ایرانی در سطح بین المللی

791/0

163/18

16

موفقیت بانوان ورزشکار در رویدادهای بین المللی

671/0

406/7

33

دور افتخار ورزشکاران با پرچم ملی

 

655/0

067/8

همکاری در برگزاری رویدادهای ورزشی

19

حضور نمایندگانی از ایران در بین مسئولین برگزاری رویدادها

771/0

289/15

20

میزبانی و برگزاری رویدادهای بین المللی

773/0

525/14

34

اخذ کرسی های بین المللی

779/0

059/14

43

میزبانی مسابقات لیگ های معتبر جهانی  مثل (والیبال و...)

871/0

577/28

44

میزبانی مسابقات جام باشگاه های جهان مثل ( کشتی و ...)

865/0

291/30

جوپیرامون رویدادهای ورزشی

8

حضور ورزشکاران با قومیت های مختلف در تیم های ملی

664/0

797/10

9

حضور ورزشکاران با مذاهب مختلف در تیم های ملی

708/0

913/11

10

حضور مقامات دولتی و نمایندگان مردم در ورزشگاه ها

634/0

624/9

21

استفاده از ورزشکارانی که در خارج از ایران رشد کرده اند

704/0

562/12

22

حضور انبوهی از تماشاگران ایرانی در داخل کشور

706/0

715/11

23

رفتار تحسین برانگیز تماشاگران ایرانی

743/0

743/12

24

رفتار جوانمردانه ورزشکاران ایرانی

684/0

253/9

27

داشتن اماکن ورزشی جدید و مدرن

698/0

244/11

28

پوشش با کیفیت و زیبای البسه ورزشکاران ایرانی

759/0

892/15

29

لژیونر شدن ورزشکاران ایرانی

721/0

755/11

30

استفاده ورزشکاران از البسه ورزشی تولید داخل

657/0

680/9

31

استفاده از مربیان ایرانی برای تیم های ملی

650/0

723/8

32

به کار گرفتن مربیان ایرانی در تیم های ملی کشورهای دیگر

699/0

895/10

بنابر یافته­های تحقیق، چهار عامل عملکرد در رویدادهای ورزشی، همکاری در برگزاری رویدادهای ورزشی، حضور در رویدادهای ورزشی و جو رویدادهای ورزشی با 36 گویه تبیین کننده نقش ورزش هستند. در بررسی روایی سازه پرسشنامه وطن پرستی نیز همه گویه­ها دارای بار عاملی قابل قبول بودند. مقادیر t نیز برای تمام  گویه­ها بزرگتر از 96/1 بود. بنابراین در سطح اطمینان 95 درصد معنادار بودند.

برازش مدل ساختاری

در بررسی مدل ساختاری، ضرایب معناداری t ، معیار R2، معیار اندازه تاثیر f2 و معیار Q2 بررسی می شود.  با توجه به جدول 7، مقادیر t به جز در مورد تاثیر حضور نمایندگان استان (560/0)، برای سایر سوالات و روابط میان متغیرها بزرگتر از 96/1 بود و در سطح اطمینان 95 درصد معنادار بودند. علیرغم اینکه در مدل مفهومی تحقیق پیش بینی شده بود که حضور نمایندگان استان خوزستان بتواند به عنوان یک متغیر تعدیل کننده در رابطه با نقش ورزش و احساس وطن­پرستی مردم خوزستان ایفای نقش کند، ولی یافته­های تحقیق این فرضیه را رد کرد.

