نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری مدیریت ورزشی، گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد گرگان، ایران(نویسنده مسئول) E-mail: mnodehi2006@yahoo.com
2 دانشجوی دکتری مدیریت ورزشی، گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، واحد بندر گز، دانشگاه آزاد اسلامی، بندر گز، ایران
3 استادیار مدیریت ورزشی، گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، واحد بندرگز، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرگز، ایران
چکیده
هدف از اجرای این تحقیق، تدوین استراتژی توسعه ورزش روستایی و بومی و محلی استان گلستان بود. روش تحقیق حاضر توصیفی- تحلیلی، از نظر نتایج کاربردی و به لحاظ نوع مطالعه موردی است. جامعه آماری این تحقیق شامل اساتید دکتری تربیت بدنی دانشگاه های استان، مدیران ادارات ورزش و جوانان و هیات های ورزش روستایی استان برابر با 94 نفر بود. به دلیل محدودیت جامعه، نمونه گیری به صورت تمام شمار انجام شد. برای گردآوری اطلاعات مورد نیاز از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید. روایی پرسشنامه از سوی 10 نفر از اساتید دکتری مدیریت ورزشی مورد تایید قرار گرفت. پایایی پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ 82/0 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی(رسم جداول، نمودار و ...) و استنباطی(آزمون فریدمن) استفاده شد.
در مجموع، 12 نقطه قوت، 12 نقطه ضعف، 12 فرصت و 10 تهدید مورد شناسایی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که مهمترین نقطه قوت، کسب مدال در برخی از رشته ها در سطوح ملی و بین المللی؛ مهمترین ضعف، توجه ناکافی به ورزش روستاها و عشایر؛ مهمترین فرصت، حضور قبایل و فرهنگ های مختلف در مناطق روستایی و مهمترین تهدید ورزش روستایی استان، نفوذ فرهنگ جوان پسند غربی بود. با توجه به تجزیه و تحلیل های صورت گرفته، موقعیت راهبردی ورزش روستایی در منطقه WT (تدافعی) قرار گرفت. بر این اساس، راهبردهای توسعه ورزش روستایی استان شامل 3 راهبرد SO، 2 راهبرد ST، 2 راهبرد WO و 4 راهبرد WT تدوین شد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Codification of Developmental Strategy for Rural and Indigenous Sports in Golestan Province
نویسندگان [English]
- Mohammad Ali Noudehi 1
- Mojtaba Ahmadi 2
- Gholam Reza Noudehi 2
- Mohammad Sadegh Dadashi 3
1 PH.D. Student in Sport Management, Department of Physical Education, Gorgan Branch, Islamic Azad University, Gomishan, Iran
2 PH.D. Student in Sport Management, Department of Physical Education, Bandargaz Branch, Islamic Azad University, Bandargaz, Iran
3 PH.D., Assistant professor, Department of Physical Education, Bandargaz branch, Islamic Azad University, Bandargaz, Iran
چکیده [English]
The study is to codification of developmental strategy for rural and indigenous sports in Golestan province. The method of the research was analytical- descriptive, in terms of results was an applied and case study. The population of this study included university professors, Ph.D. in physical education, sport and youth leaders and the rural sports bodies which include 94 people. Due to the limitations of society, sampling was carried out on a full count. A researcher-made questionnaire was used to gather the required information. The validity of questionnaire was approved by 10 professors of Ph.D. degree in sport management. The reliability of questionnaire using the method of Cronbach's alpha obtained 82.0. To analyze the data, descriptive statistics (tables, charts, etc.) and inferential statistics (Friedman test) were used.
Eventually 12 strengths, 12 weaknesses, 12 opportunities and 10 threats were identified. The results showed that the most important strength was winning medals in some disciplines in the national and international levels. The important weakness was inadequate attention to the sport of rural and tribes. The most important opportunity was presence of different tribes and cultures in rural areas and the most important threat was influence of the western culture adored by the youth. According to the analysis, the strategic position of rural sports is in the WT (defensive) region. According to this, the rural sports development strategies include of 3 SO strategies, 2 ST strategies, 2 WO strategies and 4 WT strategies.
کلیدواژه‌ها [English]
- Key Words: Strategy
- Rural Sport
- Indigenous and Local Sport and Golestan Province
تدوین استراتژی توسعه ورزش روستایی و بومی و محلی استان گلستان
محمد علی نودهی[1]
مجتبی احمدی[2]
غلامرضا نودهی[3]
محمد صادق داداشی[4]
تاریخ دریافت مقاله: 5/2/1394
تاریخ پذیرش مقاله:4/9/1394
مقدمه
توجه به نیاز کودک برای بازی کردن در تمام جوامع بشری رایج بوده و در کشور ما از گذشته های دور، موجب پیدایش بازی های بومی - محلی شده است(گرین فیلد[5]،1994: 61). بازی های بومی - محلی از گذشته در سرزمین پهناور و کهنسال ایران با وجود تنوع آب و هوا و گوناگونی ریشه های فرهنگی رایج بوده اند. این بازی ها که حاوی ارزش های انسانی و اخلاقی و ابزاری برای انتقال عقاید، فرهنگ و تمدن از نسلی به نسل دیگر بوده اند، در سال های اخیر با صنعتی شدن زندگی به دست فراموشی سپرده شده اند و بازی های رایانه ای جای آنها را گرفته اند(احمدزاده و همکاران، 1393: 64). یکی از ویژگی های مهم بازی های بومی - محلی، استفاده از ابزار و امکانات محل زندگی و عدم نیاز به تجهیزات خاص است. این بازی ها از میراث فرهنگی هر ملتی ببه شمار می آیند و شامل حرکات متنوعی هستند که می توانند موجبات رشد مهارت های بنیادی را فراهم آورند(گرین فیلد، 1994: 63). اما تغییر شیوه زندگی مردم، گسترش شهرنشینی و صنعتی شدن، پیدایش فنآوری های نوین و بازی های مدرن، بسیاری از بازی های سنتی و بومی محلی را منسوخ کرده و یا به حاشیه رانده است(تابیاس و سیلویا[6]، 2010: 213).
امروز ، صنعت ورزش به تنهایی بین یک تا دو درصد محصول ناخالص ملی کشورهای صنعتی را تشکیل می دهد. درحالی که ورزش به رقابتی کاملاً حرفه ای تبدیل شده است، ورزش ها و بازی های سنتی و عدم رونق آنه ، نگرانی های عمیقی را فراهم آورده است (معتمدی و مهدوی نژاد، 1387: 33). براساس تحقیقات انجام گرفته در ایران به طور میانگین 2 درصد ورزشکاران کشور به ورزش های محلی و باستانی می پردازند که این رقم در میان ورزش های رایج امروزی کمترین مقدار را دارد. شایان یادآوری است که از این مقدار نیز بیشترین داده های به دست آمده مربوط به ورزش زورخانه ای و باستانی است که در مورد ورزش های دیگر نظیر چوگان جای تأمل دارد و می توان گفت که ورزش های ملی رو به نابودی خواهند رفت (سازمان تربیت بدنی جمهوری اسلامی ایران، 1384: 79).
تمامی بازی ها و ورزش هایی که در کشور ما وجود دارد و عضو فدراسیونی جهانی نیست، ورزش های سنتی، بومی یا محلی نامیده می شود , برنامه ریزی آنها از سوی فدراسیون ورزش های همگانی و فدراسیون ورزش های روستایی انجام می گیرد. ورزش های بومی برگرفته از فرهنگ قومی مردم ماست و رابطة تنگاتنگ و نزدیکی به شیوة زندگی، رفتار، کردار و مناسبت های آنها دارد. البته امروزه برخی از این بازی های بومی از محدودة اولیة قومی خود خارج شده و در مناطق دیگری هم رواج پیدا کرده است. ورزش های محلی در ایران و سایر کشور های جهان نیز ورزش هایی است که در اصل ریشه در فرهنگ ملی آن ملت ها دارد، اگرچه ممکن است در ارتباط درون قومی نباشد؛ به عبارت دیگر، منحصراً به عنوان بازی متداول و معمول در یک منطقه شناخته شده باشد، در حالی که ممکن است از آن منطقه برخاسته باشد یا مربوط به مناطق دیگر باشد(میرنیا، سیدعلی، 1381: 11).
ورزش های سنتی نیز از جمله ورزش های بومی است که در منطقه یا مناطق یا کل کشور مقبولیت عام پیدا کرده و به صورت رسم محلی درآمده است و از این دیدگاه مورد توجه و پذیرش قرار گرفته است. این ورزش ها، ریشه های تاریخی طولانی دارد و از جمله مراسم ملی محسوب می شود. این ورزش ها به لحاظ تمایل ها، گرایش ها و علایق فرهنگی، ذوقی و هنری مردم مناطق مختلف میهن ما و سایر نقاط جهان یکی از بهترین روش ها برای تفریح و ایجاد سرگرمی های مفرح، سالم و سازنده اند(اشرفی، 1386). به طور کلی، بالغ بر 150 نوع بازی سنتی در ایران وجود دارد که به مرور زمان و تغییر شیوه های زندگی، نسل امروز با بسیاری از آنها بیگانه شده است(سواری، مصطفی، 1390: 33).
هنرور و همکاران(1393) در تحقیقی به بررسی شیوه های احیا، ترویج و ارتقای ورزش ها و بازی های بومی و محلی در کشور پرداختند و گزارش دادند که "سادگی پرداختن به بازی های بومی" و "عدم نیاز به امکانات و فضای خاص" مهم ترین جنبه های مثبت ورزش ها و بازی های بومی و محلی اند. همچنین،"نبود برنامه ریزی" و"عدم برگزاری مسابقات منظم" از مهم ترین موانع توسعة این ورزش ها بودند(هنرور و همکاران، 1393: 493).
تحقیقات انجام گرفته در سال 2005 در دانمارک نشان داد که ظهور بازی های بومی و محلی در بین آحاد جامعه موجب تحول تکامل، توسعه سنت و مدرنیته می شود(کریست[7]، 2004: 106). همچنین، توجه به این بازی ها و فراهم آوردن وسایل و تجهیزات برای آنها موجب به وجود آمدن بازی های جدید می شود (ایچبرگ[8]، 2005: 28).
در تحقیقاتی که در کشور نیجریه با هدف رشد و گسترش ورزش های بومی و محلی صورت گرفت، حضور و حمایت دولت ها در تمامی سطوح برای رشد و گسترش بازی های بومی و محلی و قوی کردن پایه های این ورزش ها در میان جامعه ضروری قلمداد شد. مطالعاتی که پس از افتتاح فدراسیون ورزش ها و بازی های بومی و محلی نیجریه انجام گرفت، نشان داد که به منظور همکاری و درک متقابل بیشتر در این بازی ها و همچنین برای رسیدن به پتانسیل های استاندارد و اثربخش تر باید آنها را در سطح بین المللی و رقابتی ارتقا داد(آکینمی، 2009: 234).
