نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجو دکتری مدیریت ورزشی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران
2 دانشیار مدیریت ورزشی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران
3 استادیار مدیریت ورزشی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران
4 استادیار فیزیولوژی ورزشی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران.
چکیده
هدف از این پژوهش مقایسة مشکلات تورهای گردشگری ورزشی در رویدادهای داخلی و خارجی بود که طرح کلی پژوهش آمیخته کیفی-کمی که بخش کیفی به روش داده بنیاد و با استفاده از مصاحبه نیمه ساختارمند با 13 نفر از متخصصان ورزشی و فعالان گردشگری ورزشی به روش نمونهگیری هدفمند و در حد اشباع نظری انجام و در بخش کمی به روش توصیفی-پیمایشی که جامعه آماری گردشگران تورهای داخلی 320 نفر به روش جدول مورگان و نمونهگیری در دسترس و گردشگران تورهای رویدادهای خارجی 100 نفر به روش در دسترس-تصادفی انتخاب و با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته برگرفته از ترکیب بخش کیفی و پیشینه تحقیق که دارای 45 گویه در قالب 8 عامل بود و همچنین روایی و پایایی بخش کیفی و کمی نیز انجام و مورد تأیید قرار گرفت. با توجه به یافتههای بخش کیفی، هشت عامل حملونقل، زیرساختها، فرهنگی، ایمنی و امنیت، بلیتفروشی، مدیریتی، اقتصادی و اقامتی بهعنوان مشکلات تورهای گردشگری ورزشی در رویدادهای داخلی و خارجی شناسایی شدند. در بخش کمی عوامل شناساییشده با توجه به بار عاملی به ترتیب عوامل مدیریتی، فرهنگی، ایمنی و امنیت، بلیتفروشی، اقتصادی، اقامتی، زیرساختها و حملونقل رتبهبندی شدند. همچنین مقایسه دو گروه تورهای گردشگری ورزشی در رویدادهای داخلی و خارجی نشان داد که عوامل بلیتفروشی، حملونقل، اقتصادی و ایمنی و امنیتی در گروه مربوط به تورهای گردشگری رویدادهای داخلی و عوامل مدیریتی، اقامتی و فرهنگی در گروه مرتبط با تورهای گردشگری رویدادهای ورزشی خارجی از بالاترین اهمیت برخوردارند.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
Comparison of the problems of sports tourism tours in domestic and foreign events
نویسندگان [English]
- Sayedeh Fatemeh Badeei Nameghi 1
- Zayalabedi, Falah 2
- Taher Behlekeh 3
- asra askari 4
1 PhD Student of Sports Management, Islamic Azad University, Gorgan Branch, Gorgan, Iran
2 Associate Professor of Sports Management, Islamic Azad University of Gorgan, Gorgan, Iran
3 Assistant Professor of Sports Management, Gorgan Branch, Islamic Azad University, Gorgan, Iran
4 Assistant Professor of Sport Management, Gorgan Branch, Islamic Azad University, Gorgan, Iran.
چکیده [English]
The purpose of this study was to compare the problems of sports tourism tours in domestic and foreign events. Purposeful and theoretically saturated sampling was done and in a quantitative part by descriptive-survey method that the statistical population of domestic tours tourists 320 people by Morgan table method and available sampling and tourists of foreign events tours 100 people by random access method was selected and used The researcher-made questionnaire was taken from the combination of the qualitative section and the research background, which had 45 items in the form of 8 factors, as well as the validity and reliability of the qualitative and quantitative sections. According to the findings of the quality sector, eight factors of transportation, infrastructure, culture, safety and security, ticket sales, management, economy and accommodation were identified as problems of sports tourism tours in domestic and foreign events. In the quantitative section, the identified factors were ranked according to the factor, managerial, cultural, safety and security factors, ticket sales, economy, accommodation, infrastructure and transportation, respectively. Also, the comparison of the two groups of sports tourism tours in domestic and foreign events showed that ticket sales, transportation, economic, safety and security factors in the group related to domestic events tourism tours and managerial, residential and cultural factors in the group related to events tourism tours foreign sports are of the highest importance.