ضرایب R2 نشان دهنده تاثیر یک متغیر برونزا بر یک متغیر درون­زاست که برای متغیر نقش ورزش در حد نسبتا قوی و برای متغیر وطن­پرستی در حد متوسط به دست آمد. اندازه تاثیر f2 بیانگر شدت رابطه میان سازه­های مدل است و برای نقش ورزش بر وطن­پرستی شدت تاثیر متوسط (043/0) به دست آمد. معیارQ2  که قدرت پیش­بینی مدل در متغیرهای وابسته را مشخص می­سازد برای متغیرهای عملکرد در رویدادهای ورزشی (438/0)، جو رویدادهای ورزشی (412/0) همکاری در برگزاری رویدادهای ورزشی (534/0) و حضور در رویدادهای ورزشی (527/0) دارای قدرت پیش­بینی قوی بود و برای متغیر وطن­پرستی (123/0) دارای قدرت پیش­بینی متوسطی بود. مقادیر Q2 گزارش شده نشان می‌دهند ورزش و مولفه­های مربوط به آن در مدل ارائه شده در این پژوهش توانایی خوبی در تبیین یا پیش بینی وطن­پرستی دارد.

جدول 7: مقادیر معیارهای برازش مدل ساختاری

سازه های پیش بین

سازه ملاک

ضریب مسیر (β)

مقدار  t

R2

f2

Q2

عملکرد در رویدادهای ورزشی

نقش ورزش

922/0

702/44

850/0

-

438/0

جو رویداد های ورزشی

نقش ورزش

932/0

675/62

868/0

-

413/0

همکاری در برگزاری رویدادها

نقش ورزش

903/0

727/57

816/0

-

534/0

حضور در رویدادهای ورزشی

نقش ورزش

929/0

847/63

863/0

-

526/0

حضور نمایندگان استان

وطن پرستی

077/0

560/0

000/0

-

-

نقش ورزش

وطن پرستی

448/0

485/3

000/0

043/0

-

وطن پرستی

-

-

-

303/0

-

123/0

برازش مدل کلی

مدل کلی شامل هر دو بخش مدل اندازه­گیری و مدل ساختاری می­شود و با تایید برازش آن، بررسی برازش در یک مدل کامل می­شود. برای بررسی برازش مدل کلی تنها یک معیار به نام خوبی برازندگی[24] وجود دارد.  این معیار توسط تننهاوس[25] و همکاران (2004) ابداع گردید و طبق فرمول زیر محاسبه می­گردد. وتزلس و همکاران[26] (2009) سه مقدار 01/0، 25/0 و 36/0 را به عنوان مقادیر ضعیف، متوسط و قوی برای آن معرفی نموده­اند (داوودی و رضازاده، 1392). با توجه به جدول 7 و همچنین فرمول مقابل، مقدار میانگین مقادیر اشتراکی[27] مقدار 621/0 و  میانگین مقادیر R2 مقدار  74/0 به دست آمد. با توجه به فرمول زیر مقدار معیار  خوبی برازندگی معادل 677/0 به دست آمد که با توجه به دسته­بندی وتزلس و همکاران (2009) نشان از برازش قوی مدل کلی تحقیق دارد.

 

 

 

شکل 2: آزمون مدل اصلی تحقیق

بحث و نتیجه­گیری

هدف این پژوهش، بررسی نقش ورزش در ارتقای حس وطن­پرستی شهروندان خوزستانی بود. نتایج تحقیق نشان داد که ورزش بر ارتقای حس وطن­پرستی مردم استان خوزستان تاثیرگذار است، ولی حضور نمایندگان استان خوزستان تاثیر معناداری در زمینه ارتباط بین نقش ورزش و حس وطن­پرستی مردم ندارد. در مصاحبه با خبرگان پیش­بینی شده بود که حضور ورزشکاران خوزستانی در تیم­های ملی، مسابقات ملی و بین المللی و همچنین پیروزی­ها یا کسب مدال از سوی آن­ها می­تواند تاثیر ویژه­ای بر حس وطن­پرستی مردم داشته باشد، ولی یافته­های کمی تحقیق این موضوع را تایید نکرد. برای بررسی وطن­پرستی در این تحقیق با توجه به تحقیقات پیشین پنج عامل در نظر گرفته شد.

