Document Type : Original Article
Authors
1 Sport management, Faculty of Physical Education and Sport Sciences, University of Tehran
2 University of Tehran
3 Tehran University
Abstract
The purpose of this study was to investigate the state of Iranian youth football development based on the Grassroots football program. The method of this research is descriptive-survey and it is a type of applied study that has been accomplished in field. The statistic population of study included officials of the Football Federation and National Football Center, top football schools managers and top youth football coaches of Iran (170 persons). According to the Morgan sampling table, 118 persons were selected as the statistical sample. In order to collect data, a researcher-made questionnaire and a standard check-list were used. The validity of the questionnaire were confirmed by the experts and its reliability was determined 0.91 based on Cronbach's alpha coefficient. In order to analyze data, descriptive statistic methods, Kolmogorov-Smirnov Test, One-sample t-test and Friedman distribution were used by SPSS-22. The results indicate that in all components, Iranian youth football does not have a desirable status. Also, the prioritization of the components showed that the highest rank was related to the knowledge of coaches and the lowest rank was related to the financial and marketing. Therefore, the most important practical actions are preparation of the Grassroots' Charter, launching of e-learning opportunities, approval of the monopoly budget, investments in the Grassroots' facilities and equipment development plans, using of sponsors' assistance and the promotion of philosophy and activities of Grassroots football.
Keywords
بررسی وضعیت توسعه فوتبال پایه کشور براساس برنامه فوتبال گرسروتز[1]
رضا خجسته اقبال[2]
مجید جلالی فراهانی[3]
ابراهیم علی دوست قهفرخی[4]
10.22034/SSYS.2022.703.1475
تاریخ دریافت مقاله: 14/12/1397
تاریخ پذیرش مقاله:17/4/1398
مقدمه
در طی سالهای اخیر فوتبال همواره به عنوان یکی از مهمترین پدیدههای اجتماعی دنیا مطرح بوده و به دلیل کثرت علاقمندان به این رشته جذاب و مهیج مورد توجه اکثر کشورها قرار گرفته است. شرایط ویژه این ورزش از لحاظ فرهنگی و اقتصادی و تاثیر بر جامعه بینالملل باعث گردیده مهمترین قشر جامعه یعنی جوانان و نوجوانان به صورت خاص به آن علاقمند باشند. به صراحت میتوان گفت، قدرت جذب جوانان در نقاط مختلف جهان از ویژگیهای خاص فوتبال میباشد که در ذات آن نهفته است و هیچ ورزش دیگری این توانایی را ندارد. بنابراین یکی از ماموریتها و مسئولیتهای اصلی نهادهای حاکم بر فوتبال، دادن فرصتهایی برای مشارکت جوانان در رویدادهای سازمان یافته فوتبال میباشد. این سازمانها برمبنای مناطق جغرافیایی خاص خود (ملی، قارهای و جهانی)، رویدادهای فوتبال جوانان را برای گروههای سنی و جنسیتی مختلف طراحی و برگزار مینمایند. همچنین توسعه فوتبال پایه و جوانان یکی از مهمترین اهداف هر فدراسیونی در سطح جهان میباشد. این امر علاوه بر اینکه پسران و دختران را با مهارتهای فوتبال آشنا میسازد، ارزشهایی مانند دوستی، احترام، بازی عادلانه، رقابت و تعهد را که درون تمرینات و مسابقات فوتبال نهفته به جوانان تحویل میدهد (مرکانجیک [6]و همکاران، 2016).
تمرکز ویژه روی آموزش کودکان و جوانان، بدلیل تاثیری که در تضمین آینده فوتبال در جهان دارد، نزد فیفا[7] از اهمیت بالایی برخوردار است (بنزت و هاسلر[8]، 2016). با بررسی سرگذشت فوتبال در دوران گذشته، دستاندرکاران فوتبال نقاط گوناگون جهان با اعتقاد به اینکه رشته فوتبال در هر کشور، راهی جز گذر از مسیر علمی آن ندارد، سعی در قدم گذاردن در آن راه کردند. برای ایشان به خوبی آشکار شده که فوتبال زیبا باید از دوران نوجوانی در فوتبالیست ریشه بدواند و نحوه تربیت، تغذیه، بدنسازی و آموزش مهارتهای فردی و گروهی تحت شرایط و عوامل مطلوب علمی و تجربهشده صورت پذیرد، هر کجا که این گونه اندیشهها پیگیری شد، موفقیتهای پایدار خلق گردید. مسلماً مدارس فوتبال با بهرهگیری از امکانات و مربیان تحصیلکرده و باتجربه میتوانند نقش مهمی را در این زمینه داشته باشند (وحدانی و رضاسلطانی، 1392).
فدراسیون جهانی فوتبال در راستای ارتقاء هدفمند فوتبال در ردههای پایه و همچنین همهگیر نمودن آن در سرتاسر جهان اقدام به طراحی برنامه فوتبال گرسروتز نموده است. هدف بلند مدت این برنامه، اطمینان از توسعه پایدار پسران و دختران سنین 6 تا 12 سال میباشد. یکی از سه ستون اصلی فیفا در اجرای بیانیه ماموریت خود "توسعه بازی" میباشد، که این مفهوم در قلب بیانیه ماموریت برنامه فوتبال گرسروتز نیز نهفته است: "اجازه بدهید فوتبال بوسیله تعداد زیادی از مردم تا آنجا که ممکن است شناخته بشود. بهترین راه جذب بازیکنان جدید در ورزش، فراهم کردن دسترسی به فوتبال بدون توجه به سن، جنسیت، وضعیت بدنی، رنگ پوست، مذهب یا نژاد میباشد". فوتبال گرسروتز به معنی فوتبال برای همه میباشد و حامی تبادل و اشتراکگذاری ارزشهای انسانی و صد البته لذت بردن از بازی شگفتانگیز فوتبال است. برای برخی فوتبال گرسروتز تنها بر روی فعالیتهای تفریحی متمرکز است، در حالی که برای برخی دیگر تمرینی سازمانیافته از ورزش، به همراه تمرینات و مسابقات در چهارچوب یک باشگاه یا مدرسه است. بازی کردن بهترین روش یادگیری است. مهمتر از همه، کودکان باید تفریح داشته باشند. ارتباطات، روحیه تیمی و تفریح عناصر ضروری فوتبال گرسروتز هستند. مفهوم یادگیری از طریق بازی در حالی که بوسیله یک مربی-معلم[9] هدایت میشود، رویکردی ویژه برای کمک به جوانان و ایجاد فرایندی متصل به آینده طراحی کرده است. برنامه گرسروتز فیفا به هرکس فرصت بازی فوتبال، بدون تبعیض و نیاز به زیرساخت خاصی ارائه میدهد. همچنین این برنامه میتواند تکمیل کننده فعالیتها و ابتکارات کنفدراسیونها و فدراسیونهای ملی باشد که هم اکنون برنامههای گرسروتز مصوب دارند. برنامه گرسروتز به منظور تعامل نزدیک با فدراسیونها و مشارکت تمام ذینفعان در آموزش (دولتها، سازمانهای غیردولتی، انجمنها، مدارس و غیره) ترسیم شده است (دپارتمان توسعه فنی و آموزشی فیفا[10]، 2016).