فدراسیون ها به تنهایی نمی توانند وسایل و تجهیزات لازم برای جوانان خواهان احیای این بازی ها را فراهم کنند و دولت باید با مسئولیت پذیری بیشتر و تلاش در فراهم آوردن تجهیزات و امکانات مورد نیاز در تمام سطوح آنها را یاری کند(اکبری و همکاران، 1386: 36). نبود کارکنان آگاه و آموزش دیده در زمینة بازی های بومی و محلی در فدراسیون ها برای پاسخگویی به نیازهای این بازی ها مشکل جدی در راه این بازی هاست که دولت باید کارکنان کوشا و آموزش دیده را برای این کار استخدام کند. همچنین، کارکنانی که آموزش ندیده اند یا در این زمینه به روز نیستند، در مؤسسه های ملی تعلیم داده شوند(آدئوگان[9]، 2002: 25).
نبود انگیزه کافی برای مربیان و ورزشکاران به علت کمبود حقوق و مزایا، یکی دیگر از مشکلات این رشته است که باید توجه ویژه ای به آن بشود. اهالی رسانه نیز در زمینه ترویج و تبلیغ ورزش های سنتی بسیار ضعیف عمل می کنند که باید با تلاش بیشتر در آگاهی آحاد جامعه از این ورزش ها و ارائه تصویری روشن از این ورزش ها در ذهن مردم کوشا باشند(آکینمی، 2009: 235).
طبق آخرین سرشماری مرکز آمار ایران در سال 1390، تعداد روستاهای استان گلستان 1009 روستا و جمعیت روستایی استان گلستان تعداد 870068 نفر بوده است که این تعداد حدود 8/48 درصد از کل جمعیت استان گلستان را در بر می گیرد (مرکز آمار ایران، 1390). با توجه به آمار یاد شده، تقریباً نیمی از جمعیت استان در روستاها زندگی می کنند. لذا مسئولان و دست اندرکاران باید در برنامه ریزی های خود توجه خاصی به افراد ساکن در روستاها داشته باشند. این امر به وضوح نشان دهنده اهمیت توجه به این قشر از جمعیت استان را نشان می دهد. با توجه به تنوع نژادی موجود در ساکنین استان گلستان که موجب شده است تا اقوام زیادی همچون ترکمن، کرد، بلوچ و ... در این استان ساکن باشند و نیز با توجه به اینکه تعداد روستاهای موجود و جمعیت ساکن در روستاهای استان بسیار زیاد می باشد، یکی از نیازهای اصلی ورزش استان گلستان توجه به توسعه ورزش روستایی و بومی و محلی می باشد. لذا طراحی و تدوین نظام توسعه ورزش و تربیت بدنی در روستاها با رویکرد توسعه ورزش های بومی و محلی از جمله موضوعات مهم و ارزشمند در حوزه ورزش استان می باشد. بر این اساس ضرورت دارد تا با پژوهشی علمی و نظام مند، وضعیت موجود ورزش روستایی در استان گلستان مورد ارزیابی قرار گیرد و با استفاده از نقطه نظرات خبرگان، متخصصان و مسئولان مربوطه، به بررسی عوامل درونی و بیرونی برای توسعه و رشد این ورزش ها در روستاهای استان پرداخته شود و راهبردهایی که منجر به توسعه این ورزش ها در سطح استان می گردد ارائه گردد. با توجه به نیاز مبرم استان به داشتن برنامه ای جامع و راهبردی جهت توسعه ورزش های روستایی و بومی و محلی، محقق بر آن شد تا با بررسی و ارزیابی علمی و دقیق عوامل مختلف درونی و بیرونی(نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت ها و تهدیدها) موثر بر رشد و توسعه ورزش های بومی و محلی در روستاهای استان به تدوین استراتژی توسعه ورزش روستایی و بومی و محلی استان گلستان بپردازد.
روش شناسی پژوهش
روش انجام تحقیق حاضر توصیفی- تحلیلی، از نظر هدف کاربردی و به لحاظ نوع مطالعه موردی است؛ زیرا با توجه به شرایط موجود ورزش های روستایی و بومی و محلی در استان گلستان انجام شده و نتایج آن قابل تعمیم به استان های دیگر نمی باشد. جامعه آماری این تحقیق شامل اساتید دارای مدرک دکتری تربیت بدنی دانشگاه های استان، مدیران و کارشناسان ارشد اداره کل ورزش و جوانان استان و روسای ادارات ورزش شهرستان های استان و روسای هیات های ورزشی روستایی عشایری استان بود. با توجه به بررسی های انجام شده و استعلام های اخذ شده از مبادی ذیربط، تعداد کل جامعه آماری برابر با 94 نفر بود. به علت محدود بودن تعداد افراد جامعه، نمونه برابر با جامعه و به صورت تمام شمار در نظر گرفته شد. همچنین، از 94 پرسشنامه توزیع شده، 80 پرسشنامه کامل و قابل بررسی به محقق بازگردانده شد.
در این تحقیق، ابتدا اطلاعات مورد نیاز از روش های بررسی اسناد و مدارک موجود مربوط به سوابق و فعالیت های گذشته و جاری اداره کل ورزش و جوانان استان، بررسی مطالعات و برنامه های تدوین شده ورزش روستایی استان و نظر سنجی از ذینفعان ورزش روستایی استان و نخبگان به دست آمد و چهار مولفه(شامل نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت ها و تهدیدهای ورزش روستایی استان) مد نظر قرار گرفت. سپس جلساتی با حضور کارشناسان و نخبگان برگزار شد. مهمترین اولویت های ورزش روستایی استان در چهار بعد اولویت بندی شدند. در نهایت، با توجه به نظرات نخبگان، پرسشنامه ای محقق ساخته حاوی 46 سوال در چهار بخش برای بررسی و شناسایی نقاط ضعف، قوت، فرصت ها و تهدیدهای ورزش روستایی استان طراحی گردید. جهت تعیین روایی این پرسشنامه از 10 تن از اساتید صاحب نظر با گرایش مدیریت ورزشی نظر خواهی شد که پرسشنامه مورد تایید آنها قرار گرفت. برای تعیین پایایی پرسشنامه از روش آلفای کرونباخ استفاده گردید. پس از طراحی پرسشنامه جهت بررسی پایایی، پرسشنامه طراحی شده بین 30 نفر از نمونه های تحقیق توزیع شد. سپس بر اساس داده های حاصل از پرسشنامه های جمع آوری شده ضریب آلفای کرونباخ محاسبه و مقدار آن 82/0 به دست آمد که نشان دهنده آن است که پرسشنامه مورد استفاده از پایایی لازم برخوردار بوده است. پس از تایید روایی و پایایی، پرسشنامه طراحی شده بین نمونه های تحقیق توزیع شد و توضیحات لازم در مورد گویه های مختلف پرسشنامه و نحوه تکمیل آن به افراد نمونه ارائه گردید و از آنان خواسته شد که با توجه به بی نام بودن پرسشنامه و محرمانه بودن اطلاعات، به طور صادقانه به تکمیل پرسشنامه ها اقدام نمایند. پرسشنامه های توزیع شده پس از دو هفته جمع آوری گردید.
به منظور تجزیه و تحلیل داده های حاصل از تحقیق، از دو روش آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. از آمار توصیفی برای محاسبه فراوانی ها، درصدها و شاخص های آماری مرکزی، پراکندگی و رسم جداول و نمودار و برای تعیین اولویت هریک از گویه های SWOT[10] از آزمون تجزیه و تحلیل فریدمن استفاده شد. کلیه تجزیه و تحلیل های آماری با استفاده از نرم افزار Spss20 انجام و سطح معناداری 05/ 0 ≥P در نظر گرفته شد. پس از اولویت بندی و رتبه بندی نقاط ضعف و قوت، فرصت ها و تهدیدهای ورزش روستایی و بومی و محلی استان از ماتریس TOWS استفاده شد. در این ماتریس با استفاده از چهار فهرست قوت ها(S)، ضعف ها(W)، فرصت ها(O) و تهدیدها(T) و مقایسه زوجی آنها، راهبردهای چهارگانه SO، ST، WO و WT تدوین گردید. ماتریس TOWS نشان می دهد که چگونه می توان بین فرصت ها و تهدیدها(عوامل خارجی) با نقاط قوت و ضعف(عوامل داخلی) توازن ایجاد نمود و به این ترتیب، چهار مجموعه از گزینه های راهبردی در مورد توسعه ورزش های روستایی و بومی و محلی استان گلستان طراحی شد.
یافته های پژوهش
نحوه توزیع نمونه های تحقیق در جدول 1 نشان داده شده است.
جدول1: توزیع فراوانی آزمودنی های تحقیق
|
جامعه آماری |
تعداد |
درصد |
|
مدیران اداره کل |
5 |
25/ 6 |
|
روسای واحد های ستادی اداره کل |
22 |
5/ 27 |
|
مسئولان هیات ورزش روستایی |
15 |
75/ 18 |
|
اساتید دانشگاه |
10 |
5/ 12 |
|
مدیران ادارات ورزش شهرستان ها |
16 |
20 |
|
کارشناسان |
12 |
15 |
|
جمع کل |
80 |
100 |
نتایج آزمون تجزیه و تحلیل فریدمن در هر یک از فهرست های چهارگانه SWOT در جدول 2 نشان داده شده است.
|
جدول2: نتایج آزمون تجزیه و تحلیل فریدمن در هر یک از فهرست های SWOT
|
|||||
|
شاخص آماری
مورد آزمون |
خی دو |
درجات آزادی |
سطح معناداری |
مقدار خطای آزمون |
نتیجه آزمون |
|
نقاط قوت |
338/ 72 |
11 |
000/ 0 |
05/ 0 |
بین رتبه های مولفه نقاط قوت تفاوت معنادار وجود دارد. |
|
نقاط ضعف |
537/ 23 |
11 |
015/0 |
05/ 0 |
بین رتبه های مولفه نقاط قوت تفاوت معنادار وجود دارد. |
|
فرصت ها |
264/ 46 |
11 |
000/ 0 |
05/ 0 |
بین رتبه های مولفه نقاط قوت تفاوت معنادار وجود دارد. |
|
تهدیدها |
518/ 29 |
9 |
001/ 0 |
05/ 0 |
بین رتبه های مولفه نقاط قوت تفاوت معنادار وجود دارد. |
با توجه به داده های حاصل از جدول 2، سطح معناداری به دست آمده از مقدار خطای آزمون کمتر است. در نتیجه، آزمون فریدمن نشان می دهد که بین رتبه های مولفه های چهارگانه ورزش وستایی و بومی- محلی استان گلستان (نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت ها و تهدیدها) در سطح 5 درصد تفاوت معنی داری وجود دارد.