در بررسی نقش ورزش و عوامل تشکیل دهنده آن نتایج تحقیقات پیشین یکسان نبود. نتایج این تحقیق نشان داد چهار جنبه از ورزش که شامل حضور در رویدادهای ورزشی، عملکرد در رویدادهای ورزشی، همکاری در برگزاری رویدادهای ورزشی و جو پیرامون رویدادهای ورزشی است در ارتقای حس وطن­پرستی تاثیرگذارند.

 عامل حضور در رویدادهای ورزشی به مواردی چون: حضور در رویدادهای معتبر بین المللی مثل جام جهانی، حضور بانوان با پوشش اسلامی در رویدادهای بین المللی، حضور نمایندگان ایران در تیم داوری مسابقات، حضور تیم­های ملی در بازی های آسیایی، لیگ جهانی و المپیک اشاره دارد. لئو و همکاران (2012) نیز طی تحقیقی نشان دادند پوشیدن لباس ملی از سوی ورزشکاران در بازی های المپیک و جام جهانی، اهتزاز پرچم و خواندن سرود ملی کشورها صحنه ای عظیم برای نمایش غرور و اعتبار ملی است (لئو و همکاران، 2012: 1282). با این حال آنان در تحقیق خود به بررسی تاثیر این عوامل بر وطن­پرستی نپرداخته اند. تحقیقات پیشین اغلب به بررسی تاثیر نتایج اخذ شده در رقابت های ورزشی بر غرور ملی و وطن­پرستی پرداخته اند (احمدی، 1386؛ ملکوتیان، 1388؛ مورو، 2012؛ و الینگ و همکاران، 2014) حال آنکه نتایج این تحقیق نشان داد صرف راه یابی و حضور در مسابقات معتبر بین المللی نیز می­تواند موجب برانگیخته شدن حس وطن­پرستی شود. شاید یکی از عواملی که موجب شده است در تحقیقات خارج از کشور کمتر به این موضوع پرداخته شود، میزان توسعه یافتگی ورزش آن کشورها باشد. به عبارت دیگر، شاید برای کشورهایی که دارای ورزش توسعه یافته­تری هستند، صرف حضور در رقابت­ها، به تنهایی بر ارتقای حس وطن­پرستی مردم تاثیرگذار نباشد و به همین دلیل در تحقیقات نیز به آن پرداخته نشده است. تاثیر عملکرد در رویدادهای ورزشی بر وطن­پرستی از جمله عواملی است که پیش­تر در تحقیقات داخلی و خارجی مورد توجه قرار گرفته است. در این تحقیق، گویه­هایی که عملکرد را می­سنجیدند شامل مواردی همچون: نتیجه گرفتن تیم­های ملی و باشگاهی، اهتزاز پرچم پس از موفقیت ورزشکاران در مسابقات بین المللی، پیروزی در مقابل کشورهایی که با آن­ها چالش سیاسی داریم، دور افتخار زدن ورزشکاران با پرچم ملی در رقابت­های بین المللی و ثبت رکوردهای ویژه توسط ورزشکاران ایرانی بود که با نتایج تحقیقات فدایی ده چشمه و همکاران (1395)، جعفرزاده (1389)، احمدی (1386)، الینگ و همکاران (2014)، پائولوسکی و همکاران (2013)، موور (2012) و داکزی[28] و همکاران (2011) که همگی بر نقش مهم عملکرد در رویدادهای ورزشی و به ویژه موفقیت بین­المللی ورزشکاران در رویدادهای المپیک، جام جهانی و غیره در تهییج حس    وطن­پرستی، ملی گرایی و تقویت هویت و انسجام ملی تاکید داشتند، همسو می­باشد.