در رابطه با اهمیت این برنامه نزد فدراسیون جهانی فوتبال میتوان به این مورد اشاره نمود که بین سالهای 2011 تا 2016، فیفا 2/17 میلیون دلار در فوتبال جوانان و فعالیتهای گرسروتز سرمایهگذاری کرده است، که 83 درصد از آن به آموزش گرسوتز در سراسر جهان اختصاص یافت (گزارش مالی فیفا[11]، 2017). اتحادیه فوتبال انگلستان نیز در راستای مدرن شدن بخشهای حاکم بر ورزش ملی، تمام برنامهها شامل اهداف و شاخصهای کلیدی در تحقق تغییرات را مورد توجه قرار داده است و از سال 2014 بودجهای بالغ بر 40 میلیون پوند را در اختیار برنامه فوتبال گرسروتز این کشور قرار داده است (هاوی و الیسن[12]، 2016). همچنین یکی از سه رکن چشمانداز کنفدراسیون فوتبال آسیا نیز تبدیل فوتبال به ورزش اول آسیا است که این مهم تنها با افزایش مشارکت در همه سطوح و بوسیله ترغیب موثرتر علاقمندان حاصل خواهد شد. ترغیب شرکت کنندگان، تحریک بیشتر علاقمندان به بازی فوتبال، فراهم ساختن فرصتهای بیشمار اجتماعی شدن، حمایت از سبک زندگی سالم و توسعه افراد جوان هم از منظر آموزشی و هم ورزشی اهداف اصلی و برجسته فوتبال گرسروتز آسیا هستند (راکسبورگ و سوگیاما[13]، 2017).
لارسن[14]و همکاران (2015) در تحقیقی با عنوان «ایجاد محیط حمایتی میان بازیکنان جوان» نشان دادند که مربیان باید درک کنند که برنامه گرسروتز حامی اتخاذ و اجرای استراتژیهایی است که انگیزه ذاتی، لذت و مشارکت بلندمدت بازیکنان را برمیانگیزد. بعلاوه مربیان شایسته تمرینات و مسابقات را به صورتی شکل میدهند که بازیکنان تجارب مثبت ورزشی کسب کنند و احساس حمایت و انگیزه داشته باشند.
نتایج تحقیق ییونگ[15](2016) نشان داد که توسعه فوتبال گرسروتز در چین بدون مشارکت دولت بسیار مشکل میباشد. زیرا در این کشور هنوز فرهنگ فوتبال بر مبنای مشارکت جامعه ضعیف است و رویدادهای کمی به طور رسمی در سطح گرسروتز سازماندهی میشود. همچنین در این تحقیق بر توسعه پایهای از فوتبال در بین انجمنهای محلی تاکید شده است.
هاوی و الیسن (2016)، در تحقیقی با عنوان «توسعه فوتبال گرسروتز جوانان و نوجوانان در انگلستان» به این نتیجه رسیدند که توسعه اماکن گرسروتز برای ثبات و موفقیت فوتبال گرسروتز حیاتی است و مهمترین مسئلهای است که فوتبال گرسروتز انگلستان در آینده ممکن است با آن روبهرو باشد. به همین منظور اتحادیه فوتبال انگلستان برای برنامههای کاربردی جدید در حال توسعه و ارتقاء اماکن جدید ورزشی مانند چمنهای مصنوعی سازگار با همه شرایط جوی و رختکنهای مدرن، از سال 2014 حدود 8/44 میلیون پوند در مجموع 235 پروژه گرسروتز سرمایهگذاری کرده است.
نتایج تحقیق گورمن[16](2016) نشان داد که برنامههای فوتبال گرسروتز نوجوانان و جوانان جریانی حیاتی است برای فوتبال حرفهای و همچنین پایه و اساس آینده را فراهم مینماید. بازی کردن استعدادهای جوان و اشتیاق حامیان برای حمایت نقش مهمی را در توسعه تجاری سازی و حرفه ای سازی فوتبال ایفا میکند.
سوگیاما و همکاران (2017)، در تحقیقی با عنوان توسعه فوتبال گرسروتز در ژاپن، نشان دادند که با افزایش محبوبیت فوتبال در ژاپن فوتبال گرسروتز نیز در این کشور توسعه یافته است. پس از جام جهانی 2002، فدراسیون فوتبال ژاپن بر روی اهمیت ترویج و توسعه فوتبال تمرکز نمود و برنامههای ترویج و توسعه فوتبال کودکان، بویژه کودکان 6 تا 10 ساله را آغاز کرد. همچنین نتایج تحقیقات به طور خلاصه نشان میدهند که فوتبال گرسروتز ژاپن توسعه موفقی داشته است که این موفقیت حاصل برنامههای توسعه نظاممند بوسیله سازمانهای اداری فوتبال میباشد. با این وجود فدراسیون فوتبال ژاپن و تمامی ذینفعان مرتبط با گرسروتز نیازمند همکاری بیشتر برای دستیابی به توسعه بیشتر فوتبال گرسروتز و در نهایت ارتقاء خانواده فوتبال به 8 میلیون نفر تا سال 2030 میباشند.
در سالهای گذشته یکی از مشکلات اصلی و اساسی فوتبال کشور، توجه وافر به فوتبال بزرگسالان و کم توجهی به فوتبال پایه بوده است (حمیدی، 1395). در حال حاضر مدارس فوتبال کشورمان اغلب از لحاظ امکانات در مضیقه هستند یا هدفی غیر از تربیت و پرورش استعدادهای فوتبال را ترسیم کردهاند که اگر غیر از این بود، هم اکنون با وجود فعالیت چند ساله این مدارس، تیمهای پایه قدرتمندی در ردههای باشگاهی و ملی داشتیم که در باشگاههای بزرگ تیمهای بزرگسالان را نیز تغذیه کنند (عزیزی و همکاران، 1388). علاوه بر این، امروزه بر کمتر کسی پوشیده است که موفقیت آینده فوتبال ایران در دست جوانان و ردههای پایه قرار دارد. توجه کامل به تیمهای بزرگسالان فوتبال کشور به صورت مقطعی، ممکن است موفقیتهایی را به همراه آورد، اما در صورت نیاز به کسب موفقیت در دراز مدت میبایست دیدی اختصاصی به رده پایه فوتبال کشور اتخاذ نمود (عمادی و همکاران، 1395).
در کشور ایران فدراسیون فوتبال از سال 1392 اقدام به اجرای برنامه فوتبال گرسروتز نموده است و در حال حاضر حدود 1200 مدرسه فوتبال در سراسر کشور تشکیل و مجوز خویش را از این فدراسیون اخذ نمودهاند. فستیوالهای فوتبال پایه در شهرستانها، استانها و کشور به طور منظم از سال 1392 برای پسران و از سال 1394 برای دختران برگزار میگردد. اما با این وجود نتایج تحقیقات صورتگرفته در داخل کشور نشان میدهد که در زمینه فوتبال پایه براساس برنامه فوتبال گرسروتز مطالعات محدودی انجام شده است. لذا بررسی وضعیت توسعه فوتبال پایه کشور براساس برنامه فوتبال گرسروتز میتواند دیدگاه جدیدی را در این حوزه ارائه نماید و همچنین راهکارهای مناسبی را برای بهبود وضعیت توسعه فوتبال پایه کشور پیشنهاد کند. حال محقق با انجام این تحقیق به دنبال پاسخ به این سوال است که وضعیت توسعه فوتبال پایه کشور براساس برنامه فوتبال گرسروتز چگونه میباشد؟
روششناسی پژوهش
روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی- پیمایشی است که به صورت میدانی انجام شده و از نظر هدف از نوع مطالعات کاربردی میباشد. جامعهآماری این پژوهش را مدیران و مسئولان فدراسیون فوتبال و مرکز ملی فوتبال، مدیران مدارس برتر و مربیان برتر فوتبال پایه کشور به تعداد 170 نفر (براساس آمار مرکز ملی فوتبال ایران) تشکیل دادند. تعداد نمونهآماری پژوهش با توجه به جدول حجم نمونهگیری مورگان[17] 118 نفر تعیین شد و روش نمونهگیری از نوع غیر احتمالی و در دسترس بود.
ابزار اندازهگیری این پژوهش پرسشنامهای محققساخته بود که براساس اهداف پژوهش، بررسی اسناد و مدارک و بهرهگیری از اساتید خبره در این زمینه تهیه شد. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه به تایید 12 نفر از اساتید و متخصصان خبره رسید و پایایی آن نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ[18] 91/0 تعیین شد. لازم به توضیح است که این پرسشنامه بر اساس طیف پنج ارزشی لیکرت ارزشگذاری شد، به این صورت که گزینه کاملا مخالفم، کمترین ارزش (1) و کاملا موافقم بیشترین ارزش (5) را به خود اختصاص دادند. همچنین برای بررسی ساختار گرسروتز در فدراسیون فوتبال از چک لیست استاندارد گرسروتز براساس معیارهای گرسروتز فیفا و کنفدراسیون فوتبال آسیا که در سال 2017 تهیه شده است، استفاده شد.
