Document Type : Original Article
Authors
1 Ph.D. Student in Sport Management, University of Tehran
2 Ph.D., Assistant Professor, University of Tehran
3 Ph.D., Associate Professor, Bu- Ali Sina University, Hamedan
Abstract
The strategic plan and obvious vision increase the probability of achievement in the organization. To this end, the present study has been conducted regarding the strategic identification of current situation in I.R. Iran Wushu federation to offer the strategies, plans and development approaches based on SWOT. It was a descriptive - applied study. Population included the heads of Wushu boards in the provinces and federation administrators (members of administration board, heads of committees, experts, veterans) as equal to 80 individuals. The whole numbering was considered as the sampling. Questionnaire packet included a structured questionnaire composed of 106 items. Reliability was reported 0.89 through Cronbac alpha. Data analyses primarily consisted of Kolmogorov Smirnov test and Friedman test. Final strategy was made by QSPM and SWOT. Matrix score showed that the internal and external evaluation of strategy in I.R. Iran Wushu federation stood at the zone of WT. It was concluded that the defensive strategies were conducted in order to keep current situation in the Wushu federation.
Keywords
شناخت راهبردی وضعیت موجود ووشو در ایران و ارائه استراتژی، برنامهها و راهکارهای توسعه آن بر اساس مدل SWOT
عباسعلی اکبری[1]
محمد جوادی پور[2]
غلامرضا شعبانی بهار[3]
تاریخ دریافت مقاله:18/3/1393
تاریخ پذیرش مقاله:20/5/1393
مقدمه
امروزه، ورزش از مقوله های بزرگ در جوامع انسانی محسوب می شود که طی سال های اخیر، توجهات زیادی را در حوزه های مختلف این علم– روانشناسی ورزش، اقتصاد ورزش، جامعه شناسی، مدیریت ورزشی و ...- به خود اختصاص داده است. علم مدیریت ورزش نیز به نوبه خود باعث فراهم آمدن زمینه های رشد ورزش در مناطق مختلف شده و برنامه ریزی راهبردی در این حوزه می تواند موفقیت در کسب سلامت و نشاط جوامع و فراهم آوردن زمینه غرور ملی را ممکن نماید . لذا توسعه و پیشرفت واقعی کشورها دارای شاخصهای مختلفی است که یکی از مهمترین آنها ورزش میباشد. اهمیت تربیت بدنی و ورزش روزبهروز در حال افزایش است. ارتباط ورزش با پدیدههای فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی حاکی از اهمیت این پدیده و نقش آن در برنامههای توسعه ملی کشورهاست و در یک نگاه کلی، توسعه و پیشرفت ورزش در هر کشور با اقتدار و قدرت آن کشور ارتباط نزدیک دارد. این موضوع باعث شده که سرمایهگذاریهای هنگفتی برای توسعه ورزش در اکثر کشورها انجام شود(ورنتیس و همکارن[4]، 2006). در واقع، یکی از برجستهترین ویژگی کشورهای توسعه یافته، توجه به دانش مدیریت به عنوان یکی از ضروریات بلامنازع پیشرفت، توسعه، رشد اقتصادی و اجتماعی است که در این میان آن چه به عنوان اصلیترین کارکرد مدیریت (در سطوح مختلف) هر کشور مورد بحث بوده همانا برنامهریزی و تلاش برای نیل به هدفهای پیشبینیشده در آن است. همچنین، رخدادهای چند دهه گذشته همراه با نیازهای جدید حادث در این سالها از خصوصیتی برخوردارند که با تکیه صرف بر برنامههای متداول و غیر منعطف نمیتوان با این رخدادها و نیازها مقابله کرد. از این رو، از سه دهه قبل توجه مدیران اجرایی و صاحبنظران به سمت برنامهریزی بلندمدت به ویژه "برنامهریزی راهبردی" جلب شده است (انسف و مک دانل[5]، 1383).
دراین راستا، به کارگیری مدیریت راهبردی در سال 1960 از بخش های تجاری شروع شد. نیاز به مدیریت راهبردی در سازمان های ورزشی ابتدا در اروپا مطرح گردید، اما امروزه در بسیاری از قاره ها، این نیاز به دلیل جهانی شدن تجارت و ورزش وجود دارد. براین اساس ، بسیاری از سازمان های ورزشی مانند کمیته های ملی المپیک، فدراسیون های بین المللی ورزشی، فدراسیون های ملی و سایر سازمان های ورزشی- به ویژه سازمان های ورزشی غیرالمپیکی- از چنین شیوه ای بهره می گیرند. به طور مثال، بسیاری از سازمان های ورزشی در این فرایند به تعیین حوزه های کلیدی عملکرد مانند مدیریت، ورزش قهرمانی، توسعه ورزش و ... پرداخته اند و با انجام یک کار علمی تیمی و مشارکتی، به تدوین و اجرای برنامه راهبردی خود مبادرت نموده اند. از آنجا که مباحث راهبردی در ورزش کشورمان مدتی است که شروع شده، ولی هنوز در آغاز راه است، آگاهی و دانش لازم در این زمینه باید افزایش پیدا کند و تحقق این امر مستلزم دستیابی به منابع علمی و به روز در زمینه منابع راهبردی در ورزش است. با این همه، منابعی مرتبط با محیط ورزش موجود است که می تواند مورد استفاده قرارگیرد ( خسروی زاده – حمیدی 1390).
بررسی عملکرد برخی از سازمانهای ورزشی نشان میدهد آن سازمانهایی که برای انجام مأموریت و دستیابی به اهداف خود از مدیریتی قوی و مبتنی بر برنامهریزی راهبردی استفاده کردهاند، توانسته اند در فعالیتهای مختلف از جمله ورزش قهرمانی و تأمین منابع مورد نیاز به موفقیتهای چشمگیری دست یابند. به عنوان نمونه، کشور چین از رتبه چهارم المپیک 1996 آتلانتا به رتبه سوم در المپیک 2000 سیدنی و رتبه دوم در المپیک 2004 آتن دست یافته است و کشور استرالیا از رتبه هفتم در المپیک آتلانتا به رتبههای چهارم در المپیک سیدنی و آتن رسیده است(خسروی زاده، 1387). از این رو، فرآیند برنامهریزی از سایر فعالیتهای تصمیمگیری متفاوتتر است، چرا که این فرایند بسیار سیستماتیک، پیوسته، سنجیده و مداوم است. برنامهریزی راهبردی به عنوان بخش لازم و مهم یک استراتژی به طور گستردهای در سازمانهایی با روابط و سطوح بینالمللی استفاده میشود (برافورد و دانسان2000).