کلیدواژهها [English]
- Tours
- Challenges
- Safety
- Accommodation
مقایسه مشکلات تورهای گردشگری ورزشی در رویدادهای داخلی و خارجی
سیده فاطمه بدیعی نامقی[1]
زینالعابدین فلاح[2]
طاهر بهلکه[3]
تاریخ دریافت مقاله: 13/5/1400
تاریخ پذیرش مقاله:1/9/1400
مقدمه
گردشگری از دیرباز موردتوجه اقوام و ملتهای مختلف بوده است و بنا به دلایل مختلف به شهرها و کشورهای دیگر سفرکردهاند و گواه آن سفرنامههای متعددی است که به رشته تحریر درآمده است. بااینحال، از ابتدا قرن بیستم با پیشرفت در حملونقل و فناوری ارتباطات، شاهد توسعه جهانی هرچه بیشتر گردشگری هستیم (یانگ[4] و همکاران، 2020: 1). یکی از انواع رو به رشد و پرطرفدار گردشگری، گردشگری ورزشی است که موردتوجه گردشگران قرارگرفته است. گردشگری ورزشی از ادغام دو صنعت مهم گردشگری و ورزش ایجاد شده است. این دو صنعت به فعالیتهای مهمی در کشورهای توسعهیافته و درحالتوسعه تبدیل شدهاند و نقش مهمی در بازار داخلی کشورها دارند. گردشگری ورزشی شامل آن دسته از فعالیتهای مرتبط با سفر است که فرد یا افرادی محل زندگی خود را باهدف تماشا یا شرکت در رویدادهای ورزشی (حرفهای و تفریحی) یا انجام فعالیت بدنی و تمرین ورزشی خارج از محل زندگی یا کمک یا حمایت شخصی از ورزشکاران در مسابقات و فعالیتهای آموزشی ترک میکنند (شلمر[5] و همکاران، 2020: 96). گردشگری ورزشی ترکیبی از تفریح، فعالیت بدنی، تماشای مسابقات ورزشی و برقراری ارتباط باعلاقه مندان به ورزش است (جیان[6]، 2014: 132).
صنعت گردشگری ورزشی سهم عمدهای از درآمدهای صنعت گردشگری جهان را به خود اختصاص داده است؛ بهطوریکه جیان (2014) ادعا کرده است که درآمد گردشگری ورزشی 32 درصد از کل درآمد گردشگری جهان را تشکیل میدهد. بر اساس اطلاعات موجود درآمد کشورهای پیشرفته جهان از محل گردشگری ورزشی سالانه چیزی بیش از 20 میلیارد دلار است، اما ایران باوجود جاذبههای بینظیر گردشگری و طبیعی و داشتن آثار تاریخی چندین هزارساله و از طرفی باوجود صرف هزینههای هنگفت از سوی وزارت ورزش و جوانان، کمیته ملی المپیک، فدراسیونها و سایر نهادهای مرتبط با برگزاری رویدادهای ورزشی ملی و بینالمللی، تاکنون بهره چندانی از این حوزه نبرده است (ناطقی و همکاران، 1396: 149). البته موانع متعددی برای این ناکامیها و عدم توسعه گردشگری ورزشی ایران بیان شده است. ازجمله موانع توسعه گردشگری ورزشی ایران میتوان به موانع اداری- مدیریتی، امکانات و تجهیزات، فردی، مالی و اقتصادی، امنیتی، روساختها و اطلاعرسانی (کریمی و همکاران، 1399: 61)، موانع مدیریتی، زیرساختی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، عوامل مدیریتی، زیرساختی، فرهنگی- سیاسی و ارتباطی- تبلیغاتی (امینی و همکاران، 1398: 69)، ضعف بازاریابی و تبلیغات، عوامل برنامهریزی و مدیریتی، ضعف آموزشی، عوامل زیر بنایی و خدماتی، موانع اقتصادی و موانع سیاسی (علوی و همکاران، 1397: 54)، موانع مدیریتی، زیرساختی و اطلاعاتی- ارتباطی (امینی و همکاران، 1396: 26)، موانع مدیریتی و منابع انسانی، حمایتهای قانونی، بازاریابی، زیرساختها و اماکن، فرهنگی و آموزشی و ضعف تحقیق و پژوهش (میرزازاده و عبدالملکی، 1395: 25) اشاره نمود. فارغ از موانع توسعه گردشگری ورزشی در کشور، تورهای ورزشی یکی از عواملی هستند که کمیت و کیفیت آنها میتواند به رونق هرچه بیشتر گردشگری ورزشی کمک نماید. ناطقی و همکاران (1396) تورهای گردشگری را بهعنوان یکی از چهار مؤلفه تأثیرگذار بر توسعه گردشگری ورزشی در ایران معرفی کردهاند.
