Document Type : Original Article
Authors
1 Allameh Tabataba’i University, Tehran, IRAN
2 Professor in Sport Management, Allameh Tabataba’i university
3 Associate Professor of Allameh Tabataba’i University, Tehran, IRAN
Abstract
The study is to identify the factors of planning, attracting and selecting of talent management in Handball of IRAN. It is a qualitative research that has been done fundamentally. The data collection was done by studying documents and interviewing 15 handball experts which was continued by purposive sampling until theoretical saturation. The data was analyzed using open, axial and selective coding. The findings indicated the existence of 28 effective concepts in talent planning section which were categorized in 8 components: communication and interaction with institutions, appropriate organizational structure, designing strategic and operational plan, systematic evaluation and attitude, developing a structured and executive integrated model, increasing budget and financial resources, conducting research and studies, manpower training.
In talent attracting section, 25 effective concepts were classified into 6 components: media advertising, handball advertising and branding, the role of education, the role of universities and other institutions, the role of the general dimension of handball and the role of the specialized dimension of handball. Also in talent selecting section, 28 effective concepts were classified into 8 components: organizational factors, tests and indicators of talent identification, genetic factors, holding competitions, socio-mental factors, physical and motor skills, the role of talent identification coaches and facilities and equipment. Based on the results, these strategies can be helpful for government officials in talent management of Handball: communication and interaction with education, management and program stability, media coverage, support for coaches and handball champions, credibility and appropriateness of talent tests and indicators and adequate budget and financial resources,
Keywords
شناسایی عوامل موثر مدیریت استعداد در ورزش هندبال ایران با رهیافت داده بنیاد
محمدرضا رجبی[1]
غلامرضا شعبانی بهار[2]
غلامعلی کارگر[3]
حبیب هنری[4]
10.22034/SSYS.2022.1495.2031
تاریخ دریافت مقاله: 12/5/1399
تاریخ پذیرش مقاله:16/8/1399
مقدمه
امروزه موفقیت در میادین بینالمللی ورزش، شاخص توسعه و پیشرفت ملتهاست. با نگاهی اجمالی به کشورهایی که در صدر جداول مدالی بازی های جهانی و المپیک قرار دارند، مشخص میشود این کشورها نه تنها در حوزه زیرساخت های ورزش، بلکه در سایر حوزه های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی توسعه یافته هستند (بایلی و کولینز[5]، 2013). لازمه موفقیت پایدار در میادین بین المللی ورزش توجه ویژه به امر پشتوانهسازی است (واینز و لنویر[6]، 2008 و پاپیک و روگولج[7]، 2009). طبیعی است که پشتوانهسازی کارامد از طریق توجه صحیح به روشهای علمی استعدادیابی میسر است. استعدادیابی ورزشی، فرایند کشف قابلیت های بالقوه ورزشکاران و تعیین انطباق این قابلیت ها بر پارامترهای اساسی و مؤثر در رشتههای ورزشی مختلف است (ویل و همکاران[8]، 2009 ). به عبارت دیگر، استعدادیابی ورزشی به معنای شناسایی و کشف آن دسته از قابلیت های بالقوه افراد است که قابلیت پروراندن داشته باشند. شناسایی استعدادها با هدف پرهیز از روند آزمایش و خطا از جمله محورهای اصلی و بنیادی در تدوین راهبرد و خطمشی ورزش قهرمانی به شمار میرود (نوری و صادقی، 1397).
مفهوم «استعداد»[9] شامل دو جنبه ژنتیکی و توانایی برای بهبود عملکرد با تمرین زیاد است و شناسایی استعداد در ورزشهای گروهی در سنین ابتدایی به دلیل عدم اندازهگیری دقیق و اهداف عملکرد، یک فرایند پیچیده است (آلبا و همکاران[10]، 2018). لذا باید این مفهوم (استعداد ورزشی) مدیریت شود. «مدیریت استعداد»[11] به پیش‌بینی سرمایه انسانی مورد نیاز یک سازمان برای رسیدن به اهدافش و برنامهریزی برای پاسخ درخور به این نیاز اشاره دارد. محبوبیت این رشته با انتشار پژوهشی از گروه مک‌کینزی[12] در سال ۱۹۷۷ میلادی و چاپ کتابی در سال ۲۰۰۱ با عنوان «جنگ بر سر استعداد»[13] افزایش یافت (میشلز و همکاران[14]، 2001). مدیریت استعداد، بهرهوری فردی و گروهی و رقابت در یک محیط پویا و پیچیده برای رشد پایدار را تقویت میکند. به استخدام نیروی کار با کیفیت کمک می کند. بین کار و مهارت فرد مسابقه بهتری برقرار می کند. به حفظ و نگهداری نیروهای برتر کمک میکند و از این طریق هزینه های استخدامی و اشتغال را کاهش میدهد. این به سازمان کمک میکند تا کارمندان را بهتر درک کند. در ارزیابی کارمندان، پذیرش و ایفای نقش جدید به سازمان کمک میکند. روابط طولانی مدت کارکنان با سازمان را ترویج میکند. بهرهوری کارمندان را افزایش میدهد. انگیزه کارکنان را افزایش داده و حفظ میکند. در توسعه حرفهای نیروی انسانی موثر است و به کارمندان کمک می کند تا رضایت شغلی خود را بهدست آورند (وان یون[15]، 2020).
پژوهشگران مختلف از جمله: آرمسترانگ (2006)، اوهلی[16] (2007)، کالینز و ملاهی[17] (2009) و فیلیپس و روپر[18] (2009) هر یک به اقتضای ماهیت سازمان و ادراک خود از استعداد و مدیریت آن، مراحل متفاوتی را برای مدیریت استعداد در نظر گرفتهاند. یکی از این الگوها- که با شرایط سازمانهای ورزشی و مدیریت استعداد ورزشکاران سنخیت بیشتری دارد و در این تحقیق نیز به عنوان الگوی مفهومی پژوهش در نظر گرفته میشود- الگوی فیلیپس و روپر (2009) است که شامل پنج مرحله جذب[19]، انتخاب[20]، بهکارگیری[21]، توسعه[22] و نگهداشت[23] استعداد است. همچنین منظمی (1394) ضمن استفاده از این الگو در تحقیق خود، یک مرحله دیگر به اسم «برنامهریزی استعداد» به ابتدای این مدل اضافه کرد که شامل ساختاردهی، حاکمیت و پشتیبانی سیستم مدیریت استعداد میباشد که در قالب مولفه برنامهریزی خلاصه خواهند شد. لذا در این تحقیق، تنها به بررسی عوامل و اقدامات موثر بر سه مولفه ابتدایی این مدل (برنامهریزی، جذب و انتخاب مدیریت استعداد در ورزش هندبال) پرداختهایم. مرحله جذب، سلسله اقداماتی است که به منظور جلب نظر و علاقهمند نمودن استعدادهای بالقوه به سازمان (ورزش هندبال) انجام میشود و آنان را برای به کارگیری در سازمان تشویق مینماید. هر چه میزان متقاضیان بالاتر باشد، امکان گزینش نیروی بهتر نیز افزایش مییابد و چنانچه سازمان نتواند با سیاستهای خود، نیروی انسانی و علاقمند بیشتری را جذب کند، به همان میزان میدان انتخاب آن نیز محدودتر خواهد شد. البته در برخی مدلها و تحقیقات مرحله جذب معادل مراحلی نظیر نیرویابی، تامین، انتخاب و حتی بهکارگماری نیز بهکار رفته است که در اینجا منظور از جذب، همان ترغیب و علاقمندسازی افراد به سازمان است و مرحله انتخاب یا گزینش مرحلهای است برای تشخیص و مقایسه شرایط متقاضیان با شرایط احراز پستهای مورد نظر، به منظور انتخاب بهترین نامزد از میان نامزدها برای تصدی پست مورد نظر. این مرحله از زمانی آغاز میشود که افراد یافت شده، جذب سازمان و متقاضی میشوند که نتیجه آن قبول یا رد تقاضاست (تاجالدین و تفتی معالی، 1387).
اما مدیریت استعداد در ورزش به شناسایی افراد برای رسیدن به سطح نخبگی سرعت میبخشد و موقعیتی را فراهم میکند که افراد مستعد به وسیله آن به بالاترین سطح عملکرد خود دست پیدا کنند. همچنین، سبب میشود مربیان وقت خود را صرف تمرین دادن افراد مستعدتر و تواناتر در آن رشته کنند. مدیریت استعداد در ورزش باعث صرفه جویی در وقت، افزایش کارآیی و بازده مربیان، افزایش روحیه رقابت جویی و بهبود کیفیت ورزش، افزایش اعتماد به نفس ورزشکار و علمی شدن تمرینات ورزشی میشود (ولستنکرافت[24]، 2002). تحقیقات مرتبط با مدیریت استعداد در ورزش که اغلب با نام «استعدادیابی ورزشی» صورت گرفته است، بیشتر روی یک یا چند مرحله از مدیریت استعداد و عمدتاً مراحل اولیه جذب و انتخاب متمرکز شدهاند و سایر ابعاد مدیریت استعداد تا حدود زیادی نادیده گرفته اند. به هر حال باید توجه داشت، رسیدن به نخبگی در ورزش از دیدگاه مدیریت استعداد، فقط به کشف افراد با استعداد در سنین پایین منحصر نیست، بلکه هدایت، کنترل و ارزیابی پیوسته افراد مستعد نیز بسیار مهم است. مدیریت استعداد یک وظیفه نیست که تنها با جذب و انتخاب افراد مستعد میسر شود، بلکه جذب افراد مستعد، آغاز تلاش سازمان در فرایند مدیریت استعداد است. جامعه ایران از لحاظ استعداد انسانی بسیار غنی است و از این حیث زمینه مناسبی وجود دارد. ولی ظاهرا ریشه مشکل را باید در فقدان برنامهریزی شایسته جستجو کرد که خود این مسئله نیز احتمالاً ریشه عمیقتری در عدم شناخت و ناآگاهی نسبت به مشکلات واقعی و اصلی دارد. در ایران مشغول شدن جوانان در رشته ورزشی خاص بیشتر بر پایه سنتها، آرزوها و علایق فردی استوار است و به محبوبیت آن ورزش، فشار والدین، تخصص معلمان مدارس و فراهم بودن امکانات ورزش مورد نظر بستگی دارد. استعدادیابی ورزشی در کشور بیشتر به شکل سنتی و با استفاده از مشاهده میدانی انجام میگیرد (سازمان تربیت بدنی جمهوری اسلامی ایران، 1384). از طرفی، تحقیقات حوزه استعدادیابی در کشور اغلب بهصورت «تعیین شاخصهای مؤثر در استعدادیابی» یا «تهیه نورم و هنجاریابی» است. معمولاً در بحث پژوهشهای استعدادیابی تاکنون، خصوصیات فردی در شاخصهای فیزیکی، فیزیولوژیکی، بیومکانیکی، روانی و مهارتی بررسی شدهاند، ولی در مورد مدل استعدادیابی که از کجا استعدادیابی را شروع کنیم و به کجا برسانیم، پژوهشهای کمتری انجام شده است. باید مدل جامع، راهبردی و مطلوبی برای مدیریت استعداد که بخش عمدهای از فعالیتهای نظام ورزش قهرمانی کشور محسوب میشود، تدوین گردد. بر مبنای چنین برنامه جامعی، استعدادیابی خواهد توانست بدون تأثیر پذیری از شرایط مدیریتی حاکم، حرکت توأم با موفقیت خود را استمرار بخشد. درموقعیت کنونی یکی از مهمترین مشکلات مربوط به استعدادیابی ورزشی، نداشتن مدل و الگویی است که بتواند با کمترین خطا و بیشترین بازدهی، بهترین قهرمانان را تحویل دهد.
