نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی،قزوین، ایران
چکیده
در فضای رقابتی امروز، داشتن رفتار سیاسی کسب و کارها را در رسیدن به مزیت رقابتی یاری میکند. هدف از انجام این پژوهش، تحلیل رفتار سیاسی مدیران در سازمانهای ورزشی بود. راهبرد تحقیق حاضر توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش را مدیران فدراسیون‌ها، وزارت ورزش و جوانان و ادارات کل ورزش و جوانان استانها و نیز روسای هیئت‌های ورزشی استانها (250 نفر زن و مرد) تشکیل میداد که 104 نفر از آنها با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده در پژوهش شرکت کردند. به منظور گردآوری دادهها از دو روش اسنادی و میدانی بهره گیری شد. جهت اطمینان از پایایی ابزار اندازهگیری تحقیق از سه معیار آلفای کرونباخ، پایایی ترکیبی و پایایی rho_a و به منظور تعیین روایی از روایی همگرا (میانگین واریانس استخراجی متغیرها) و روایی واگرا (آزمون فورنل و لارکر، بارهای عرضی و آزمون HTMT) استفاده گردید. همچنین جهت تجزیه و تحلیل دادهها از تکنیک مدل معادلات ساختاری و نرمافزار Smart Pls بهره گرفته شد.
یافته های تحقیق نشان داد که رفتار سیاسی بر تصمیم گیری مدیران و هویت سازمانی تاثیر منفی و تصمیم گیری مدیران بر هویت سازمانی تاثیر مثبت دارد. به طور کلی، رفتارسیاسی مطلوب مدیران در سازمانهای ورزشی میتواند به توسعه خردمندی سیاسی در فرایند تصمیم گیری، تغییر و تحول سازمان، افزایش رضایت شغلی، اندازه گیری اثربخشی سازمان، به کارگیری مدیریت مشارکتی و افزایش قدرت در کارکنان منجر گردد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
analyze political behavior in sports organizations
نویسندگان [English]
- iliya sadat Vojdani tabatabaie
- fariba mohamadian
- zahra nobakht ramezani
Islamic Azad university of Qazvin
چکیده [English]
In today's competitive environment, having political behavior helps businesses to achieve the competitive advantage of organizations. The study is to analyze the political behavior of managers in sports organizations. The strategy of the study is descriptive and survey type. The statistical population was the directors of the federations, the Ministry of Sports and Youth and the general departments of physical education of the provinces as well as the heads of the provincial sports boards which included 250 men and women, 104 of whom participated in the study by simple random sampling. In order to collect data, two documentary and field methods have been used. To ensure the reliability of the research measurement tool, three Cronbach's alpha criteria, combined reliability and rho_a reliability were used, and to determine the validity of convergent validity (mean variance extraction variance) and divergent validity (Fornell and Larker test, transverse loads and HTMT test) were also used. Structural equation modeling technique and Smart Pls software were used to analyze the data.
The findings showed that political behavior was a negative effect on managers 'decisions and organizational identity and managers' decisions had a positive effect on organizational identity. In general, the results showed that the desired political behavior of managers in sports organizations can develop political wisdom. Be effective in the decision-making process, change and transformation of the organization, increase job satisfaction, measure the effectiveness of the organization, apply participatory management and increase power in employees are suggested.
کلیدواژه‌ها [English]
- Political Behavior
- Organizational Identity
- Decision Making
- Political Approach
- Ministry of Sports
تحلیل رفتار سیاسی مدیران در سازمانهای ورزشی
ایلیا سادات وجدانی طباطبایی[1]
فریبا محمدیان[2]
زهرا نوبخت رمضانی[3]
تاریخ دریافت مقاله: 21/11/1399
تاریخ پذیرش مقاله:19/11/1400
مقدمه