با توجه به افزایش روزافزون تعداد گردشگران، حمایت از آنها در طی سفرشان حائز اهمیت است (شیرمحمدی و همکاران، 1399: 1218). گردشگران اغلب به دنبال بازدید از مکانهای جدید هستند که اغلب اطلاعات کافی از آنها در اختیار ندارند (مشتاقی و همکاران، 1396: 60). در حقیقت، آنها نه تمایل و نه فرصت کافی دارند تا اطلاعات پراکنده و ناقص بهویژه سازماننیافته را جستوجو کنند (حسینی امیری و همکاران، 1395: 62). یکی از راههای حل این مشکل، استفاده از تورهای آژانسهای گردشگری است که برنامهریزی سفر را بهصورت کامل انجام میدهند و بسیاری از دغدغههای گردشگران را برطرف مینمایند. همچنین با توجه به اینکه تورهای گردشگری از راهنمای تور بهره میگیرند، گردشگران میتوانند اطلاعات مفیدی را در مورد مقصد گردشگری بهویژه در مورد سفرهای خارج از کشور در حین سفر به دست آورند. از طرفی با توجه به اینکه آژانسهای گردشگری خرید عمده انجام میدهند، از قدرت چانهزنی بالایی برخوردار هستند و میتوانند بستههای خدمات گردشگری (تغذیه، بلیت هواپیما و مسابقات، هتل و غیره) را با قیمت پایینتری در اختیار گردشگران قرار دهند. تورهای گردشگری، با ارزش تقریبی 250 میلیارد دلار و رشد فزاینده سالانه 9 درصد از بالاترین نرخ رشد در بین همه بخشهای گردشگری برخوردارند و از حیث جذب مخارج گردشگران نیز با 10 درصد، بعد از صنایع پرواز و اقامت، جایگاه سوم را دارند (تامز، 2017: 26). البته گردشگران برای مسافرت به مقاصد گردشگری، غیر از تورهای گردشگری، گزینه مسافرت انفرادی را نیز در اختیار دارند و اینکه کدام گزینه را انتخاب کنند، بستگی به سابقه، شرایط و کیفیت تورهای گردشگری دارد. معمولاً گردشگران موارد مختلفی را برای انتخاب تورهای گردشگری در نظر میگیرند. تلز و تئوچاریس[7] (2016) اظهار کردند که هزینه بازدید از مقصد، برنامهریزی سفر، کیفیت محل اقامت، نیاز به ارتباطات و سرگرمی، صرفهجویی در وقت، ایمنی، تضمین کیفیت خدمات ارائهشده، خدمات راهنمای تور و همچنین پوشش قانونی گردشگر در صورت بروز حادثه ازجمله دلایل بسیار مهمی است که گردشگر برای انتخاب بسته تورهای گردشگری در نظر میگیرد. علاوه بر این، زیرساختها و تنوع فعالیتها، اعتبار اطلاعات ارائهشده و قیمتگذاری نیز به همان اندازه برای ارزیابی بسته تورهای گردشگری مهم محسوب میشود.
طراحی و برگزاری بستههای سفر بهعنوان تور گردشگری، درعینحال که یکی از جذابترین کسبوکارهاست، به تخصص و مهارتهای خاصی نیاز دارد، زیرا در غیر این صورت آنچه بهعنوان بسته سفر فروخته میشود، دارای مشکلات و نقایص فراوانی خواهد بود (اذانی و همکاران، 1390: 74). تحیقیات محدودی در زمینه تورهای گردشگری انجامگرفته است. ازجمله شیرمحمدی و همکاران (1399) به ضعف راهنمایان تورهای گردشگری اشاره و اظهار کردند که راهنمای تور باید اطلاعات جغرافیایی غنی در زمینه مکانهای گردشگری داخلی، فرهنگ مقصد، محل اقامت و نحوه استفاده از وسایل حملونقل عمومی داشته باشد. مجوز کارت راهنمایی تور باید در اختیار افرادی قرار گیرد که علاوه بر دانش گردشگری و زبان تخصصی، دارای سواد و دانش جغرافیایی مناسبی از مقاصد گردشگری باشند. همچنین، نتایج تحقیق ورمزیاری و همکاران (1397) نشان داد که تمایل افراد به سفرهای روستایی تورمحور، به ترتیب تحت تأثیر عوامل فضای ایمن خانوادگی و تغذیه مناسب، سرگرمی و امنیت خاطر در طول سفر، نظم و برنامه سفر شفاف و مناسب، وسیله نقلیه مناسب و حضور بهموقع آن، مشوقها و امتیازات آژانس و فضای تجرد است. یافتههای کیو[8] و همکاران (2018) نیز حاکی از آن است که راهنمای تور از نظر دانش و توانایی حل مشکل میتواند رضایتمندی قابلتوجهی در میان گردشگران ایجاد کند. علاوه بر این، ناطقی و همکاران (1396) نشان دادند که بین عوامل ایجاد سایتهای اینترنتی و معرفی جاذبههای گردشگری کشور، تبلیغات در شبکههای تلویزیونی و ماهوارهای ایجاد و معرفی تورهای گردشگری و توسعه زیرساختها بر توسعه گردشگری ورزشی تفاوت معنادار و مثبتی وجود دارد. عامل ایجاد سایتهای اینترنتی و معرفی جاذبههای گردشگری کشور در رتبه اول و بهترین رتبه و عامل ایجاد و معرفی تورهای گردشگری در رتبه چهارم و کمترین رتبه قرار دارند. نتایج تحقیق مجدانی و عسکریان (1394) هم نشان داد که ازنظر کل ورزشکاران، کیفیت دسترسی و کیفیت اقامتگاه بر میزان رضایتمندی دارای تأثیر معنیداری است. از دیدگاه ورزشکاران داخلی، فقط کیفیت دسترسی بر میزان رضایتمندی تأثیرگذار است و از تظر ورزشکاران خارجی، کیفیت دسترسی و کیفیت اقامتگاه بر میزان رضایتمندی اثر دارد.