اما یکی از رشتههای ورزشی که توجه به توسعه در آن بسیار جدی است و از جمله ورزشهایی که کشور ما با تکیه بر آن در بین کشورهای دیگر میتواند شایستگیهای خود را نشان دهد، ورزش هندبال است. ورزش هندبال در طی حدود ۵۰ سال تاریخچه خود در ایران، مراحل رشد و توسعه را در ابتدا با مشکلات بیشتر و سپس با سرعت نسبی بهتری تا سال های اخیر طی کرده است. با وجود این در سطح قهرمانی، در هفت سال اخیر دارای فراز و نشیبهایی بوده و نتوانسته است بهصورت مداوم در میادین بینالمللی موفق باشد و به رشد خود ادامه دهد. دلایل متعددی میتوانند در این میان نقش داشته باشند که از بین آنها انتخاب بازیکن مستعد و مناسب رشته هندبال سالنی و مدیریت صحیح آنها از اهمیت ویژهای برخوردار است. امیرتاش (1384) در بررسی وضعیت شاخصهای استعدادیابی هندبال سالنی مردان از دیدگاه مربیان نخبه کشور بیان کرد که 98 درصد آزمودنی ها اهمیت استعدادیابی در ورزش هندبال را خیلی زیاد و زیاد دانستهاند و میزان موفقیت روشهای متداول استعدادیابی برای هندبال را متوسط و کمتر از آن ارزشیابی کردهاند و مهمترین اشکالات در این زمینه را به ترتیب عدم استفاده از افراد متخصص، کمبود امکانات و عدم برنامهریزی اصولی دانستهاند. شعبانپور مقدم (1395) در اجرای طرح استعدادیابی ورزش هندبال در دانش آموزان پسر 13الی 15 ساله سبزواری به بررسی آزمونهای آنتروپومتریکی، فیزیولوژیکی، جسمانی و مهارتی دانشآموزان انتخاب شده پرداخت و دریافت که اگر به این استعدادها توجه شود و برای این دانشآموزان برنامه تمرینی و آموزش در نظر گرفته شود، این رشته و این دانشآموزان آینده خوبی خواهند داشت. احمدی (1396) چارچوب مدیریت استعداد در باشگاههای فوتبال شهر تهران را در چهار منظر اصلی کشف و جذب استعداد، توسعه و پرورش استعداد، ارزیابی و تطبیق استعداد و نگهداشت و جبران خدمات استعداد شناسایی کرد. خوشنویس زارچ (1396) عوامل موثر در مدیریت استعداد هندبال ایران را در سه مولفه 1. کشف استعداد؛ 2. حفظ و نگهداری استعداد؛ 3. توسعه و بهسازی استعداد بررسی کرد و نشان داد که 55 درصد از پاسخدهندگان ضرورت وجود مدیریت استعداد در ورزش هندبال کشور را زیاد و خیلی زیاد دانستهاند. دانیکا[25] (2013) مدیریت استعدادیابی هندبال در کشور سوئد را بررسی کرد و نشان داد که برنامهریزی مدیریت ارشد و توجه بر آمایش سرزمین تاثیر زیادی بر موفقیت برنامههای استعدادیابی دارد. مانوئل اورتگا[26] (2017) دریافت که سرعت پرتاب هندبال و رسیدن به عملکرد بهتر به شدت با قدرت اندام پایینی ارتباط دارد و پیشنهاد میکند که مربیان نیاز به برنامههای قدرتمند مناسب برای بهبود سرعت پرتاب بازیکنان هندبال میباشند. آلبا[27] و همکاران (2018) آموزش و پرورش را مسئول اصلی فرایند استعدادیابی و انتخاب بازیکنان میدانند. عزیز رستم (2019) بیان کرد که مدیریت استعداد یک فرایند سیستماتیک برای ایجاد، کسب، سنتز، یادگیری، به اشتراک گذاری و استفاده از استعداد، دانش و تجربه برای دستیابی به هدف سازمانی است. وان یون (2020) نیز نتیجه گرفت که مدیریت استعداد به سازمان کمک میکند تا کارمندان را بهتر درک کند. در ارزیابی کارمندان، پذیرش و ایفای نقش جدید به سازمان کمک میکند. روابط طولانی مدت کارکنان با سازمان را ترویج میکند. بهرهوری کارمندان را افزایش میدهد. انگیزه کارکنان را افزایش می دهد و حفظ میکند. در توسعه حرفهای نیروی انسانی موثر است و به کارمندان کمک می کند تا رضایت شغلی خود را بهدست آورند.
استعدادیابی بهینه در ورزش باید الگویی کارآمد و همه جانبه ارائه دهد و تمام جزئیات را که در نتیجه نهایی دخیلاند، به درستی لحاظ کند (نوری و صادقی، 1397). باید در نظر داشت که در ورزش قهرمانی نوع و کیفیت استعداد برای هر یک از رشتههای ورزشی تفاوت دارد (واتی، اسکورر و بکر[28]، 2015) و عوامل دخیل در مدیریت استعداد ورزشکاران باید متناسب با نوع ورزش و محیط ورزشی بررسی شود (جیمز و همکاران[29]، 2016). لذا با عنایت به اینکه در سطوح پایه این رشته ورزشی، از لحاظ بازیکنسازی برای رده بزرگسالان (پشتوانهسازی) به صورت مداوم جوابگو نبوده است و همچنین با توجه به نیاز آشکار در همگام شدن ورزش هندبال کشور با هندبال روز دنیا و عقب نماندن از قافله رشد و گسترش این ورزش در جهان، شناسایی عوامل مدیریت استعداد در این رشته امری اجتنابناپذیر است. از سوی دیگر، در صورتی که به این موضوع (مدیریت استعداد در هندبال) به صورت علمی توجه نشود، دیری نخواهد پایید که با وجود درخششهای ورزش والیبال و بسکتبال و افزایش میزان محبوبیت این رشتهها، از تعداد علاقهمندان به رشته هندبال کاسته شود و زیرساختهای ورزش قهرمانی آن از بین برود. بر همین اساس، شناسایی شاخصها و ابعاد مدیریت استعداد ورزش هندبال به ما کمک خواهد کرد تا با طراحی یک مدل کلی، بومی و کاربردی مبتنی بر هندبال کشور، نظم و چارچوب نوینی را در این حوزه ایجاد نمود. در همین زمینه با توجه به نقش استعدادیابی در موفقیت ورزشی در عرصههای بینالمللی، سنتی بودن روشهای مدیریت و آموزش، نبود ساختاری برای برنامهریزی، جذب، و انتخاب ورزشکاران نخبه و پراکنده و محدود بودن پژوهشهای پیشین، ضروری بهنظر میرسد پژوهشهای منسجمتر و کاربردیتری برای شناسایی شاخصهای مدیریت استعدادیابی انجام گیرد. مرور مطالب بالا به خوبی نشان دهنده اهمیت و ضرورت مراحل مدیریت استعداد در ورزش، به ویژه در رشته هندبال و طراحی نظام مدیریتی مناسب و مطلوب در آن میباشد. لذا با توجه به موارد یاد شده و همچنین مرور پژوهشهای صورت گرفته محقق به دنبال پاسخگویی به این سوال است:
عوامل برنامهریزی، جذب و انتخاب استعداد در ورزش هندبال ایران کدام اند؟
روششناسی پژوهش
روش پژوهش حاضر، کیفی[30] و از نوع نظریه زمینهیابی(گرندد تئوری)[31] بود. روش گراندد تئوری شامل سبک های متعددی است که در این پژوهش از رهیافت ظاهرشونده[32] مربوط به اثر گلیزر[33] (1992) برای تحلیل دادهها بهره گرفته شد. در مرحله اول پژوهش، از طریق مطالعه پیشینه پژوهش و جمع آوری اطلاعات کتابخانهای، فهرست مقدماتی عوامل شناسایی شد. فهرست مقدماتی عوامل بهعنوان سؤال های مصاحبه و ابزار اولیه جمع آوری داده ها مدنظر قرار گرفت. سپس، راهنمای مصاحبه تدوین شد و قبل از انجام مصاحبه با هر یک از نخبگان آگاه، راهنمای مصاحبه برای آنها ارسال شد. جامعه آماری پژوهش را کلیه صاحبنظران سه حوزه علمی، اجرایی و ورزشی تشکیل می دادند که شـامل کارشناسان و صاحبنظران رشته هندبال (اعضای هیئت علمی دانشگاه، مربیان و بازیکنان، مدیران و اعضای کمیته استعدادیابی فدراسیون هندبال) بودند که بنا به پیشـینه، تجـارب و سـوابق مدیریتی و اجرایی در حوزه ورزش و بهخصوص هندبال انتخاب شدند. این افراد به شـرایط هندبال کشـور آگاهی و تسلط کامل داشـتند. در ادامـه بـرای انتخـاب نمونـه از روش نمونـهگیـری هدفمنـد[34] بـه صـورت گلوله برفی[35] استفاده گردید. در این روش کار، از افرادی که خبرگان ورزش هندبال بودند، شروع