در این بین، یکی از رشتههای ورزشی که در کشور ما در سطح آسیایی و جهانی در سالهای اخیر مدالآور بوده و افتخارات بسیاری کسب کرده، ووشو میباشد. ووشو، ورزشی مفرح و جذاب است و میتواند در تقویت قوای جسمانی و روحی افراد بسیار حائز اهمیت باشد. در کشور ما فدراسیون ووشو عهدهدار معرفی این ورزش است. بررسیعملکرد برخی از سازمانهای بینالمللی ورزشی مانند فدراسیونهای بینالمللی ورزشی و همچنین، برخی از سازمانهای ملی کشورهای مختلف، نشان میدهد که آنها برای انجام مأموریت و دستیابی به اهداف خود از مدیریتی قوی و مبتنی بر برنامهریزیراهبردی استفاده کردهاند و توانستهاند در فعالیتهای مختلف مانند توسعه ورزش قهرمانی و گسترش ورزش و رشتههای ورزشی به موفقیتهای چشمگیری دست یابند(بویاد[6]، 2005). در واقع، برنامهریزی راهبردی عنصر کلیدی برای برتری سازمانی است. این فرایند روی اهداف راهبردی و عملیاتی، اهداف و استراتژیهای مبتنی بر خط مشی سازمانی، برنامهها و فعالیتهای تدوین شده برای دستیابی به اهداف و نتایج مورد انتظار سازمان تمرکز دارد و ابزاری بسیار مهم برای اثربخشی سازمانی است (لیوید[7]، 2006).
برنامهریزی راهبردی، وسیلهای برای پایان دادن و نهایی کردن است و روشی برای یک موقعیت در یک سازمان به شمار می آید که در آن کلیه اولویتها و حق تقدمها از اهداف تعیین شده پیروی میکنند(کریسکا و کاسپرسن[8]، 1995). برنامهریزی راهبردی فراتر از آن است که سازمان را از نظر مالی حفظ و منابع مالی را ذخیره کند. این برنامهریزی در واقع یک طرحریزی برای 5، 10 یا 15 سال آینده سازمان است به همراه چگونگی دستیابی به برنامههای آن(کاپلان[9]، 2003). این نوع برنامهریزی، فرایند برنامهریزی سیستماتیکی است که در آن گامهای حرکت تعیین، وضع موجود و مأموریتها مشخص و دیدگاهها و نگاههای آتی و ارزشهای عملیاتی و افقهای پیش رو مشخص میگردد(هاپکینز[10]، 1997). برنامهریزی مؤثر جزء لاینفک و ضروری مدیریت و هماهنگی فعالیتهای سازمانهای ورزشی نظیر فدراسیونها میباشد.
در راستای بررسی پژوهشهای داخلی، نادری نسب و همکاران (1389) در پژوهش خود با عنوان "بررسی وضعیت موجود فوتبال جمهوری اسلامی ایران و تعیین موقعیت راهبردی فوتبال کشور" به این نتیجه رسیدند که نتایج حاصل از جمع آوری اطلاعات مربوط به ضعف ها، قوت ها، تهدیدها و SWOT ارزیابی درونی و بیرونی و تحلیل فرصت های فوتبال جمهوری اسلامی ایران نشان داد که وضعیت موجود فوتبال ایران نامناسب بوده و حاکی از غلبة ضعف ها بر قوت ها و تهدیدها بر فرصت هاست که موقعیت راهبردی wt را برای فوتبال ایران به وجود آورده است. در پژوهش شجاعی و همکاران(1390) با عنوان "برنامهریزی توریسم ورزشی استان مازندران"، آزمون دوجمله ای نشان داد که متغیرهای شناسایی شده وابسته به عامل های نقاط قوت و ضعف، فرصت ها و تهدیدها به ترتیب23،20،29،13 مورد بوده اند. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون فریدمن نشان داد که شرایط مساعد آب و هوایی و سیستم حمل و نقل به ترتیب به عنوان با اهمیت ترین و کم اهمیت ترین نقطه قوت و عدم برگزاری مسابقات و تورنمنت های بین المللی ورزشی با کیفیت مطلوب در استان و امنیت گردشگران ورزشی به عنوان با اهمیت ترین و کم اهمیت ترین نقطه ضعف محسوب میشوند. مساعد بودن زمینه برگزاری جشنواره های ورزشی بومی- محلی در استان و بالا بودن قدرت ریسک پذیری جهت ورود به این صنعت در استان به عنوان با اهمیت ترین و کم اهمیت ترین فرصت ها تلقی می گردند و در مقابل، عدم اعمال نظارت موثر بر روند توسعه صنعت توریسم ورزشی در استان و عدم تدوین برنامه ریزی جامع جهت طراحی، ساخت و نگهداری اماکن و فضاهای ورزشی در استان به عنوان با اهمیت ترین و کم اهمیت ترین تهدیدات محسوب می شوند.
در پژوهش های صورت گرفته در خارج از کشور نیز کاراداکیس و همکاران (2010) در پژوهش خود با عنوان "رویکرد راهبردی با تاکید بر swot برای نفوذ در رویدادهای ورزشی بزرگ(مطالعه موردی المپیک آتن)" به این نتیجه رسیدند که عمده ترین نقاط قوت، داشتن زیرساختهای ویژه داوطلبان، اقتصاد قوی و حمایت سیاسی قوی و عمده ترین نقاط ضعف، کمبود زیرساختها، اندازه کشور، عدم ثبات سیاسی و اقتصادی، عمده ترین فرصت ها شامل رشد صنعت توریسم، توسعه تجارت، افزایش کیفیت زندگی، رشدو توسعه زیرساختها و عمده ترین تهدیدها شامل هزینه رویداد، آلودگی، اعتماد به رویداد و بازسازی اقتصاد و جابجایی ساکنین محل برگزاری میباشد. سانگبوم لی و پاتریک والش(2012) در تحقیق خود با عنوان "مدل ترکیبی SWOT وAHP در برون سپاری بازاریابی ورزشی با استفاده از یک مورد ورزش بین دانشکده ای" به این نتیجه رسیدند که تصمیم گیرندگان در سازمان به نقاط قوت یا نتایج بالقوه مثبت، اهمیت بیشتری می دهند تا به نقاط ضعف، فرصت ها و تهدیدها. به ویژه آن که بازگشت سرمایه، مهم ترین عامل تصمیم گیری برای تصمیم گیرندگان است، در حالی که به حداقل رساندن هزینه ها مهم نیست.