همانگونه که در تحقیقات پیشینه مشاهده میگردد، بیشتر تحقیقات به موانع و مشکلات گردشگری ورزشی پرداختهاند و تحقیقات اندکی در زمینه تورهای گردشگری انجام گرفته است. این دسته از تحقیقات نیز بیشتر بر عوامل جذبکننده گردشگران و کیفیت خدمات تورهای گردشگری تمرکز کردهاند و تحقیقی در زمینه تورهای گردشگری ورزشی یافت نشد. با توجه به کمبود تحقیقات در زمینه تورهای گردشگری و بهویژه مشکلات آنها، انجام پژوهشهایی در این زمینه لازم به نظر میرسد. به همین جهت در تحقیق حاضر، مشکلات تورهای گردشگری ورزشی شناسایی و مشکلات تورهای گردشگری ورزشی در رویدادهای داخلی و خارجی مقایسه خواهد شد.
روششناسی پژوهش
پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی، از نظر شیوه گردآوری دادهها توصیفی- پیمایشی و بر اساس رویکرد پژوهش، آمیخته بود. در مرحله اول، برای ساخت الگو از روش کیفی تحلیل محتوا و برای آزمون الگو از روش کمی توصیفی- تحلیلی و از نوع همبستگی مبتنی بر الگوی معادلات ساختاری استفاده گردید. روش تحقیق آمیخته از نوع اکتشافی متوالی بود؛ یعنی ابتدا کیفی و سپس کمی بود. ابزار مورداستفاده در این پژوهش بعد از انجام مصاحبه و رسیدن به اشباع نظری تدوین شد که شامل 32 گویه در قالب هشت مؤلفه حملونقل، زیرساختها، فرهنگی، ایمنی و امنیت، بلیتفروشی، مدیریتی، اقتصادی و اقامتی در قالب طیف پنج گزینهای لیکرت (خیلی خوب، 5 امتیاز تا خیلی بد، 1 امتیاز) یود. در بخش اول (کیفی) برای انجام مصاحبه میدانی، جامعه آماری پژوهش را اساتید مدیریت ورزشی، مدیران و متخصصان تورهای گردشگری داخلی و خارجی تشکیل میدادند- مصاحبه با 13 نفر تا حد اشباع نظری ادامه یافت. در بخش دوم (کمی) بعد از گردآوری اطلاعات حاصل از پژوهش کیفی، اقدام به ساخت پرسشنامه شد و این پرسشنامه در بین گردشگران ایرانی تورهای ورزشی در رویدادهای داخلی و خارجی توزیع گردید.
جدول 1: حجم جامعه آماری و حجم نمونه
ردیف |
طبقات جامعه آماری |
حجم جامعه آماری |
حجم نمونه |
روش نمونهگیری |
توضیحات |
1 |
گردشگران رویدادهای داخلی |
2000 |
320 |
مورگان/ تصادفی-در دسترس |
گردشگران تورهای ورزشی رویدادهای داخلی |
2 |
گردشگران رویدادهای خارجی |
نامشخص |
100 |
در دسترس |
گردشگران تورهای ورزشی رویدادهای خارجی |
جمع کل |
نامشخص |
420 |
- |
- |
در این پژوهش از دو بخش آمار توصیفی و آمار استنباطی بهرهگیری شد. در بخش آمار توصیفی از فراوانی و درصد فراوانی برای بیان ویژگیهای جمعبتشناختی پژوهش، از شاخصهای کشیدگی و چولگی بهمنظور بررسی توزیع دادهها (طبیعی و یا غیرطبیعی بودن) و برای بررسی و پاسخ به سؤالات پژوهش در ابتدا از نرمافزار Max QDA نسخه Pro و در ادامه بهمنظور رسم و تدوین مدل اندازهگیری و مدل ساختاری از نرمافزارهای اسپیاساس نسخه 24 و پیالاس نسخه 0/2 و از آزمون آماری یومنویتنی بهمنظور مقایسه تورهای گردشگری داخلی و خارجی استفاده گردید.