تحلیل نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدها(SWOT)
رتبه بندی نقاط قوت ورزش روستایی و بومی- محلی
طبق یافته های حاصل از جدول 2 و با توجه به معنادار بودن رتبه بندی نقاط قوت، نتایج رتبه بندی در جدول 3 نشان داده شده است.
|
جدول3: میانگین رتبه ها در آزمون فریدمن( نقاط قوت) |
||||
|
میانگین رتبه |
انحراف استاندارد |
میانگین |
عنوان |
ردیف |
|
23/5 |
959/0 |
94/2 |
حضور نیروهای علاقمند متعهد وکاردان در زمینه ورزش روستایی در سطح استان |
S1 |
|
23/8 |
917/0 |
71/3 |
کسب مدال در برخی از رشته ها در سطوح ملی و بین المللی |
S2 |
|
06/6 |
947/0 |
16/3 |
فعال بودن هیات های ورزشی روستایی در تمامی شهرستان های استان |
S3 |
|
58/6 |
983/0 |
29/3 |
حمایت وتوجه مدیرکل و مدیران ادارات ورزش و جوانان شهرستان ها از ورزش روستایی |
S4 |
|
99/6 |
922/0 |
40/3 |
وجود پهلوانان وورزشکاران بااخلاق و نامی ورزش های روستایی در سطح استان |
S5 |
|
04/7 |
927/0 |
46/3 |
حضور جامعه جوانان و نوجوانان در زمینه ورزش روستایی |
S6 |
|
49/6 |
028/1 |
26/3 |
برگزاری مسابقات وجشنواره های متعدد در زمینه ورزش روستایی در سطح استان |
S7 |
|
74/6 |
952/0 |
33/3 |
وجود فضاهای ورزشی روباز در سطح استان |
S8 |
|
28/7 |
994/0 |
50/3 |
وجود ورزش های بومی و محلی متعدد در سطح استان |
S9 |
|
51/6 |
046/1 |
29/3 |
وجود شوراهای ورزشی در سطح روستاها |
S10 |
|
25/6 |
968/0 |
23/3 |
وجود سالن های سرپوشیده در سطح روستاهای استان |
S11 |
|
59/4 |
024/1 |
84/2 |
وجود سمن های فعال در حوزه ورزش در سطح روستاها |
S12 |
رتبه بندی نقاط ضعف ورزش روستایی و بومی-محلی
طبق یافته های حاصل از جدول 2 و با توجه به معنادار بودن رتبه بندی نقاط قوت، نتایج رتبه بندی در جدول 4 نشان داده شده است:
|
جدول 4: میانگین رتبه ها در آزمون فریدمن (نقاط ضعف) |
||||
|
میانگین رتبه |
انحراف استاندارد |
میانگین |
عنوان |
ردیف |
|
69/6 |
072/1 |
70/2 |
متناسب نبودن امکانات ورزشی موجود با نیازهای ورزشی روستاییان |
W1 |
|
80/6 |
260/1 |
74/2 |
کمبود بودجه و منابع مالی و اعتباری در بخش ورزش روستایی |
W2 |
|
36/7 |
070/1 |
91/2 |
توجه ناکافی به ورزش روستاها و عشایر در سطح استان |
W3 |
|
89/6 |
209/1 |
79/2 |
کمبود میزان تجهیزات ورزشی مطلوب در سطح روستاهای استان |
W4 |
|
94/6 |
048/1 |
80/2 |
پایین بودن سطح علمی مربیان و داوران تیم های ورزشی روستایی |
W5 |
|
33/6 |
285/1 |
64/2 |
متناسب نبودن منابع مالی و اعتباری در بخش ورزش روستایی |
W6 |
|
31/6 |
172/1 |
64/2 |
ضعف ساختار نیروی انسانی ورزش روستایی در سطح استان |
W7 |
|
19/6 |
217/1 |
61/2 |
ضعف برنامه های کوتاه مدت و بلند مدت در مورد ورزش روستایی |
W8 |
|
48/5 |
339/1 |
43/2 |
عدم استقبال بخش خصوصی در ایجاد امکانات ورزشی در مناطق روستایی |
W9 |
|
43/6 |
264/1 |
65/2 |
فقدان اماکن ورزشی مناسب برای فعالیت بانوان در مناطق روستایی |
W10 |
|
88/5 |
190/1 |
54/2 |
فقدان سیستم جامع اطلاعاتی در مورد ورزش روستایی |
W11 |
|
70/6 |
193/1 |
76/2 |
عدم توجه کافی به ورزش مدارس در مناطق روستایی |
W12 |
رتبه بندی فرصت های ورزش روستایی و بومی-محلی
طبق یافته های حاصل از جدول 2 و با توجه به معنادار بودن رتبه بندی فرصت های ورزش روستایی و بومی-محلی، نتایج رتبه بندی در جدول 5 نشان داده شده است:
|
جدول 5: میانگین رتبه ها در آزمون فریدمن (فرصت ها) |
||||
|
میانگین رتبه |
انحراف استاندارد |
میانگین |
عنوان |
ردیف |
|
31/7 |
052/1 |
59/3 |
تاکید تعالیم دینی در پرداختن به امر ورزش |
O1 |
|
44/6 |
999/0 |
30/3 |
تغییر نگرش مردم ومسئولان به نقش مثبت ورزش در مناطق روستایی |
O2 |
|
64/6 |
119/1 |
39/3 |
تاکید قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مبنی بر رایگان بودن ورزش برای کلیه اقشار |
O3 |
|
88/5 |
023/1 |
13/3 |
حمایت مسئولان عالی استان از ورزش روستایی |
O4 |
|
13/7 |
871/0 |
48/3 |
مشارکت اقوام مختلف در فعالیت های ورزشی در روستاهای استان |
O5 |
|
24/6 |
958/0 |
24/3 |
افزایش فارغ التحصیلان و ارتقای سطح تحصیلات مربیان و داوران روستایی |
O6 |
|
85/6 |
011/1 |
38/3 |
افزایش کمی اماکن و فضاهای ورزشی در مناطق روستایی |
O7 |
|
16/6 |
006/1 |
28/3 |
تعامل و هماهنگی بین دستگاههای مرتبط و دهیارها در برگزاری مسابقات ورزشی در روستاها |
O8 |
|
86/4 |
134/1 |
93/2 |
توجه رسانه های گروهی در زمینه آموزش و ترویج ورزش در مناطق روستایی |
O9 |
|
21/6 |
990/0 |
21/3 |
توجه ویژه دولت و وزارت ورزش به موضوع ورزش به عنوان یکی از محورهای توسعه در مناطق روستایی |
O10 |
|
63/6 |
097/1 |
39/3 |
وجود منابع طبیعی رودخانه ها و امکان استفاده از آنها در مناطق روستایی در جهت توسعه |
O11 |
|
68/7 |
956/0 |
65/3 |
حضور قبایل و فرهنگ های مختلف در مناطق روستایی |
O12 |
رتبه بندی تهدیدهای ورزش روستایی و بومی-محلی
طبق یافته های حاصل از جدول 2 و با توجه به معنادار بودن رتبه بندی تهدیدهای ورزش روستایی و بومی-محلی، نتایج رتبه بندی در جدول 6 نشان داده شده است:
|
جدول 6: میانگین رتبه ها در آزمون فریدمن (فرصت ها) |
||||
|
میانگین رتبه |
انحراف استاندارد |
میانگین |
عنوان |
ردیف |
|
27/4 |
998/0 |
13/2 |
مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم در سطح روستاها |
T1 |
|
39/5 |
031/1 |
48/2 |
نبود باور لازم در مردم مناطق روستایی به ضرورت ورزش |
T2 |
|
41/5 |
055/1 |
46/2 |
افزایش آمار معتادان به مواد مخدر در مناطق روستایی |
T3 |
|
67/5 |
069/1 |
65/2 |
آشنایی ناکافی دهیاران و شوراهای اسلامی مناطق روستایی با اهداف ورزش و تربیت بدنی |
T4 |
|
78/5 |
003/1 |
68/2 |
توجه ناکافی به ورزش پرورشی و آموزشگاهی به عنوان زیر ساخت ورزش روستایی به دلیل کمبود امکانات |
T5 |
|
96/5 |
070/1 |
71/2 |
عدم کفایت اهرم های حمایتی در امر توسعه ورزش روستایی |
T6 |
|
09/6 |
125/1 |
73/2 |
نفوذ فرهنگ جوان پسند غربی |
T7 |
|
33/5 |
311/1 |
56/2 |
عدم حمایت بخش خصوصی در تحت پوشش قرار دادن تیم های ورزشی در مسابقات |
T8 |
|
19/5 |
302/1 |
48/2 |
افزایش نرخ بیکاری در روستاها |
T9 |
|
91/5 |
227/1 |
75/2 |
نبود فرهنگ استفاده از رسانه ها در مورد مسائل مربوط به ورزش روستاها |
T10 |
موقعیت استراتژیک ورزش روستایی استان گلستان
برای تعیین موقعیت استراتژیک ورزش روستایی استان گلستان نیاز به تهیه ماتریس ارزیابی عوامل داخلی[11](IFE) و ماتریس ارزیابی عوامل خارجی[12] (EFE) است.
برای ارزیابی عوامل درونی از ماتریس ارزیابی عوامل درونی استفاده شده است. در این ماتریس، قوت ها و ضعف های شناسایی شده در یک ستون ماتریس قرار می گیرند و با استفاده از ضرایب و رتبه های خاصی امتیاز بندی می شوند تا مشخص شود که ورزش روستایی و بومی- محلی استان گلستان در مجموع به لحاظ عوامل داخلی دارای قوت است یا ضعف. در این ماتریس، عوامل استراتژیک یا اولویت دار داخلی در ستون اول و در قالب قوت ها و ضعف ها فهرست و سپس، در ستون دوم با توجه به میزان اهمیت و حساسیت هر عامل، با مقایسه این عوامل با یکدیگر ضریب اهمیتی بین صفر تا یک به آن تعلق می گیرد؛ تخصیص این ضرایب باید به گونه ای باشد که جمع ضرایب تمام عوامل داخلی بیش از یک نباشد. در ستون سوم با توجه به کلیدی بودن یا عادی بودن قوت ها و ضعف ها، به ترتیب رتبه 4 یا 3 به قوت ها و رتبه 2 یا 1 به ضعف ها اختصاص می یابد. تخصیص رتبه ها بدین صورت است که اگر قوت ها در حد عالی باشند رتبه 4 و چنانچه معمولی باشند رتبه 3 می گیرند و اگر ضعف ها درحد معمولی باشند رتبه 2 و چنانچه بحرانی باشند رتبه 1 دریافت می کنند. لذا، روند رتبه دهی به گونه ای است که هر قدر از قوت عالی به سمت ضعف بحرانی پیش می رویم، میزان رتبه کمتر شده و از 4 به 1 می رسد. در ستون چهارم، ضرایب ستون دوم و رتبه های ستون سوم برای هر عامل در هم ضرب شده تا امتیاز آن عامل (قوت یا ضعف) مشخص شود. در انتهای این ستون از جمع امتیازات به دست آمده امتیاز نهایی ورزش روستایی و بومی-محلی استان گلستان به لحاظ برخورداری از قوت یا ضعف تعیین می شود. چنانچه جمع کل امتیاز نهایی عوامل داخلی موثر بر ورزش روستایی استان گلستان در این ماتریس بیش از 5/2 باشد، بدین معنی است که قوت های پیش روی ورزش روستایی و بومی-محلی استان گلستان بر ضعف های آن غلبه دارد و اگر این امتیاز کمتر از 5/2 باشد، نشان دهنده غلبه ضعف ها بر قوت های آن است(دیلمی، 1392: 58).