با توجه به مطالب فوق، میتوان گفت یکی از اقدامات مهم برای انجام رسالت و مأموریت فدراسیون ووشو و اثربخشی فعالیتهای آن، استفاده از برنامهریزی راهبردی است. در همین راستا، تحقیق حاضر در تلاش است با بهرهگیری از شیوههای علمی، به تدوین برنامه راهبردی فدراسیون ووشو کشور همت گمارد. با این امید که نتایج حاصل از آن بتواند مورد استفاده قرار گیرد و به بهرهوری بیشتر و گسترش و ارتقای هر چه بیشتر ووشو در کشور بیانجامد. از طرف دیگر، فدراسیون ووشوی جمهوری اسلامی ایران برای آن که بتواند به درستی وضعیت موجود خود را شناسایی کند، مقصد مناسب را تشخیص دهد و تغییرات قابل پیشبینی جهت رسیدن به آن را معین نماید، به یک برنامهریزی راهبردی نیاز مبرم دارد. از این رو، تحقیق حاضر در تلاش است با استفاده از شیوههای علمی به طراحی و تدوین برنامه راهبردی فدراسیون ووشو جمهوری اسلامی ایران بپردازد و گام کوچکی در راستای رشد و توسعه ورزش کشور بردارد.
با توجه موارد ذکرشده و مشکلات و تنگناهایی موجود، از یک طرف و نبود برنامه راهبردی در فدراسیون ووشو از طرف دیگر، این سئوالات برای محقق به وجود آمد:
برنامه راهبردی فدراسیون ووشو برای پیشبرد اهداف آن در سطح ملی و بینالمللی چیست؟
رسالت و چشمانداز فعالیت فدراسیون ووشو چیست؟
نقاط فرصت و تهدید فدراسیون ووشو کدام اند؟
این فدراسیون دارای چه موقعیت راهبردی است؟
از تحلیل ماتریس [11]SWOT کدام استراتژی به دست میآید؟
برنامههای عملیاتی متناظر با هر یک از استراتژیهای فدراسیون ووشو کدام اند؟
روش شناسی پژوهش
پژوهش حاضر به لحاظ شیوه گردآوری داده ها، از نوع تحقیقات توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق، کلیه رؤسای هیأت های ووشوی استان ها و مدیران فدراسیون - شامل اعضای هیئت رئیسه، روسای کمیته ها، خبرگان و پیشکسوتان- در حدود 80 نفر بودند. محقق با توجه به اهمیت موضوع و تعداد جامعهآماری، برای تعیین حجم نمونه آماری از روش نمونهگیری کل شمار استفاده نمود و تمام جامعه آماری به عنوان نمونه انتخاب شد که در نهایت 57 پرسشنامه جمع آوری شد. به منظور تحلیل کمی داده ها و همچنین، دستیابی به اطلاعات در مورد چارچوب موضوع مورد بررسی، با توجه به تحقیقات و مطالعات کتابخانهای و اینترنتی پرسشنامههای پژوهش شامل پرسشنامه شناخت راهبردی وضعیت موجود ووشو در ایران و ارائه استراتژی، برنامه ها و راهکارهای توسعه آن، به صورت بسته و محقق ساخته تدوین گردید. این پرسشنامه در 11 بخش و 106 سوال به شرح زیر طراحی شد: چشم انداز، بیانیه ماموریت، نقاط ضعف، نقاط قوت، فرصت ها، تهدید ها، ارزش های سازمانی، اهداف راهبردی، راهبردها، سیاست ها، اقدامات مهم و اساسی. روایی ابزار پژوهش، مورد تایید متخصصان مدیریت ورزشی و پایایی آن 89/0 α= محاسبه گردید. برای تجزیه و تحلیل آماری یافته های پژوهش، از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. در بخش نخست تجزیه و تحلیل توصیفی یافتهها از میانگین، انحراف استاندارد، جداول توزیع فراوانی و نمودارها استفاده گردیده و در بخش آمار استنباطی از آزمونهای کلموگروف اسمیرنف جهت تعیین طبیعی بودن توزیع دادهها و از آزمون فریدمن جهت اولویتبندی مولفههای تدوین برنامه راهبردی فدراسیون ووشو استفاده شده است. همچنین، در بخش تدوین استراتژی نهایی، از روش کمی QSPM و SWOT استفاده گردید.
یافته های پژوهش
نتایج توصیفی
یافتههای تحقیق نشان دهنده آن است:
از مجموع 56 فرد پاسخ دهنده، 53 نفر معادل 93 درصد مرد و 3 نفر معادل 3/5 درصد زن میباشند و یک نفر نیز پاسخگو نبوده است. 5/17 درصد از افراد مورد بررسی دارای مدرک دیپلم، 3/12 درصد از افراد دارای مدرک کاردانی، 8/29 درصد از افراد دارای مدرک کارشناسی، 1/28 درصد از افراد دارای مدرک کارشناسی ارشد و 8/8 درصد از افراد دارای مدرک دکتری هستند- 2 نفر از جامعه مورد بررسی نیز پاسخگو نبوده اند.
8/8 درصد بدون سابقه مدیریت، 3/12 درصد دارای سابقه 5-1 سال، 8/15 درصد دارای سابقه 10-6 سال، 5/10 درصد دارای سابقه 15-11 سال و 6/52 درصد دارای دارای سابقه بیش از 16 سال هستند.
نتایج استنباطی
در این بخش، پیش از انجام آزمونهای آماری و به دلیل پیش فرضی جهت استفاده یا عدم استفاده از آزمونهای پارامتریک از آزمون کولموگروف اسمیرنف استفاده گردید. بر این اساس، ابزار مورد استفاده در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفت که نتایج آن در جدول1 قابل مشاهده است.
جدول 1: آماره های آزمون کولموگروف اسمیرنف جهت نرمال بودن توزیع دادهها
ردیف |
معیارهای پرسشنامه |
آمارهها |
||
z |
p |
توزیع |
||
1 |
نقاط ضعف |
04/1 |
23/0 |
طبیعی |
2 |
نقاط قوت |
842/0 |
477/0 |
طبیعی |
3 |
فرصتها |
909/0 |
381/0 |
طبیعی |
4 |
تهدیدات |
637/0 |
812/0 |
طبیعی |
در بررسی سوالات پژوهش پیرامون اولویت بندی سوالات در چهار بخش نقاط ضعف، نقاط قوت، فرصتها و تهدیدها از آزمون فریدمن استفاده گردید و نتایج به شرح زیر به دست آمد:
نتایج آزمونفریدمن درخصوص معیارهای بخش نقاط ضعف فدراسیون ووشو نیز با کایاسکوار 38/125 و در جه آزادی 14 معنادار بود (01/0>p). این نتایج نشان دهنده اولویت بیشتر کمبود سهم ووشو از اعتبارات دولتی و وابستگی شدید به منابع دولتی با میانگین 37/11 میباشد (جدول2).