شده و ضمن پرسشهای تحقیق، از آنها خواسته شد تا سایر افراد صاحبنظر در ورزش هندبال را معرفی کنند. بنابراین به جز چند نفر نخست که مستقیماً توسط محقق بر اساس معیارهای مورد نظر انتخاب شدند، سایر خبرگان علاوه بر معیارهای خبرگی توسط سایر خبرگان انتخاب شده اند. با مصاحبههای کیفی نیمه ساختارمند[36] و عمیق با 15 نفر از نخبگان آگاه از موضوع پژوهش، دادههای مورد نیاز گردآوری شد. از آن جا که این روش انتخاب آگاهانه نمونههای خاص توسط پژوهشگر است، نمونهگیری تـا جـایی ادامه یافت که اطلاعات جدید، همان تکرار اطلاعات قبلی (اشباع نظـری) بـود و دیگـر اطلاعـات جدیدی که نیاز به کد جدید یا گسترش کدهای موجود داشته باشد، به دست نیامد. محقق در ایـن پـژوهش پس از انجام 15 مصاحبه با 15 نفر به اشباع نظری رسـید. مصـاحبه شوندگان شامل 7 نفر از مدیران و اعضای کمیته استعدادیابی وزارت ورزش و فدراسیون هندبال ، 2 نفر از مربیان (سرمربی و مربی تیم ملی هندبال)، 2 نفر از بازیکنان تیم ملی و 4 نفر از اساتید دانشگاه و آگاه به رشته هندبال بودند. گفتنی است که قبل از انجام مصاحبه، راهنمای مصاحبه برای هریک از صاحبنظران آگاه، ارسال میشد. به منظور ثبت اطلاعات حاصل از مصاحبهها، علاوه بر نکتهبرداری، ضبط صدا نیز انجام میگرفت. مدت زمان مصاحبهها متفاوت (بین 30 الی 70 دقیقه) و مکان مصاحبه در مکان مورد توافق مصاحبه شونده و پژوهشگر بود. با توجه به استفاده از روش کیفی نظریه دادهبنیاد در این پژوهش، بهمنظور تجزیه و تحلیل دادههای حاصل از مصاحبهها از فرایند کدگذاری سیتماتیک[37] شامل سه مرحله کدگذاری باز[38]، کدگذاری محوری[39] و کدگذاری گزینشی[40] استفاده شد. نحوه بررسی روایی و پایایی پژوهش های کیفی با روش های پژوهش کمی متفاوت است. محقق کیفی ضمن حضور در عرصه، دادههای جمعآوری شده را از طرق مختلف با یکدیگر مقایسه میکند. بررسی و مقایسـه مکرر داده ها، خود به تأیید و افزایش روایی آنها کمک میکند. احتمال کمی وجود دارد که دو نفر بتوانند به نظریه واحد برسند. با این حال عدم تکرارپذیری، انتقـاد واردی بـه گرانـددتئوری نیسـت. بـه همـین دلیـل محققان کیفی بهجای واژه اعتبار و روایی از واژه های «مقبولیت»[41]، «انتقال پذیری»[42] و «تایید پذیری»[43] استفاده میکنند که در این پژوهش تلاش گردید کلیه موارد رعایت گردد (پتینی و پارکر[44]، 2009).
یافته های پژوهش
در این پژوهش، محققان با خواندن چندباره مصاحبههای پیاده شده و درک کلی متون به تولید مفاهیم، کدها و مقوله ها پرداختند. جدول 1 خلاصه ویژگی های نمونه تحقیق را نشان می دهد:
جدول 1: ویژگیهای جمعیتشناختی نمونههای پـژوهش
|
کد |
جنس |
سن |
تحصیلات |
رشته تحصیلی |
سمت فعلی |
سابقه فعالیت در حوزه هندبال |
|
P1 |
مرد |
68 |
لیسانس |
تربیت بدنی |
نایب رئیس کنفدراسیون هندبال آسیا و عضو کمیته اجرای کمیته ملی المپیک |
27 |
|
P2 |
مرد |
36 |
دکتری |
مدیریت |
رئیس فدراسیون هندبال |
20 |
|
P3 |
زن |
38 |
دانشجوی دکتری |
مدیریت ورزشی |
نایب رئیس بانوان فدراسیون |
20 |
|
P4 |
مرد |
69 |
فوق لیسانس |
مدیریت |
رئیس کمیته آموزش و مربیان |
40 |
|
P5 |
مرد |
35 |
دانشجوی دکتری |
مدیریت ورزشی |
رئیس کمیته استعدادیابی فدراسیون هندبال |
20 |
|
P6 |
مرد |
33 |
دانشجوی دکتری |
روانشناسی ورزشی |
دبیر کمیته استعدادیابی فدراسیون |
18 |
|
P7 |
مرد |
46 |
فوق لیسانس |
مدیریت ورزشی |
کارشناس ورزش دفتر استعدادیابی وزارت ورزش |
30 |
|
P8 |
مرد |
52 |
لیسانس |
تربیت بدنی |
سرمربی تیم ملی |
38 |
|
P9 |
زن |
63 |
فوق لیسانس |
تربیت بدنی |
مربی تیم ملی، مدرس و استعدادیاب |
42 |
|
P10 |
مرد |
51 |
دکتری |
مدیریت ورزشی |
عضوهیئت علمی دانشگاه |
30 |
|
P11 |
مرد |
63 |
دکتری |
مدیریت ورزشی |
عضوهیئت علمی دانشگاه |
55 |
|
P12 |
مرد |
42 |
دکتری |
مدیریت ورزشی |
عضوهیئت علمی دانشگاه |
24 |
|
P13 |
مرد |
42 |
دکتری |
رفتار حرکتی |
عضوهیئت علمی دانشگاه |
25 |
|
P14 |
مرد |
32 |
لیسانس |
تربیت بدنی |
لژیونر و بازیکن تیم ملی |
20 |
|
P15 |
مرد |
32 |
لیسانس |
تربیت بدنی |
لژیونر و بازیکن تیم ملی |
19 |
کدگذاری داده های کیفی در تلفیق با یادنوشت های محققان، انبوهی از کدهای اولیه را ایجاد کرد که درواقع کدگذاری باز را نشان می داد. در این زمینه دو نمونه از متن مصاحبه ها به همراه کد اولیه آنها نمایش داده شده است:
جدول 2: نمونه ای از متن مصاحبه ها به همراه کد اولیه آنها
|
کد اولیه |
متن مصاحبه |
|
برنامهریزی جهت درگیر کردن خانواده/ ایجاد مدارس تخصصی هندبال/ الگوبرداری از کشورهای پیشرو و پیشرفته هندبال/ برنامهریزی در مهد کودک ها و مدارس ابتدایی/ تدوین و تعیین سن شروع ورزش هندبال/ |
اولش که میدونیم بچه‌ها از خانواده میان بیرون، ما باید از جایی شروع کنیم و چی لازم است اول. اول این لازم است که که یک مدارس تخصصی باید باشه، باید یه جایی باشه، ببینید من میگم اگر که شما بتونین الگوهای کشورهای پیشرفته اروپا مثلا دانمارک، اسپانیا و فرانسه رو بررسی کنین، شما ببینین اونا چیکار کردند و به کجا رسیدند. یکی مثل خود روسیه؛ در کشور روسیه دو چیز در آموزش خیلی اهمیت دارد: هنر و ورزش. برای اینکه اومدن گفتن که ما اگر انسان های سلامت داشته باشیم کمتر هزینه بهداشت و نمیدونم مریضی و این جور چیزارو میدیم. اینا اومدن در مدارسشون و در مهد کودک ها شون از پایه، یک برنامهریزی کردند که رشتههای مختلف تا جایی که باید به طور عمومی کار بکنند مثلا بچه تا یک سنینی دو میدانی، یا تا یه سنینی ژیمناستیک، حالا من نمیخوام وارد جزئیاتش بشم. |
|
وراثت / علاقهمندی/ خلاقیت / آمادگی روحی و روانی/ داشتن هوش و استعداد بالا/ آمادگی جسمانی/ داشتن آزمایشگاههای تخصصی و پیشرفته پیکرسنجی |
وراثت، علاقه مندی و خلاقیت. اولین چیزی که در بچه لحاظ میکنم بحث آمادگی ذهنی و آمادگی جسمانیاش هست. یعنی اینه سلامت باشه. بچه ای که از نظر روحی و روانی مشکل داشته باشه خب این مساله خاص خودشو داره. دوم اینک جسم سالم داشته باشه. برای آدمهای سلامت صحبت می‌کنیم. خب اونایی که معلول هستند، مسائل خاص خودشان را دارند. دوم اینکه من خلاقیت بچه رو من روش فکر میکنم بعد از اینکه پیکرشو میبینم و روح و روانشو میبینم که سالم هستش حالا روی علاقه مندی اون بچه فکر میکنم که چقدر علاقهمند به این رشته و اینکه چقدر این بچه در واقع از هوش و استعداد بالایی برخوردار هست که سریعا میتونه چیزی رو بگیره و اینکه میتونه انجام بده. آزمایشگاههای مخصوص پیکرسنجی باید داشته باشیم تا قدرت، سرعت و حجم عضلانی شناسایی بشه. |
در مراحل بعدی با بررسی مشابهتهای کدهای اولیه، مفاهیم و مولفههای (مقولههای فرعی)، سه مقوله اصلی برنامهریزی، جذب و انتخاب استعداد در ورزش هندبال شناسایی شد. جداول 3، 4 و 5 به ترتیب عوامل و اقدامات برنامهریزی، جذب و انتخاب استعداد در ورزش هندبال را به همراه مولفهها، مفاهیم مربوطه و فراوانی هر مفهوم نشان میدهد.