وزن بیانگر اهمیت نسبی یک عامل در مجموع قوت ها و ضعف ها یا فرصت هاو تهدید هاست و از صفر (بی اهمیت) تا یک (بسیار مهم) می باشد- مجموع ضرایب باید برابر یک باشد. امتیاز، وضعیت عامل مورد نظر را نشان می دهد و از 1 تا 4 می باشد. در عوامل درونی، رتبه 1 به معنای ضعف اساسی ، 2 ضعف نسبی، 3 قوت نسبی و 4 فرصت اساسی است. در عوامل بیرونی، رتبه 1 به معنای تهدید اساسی، 2 تهدید نسبی، 3 فرصت نسبی و 4 فرصت اساسی است. امتیاز نهایی از ضرب وزن هر عامل در امتیاز به دست می آید(دیلمی، 1392: 59).
ضرایب و امتیازات مورد نظر از طریق تشکیل جلسه شورای نخبگان و با توجه به نظرات کارشناسان و متخصصان آشنا به ورزش روستایی استان که با شیوه های برنامه ریزی استراتژیک نیز آگاهی داشتند و با استفاده از شیوه طوفان مغزی به هر یک از گویه های پرسشنامه داده شد.
|
جدول 7: امتیاز نهایی عوامل داخلی |
||||||
|
امتیاز نهایی |
امتیاز |
ضریب اهمیت (وزن) |
عنوان |
ردیف |
قوت
|
|
|
15/0 |
3 |
05/0 |
حضور نیروهای علاقمند متعهد و کاردان در زمینه ورزش روستایی در سطح استان |
S1 |
||
|
15/0 |
3 |
05/0 |
کسب مدال در برخی از رشته ها در سطوح ملی و بین المللی |
S2 |
||
|
12/0 |
3 |
.04 |
فعال بودن هیات های ورزشی روستایی در تمامی شهرستان های استان |
S3 |
||
|
15/0 |
3 |
05/0 |
حمایت وتوجه مدیرکل و مدیران ادارات ورزش و جوانان شهرستان ها از ورزش روستایی |
S4 |
||
|
18/0 |
3 |
06/0 |
وجود پهلوانان وورزشکاران بااخلاق و نامی ورزش های روستایی در سطح استان |
S5 |
||
|
16/0 |
4 |
04/0 |
حضور جامعه جوانان ونوجوانان در زمینه ورزش روستایی |
S6 |
||
|
12/0 |
3 |
04/0 |
برگزاری مسابقات و جشنواره های متعدد در زمینه ورزش روستایی در سطح استان |
S7 |
||
|
16/0 |
4 |
04/0 |
وجود فضاهای ورزشی روباز در سطح استان |
S8 |
||
|
24/0 |
4 |
06/0 |
وجود ورزش های بومی و محلی متعدد در سطح استان |
S9 |
||
|
12/0 |
3 |
04/0 |
وجود شوراهای ورزشی در سطح روستاها |
S10 |
||
|
15/0 |
3 |
05/0 |
وجود سالن های سرپوشیده در سطح روستاهای استان |
S11 |
||
|
12/0 |
3 |
04/0 |
وجود سمن های فعال در حوزه ورزش در سطح روستاها |
S12 |
||
|
04/0 |
1 |
04/0 |
متناسب نبودن امکانات ورزشی موجود با نیازهای ورزشی روستاییان |
W1 |
ضعف |
|
|
05/0 |
1 |
05/0 |
کمبود بودجه و منابع مالی و اعتباری در بخش ورزش روستایی |
W2 |
||
|
05/0 |
1 |
05/0 |
توجه ناکافی به ورزش روستاها و عشایر در سطح استان |
W3 |
||
|
06/0 |
1 |
06/0 |
کمبود میزان تجهیزات ورزشی مطلوب در سطح روستاهای استان |
W4 |
||
|
05/0 |
1 |
05/0 |
پایین بودن سطح علمی مربیان و داوران تیم های ورزشی روستایی |
W5 |
||
|
10/0 |
2 |
05/0 |
متناسب نبودن منابع مالی و اعتباری در بخش ورزش روستایی |
W6 |
||
|
05/0 |
1 |
05/0 |
ضعف ساختار نیروی انسانی ورزش روستایی در سطح استان |
W7 |
||
|
05/0 |
1 |
05/0 |
ضعف برنامه های کوتاه مدت و بلند مدت در مورد ورزش روستایی |
W8 |
||
|
10/0 |
1 |
05/0 |
عدم استقبال بخش خصوصی در ایجاد امکانات ورزشی در مناطق روستایی |
W9 |
||
|
06/0 |
1 |
06/0 |
فقدان اماکن ورزشی مناسب برای فعالیت بانوان در مناطق روستایی |
W10 |
||
|
10/0 |
2 |
05/0 |
فقدان سیستم جامع اطلاعاتی در مورد ورزش روستایی |
W11 |
||
|
06/0 |
1 |
06/0 |
عدم توجه کافی به ورزش مدارس در مناطق روستایی |
W12 |
||
|
37/2 |
|
∑=1 |
|
|
|
|
امتیاز نهایی به دست آمده در جدول 7 و اینکه عدد 37/ 2 از عدد 5/2 در جدول کوچکتر می باشد، بیانگر وجود ضعف در محیط داخلی ورزش روستایی استان گلستان است.
|
جدول8: امتیاز نهایی عوامل خارجی |
|||||
|
امتیاز نهایی |
امتیاز |
ضریب اهمیت(وزن) |
عنوان |
ردیف |
فرصت |
|
16/0 |
4 |
04/0 |
تاکید تعالیم دینی در پرداختن به امر ورزش |
O1 |
|
|
12/0 |
3 |
04/0 |
تغییر نگرش مردم ومسئولان به نقش مثبت ورزش در مناطق روستایی |
O2 |
|
|
12/0 |
3 |
04/0 |
تاکید قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مبنی بر رایگان بودن ورزش برای کلیه اقشار |
O3 |
|
|
15/0 |
3 |
05/0 |
حمایت مسئولان عالی استان از ورزش روستایی |
O4 |
|
|
24/0 |
4 |
06/0 |
مشارکت اقوام مختلف در فعالیت های ورزشی در روستاهای استان |
O5 |
|
|
15/0 |
3 |
05/0 |
افزایش فارغ التحصیلان و ارتقای سطح تحصیلات مربیان و داوران روستایی |
O6 |
|
|
24/0 |
4 |
06/0 |
افزایش کمی اماکن و فضاهای ورزشی در مناطق روستایی |
O7 |
|
|
12/0 |
3 |
04/0 |
تعامل و هماهنگی بین دستگاه های مرتبط و دهیارها در برگزاری مسابقات ورزشی در روستاها |
O8 |
|
|
15/0 |
3 |
05/0 |
توجه رسانه های گروهی در زمینه آموزش و ترویج ورزش در مناطق روستایی |
O9 |
|
|
12/0 |
3 |
04/0 |
توجه ویژه دولت ووزارت ورزش به موضوع ورزش به عنوان یکی از محورهای توسعه در مناطق روستایی |
O10 |
|
|
18/0 |
3 |
06/0 |
وجود منابع طبیعی رودخانه ها و امکان استفاده از آنها در مناطق روستایی در جهت توسعه |
O11 |
|
|
18/0 |
3 |
06/0 |
حضور قبایل و فرهنگ های مختلف در مناطق روستایی |
O12 |
|
|
06/0 |
2 |
03/0 |
مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم در سطح روستاها |
T1 |
تهدید |
|
04/0 |
1 |
04/0 |
نبود باور لازم در مردم مناطق روستایی به ضرورت ورزش |
T2 |
|
|
04/0 |
1 |
04/0 |
افزایش آمار معتادان به مواد مخدر در مناطق روستایی |
T3 |
|
|
04/0 |
1 |
04/0 |
آشنایی ناکافی دهیاران و شوراهای اسلامی مناطق روستایی با اهداف ورزش و تربیت بدنی |
T4 |
|
|
05/0 |
1 |
05/0 |
توجه ناکافی به ورزش پرورشی و آموزشگاهی به عنوان زیر ساخت ورزش روستایی به دلیل کمبود امکانات |
T5 |
|
|
03/0 |
1 |
03/0 |
عدم کفایت اهرم های حمایتی در امر توسعه ورزش روستایی |
T6 |
|
|
06/0 |
1 |
06/0 |
نفوذ فرهنگ جوان پسند غربی |
T7 |
|
|
08/0 |
2 |
04/0 |
عدم حمایت بخش خصوصی در تحت پوشش قرار دادن تیم های ورزشی در مسابقات |
T8 |
|
|
08/0 |
2 |
04/0 |
افزایش نرخ بیکاری در روستاها |
T9 |
|
|
04/0 |
1 |
04/0 |
نبود فرهنگ استفاده از رسانه ها در خصوص مسائل مربوط به ورزش روستاها |
T10 |
|
|
45/2 |
|
∑=1 |
|
|
|
امتیاز نهایی به دست آمده در جدول 8 و اینکه عدد 45/ 2 از عدد 5/2 در جدول کوچکتر می باشد، بیانگر وجود تهدید در محیط خارجی ورزش روستایی استان گلستان است.
همانطور که در شکل بالا مشخص شده است، ورزش روستایی استان گلستان در ماتریس ارزیابی موقعیت در موقعیت تدافعی قرار دارد؛ به عبارت بهتر، بیانگر این واقعیت است که ورزش روستایی استان گلستان در بخش عوامل داخلی در ناحیه ضعف ها و در بخش عوامل خارجی در ناحیه تهدیدها قرار دارد. لذا برای تدوین استراتژی باید بر استراتژی های تدافعی تاکید کرد. شایان ذکر است تعیین جایگاه فعلی به این معنی نیست که موقعیت ورزش روستایی استان گلستان تنها منحصر به یکی از خانه های این مدل(تهاجمی) است، بلکه ارزش تجزیه و تحلیل SWOT در همین است که با درک موقعیت همه جانبه، استراتژی های لازم را با استفاده از سایر خانه ها نیز تنظیم کند. در واقع، شایسته است در انتخاب استراتژی به نقطه معینی در یکی از خانه های ماتریس چهارگانه اکتفا نشود و به جای تأکید بر یک دسته استراتژی، به طور همزمان چندین نوع استراتژی تنظیم گردد؛ زیرا این کار، استراتژی ها را از حالت تک نوعی خارج می سازد و احتمال خطا در گزینش استراتژی های مناسب را تا حد زیادی کاهش می دهد(دیلمی، 1392: 60).