جدول2: آمارههای آزمون فریدمن حاصل از تحلیل نقاط ضعف فدراسیون ووشو
رتبه |
معیار |
میانگین |
میانگین رتبه |
1 |
کمبود سهم ووشو از اعتبارات دولتی و وابستگی شدید به منابع دولتی |
31/4 |
37/11 |
2 |
نبود مدارس تخصصی ووشو |
09/4 |
93/10 |
3 |
فقدان دیدگاه اقتصادی و درآمدزایی از بستر فعالیت های فدراسیون با بازاریابی و بازرگانی برنامه ها |
73/3 |
24/9 |
4 |
فقدان باشگاه های ورزشی و تخصصی در این رشته |
7/3 |
18/9 |
5 |
عدم توسعه عمومی این رشته با توجه به پتانسیل های موجود در آن |
65/3 |
8/8 |
6 |
نداشتن امکانات و فضاهای تخصصی این رشته |
56/3 |
5/8 |
7 |
فقدان نظام علمی مشخص جهت توسعه استعداد یابی ووشو در ایران |
48/3 |
28/8 |
8 |
عدم تشکیل جلسات مشترک بین ارگان های و نهاد های غعال در ورزشهای رزمی |
41/3 |
98/7 |
9 |
عدم توسعه متوازن ومناسب کمی وکیفی ووشو در جامعه |
39/3 |
62/7 |
10 |
وجود کمیت و کیفیت قابل توجه نیروی انسانی در بخش مربی |
21/3 |
51/7 |
11 |
نبود امکانات، تجهیزات و وسائل تخصصی |
34/3 |
51/7 |
12 |
عدم وجود سامانه نظام ارتباطی و اطلاعاتی و شیوه بهره برداری مناسب از اطلاعات و ارتباطات فردی با ادارات، سازمان ها و نهادهای دولتی و خصوصی |
29/3 |
21/7 |
13 |
ناکافی بودن کمی وکیفی احرازکرسیهای آسیایی، جهانی ووشو توسط مسئولان و کارشناسان و نخبگان مربوطه |
8/2 |
71/5 |
14 |
فقدان برنامه راهبردی و نبود اسناد بالادستی در فدراسیون به منظور استفاده از آن |
78/2 |
21/5 |
15 |
عدم ساختار تشکیلاتی منسجم در ووشو |
68/2 |
94/4 |
نتایج آزمون فریدمن در خصوص معیارهای بخشنقاط قوت نیز با کایاسکوار 953/96 و در جه آزادی 12 معنادار بود (01/0>p). این نتایج نشان دهنده اولویت بیشتر معیار کسب عناوین قهرمانی در سطح آسیا و جهان با میانگین 77/4 میباشد (جدول3).
جدول3: آمارههای آزمون فریدمن حاصل از تحلیل معیارهای پژوهش در بخشنقاط قوت فدراسیون ووشو
رتبه |
معیار |
میانگین |
میانگین رتبه |
1 |
کسب عناوین قهرمانی در سطح آسیا و جهان |
77/4 |
08/9 |
2 |
ارتباط نزدیک بارسانهملی و سایر رسانه های دیداری، شنیداری، نوشتاری و... |
67/4 |
36/8 |
3 |
ارتباط با/و عضویت درفدراسیون بین المللی ووشو IWUF وفدراسیون آسیایی WFA و ریاست فدراسیون غرب آسیا |
66/4 |
21/8 |
4 |
دارا بودن 32 هیات فعال استانی |
54/4 |
87/7 |
5 |
حضور در کمیته های فدراسیون آسیایی وجهانی مثل پزشکی، فنی،ورزشکاران، سنتی |
45/4 |
4/7 |
6 |
اشتیاق و انگیزه های فردی و سازمانی به توسعه و تعمیم ووشو |
41/4 |
34/7 |
7 |
ارتباط نزدیک با رسانه ملی و سایر رسانه های دیداری ، شنیداری و نوشتاری و ... |
46/4 |
84/6 |
8 |
حضور وقضاوت داوران ایرانی در مسابقات آسیایی و جهانی |
38/4 |
74/6 |
9 |
برخورداری از ذخیره ارزشمند منابع انسانی (مدیران، کارشناسان، مدرسان، مربیان و ...) خبره و باتجربه |
3/4 |
5/6 |
10 |
تحت پوشش داشتن 20 سبک ورزشی با ماهیت ووشو |
21/4 |
28/6 |
11 |
داشتن شخصیت حقوقی مستقل و امکان بهره برداری از سازوکارهای مناسب مالی و معاملاتی |
09/4 |
83/5 |
12 |
استفاده از ظرفیتها ی درمانی ووشو |
96/3 |
21/5 |
13 |
بهرهمندی از ظرفیتها و همکاری و مشارکت فعال ادارات، سازمانها و نهادهای دولتی و غیر دولتی و مردم نهاد با تنظیم تفاهمنامه |
12/4 |
25/5 |
نتایج آزمون فریدمن در خصوص معیارهای بخش فرصتهای فدراسیون ووشو نیز با کایاسکوار 154/36 و در جه آزادی 5 معنادار بود (01/0>p). با این همه، این نتایج نشان دهنده اولویت بیشتر معیار احتمال ورود ووشو در بازی های المپیک با میانگین 97/3 میباشد(جدول4).
جدول4: آمارههای آزمون فریدمن حاصل از تحلیل معیارهای فرصتهای فدراسیون ووشو
رتبه |
معیار |
میانگین |
میانگین رتبه |
1 |
احتمال ورود ووشو در بازی های المپیک |
58/4 |
97/3 |
2 |
جوان بودن جمعیت کشور و وجود استعدادهای فراوان ورزشی جهت پرداختن به این ورزش |
5/4 |
92/3 |
3 |
افزایش اقبال گسترده جامعه به ورزش های رزمی به ویژه ووشو |
39/4 |
72/3 |
4 |
تنوع آب و هوایی کشور و وجود جاذبههای طبیعی برای برگزاری مسابقات و اردوهای ورزشی |
33/4 |
42/3 |
5 |
نگرش نگاه مثبت جامعه به فعالیتهای ورزشی به عنوان یک عامل سازنده روانی، جسمانی، فرهنگی، تربیتی و اخلاقی |
3/4 |
27/3 |
6 |
وجود ظرفیت های مناسب برای سرمایه گذاری در ووشو |
05/4 |
72/2 |
در همین راستا، نتایج آزمون فریدمن در خصوص معیارهای بخش تهدیدات فدراسیون ووشو نیز با کایاسکوار 32/26 و درجه آزادی 6 معنادار بود (05/0>p). این نتایج، نشان دهنده اولویت بیشتر فقدان انگیزه لازم برای سرمایهگذاری بخشخصوصی درتوسعه اماکن و ترویج فعالیتهای این ورزش با میانگین 37/4 میباشد (جدول5).