در عصر حاضر سازمانها با تغییرات جدی ازجمله تغییرات سریع و غیرقابل پیشبینی در محیط کار، رقابت فزاینده جهانی، توسعه و نوآوریهای گسترده در فناوری اطلاعات، تغییر در ویژگیهای جمعیت شناختی در نیروی انسانی و مشتریان و تقاضای فزاینده کیفیت و انعطافپذیری در محصولات و خدمات روبه رو هستند. در واکنش به این چالشها و در جهت پاسخگویی سریع به تغییرات به وجود آمده، سازمانها باید سطوح بالایی از عملکرد در مدیریت کیفیت، هزینه و سرعت را داشته باشند. در این هنگام سازمانها برای اینکه از قافله رقابت عقب نمانند، توجه خود را معطوف به مدیران سازمانی کرده اند و با شجاعت و جسارت خاصی سعی در ایجاد تغییرات بنیادی در درون سازمان دارند، چرا که مدیریت اثربخش با ایجاد تغییر سروکار دارد (فرید فتحی و ولی زاده، 1398). همچنین، در دنیای امروز نمیتوان سازمانها را جدای از رفتار سیاسی درون آنها مطالعه کرد. تصور اینکه افراد سازمان تنها برای اهداف و مقاصد سازمان گام بر میدارند، بسیار خوشبینانه است. شناخت رفتارهای سیاسی در سازمان، حاصل کمک علوم سیاسی به رفتار سازمانی است (کواک و همکاران[4]، 2020). از سیاست در سازمان، تعابیر مختلفی میشود (نقشبندی و میرانی، 1398). بسیاری از اندیشمندان در حوزه رفتار سازمانی، رفتار سیاسی را نه تنها به گونهای ذاتی منفی نمیدانند، بلکه بر این باورند که این حوزه برای اعضای یک سازمان یا خود سازمان میتواند مفید نیز باشد (نورتور و همکاران[5]، 2015). بهطور کلی، رفتار سیاسی به یک رفتار خودخدمتی[6] اشاره دارد که منافع دیگران را تهدید میکند و اساساً یک رفتار مبتنی بر نفوذ است که از طریق آن افراد، گروهها یا سازمانها تلاش میکنند بر رفتار یا نگرش دیگران (فرد، گروه یا سازمان) در مورد موضوعی نفوذ کنند که مهم و مطلوب است (فریدفتحی و ولی زاده، 1398). محققان معتقدند ماهیت خودخدمتی رفتار سیاسی منجر به تعارض منافع میشود که به نوبه خود پیامدهای منفی درپی دارد. علت اصلی تعارض منافع در سازمانها نیز عدم اطمینان است. از آنجا که عدم اطمینان در هر سازمان فعالی وجود دارد، میتوان چنین رفتاری را در هر سازمانی پیدا کرد (ون گیلس و همکاران[7]، 2017). بنابراین به دلیل وجود این عدم اطمینانها و ابهامات، کارکنان به رفتار سیاسی مبادرت میورزند تا نفع شخصی خود را تأمین کنند و عدماطمینان سازمانی و پیامدهای منفی حاصل از سیاستهای سازمانی را کاهش دهند (موسوی و زارع، 1396). به علاوه، بخش قابل ملاحظهای از دانش موجود، حاکی از آن است که تصمیمات استخدام مانند انتخاب پرسنل، ارزشیابی عملکرد، فرصتهای آموزشی و ارتقا در اغلب اوقات ماهیتاً سیاسی هستند (ترک زاده و فریدونی، 1397). تحقیقات گذشته نشان میدهد که ارتباط منطقی بین کاری که فرد انجام میدهد و پاداشی که دریافت میکند در محیط سیاسی تحریف میشود (نورتور و همکاران، 2015). رفتار سیاسی در تمام ابعاد سازمان از جمله سازماندهی، رهبری، برنامههای تحول سازمانی، رضایت شغلی، بهرهوری، حل و فصل تعارضها، تعهد سازمانی، رسمیت، پیچیدگی، تمرکز و دانش محوری و مانند آنها تاثیر میگذارد (ترک زاده و فریدونی، 1397). وجود زیاد سیاستها در سازمان نشاندهنده وجود بی عدالتی و توزیع ناعادلانه منابع در میان کارکنان است. کارکنانی که توزیع نامناسب منابع سازمان مانند پاداشها و شناخت را درک میکنند، ممکن است دچار حس حسادت و رنجش شوند. چنین محیطی ممکن است به کاهش عملکرد کارکنان، سطوح بالاتر استرس و فشار روانی، کاهش رضایت و تعهد شغلی و غیره منجر شود (مختاری و همکاران، 1398). ورزش و چه بسا سازمان ورزشی همواره با سیاست ارتباط دارد. دخالت سیاست در ورزش بسیار گسترده میباشد؛ از انتخاب بازیکن در سطوح ملی گرفته تا حل تعارضات بین بازیکن و مسئولان، سیاست دخالت دارد (عبداللهی و همکاران، 1399). در میان سازمانهای موجود، فدراسیونهای ورزشی ازجمله سازمانهایی هستند که مدیران آنها مسئولیت فراوانی چون رعایت جنبه اخلاقی و ارزشی تصمیمهای شان درباره اهداف سازمانها و بهکارگیری منابع برای دستیابی به آن اهداف جایگاه ویژه دارند. توسعه کمی و کیفی ورزش در کشور ما نیازمند سازمانهای ورزشی اثربخش و مدیران ورزشی لایق، کارآمد و شایسته است. تحقق اثربخشی سازمانهای ورزشی در گرو مدیران ورزشی است که به توان آنان، در محیطهای خاص بستگی دارد که «سازمان» نامیده میشود (بورسارد و همکاران[8]، 2021). بنابراین با توجه به موارد اشارهشده، رفتار سیاسی برای موفقیت مدیران ورزشی از اهمیت بالایی برخوردار است. با توجه به این که مطالعات محدودی در این زمینه انجام شده است، در این مقاله شاخصهای سه متغیر رفتار سیاسی، تصمیمگیری مدیران و هویت سازمانی به تفکیک بررسی و نقش رفتار سیاسی مدیران در سازمانهای ورزشی بر هر یک مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