هر چند پنج حلقه بازی­های المپیک، نماد سمبلیک همبستگی پنج قاره جهان نام گرفته است، اما ورزش در سطح بین المللی در تقویت و همبستگی ملی در داخل یک کشور موثر است. ورزش ساز و کاری مفید و موثر برای نزدیک کردن خرده فرهنگ­ها به یکدیگر است. در مسابقات جهانی، اهتزاز پرچم و پخش سرود ملی یک کشور بدنبال پیروزی ورزشکاران وابسته به خرده فرهنگ­های مختلف و یا فرهنگ اصلی آن کشور بازگو کننده و تاکید کننده وحدت ملی در آن کشور است. ورزش در سطح بین المللی به گونه­ای دیگر نیز در تقویت هویت ملی و حس وطن­پرستی و ملی­گرایی موثر است؛ به طوری که پیروزی تیم­های ورزشی در میدان­های جهانی باعث افزایش غرور ملی می گردد و به طور خودجوش مردم را به سوی جشن و شادمانی می­برد به ویژه اگر این پیروزی بر یک دشمن قوی سیاسی و یا یک رقیب پر توان ورزشی باشد که نمونه­ های آن به هنگام پیروزی تیم ملی فوتبال جمهوری اسلامی ایران بر تیم ملی فوتبال آمریکا و استرالیا مشاهده شد (مالاکوشین[29]، 2009: 302). یکی از گویه­هایی که در این عامل جای گرفته، پخش سرودهای حماسی از صدا و سیما پس از موفقیت ورزشکاران است که با نتایج تحقیق ماتز و گرک (2018) همسوست. آنان نیز در تحقیق خود دریافتند شیوه ارائه یک رویداد ورزشی در رسانه­ها می­تواند موجب ایجاد احساس وطن­پرستی و غرور ملی در بین بینندگان شود. چگونگی تاثیرگذاری عملکرد رسانه ها در پوشش رقابت­های ورزشی بر احساس وطن پرستی بینندگان از جمله موضوعاتی است که در تحقیقات ورزشی داخل کشور چندان به آن پرداخته نشده است و نیاز به تحقیقات بیشتر دارد.  

یافتۀ دیگر تحقیق نشان داد که همکاری در برگزاری مسابقات بین المللی بر ارتقای حس وطن­پرستی مردم در استان خوزستان تاثیرگذار است. این عامل که بر مواردی همچون: میزبانی و برگزاری رویدادهای بین المللی، حضور نمایندگانی از ایران در بین مسئولان برگزاری، میزبانی مسابقات لیگ­های معتبر جهانی و میزبانی مسابقات جام باشگاه­های جهان اشاره داشت، با نتایج تحقیقات پائولوسکی و همکاران (2013)، کروج[30] (2011) و هولیهان[31] (1997) همسو  و با نتایج تحقیق لیسن (2018) ناهمسو می­باشد. لیسن (2018) طی تحقیقی دریافت میزبانی رویدادهای ورزشی بزرگ تاثیر معناداری بر حس وطن­پرستی مردم کشور میزبان یعنی اسلوونی ندارد. شاید این تفاوت ناشی از تفاوت­های فرهنگی جوامع مورد بررسی باشد، چرا که اسلوونی کشوری است که پیشینه تاریخی چندانی ندارد (این کشور تا سال ۱۹۹۱ جزئی از کشور یوگسلاوی بود و پس از آن تاریخ مستقل گردید) و شرایط آن از نظر هویت ملی و عرق ملی با ایران متفاوت است. البته همان طور که نتایج این تحقیق نیز نشان داد، جوی که پیرامون یک رویداد ورزشی شکل می­گیرد نیز می­تواند بر ادارک مردم آن منطقه از آن رویداد تاثیرگذار باشد. وضعیت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مردم یک کشور، هزینه­های انجام شده برای میزبانی یک رویداد ورزشی، تبلیغات شکل گرفته پیرامون آن رویداد و اهمیت آن رویداد همگی از جمله عواملی هستند که احتمالا  بر نگرش مردم آن کشور تاثیرگذارند؛ چنان که کاوتسوس و مانسکی[32] (2010)  معتقدند برگزاری و میزبانی رویدادهای ورزشی سبب افزایش حس ملی­گرایی و وطن­پرستی افراد جامعه می شود و میزان افزایش آن به سطح برگزاری رویداد یعنی ملی، محلی و منطقه ای بستگی دارد.