جدول5: آمارههای آزمون فریدمن حاصل از تحلیل معیارهای تهدیدات فدراسیون ووشو
رتبه |
معیار |
میانگین |
میانگین رتبه |
1 |
فقدان انگیزه لازم برای سرمایهگذاری بخشخصوصی درتوسعه اماکن و ترویج فعالیتهای این ورزش |
37/4 |
89/4 |
2 |
برنامه ریزی و اجرای فعالیت های موازی و غیر اصولی سازمان ها و نهاد های کشور مثل رشته گونگ فو |
14/4 |
51/4 |
3 |
گران بودن تجهیزات تخصصی این رشته |
83/3 |
95/3 |
4 |
عدم نظام برنامهریزی منسجم درجهت جذب منابع مالی و اقتصادی غیردولتی |
8/3 |
84/3 |
5 |
وجود قوانین ومقررات بازدارنده جهت ورود تجهیزات تخصصی ووشو به ایران |
85/3 |
73/3 |
6 |
ازدیاد سبک های متعدد سایر فدراسیون های رزمی مثل: کاراته ،کونگ فو، جودو و ورزش های رزمی |
73/3 |
69/3 |
7 |
فاصله کم مدال های اخذ شده در مسابقات آسیایی و جهانی به منظور حفظ جایگاه ووشو در مسابقات آسیایی و جهانی |
56/3 |
38/3 |
در این پژوهش، محقق پس از تحلیل ابعاد مختلف برنامه راهبردی فدراسیون ووشو کشور اقدام به تدوین استراتژیهای مرتبط با تحلیل SWOT تحقیق در بخش نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدها نموده است. بر این اساس، ماتریس حاصل از استراتژیهای متقاطع تحقیق در بخشهای استراتژیهای SO (قوت- فرصت)، WO (ضعف- فرصت)، ST(قوت- تهدید)، WT (ضعف- تهدید) تدوین و به تفکیک در جدول 6 قابل مشاهده میباشد.
جدول6: ماتریس تفکیکی استراتژیهای swot حاصل از متغیرهای تحقیق
استراتژیها |
عوامل سازنده استراتژی |
|
استراتژیهایSO |
نقاط قوت(S) |
فرصتها(O) |
تأمین منابع مالی از طریق توسعه مشارکت بخش خصوصی |
s1, s13 |
O4,o6 |
نهادینه کردن و فرهنگ سازی مناسب ورزش ووشو در ایران |
s1, s2, s3, s4, s5, s6, s9, s10 |
O1,o2, o3, o4, o5, o6 |
تدوین نظام جامع آموزشی و استاندارداهای مناسب |
s2, s4, s5, s5, s6, s9, s10, s11, |
O2,o3, o5, o6 |
استراتژیهایST |
نقاط قوت(S) |
تهدیدات(T) |
پیشبینی و تدوین قوانین و مقررات آتی ورزش کشور در ظرفیتسازی منابع و الزامات ورزش عمومی |
S2, s3, s4, s6, s7, s9, s13 |
t1, t4, t6, t7 |
گسترش مشارکت نهادهای عمومی و مردمی در توسعه ووشو |
S2, s3, s4, s5, s6, s9, s13 |
t1, t3 |
ترویج فرهنگ داوطلبی در ووشو |
S2, s4, s5, s6, s9, s13 |
,t1, t4 |
استراتژیهایWO |
نقاطضعف(W) |
فرصتها(O) |
تربیت نیروی انسانی کارآمد و متخصص در این رشته مثل بدنساز، روانشناس و ... |
w2, w4, w6, w9 |
o2, o3, o5 |
بهره گیری از فن آوری های نو در آموزش و ترویج این رشته |
W5, w6, w7, w11 |
o2, o3, o5, o6 |
توسعه دسترسی آسان مردم به باشگاههای ووشو |
W4, w5, w6, w7, w9, w11 |
o2, o3, , o5, , o6 |
استراتژیهایWT |
نقاطضعف(W) |
تهدیدات(T) |
تجدید نظر در رویکردهای تصمیمگیرانه تخصصگرایی و تمرکز نظرات بر ایجاد بستر مناسب جهت ارتقای ووشو در کشور |
w1, w2, w3, w4, w5, w7, w8, w9, w12 |
t1, t2, t4, t5, t6, |
اصلاح و بهبود ساختار ملی ورزش ووشو |
w1, w2, w3, w4, w5, w6, w7, w9 |
t2, t4 وt5, t6 |
پیشبینی و تدوین قوانین و مقررات آتی در ظرفیتسازی منابع و الزامات ورزش ووشو |
w1, w2, w3, w4, w5, w6, w7, w9, w12 |
,t1, t2, t3, t4, t5, t6, |
همچنین، محقق در این پژوهش پس از بررسی استراتژی های سازمانی، با روش qspm به بررسی جایگاه راهبردی فدراسیون ووشو پرداخت که نتایج آن بدین شرح میباشد: اولویت هر عامل مشخص و در وزن آن ضرب گردید. عدد به دست آمده در دو بخش بیرونی و درونی نشان دهنده جایگاه راهبردی فدراسیون ووشو می باشد که در جداول 7 و 8 و شکل 1 قابل ملاحظه است.