از آزمونهای آماری ضرایب بارهای عاملی، آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی برای برای سنجش پایایی و روایی مدل اندازهگیری بهرهگیری شد. همچنین روایی محتوایی با استفاده از فرمهای روایی سنجی CVI و CVR مورد تأیید قرار گرفت. مقدار CVR با توجه به تعداد اساتید (7 نفر)، 81/0 و مقدار CVI بیشتر از 80/0 بهدست آمد. بنابراین روایی محتوایی ابزار هم تأیید شد. روایی واگرا و همگرا که مربوط به معادلات ساختاری است، موردسنجش قرار گرفت.
یافتههای پژوهش
یافتههای توصیفی مربوط به نمونههای آماری پژوهش حاضر در بخش کیفی در جدول 2 به نمایش گذاشته شده است:
جدول 2: یافتههای توصیفی پژوهش
افراد |
تحصیلات |
سن |
جنسیت |
پست و سوابق |
افراد |
تحصیلات |
سن |
جنسیت |
پست و سوابق |
1 |
دکتری |
38 |
مرد |
استاد مدیریت ورزشی |
8 |
ارشد |
59 |
زن |
مدیریت آژانس گردشگری |
2 |
دکتری |
45 |
مرد |
استاد مدیریت ورزشی |
9 |
ارشد |
36 |
مرد |
مدیریت آژانس گردشگری |
3 |
دکتری |
44 |
مرد |
استاد مدیریت ورزشی |
10 |
ارشد |
38 |
مرد |
کارشناس گردشگری |
4 |
دکتری |
52 |
مرد |
استاد مدیریت ورزشی |
11 |
کارشناسی |
49 |
مرد |
کارشناس گردشگری |
5 |
دکتری |
54 |
زن |
استاد مدیریت ورزشی |
12 |
کارشناسی |
55 |
زن |
مسئول تور گردشگری ورزشی |
6 |
دکتری |
46 |
مرد |
استاد مدیریت ورزشی |
13 |
کارشناسی |
52 |
مرد |
مسئول تور گردشگری ورزشی |
7 |
ارشد |
41 |
مرد |
مدیریت آژانس گردشگری |
|
|
|
|
|
درگام اولِ کدگذاریها، هر یک از مقولههای اصلی مربوط به مشکلات تورهای گردشگری ورزشی در رویدادهای داخلی و خارجی، استخراج شد که در قالب پاسخگویی به سؤال اصلی پژوهش بود: مشکلات تورهای گردشگری ورزشی در رویدادهای داخلی و خارجی کدام است؟
بعدازاینکه کدها به کدهای اولیه بر اساس رویدادها و واقعیات برچسب زده شد، کدهای اولیه شکل گرفتند. سپس سه نفر از خبرگان، کدهای اولیه را بررسی و بر اساس کدگذاریهای خودروی اسناد، مورد تغییر و تعدیل قرار دادند. بنابراین در بخش کیفیتسنجی کدهای اولیه از روش تثلیث یا مثلثسازی بهره گرفته شد. سپس بر اساس نظریه کوربین و استراوس[9] (2008)، ارتباط بین کدهای اولیه بررسی و دستههایی ایجاد گردید که «مقوله» خوانده میشود.
فرآیند کدگذاری محوری، دادههای بهدستآمده از کدگذاری باز را ترکیب میکند. یک مقوله دستهبندیای از ایدههاست که از راه تحلیل تطبیقی مستمر نمایان میشود (کوربین و استراوس، 2008: 116). از تحلیل تطبیقی مستمر نتایج اولیه کدگذاری باز، 8 کد محوری نمایان شد: «حملونقل، زیرساختها، فرهنگی، ایمنی و امنیت، بلیتفروشی، مدیریتی، اقتصادی و اقامتی».