روششناسی پژوهش
این پژوهش از بعد هدف، کاربردی و از بعد شیوه اجرا، توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه مدیران فدراسیون‌ها، وزارت ورزش و جوانان، ادارات کل ورزش و جوانان استانها و نیز روسای هیئت‌های ورزشی استانها (250 مدیر زن و مرد) تشکیل میدادند که 104 نفر با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب و در تحقیق شرکت نمودند. به منظور اجرای مدلسازی معادله ساختاری واریانسمحور، توجه به پیشفرض اساسی این رویکرد حائز اهمیت بود و پیش از اجرای مدل مورد بررسی قرار گرفت. یکی از این پیشفرضها، حجم بهینه نمونه بود. مولر[9] (1999) برای تعیین حجم نمونه از نسبت حجم نمونه به پارآمتر آزاد برای برآورد استفاده میکند. وی حداقل این نسبت را 5 به 1، حد متوسط آن را نسبت 10 به 1 و حد بالای آن را نسبت 20 به 1 بیان مینماید. در پژوهش حاضر با توجه به حجم جامعه و با مدنظر قراردادن حداقل نسبت حجم نمونه به تعداد متغیرهای مشاهدهشده و پارامترهای آزاد، پیچیدگی مدل، روش برآوردهای پارامترهای آزاد برآورد حداکثر درستنمایی (نیاز داشتن به حجم نمونه متوسط)، حجم دادههای مفقود (کمتر از 5 درصد) و رابطه نرمالیتی چندمتغیره با حجم نمونه اصل بر این گذاشته شد که حجم نمونه 104 نفر به منظور اجرای مدلسازی معادله ساختاری کفایت لازم را دارد. دادههای پژوهش از طریق پرسشنامه محققساخته به دو روش کتابخانه‌ای و میدانی گردآوری شد. در این پژوهش به منظور اطمینان از پایایی ابزار اندازهگیری تحقیق از سه معیار آلفای کرونباخ، پایایی ترکیبی و پایایی rho_a و به منظور تعیین روایی از روایی همگرا (میانگین واریانس استخراجی متغیرها) و روایی واگرا (آزمون فورنل و لارکر، بارهای‌عرضی و آزمون HTMT) بهرهگیری شد. علاوه بر این، به منظور بررسی برازش مدل‌های ساختاری از معیارهای R Squares یا R2، معیار Q2، آزمون معنی‌داری فرضیات (ضریب t) و آزمون β (شدت و جهت) استفاده گردید. با توجه به نتایج آزمون چولگی و کشیدگی که در بازه 2 و 2- بودند، میتوان گفت که دادهها از توزیع طبیعی برخوردارند. همه تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نگارش 25 نرم افزار SPSS و نگارش0/3 نرم افزار Smart PLS انجام شد.
یافتههای پژوهش
نتایج حاصل از یافتههای توصیفی نشان داد که از 104 نفر نمونه آماری، بیشتر شرکتکنندگان (8/61 درصد) مرد و بقیه (1/38) درصد زن بودند. همچنین بیشتر نمونههای پژوهش در محدوده سنی بین 41 تا 50 سال با فراوانی (1/39 درصد) و کمترین در رده سنی زیر 30 سال با فراوانی (2/9 درصد) قرار داشتند. مدرک تحصیلی بیشتر شرکتکنندگان (1/29 درصد) کارشناسی و کمترین مدرک تحصیلی شرکتکنندگان (2/4 درصد) دکتری بود. بیشترین شرکتکنندگان دارای سابقه کاری 11 تا 15 سال (8/26 درصد) و کمترین شرکتکنندگان دارای سابقه کاری زیر 5 سال (4/12 درصد) بودند.
جدول 1: بررسی توصیفی متغیرهای تحقیق
|
متغیر |
میانگین |
انحراف معیار |
چولگی |
کشیدگی |
||
|
آماره |
آماره |
آماره |
انحراف استاندارد |
آماره |
انحراف استاندارد |
|
|
رفتار سیاسی |
3235/2 |
67429/0 |
215/1 |
237/0 |
089/1 |
469/0 |
|
تصمیمگیری مدیران |
6374/3 |
69243/0 |
645/1- |
237/0 |
139/2 |
469/0 |
|
هویت سازمانی |
6578/4 |
55308/0 |
255/1- |
237/0 |
698/1 |
469/0 |
مقادیر برآوردشده در جدول 1 بیانگر آن است که مقادیر میانگین متغیر رفتار سیاسی در نمونه پایینتر از میزان متوسط ۳ قرار دارد که این موضوع نشان میدهد میزان رفتار سیاسی در میان اعضای نمونه، کمتر از حد متوسط است. این در حالی است که مقادیر میانگین متغیرهای تصمیمگیری مدیران و هویت سازمانی در نمونه بالاتر از میزان متوسط ۳ قرار دارد. همچنین نتایج آزمون چولگی و کشیدگی نشان داد که این دادهها در بازه 2 و 2- هستند. بنابراین از توزیع طبیعی برخوردارند.