جدول 9: ماتریس TOWS
|
عوامل داخلی
عوامل خارجی |
نقاط قوّت (S ) |
نقاط ضعف ( W) |
|
1-حضور نیروهای علاقمند متعهد و کاردان در زمینه ورزش روستایی در سطح استان 2-کسب مدال در برخی از رشته ها در سطوح ملی وبین المللی 3-فعال بودن هیات های ورزشی روستایی در تمامی شهرستان های استان 4-حمایت و توجه مدیرکل و مدیران ادارات ورزش و جوانان شهرستان ها از ورزش روستایی 5-وجود پهلوانان و ورزشکاران بااخلاق و نامی ورزش های روستایی در سطح استان 6-حضور جامعه جوانان و نوجوانان در زمینه ورزش روستایی 7-برگزاری مسابقات و جشنواره های متعدد در زمینه ورزش روستایی در سطح استان 8-وجود فضاهای ورزشی روباز در سطح استان 9- وجود ورزش های بومی و محلی متعدد در سطح استان 10-وجود شوراهای ورزشی در سطح روستاها 11-وجود سالن های سرپوشیده در سطح روستاهای استان 12-وجود سمن های فعال در حوزه ورزش در سطح روستاها |
1- متناسب نبودن امکانات ورزشی موجود با نیازهای ورزشی روستاییان 2- کمبود میزان تجهیزات ورزشی مطلوب در سطح روستاهای استان 3- توجه ناکافی به ورزش روستاها و عشایر در سطح استان 4- عدم توجه کافی به ورزش مدارس در مناطق روستایی 5- پایین بودن سطح علمی مربیان و داوران تیم های ورزشی روستایی 6- متناسب نبودن منابع مالی و اعتباری در بخش ورزش روستایی 7- ضعف ساختار نیروی انسانی ورزش روستایی در سطح استان 8- ضعف برنامه های کوتاه مدت و بلند مدت در حوزه ورزش روستایی 9- عدم استقبال بخش خصوصی در ایجاد امکانات ورزشی در مناطق روستایی 10-فقدان اماکن ورزشی مناسب برای فعالیت بانوان در مناطق روستایی 11-فقدان سیستم جامع اطلاعاتی در مورد ورزش روستایی 12- کمبود بودجه و منابع مالی و اعتباری در بخش ورزش روستایی |
|
|
فرصت ها (O ) |
استراتژی های SO |
استراتژی هایWO |
|
1- تاکید تعالیم دینی در پرداختن به امر ورزش 2- تغییر نگرش مردم و مسئولان به نقش مثبت ورزش در مناطق روستایی 3- تاکید قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مبنی بر رایگان بودن ورزش برای کلیه اقشار 4- حمایت مسئولان عالی استان از ورزش روستایی 5- مشارکت اقوام مختلف در فعالیت های ورزشی در روستاهای استان 6- افزایش فارغ التحصیلان و ارتقا سطح تحصیلات مربیان و داوران روستایی 7- افزایش کمی اماکن و فضاهای ورزشی در مناطق روستایی 8- تعامل و هماهنگی بین دستگاههای مرتبط و دهیارها در برگزاری مسابقات ورزشی در روستاها 9- توجه رسانه های گروهی در زمینه آموزش و ترویج ورزش در مناطق روستایی 10- توجه ویژه دولت و وزارت ورزش به موضوع ورزش به عنوان یکی از محورهای توسعه در مناطق روستایی 11- وجود منابع طبیعی رودخانه ها و امکان استفاده از آنها در مناطق روستایی در جهت توسعه 12- حضور قبایل و فرهنگ های مختلف در مناطق روستایی |
- برگزاری جشنواره های ورزشی روستایی و بازی های بومی و محلی (S3، S9، S10، O5 ، O12). - استفاده از امکانات رسانه های گروهی در جهت ترویج ورزش روستایی (S5 ، S12 ،O4، O8 ، O9). - بهره گیری ازجاذبه های طبیعی جهت توسعه ورزش روستایی (S1، S8 ، S9، O7، O11).
|
- رویکرد تخصص محوری و شایسته سالاری در ساختار نیروی انسانی ورزش روستایی (W5، W7، O6 ، O10). - داشتن رویکرد برنامه محور در توسعه ورزش روستایی (W8، W11 ، O2، O6 ، O10).
|
|
تهدیدها ( T) |
استراتژی هایST |
استراتژی های WT |
|
1- مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم در سطح روستاها 2- نبود باور لازم در مردم مناطق روستایی به ضرورت ورزش 3- افزایش آمار معتادان به مواد مخدر در مناطق روستایی 4- نبود فرهنگ استفاده از رسانه ها در خصوص مسائل مربوط به ورزش روستاها 5- توجه ناکافی به ورزش پرورشی و آموزشگاهی به عنوان زیر ساخت ورزش روستایی به دلیل کمبود امکانات 6- عدم کفایت اهرم های حمایتی در امر توسعه ورزش روستایی 7- نفوذ فرهنگ جوان پسند غربی 8- عدم حمایت بخش خصوصی در تحت پوشش قرار دادن تیم های ورزشی در مسابقات 9- افزایش نرخ بیکاری در روستاها 10- آشنایی ناکافی دهیاران و شوراهای اسلامی مناطق روستایی با اهداف ورزش و تربیت بدنی |
- حمایت و نظارت بیشتر اداره کل ورزش و جوانان استان و همچنین ادارات شهرستان ها در توسعه ورزش های روستایی (S1 ، S3، S4 ، T6 ، T9). - توانمندسازی ساختار تشکیلات ورزش روستایی(دهیاری ها و شوراها) جهت توسعه ورزش های روستایی (S5 ، S10 ، S12 ، T2 ، T10).
|
- فرهنگ سازی و ترویج ورزش های بومی و محلی در مدارس (W3 ، W4 ، T2 ، T3، T5 ، T7). - ایجاد انگیزه در بخش های خصوصی در حمایت از ورزش روستایی (W1 ، W2 ، W9 ، T8). - تاکید بر اهمیت و ضرورت پرداختن به ورزش و فعالیت های بدنی در مناطق روستایی و عشایری (W3 ، W5 ، T2 ، T10). - ایجاد فرصت ورزش رایگان برای روستائیان از طریق افزایش میزان اعتبارات مالی تخصیصی به ورزش روستایی (W1 ، W6 ، W12 ، T1، T9).
|
معمولاً، سازمان ها استراتژی های خود را با توجه به منطقه قرار گرفتن در یکی از چهار خانه ماتریس درونی و بیرونی یکی از استراتژی هایSO یا ST یا WO یا WT انتخاب می کنند؛ با وجود این، استراتژی های ورزش روستایی استان گلستان از خانه های مجاور نیز انتخاب شدند.
بحث و نتیجه گیری
ارتقای سطح سلامت و افزایش نشاط و شادابی بین اقشار مختلف جامعه روستایی و بخصوص جوانان ضمن کاهش و تعدیل ناهنجاری های اجتماعی، از به هدر رفتن سرمایه های ملی جلوگیری می کند و با افزایش سطح بهره وری در این بخش زمینه استقلال کشور را در حیطه فعالیت های کشاورزی و دامپروری فراهم می نماید. لزوم برنامه ریزی به منظور جلب مشارکت هر چه بیشتر روستاییان اعم از زن و مرد و همچنین پیش بینی تمهیدات مقتضی از قبیل تهیه امکانات و تجهیزات ورزشی و در کنار آن برگزاری مسابقات و بخصوص تأمین نیروی انسانی متخصص در امر ورزش از مهمترین استراتژی های وزارت ورزش و جوانان است که از طریق فدراسیون ورزش روستایی و عشایری جامعه عمل می پوشد(کاشف، 1387: 55).
بدون شک ورزش های بومی، محلی و سنتی با علایق ذوقی، هنری و فرهنگی جامعه ما مرتبط است و می تواند باعث گسترش و تعمیم آن در جامعه باشد و حتی با معرفی و تبلیغ می توان از مرزهای ملی گذشته و پا به عرصه بین المللی بگذارد، مانند ورزش "زو" که ریشه اصلی بازی بین المللی "کبدی" است و هم اکنون صاحب فدراسیون می باشد و در سطح مسابقات جهانی و بازی های آسیایی نیز برگزار می گردد. ورزش های سنتی و بومی و محلی می تواند با شعار ورزش به خاطر سلامتی و نشاط عمومیت پیدا کند و با تنوعی که در زمینه های مختلف دارد، به تناسب هر منطقه و محل از کشور با توجه به شرایط اقلیمی، قومی و قبیله ای با امکانات ساده و به دور از هر محدودیتی به ساده ترین روش بخش عظیمی از آحاد ملت را با شرایط سنی مختلف تحت پوشش قرار دهد (حسن پور، 1387).
توجه به دانش مدیریت به عنوان یکی از ضروریات بلامنازع پیشرفت، توسعه، رشد اقتصادی و اجتماعی است. در این میان، آنچه به عنوان اصلی ترین کارکرد مدیریت در سطوح مختلف هرکشورمورد بحث است،برنامه ریزی و تلاش برای نیل به هدف های پیش بینی شده در آن است. رخدادهای چند دهه گذشته همراه با نیازهای جدید حادث در این سال ها از آن چنان خصوصیتی برخوردارند که با تکیه صرف بر برنامه های متداول و غیر منعطف نمی توان با این رخدادها و نیازها مقابله و همگامی کرد. از این رو، از سه دهه قبل توجه مدیران اجرایی و صاحبنظران به سمت برنامه ریزی بلند مدت و به ویژه برنامه ریزی استراتژیک جلب شده است. بنابراین همه سازمان ها که مهمترین آن اداره کل ورزش و جوانان استان گلستان است، ناگزیرند که عهده دار مدیریت راهبرد یا راهبردی شوند. همچنین، کلیه سازمان های مرتبط با ورزش روستایی استان که مهمترین آنها اداره کل ورزش و جوانان استان گلستان می باشد، برای توسعه ورزش روستایی و بومی-محلی دارای راهبردی نمی باشند(اداره کل ورزش گلستان، 1393). از طرفی در سطح کشور نیز تاکنون برنامه راهبردی در خصوص توسعه ورزش روستایی و بومی-محلی تدوین نشده است، ولیکن در بعد ورزش همگانی و قهرمانی، در برخی استان های کشور از جمله استان های کرمان، سیستان و بلوچستان، گلستان، و نیز فدراسیون هایی همچون کشتی، تیراندازی و همگانی برنامه های استراتژیک تدوین شده است(سازمان تربیت بدنی، 1382).
پژوهش های خارجی زیادی در زمینه تدوین استراتژی توسعه ورزش و تربیت بدنی در استرالیا(استراتژی حفظ و نگهداری)، انگلستان(استراتژی رشد وتوسعه برابر)، منطقه برنت بریتانیا(استراتژی رشد وتوسعه)، ایالت میدی(استراتژی توسعه)، کانادا (جذب و حفظ رهبران و مدیران موثر و تدوین برنامه های بلند مدت و کوتاه مدت برای جمع آوری کمک های مالی) و ایالات متحده آمریکا و سوئد(استراتژی توسعه) انجام شده است. همچنین در مقایسه تطبیقی کشورهای کانادا، انگلستان، آمریکا، تدوین وضعیت مطلوب مطرح شده است که استراتژی کشورهای کانادا، انگلستان، آمریکا از نوع استراتژی رشد است که با تحقیق حاضر غیر همسوست(غفرانی، 1390: 31).