جدول 3: خلاصه کدگذاری باز و محوری مصاحبهشوندهها
کدهای محوری (مقولههای اصلی) |
کدهای باز |
حملونقل |
کیفیت پایین وسایل نقلیه، عدم دسترسی به وسایل نقلیه عمومی، نبود حملونقل هوایی، هزینه بالای حملونقل، استفاده از سرویسهای حملونقل ناایمن |
زیرساختها |
بیکیفیتی اقامتگاهها، عدم دسترسی هتل به ورزشگاهها، عدم دسترسی هتل به مراکزخرید، مشکلات بهداشتی اقامتگاهها، بیکیفیتی طراحی ورزشگاهها |
فرهنگی |
عدم کنترل رفتارهای ناهنجار، عدم آشناسازی گردشگر بافرهنگ شهر مقصد، تداخل جنسیتی، عدمرعایت حریم خصوصی، عدم هماهنگی برای ادای واجبات دینی، روابط اجتماعی ناسالم، عدم توجه به سن و جنسیت افراد در گروهبندیها |
ایمنی و امنیت |
پوشش ایمنی غیراستاندارد ورزشگاهها، کیفیت پایین مصالح اقامتگاهها، بازرسیهای پیاپی، عدم حفاظت از گردشگر، عدم جداسازی حامیان تیمهای مختلف و وجود تعارض |
بلیتفروشی |
عدم رزرو بلیت، رزرو بدترین محل جایگاه، عدم همکاری در رزرو بلیتهای تخفیفدار، نداشتن برنامه برای خرید بلیتهای الکترونیکی، عدم هماهنگی با برگزارکنندگان در دریافت بلیتها |
مدیریتی |
عدم برنامهریزی صحیح، هرجومرج در اجرا، عدم آشنایی با زبان، عدم آشنایی با محل، عدم تخصص تورلیدرها، عدم آشنایی تورلیدرها با ورزش، اطلاعرسانی نامناسب، عدم تبلیغات بهروز و در دسترس، عدم شبکهسازی |
اقتصادی |
هزینه بالای تورها، هزینه بالای اقامتگاهها، وجود واسطهها، نبود تسهیلات دولتی، مشکلات ارزی، متغیر بودن هزینهها |
اقامتی |
عدم دریافت ویزا، عدم آشناسازی گردشگر با قوانین و مقررات مقصد، مشکلات کنسولی |
بنابراین تحلیل محتوا و کدگذاری باز و محوری نتایج حاصل از 13 مصاحبه انجامشده نشان داد که هشت مقوله (یا کدمحوری) اصلی حملونقل، زیرساختها، فرهنگی، ایمنی و امنیت، بلیتفروشی، مدیریتی، اقتصادی و اقامتی، از مشکلات تورهای گردشگری ورزشی در رویدادهای داخلی و خارجی میباشند. در ادامه از طریق نرمافزار اسپیاساس به تحلیل ویژگیهای جمعیتشناختی نمونههای پژوهش پرداخته و بر اساس نتایج حاصل از جمعآوری پرسشنامهها با استفاده از نرمافزار پیالاس به سؤالهای ایجادشده پژوهش پاسخ داده شد.
نتایج توصیفی ویژگیهای جمعیتشناختی نمونههای بخش کمی پژوهش نشان داد که بیشتر گردشگران ورزشی تورهای داخلی و خارجی مرد و مجرد هستند، وضعیت سنی بیشتر گردشگران داخلی و خارجی 31 تا 50 سال میباشد. همچنین تحصیلات بیشتر نمونهها در سطح کارشناسی میباشد.
بنابرگفته هیر[10] و همکاران (2012) برای تعیین نرمالیته دادهها از چولگی و کشیدگی استفاده شد. نتایج نشان داد که چولگی بین 3 و 3- و کشیدگی بین 5 و 5- قرار ندارد، تعداد نمونههای پژوهش نیز بشتر از 200 نفر میباشد و به ازای هر متغیر، 3 گویه وجود دارد. بنابراین باوجود طبیعی نبودن توزیع دادهها از نرمافزار واریانس محور (PLS) استفاده شد.
برای بررسی برازش مدلهای اندازهگیری، سه معیار پایایی، روایی همگرا و روایی واگرا استفاده میشود و پایایی خود از سه طریق بررسی ضرایب بارهای عاملی، ضرایب آلفای کرونباخ، پایایی ترکیبی و پایایی اشتراکی صورت میپذیرد. مقدار ملاک برای مناسب بودن ضرایب بارهای عاملی، 5/0 میباشد. این معیار برای گویههای 21، 22، 35، 36، 37 و 44 ضرایب بارهای عاملی از 5/0 کمتر است و از مدل حذف گردیدند.