جدول 2: ضرایب بارهای عاملی پرسشنامه
|
سوال |
بار عاملی |
سوال |
بار عاملی |
سوال |
بار عاملی |
سوال |
بار عاملی |
|
1 |
655/0 |
13 |
752/0 |
25 |
639/0 |
37 |
815/0 |
|
2 |
794/0 |
14 |
727/0 |
26 |
828/0 |
38 |
62/0 |
|
3 |
779/0 |
15 |
694/0 |
27 |
74/0 |
39 |
783/0 |
|
4 |
682/0 |
16 |
769/0 |
28 |
673/0 |
40 |
678/0 |
|
5 |
722/0 |
17 |
789/0 |
29 |
627/0 |
41 |
652/0 |
|
6 |
685/0 |
18 |
771/0 |
30 |
757/0 |
42 |
662/0 |
|
7 |
736/0 |
19 |
711/0 |
31 |
671/0 |
43 |
71/0 |
|
8 |
709/0 |
20 |
741/0 |
32 |
717/0 |
44 |
604/0 |
|
9 |
63/0 |
21 |
688/0 |
33 |
768/0 |
45 |
656/0 |
|
10 |
826/0 |
22 |
776/0 |
34 |
774/0 |
46 |
674/0 |
|
11 |
793/0 |
23 |
797/0 |
35 |
797/0 |
47 |
633/0 |
|
12 |
762/0 |
24 |
784/0 |
36 |
731/0 |
48 |
_ |
مقادیر برآوردشده در جدول 2 (بارعاملی) بیانگر این است که بارهای عاملی سوالات پرسشنامههای رقتار سیاسی، تصمیمگیری مدیران و هویت سازمانی در وضعیت مطلوبی قرار دارند.
جدول 3: میانگین واریانس استخراجی متغیرها
|
نام متغیر |
AVE |
|
رفتار سیاسی |
772/0 |
|
تصمیمگیری مدیران |
599/0 |
|
هویت سازمانی |
708/0 |
مطابق با نظر فورنل و لارکر[10] (1981) میانگین واریانس استخراجی هر متغیر باید بالای 5/0 باشد. مقادیر برآوردشده در جدول 3 نشان میدهد که مقدار این ضریب برای تمامی متغیرها بالاتر از 5/0 است. بر این اساس میتوان روایی همگرای پرسشنامه تحقیق را مناسب ارزیابی نمود.
جدول 4: ماتریس همبستگی و جذر متوسط واریانس استخراجشده
|
هویت سازمانی |
تصمیمگیری مدیران |
رفتار سیاسی |
سازه ها |
|
|
|
737/0 |
رفتار سیاسی |
|
|
731/0 |
678/0- |
تصمیمگیری مدیران |
|
0.708 |
671/0 |
595/0- |
هویت سازمانی |
مقادیر برآوردشده در جدول 4 بیانگر این است که سازهها (متغیرهای مکنون) در مدل، تعامل بیشتری با شاخصهای خود نسبت به سازههای دیگر دارند. به بیان دیگر، روایی واگرای مدل در حد مناسبی است.
جدول 5: آزمون چند روش و چند خصیصه(HTMT)
|
هویت سازمانی |
تصمیمگیری مدیران |
رفتار سیاسی |
سازه ها |
|
|
|
|
رفتار سیاسی |
|
|
|
698/0 |
تصمیمگیری مدیران |
|
|
665/0 |
582/0 |
هویت سازمانی |
مقادیر برآوردشده در جدول 5 بیانگر این است که کلیه زوج متغیرها دارای HTMT کمتر از ۱ میباشند که بر این اساس میتوان گفت که روایی واگرای مدل پژوهش مورد تایید است.
جدول 6: روایی متقاطع شاخص اشتراکی
|
نام متغیر |
CVcom |
|
رفتار سیاسی |
452/0 |
|
تصمیمگیری مدیران |
437/0 |
|
هویت سازمانی |
409/0 |
مقادیر برآوردشده در جدول 6 حاکی از آن است که کلیه مقادیر CVcom بالاتر از 35/0 (قوی) هستند. بنابراین میتوان ادعا نمود که مدل بیرونی یا اندازهگیری از کیفیت بسیار قوی برخوردار است.
جدول 7: معیار R2 و Q2 هر یک از متغیرهای درون‌زای مدل
|
نام متغیر |
R2 |
Q2 |
نتیجه |
|
تصمیمگیری مدیران |
459/0 |
215/0 |
قوی |
|
هویت سازمانی |
486/0 |
204/0 |
قوی |
مقادیر برآوردشده در جدول 7 بیانگر آن است که با توجه به مقادیر بهدست آمده برای R2 و Q2 برای متغیرهای درون‌زا و با توجه به مقادیر ملاک، برازش مدل ساختاری به صورت قوی تأیید میشود.