جدول 3: یافتههای حاصل از کدگذاری گزینشی در مورد عوامل و اقدامات برنامهریزی استعداد در هندبال ایران
|
مولفهها |
مفاهیم |
فراوانی |
|
ارتباط و تعامل با نهادها |
ارتباط و تعامل مداوم با باشگاه های هندبال |
5 |
|
ارتباط و تعامل با فدراسیون جهانی و قارهای هندبال جهت کسب میزبانی مسابقات بینالمللی |
6 |
|
|
ارتباط و تعامل با مهدکودک، آموزش و پرورش، دانشگاهها، رسانه ملی، شهرداری ها و سایر نهادها |
15 |
|
|
ارتباط و تعامل با خانوادهها جهت تغییر فرهنگ، نگرش و تفکر آنها نسبت به ورزش هندبال |
4 |
|
|
ساختار سازمانی مناسب |
تشکیل کمیته استعدادیابی در کلیه هیئت های ورزشی استان ها و شهرستان ها |
8 |
|
ثبات مدیریت و برنامه |
15 |
|
|
استفاده از نیروی انسانی علمی، متخصص و باتجربه در ساختار (شایسته سالاری) |
9 |
|
|
تدوین آیین نامه های اجرایی و حمایتی، شرح وظایف و تفویض اختیار |
5 |
|
|
تنظیم برنامه جامع و عملیاتی |
تهیه و تنظیم برنامه جامع و عملیاتی |
15 |
|
حمایت از برنامه های جامع و عملیاتی و اجرای مداوم آن |
6 |
|
|
تهیه بانک اطلاعاتی جامع و بهروزرسانی مداوم آن |
10 |
|
|
مستندسازی تجربیات و دورههای استعدادیابی |
5 |
|
|
ارزیابی و نگرش سیستماتیک |
نیازسنجی از تمام ابعاد و استفاده از فرم های نظرخواهی |
4 |
|
نظارت و ارزیابی نیروی انسانی و دوره های استعدادیابی |
7 |
|
|
نگرش سیستماتیک و بلندمدت مدیران به مدیریت استعداد و حمایت از آن |
5 |
|
|
ثبات نگرش و تفکر مدیریت در راستای حمایت از طرح ها و برنامهها |
12 |
|
|
تدوین مدل یکپارچه، ساختارمند و اجرایی |
بررسی، تعامل و الگوبرداری از برنامه های سایر کشورهای پیشرو و پیشرفته هندبال |
8 |
|
تدوین و استاندارد سازی شاخصها (آنتروپومتریک، فیزیولوژیکی، روانی و غیره) |
15 |
|
|
وجود طرح یکپارچه، ساختارمند و اجرایی در استعدادیابی هندبال |
8 |
|
|
افزایش بودجه و منابع مالی |
جذب حامیان مالی قوی به سمت ورزش هندبال |
13 |
|
اختصاص و افزایش بودجه، منابع مالی و اعتبارات فدراسیون، هیئت ها و باشگاه های هندبال |
8 |
|
|
وجود تحریم، تورم و وضعیت اقتصادی کشور |
4 |
|
|
انجام مطالعات آمایشی و پژوهشی |
انجام مطالعات آمایشی (آمایش سرزمین) |
12 |
|
ارتباط و تعامل با پژوهشگاه ها و دانشگاه ها جهت انجام مطالعات پژوهشی و علمی در زمینه استعدادیابی هندبال |
7 |
|
|
حمایت از طرح ها و پژوهش ها با موضوع هندبال |
6 |
|
|
آموزش نیروی انسانی |
آموزش، پرورش و افزایش منابع انسانی هندبالی (برگزاری کلاس های مربیگری و داوری هندبال) |
9 |
|
برگزاری همایش ها و کارگاه های آموزشی علمی با رویکرد استعدادیابی هندبال |
3 |
|
|
استفاده از مربیان مرد در بحث آموزش برای بانوان |
8 |
مرور و تحلیل مصاحبههای انجام شده در قسمت عوامل و اقدامات برنامهریزی استعداد در هندبال ایران و با توجه به جدول بالا، 230 نشان را متمایز ساخت که این نشانها با توجه به نزدیکی موضوعی و تکراری بودن در 28 مفهوم کلی قرار گرفتند. این مفاهیم نیز در بخش انتزاعیتری، در 8 مولفه نهایی موثر گزارش شد.
جدول 4: یافتههای حاصل از کدگذاری گزینشی در مورد عوامل و اقدامات جذب استعداد در هندبال ایران
|
مولفهها |
مفاهیم |
فراوانی |
|
تبلیغات رسانهای |
پوشش رسانهای و پخش رقابت های مهم هندبالی (بازی های لیگ و بین المللی) |
18 |
|
اعلام فراخوان های عمومی |
5 |
|
|
استفاده از فناوری ها، بستر شبکه های اجتماعی و مجازی |
4 |
|
|
صحه گذاری از قهرمانان ملی هندبال |
3 |
|
|
تبلیغات و برندسازی هندبالی |
گسترش و اجرای مهارت های هندبال در سطح شهر در مناسبات مختلف با تسهیل قوانین بهصورت فان و سرگرمی (مانند هندبال پارکی و شوتی) |
7 |
|
گسترش و توسعه هندبال ساحلی در استان ها |
6 |
|
|
افزایش جذابیت بصری اماکن و تجهیزات ورزشی هندبال |
4 |
|
|
میزبانی مسابقات معتبر بین المللی در ردههای سنی مختلف |
6 |
|
|
نقش آموزش و پرورش |
شناساندن مهارت ها و زیبایی های هندبال به دانشآموزان |
15 |
|
استفاده از طرح های هندبالی در دیوار و حیاط مدارس |
9 |
|
|
برگزاری کلاس ها و دوره های دانش افزایی هندبال برای معلمان ورزش |
6 |
|
|
برگزاری مستمر و سالانه مسابقات هندبال در تمام پایه های تحصیلی |
5 |
|
|
تسهیل قوانین بازی و داوری هندبال در مدارس ابتدایی |
6 |
|
|
نقش دانشگاه ها و سایر ارگانها |
جذب و استفاده از نیروی انسانی متخصص هندبالی در مهدکودک ها، آموزش و پرورش، دانشگاهها و سایر ارگانها جهت آموزش و شناساندن هندبال |
10 |
|
برگزاری مستمر و سالانه مسابقات هندبال بین دانشجویان، اساتید و کارکنان سایر نهادها |
6 |
|
|
برگزاری همایش‌های ملی و بین المللی علمی و استعدادیابی ورزش هندبال |
5 |
|
|
تعامل و همکاری دانشگاه، شهرداری و سایر ارگانها با فدراسیون، هیئتهای استانی و باشگاه های هندبال |
6 |
|
|
نقش بعد همگانی هندبال |
افزایش محبوبیت هندبال در بین خانواده ها و مردم |
3 |
|
برگزاری جشنوارهها و برنامههای تفریحی مخصوص هندبال (هندبال خانواده، فرشتگان، فرزانگان) |
8 |
|
|
اختصاص فضاهایی در پارک ها و بوستان ها مخصوص هندبال (هندبال در پارک) |
6 |
|
|
برگزاری مسابقات مختلف هندبال با تسهیل در قوانین مسابقه با امکان شرکت همگان |
8 |
|
|
نقش بعد تخصصی هندبال |
حمایت و توسعه باشگاهها و مدارس خصوصی هندبال |
7 |
|
حمایت از مربیان و قهرمانان هندبال (بیمه، خدمت سربازی، شرایط تحصیل و ترنسفر به خارج) |
13 |
|
|
افزایش اماکن، تاسیسات و تجهیزات تخصصی هندبال |
6 |
|
|
جذب و افزایش حامیان مالی به سمت هندبال |
11 |
مرور و تحلیل مصاحبه های انجام شده در قسمت عوامل و اقدامات جذب استعداد در هندبال ایران و با توجه به جدول بالا، 183 نشان را متمایز ساخت که این نشانها با توجه به نزدیکی موضوعی و تکراری بودن در 25 مفهوم کلی قرار گرفتند. که این مفاهیم نیز در بخش انتزاعیتری، در 6 مولفه نهایی موثر گزارش شد.
جدول 5: یافتههای حاصل از کدگذاری گزینشی در مورد عوامل و اقدامات انتخاب استعداد در هندبال ایران
|
مولفهها |
مفاهیم |
فراوانی |
|
عوامل سازمانی |
تعامل و همکاری فدراسیون، هیئتها، باشگاه ها و مدارس در کشف و انتخاب استعدادها |
12 |
|
رعایت سلسه مراتب و اختیار |
6 |
|
|
استفاده از نیروی انسانی شایسته در ساختار فرایند استعدادیابی |
3 |
|
|
اجرای به موقع فرایند استعدادیابی به صورت مستمر |
15 |
|
|
آزمون ها و شاخص های استعدادیابی |
اعتبار و مناسب بودن آزمون های آمادگی جسمانی |
14 |
|
اعتبار و مناسب بودن آزمون های پیکرسنجی یا تیپ شناسی |
15 |
|
|
اعتبار و مناسب بودن آزمون های ادراکی حرکتی و مهارتی |
15 |
|
|
اعتبار و مناسب بودن آزمون های روانشناسی و اجتماعی |
9 |
|
|
مشاهده میدانی و استفاده از شاخص ها و نرم های معتبر |
14 |
|
|
عوامل ژنتیک |
وراثت |
10 |
|
استعداد و توانایی های ذاتی |
6 |
|
|
خلاقیت و هوش حرکتی |
7 |
|
|
برگزاری مسابقات |
برگزاری مسابقات مستمر (سالانه) در تمامی مقاطع تحصیلی آموزش و پرورش |
12 |
|
برگزاری مسابقات مستمر (سالانه) در تمام ردههای سنی پایه |
15 |
|
|
برگزاری مسابقات و رویدادهای بین المللی در ردههای پایه |
14 |
|
|
عوامل اجتماعی- ذهنی |
میزان اشتیاق و علاقه مندی فرد و خانوادهاش |
4 |
|
آمادگی ذهنی، روحی- روانی و توانایی برقراری اجتماعی موثر |
5 |
|
|
داشتن قدرت حل مساله و روحیه قهرمانی |
6 |
|
|
مهارت جسمانی و حرکتی |
داشتن تناسب جسمانی (تیپ بدنی) مخصوص پست های هندبال |
10 |
|
داشتن فاکتورهای آمادگی جسمانی |
8 |
|
|
داشتن مهارت و سواد حرکتی |
5 |
|
|
نقش مربیان استعدادیاب |
حضور مداوم مربیان استعدادیاب در مسابقات و همایش های مختلف |
6 |
|
برگزاری دوره دانش افزایی در رابطه با نحوه استعدادیابی، آزمون سنجی و آموزش اصولی و مستمر مربیان استعدادیاب |
7 |
|
|
استفاده از مربیان استعدادیاب شایسته، بادانش و باتجربه داخلی و خارجی |
14 |
|
|
تفکر درست و عادلانه در فرایند انتخاب |
4 |
|
|
امکانات و تجهیزات |
افزایش زیرساخت های ورزش هندبال (امکانات و تجهیزات ورزشی با کیفیت مخصوص هندبال) |
7 |
|
استفاده از هوش مصنوعی و سیستم های پیشرفته ویدئویی و آزمایشگاهی |
7 |
|
|
بودجه و منابع مالی کافی |
15 |
مرور و تحلیل مصاحبههای انجام شده در قسمت عوامل و اقدامات انتخاب استعداد در هندبال ایران و با توجه به جدول بالا، 265 نشان را متمایز ساخت که این نشانها با توجه به نزدیکی موضوعی و تکراری بودن در 28 مفهوم کلی قرار گرفتند. که این مفاهیم نیز در بخش انتزاعیتری، در هشت مولفه نهایی موثر گزارش شد.