شکل 1: مدل اندازهگیری
بعد از حذف گویهها از مدل، مقدار مربوط به آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی متغیرها در هر هشت متغیر، بالاتر از 7/0 به دست آمد که حاکی از پایایی مناسب مدل دارد. در این تحقیق پایایی متغیرها در حد مطلوب قرار دارد. ازآنجاکه پایایی تأیید میشود، میتوان به بررسی فرضیات توسط معادلات ساختاری پرداخت و نتیجه قابلتعمیم بهکل جامعه موردنظر میباشد. معیار دوم از بررسی مدلهای اندازهگیری، روایی همگراست که به بررسی همبستگی هر متغیر با سؤالات (شاخصها) خود میپردازد. با توجه به روش فورنل و لارکر که مقدار مناسب برای AVE را 4/0 به بالا معرفی کردهاند، مقدار AVE برای تمامی 8 متغیر، بیشتر یا مساوی 4/0 میباشد. روایی واگرا، سومین معیار بررسی برازش مدلهای اندازهگیری است. روایی واگرای قابلقبول یک مدل در دو بخش اول (سؤالات مربوط به هرمتغیر نسبت به خود آن متغیر همبستگی بیشتری دارند تا نسبت به متغیرهای دیگر) و دوم (معیار مهم دیگری که با روایی واگرا مشخص میگردد، میزان رابطه یک متغیر با سؤالاتش در مقایسه رابطه آن متغیر با سایر متغیرهاست) حاکی از آن است که یک متغیر در مدل تعامل بیشتری با سؤالات خود دارد تا با متغیرهای دیگر. روایی واگرا وقتی در سطحی قابلقبول است که میزان AVE برای هر متغیر بیشتر از واریانس اشتراکی بین آن متغیر و متغیرهای دیگر در مدل باشد که در این پژوهش مورد تأیید قرار گرفت. بعد از بررسی برازش مدلهای اندازهگیری نوبت به برازش مدل ساختاری پژوهش رسید. همانگونه که پیشتر اشاره شد، بخش مدل ساختاری برخلاف مدلهای اندازهگیری، به سؤالات (متغیرهای آشکار) کاری ندارد و تنها متغیرهای پنهان همراه با روابط میان آنها بررسی میگردد.
برای بررسی برازش مدل ساختاری پژوهش از چندین معیار استفاده میشود که اولین و اساسیترین معیار، ضرایب معنیداری t یا همان مقادیر t-values میباشد. درصورتیکه مقدار این اعداد از 95/0 بیشتر شود، نشان از صحت رابطه بین متغیرها و درنتیجه تأیید فرضیههای پژوهش در سطح اطمینان 96/1 دارد. البته باید توجه داشت که اعداد فقط صحت رابطه را نشان میدهند و شدت رابطه بین متغیرها را نمیتوان با آن سنجید.
شکل 2: ضرایب معنیداری t (مقادیر t-values )
مقدار R2: برای متغیرهای برونزا یا مستقل برابر صفر است. در این قسمت، مقدار R2 برای همه متغیرها بیشتر از 32/0 (زیرساختها و ویژگیهای تبلیغ) و برابر با مقدار متوسط است.
مقدار Q2: این معیار برای همه متغیرها بیشتر از 15/0 میباشد که نشان میدهد متغیرهای برونزا (مستقل) در پیشبینی متغیر وابسته، متوسط هستند.
برازش مدل کلی: مدل کلی شامل هر دو بخش مدل اندازهگیری و ساختاری میشود و با تأیید برازش آن، بررسی برازش در یک مدل کامل میشود. با توجه به سه مقدار 01/0، 25/0 و 36/0 که بهعنوان مقادیر ضعیف، متوسط و قوی برای GOF معرفیشده است، در هر 8 متغیر، مقدار بیشتر از 25/0 به دست آمد که نشان از برازش کلی متوسط مدل دارد.
عوامل شناساییشده با توجه به بار عاملی به ترتیب عوامل مدیریتی، فرهنگی، ایمنی و امنیت، بلیتفروشی، اقتصادی، اقامتی، زیرساختها و حملونقل رتبهبندی شدند.
در ادامه بهمنظور پاسخگویی به سؤال آیا در سهم هر یک از مشکلات تورهای گردشگری ورزشی در رویدادهای داخلی و خارجی اختلاف معناداری وجود دارد؟ از آزمون نا پارامتریک من ویتنی استفاده شد.