با توجه به بررسی های صورت گرفته راهبردهای تدوین شده برای توسعه ورزش روستایی و بومی و محلی در استان عبارت اند از:
- برگزاری جشنواره های ورزشی روستایی و بازی های بومی و محلی (S3 ، S9 ، S10 ، O5 ، O12).
این استراتژی از تلفیق قوت ها و ضعف هایی همچون حضور نیروهای علاقمند متعهد و کاردان در زمینه ورزش روستایی در سطح استان، حمایت وتوجه مدیرکل و مدیران ادارات ورزش و جوانان شهرستان ها از ورزش روستایی، وجود پهلوانان و ورزشکاران بااخلاق و نامی ورزش های روستایی در سطح استان، وجود سالن های سرپوشیده در سطح روستاهای استان، وجود سمن های فعال در حوزه ورزش در سطح روستاها، حمایت مسئولان عالی استان از ورزش روستایی، افزایش فارغ التحصیلان و ارتقای سطح تحصیلات مربیان و داوران روستایی، توجه ویژه دولت ووزارت ورزش به موضوع ورزش به عنوان یکی از محورهای توسعه در مناطق روستایی حاصل شده است. اثرات برگزاری رویدادهای ورزشی بر جذب و جلب بیشتر مخاطبان ورزشی بر کسی پوشیده نیست. لذا برگزاری جشنواره های ورزشی تاثیر بسیار زیادی بر افزایش میزان علاقمندی روستائیان و عشایر جهت مشارکت و حضور در فعالیت های ورزشی بویژه ورزش های بومی و محلی دارد. تحقیقات متعدد بر اهمیت برگزاری رویدادهای ورزشی مختلف به منظور افزایش میزان حضور افراد در فعالیت های ورزشی تاکید داشته اند. جوادی پور و همکاران (1392) یکی از فرصت های توسعه ورزش همگانی را برگزاری همایش های پیاده روی خانوادگی بیان داشته اند که این موضوع به عنوان یکی از ده ها رویداد ورزشی در حوزه ورزش همگانی می تواند در معرفی و توسعه ورزش همگانی موثر باشد. همچنین شعبانی و همکاران (1390) در تحقیق خود نبود نظام هماهنگ در برگزاری مسابقات همگانی را از چالش های جدی عدم توسعه یافتگی در ورزش همگانی کشور بیان داشتند. دیلمی(1392) نیز در تحقیقی با عنوان "تدوین استراتژی توسعه ورزش همگانی استان گلستان"، برگزاری جشنواره های ورزش همگانی را از راه های توسعه میزان مشارکت افراد در فعالیت های ورزشی گزارش نمود. نتایج تحقیق حاضر با نتایج تحقیقات سایر محققان از جمله دهقان قهفرخی(1393)، دیلمی(1392)، شعبانی و همکاران(1390 و جوادی پور و همکاران(1392) همخوانی دارد.
- استفاده از امکانات رسانه های گروهی در جهت ترویج ورزش روستایی (S5 ، S12 ،O4 ، O8 ، O9).
این استراتژی برگرفته از قوت هایی همچون حمایت وتوجه مدیرکل و مدیران ادارات ورزش و جوانان شهرستان ها از ورزش روستایی، وجود پهلوانان و ورزشکاران بااخلاق و نامی ورزش های روستایی در سطح استان، حضور جامعه جوانان ونوجوانان در زمینه ورزش روستایی، وجود ورزش های بومی و محلی متعدد در سطح استان و فرصت هایی همچون تاکید تعالیم دینی در پرداختن به امر ورزش، تغییر نگرش مردم و مسئولان به نقش مثبت ورزش در مناطق روستایی، تاکید قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مبنی بر رایگان بودن ورزش برای کلیه اقشار، توجه رسانه های گروهی در زمینه آموزش و ترویج ورزش در مناطق روستایی می باشد. استفاده از رسانه ها برای عمومی کردن یک فرهنگ، همواره از کاربردی ترین ابزارهای موجود شناخته شده است. رسانه ها، نقش قدرتمندی در افزایش آگاهی جامع نسبت به یک موضوع خاص دارند. در بین رسانه ها، یکی از بهترین شیوه های آموزش و جلب مخاطب، رسانه تصویری است(قاسم زاده میرکلایی، 1392). همتی نژاد(1387) در تحقیقی با عنوان "برنامه ریزی راهبردی فدراسیون قایقرانی و اسکی روی آب"، افزایش پخش مسابقات در رسانه ها را روشی برای عمومی کردن این ورزش بیان کرد. قاسمی(1384)، شعبانی و همکاران(1387)، جلال(1389)، قاسم زاده و همکاران(1391) و دیلمی(1392) در مورد استفاده از تبلیغات گسترده و وسیع در رسانه های گروهی برای ترویج و افزایش شناخت رشته های ورزشی تاکید داشته اند. نتایج حاصل از تحقیق حاضر با نتایج تحقیقات قاسم زاده و همکاران(1391)، شعبانی بهار و همکاران(1387)، جلال(1389) و دیلمی(1392) همخوانی دارد.
- بهره گیری از جاذبه های طبیعی جهت توسعه ورزش روستایی (S1 ، S8 ، S9 ، O7 ، O11).
این استراتژی از قوت هایی همچون وجود فضاهای ورزشی روباز در سطح استان، وجود ورزش های بومی و محلی متعدد در سطح استان و فرصت هایی چون توجه ویژه دولت و وزارت ورزش به موضوع ورزش به عنوان یکی از محورهای توسعه در مناطق روستایی، وجود منابع طبیعی رودخانه ها و امکان استفاده از آنها در مناطق روستایی در جهت توسعه استخراج شده است.
محیط روستاها معمولاً دارای شرایط ویژه ای هستند که از جمله آن ها می توان به وجود جاذبه های طبیعی همچون: کوه، دشت، جنگل، رودخانه و ... اشاره نمود. وجود منابع طبیعی مختلف در روستاها، امکان برگزاری رشته های ورزشی متعددی را در این اماکن فراهم می نماید و می تواند نقش مهمی در توسعه میزان مشارکت افراد در فعالیت های ورزشی در محیط های روستایی داشته باشد(نودهی، 1393، 86). اکبری و چیذری(1388) در نتیجه تحقیق خود گزارش نمودند که ترویج منابع طبیعی می تواند نقش بسزایی در توسعه ورزش ماهی گیری ایفا نماید(اکبری و چیذری، 1388، 24). سجادیان و سجادیان(1390) نیز در گزارش تحقیقی خود اعلام نمودند که جاذبه های طبیعی از جمله وجود کوه ها می تواند در افزایش میزان مشارکت افراد در فعالیت های ورزشی در روستاها و همچنین توسعه گردشگری ورزشی روستایی داشته باشد(سجادیان و سجادیان، 1390، 95). نتایج تحقیق حاضر با نتایج تحقیقات نودهی(1393)، دیلمی(1392) و سجادیان(1390) همخوانی دارد.
- حمایت و نظارت بیشتر اداره کل ورزش و جوانان استان و همچنین ادارات شهرستان ها در توسعه ورزش های روستایی (S1 ، S3 ، S4 ، T6 ، T9).
این استراتژی از تلفیق قوت هایی همچون: حضور نیروهای علاقمند متعهد و کاردان در زمینه ورزش روستایی در سطح استان، فعال بودن هیات های ورزشی روستایی در تمامی شهرستان های استان، وجود شوراهای ورزشی در سطح روستاها، وجود سمن های فعال در حوزه ورزش در سطح روستاها و تهدیدهایی همچون افزایش نرخ بیکاری در روستاها، آشنایی ناکافی دهیاران و شوراهای اسلامی مناطق روستایی با اهداف ورزش و تربیت بدنی استخراج شده است. بی تردید، حجم زیاد و گستردگی کار و فعالیت در ورزش همگانی، مداخله و ورود همه دستگاه های اجرایی استان را می طلبد تا ضمن رفع ضعف ها و کاستی ها از فرصت های موجود در توسعه و همه گیر نمودن ورزش همگانی استفاده نمایند و پاسخگوی خیل علاقمندان به ارتقای سلامتی و تندرستی از طریق ورزش همگانی باشند. با توجه به شمار زیاد نهادهای مختلف فعال در بخش ورزش از خرد تا کلان به شکل دولتی، عمومی، خصوصی، تعاونی و NGO و نقش مهم هر یک از آنها، لازم است با مشارکت همه جانبه و فراگیر، ضمن حفظ یکپارچگی، اقدام به تسهیم کار کرد تا از این طریق هم افزایی در پیشبرد اقدامات نیز میسر گردد(دیلمی، 1392: 100). در تحقیقاتی که در کشور نیجریه با هدف رشد و گسترش ورز ش های بومی و محلی صورت گرفت، حضور و حمایت دولت ها در تمامی سطوح برای رشد و گسترش بازی های بومی و محلی و قوی کردن پایه های این ورزش ها در میان آحاد جامعه ضروری قلمداد شد(هنرور و همکاران، 1393، 496). تحقیقات داخلی متعددی نیز بر اهمیت و ضرورت حمایت اداره کل و سایر ادارت ورزش و جوانان در استان های مختلف جهت توسعه ورزش تاکید داشته اند که از آن جمله به پژوهش نودهی(1393)، دهقان و همکاران(1393)، دیلمی(1392) و جوادی پور(1390)می توان اشاره نمود. نتایج تحقیق حاضر با نتایج تحقیقات مذکور در خصوص راهبرد حمایت اداره کل و سایر ادارات ورزش و جوانان جهت توسعه ورزش همخوانی دارد.
- توانمندسازی ساختار تشکیلات ورزش روستایی(دهیاری ها و شوراها) جهت توسعه ورزش های روستایی (S5 ، S10 ، S12 ، T2 ، T10).
این استراتژی از تلفیق قوت هایی حضور نیروهای علاقمند متعهد وکاردان در زمینه ورزش روستایی در سطح استان، وجود شوراهای ورزشی در سطح روستاها، وجود سمن های فعال در حوزه ورزش در سطح روستاها و تهدیدی همچون آشنایی ناکافی دهیاران و شوراهای اسلامی مناطق روستایی با اهداف ورزش و تربیت بدنی استخراج شده است. متاسفانه، در کشورهای در حال توسعه سازمان های ورزشی به دلایل مختلف در خدمت توسعه ورزش قهرمانی اند. اگرچه تاکید بر ورزش قهرمانی جایگاه کشور را ارتقا می دهد، اما هزینه های زیاد متضمن سلامتی جامعه نخواهد بود؛ برعکس ذهن برنامه ریزان را از ورزش همگانی و مفید برای جامعه، به اشتباه به سوی برنامه ریزی صرف برای ورزش قهرمانی هدایت می کند. پژوهش ها نشان داده است مسئولان و برنامه ریزان ورزشی با برنامه ریزی و گسترش بیشتر ورزش های سبک و غیر رقابتی، شناسایی نیازها و علایق ورزشی افراد و همچنین با تنوع بخشیدن به ورزش ها و خدمات ارائه شده در برنامه های ورزش همگانی و تفریحی می توانند زمینه مشارکت ورزشی افراد را فراهم آورند(دیلمی، 1392: 102).