دادههای جمعآوری شده به دو شکل توصیفی و استنباطی و با استفاده از نرم افزار اسپیاساس-22[19] مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. جهت توصیف متغیرهای پژوهش و همچنین بررسی ساختار گرسروتز در فدراسیون فوتبال از روش آمار توصیفی، جداول توزیع فراوانی و درصد فراوانی، میانگین و انحراف معیار استفاده شد. همچنین پژوهشگر در این پژوهش از آزمون کلموگروف – اسمیرنوف[20] برای بررسی نرمال بودن توزیع دادهها، آزمون پارامتریک t تک نمونهای[21] برای بررسی مولفههای وضعیت توسعه فوتبال پایه کشور براساس برنامه فوتبال گرسروتز و از آزمون فریدمن[22] برای اولویتبندی این مولفهها استفاده کرده است.
یافتههای پژوهش
در جدول 1 و 2 یافتههای حاصل از چکلیست بررسی ساختار گرسروتز در فدراسیون فوتبال آورده شده است. این چکلیست توسط کنفدراسیون فوتبال آسیا در قالب منشور گرسروتز آسیا برای بررسی وضعیت فوتبال پایه کشورهای عضو ارائه شده است.
جدول 1: یافتههای حاصل از چک لیست بررسی ساختار گرسروتز در فدراسیون فوتبال
|
بخشها |
معیارها |
وضعیت |
||
|
بله |
خیر |
|||
|
مدیریت |
1 |
آیا فدراسیون مدیر فوتبال گرسروتز دارد؟ |
* |
|
|
2 |
آیا مدیر گرسروتز تحت نظر مدیر فنی ملی کار می کند؟ |
|
* |
|
|
3 |
آیا مدیران گرسروتز محلی و منطقه ای منصوب شدهاند؟ |
|
* |
|
|
ساختار |
4 |
آیا در فدراسیون ساختار پایهای برای فوتبال گرسروتز وجود دارد؟ |
* |
|
|
5 |
آیا یک کمیته گرسروتز (دپارتمان گرسروتز) در فدراسیون موجود است؟ |
|
* |
|
|
6 |
آیا ساختار گرسروتز محلی یا منطقهای موجود است؟ |
|
* |
|
|
برنامهریزی |
7 |
آیا در فدراسیون یک برنامه کتبی جامع گرسروتز وجود دارد؟ |
|
* |
|
8 |
آیا یک طرح گرسروتز به AFC ارائه شده است؟ |
|
* |
|
|
9 |
آیا برنامه کتبی حفاظت از کودک/ بازیکن وجود دارد؟ |
|
* |
|
|
10 |
آیا برنامه استراتژیک بلند مدت برای توسعه گرسروتز در فدراسیون موجود است؟ |
|
* |
|
|
رویدادهای گرسروتز |
11 |
آیا رویدادهای منظمی برای کودکان وجود دارد؟ |
|
* |
|
12 |
آیا شواهدی از رشد در تعداد شرکت کنندگان (کودکان) در برنامههای گرسروتز فدراسیون وجود دارد؟ |
* |
|
|
|
13 |
آیا فستیوالهای گرسروتز شامل مسابقات و کارگاههای تمرینی است؟ |
|
* |
|
|
14 |
آیا فدراسیون یک روز یا هفته گرسروتز را سازماندهی می کند؟ |
* |
|
|
|
نتایج |
15 |
آیا سیستمی وجود دارد که تعداد تیمهای گرسروتز را ثبت کند؟ |
|
* |
|
مالی |
16 |
آیا بودجهای برای برنامه گرسروتز در فدراسیون وجود دارد؟ |
* |
|
|
17 |
آیا بودجهای انحصاری برای برنامه گرسروتز در فدراسیون وجود دارد؟ |
|
* |
|
|
18 |
آیا سرمایهگذاریها برای توسعه گرسروتز از طرف دولت، اسپانسرها و... انجام میگیرد؟ |
|
* |
|
|
توسعه اختصاصی و پروژههای اجتماعی |
19 |
آیا رهنمودهایی برای ایمنی وجود دارد؟ ( تجهیزات و تمرینات و...) |
* |
|
|
20 |
آیا پروژههایی وجود دارد که بهداشت (سلامتی) و سبک زندگی را ترویج میکند؟ |
|
* |
|
|
آموزش |
21 |
آیا برنامهها/ دورههای مقدماتی برای مدیران گرسروتز وجود دارد؟ |
* |
|
|
22 |
آیا دورههای استاندارد مدیران گرسروتز در فدراسیون وجود دارد؟ |
* |
|
|
|
23 |
آیا فرصتهای آموزش مربیگری برای زنان وجود دارد؟ |
* |
|
|
|
24 |
آیا فرصتهای آموزش الکترونیک بوسیله فدراسیون برای مدیران گرسروتز طراحی شده است؟ |
|
* |
|
|
25 |
آیا شواهدی از رشد در تعداد دورههای آموزشی برای مربیان و مدیران وجود دارد؟ |
|
* |
|
|
سفیران |
26 |
آیا سفیران گرسروتز فدراسیون منصوب شدهاند؟ |
|
* |
|
27 |
آیا سفیران گرسروتز محلی و برای فوتبال زنان وجود دارند؟ |
|
* |
|
|
ارتباطات |
28 |
آیا فوتبال گرسروتز در وبسایت فدراسیون ترویج شده است؟ |
|
* |
|
29 |
آیا یک بخش گرسروتز در وبسایت فدراسیون موجود است؟ |
|
* |
|
|
30 |
آیا از رسانههای اجتماعی برای ترویج بازی گرسروتز استفاده میشود؟ |
|
* |
|
|
|
فراوانی |
درصد |
|
معیارهای موجود در فدراسیون |
9 |
30% |
|
معیارهای ناموجود در فدراسیون |
21 |
70% |
|
جمع کل |
30 |
100% |
جدول 2: خلاصه یافتههای مربوط به ساختار گرسروتز در فدراسیون فوتبال
یافتههای حاصل از جداول 1 و 2 نشان دادند که از 30 معیاری که مورد بررسی قرار گرفته است، ساختار گرسروتز فدراسیون تنها در 9 مورد (30 درصد) از وضعیت قابل قبول و مطلوب برخوردار است و در 21 مورد (70 درصد) وضعیت قابل قبول و مطلوبی ندارد.
جدول 3: نتایح آزمون کلموگروف- اسمیرنوف
|
|
میانگین |
انحراف معیار |
آماره آزمون |
سطح معناداری |
|
دانش مربیان |
63/2 |
68/0 |
07/0 |
462/0 |
|
آموزش و تجربه یادگیری مربیان و مدیران |
57/2 |
59/0 |
05/0 |
770/0 |
|
امکانات و زیرساختهای مدارس فوتبال |
22/2 |
77/0 |
09/0 |
218/0 |
|
سازماندهی رویدادها |
44/2 |
76/0 |
09/0 |
202/0 |
|
مالی و بازاریابی |
17/2 |
87/0 |
11/0 |
109/0 |
|
دستیابی به اهداف |
20/2 |
68/0 |
09/0 |
189/0 |
در جدول 3، نتایج حاصل از آزمون کلموگروف – اسمیرنوف برای بررسی نرمال بودن توزیع دادههای پژوهش آمده است. با توجه به اینکه سطوح معناداری در تمامی مولفهها بیشتر از 05/0=α است، در نتیجه فرض نرمال بودن توزیع دادهها در تمام مولفهها تایید میشود. بنابراین برای تحلیل استنباطی مولفههای پژوهش از آزمون پارامتریک t تک نمونهای استفاده شده است.