شکل 1: ضرایب معناداریt مربوط به فرضیات اصلی
شکل 2: ضرایب معناداریt مربوط به فرضیات فرعی
شکل 3: ضرایب β مربوط به فرضیات اصلی
جدول 8: نتیجه فرضیه‌های تحقیق بر اساس نتایج مدل‌های ساختاری
|
فرضیات |
ضرایب معناداری |
ضرایب مسیر |
نتیجه |
|
رفتار سیاسی بر تصمیمگیری مدیران تاثیر دارد. |
381/11 |
678/0- |
تأیید |
|
رفتار سیاسی بر هویت سازمانی تاثیر دارد. |
103/2 |
259/0- |
تأیید |
|
تصمیمگیری مدیران بر هویت سازمانی تاثیر دارد. |
772/4 |
496/0 |
تأیید |
|
ائتلاف سیاسی بر تصمیمگیری عقلایی تاثیر دارد. |
735/2 |
499/0- |
تأیید |
|
ائتلاف سیاسی بر تصمیمگیری سیاسی تاثیر دارد. |
686/2 |
402/0- |
تأیید |
|
ائتلاف سیاسی بر تصمیمگیری تجربی تاثیر دارد. |
340/2 |
470/0- |
تأیید |
|
تحقق اهداف فردی بر تصمیمگیری عقلایی تاثیر دارد. |
813/1 |
113/0 |
رد |
|
تحقق اهداف فردی بر تصمیمگیری سیاسی تاثیر دارد. |
158/2 |
110/0 |
تأیید |
|
تحقق اهداف فردی بر تصمیمگیری تجربی تاثیر دارد. |
355/2 |
070/0 |
تأیید |
|
استفاده سیاسی از اطلاعات بر تصمیمگیری عقلایی تاثیر دارد. |
325/2 |
233/0- |
تأیید |
|
استفاده سیاسی از اطلاعات بر تصمیمگیری سیاسی تاثیر دارد. |
139/1 |
113/0- |
رد |
|
استفاده سیاسی از اطلاعات بر تصمیمگیری تجربی تاثیر دارد. |
173/1 |
248/0- |
رد |
|
چاپلوسی بر تصمیمگیری عقلایی تاثیر دارد. |
417/1 |
180/0- |
رد |
|
چاپلوسی بر تصمیمگیری سیاسی تاثیر دارد. |
888/1 |
235/0- |
رد |
|
چاپلوسی بر تصمیمگیری تجربی تاثیر دارد. |
805/0 |
052/0- |
رد |
|
کانون کنترل بر تصمیمگیری عقلایی تاثیر دارد. |
055/1 |
060/0 |
رد |
|
کانون کنترل بر تصمیمگیری سیاسی تاثیر دارد. |
532/0 |
204/0- |
رد |
|
کانون کنترل بر تصمیمگیری تجربی تاثیر دارد. |
004/0 |
192/0- |
رد |
|
استفاده سیاسی از ادراکات سیاستهای سازمانی بر تصمیمگیری عقلایی تاثیر دارد. |
411/0 |
001/0 |
رد |
|
استفاده سیاسی از ادراکات سیاستهای سازمانی بر تصمیمگیری سیاسی تاثیر دارد. |
406/0 |
076/0 |
رد |
|
استفاده سیاسی از ادراکات سیاستهای سازمانی بر تصمیمگیری تجربی تاثیر دارد. |
479/0 |
129/0 |
رد |
|
تصمیمگیری عقلایی بر عضویت تاثیر دارد. |
779/0 |
245/0- |
رد |
|
تصمیمگیری عقلایی بر وفاداری تاثیر دارد. |
745/0 |
197/0- |
رد |
|
تصمیمگیری عقلایی بر شباهت تاثیر دارد. |
810/0 |
145/0 |
رد |
|
تصمیمگیری سیاسی بر عضویت تاثیر دارد. |
359/1 |
341/0 |
رد |
|
تصمیمگیری سیاسی بر وفاداری تاثیر دارد. |
107/3 |
389/0 |
تأیید |
|
تصمیمگیری سیاسی بر شباهت تاثیر دارد. |
625/2 |
181/0 |
تأیید |
|
تصمیمگیری تجربی بر عضویت تاثیر دارد. |
843/2 |
686/0 |
تأیید |
|
تصمیمگیری تجربی بر وفاداری تاثیر دارد. |
982/2 |
449/0 |
تأیید |
|
تصمیمگیری تجربی بر شباهت تاثیر دارد. |
796/5 |
433/0 |
تأیید |
شکل 4: ضرایب β مربوط به فرضیات فرعی
بحث و نتیجهگیری
هدف از پژوهش حاضر، تحلیل رفتار سیاسی مدیران در سازمانهای ورزشی بود. یافتههای پژوهش نشان داد که داشتن ارتباط سیاسی با مدیران فدراسیونهای ورزشی و شبکهسازی ارتباطات میتواند بخش مهمی از رفتار سیاسی مدیران فدراسیونهای ورزشی باشد. میتوان گفت که بین رفتار سیاسی مدیران سازمانهای ورزشی استانها با تصمیمگیری مدیران ارتباط موثری وجود دارد. همچنین حصول مقدار منفی 678/0- برای ضریب مسیر نشاندهنده تاثیرگذاری منفی رفتار سیاسی بر تصمیمگیری مدیران میباشد. این مورد در مطالعه شیخی نژاد و همکاران (۱۳۹۵) نیز به اثبات رسیده است. آنان نتیجه گرفتهاند که مشارکت در تصمیمگیری در پرتو برداشت از سیاستهای سازمانی بر رفتار سیاسی تاثیر دارد. نتایج آنها نشان داد که از میان عوامل سازمانی، تمرکز، تأثیر مثبت و رسمیت، عدالت رویهای و مشارکت در تصمیمگیری تأثیر منفی بر برداشت از سیاست سازمانی دارند. کلیه عوامل شغلی شامل استقلال، بازخورد، تنوع