- رویکرد تخصص محوری و شایسته سالاری در ساختار نیروی انسانی ورزش روستایی (W5 ، W7 ، O6 ، O10).
این استراتژی از نقطه ضعفی چون ضعف ساختار نیروی انسانی ورزش روستایی در سطح استان و فرصت هایی همچون افزایش فارغ التحصیلان و ارتقای سطح تحصیلات مربیان و داوران روستایی توجه ویژه دولت و وزارت ورزش به موضوع ورزش به عنوان یکی از محورهای توسعه در مناطق روستایی حاصل شده است. نبود کارکنان آگاه و آموزش دیده در زمینه باز های بومی و محلی در فدراسیون ها برای پاسخگویی به نیازهای این بازی ها مشکل جدی در راه احیا و ترویج این بازی ها می باشد که دولت باید کارکنان کوشا و آموزش دیده را برای این کار استخدام نماید. همچنین، کارکنانی که آموزش ندیده اند یا در این زمینه به روز نیستند، در موسسه های ملی تعلیم داده شوند(آکینمی، 2009: 232).
ندری(1388) در نتیجه تحقیق خود جهت توسعه ورزش همگانی در استان لرستان گزارش نمود که یکی از راهبردهای توسعه ورزش های همگانی، استفاده از افراد متخصص و کارشناسان خبره در مسئولیت های ورزشی در سطح استان می باشد. همچنین دیلمی(1392) نیز بر استفاده از کارشناسان و متخصصان ورزشی در هیات های ورزشی برای توسعه ورزش همگانی در سطح استان گلستان تاکید نمود. جوادی پور (1390) در تحقیق خود یکی از آسیب های موجود ورزش همگانی را فقدان نیروی کارآمد و متخصص به لحاظ کمی و کیفی دانسته و عدم برنامه ریزی جامع را نیز از دیگر ضعف های ورزش همگانی بیان داشته است که این موضوع می تواند ناشی از ضعف ساختار نیروی انسانی و عدم مدیریت واحد و سیاست یکسان در ورزش همگانی باشد. یافته های تحقیقات یاد شده با نتایج حاصل از تحقیق حاضر در زمینه استفاده از نیروهای متخصص و کارآمد در ساختار نیروی انسانی ورزش همخوانی دارد.
- داشتن رویکرد برنامه محور در توسعه ورزش روستایی (W8 ، W11 ، O2 ، O6 ، O10).
این استراتژی از ضعف هایی چون توجه ناکافی به ورزش روستاها و عشایر در سطح استان، ضعف برنامه های کوتاه مدت و بلند مدت در حوزه ورزش روستایی و فرصت هایی همچون تاکید قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مبنی بر رایگان بودن ورزش برای کلیه اقشار، توجه ویژه دولت ووزارت ورزش به موضوع ورزش به عنوان یکی از محورهای توسعه در مناطق روستایی استخراج شده است. بدون تردید، نداشتن برنامه ریزی منجر به هدر رفتن امکانات و منابع خواهد شد. یکی از برجسته ترین ویژگی کشورهای توسعه یافته، توجه به دانش مدیریت به عنوان یکی از ضروریات بلامنازع پیشرفت، توسعه و رشد اقتصادی و اجتماعی است . در این میان، آنچه به عنوان اصلی ترین کارکرد مدیریت (در سطوح مختلف) هر کشور مورد بحث است، همانا برنامه ریزی و تلاش برای نیل به هدف های پیش بینی شده در آن است. رخدادهای چند دهه گذشته همراه با نیازهای جدید حادث در این سال ها از خصوصیتی برخوردارند که با تکیه صرف بر برنامه های متداول و غیرمنعطف نمی توان با این رخدادها و نیازها مقابله و همگامی کرد. از این رو، از سه دهه قبل توجه مدیران و صاحب نظران به سمت برنامه ریزی بلندمدت و به ویژه برنامه ریزی استراتژیک جلب شده و برنامه ریزی برای ورزش به یکی از دغدغه های اصلی حکومت ها بدل شده است. این ضرورت از اواخر دهه پنجاه و اوایل شصت میلادی به دلیل شرایط ویژه جهانی و رشد تدریجی ازتباطات بیشتر نمود پیدا کرده است(دیلمی، 1392: 13). هنرور و همکاران(1393) گزارش کردند که داشتن برنامه توسعه و نیز تهیه طرح جامع ورزش های بومی و محلی از جمله مهم ترین عوامل برای ارتقای ورزش ها و بازی های بومی و محلی در کشور می باشد(هنرور و همکاران، 1393، 505). نتایج پژوهش حاضر با نتایج تحقیقات هنرور و همکاران(1393)، غفرانی(1386) و نودهی(1393) همخوانی دارد.
- فرهنگ سازی و ترویج ورزش های بومی و محلی در مدارس (W3 ، W4 ، T2 ، T5 ، T7).
این استراتژی از ضعف های توجه ناکافی به ورزش روستاها و عشایر در سطح استان، عدم توجه کافی به ورزش مدارس در مناطق روستایی و تهدیدهای توجه ناکافی به ورزش پرورشی و آموزشگاهی به عنوان زیر ساخت ورزش روستایی به دلیل کمبود امکانات، عدم کفایت اهرم های حمایتی در امر توسعه ورزش روستایی استخراج شده است. آموزش معلمان تربیت بدنی و نیز اجرای بازی های بومی و محلی در قالب درس تربیت بدنی در مدارس و دانشگاه ها و نیز ترویج آن ها در دانشکده های تربیت بدنی در قالب واحد های نظری و عملی از جمله راهبردهای توسعه ورزش های روستایی و بازی های بومی و محلی می باشد(هنرور و همکاران، 1393: 504). در تحقیقاتی که کمیته ورزش هنگ کنگ در سال 2009 با عنوان "میزان مشارکت در ورزش همگانی و فعالیت های بدنی شهروندان هنگ کنگی" انجام داد، تعدادی از کشور های منتخب مورد بررسی قرار گرفتند و نتایج نشان داد که در مدارس کشور چین به منظور توسعه فعالیت های ورزشی هر دانش آموز باید یک ساعت فعالیت جسمانی در هر روز داشته باشد. همچنین، سازماندهی دانش آموزان به منظور شرکت در برنامه‌های ورزشی در فضای باز مثل پیاده روی و برنامه‌های اردویی دو بار در سال مد نظر می باشد. در کشور هنگ کنگ نیز هدف اصلی "برنامه ورزش مدارس" و "تمرینات تندرستی برای همه"، تشویق تمام شهروندان هنگ‌کنگی به مشارکت روزانه در فعالیت های جسمانی با شدت متوسط و حداقل به مدت 30 دقیقه می‌باشد(دیلمی، 1392: 54). نتایج تحقیق حاضر پیرامون لزوم ترویج ورزش های بومی و محلی در مدارس با نتایج تحقیقات دهقان قهفرخی(1393)، نودهی(1393)، دیلمی(1392) و غفرانی(1386) همخوانی دارد.
- ایجاد انگیزه در بخش های خصوصی در حمایت از ورزش روستایی (W1 ، W2 ، W9 ، T8).
این استراتژی از ضعف های متناسب نبودن امکانات ورزشی موجود با نیازهای ورزشی روستاییان، کمبود میزان تجهیزات ورزشی مطلوب در سطح روستاهای استان، عدم استقبال بخش خصوصی در ایجاد امکانات ورزشی در مناطق روستایی و تهدیدهای عدم حمایت بخش خصوصی در تحت پوشش قرار دادن تیم های ورزشی در مسابقات استخراج شده است. ورود بخش خصوصی به سیستم هر کشوری بار زیادی از دوش دولت بر می دارد، اما قبل از ورود این بخش به چرخه اجتماعی و اقتصادی، وضع قوانین کارآمد و نظارت موثر ضروری است. بدیهی است که ورزش نیز به عنوان یک پدیده اجتماعی از این قاعده مستثنی نیست. البته بخش خصوصی باید از سوددهی فعالیت خود مطمئن شود و تنها در این صورت است که وارد فعالیت خواهد شد. به طور کلی، مهم ترین هدف از خصوصی سازی در بیشتر حیطه ها، افزایش کارایی و بهینه سازی تخصیص منابع بوده است(قاسم زاده میرکلایی، 1392). در واقع، حمایت مالی انگیزه شرکت در بسیاری از فعالیت های ورزشی است و چنانچه این حمایت قطع شود، انگیزه نیز از بین خواهد رفت. وود کیم (2010) حمایت مالی را از عمده ترین دلایل توسعه ورزش در ایالات متحده دانسته و بیان می دارد که اگر حمایت مالی از آن برداشته شود، هیچ یک از ورزش های حرفه ای در این کشور نمی توانند به حیات خود ادامه دهند. قاسم زاده میرکلایی(1392) حمایت بخش خصوصی را یکی از راهبردهای توسعه ورزش دوومیدانی در ایران گزارش نمود. همچنین، غفرانی(1392) در تحقیق خود افزایش مشارکت بخش خصوصی در سرمایه گذاری در ورزش را به عنوان استراتژی توسعه ورزش همگانی و قهرمانی استان سیستان و بلوچستان بیان کرد. سیف پناهی(1390) در تحقیق خود جلب و جذب حمایت های بخش دولتی و خصوصی را به منظور توسعه ورزش استان کردستان مناسب دانست. در مورد حمایت بخش خصوصی از ورزش، یافته های این تحقیق با پژوهش قاسم زاده میرکلایی(1392)، غفرانی(1389) و سیف پناهی(1390) همخوانی دارد.
- تاکید بر اهمیت و ضرورت توسعه ورزش در مناطق روستایی و عشایری (W3 ، W5 ، T2 ، T3، T10).
این استراتژی از ضعف های توجه ناکافی به ورزش روستاها و عشایر در سطح استان و عدم توجه کافی به ورزش مدارس در مناطق روستایی و تهدیدهایی همچون نبود باور لازم در مردم مناطق روستایی به ضرورت ورزش، افزایش آمار معتادان به مواد مخدر در مناطق روستایی و آشنایی ناکافی دهیاران و شوراهای اسلامی مناطق روستایی با اهداف ورزش و تربیت بدنی استخراج شده است. با توجه به دسترسی آسان و سریع افراد به مواد مخدر، یکی از بهترین و به صرفه ترین روش ها در کنار روش های تبلیغاتی و رسانه ای دیگر برای منع و جلوگیری از افراد جامعه برای مبتلا شدن به این بیماری مهلک، ورزش و پرداختن به فعالیت جسمانی است که می تواند پشتوانه محمکی برای سالم نگه داشتن جامعه از بروز هرگونه آسیب های روانی و جسمانی به شمار آید. گسترش و توسعه ورزش همگانی و تفریحی، از سیاست هایی است که به شدت مورد توجه دولت ها قرار گرفته است، زیرا سطح سلامت جامعه به ورزش همگانی مرتبط است و همه گروه های اجتماعی و سنی می توانند در آن شرکت کنند و دولت ها نیز می کوشند با انواع وسایل ارتباط جمعی و تبلیغی در این زمینه گام بردارند. لذا با توجه شرایط موجود لزوم ترویج فرهنگ ورزش همگانی، تحرک و تندرستی در یک برنامه ریزی دراز مدت بیش از پیش احساس می شود(دیلمی، 1392: 108). نتایج پژوهشی در دانمارک نشان داد انگیزة مردم از شرکت در فعالیت های ورزشی، رسیدن به درجات بالا و دستیابی به شعار المپیک(سریعتر، بالاتر، قویتر) نیست، بلکه تندرستی، نشاط و روابط اجتماعی دلایل مهم شرکت در فعالیت های ورزشی بوده است(غفوری فرد و همکاران، 1382). نودهی(1393)، دهقان(1393) و دیلمی(1392) نیز در تحقیقات خود بر اهمیت توسعه ورزش و فعالیت های بدنی در سطح جامعه تاکید نموده اند که نتایج تحقیقات آنان با نتایج پژوهش حاضر همخوانی دارد.