جدول 4: نتایج آزمون t تک نمونهای برای بررسی وضعیت مولفههای پژوهش
|
|
میانگین فرضی |
میانگین |
انحراف معیار |
درجه آزادی |
مقدار t |
سطح معناداری |
|
دانش مربیان |
3 |
63/2 |
68/0 |
117 |
79/5- |
001/0 |
|
آموزش و تجربه یادگیری مربیان و مدیران |
3 |
57/2 |
59/0 |
117 |
86/7- |
001/0 |
|
امکانات و زیرساختهای مدارس فوتبال |
3 |
22/2 |
77/0 |
117 |
86/10- |
001/0 |
|
سازماندهی رویدادها |
3 |
44/2 |
76/0 |
117 |
90/7- |
001/0 |
|
مالی و بازاریابی |
3 |
17/2 |
87/0 |
117 |
30/10- |
001/0 |
|
دستیابی به اهداف |
3 |
20/2 |
68/0 |
117 |
55/12- |
001/0 |
در جدول 4 نتایج حاصل از آزمون t تک نمونهای برای بررسی وضعیت مولفههای توسعه فوتبال پایه کشور براساس برنامه فوتبال گرسروتز نمایش داده شده است. با توجه به سطوح معناداری به دست آمده که کمتر از 01/0=α است و همچنین میانگینهای حاصله که از مقدار میانگین فرضی (3) کوچکتر میباشد، میتوان نتیجه گرفت که در تمامی مولفههای پژوهش حاضر، فوتبال پایه کشور براساس برنامه فوتبال گرسروتز از وضعیت مطلوبی برخوردار نیست.
جدول 5: نتایج آزمون فریدمن برای اولویتبندی مولفههای پژوهش
|
رتبه |
|
میانگین رتبه |
خی دو |
درجه آزادی |
سطح معناداری |
|
1 |
دانش مربیان |
31/4 |
99/72 |
5 |
001/0 |
|
2 |
آموزش و تجربه یادگیری مربیان و مدیران |
21/4 |
|||
|
3 |
سازماندهی رویدادها |
66/3 |
|||
|
4 |
امکانات و زیرساختهای مدارس فوتبال |
03/3 |
|||
|
5 |
دستیابی به اهداف |
95/2 |
|||
|
6 |
مالی و بازاریابی |
85/2 |
جدول 5 اولویتبندی مولفههای وضعیت توسعه فوتبال پایه کشور براساس برنامه فوتبال گرسروتز را نشان داده است. با توجه به نتایج به دست آمده، مولفه دانش مربیان با بیشترین میانگین رتبه (31/4) بالاترین رتبه و مولفه مالی و بازاریابی با کمترین میانگین رتبه (85/2) پایین ترین رتبه را به خود اختصاص دادهاند. این بدان معنی است که مولفه مالی و بازاریابی در بین تمامی مولفهها از وضعیت ضعیفتر و مولفه دانش مربیان از وضعیت بهتری برخوردار میباشد.
بحث و نتیجهگیری
مطالعات مختلف نشان دادهاند که ورزش فوتبال یکی از پرطرفدارترین رشتههای ورزشی دربین اقشار جامعه به ویژه نونهالان، نوجوانان و جوانان است. همچنین توسعه فوتبال پایه و جوانان یکی از مهمترین اهداف هر فدراسیونی در سطح جهان میباشد. این امر علاوه بر اینکه پسران و دختران را با مهارتهای فوتبال آشنا میسازد، ارزشهایی مانند دوستی، احترام، بازی عادلانه، رقابت و تعهد را که درون تمرینات و مسابقات فوتبال نهفته به جوانان تحویل میدهد (مرکانجیک و همکاران، 2016). دادههای علمی و تجارب بینالمللی نیز نشان میدهد که توسعه و ارتقاء فوتبال و کسب مدارج پرافتخار قارهای و جهانی در هر جامعهای، از رهگذر آموزشهای علمی و حمایتهای مدیریتی از فوتبال نونهالان و نوجوانان و همچنین پیریزی مدارس فوتبال و آکادمیهای فوتبال پایه باشگاههای ورزشی کشور، طراحی و ترسیم مسیر ترقی کودکان مستعد و زمینهسازی برای شکوفایی آنان صورت میگیرد (آییننامه مدارس فوتبال، 1394). لذا در پژوهش حاضر به بررسی وضعیت توسعه فوتبال پایه کشور براساس برنامه فوتبال گرسروتز پرداخته شده است. لازم به ذکر است، برنامه فوتبال گرسروتز فیفا پسران و دختران ردهسنی 6 تا 12 سال را در بر میگیرد و هدف اصلی آن بازی و لذت بردن از فوتبال بدون هیچگونه محدودیتی در سرتاسر جهان میباشد (دپارتمان توسعه فنی و آموزشی فیفا، 2016).
یافتههای به دست آمده در این پژوهش نشان داد که ساختار گرسروتز در فدراسیون فوتبال تنها در 9 معیار (30 درصد) از وضعیت مطلوب برخوردار بود در حالی که در 21 معیار (70 درصد) دیگر این ساختار از وضعیت مطلوبی برخوردار نبود. در بخشهای مدیریت و ساختار گرسروتز، فدراسیون فوتبال دارای مدیر گرسروتز میباشد که با عنوان مسئول توسعه فوتبال پایه و آکادمیهای فوتبال فعالیت میکند، اما فعالیت این فرد بدلیل اینکه فدراسیون فاقد مدیر فنی ملی میباشد، تحت نظر مدیرفنی نیست. در صورتی که براساس معیار فیفا هر فدراسیون باید یک مدیر فنی ملی داشته باشد که مسئول تمام مسائل فنی فدراسیون است و مدیر گرسروتز نیز تحت نظر این مدیر، مسئول فعالیتهای فوتبال گرسروتز میباشد. بنابراین در فدراسیون فوتبال ایران نیز حضور یک مدیرفنی مجرب و متخصص در رﺃس دپارتمان فنی این فدراسیون به منظور نظارت بر امور فنی فوتبال کشور ضروری میباشد.
در حال حاضر ساختار پایه مطلوبی متشکل از حدود 1200 مدرسه فوتبال و بالغ بر 120 هزار فوتبال آموز ثبتشده دختر و پسر در سطح کشور فعالیت دارند، اما فدراسیون فوتبال از نظر پنل یا کمیته گرسروتز از ساختار نظاممند و قدرتمندی بر خوردار نمیباشد. در همین رابطه باید اشاره نمود که یک کمیته یا پنل گرسروتز باید از اعضایی نظیر رئیس دپارتمان، مدیر گرسروتز، اعضای فدراسیون، نمایندگان مراجع دولتی، مربیان، اولیاء، و نمایندگان فوتبال زنان تشکیل شده باشد، در صورتی که در فدراسیون فوتبال کشور، این ساختار با اعضایی محدود فعالیت مینماید. همچنین درباره ساختارهای منطقهای و محلی نیز ساختار سازمانیافتهای در بخش گرسروتز وجود ندارد و تنها مسئولیت فعالیتها و فستیوالهای گرسروتز در سطح استان یا شهرستانها به رئیس کمیتههای جوانان و مسئول برگزاری فستیوال هیئتهای مربوطه واگذار شده است. اما به نظر میرسد با توجه به اینکه کشور ایران کشوری پهناور میباشد لزوم تشکیل ساختارهای منطقهای گرسروتز با مدیران منطقهای از اهمیت بالایی برخوردار است. در همین رابطه سوگیاما و همکاران (2017) در پژوهش خود یکی از دلایل موفقیت فوتبال گرسروتز ژاپن را فعالیتهای 47 هیئت فوتبال که در 8 منطقه فعالیت میکنند عنوان کردند.