جدول 7: ماتریس ارزیابی عوامل داخلی فدراسیون ووشو کشور
قوتها |
وزن |
رتبه |
(رتبه × وزن) |
|
ارتباط با و عضویت درفدراسیون بین المللی ووشو IWUF وفدراسیون آسیایی WFA و ریاست فدراسیون غرب آسیا |
042/0 |
58/3 |
15/0 |
|
اشتیاق و انگیزه های فردی و سازمانی به توسعه و تعمیم ووشو |
038/0 |
42/3 |
129/0 |
|
داشتن شخصیت حقوقی مستقل و امکان بهره برداری از سازوکارهای مناسب مالی و معاملاتی |
032/0 |
16/3 |
101/0 |
|
برخورداری از ذخیره ارزشمند منابع انسانی (مدیران، کارشناسان، مدرسان و مربیان و ..) خبره و باتجربه |
036/0 |
66/3 |
113/0 |
|
دارا بودن 32 هیات فعال استانی |
038/0 |
83/3 |
145/0 |
|
تحت پوشش داشتن 20 سبک ورزشی با ماهیت ووشو |
037/0 |
33/3 |
123/0 |
|
کسب عناوین قهرمانی در سطح آسیا و جهان |
044/0 |
58/3 |
157/0 |
|
ارتباط نزدیک با رسانه ملی و سایر رسانه های دیداری ، شنیداری، نوشتاری و ... |
036/0 |
33/3 |
119/0 |
|
برگزاری رویدادهای بین المللی و کشوری گسترده از جمله مسابقات کشوری و لیگ و ..... |
04/0 |
5/3 |
14/0 |
|
بهرهمندی از ظرفیتها وهمکاری و مشارکتفعال ادارات ،سازمانها و نهادهای دولتی و غیر دولتی و مردم نهاد با تنظیم تفاهمنامه |
036/0 |
16/3 |
113/0 |
|
حضور وقضاوت داوران ایرانی در مسابقات آسیایی و جهانی |
04/0 |
33/3 |
133/0 |
|
حضوردرکمیته های فدراسیون آسیایی و جهانی مثل پزشکی،فنی،ورزشکاران، سنتی |
038/0 |
66/3 |
139/0 |
|
استفاده از ظرفیتها ی درمانی ووشو |
036/0 |
16/3 |
113/0 |
|
|
ضعفها |
وزن |
رتبه |
(رتبه × وزن) |
|
عدم وجود سامانه نظام ارتباطی و اطلاعاتی و شیوه بهره برداری مناسب از اطلاعات و ارتباطات فردی با ادارات، سازمان ها و نهادهای دولتی و خصوصی |
042/0 |
28/1 |
053/0 |
|
فقدان نظام علمی مشخص جهت توسعه استعداد یابی ووشو در ایران |
027/0 |
57/1 |
042/0 |
|
کمبود سهم ووشو از اعتبارات دولتی و وابستگی شدید به منابع دولتی |
042/0 |
71/1 |
071/0 |
|
فقدان دیدگاه اقتصادی و درآمدزایی از بستر فعالیت های فدراسیون با بازاریابی و بازرگانی برنامه ها |
025/0 |
28/1 |
032/0 |
|
فقدان برنامه راهبردی و نبود اسناد بالادستی در فدراسیون به منظور استفاده از آن |
029/0 |
28/1 |
037/0 |
|
نبود امکانات، تجهیزات و وسائل تخصصی |
029/0 |
42/1 |
041/0 |
|
نداشتن امکانات و فضاهای تخصصی این رشته |
029/0 |
71/1 |
049/0 |
|
فقدان باشگاه ها ورزشی و تخصصی در این رشته |
042/0 |
42/1 |
059/0 |
|
عدم ساختار تشکیلاتی منسجم در ووشو |
034/0 |
14/1 |
038/0 |
|
وجود کمیت و کیفیت قابل توجه نیروی انسانی در بخش مربی |
034/0 |
1 |
034/0 |
|
نبود مدارس تخصصی ووشو |
035/0 |
28/1 |
044/0 |
|
عدم توسعه متوازن ومناسب کمی وکیفی ووشو در جامعه |
029/0 |
1 |
029/0 |
|
عدم توسعه عمومی این رشته با توجه به پتانسیل های موجود در آن |
032/0 |
1 |
032/0 |
|
ناکافی بودن کمی وکیفی احرازکرسیهای آسیایی، جهانی ووشو توسط مسئولین و کارشناسان و نخبگان مربوطه |
042/0 |
42/1 |
059/0 |
|
عدم تشکیل جلسات مشترک بین ارگان های و نهاد های غعال در ورزشهای رزمی |
035/0 |
14/1 |
039/0 |
|
جمع |
1 |
- |
334/2 |
جدول 8 : ماتریس ارزیابی عوامل خارجی فدراسیون ووشو کشور
فرصت |
وزن |
رتبه |
(رتبه × وزن) |
تنوع آب و هوایی کشور و وجود جاذبههای طبیعی برای برگزاری مسابقات و اردوهای ورزشی |
09/0 |
57/3 |
321/0 |
جوان بودن جمعیت کشور و وجود استعدادهای فراوان ورزشی جهت پرداختن به این ورزش |
09/0 |
83/3 |
344/0 |
افزایش اقبال گسترده جامعه به ورزش های رزمی به ویژه ووشو |
09/0 |
5/3 |
315/0 |
وجود ظرفیت های مناسب برای سرمایه گذاری در ووشو |
076/0 |
4/3 |
258/0 |
نگرش نگاه مثبت جامعه به فعالیتهای ورزشی به عنوان یک عامل سازنده روانی، جسمانی، فرهنگی، تربیتی و اخلاقی |
081/0 |
4/3 |
275/0 |
احتمال ورود ووشو در بازی های المپیک |
079/0 |
42/3 |
27/0 |
تهدید |
وزن |
رتبه |
(رتبه × وزن) |
فقدان انگیزه لازم برای سرمایهگذاری بخشخصوصی درتوسعه اماکن و ترویج فعالیتهای این ورزش |
076/0 |
5/1 |
114/0 |
وجود قوانین ومقررات بازدارنده جهت ورود تجهیزات تخصصی ووشو به ایران |
076/0 |
5/1 |
114/0 |
عدم نظام برنامهریزی منسجم درجهت جذب منابع مالی و اقتصادی غیردولتی |
074/0 |
6/1 |
118/0 |
گران بودن تجهیزات تخصصی این رشته |
064/0 |
3/1 |
083/0 |
برنامه ریزی و اجرای فعالیت های موازی و غیر اصولی سازمان ها و نهاد های کشور مثل رشته گونگ فو |
076/0 |
5/1 |
114/0 |
فاصله کم مدال های اخذ شده در مسابقات آسیایی و جهانی به منظور حفظ جایگاه ووشو در مسابقات آسیایی و جهانی |
064/0 |
6/1 |
102/0 |
ازدیاد سبک های متعدد سایر فدراسیون های رزمی مثل: کاراته ،کونگ فو، جودو و ورزش های رزمی |
066/0 |
3/1 |
085/0 |
جمع |
1 |
- |
513/2 |
نمره نهایی ماتریس ارزیابی عوامل داخلی و خارجی مشخص کرد که جایگاه راهبرد فدراسیون ووشو کشور در منطقه wt قرار دارد (شکل 1). با توجه به این نتایج باید اذعان داشت که این شرایط حاکی از بهکارگیری راهبردهای تدافعی و نزدیک به ناحیه حفظ وضعیت موجود درعرصه عمل میباشد. برای دسترسی به این حالت، محقق با استفاده از دیدگاه جامعه مورد بررسی و طیف پاسخگویی 5 ارزشی به عوامل چهارگانه (نقاط قوت و نقاط ضعف 334/2، فرصتها و تهدیدات 513/2) اقدام به تدوین ماتریس و طرح راهبرد فدراسیون ووشو کشور نموده است.