- فراهم کردن تسهیلات و تجهیزات ورزشی رایگان برای روستاییان از طریق افزایش میزان اعتبارات مالی تخصیصی به ورزش روستایی (W1 ، W6 ، W12 ، T1 ، T9).
این استراتژی از ضعف های متناسب نبودن امکانات ورزشی موجود با نیازهای ورزشی روستاییان، متناسب نبودن منابع مالی و اعتباری در بخش ورزش روستایی و کمبود بودجه و منابع مالی و اعتباری در بخش ورزش روستایی و تهدیدهایی همچون مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم در سطح روستاها و افزایش نرخ بیکاری در روستاها استخراج شده است. در بیشترکشورهای دنیا، کمک های دولت یکی از منابع عمده برای برنامه های همگانی و قهرمانی ورزش و تفریحات محسوب می شود. سهم دولت در توسعه ورزش و همچنین ایجاد زیرساخت های ورزشی بسیار مهم و موثر است. امروزه، بسیاری از دولت ها به هزینه های ورزشی خود به عنوان هزینه نمی نگرند، بلکه آن را نوعی سرمایه گذاری برای کسب اعتبار بین المللی، ایجاد حس غرور ملی، افزایش سلامت جامعه، ایجاد اشتغال و ... می نگرند(زمانی، 1389). در استرالیا، پس از کسب نتایج بسیار ناامید کننده در بازی های المپیک 1976 مونترال، دولت فدرال از ورزش قهرمانی بسیار حمایت کرد که این روند به ایجاد موسسه ورزش استرالیا در سال 1981 انجامید. قراخانلو(1388). در تحقیقی با عنوان "بررسی وضع موجود و تدوین شاخص های استعدادیابی در رشته فوتبال" دریافت که سیستم استعدادیابی تهران با مرکز استان ها با شهرستان ها دارای تفاوت معناداری با هم می باشند. این بدان معناست که در شهرستان ها به دلیل پاره ای از کمبودها نظیر اعتبارات، امکانات و وسایل ورزشی به مقوله استعدادیابی توجه لازم صورت نمی گیرد. رمضانی نژاد(1388) بیان کرد که وجود فضای مناسب تمرین، یکی از موارد مهم در ایجاد انگیزه حضور در فعالیت های ورزشی می باشد. نتایج پژوهش رافوس و تروالسون (2010) نشان داد که تعداد و میزان پراکندگی امکانات و تجهیزاتی که به جمعیت اختصاص داده شده، فرصت بیشتری برای مشارکت در ورزش را فراهم می آورد(دیلمی، 1392). پژوهشگران دیگری از جمله قاسم زاده(1392) و غلامرضاپور(1389) نیز بر کیفیت تجهیزات سخت افزاری به عنوان راهی برای توسعه و ترویج رشته های ورزشی اشاره داشته اند که با نتایج تحقیق حاضر همخوانی دارد.
منابع
- احمدزاده، زهرا؛ عبدی مقدم، سعید؛ فرخی، احمد. (1393). "تأثیربازی هایرایانهایوبومی- محلیبرهماهنگیچشمودستکودکان7تا 10ساله".فصلنامه رفتار حرکتی. شماره 15، صص 73- 61.
- اشرفی، لیلا. (1386). "بازی های سنتی آذربایجان". فصلنامه فرهنگ مردم ایران. شماره 27، صص 152- 147.
- اکبری، حکیمه؛ خلجی، حسن و شفیع زاده، محسن. (1386). "تاثیر بازی های بومی و محلی بر رشد مهارت های جابه جایی پسران 7 تا 9 ساله". حرکت. شماره 34، صص 43- 34.
- اکبری، رویا و چیذری، محمد. (1388). "نقش ترویج منابع طبیعی در احیا و توسعه اماکن ماهیگیری ورزشی از دیدگاه ماهیگیران ورزشی (مطالعه موردی: رودخانه و دریاچه سد لار)". پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی. سال دوم، شماره 4، صص 27- 15.
- جلال، حامد. (1389). "تعیین و مطالعه عوامل توسعه ورزش قهرمانی دوومیدانی کشور از دیدگاه صاحب نظران، مربیان و ورزشکاران". پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور.
- جوادی پور، محمد. (1390). "برنامهراهبردیفدراسیونورزش های همگانی". طرح پژوهشی وزارت ورزش و جوانان، فدراسیون ورزش های همگانی.
- حسن پور، غلامحسین. (1387). ورزش های بومی، سنتی و محلی. تهران: بامداد کتاب
- دهقان قهفرخی، امین. (1393). "تدوین برنامه راهبردی اداره کل ورزش و جوانان خوزستان با استفاده از روش ترکیبی SWOT و AHP". طرح پزوهشی اداره کل ورزش و جوانان استان خوزستان.
- دیلمی، کیانوش. (1392). "طراحی برنامه راهبردی توسعه ورزش همگانی استان گلستان". پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته تربیت بدنی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ساری.
- رمضانی نژاد، رحیم. (1388). "بررسی انگیزه های شرکت کنندگان درورزش های همگانی در فضاهای روباز". حرکت. شماره 2، صص 19- 5.
- سازمان تربیت بدنی جمهوری اسلامی ایران. (1384). مطالعاتتفصیلیتوسعةورزش قهرمانی. انتشارات سیب سبز. صص 97- 75.
- سجادیان، ناهید و سجادیان، مهیار. (1390). "امکان سنجی کوهپیمایی تفریحی- ورزشی در جهت گردشگری روستایی استان مازندران با بهره گیری از "GIS. نشریه مسکن و محیط روستا. شماره 133، صص 100- 85.
- سواری، مصطفی. (1390). "نگاهیبهبازیهایمحلیخوزستان". آموزشی. دوره یازدهم، شماره 3، صص 44- 43.
- سیف پناهی شعبانی، جبار؛ گودرزی، محمود؛ حمیدی، مهرزاد و خطیبی، امین. (1390). "طراحی و تدوین راهبرد توسعه ورزش قهرمانی استان کردستان". نشریه مدیریت ورزشی. شماره 8، صص 73- 57.
- شرکت رادسامانه. (1382). سند راهبردی نظام جامع توسعه تربیت بدنی و ورزش کشور.
- شعبانی بهار، غلامرضا. (1385). اصول و مبانی تربیت بدنی و ورزش. چاپ دوم، همدان:انتشارات بوعلی سینا
- غفرانی، محسن. (1386). "طراحی و تدوین استراتژی توسعه ورزش همگانی و قهرمانی استان سیستان و بلوچستان". رساله دکتری، دانشگاه تهران.
- غفرانی، محسن. (1390). "طراحی و تدوین استراتژی توسعه ورزش قهرمانی استان گلستان". فصلنامه پژوهش های فیزیولوژی و مدیریت در ورزش. شماره 5، صص 34- 17.
- غفوری، فرزاد؛ رحمان سرشت، حسین؛ کوزه چیان، هاشم و احسانی، محمد. (1382). "مطالعهوبررسی نگرشمتخصصانتربیتبدنیبهنقشرسانه هایهمگانیدرگرایشمردمبهورزشقهرمانیوهمگانی". نشریه حرکت. شماره 16، 78 – 57.
- غلامرضا پور، مصیب. (1389). "بررسی شیوه بهره برداری و تعیین عوامل موثر بر بهره وری اماکن ورزشی استان مازندران". پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شمال.
- قاسم زاده میرکلایی، ابراهیم. (1392). "تدوین برنامه استراتژیک استعدادیابی فدراسیون دوومیدانی ایران". پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده تربیت بدنی، دانشگاه مازندران.
- قاسمی، محمد هادی. (1384). "مقایسه دیدگاه ورزشکاران، مربیان و صاحب نظران در مورد راهکارهای پیشرفت ورزش ژیمناستیک کشور". پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم تهران.
- کاشف، میرمحمد. (1387). "پژوهشی پیرامون بازی های بومی و محلی استان آذربایجان غربی". نشریه حرکت. شماره 2، ص ص 66 -53.
- معتمدی، پژمان؛ مهدوی نژاد، رضا. (1387). تاریختربیتبدنیوورزش.دانشگاهاصفهان. صص 35- 32.
- میرنیا، سیدعلی. (1381). نگاهی به فرهنگ عامه خراسان. انتشارات سخن گستر. ص 11.
- نودهی، محمدعلی. (1393). "طراحی نظام توسعه ورزش و تربیت بدنی در روستاهای استان گلستان با رویکرد به توسعه ورزش های بومی و محلی استان". طرح پژوهشی اداره کل ورزش و جوانان استان گلستان.
- هنرور، افشار؛ غفوری، فرزاد؛ ططری، احسان؛ لطیفی، حجت الله. (1393). "شیوههایاحیا،ترویجوارتقایورزشهاوبازیهایبومیومحلیدر کشور". نشریه مدیریت ورزشی. شماره 3، صص 509- 493.
- Adeogun S. O. (2002). "Basic skills and techniques of traditional sport in Nigeria". Tolly graphic production Lagos Nigeria, pp :23-28.
- Akinemi A. (2009). "Traditional Sports & Games in Nigeria". National Institute for Sports. Lagos, igeria, pp: 230-236.
- Eichberg, H. (2005). "Traditional games". University of Southern Denmark, Centre for Sport, Health and Civil Society, Gerlev, pp: 27-29.
- Green field P.M. (1994). "Cognitive socialization by computer game in two cultures: inductive discovery or mastery of an iconic code?". Journal of applied developmental psychology.35:89-104.
- Greiremeyer Tobias, Asswald Silvia. (2010). "Effects of prosocial behavior". Journal of personality and social psychology. 98: 211-21.
- Jean loup et al. (2004). Strategic and performance management of olympic sport organizations. human kinetics. first edition
- Krist, S. (2004). "Where going back is a step forward. The retraditionalizing of sport games in post-Soviet Buriatiia". In Sibirica Journal of Siberian Studies. London, pp: 104-115.
- Medway Council. (2005 – 2010). Sports development strategy.
- Sporting equals Lancaster House. (2005 – 2008). Sporting equals community development strategy for sport.
)