مهارت و ارتباط با مدیرتأثیر منفی بر برداشت از سیاست سازمانی دارند. ترک زاده و فریدونی (2018) طی مطالعهای نشان دادند میان شیوع انواع جو سازمانی و میزان شیوع رفتارهای سیاسی سازمانی، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. بوچانان[11] (2014) نیز به نگرش مدیر، بهکارگیری قدرت و خودارتقایی به عنوان مولفههای تاثیرگذار رفتار سیاسی اشاره کرده است. علاوه بر این، بر اساس نتایج جدول 8 با توجه به اینکه مقدار آماره t برابر 103/2 (بزرگتر از 96/1) بوده، در سطح اطمینان 95 درصد میتوان گفت که بین رفتار سیاسی مدیران سازمانهای ورزشی استانها با شکلگیری هویت سازمانی ارتباط علی وجود دارد. همچنین حصول مقدار منفی 259/0- برای ضریب مسیر نشاندهنده تاثیرگذاری منفی رفتار سیاسی بر شکلگیری هویت سازمانی میباشد. نتایج این تحقیق با یافتههای تحقیقاتی همچون مشبکی اصفهانی و همکارانش (۱۳۹۸)، الیاسی و همکاران (1397)، عزیزی و همکاران (1396)، نادی و مشایخی (1395)، زبردست و همکاران (1395) و مرادیان (1393) همسو بوده است.
از نقطه نظر ارتباط هر کدام از مولفههای رفتار سیاسی شامل ارتقا بر مبنای نگرش، نحوه ارزیابی مدیریت، جایگاه شایسستهسالاری و ترجیح منافع شخصی با مولفههای هویت سازمانی شامل نگرش تعلقخاطر سازمانی، وابستگی و افتخار به سازمان، تمایل به استقرار فعالیت، دریافت بازخورد مثبت از سازمان، هویت دادن سازمان به فرد، همکاری داوطلبانه با سازمان، اهمیت سرنوشت سازمان، ارزیابی مثبت از سازمان، اهداف مشترک اعضا، اشتراکات با سایر اعضای سازمان و ارزشهای مشابه با سازمان که در پژوهش کنونی مورد بررسی قرار گرفت، شباهتهایی بین تحقیقات پیشین و این پژوهش یافت شد. به عنوان مثال، یافتههای این تحقیق با نتایج تحقیقات الیاسی و همکارانش (1397)، زبردست و همکارانش (1395)، هادی نژاد(1389)، آبورلوگباراکا و همکاران[12] (2016) و الیاسی و همکاران (1397) همسوست.
در نهایت بر اساس نتایج بهدست آمده و با توجه به اینکه مقدار آماره t برابر 772/4 (بزرگتر از 96/1) است، در سطح اطمینان 95 درصد میتوان گفت که بین تصمیمگیری مدیریت با شکلگیری هویت سازمانی ارتباط علی وجود دارد. همچنین حصول مقدار مثبت 496/0 برای ضریب مسیر نشاندهنده تاثیرگذاری مثبت تصمیمگیری مدیریت بر شکلگیری هویت سازمانی میباشد. نتایج نشان دادند که در مقایسه با فرایند تصمیمگیری رفتار سیاسی، اتخاذ تصمیمات بر اساس فرایند عقلایی میزان اثربخشی بیشتری در سازمان ایجاد میکند. زمانی که مسئولان و کارشناسان برای گرفتن تصمیمات مهم به دنبال کسب اطلاعات باشند و سعی در جمع‌آوری اطلاعات مربوط به مسئله یا مشکل یا فرصت ایجاده شده و سپس تصمیمگیری دارند، به طور حتم در مسیر دستیابی به اهداف سازمان و اثربخشی تصمیمات گرفتهشده پیشرفت چشمگیری خواهند داشت. همچنین میتوان گفت که بین تصمیمگیری مدیران با مولفههای شفافیت هدف، مواجهه با مسئله برای تحقق اهداف سازمانی، شناخت مسئله، جمع آوری دادهها، تجزیه و تحلیل دادهها، جمع آوری دادهها بدون سوگیری، بررسی راهحلهای متعدد، تجزیه و تحلیل راهحلهای متعدد، اولویتبندی راهحلها براساس اهداف سازمانی، انتخاب سادهترین راهحل و انتخاب با کیفیتترین راهحل و شکلگیری هویت سازمانی با مولفههای نگرش تعلقخاطر به سازمان، وابستگی و افتخار به سازمان، تمایل به استمرار فعالیت، دریافت بازخورد مثبت از سازمان، هویت دادن سازمان به فرد، همکاری داوطلبانه با سازمان، اهمیت داشتن سرنوشت سازمان، توصیه سازمان برای کار، ارزیابی مثبت از سازمان، اهداف مشترک سازمان، اشتراک با همکاران و شباهت ارزشها با هویت سازمان ارتباط وجود دارد. در این راستا، نتایج این پژوهش با یافتههای مطالعات علی اصغرپور و همکاران (۱۳۹۷)، پروری و همکاران (۱۳۹۵)، وان گیلز و همکاران[13] (۲۰۱۷)، شفیع زاده و گیلوری (۱۳۹۷)، مخلصی (۱۳۹۴) و خلیفه سلطانی و همکارانش (۱۳۹۱) همسوست.