بعد از کدگذاری و طبقهبندی دادها، مدل نهایی پژوهش طراحی شد. شکل 1 مدل مفهومی برخاسته از نظریه دادهبنیاد را برای عوامل برنامهریزی، جذب و انتخاب استعداد در ورزش هندبال کشور را نشان میدهد. براساس شکل، ترتیب و توالی مراحل و فرایند مدیریت استعداد هندبال به صورت برنامهریزی استعداد، جذب استعداد، انتخاب استعداد، به کارگیری استعداد، توسعه استعداد و نگهداشت استعداد میباشد که در این تحقیق، سه مرحله ابتدایی این فرایند (برنامهریزی، جذب و انتخاب مدیریت استعداد در ورزش هندبال) نشان داده شده است:
شکل 1: مدل برنامهریزی، جذب و انتخاب استعداد در ورزش هندبال کشور
بحث و نتیجه گیری
هدف این پژوهش، شناسایی عوامل برنامهریزی، جذب و انتخاب استعداد در ورزش هندبال ایران با رویکرد داده بنیاد بود. یافتههای هرکدام از عوامل برنامهریزی، جذب و انتخاب استعداد با مولفهها و مفاهیم فرعی مربوط به خود در جداول 3، 4 و 5 آورده شدهاند که در ادامه به بحث و بررسی این عوامل پرداخته میشود.
برنامهریزی استعداد: در اولین مرحله برای دستیابی به اهداف و نتایج مورد انتظار سیستم مدیریت استعداد نیاز به برنامهریزی و حمایت است. برنامهریزی از مهمترین مولفه مدیریت استعداد محسوب میشود. در واقع در اینجا منظور از برنامهریزی، ساختاردهی، حاکمیت و پشتیبانی سیستم مدیریت استعداد بود که در قالب مولفه برنامهریزی خلاصه شدند. ارتباط و تعامل با نهادها، ساختار سازمانی مناسب، تنظیم برنامه جامع و عملیاتی، ارزیابی و نگرش سیستماتیک، تدوین مدل یکپارچه ساختارمند و اجرایی، افزایش بودجه و منابع مالی، انجام مطالعات آمایشی و پژوهشی، آموزش نیروی انسانی مولفههای کلی موثر در بخش برنامهریزی هندبال ایران بودند که از پالایش و ادغام مفاهیم و اقدامات بهدست آمده از مصاحبههای نمونههای تحقیق پدید آمد که این یافتهها با نتایج پژوهشهای آقایی (1389)، امیرتاش (1391)، عیدی و همکاران (1391)، اقتداری بروجنی (1395)، منظمی (1394)، خوشنویس زارچ (1396)، کیخسروی و همکاران (1396)، کریم قادر (1397)، دانیکا (2013)، جان و همکاران[45] (2012)، دیبوسچر و همکاران (2015)، پارک[46] و همکاران (2016) و توکماچوو[47](2018) همخوان میباشد. این بخش نشان میدهد که ابتدا باید یک ساختار اجرایی و قانونمند در نهادهای ذیربط هندبال به وجود آورد و طبق برنامههای منظم، از پیش تعیین شده، منسجم و زمان بندی شده دورههای مدیریت استعداد را هدایت و پشتیبانی کرد و در ادامه، استفاده از روشهای علمی و تخصصی استعدادیابی و استعدادپروری، وجود طرح یکپارچه، ساختارمند و اجرایی، انجام مطالعات و پژوهش در زمینه مدیریت استعداد، انجام مطالعات آمایشی، بررسی الگوها و تجارب موفق سایر کشورها، برگزاری همایشها و کارگاههای آموزشی علمی، تهیه بانک اطلاعاتی، آموزش و پرورش نیروی انسانی شایسته، مستندسازی تجربیات و ارزیابی دورهها از دیگر عوامل مهمی بودند که ضرورت برنامهریزیهای بلندمدت راهبردی با یک دید کاملا منطقی و علمی منطبق با اطلاعات دقیق و جامع از طریق هماندیشی، تحقیق و توسعه و مطالعات تطبیقی را نشان میدهد. برنامهریزی در ارتباط و تعامل با آموزش و پرورش و مدارس یکی از پرتکرارترین مباحثی بود که بیشتر متخصصان در مصاحبه خود در این بخش بیان کردند. با توجه به ماهیت استعدادیابی که از سنین پایه آغاز میشود، آموزش و پرورش جایگاه ویژهای می یابد و با سپردن امور استعدادیابی به آموزش و پرورش (مدارس) و حمایت همه جانبه از آن می توان گام های مهمی برداشت. در این زمینه، باید اقدام به انعقاد تفاهم‌نامه بین وزارت ورزش و جوانان و وزارت آموزش و پرورش و سایر سازمانهای مرتبط در زمینه مدیریت استعدادیابی در ورزش هندبال در شهرهای مستعد شود تا بدین وسیله مشکلات و موانع احتمالی پیرامون تداخل کاری سازمان ها مرتبط رفع شود. بی شک این موضوع می تواند در مراحل بعدی مدیریت استعداد (کشف استعدادهای هندبال) نیز موثر باشد، چرا که به زعم بیش از 90 درصد نمونه تحقیق خوشنویس زارچ (1396)، بهترین سن برای شروع فرایند استعدادیابی هندبال ایران، سنین بین 6 تا 12 سال است. در واقع این سنین که همان سنین دوره ابتدایی در مدارس است نشان می دهد که تعامل و همکاری هیئتها و مدارس ابتدایی در کشف و انتخاب استعدادها بسیار موثر خواهد بود. بعلاوه، ابلاغ دستورالعمل عملیاتی در هیئتها و آموزش و پرورش پیرامون استعدادیابی ورزش هندبال می تواند فرایند استعدادیابی را تسریع نماید، چرا که تا زمانی این موضوع در دستور کار قرار نگیرد احتمالا اقدام به اجرا نخواهد شد. بنابراین دستورالعل عملیاتی در این زمینه لازم و ضروری است. با وجود دستورالعمل های عملیاتی در هیئتها و آموزش و پرورش و نیز تعامل مثبت هیئت ها با مدارس می توان به استعدادیابی هندبال امیدوار بود. برنامهریزی جهت تغییر فرهنگ، نگرش و تفکر خانواده ها نسبت به ورزش هندبال نیز در این بخش از دید مصاحبه شوندگان فراوانی زیادی داشت. در این بخش می توان با برگزاری جشنوارهها و برنامههای تفریحی مخصوص هندبال (هندبال خانواده، فرشتگان، فرزانگان) و یا اختصاص فضاهایی در پارک ها و بوستان های مخصوص هندبال (هندبال در پارک)، زیبایی های هندبال را به خانواده ها و عموم مردم شناساند. ثبات مدیریت و حمایت مدیران از سیستم مدیریت استعداد نیز یکی از مهمترین و پرتأکیدترین مباحثی بود که از طرف مصاحبه شوندگان مطرح شد. البته نتایج یافتههای مطالعات پیشین از جمله: حاجی انزهایی (1395)، کیخسروی و همکاران (1396)؛ رضایی و صالحی پور (1396)؛ دیبوسچر و همکاران[48](2015)؛ پارک و همکاران[49](2016) و نووا[50](2017) نیز مزید بر تأیید این مطلب هستند که ثبات مدیریت و ساختار مناسب فدراسیون از عوامل مهم موفقیت ورزش قهرمانی یک کشور می باشند. شاید یکی از مهمترین دلایلی که خیلی‌ها فکر میکنند هندبال کشور طی سالهای اخیر درجا زده همین بوده که مدیران وقت، زمانی کافی برای اجرای برنامههای مناسب خود نداشتند و فدراسیون هندبال مدام دستخوش تغییر مدیریتی بوده است. از طرفی، لازمه انجام فعالیت ها و برنامه های موجود در فدراسیون ها، انگیزه و پشتکار مسئولان است که بدون وجود انگیزه و نگرش مثبت نسبت به امر استعدادیابی، نمی توان به مدیریت صحیح آن امیدوار بود. بی شک، بدون توجه مسئولان فدراسیون هندبال و وزارت ورزش و جوانان نمی توان انتظار مدیریت صحیح و اصولی استعدادیابی در هندبال کشور را داشت. حاجی انزهایی (1395) در تحقیقی به بررسی ساختار سازمانی و عملکرد فدراسیون هندبال ایران از حیث ثبات مدیریت، هیئت رئیسه، مجمع عمومی و ... پرداخت و با مقایسه ساختار و عملکرد فدراسیون هندبال ایران با فدراسیون هندبال آلمان به لزوم توجه به ساختار و تناسب آن برای جوابگویی به نیازهای دائماً در حال تغییر اشاره کرد. یکی دیگر از لازمههای اجرای صحیح برنامه های استعدادیابی، استفاده از نیروی انسانی علمی، متخصص و باتجربه در ساختار (شایسته سالاری) است که با توجه به نظر نمونه تحقیق، کمبود نیروی انسانی متخصص و کاردان در امر استعدادیابی در سازمانهای مربوطه مشهود است. عدم وجود راهبرد و الگوی مناسب مدیریت استعداد در هندبال کشور نیز مشکل دیگری است که باید رفع شود. فرایند استعدادیابی یک فرایند بلند مدت و نیازمند اهداف و برنامه های راهبردی و طولانی مدت است. در صورت نبود یک برنامه راهبردی و الگوی مناسب در مدیریت استعداد هندبال کشور، احتمالا برنامههای کوتاه مدت و تصمیم گیری های سلیقه ای مسئولان به جای راهکارهای منطقی حاکم می شود و در نهایت استعدادیابی به جایگاه واقعی و اهداف خود نخواهد رسید. با توجه به اهمیت برنامهریزی راهبردی در توسعه حوزههای مختلف از جمله