در زمینه برنامهریزی فعالیتهای گرسروتز نیز با گذشت چند سال از اجرای این برنامه در کشور هنوز طرح گرسروتز جامع و کاملی توسط فدراسیون به کنفدراسیون فوتبال آسیا تحویل داده نشده است در حالی که اهمیت برنامهریزی استراتژیک و بلند مدت توسعه فوتبال گرسروتز بر هیچ کس پوشیده نیست و با توجه به اقدامات صورت گرفته از طرف سایر کشورهای آسیایی در این رابطه، هرگونه کوتاهی و تاخیر در این زمینه میتواند عقب ماندگیهایی را برای فوتبال پایه کشور پدید آورد. در این راستا نتایج پژوهشهای نصرالله زاده و همکاران (1390)، سان[23]و همکاران (2008) و تامپسون[24](2014) همگی بر اهمیت موضوع برنامهریزی و دیدگاه بلند مدت تاکید دارند. بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش پیشنهاد میشود که فدراسیون فوتبال به منظور سازماندهی ساختاری نظاممند و قدرتمند در زمینه فوتبال گرسروتز، اقدام به آمادهسازی منشور گرسروتز خود نماید و طرح خود را برای تایید نهایی به کنفدراسیون فوتبال آسیا تحویل بدهد. بدون در نظر گرفتن سطحی که ممکن است این طرح آمادهسازی شود، باید توجه نمود که آمادهسازی طرحی کیفی و کارآمد بسیار حائز اهمیت میباشد و تصویب این طرح پایه و معیاری هدفمند را برای فعالیتهای فوتبال گرسروتز در کشور ایران فراهم خواهد نمود.
یافتههای پژوهش حاضر نشان داد که فوتبال پایه کشور براساس برنامه فوتبال گرسروتز از منظر دانش مربیان از وضعیت مطلوب برخوردار نیست. مربیان از ارکان اصلی موفقیت در برنامه گرسروتز هستند و نقش مهمی در اجرای این برنامه دارند. در این برنامه از مربی با عنوان مربی – معلم[25] یاد میشود، یعنی یک مربی که در حیطه فوتبال کودکان فعالیت میکند، علاوه بر اینکه نقش یک تمرین دهنده و مربی تکنیک و فنون فوتبال را بر عهده دارد باید بالاتر از همه وظایف یک معلم و آموزگار را در تربیت ارزشهای اخلاقی و انسانی کودکان اجرا نماید. از اینرو بیش از هرچیزی ضروری است، فردی که به عنوان مربی کودکان فعالیت میکند، عاشق کار با کودکان باشد. همچنین در کنار این علاقه و اشتیاق مربی باید از دانش، آگاهی و تجربه کافی در زمینه کار با کودکان بهرمند باشد. باید بهخاطر داشت، کودکان با بزرگسالان متفاوت هستند و کار با کودکان نیازمند دانش پایه و خاص خود میباشد. در همین رابطه نتایج پژوهشهای عزیزی و نصرالهی (1390)، گنجویی و همکاران (1391) و وحدانی و رضاسلطانی (1392) نشان دادند، کمبود مربیان متخصص و مجرب یکی از مهم ترین مشکلات فوتبال پایه کشور میباشد.
دانش پایه و تخصصی فوتبال کودکان از سه بخش مهم، دانش کودکان (شناخت مشخصههای رشد عمومی کودکان، رفتار، روابط، زبان و ارتباطات)، مهارتهای آموزشی و سازماندهی، و دانش فوتبال پایه (شناخت بازیهای زمین کوچک، تکنیکهای پایه، تمرینات و بازیهای پایه) تشکیل شده است (دپارتمان توسعه فنی و آموزشی فیفا، 2016). لذا کسب پایهای مطلوب از این دانش برای مربیان فعال در فوتبال کودکان ضروری است و ابزاری برای پیشرفت کاری آنها میتواند باشد.
یافتههای حاصل از پژوهش همچنین نشان داد که فوتبال پایه کشور براساس برنامه فوتبال گرسروتز از منظر آموزش و تجربه یادگیری مربیان و مدیران از وضعیت مطلوب برخوردار نیست. بدون تردید، در زمینه فوتبال پایه کشور بدون ارتقاء سطح فنی و دانش مربیان و مدیران، موفقیتی حاصل نمیگردد. به بیان واضحتر، بدون توجه به اهمیت آموزشهای مناسب و کسب تجربه یادگیری کافی، نمیتوان انتظار داشت که مربیان و مدیران فوتبال پایه کشور از دانش لازم و کافی در این حیطه برخوردار باشند. برای درک اهمیت این موضوع باید گفت، فیفا و کنفدراسیون فوتبال آسیا بر روی موضوع آموزش مربیان و مدیران تاکید فراوانی دارند و جنبههای آموزشی برنامه گرسروتز را پیشنیازی برای اجرای موفقیتآمیز این برنامه میدانند. فیفا در اهداف اصلی خود بر آموزش مربیان برای تبدیل به یک مربی – معلم، بهبود استانداردها و افزایش تعداد دورههای آموزشی تاکید دارد (دپارتمان توسعه فنی و آموزشی فیفا، 2016). همچنین کنفدراسیون فوتبال آسیا نیز در منشور گرسروتز خود در سه سطح مهم بر آموزش مربیان و مدیران اشاره نموده است. در پایین ترین سطح فدراسیونها باید کلاسهای مربیگری درجه ابتدایی (درجه C) و دورههای آموزشی مقدماتی مانند کارگاهها و سمینارها را برای مربیان و مدیران برگزار نمایند. در سطوح میانی بر برگزاری دورههای استاندارد برای مدیران گرسروتز و فرصتهای آموزش مربیگری برای زنان اشاره شده، و در بالاترین سطح نیز بر دورههای آموزشی ویژه و فرصتهای آموزش الکترونیک تاکید شده است (راکسبورگ و سوگیاما، 2017). بعلاوه پژوهش کاستیلو[26]و همکارن (2015) اهمیت توانمندسازی و آموزش مربیان گرسروتز را در یک پروژه اروپایی نشان داد و نتایج پژوهش بیانگر این موضوع بود که مربیان از برنامههای توانمندسازی رضایت زیادی داشتند و به این نکته اشاره نموده بودند که برنامههای کسب شده را در تمرینات و فعالیتهای خود در حد قابل قبولی اجرا کرده بودند.
در این رابطه، شواهد نشان میدهد که فدراسیون فوتبال ایران در اجرای برنامه گرسروتز خود، بیشتر بر آموزش مربیان تاکید دارد در حالی که نباید اهمیت مدیران فوتبال پایه در این زمینه فراموش شود و از آموزش آنها غافل شد. در این راستا به نظر میرسد برقراری دورههای استاندارد آموزش مدیران فوتبال پایه میتواند راهگشا باشد. بیشک تمرکز یک دوره آموزشی استاندارد بر روی مسائل آموزشی بسیار بیشتر از یک همایش یا نشست یک روزه و مقطعی میباشد و نقش موثرتری در آموزش مدیران خواهد داشت. همچنین با توجه به دسترسی بیشتر به منابع الکترونیک و اینترنتی، راهاندازی فرصتهای آموزش الکترونیک نیز میتواند راهکاری کاربردی برای افزایش آگاهی و ارتقاء سطح فنی مربیان و مدیران باشد.
یافتههای به دست آمده نشان داد که فوتبال پایه کشور براساس برنامه فوتبال گرسروتز از منظر امکانات و زیرساختهای مدارس فوتبال از وضعیت مطلوب برخوردار نیست. با آغاز دهه 80 شمسی و با افزایش جمعیت و گسترش بیشتر شهرها، نقش مدارس فوتبال در آموزش فوتبال کودکان پررنگتر شد و تا به امروز نیز ادامه دارد. اما با این حال از مهمترین چالشهایی که همواره در طی این سالها فوتبال پایه با آن رو بهرو بوده است، امکانات و زیرساختهای مدارس فوتبال میباشد. به طوری که تعداد فوتبال آموزان کودک و مدارس فوتبال افزایش چشمگیری داشته است اما افزایش امکانات و زیرساختها بویژه زمینهای فوتبال به همین تناسب نمیباشد. نتایج پژوهش عزیزی و نصرالهی (1390) همسو با این موضوع میباشد، آنها در پژوهش خود عنوان کردند که از دیدگاه والدین تراکم و شلوغی بیش از حد فضای مدارس فوتبال و کمبود امکانات و تجهیزات از مشکلات و نقایص مدارس فوتبال شهر تهران میباشد. نتایج پژوهش، همچنین نشان داد که بسیاری از مدارس فوتبال از تجهیزات و امکانات استاندارد، ایمن و کافی برخوردار نیستند که این نتایج با نتایج پژوهشهای ذاکریان و همکار (1392)، وحدانی و رضاسلطانی (1392) همسو میباشد و آن ها نیز کمبود امکانات و تجهیزات کافی و استاندارد را از موانع استعدادیابی و مشکلات مدارس فوتبال برشمردند.