به طور کلی نتایج نشان داد که رفتارسیاسی مطلوب مدیران در سازمانهای ورزشی میتواند در توسعه خردمندی سیاسی در فرایند تصمیمگیری، تغییر و تحول سازمان، افزایش رضایت شغلی، اندازهگیری اثربخشی سازمان، بهکارگیری مدیریت مشارکتی و افزایش قدرت در کارکنان موثر واقع گردد. همچنین مشخص گردید که بعضی از عوامل مانند ویژگیهای فردی که در انحصار کارکنان سازمان قرار دارند و برخی دیگر که در سایه فرهنگ سازمانی یا محیط داخل سازمان بهوجود میآیند، در جنبه سازنده رفتارهای سیاسی مدیران سازمانهای ورزشی نقش مهمی را ایفا میکنند.
با توجه به نتایج بهدست آمده به مدیران پیشنهاد میشود در زمان اتخاذ تصمیمات به پیامدهای طولانی مدت آن برای سازمان توجه گردد. تصمیماتی که آگاهانه و بادقت اتخاذ شوند، میتوانند موجب همراهی افراد برای دستیابی به اهداف مشترک سازمانی شوند. همچنین پیشنهاد میشود برای افزایش هویت و تعلق سازمانی، توجه بیشتری به مشارکت و سهیم کردن کارمندان در تصمیمات مدیریتی و گزینش آنها بر مبنای متغیرهای رفتار سازمانی صورت گیرد. علاوه بر این، با توجه به ارتباط مثبت هویت سازمانی و رفتار، مدیران میتوانند با انتخاب رفتارهای مناسب در شکلگیری نوعی از هویت سازمانی مثبت به کارمندان و سازمان در رسیدن به اهداف سازمانی کمک کنند. این کار نیاز به برنامهریزی و توجه دقیق دارد. با توجه به نتایج بهدست آمده پیشنهاد میشود هنگام تعیین مدیران، افرادی برگزیده شوند که به نقش و نظر کارمندان در تصمیمگیریهای سازمانی اهمیت و مشورت با آنها را در فعالیتهای خود مدنظر قرار میدهند. به علاوه، پیشنهاد میشود دورههای آموزشی ویژهای برای مدیران به منظور آشنایی آنان با روشهای مناسب افزایش مشارکت کارمندان در تصمیمات و ارتقای رفتارهای سازمانی آنها برگزار گردد تا از این طریق بتوان هویت سازمانی را نیز در این افراد ارتقا داد. با توجه به این که ارتقای هویت سازمانی میتواند بازدهی را بالا ببرد و در توسعه و پیشرفت سازمان موثر باشد، تاکید بر این دو مولفه از جانب مدیران و سازمانها ضروری است.
برخی محدودیتهای این پژوهش عبارت بودند از: 1- شرکتکنندگان به دلیل اینکه از جامعه آماری مشخصی انتخاب شدند، لذا نتایج پژوهش فقط قابل تعمیم به این جامعه آماری میباشد. 2- حوزه پژوهش محدود به رفتار سیاسی مدیران در سازمانهای ورزشی بود.
محدودیتهای خارج از کنترل پژوهشگر نیز میتوانند بر نتایج پژوهش اثر داشته باشند: 1- محدودیتهای ساختاری، مقررات و ضوابط سازمان و نوع روابط انسانی؛ 2- ملاحظات انسانی در پاسخ افراد به سوالات پرسشنامه.
منابع
- آقایی، نجف و مرادی، عرفان. (1396). «تعیین روابط علی فرهنگ و سکوت سازمانی: نفش میانجی هویت سازمانی در اداره کل ورزش و جوانان استان البرز». 4(1)، صص 31-40.
- الیاسی، قاسم؛ امیرتاش، علی محمد و صفانیا، علی محمد. (1397). «تبیین تاثیر هویت سازمانی بر بهرهوری نیروی انسانی با تاکید بر نقش میانجی آوای سازمانی (مورد مطالعه: کارکنان اداره تربیتبدنی دانشگاههای آزاد اسلامی ایران)». مجله مدیریت بهره وری. 12(47)، صص 189-211.
- البرزی، اعظم. (1394). «بررسی تاثیر هویت سازمانی و فرهنگ سازمانی در بروز رفتار شهروندی سازمانی». نشریه مدیریت بهرهوری. 9(36)، صص 199-221.