ورزش، رشته ورزشی هندبال نیز مانند هر سیستم دیگری نیازمند تدوین اهداف کلان، راهبردها و برنامههای عملیاتی است تا ضمن آگاهی از مسیر حرکت بتواند از هرگونه دوبارهکاری، بیراهه و به هدر رفتن منابع مالی، انسانی، فیزیکی و اطلاعاتی خود اجتناب ورزد. کشورهایی که در ورزش پیشرفت داشتهاند، سعی کردهاند با ارائه برنامههای توسعه و ایجاد راهبرد و ساختار مناسب، در جهت گسترش آن گام بردارند (آقایی و بحرالعلوم، 1396). سرمربی تیم ملی هندبال و چند تن از بازیکنان تیم ملی هم در مورد ناکامی تیم ملی هندبال ایران در رقابت های قهرمانی آسیا ۲۰۱۹ و انتخابی جهانی اشاره به نبود برنامهریزی بلند مدت و مستمر برای تیم ملی و اردوهای آن داشتند. انجام مطالعات آمایشی (آمایش سرزمین) نیز یکی از مهمترین موضوع در بخش برنامهریزی استعداد است. در واقع با شناسایی شهرستان‌های مستعد و دارای پتانسیل در توسعه ورزش های خاص می توان برنامهریزی های بهتری برای ارتقای آن ورزش ها در منطقه داشت که هندبال نیز از این قاعده مستثنا نیست. بنابراین باید شهرستان های مستعد و دارای پتانسیل ورزش هندبال شناسایی شوند و برنامه های ویژه ای برای آن ها در نظر گرفت و با ایجاد تسهیلات و کمک به تاسیس و ایجاد باشگاههای حرفهای و مستقل هندبال در این شهرها، بستر توسعه هندبال در این مناطق را فراهم نمود و به تدریج هندبال را در دیگر شهرها نیز گسترش داد؛ بهطوری که در تحقیق دانیکا (2013) نیز آمایش سرزمین، برنامهریزی راهبردی و آموزش مداوم مربیان و کارشناسان استعدادیابی یکی از راهکارهای موفقیت برنامه های استعدادیابی هندبال در کشور سوئد می باشد. همچنین، الگوبرداری و تعامل با سازمانهای ورزشی هندبال کشورهای پیشرفته می تواند بسیار راهگشا باشد، چرا که با این کار میتوان از تجارب مثبت و ارزنده این کشورها برای توسعه هندبال کشور استفاده کرد. راهکار یاد شده، راهکاری معمول در همه فدراسیون هاست و فدراسیون های ورزشی موفقی مانند فدراسیون والیبال را در این زمینه می توان مثال زد. در واقع با الگوبرداری از کشورهای پیشرفته میتوان از اشتباهات معمول در این زمینه پیشگری نمود و تجارب موفق را بهکار بست و با صرفه جویی در وقت و هزینه، استعدایابی در هندبال کشور را بهتر مدیریت نمود. یافته عیدی و همکاران (1391) در زمینه الگوبرداری از برنامههای استعدادیابی کشورهای پیشرفته نیز موید همین مطلب است.
جذب استعداد: در گام دوم مدیریت استعداد در هندبال ایران (مرحله جذب)، باید فرصتهای دسترسی کودکان، نوجوانان، جوانان و خانواده آنان را به ورزش هندبال از طریق ایجاد انگیزه و علاقمندسازی آنان افزایش داد و در نتیجه با تدارک یک مخزن استعداد بزرگتر، امکان گزینش بهتر استعدادها را فراهم نمود و از وجود نیروهای باکیفیت جایگزین مطمئن شد. عوامل و اقدامات گوناگونی از سوی مصاحبه شوندگان این پژوهش در این بخش مطرح شد که با ترکیب و پالایش گویهها و مفاهیم، شش مولفه کلی به وجود آمد: تبلیغات رسانهای، تبلیغات و برندسازی هندبالی، نقش آموزش و پرورش، نقش دانشگاهها و سایر ارگانها، نقش بعد همگانی هندبال، نقش بعد تخصصی هندبال. بیشتر این مفاهیم با نتایج پژوهشهای آقایی (1389)، امیرتاش (1391)، اقتداری بروجنی (1395)، منظمی (1394)، خوشنویس زارچ (1396)، کیخسروی و همکاران (1396)، کریم قادر (1397)، دانیکا (2013)، جان و همکاران (2012)، سیمیرت[51] (2014)، دیبوسچر و همکاران (2015)، پارک و همکاران (2016)، آلبا و همکاران (2018) و توکماچوو (2018) همخوان میباشد. پوشش رسانهای و پخش رقابت های مهم هندبالی (بازی های لیگ و بین المللی)، اعلام فراخوان های عمومی، استفاده از بستر شبکه های اجتماعی و مجازی، تهیه فیلم مستند از قهرمانان تیم ملی و پخش در رسانه ها و فضای مجازی، طراحی بازیهای رایانهای و موبایلی هندبال، الگوسازی و صحه گذاری قهرمانان ملی هندبال مفاهیمی بودند که در بخش انتزاعیتری و در مولفه «تبلیغات رسانهای» جای گرفتند. امروزه رسانه های جمعی، شبکه های اجتماعی و مجازی بر تمامی ابعاد زندگی مردم تاثیرگذارند و می توان با برنامه های مناسب در این بخش، اطلاعات و علایق خانواده ها را نسبت به هندبال ارتقا داد و انگیزه آنان را توسعه بخشید. پوشش رسانهای، بهبود پخش نظام ورزشی از صدا و سیما و تقویت شبکههای ارتباطی از جمله کدهای استخراج شده از مقالات مرتبط بود. نتایج بیشتر تحقیقات به رابطه مستقیم بین نقش رسانهها و توسعه و موفقیت ورزش قهرمانی اشاره داشتهاند؛ به طوری که سیمیرت (2014) یکی از عوامل تاثیرگذار بر توسعه هندبال در شهر نفیاس[52] کشور اتیوپی[53] را عدم پوشش رسانهای و عدم آگاهی از بازیهای هندبال در جامعه قلمداد کرد. لذا مسئولان ورزش می توانند با توافق با سازمان صدا و سیما از این منبع ارزشمند مالی نهایت استفاده را به سود ورزش قهرمانی هندبال به عمل آورند. پوشش تلویزیونی بازی های لیگ و رقابت های معتبر هندبال مهمترین و پرتکرارترین موضوعی بود که تمام مصاحبه شوندگان، آن را جهت جذب مردم به سمت هندبال و توسعه و پیشرفت هندبال کشور بیان کردند. بیشتر مطالعات پیشین نیز پوشش رسانهای از ورزش قهرمانی را راهبردی موثر در پیشرفت و توسعه ورزش قهرمانی بیان کردهاند. شاهو نصرتی لژیونر هندبال ایران که در لیگ رومانی بازی میکند در مصاحبه خود با جهان هندبال، مهمترین تفاوت هندبال ایران با اروپا را در پخش تلویزیونی میداند. و گفت که «برعکس ایران در اروپا تمام مسابقات برای سراسر دنیا نشان داده میشود و همین موضوع از لحاظ مالی میتواند سود سرشاری را نصیب باشگاهها کند». پوشش رسانهای بازی های لیگ ایران و رقابتهای تیم ملی، از یک سو انگیزه بازیکنان را بالا می برد و از سوی دیگر، به لحاظ مالی میتواند سود سرشاری را نصیب باشگاهها کند. اگر پخش بازیهای هندبال تداوم داشته باشد و مسابقات اروپایی و یا لیگ برتری پخش شود به توسعه و استعدادیابی هندبال کمک خواهد کرد و ممکن است استعدادهایی در این کشور وجود داشته باشد که با نگاه کردن بازی هندبال یا خواندن خبرهای آن به سمت این ورزش بیایند و استعداد آنها شکوفا شود و در آینده هندبالیستی همچون محسن باباصفری، الله کرم استکی و علیرضا موسوی پرورش یابند- بیشتر نمونههای پژوهش هم بر لزوم پوشش تلویزیونی تاکید کردند. گسترش و اجرای مهارت های هندبال در سطح شهر (خیابان و پارک ها ) با تسهیل قوانین بهصورت سرگرمی (مانند هندبال پارکی و شوتی)، گسترش و اجرای مهارت های هندبال در مراسم و همایشها و تبلیغ مثبت ویژگیها و زیباییهای آن، گسترش و توسعه هندبال ساحلی در استان ها، میزبانی مسابقات معتبر بینالمللی در ردههای سنی مختلف، استفاده از بازیکنان ملی هندبال (از جمله دروازهبان) در مراسم، همایشها، راهپیماییها و مناسبت های مختلف جهت گسترش و اجرای مهارت های هندبال، افزایش جذابیت بصری اماکن و تجهیزات ورزشی هندبال، ترغیب و تشویق خانوادهها و والدین دانش آموزان برای مشارکت در فرایند استعدادیابی، آموزش و تزریق اطلاعات هندبالی (شناساندن هندبال) به خانواده ها، برگزاری جشنوارهها و برنامههای تفریحی مخصوص هندبال (هندبال خانواده، فرشتگان، فرزانگان)، اختصاص فضاهایی در پارک ها و بوستان ها مخصوص هندبال (هندبال در پارک) و برگزاری مسابقات مختلف هندبال با تسهیل در قوانین مسابقه با امکان شرکت همگان از مواردی هستند که میتوانند در تبلیغات و برندسازی هندبال و افزایش محبوبیت این رشته در بین خانواده ها و مردم نقش موثر داشته باشند. همچنین از طریق برقراری ارتباط و تعامل با نهادها (مهد کودک، آموزش و پرورش، دانشگاه، شهرداری و سایر ارگانها) که در مرحله قبل (برنامهریزی) به آن اشاره شد میتوان برنامه و