در فوتبال گرسروتز باید اندازه زمین متناسب با سن، مهارت و تعداد بازیکنان باشد و نمیتوان در یک زمین غیر استاندارد و با تعداد زیاد کودک انتظار پیشرفت چشمگیری برای کودکان داشت. لذا افزایش میزان سرمایهگذاری در امکانات و تجهیزات، و افزایش تعداد زمینهای بازی برای فوتبال کودکان در اجرای برنامه گرسروتز ضروری میباشد و باید خاطر نشان کرد که استاندارد، ایمنی و به روز بودن این امکانات و تجهیزات از الزامات اصلی برنامه گرسروتز میباشد. در این رابطه نتایج این پژوهش با پژوهش هاوی و الیسن (2016) همسو میباشد. چرا که هاوی در پژوهش خود نشان داد که توسعه اماکن گرسروتز برای ثبات و موفقیت فوتبال گرسروتز حیاتی است و مهم ترین مسئلهای است که فوتبال گرسروتز انگلستان در آینده ممکن است با آن رو بهرو باشد. در همین رابطه اتحادیه فوتبال انگلستان سرمایهگذاری عظیمی در پروژههایی مانند توسعه و ارتقاء امکانات جدید مانند چمنهای مصنوعی مدرن و رختکنهای مجهز داشته است. با توجه به نتایج حاصل از پژوهش پیشنهاد میگردد، نظارت و بازرسی سختگیرانهتری در رابطه با امکانات و زیرساختهای مدارس فوتبال صورت گیرد و تمامی این مدارس ملزم به فراهم آوردن امکانات و تجهیزات ایمن، استاندارد، مدرن و به تعداد کافی باشند. همچنین از اهمیت سرمایهگذاری در امکانات و پروژههای مربوط به اماکن و تجهیزات گرسروتز نیز نباید غافل شد.
نتایج به دست آمده نشان داد که فوتبال پایه کشور براساس برنامه فوتبال گرسروتز از منظر سازماندهی رویدادها از وضعیت مطلوب برخوردار نیست. نتایج پژوهش حاضر در این بخش با نتایج پژوهش ییونگ (2016) همسو میباشد، ییونگ نشان داد در کشور چین هنوز فرهنگ فوتبال بر مبنای برنامه گرسروتز ضعیف است و رویدادهای کمی به طور رسمی در سطح گرسروتز سازماندهی می شود. در کشور ایران نیز فدراسیون فوتبال فستیوالهایی را هر سال یکبار در سطح ملی، استانی و شهرستانی برگزار میکند که این فستیوالها هم برای دختران و هم در بخش پسران انجام میگیرد. به بیان سادهتر فعالیتهای اصلی فدراسیون در بخش فوتبال 6 تا 12 سال به این فستیوالها ختم میشود. اما با این وجود برای تبدیل یک فوتبالیست کودک به بازیکنان آینده نیاز به رویدادهای بیشتری میباشد تا از طریق آنها کودکان لذت و طعم بازی فوتبال را بچشند و تجاربی برای آینده فوتبالی و غیر فوتبالی خود کسب نمایند. به نظر میرسد برگزاری رویدادهای منظم در این سنین بتواند به این نیاز پاسخ بدهد. از نظر کنفدراسیون فوتبال آسیا رویدادهای منظم برای کودکان رویدادی است که حداقل یک ماه طول بکشد. نتایج پژوهشهای گنجویی و همکاران (1391)، عزیزی و همکاران (1391)، و شاهسوند و همکاران (1392) بر لزوم برگزاری رویدادهای منظم لیگ کشوری در ردههای سنی مختلف تاکید دارند. همچنین هنریکسن[27]و همکاران (2010) در پژوهش خود نشان دادند که افراد مستعد برای رسیدن به اوج موفقیت و نخبه شدن نیازمند 10 هزار ساعت زمان و 10 سال فرصت هستند. آغاز این زمان و فرصت از بدو مشارکت کودک در بازی فوتبال و رویدادهای این دوره است که شامل جلسات تمرینی، فستیوالها و تورنمنتها میباشد. بعلاوه از نظر لارسن و همکاران (2015) مربیان باید درک کنند که برنامه گرسروتز حامی اتخاذ و اجرای استراتژیهایی است که انگیزه ذاتی، لذت و مشارکت بلندمدت بازیکنان را برمیانگیزد. بعلاوه مربیان شایسته تمرینات و مسابقات را به صورتی شکل میدهند که بازیکنان تجارب مثبت ورزشی کسب کنند و احساس حمایت و انگیزه داشته باشند. بنابراین توصیه میشود فدراسیون مبادرت به برگزاری رویدادهای منظمی در این رده سنی نماید که حداقل بیش از یک ماه طول بکشد. در کنار رویدادهایی که بوسیله فدراسیون طراحی و برگزار میگردد، مربیان و مدیران گرسروتز نیز اقدام به برگزاری رویدادهایی غیررسمی در داخل مدارس فوتبال خود و یا بین مدارس فوتبال نمایند. البته نباید فراموش شود که این رویدادها نیز باید براساس معیارها و استانداردهای گرسروتز باشد تا از ایمنی، لذت و سلامت کودکان اطمینان حاصل شود.
یافتههای به دست آمده نشان داد که فوتبال پایه کشور براساس برنامه فوتبال گرسروتز از منظر مالی و بازاریابی از وضعیت مطلوب برخوردار نیست. در حال حاضر میتوان گفت که تنها منبع مالی حامی فوتبال گرسروتز در کشور، بودجه محدود فدراسیون برای رویدادهای این برنامه میباشد. در صورتی که طرح توسعه فوتبال گرسروتز طرحی جامع و گسترده است و عملکرد موفق و اثربخش آن نیازمند سرمایهگذاری و اختصاص بودجهای قابل قبول در این حیطه میباشد. سگوئین[28]و همکاران (2005) عنوان میدارند که بیشتر حمایت مالی از ورزش کشور را دولت و منابع دولتی بر عهده دارند که بدلیل کاهش سرمایه دولت برای سرمایهگذاری در ورزش، در بسیاری از موارد پاسخگوی نیازهای ورزشی نمیباشد. از این رو استفاده از کمک حامیان مالی، فرصتهای بازاریابی و سرمایهگذاری بخش خصوصی در اجرای برنامه گرسروتز اهمیتی بسیار دارد. همچنین با توجه به اینکه فوتبال گرسروتز فوتبالی غیر حرفهای میباشد، مشاهده شده که در کشور تمایل حامیان مالی و سرمایهداران برای حمایت و سرمایهگذاری در این بخش اندک میباشد. از دلایل مهم این عدم حمایت، میتوان گفت که فوتبال گرسروتز در کشور ایران از پوشش رسانهای و تبلیغاتی چندانی برخوردار نیست به طوری که حتی مشاهده شده در وبسایت متعلق به فدراسیون نیز پوشش اندکی به این بخش داده شده است. در همین راستا میتوان گفت که نتایج پژوهش در این بخش با نتیجه پژوهش صادقی و همکاران (1392) همسو میباشد که نشان دادند عدم دستیابی به اهداف رسانهای و تبلیغاتی در راس علل عدم حمایت مالی از فوتبال پایه قرار داشت.