آنچه که به عنوان جو یک رویداد ورزشی در این تحقیق به آن اشاره شده شامل گویه­هایی چون: حضور ورزشکاران با قومیت­ها و مذاهب مختلف در تیم­های ملی، حضور مقامات دولتی و نمایندگان مردم در ورزشگاه­ها، داشتن اماکن ورزشی مدرن، استفاده ورزشکاران از البسه تولید داخل، استفاده از مربیان ایرانی در تیم­های ملی، لژیونر شدن ورزشکاران ایرانی، حضور انبوهی از تماشاگران ایرانی در داخل کشور و ... بود. این گویه­ها درمجموع می­تواند در شکل گیری فضای پیرامون آن رویداد نقش تعیین کننده­ای داشته باشد که از آن تعبیر به جو شده است. این نتیجه با نتایج تحقیقات آنت و همکاران (1394)، جوک هرمس[33] (2005) و آلن[34] و همکاران (2010) همسو است. هر چند در این تحقیقات به صورت مستقیم به واژه جو اشاره نشده است، ولی به مواردی اشاره شده که با گویه­های این عامل همخوان هستند. 

با توجه به یافته­های تحقیق مبنی بر تاثیر مثبت و قابل توجه ورزش بر ارتقای حس وطن­پرستی و همچنین ضرورت افزایش حس وطن­پرستی در استان خوزستان، با توجه به تنوع اقوام، همسایگی با کشور عراق و شرایط خاص جغرافیایی و سیاسی منطقه پیشنهاد می­شود مسئولان ملی و استانی نگاه ویژه­ای نسبت به موضوع ورزش  و اهمیت و کارکردهای آن در این استان داشته باشند و دستگاه­هایی چون: استانداری، فرمانداری، شهرداری­ و همچنین ارگان­های نظامی با حمایت از اداره کل ورزش و جوانان استان خوزستان به عنوان متولی اصلی ورزش در این استان، به توسعه ورزش در استان خوزستان کمک کنند تا به دنبال آن شاهد کاهش اختلافات قومی و قبیله­ای و ارتقای حس وطن­پرستی در این استان باشیم.  

 