اقدامات مختلفی از جمله: شناساندن مهارتها و زیباییهای هندبال با تسهیل قوانین بازی و داوری هندبال، اجرای بازی های پرتابی جذاب، دادن جوایز و گواهی شرکت، استفاده از طرح های هندبالی در دیوار و حیاط مهدکودک ها و مدارس، جذب و استفاده از نیروی انسانی متخصص هندبالی در مهدکودکها، مدارس، دانشگاه ها و سایر ارگان ها، برگزاری کلاس ها و دوره های دانش افزایی رشته هندبال برای معلمان ورزش، برگزاری مستمر و سالانه مسابقات هندبال در تمام پایه های تحصیلی، استفاده از نیروهای داوطلب (دانشجویان تربیت بدنی) در این نهادها جهت آموزش و شناساندن هندبال، برگزاری مستمر و سالانه مسابقات هندبال بین دانشآموزان، دانشجویان، اساتید و کارکنان سایر نهادها، برگزاری همایش‌های ملی و بین المللی علمی و استعدادیابی ورزش هندبال را جهت ترغیب، علاقهمندی و جذب افراد به سمت ورزش هندبال انجام داد. همچنین، حمایت از مربیان و قهرمانان هندبال (بیمه، خدمت سربازی، شرایط تحصیل و ترنسفر به خارج)، افزایش بودجه و منابع مالی فدراسیون، هیئت ها و باشگاههای هندبال، افزایش اماکن، تاسیسات و تجهیزات تخصصی هندبال، جذب و افزایش حامیان مالی به سمت هندبال و پرورش و افزایش نیروی انسانی هندبالی، مفاهیم مربوط به بعد تخصصی هندبال می باشند که در ایجاد انگیزه و ترغیب و علاقمندی افراد به این رشته بسیار تاثیرگذار خواهد بود. همچنین، با حمایت از مدارس تخصصی هندبال، باشگاه ها و تیم های سرمایه گذار در ورزش هندبال کشور می توان زمینه توسعه هندبال را فراهم نمود، چرا که در حال حاضر، باشگاه ها و تیم های هندبال اولین و اصلی ترین سازمان های فعال در زمینه هندبال هستند و در صورت عدم حمایت های همه جانبه از آن ها، احتمالا از تعداد و کیفیت آن ها کاسته و نمی توان آینده مناسبی برای هندبال کشور متصور شد. این حمایت ها باید همه جانبه باشد و علاوه بر آن، حمایت مالی و معنوی از کمیته‌های استعدادیابی در فدراسیون هندبال به عنوان متولی اصلی استعدادیابی در هندبال نیز تقویت شود.
انتخاب استعداد: مرحله گزینش و انتخاب، سومین مولفه مهم مدیریت استعداد می باشد که میتوان اذعان نمود بیشتر پژوهشهای ورزشی در زمینه استعداد تا حدود زیادی روی این مرحله متمرکز شدهاند و بیشتر به تدوین شاخصها و نورمهای گزینش استعداد در رشتههای مختلف ورزشی با عنوان استعدادیابی پرداختهاند. عوامل و اقدامات بیان شده از طرف مصاحبه شدگان در این بخش در هشت مولفه کلی شامل عوامل سازمانی، آزمون ها و شاخص های استعدادیابی، عوامل ژنتیک، برگزاری مسابقات، عوامل اجتماعی- ذهنی، مهارت جسمانی و حرکتی، نقش مربیان استعدادیاب، امکانات و تجهیزات سازماندهی شدند که بیشتر این مفاهیم و مولفهها با نتایج پژوهشهای علیجانی (1381)، قرهخانلو (1382)، نمازی زاده (1383)، منظمی (1394)، شعبانپورمقدم (1395)، احمدی (1396)، خوشنویس زارچ (1396)، تروینس و همکاران[54] (2013)، بروورس و همکاران[55] (2014)، مانوئل اورتگا (2017)، آلبا و همکاران (2018) و والنتی و همکاران[56] (2019) همخوان میباشد. نمازی زاده (1383) مرحله گزینش یا انتخاب استعدادها را، غربال نوجوانان و جوانان که در رشته ورزشی مدنظر فعال بوده و استفاده از آزمونهای تخصصی فیزیکی، فیزیولوژیکی، مهارتی و روانی و استفاده از نظر مربیان مجرب جهت تعیین افراد موفق در هر گرایش میداند. در واقع در این مرحله در مورد رد یا پذیرش افراد متقاضی قضاوت میشود. در این زمینه باید از شیوههای اندازهگیری و ارزیابی بلند مدت و با نظر متخصصان علوم ورزشی به منظور افزایش میزان اعتبار و روایی آزمونها بهره گرفت و به روشهای مطمئن و دقیقتر دست یافت. در این پژوهش، برگزاری مسابقات هندبال در تمام ردههای سنی پایه، استفاده از نیروی انسانی شایسته در فرایند استعدادیابی، انتخاب مناسب شاخصها و اعتبار و دقت آزمونهای آمادگی جسمانی، پیکرسنجی، حرکتی- مهارتی و روانی-اجتماعی از پرتکرارترین عوامل گزینش استعداد از سوی مصاحبه شوندگان بودند که در تحقیقات علیجانی (1381)، قرهخانلو (1382)، نمازی زاده (1383)، منظمی (1394) و خوشنویس زارچ (1396) نیز به آنها اشاره شده است. برگزاری و مشارکت منظم در لیگ‌ها و مسابقات حرفه ای داخلی و خارجی هندبال بستر توسعه و ارتقای روز افزون هندبال کشور را فراهم مینماید، چرا که اعضای تیم های ملی در ورزش های مختلف از بطن لیگ ها و مسابقات ورزشی بیرون می‌آیند و با برگزاری منظم این رقابت ها می توان زمینه آمادگی و پیشرفت مستمر ورزشکاران را فراهم نمود. باید توجه داشت که حمایت و اعزام پیوسته و منظم تیم‌های هندبال مردان و زنان در ردههای سنی مختلف در مسابقات بین المللی گوناگون نیز میتواند ارتقای هندبال را بهبود بخشد و تجارب ورزشکاران را افزایش دهد. از طرف دیگر، با تعیین نمودن هیئتهای ورزش هندبال در شهرستان‌ها به عنوان متولی اصلی استعدادیابی و توسعه ورزش هندبال، می توان موازی کاری و تداخل مسئولیت ها در سازمان های مختلف مرتبط با هندبال را از بین برد و برنامه ای منسجم با مدیریت مستقل و همه جانبه ایجاد نمود (خوشنویس زارچ، 1396). از دیگر عوامل موثر در فرایند کشف استعدادهای هندبال از دید نمونههای تحقیق، استفاده از نیروی انسانی متخصص، مربیان مجرب و با تجربه در سازمانهای درگیر می باشد. بی شک استفاده از افراد و مربیان شایسته در فرایند استعدادیابی و مدیریت استعداد از ناعدالتیها و فساد اداری جلوگیری می کند و خروجی و کارایی بهتری در کشف استعدادهای هندبال ایران با توجه به پتانسل موجود خواهد داشت. والنتی و همکاران (2019) دریافتند که ارائه مربیگری بسیار تخصصی تأثیر معنادار و مثبتی در موفقیت بین المللی ورزشکاران دارد. در نهایت با تدوین و استانداردسازی شاخصهای فیزیولوژیکی، روانی و غیره در زمینه استعدادیابی در ورزش هندبال، می توان زمینه علمی نمودن استعدادیابی را فراهم نمود و از تلاش های بی فایده و سرمایه گذاری های بی مورد اجتناب کرد. بی شک احتمال موفقیت در سرمایه گذاری بر افراد مستعد با توجه به معیارهای علمی بیشتر از موفقیت در سرمایه گذاری بر مبنای تشخیص های غیر علمی و شانسی است.
در نهایت باید اذعان نمود کلیت و یکپارچگی نظام مدیریت استعداد باعث شده که عناصر تشکیل دهنده آن در هم گره بخورند و هر چند هر یک از بخشهای آن وظایف منحصر به فردی را انجام میدهند، اما با هم تعامل و همپوشانی بالایی داشته باشند. تحقیقات قبلی که در زمینههای مربوط به استعداد در کشور انجام شده بود، عمدتاً روی مراحل اولیه مدیریت استعداد نظیر جذب و انتخاب استعدادها با عنوان استعدادیابی انجام شده بود، در صورتی که بدون برنامهای جامع و کامل برای پرورش استعدادها، استعدادیابی عملا اتلاف وقت و منابع خواهد بود.
امید است نتایج پژوهش حاضر توانسته باشد دید وسیع و دقیقی از مدیریت استعداد در ورزش هندبال ایران ارائه نموده باشد و مسئولان امر در فدراسیون، هیئت های استانی و باشگاهها از نتایج این تحقیق که حاصل مطالعه کیفی از مصاحبه کارشناسان و صاحبنظران رشته هندبال (اعضای هیئت علمی دانشگاه، مربیان و بازیکنان، مدیران و اعضای کمیته استعدادیابی فدراسیون هندبال) می باشند نهایت استفاده را در جهت مدیریت استعداد و توسعه هندبال ایران به عمل بیاورند. در کل، براساس نتایج تحقیق، راهبردها و اقدامات، ارتباط و تعامل با آموزش و پرورش، ثبات مدیریت و برنامه، پوشش رسانهای، حمایت از مربیان و قهرمانان هندبال، اعتبار و مناسب بودن آزمونها و شاخصهای استعدادیابی، بودجه و منابع مالی کافی، با توجه به فراوانی زیادی که از سوی مصاحبهشوندگان داشتند، میتوانند کمکرسان مسئولان حاکمیتی در راستای مدیریت استعداد هندبال کشور باشد.