- پروری، پیمان؛ نقدی، اسدالله و سهرابی، روح الله. (1395). «مطالعه رابطه هویت سازمانی و ابعاد سهگانه آن با بدبینی سازمانی کارکنان (مطالعهای بین کارکنان ادارات ورزش و جوانان استان قزوین)». نشریه مدیریت منابع انسانی در ورزش. 7(1)، صص 137-150.
- شفیع زاده، حمید و گیلوری، سعید. (1397). «بررسی رابطه مشارکت در تصمیمگیری و رفتار مدنی سازمانی با هویت سازمانی در مربیان ورزش شهرستان گرمسار». مجله مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش. 5(2)، صص 21-30.
- عبداللهی، خلیل؛ راسخ، نازنین و قاسمی، حمید. (1399). «تأثیر رفتار سیاسی بر عملکرد کارکنان ستادی وزارت ورزش و جوانان». فصلنامه تخصصی علوم سیاسی. 16(50)، صص 173-193.
- عزیزی، بهادر؛ فهیم دوین، حسن و میرزازاده، زهرا سادات. (1396). «بررسی رابطه هویت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی با نقش میانجی هوش هیجانی در کارکنان اداره کل ورزش و جوانان». مجله مدیریت ورزشی. 9(4)، صص 715-726.
- علی مرادیان، سعید؛ باینگانی، بهمن و محمدی فاتح، اصغر. (۱۳۹۴). «بررسی رابطه بین هویت سازمانی، جامعهپذیری سازمانی و رفتار سیاسی کارکنان در شرکت پرداخت الکترونیک پاسارگاد». اولین کنفرانس ملی علوم مدیریت نوین و برنامهریزی فرهنگی اجتماعی ایران. قم، مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی سروش حکمت مرتضوی.
- فرح بخش، سعید؛ نیک پی، ایرج و شجاعی، عظیمه. (1395). «بررسی رابطه بین رفتار سیاسی مدیران و تعهد سازمانی کارکنان با تعدیلگری عدالت سازمانی در دانشگاه لرستان». 12(3)، صص 7-37.
- فریدفتحی، اکبر، ولی زاده، راضیه. (1398). «شناسایی عوامل موثر بر رفتار سیاسی مدیران فدراسیونهای ورزشی». مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش.6 (4)، صص 119-130.
- مخلصی، مجید. (1394). «بررسی هویت سازمانی در اداره کل ورزش و جوانان استان مازندران». کنفرانس بینالمللی پژوهشهای نوین در مدیریت و مهندسی صنایع، تهران.
- مرتضوی، سعید؛ ناظمی، شمس الدین؛ لگزیان، محمد و جعفریانی، حسن. (1391). «کشف و بازنمایی الگوی بومی رفتار سیاسی مدیران». رویکرد داده بنیاد، اندیشه مدیریت راهبردی. 8(1)، صص 99-133.
- موسوی، نجم الدین و فرجام، زارع. (1396). «بررسی نقش رفتارهای سیاسی بر بروز رفتارهای منافقانه باتوجه به نقش میانجی معنویت». فصلنامه مطالعات رفتار سازمانی. 6(4)، صص 161-187.
- نقشبندی، سیدصلاح الدین و میرانی، کاوه. (1398). «اعتباریابی پرسشنامه ادراک رفتارهای سیاسی سازمانی». مطالعات مدیریت ورزشی. 11 (53)، صص 139-156.
- هادیزاده مقدم، اکرم؛ رضایی، سیدعابد و اکبری، خدیجه. (1389). «رهیافت راهبردی تاکتیکهای سیاسی در سازمان». مطالعات مدیریت راهبردی. 1(3)، صص 89-106.
- Aborlo Gbaraka, Kpakol. Nkiru Judipate, Obiora. Seth Accra, Jaja. (2016). Employee participation and organizational identification: implication of the mediating effect of organizational cuiture. 8(11). 2222-1905
- Broussard, R., Heath, W., & Barnidge, M. (2021). “Incidental exposure to political content in sports media: antecedents and effects on political discussion and participation”. The Communication Review, 1-21.
- Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Structural equation models with unobservable variables and measurement error: Algebra and statistics.
- KOÇAK, D. (2020). “The Relationship between Political Behavior Perception and Prosocial Motivation-Mediating Role of Organizational Trust”. Business & Management Studies: An International Journal, 8(1), 329-350.
- Mueller, R. O. (1999). “Basic principles of structural equation modeling: An introduction to LISREL and EQS”. Springer Science & Business Media.
- Nurture, covenant; Naqdi, Assadollah and Sohrabi, Ruhollah. (2015). “Study of the Relationship between Organizational Identity and Its Three Dimensions with Organizational Pessimism of Employees (A Study between Employees of Sports and Youth Departments of Qazvin Province)”. Journal of Human Resource Management in Sports, Vol. 7, No. 2: 137-150.
- Turkzadeh, Jafar, Fereydoni, Faezeh. (2018). “Predicting the prevalence of organizational political behaviors in different organizational atmospheres”. Applied Sociology.29 (3), 117-138.
- Van gils, S. Hogg, M.A, Van quaquebeke, N. et al. (2017). “When organizational identification elicits moral decision-making: A matter of the right climate”. J bus ethics 142, 155-168.
)