  • منابع

    • احمدی، حمید.  (1386). هویت، ملیت، قومیت. تهران: موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی
    • اخوان کاظمی، مسعود و شاه قلعه، صفی الله.  (1392). «تاثیر فوتبال بر مولفه­های هویت ملی». فصلنامه مطالعات فرهنگ-ارتباطات. 14(23)، 135-115.
    • اشرف، احمد. (1373). «بحران هویت ملی و قومی در ایران». مجله ایران نامه. تابستان، شمارۀ 47، 550-521.
    • آنت، زینب؛ سجادی، سید نصرالله وخبیری، محمد. (1394). «ملی گرایی مصرفی و رابطه آن با وطن پرستی و جهانگرایی در ارزیابی کالاهای ورزشی داخلی و خارجی». پژوهش در مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی. 9(5): 59-47.
    • خلجی، حسن؛ بهرام، عباس و آقاپور، سیدمهدی. (1386). اصول و مبانی تربیت بدنی و علوم ورزشی. تهران: سمت
    • داوری، علی و رضازاده، آرش. (1392). مدل سازی معادلات ساختاری با نرم افزار PLS. تهران: انتشارت جهاد دانشگاهی
    • رجایی، فرهنگ.  (1382). مشکل هویت ایرانیان امروز. تهران: نشر نی
    • رنجبریان، بهرام و قلی زاده، رسول. (1388). «قوم گرایی در مصرف و رابطه آن با میهن پرستی و گرایشات جهان وطنی در بین دانشجویان دانشگاه اصفهان». مدیریت بازرگانی. 1(3)،  106-87.
    • شعبانی بهار، غلامرضا و مقبولی، سجاد. (1392). «رابطه بین ورزش و حفظ هویت فرهنگی دانشجویان ورزشکار». پژوهش ها در ورزش دانشگاهی. 1(3)، 92-77.
    • شیخاوندی، داور.(1379). تکوین و تنفیذ هویت ایرانی. تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران
    • فدایی ده چشمه، معصومه؛ عیدی، حسین و عباسی، همایون. (1395). «ارائۀ مدل غرور ملی با تاکید بر جایگاه ورزش». مدیریت ورزشی. 31، 248-235.
    • لهسایی زاده، عبدالعلی. (1385). جامعه شناسی آبادان. تهران: کیان مهر
    • ملکوتیان، مصطفی. (1388). «ورزش و سیاست». مجله سیاست. تابستان، 10، 316-301.
    • هاشمی، سید ضیاء و جوادی یگانه، محمد رضا. (1386). «فوتبال و هویت ملی». فصلنامه مطالعات ملی. سال هشتم، 2، 117-124.
      • Allen, James. T., Drane, Dan. D., Byon Kevin. K., & Mohn, Richard. S. (2010). Sport as a vehicle for socialization and maintenance of cultural identity:International students attending American universities.Sport Management Review, 13, 421–434.
      • Barker, P. W. (2008). Religious Nationalism in Modern Europe If God Be For Us(Rutledge Studies in Nationalism and Ethnicity). New York Rutledge.
      • Doczi T. (2011).Gold fever: Sport and national identity–The Hungarian case. International Review for the Sociology of Sport, 46: 1-18.
      • Edensor, T.  (2002). National Identity, Popular Culture and Everyday Life. New York Berg.
      • Elling, A., Hilvoorde, V., &Van Den Dool, R. (2014). Creating or awakening national Pridethrough sporting success: A longitudinal study on macro effects in the Netherlands”.International Review for the Sociology of Sport, 49 (2) 129–151.
      • Houlihan, B.  (1997). Sport, National Identity and Public Policy”. Nations and Nationalism, 3(1), 113-137.
      • Joke Hermes, S., Burnt orange. (2005). Television, football and the Representation of Ethnicity”. Journal of Television New Media, 6(1),49-69. DOI: 10.1177/1527476403255819.
      • Kavetsos G. & Szymanski.  (2010). National Well-Being and International Sports Events”. Journal of Economic Psychology, 31(2), 158–171.
      • Krog A. (2011). Soccer steps in where politics fail to create a new vocabulary. Ilha do Desterro A Journal of English Language”. Literatures in English and Cultural Studies: 98-189.
      • Lau, P.W.C., Lam, M.H.S., Leung, B.W.C., Choi, C., & Ransdell, L.B.  (2012). “The longitudinal changes of national identity inmainland china, HongKong and Taiwan before, duringand after the 2008 Beijing olympics Games”. The international Journal of the History of Sport, 29(9), 1281-1294.
      • Licen, S.(2018). Influence of hosting a major sports event on patriotic attitudes: The Eurobasket 2013 competition in Slovenia”. International Review for the Sociology of sport, 1-23. (In printed).DOI: 10.1177/1012690217722116.    
      • Malakoutian M. (2009). SPORT AND POLITICS. POLITICS QUARTERLY”. JOURNAL OF FACULTY OF LAW AND POLITICAL SCIENC, 39(2): 301-316.            
      • Mower J. (2012). London 2012: Olympic Success Is Key To National Pride”. BBC News World, 36-40.
      • Mutz, M., & Gerke, M. (2018). Major sporting events and national identification: The moderating effect of emotional involvement and the role of the media”. Communication & Sport, 1-22. (In printed), Doi: 10.1177/2167479517733447.
      • Ottaway, Marina. (2002). “Nation Building”. Foreign Policy, (Sep/ Oct 2002)
      •  Paul, Vermee. (       ) “Religious Identity Formation”. International Journal of Education and Religion, 2(2), 107-125.
      • Pawlowski, T., Downward, P., & Rasciute, S. (2013). “Does National Pride From InternationalSporting Success Contribute Towel Being? An international investigation”. Sport Management Review, 17(3), 227–238.