در پایان با توجه به فقدان دسترسی اطلاعات و برنامههای مدیریت استعداد کشورهای صاحب نام در ورزش هندبال در پژوهش حاضر، پیشنهاد میشود که در صورت دسترسی به برنامههای این کشورها، مطالعات تطبیقی انجام گیرد. همچنین، با توجه به اینکه خروجی یک تحقیق کیفی باید چراغ راهی برای تحقیقات کمی و کیفی بعد از خود شود، لذا پیشنهاد می گردد عوامل شناسایی شده برای هریک از مراحل فرایند مدیریت استعداد در این تحقیق اعتبارسنجی شوند.
منابع
- احمدی، آرام. (1396). «تدوین چارچوب مدیریت استعداد در باشگاههای ورزشی (مطالعه موردی: باشگاههای فوتبال شهر تهران)». پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه علامه طباطبائی تهران.
- اقتداری بروجنی، امید. (1395). «اولویت بندی راهکارهای موثر در توسعه ورزش قهرمانی هندبال ایران». پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه تهران.
- امیرتاش، علی محمد. (1384). «وضعیت موجود و شاخصهای استعدادیابی هندبال سالنی مردان از دیدگاه مربیان نخبه کشور». مجله پژوهش در مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی. 6، صص 25-52.
- امیرتاش، علی محمد. (1391). «چالشها و فرصتهای پیش روی هندبال». سخنرانی کلیدی دومین همایش ملی علم و هندبال، دانشگاه شهید بهشتی.
- آقایی، علی اکبر. (1389). «طراحی و تدوین برنامه راهبردی توسعه ورزش هندبال (مورد مطالعه: استان سمنان)». پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه اصفهان.
- آقایی، علی اکبر و بحرالعلوم، حسن. (1396). «ارزیابی و رتبهبندی راهبردهای توسعه ورزش هندبال با استفاده از روش تصمیمگیری خاکستری». مطالعات مدیریت ورزشی. 9(43)، صص 103-124.
- تاج الدین، محمد و تفتی معالی، مرجان. (1387). «چرا مدیریت استعداد؟» ماهنامه تدبیر. شماره 191، ص 12.
- حاجی انزهایی، زهرا. (1385). «بررسی ساختار سازمانی و عملکرد فدراسیون هندبال جمهوری اسلامی ایران و مقایسه آن با فدراسیون هندبال آلمان و ارائه الگوی بهینه». پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
- خوشنویس زارنج، علی اکبر. (1395). «بررسی عوامل موثر در مدیریت استعداد هندبال ایران». پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه حکیم سبزواری.
- رضایی، شمس الدین و صالحیپور، مژگان. (1397). «تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه صنعت ورزش ایران بارویکرد داده بنیاد». نشریه مدیریت منابع انسانی در ورزش، 6(1)،صص 89-107.
- سازمان تربیت بدنی جمهوری اسلامی ایران. (1384). مطالعات تفضیلی توسعه ورزش قهرمانی. چاپ اول، تهران: سیب سبز
- شعبانپورمقدم، جواد. (1395). «اجرای طرح استعدادیابی ورزش هندبال در دانشآموزان پسر 13 الی 15 ساله سبزواری». پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه حکیم سبزواری.
- علیجانی، عیدی. (1381). «بررسی وضع موجود و تدوین شاخصهای استعدادیابی در رشته دوومیدانی». نشریه پژوهش در علوم ورزشی، 4، صص 1-23.
- عیدی، حسین؛ عباسی، همایون و عسگری، بهمن. (1391). «تحلیل مسیرهای استعدادیابی ورزشی در کشورهای منتخب جهان». دومین همایش ملی استعدادیابی ورزشی، تهران.
- قرهخانلو، رضا. (1382). «بررسی وضع موجود و تدوین شاخصهای استعدادیابی در رشته فوتبال». طرح پژوهشی، پژوهشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی.
- کریم قادر، یحیی. (1397). «تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه هندبال اقلیم کردستان: با رویکرد گراندد تئوری». پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ایلام.
- کیخسروی، افسانه؛ معین فرد، محمدرضا؛ حامدی نیا، محمدرضا و شوشی نسب، پروین. (1396). «موانع توسعه هندبال سبزوار و ارائه راهکار». مدیریت و توسعه ورزش. 6(3)،صص 200-219.
- منظمی، امیرحسین. (1394). «طراحی الگوی مطلوب مدیریت استعداد در والیبال». رساله دکتری، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه تهران.
- نمازی زاده، مهدی. (1383). «تدوین شاخصهای استعدادیابی در رشته بسکتبال». طرح پژوهشی، پژوهشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی.
- نوری، محمدحسین و صادقی، حید.ر (1397). «مروری بر مطالعات استعدادیابی ورزشی». مدیریت ورزشی. 10(2)ف صص 387-400.
- Alba Camacho-Cardenosa, Marta Camacho-Cardenosa, Adrián González-Custodio,Ismael Martínez-Guardado, Rafael Timón, Guillermo Olcina Javier Brazo-Sayavera. (2018). “Anthropometric and Physical Performance of Youth Handball Players: The Role of the Relative Age”. Sports, 6, 47; doi:10.3390/sports6020047.
- Bailey, R., Collins, D. (2013). “The Standard Model of Talent Development and Its Discontents”. Journal of Human Kinetics, 2, 248-259.
- Brouwers, Jessie,. Sotiriadou, Popi,. De Bosscher, Veerle. (2015). “Sport-specific policies and factors that influence international success: The case of tennis”. Sport Management Review, http://dx.doi.org/10.1016/j.smr.2014.10.003.
- Collings, D. G. & Mellahi, K. (2009). “Strategic talent management: A review and research agenda”. Human Resource Management Review, 19, 304 - 313.
- De Bosscher, V., Shibli, S., Westerbeek, H., & van Bottenburg, M. (2015). Successful elite sport policies. An international comparison of the sports policy factors leading to international sporting success (SPLISS 2.0) in 15 nations. Aachen: Meyer & Meyer.
- Hae Won, Yon. (2020). "WHAT IS TALENT MANAGEMENT?" Presentation March 2020. DOI:10.13140/RG.2.2.30521.72808.
- Iaroslav, Tokmachov. (2018). “A Comparative Study on the Development of Divers in South Korea and Ukraine”. MA thesis of Global Sport Management, Department of Physical Education, Seoul National University.
- James, L. P., Haff, G. G., Kelly, V. G., & Beckman, E. M. (2016). “Towards a determination of the physiological characteristics distinguishing successful mixed martial arts athletes: a systematic review of combat sport literature”. Sports medicine, 46(10), 1525-1551.
- Jana, Nova. (2017). “Analysis of management and organisation of elite sports from the viewpoint of spliss methodology in the czech republic, brno”. Proceedings of the 11th international conference on kinanthropology sport and quality of life, od s. 588- 600, 13 s. 2017.
- Keczelei, D. (2013). “Talent management based on therapeutic work with a professional handball team”. Apstract: Applied Studies in Agribusiness and Commerce, 07(1).
- Manuel, Ortega-Becerra. (2017). “Determinant Factors of Physical Performance and Specific Throwing in HandballPlayers of Different Ages”. Master's Thesis, Faculty of Sport, Pablo de Olavide University, Seville, Spain.
- Michaels, Ed; Handfield-Jones, Helen; Axelrod, Beth. (2001). The War for Talent. Harvard Business Press
- Oehley, A.M. (2007). “The Development and Evaluation of a Partial Talent Management Competency Model”. Thesis presented in partial fulfilment of the requirements for the degree of Masters of Arts at Stellenbosch University.
- Papic, V., Rogulj, N. (2009). “Identification of sport talents using a web-oriented expert system with a fuzzy module, Expert systems with applications”. Journal of Sport Science, 36 (5), 83-88.
- Park,J.W., Tan, T.CH., Park, H.U. (2016). “Interrogating the Key Policy Factors Behind South Korea's Archery Success”. The International Journal of the History of Sport, Volume 33, 2016 - Issue 5.
- Phillips, R & Roper, O. (2009). “A Framework for talent management in real estate”. Journal of Corporate Real Estate . Vol. 11, No. 1, Pp. 7-16.
- Pitney, A., & Parker, J. (2009). Qualitative research in physical activity and the health professions. Canada: Human Kinetics.
- Rostam, F. A. (2019). “A Review of Talent Management as a Key in any Organizations”. The International Journal of Indian Psychology, 7(3), 78-83.
- Simiret, demissie. (2014). “major factor that affect handball project participation and development with specific priference nifas silk lafto subcity”. A thesis submitted to school of graduate studies of addis ababa university in partial fulfilment of the requirement for master of science degree in sport sciences.
- Truyens, J., De Bosscher, V., Heyndels, B., & Westerbeek, H. (2013). “A resource-based perspective on countries’ competitive advantage in elite athletics”. International Journal of Sport Policy and Politics, http://dx.doi.org/10.1080/19406940.2013.839954.
- Vaeyens, R., Lenoir, M. (2008). “Talent identification and development programmers in sport: Current models and future”. Journal of Sport Medicine, 2008; 38 (9), 703-714.
- Vale, P., Ramos, A., Salgado, B., Correia, P., Martins, J. (2009). “Differences in technical skill Performance of Portuguese Junior Soccer Players According to competitive level and playing position”. Faculty of sport, University of Porto, Porto, Portugal. 2009; 11-34.
- Valenti, M., Scelles, N., & Morrow, S. (2019). “Elite sport policies and international sporting success: a paneldata analysis of European women’s national football teamperformance”. European Sport Management Quarterly, DOI: 10.1080/16184742.2019.1606264.
- Wattie, N., Schorer, J., & Baker, J. (2015). “The relative age effect in sport: A developmental systems model”. Sports Medicine, 45(1), 83-94.
- Wollstonecraft, Elaine. (2002). “Talent identification and development. An academic review”. A report for sport Scotland cy the University of Edinborgh.
)