این حالت که نشان از تمرکز بر راهبردهای تدافعی در این زمینه دارد، شامل: تجدید نظر در رویکردهای تصمیمگیرانه تخصصگرایی و تمرکز نظرات بر ایجاد بستر مناسب جهت ارتقای ووشو در کشور، اصلاح و بهبود ساختار ملی ورزش ووشو، پیشبینی و تدوین قوانین و مقررات آتی، در ظرفیتسازی منابع و الزامات ورزش ووشو میباشد.
نمره نهایی عوامل داخلی |
شکل 1: نمره نهایی ماتریس ارزیابی عوامل داخلی و خارجیEEF-IEF و تعیین نوع راهبرد سازمانی
2 |
1 |
3 |
4 |
|
|
||||
|
|
نمره نهایی عوامل خارجی |
3 |
بحث و نتیجه گیری
در پژوهش حاضر، هدف اصلی محقق بیان اهمیت شناخت راهبردی وضعیت موجود ووشو در ایران و ارائه استراتژی، برنامه ها و راهکارهای توسعه و اشاعه آن میباشد. درسازمانهای ورزشی ایران که به نوعی در قلمرو سازمانهای خدماتی قرار دارند، پیادهسازی مباحثی در راستای تدوین راهبردهای روشن و اساسی با چالشی شگرف روبروست. به همین دلیل، دیدگاه اغلب سازمان های تولیدی و صنعتی به شکلی سیستماتیک، متوجه مسائلی از این دست جهت ارتقای بهرهوری و تولید بیشتر میباشد. به همین دلیل، محقق در پژوهش حاضر، در صدد اثبات اهمیت و لزوم تدوین برنامه راهبردی و شناخت راهبردی وضعیت موجود ووشو در ایران و ارائه استراتژی، برنامه ها و راهکارهای توسعه آن برای مدیران این فدراسیون میباشد.
یافته های این پژوهش نشان داد که نقاط ضعف فدراسیون ووشو جمهوری اسلامی ایران به ترتیب اهمیت عبارت اند از: عدم وجود سامانه نظام ارتباطی و اطلاعاتی و شیوه بهره برداری مناسب از اطلاعات و ارتباطات فردی با ادارات، سازمان ها و نهادهای دولتی و خصوصی، فقدان نظام علمی مشخص جهت توسعه استعداد یابی ووشو در ایران، کمبود سهم ووشو از اعتبارات دولتی و وابستگی شدید به منابع دولتی، فقدان دیدگاه اقتصادی و درآمدزایی از بستر فعالیت های فدراسیون با بازاریابی و بازرگانی برنامه ها، فقدان برنامه راهبردی و نبود اسناد بالادستی در فدراسیون به منظور استفاده از آن، نبود امکانات، تجهیزات و وسائل تخصصی، نداشتن امکانات و فضاهای تخصصی این رشته، فقدان باشگاه های ورزشی و تخصصی در این رشته، عدم ساختار تشکیلاتی منسجم در ووشو، وجود کمیت و کیفیت قابل توجه نیروی انسانی در بخش مربی، نبود مدارس تخصصی ووشو، عدم توسعه متوازن و مناسب کمی و کیفی ووشو در جامعه، عدم توسعه عمومی این رشته با توجه به پتانسیل های موجود در آن، ناکافی بودن کمی و کیفی احراز کرسیهای آسیایی و جهانی ووشو توسط مسئولان و کارشناسان و نخبگان مربوطه و عدم تشکیل جلسات مشترک بین ارگانهای و نهادهای فعال در ورزشهای رزمی می باشد. این یافته ها با نتایج پژوهش خسروی زاده و همکاران (1386) و خبیری (1387) همسو میباشد.
با توجه به نتایج به دست آمده، ذکر دو نکته حائز اهمیت است: نخست این که مسولان باید موجبات توسعه دسترسی آسان مردم به باشگاه های ووشو را در جهت بهبود روند رو به رشد این رشته ورزشی مهیا کنند؛ دوم آن که توجه به فرهنگ داوطلبی در ووشو و ارتقای آن می تواند یک راهکار اساسی در کاهش و تعدیل هزینه های فدراسیون جهت رشد همه جانبه این رشته ورزشی باشد.
یافتههای این پژوهش نشان داد که نقاط قوت ووشو جمهوری اسلامی ایران به ترتیب اهمیت عبارت اند از: کسب عناوین قهرمانی در سطح آسیا و جهان، ارتباط نزدیک با رسانهملی و سایر رسانه های دیداری، شنیداری، نوشتاری و...، ارتباط با/و عضویت درفدراسیون بین المللی ووشو IWUF وفدراسیون آسیایی WFA و ریاست فدراسیون غرب آسیا، دارا بودن 32 هیات فعال استانی، حضور در کمیته های فدراسیون آسیایی وجهانی مثل پزشکی، فنی، ورزشکاران و سنتی، حضور در کمیته های فدراسیون آسیایی و جهانی مثل پزشکی، فنی، ورزشکاران و سنتی، ارتباط نزدیک با رسانه ملی و سایر رسانه های دیداری ، شنیداری، نوشتاری و ...، حضور و قضاوت داوران ایرانی در مسابقات آسیایی و جهانی، برخورداری از ذخیره ارزشمند منابع انسانی (مدیران، کارشناسان، مدرسان، مربیان و ..) خبره و باتجربه، تحت پوشش داشتن 20 سبک ورزشی با ماهیت ووشو، داشتن شخصیت حقوقی مستقل و امکان بهره برداری از سازوکارهای مناسب مالی و معاملاتی، استفاده از ظرفیتهای درمانی ووشو و بهرهمندی از ظرفیتها و همکاری و مشارکت فعال ادارات، سازمانها و نهادهای دولتی و غیر دولتی و مردم نهاد با تنظیم تفاهمنامه. این یافته ها با نتایج پژوهش خسروی زاده و همکاران (1386) همسو می باشد.