از طرفی دیگر، یک موضوع مهم در سرمایهگذاری شرکتهای خصوصی در صنعت فوتبال به عنوان حامی مالی، اصل انتظار سود حاصل از سرمایهگذاری است. معمولا سرمایهگذاران وقتی متقاعد به سرمایهگذاری در یک صنعت میشوند که تا حدی اطمینان یابند در صورت قرار دادن سرمایه خود در آن بخش خاص بیشتر از سایر گزینههای قابل انتخاب سود خواهند برد (هودا[29]، 2008). نقش مربیان گرسروتز در تامین منابع مالی مورد نیاز این برنامه بسیار مهم است. یک مربی گرسروتز تنها مربی فوتبال نمیباشد بلکه وظایف مختلفی مانند معلمی، بازاریابی و حتی نقش تدارکات را نیز باید در مواقع مورد نیاز بر عهده بگیرد. در نتیجه آشنایی با برخی دانشهای پایه از بازاریابی و حمایت مالی میتواند برای مربیان مفید باشد. همچنین مدیران نیز نقش اساسی را در بازارهای مالی ایفا مینمایند. مدیران مالی با قبول مسئولیت تامین مالی، باید بازارهای مالی و ابزارهای مالی موجود را بشناسند، تا با بکارگیری ابزارهای مالی مناسب در بازارهای مالی، اقتصادیترین شیوه تامین مالی را مدنظر قرار دهند (ترابی و همکاران، 1394).
از اقدامات مهم و کاربردی در زمینه بازاریابی باید به آمادهسازی بسته بازاریابی فوتبال گرسروتز و همچنین استفاده از بستههای مبادلاتی ارزش در نوع (VIK)[30] اشاره نمود. علاوه بر این موارد باید در نظر داشت که اهداف اصلی بازاریابی به بیان ساده، جذب مشتریان جدید با دادن وعده ارزشهای برتر و حفظ رضایت مشتریان کنونی از طریق جلب رضایت آنها است (رضایی، 1390). بنابراین باید حامیان موجود به عنوان یک دارایی ارزشمند در نظر گرفته شوند و همکاری با آنها در اولویت قرار بگیرد. همچنین تهیه گزارش عملکردی در تصمیم برای ادامه همکاری بسیار موثر میباشد، زیرا اگر حامیان احساس داشته باشند که در برنامه اهمیت دارند و مزایای بسیاری دریافت میکنند، احتمال اینکه به حمایت خود ادامه بدهند بیشتر میشود.
یافتههای این پژوهش نشان داد که فوتبال پایه کشور براساس برنامه فوتبال گرسروتز از منظر دستیابی به اهداف از وضعیت مطلوب برخوردار نیست. بطور خلاصه باید گفت که از مهمترین پیامهای فلسفه فوتبال گرسروتز، "فوتبال برای همه" میباشد. یعنی میزان مشارکت در فوتبال در تمام سطوح باید افزایش یابد و تمامی ذینفعان این برنامه شامل بازیکنان، مربیان، اولیاء، داوطلبان، مدیران، اعضای فدراسیون، سازمانهای دولتی، سازمانهای غیر دولتی، حامیان و شرکتها باید مشارکتی فعال در حیطه فوتبال گرسروتز داشته باشند. با این وجود در حال حاضر مسئولیت توسعه فوتبال گرسروتز تنها بر دوش فدراسیون فوتبال قرار گرفته است. با این حال درست است که فدراسیون فوتبال متولی و مسئول اصلی این رشته و این برنامه در کشور میباشد اما نباید از نقش مشارکت تمامی ذینفعان در پیشبرد عالی این برنامه غافل شد. توسعه فوتبال گرسروتز در کشور مسئولیتی جمعی است که باید همهی افراد این اهمیت را درک و در قبال آینده کودکان احساس مسئولیت نمایند. زیرا هدف گرسروتز تنها ساخت جامعه آینده فوتبال نیست بلکه در وهله اول ترویج ارزشهای اخلاقی، اجتماعی و انسانی، و ساخت انسانهای والا برای آینده جامعه و ورزش از اهمیت برخوردار است. در همین رابطه مرکانجیک و همکاران (2016) در مقاله خود عنوان داشتند که سازماندهی منظم رویدادهای فوتبال پایه تنها نباید مسئولیت فیفا، کنفدراسیونها، یا نهادهای فوتبالی حاکم باشد بلکه در این زمینه تمامی ذینفعان باید همکاری، درک و اذعان نمایند که در آینده کودکان و جوانان ذیحق هستند. برای دستیابی بیشتر به اهداف برنامه گرسروتز پیشنهاد میگردد که در بخش رسانهای و تبلیغاتی فعالیتهای فدراسیون فوتبال افزایش یابد. در این رابطه نیاز است تا به فعالیتهای ترویجی توجه ویژهای شود و فلسفه گرسروتز و فعالیتهای آن به خوبی در رسانههای جمعی مانند تلویزیون و وبسایت فدراسیون ترویج گردد. میتوان گفت از ابتداییترین اقدامات در این زمینه، اختصاص بخشی از وبسایت فدراسیون به فعالیتهای فوتبال گرسروتز میباشد.
در پایان به استناد نتایج پژوهش حاضر، بطور کلی میتوان نتیجهگیری نمود که فوتبال پایه کشور براساس برنامه فوتبال گرسروتز از وضعیت مطلوبی برخوردار نمیباشد. همانگونه که یافتههای این پژوهش نشان داد، به ترتیب مولفه دانش مربیان رتبه اول، آموزش و تجربه یادگیری مربیان و مدیران رتبه دوم، سازماندهی رویدادها رتبه سوم، امکانات و زیرساختهای مدارس فوتبال رتبه چهارم، دستیابی به اهداف رتبه پنجم، و مالی و بازاریابی رتبه ششم را به خود اختصاص دادهاند. این بدان معنی است که مولفههای مالی و بازاریابی، و دستیابی به اهداف از بدترین وضعیت برخوردار میباشند و باید ابتدا توجه و تمرکز ویژهای به این دو مولفه معطوف شود. همچنین در کنار این موضوع از اهمیت دیگر مولفهها نیز نباید غافل شد، زیرا موفقیت در این برنامه برآیندی از تمامی مولفهها و بخشها میباشد. بنابراین با توجه به یافتههای این پژوهش پیشنهاد میشود که فدراسیون فوتبال به منظور سازماندهی ساختاری نظاممند و قدرتمند در زمینه فوتبال گرسروتز، اقدام به آمادهسازی منشور گرسروتز خود نماید و طرح خود را برای تایید نهایی به کنفدراسیون فوتبال آسیا تحویل بدهد. بعلاوه پیشنهاد میگردد که این فدراسیون در کنار کلاسهای دانشافزایی مربیان گرسروتز، دورهها و کلاسهای استانداردی را نیز برای مدیران گرسروتز (مدیران مدارس فوتبال) طراحی و برگزار نماید. همچنین راهاندازی فرصتهای آموزش الکترونیک نیز میتواند در افزایش آگاهی و دانش مربیان و مدیران موثر واقع شود. در رابطه با امکانات و زیرساختهای مدارس فوتبال نیز به نظر میرسد باید نظارت و بازرسی دقیقتر و سختگیرانهتری از طرف فدراسیون فوتبال صورت گیرد و تمامی مدارس فوتبال ملزم به فراهم آوردن امکانات و تجهیزات ایمن، استاندارد، مدرن و به تعداد کافی باشند. همچنین از اهمیت سرمایهگذاری در پروژههای مربوط به امکانات و تجهیزات فوتبال گرسروتز نیز نباید غافل شد. بنابراین پیشنهاد میگردد که فدراسیون فوتبال برای تامین مالی مطلوب این برنامه، بودجهای انحصاری را فراهم نماید. در این رابطه باید به نقش حامیان مالی و سرمایهگذاران بخش خصوصی توجه بیشتری نمود. به همین منظور، تهیه بستههای بازاریابی، بستههای ارزش در نوع (VIK)، تمدید قرارداد حامیان موجود و جلب رضایت آنها ضروری میباشد. از طرفی به منظور دستیابی بیشتر به اهداف گرسروتز پیشنهاد میشود که در بخش رسانهای و تبلیغاتی فعالیتهای فدراسیون افزایش یابد و توجه ویژهای به فعالیتهای ترویجی معطوف گردد. در نهایت در زمینه سازماندهی رویدادهای گرسروتز نیز پیشنهاد میشود که فدراسیون مبادرت به برگزاری رویدادهای منظمی نماید که حداقل بیش از یک ماه طول بکشد. همچنین در کنار فدراسیون فوتبال، مربیان و مدیران مدارس فوتبال نیز باید رویدادهای گرسروتز و فرصتهای بازی و تفریح بیشتر را داخل مدارس فوتبال فراهم آورند.
منابع
- ترابی، تقی؛ قربانی، مهسا؛ باقری، میثم و طریقی، سمانه. (1394). «روشهای نوین تأمین مالی باشگاههای فوتبال در کشورهای توسعهیافته و بررسی تطبیقی آن با کشورهای در حال توسعه (مورد خاص: باشگاههای فوتبال حرفه ای لیگ برتر ایران و انگلستان) ». فصلنامه علمی پژوهشی دانش سرمایهگذاری. سال 4، شماره 13، صص 217-231.
- حمیدی، محسن. (1395). «تدوین برنامه استراتژیک آکادمی ملی فوتبال و طراحی نقشه استراتژیک آن با روشهای BSC و ISM». رساله دکتری مدیریت ورزشی، پردیس بین المللی کیش، دانشگاه تهران.
- ذاکریان، علیرضا و ذاکریان، علی. (1392). «بررسی موانع استعدادیابی در مدارس فوتبال از دیدگاه کارشناسان». دومین کنگره بین المللی علم و فوتبال. آکادمی ملی فوتبال ایران.
- رضایی، زهره. (1390). «شناسایی و تعیین موانع توسعه حمایتهای مالی در باشگاههای لیگ حرفهای فوتبال کشور». پایاننامه کارشناسی ارشد مدیریت ورزشی، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه تهران.
- شاهسوند، حسین؛ شعبانی، عباس و گمار، خدیجه. (1392). «بررسی چالشهای ورزش فوتبال در ایران – یک مطالعه دلفی». دومین کنگره بین المللی علم و فوتبال، آکادمی ملی فوتبال ایران.
- صادقی، رضا؛ محمدبیانی، روح الله و کشکر، سارا. (1392). «مقایسه و تعیین علل عدم حمایت مالی از فوتبال پایه در ایران». دومین کنگره بین المللی علم و فوتبال. آکادمی ملی فوتبال ایران.
- عزیزی، بیستون و نصرالهی، احمد. (1390). «بررسی مشکلات و نقایص مدارس فوتبال شهر تهران از دیدگاه والدین فوتبال آموز». همایش مدیریت و برنامه ریزی در فوتبال پایه. آکادمی ملی فوتبال ایران.
- عزیزی، بیستون؛ نصر الهی، احمد؛ سجادی، نصر الله و پیری، مسعود. (1388). «بررسی علل ناکامی تیم ملی فوتبال ایران در چهاردهمین دوره بازیهای جام ملت های آسیا از دیدگاه کارشناسان». همایش بین المللی علم و فوتبال. تهران، پژوهشگاه نیرو.
- عزیزی، بیستون؛ نصرالهی، احمد؛ کریمی، علی و محمدی، رزگار. (1391). «بررسی موانع استعدادیابی در مدارس فوتبال شهر تهران از دیدگاه کارشناسان». دومین همایش ملی استعدادیابی ورزشی. تهران.
- عمادی، مهدی؛ کمالی، فاطمه و حسینی، هلن. (1395). «تحلیل عوامل مؤثر بر کارایی مربیان در ردههای پایۀ فوتبال ایران». مطالعات مدیریت ورزشی. شماره 35، صص 119-136.
- فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی ایران. (1394). آئیننامه مدارس فوتبال. آکادمی ملی فوتبال ایران.
- گنجویی، فریده اشرف؛ دوستداری، سجاد و سجادی، سید حمید. (1391). «ارائه راهکارهایی برای استعدادیابی و پرورش استعدادها در رشته فوتبال». دومین همایش ملی استعدادیابی ورزشی. تهران.
- نصرالله زاده، ناصر؛ رستم نیا، فاضل و رحیمی فرد، جبرئیل. (1390). «ضرورت ایجاد آکادمیهای فوتبال و پرورش بازیکنان با استعداد جهت شکوفایی فوتبال ایران». همایش مدیریت و برنامه ریزی در فوتبال پایه. آکادمی ملی فوتبال ایران.
- وحدانی، محسن و رضا سلطانی، نجمه. (1392). «تحلیل عوامل موثر بر جذب نوجوانان و نونهالان در مدارس فوتبال». فصلنامه پژوهش در مدیریت ورزشی. سال 2، شماره 6.
- Benezet, M., Hasler, H. (2016). Youth football. FIFA Education and Technical Development Department, Galledia AG, Berneck, Switzerland.
- Castillo, I., Ramis, Y., Cruz, J., Balaguer, I. (2015). “Grassroots coaches' training in the PAPA project”. Revista de Psicología Del Deporte 2015, 24(1), pp 131-138.
- Fédération Internationale de Football Association. (2017). Financial Report 2016. 67TH FIFA Congress, Manama, Bahrain.
- FIFA Education and Technical Development Department. (2016). Grassroots. FIFA Translations / Hurst & Freelancers, RVA Druck und Medien, Altstätten, Switzerland.
- Henriksen, K., Stambulova, N., Roessler, K. (2010). “Holistic approach to athletic talent development environments: A successful sailing milieu”. Psychology of Sport and Exercise, Vol 11, pp212-222.
- Howie, L., Allison, W. (2016). “The English Football Association Charter for Quality: the development of junior and youth grassroots football in England”. Soccer & Society, 17(6), pp800-809.
- Huda, H. (2008). “Investors’ Opinions about Sports Marketing in Bahrain”. The Sport Journal, 4(4), pp111-123.
- Gorman, J. (2016). “Introduction: developing the research agenda in junior and youth grassroots football culture”. Soccer & Society, 17(6), pp793-799.
- Larsen, T., Hoye, A., Tjomsland, H., Holsen, I., Wold, B., Heuzé, J., Samdal. O., Sarrazin, P. (2015). “Creating a supportive environment among youth football players, a qualitative study of French and Norwegian youth grassroots football coaches”. Health Education, 115(6), pp570-586.
- Mrkonjic, M., Poli, R., Boillat, C., Marston, K. (2016). Comparing youth football worldwide: Lessons and proposals for the regular organisation of youth football competitions. Global Football Development, Vol 1, pp1-68.
- Roxburgh, A., Sugiyama, M. (2017). AFC grassroots charter, regulations and guidelines. Asian Football Confederation.
- Seguin, B., Teed, K., Reilly, N. (2005). “National sports organisations and sponsorship: an identification of best practices”. International Journal of Sport Management and Marketing, 1(2), pp 69-92.
- Sugiyama, M,, Khoo, S., Hess, R. (2017). “Grassroots football development in Japan”. The International Journal of the History of Sport, pp1-18.
- Sun, Y., Liang, Y., Bi, H. (2008). “A Study on the Comparison of Young Soccer Players Training Systems in China and Japan”. Journal of Beijing Sport University, 9, pp1173-1176.
- Thompson, Sh. (2014). “A comparison between successful development models across the world and how the US can learn from them to develop world class players”. Eight Grade Project Paper, Hilltown cooperative charter school, pp18-19.
- Yiyong, L. (2016). “Developing a sustainable football model with the AFC Vision Asia Philosophy - two grassroots development cases in Zibo and Qingdao”. Sport in Society, 19(10), pp1478-1488.
)