با توجه به نتایج و اولویتهای به دست آمده در این زمینه، ارتباطات بین سازمانی با سایر دستگاه ها و نهادهای ورزشی کشور و همچنین رایزنی با مسولان بلند پایه، زمینه تقویت مضاعف نقاط قوت یاد شده خواهند بود. در همین راستا، مدیران این فدراسیون باید به گزینش نیروهای متخصص در فدراسیون توجه خاصی را مبذول نمایند تا به موفقیت های مدنظر در سایه راهبردهای تدوین شده دست یابند.
یافتههای این پژوهش نشان داد که فرصتهای ووشو جمهوری اسلامی ایران به ترتیب اهمیت عبارت اند از: احتمال ورود ووشو به بازی های المپیک، جوان بودن جمعیت کشور و وجود استعدادهای فراوان ورزشی جهت پرداختن به این ورزش، افزایش اقبال گسترده جامعه به ورزش های رزمی به ویژه ووشو، تنوع آب و هوایی کشور و وجود جاذبههای طبیعی برای برگزاری مسابقات و اردوهای ورزشی این رشته، نگرش نگاه مثبت جامعه به فعالیتهای ورزشی به عنوان یک عامل سازنده روانی، جسمانی، فرهنگی، تربیتی و اخلاقی و وجود ظرفیت های مناسب برای سرمایه گذاری در ووشو. این یافته ها با نتایج پژوهش های گودرزی و همکاران (1386) و خبیری (1387) همسو می باشد.
حال میتوان اذعان داشت که با توجه به دیدگاه مسولان، یکی از مهمترین فرصتهای پیش روی فدراسیون ووشو ظرفیت های مناسب برای سرمایه گذاری در این رشته است. توجه مضاعف به این زمینه می تواند نیازهای مالی این فدراسیون پر مدال در عرصه های بین المللی را بی نیاز از منابع مورد نیاز از وزارت ورزش نماید.
یافتههای این پژوهش نشان داد که تهدیدهای پیش روی ووشو در جمهوری اسلامی ایران به ترتیب اهمیت عبارت اند از: فقدان انگیزه لازم برای سرمایهگذاری بخشخصوصی درتوسعه اماکن و ترویج فعالیتهای این ورزش، برنامه ریزی و اجرای فعالیت های موازی و غیر اصولی سازمان ها و نهاد های کشور مثل رشته گونگ فو، گران بودن کمبود تجهیزات تخصصی این رشته، عدم نظام برنامهریزی منسجم درجهت جذب منابع مالی و اقتصادی غیردولتی، وجود قوانین و مقررات بازدارنده جهت ورود تجهیزات تخصصی ووشو به ایران، ازدیاد سبک های متعدد ورزش های رزمی و وجود سایر فدراسیون های رزمی مثل کاراته، کونگ فو، جودو و فاصله کم مدال های اخذ شده در مسابقات آسیایی و جهانی به منظور حفظ جایگاه ووشو در مسابقات آسیایی و جهانی. این یافته ها با نتایج خسروی زاده و همکاران (1386) و سیف پناهی(1387) همسو می باشد.
یکی از تهدیدات اساسی در هر زمینه عدم شناخت مخاطبان از محصول یا سرویس مورد نظر میباشد. از این رو، با توجه به یافتههای این پژوهش، فدراسیون و مسولین عالی رتبه باید در جهت اشاعه و بسط این رشته در جامعه گام بر دارند.
یک گام اساسی دیگر، سازماندهی سبک های متعدد سایر رشته های رزمی در کشور در راستای رشد یکپارچه این رشته باید دانست. بدیهی است که استمرار در دارا بودن تقویم عملیاتی سالیانه و برگزاری مستمر مسابقات ورزشی در فدراسیون به استمرار توسعه این رشته در تمامی استانها کمک شایانی مینماید. لذا مدیران این فدراسیون باید به گزینش نیروهای متخصص توجه خاصی را مبذول دارند تا به موفقیتهای مدنظر در سایه راهبردهای تدوین شده دست یابند.
یک گام اساسی دیگری، استفاده از تبلیغات و فناوری های نوین در این رشته میباشد که کلید راهگشای بسیاری از رشتههای ورزشی بوده است.
منابع
- انسف، اچ. ایگور ادوارد جی. مک دانل (1383) استقرار مدیریت راهبردی. زندیه. تهران: سمت
- خبیری ، محمد (1387) برنامه ریزی راهبردی فدراسیون تکواندو جمهوری اسلامی ایران. تهران
- خسروی زاده ، اسفندیار (1387)"مطالعه و طراحی برنامه راهبردی کمیته ملی المپیک جمهوری اسلامی ایران".پایان نامه دکتری، دانشگاه تهران.
- سیف پناهی شعبانی، جبار (1388) "طراحی و تدوین استراتژی توسعه ورزش قهرمانی استان کردستان". پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
- شجاعی، وحید و همکاران(1390) "برنامهریزی توریسم ورزشی استان مازندران". فصلنامه فضای جغرافیایی. سال دوازدهم. شماره 39.
- گودرزی، محمود (1386) " طراحی و تدوین نظام جامع ورزش کشتی ایران". تهران
- نادری نسب، محسن و همکاران(1389) "بررسیوضعیتموجودفوتبالجمهوریاسلامیایرانوتعیینموقعیت راهبردیفوتبالکشور". نشریه مدیریت ورزشی. شماره 2.
- Boyd ,Patrick (2005) Forgoing future success A strategic planning Guide for Fiji National sport Federation. Figi Association of sports and National Olympic committee.
- Hopkins, W.E., Hopkins S.A. (1997) "Strategic planning Financial performance relationships in bank: a causal examination". Strategy manage. 18.
- Kaplan, S, Beinhocker, E. (2003) "The real value of strategic planning". Mit Sloan. Manag, Rev 44 [2].
- Karadakis, et al. (2010)"Strategic planning Financial performance relationships in bank: a causal examination". Strategy manage J; 18.
- Kriska, A.M. Caspersen, C.J. (1997)" Introduction to a collection of physical activity questionnaires". Res Q. Exerc Sport. 71.
- Lioyd, C. Harris, (2006) "Emmanuel ogbonna, Initiating strategic planning". Journal of Business Research. 59.
- Sungbom, lee and walsh, Patrick (2012) "Strategic planning Financial performance relationships in bank: a causal examination". Strategy manage. 18.
- Vrentis, D., Kogetsdis, H. and stavrou, A. (2006) "strategic marketing planning for supplier of liquid feed packaging products in Cyprus". Journal of Business & Industrial marketing. Vol. 24 No. 4.