جدول 4: مقایسه مشکلات تورهای گردشگری در رویدادهای ورزشی داخلی و خارجی
عوامل |
من ویتنی |
ویلکاکسون |
Z |
Sig |
کیفیت پایین وسایل نقلیه |
14926 |
66286 |
179/1- |
339/0 |
عدم دسترسی به وسایل نقلیه عمومی |
14555 |
65915 |
58/1- |
114/0 |
نبود حملونقل هوایی |
14517 |
65877 |
784/1- |
074/0 |
هزینه بالای حملونقل |
14974 |
66334 |
13/1- |
259/0 |
استفاده از سرویسهای حملونقل ناایمن |
15069 |
20119 |
939/0- |
348/0 |
بیکیفیتی اقامتگاهها |
13361.5 |
18411.5 |
787/2- |
005/0 |
عدم دسترسی هتل به ورزشگاهها |
14820 |
19870 |
215/1- |
224/0 |
عدم دسترسی هتل به مراکزخرید |
14520.5 |
19570.5 |
644/1- |
1/0- |
مشکلات بهداشتی اقامتگاهها |
15574 |
20624 |
437/0- |
662/0 |
بیکیفیتی طراحی ورزشگاهها |
15880 |
67240 |
123/0- |
902/0 |
عدم کنترل رفتارهای ناهنجار |
13376 |
18426 |
717/2- |
007/0 |
عدم آشناسازی گردشگر بافرهنگ مقصد |
14099 |
19149 |
947/1- |
052/0 |
تداخل جنسیتی |
13544.5 |
18594.5 |
617/2 |
009/0 |
عدم رعایت حریم خصوصی |
14134 |
19184 |
614/1- |
056/0 |
عدم هماهنگی برای ادای واجبات دینی |
13056.5 |
18106.5 |
996/2 |
003/0 |
روابط اجتماعی ناسالم |
13688 |
18738 |
495/2- |
013/0 |
عدم توجه به سن و جنسیت افراد در گروهبندیها |
11971 |
17021 |
207/4- |
001/0 |
پوشش ایمنی غیراستاندارد ورزشگاهها |
14098.5 |
19148.5 |
909/1- |
056/0 |
کیفیت پایین مصالح اقامتگاهها |
12831.5 |
17881.5 |
14/3- |
002/0 |
بازرسیهای پیاپی |
14522 |
19572 |
454/1- |
126/0 |
عدم حفاظت از گردشگر |
15204 |
66564 |
786/0- |
432/0 |
عدم جداسازی حامیان تیمهای مختلف و وجود تعارض |
14650 |
19700 |
368/1- |
171/0 |
رزرو بدترین محل جایگاه |
14509 |
19559 |
553/1- |
12/0 |
عدم همکاری در رزرو بلیتهای تخفیفدار |
13030 |
18080 |
073/3- |
002/0 |
نداشتن برنامه برای خرید بلیتهای الکتریکی |
12044.5 |
17094.5 |
043/4- |
001/0 |
عدم هماهنگی با برگزارکنندگان در دریافت بلیتها |
12421.5 |
17471.5 |
578/3- |
001/0 |
عدم برنامهریزی صحیح |
14268 |
19318 |
782/1- |
075/0 |
هرجومرج در اجرا |
13008.5 |
18058.5 |
066/3- |
002/0 |
عدم آشنایی با زبان |
12811 |
17861 |
344/3 |
001/0 |
عدم آشنایی با محل |
14944.5 |
19994.5 |
157/1- |
247/0 |
عدم تخصص تورلیدرها |
12576 |
17626 |
513/3 |
001/0 |
عدم آشنایی تورلیدرها با ورزش |
14647 |
19697 |
49/1- |
136/0 |
اطلاعرسانی نامناسب |
14444.5 |
19494.5 |
734/1- |
083/0 |
عدم تبلیغات بهروز و در دسترس |
14675 |
19725 |
397/1- |
163/0 |
عدم شبکهسازی |
15594 |
20644 |
438/0 |
661/0 |
هزینه بالای تورها |
14177.5 |
19227.5 |
901/1- |
057/0 |
هزینه بالای اقامتگاهها |
15378 |
20428 |
695/0- |
487/0 |
نبود تسهیلات دولتی |
14985 |
20035 |
117/1- |
464/0 |
مشکلات ارزی |
14375 |
65735 |
72/1- |
085/0 |
متغیر بودن هزینهها |
15508 |
66868 |
54/0- |
589/0 |
عدم دریافت ویزا |
15016 |
66376 |
071/1- |
284/0 |
عدم آشنایی گردشگر با قوانین مقصد |
15856 |
67216 |
16/0 |
873/0 |
مشکلات کنسولی |
15737 |
67097 |
281/0 |
777/0 |
زیرساختها |
15088 |
66448 |
872/0- |
383/0 |
بلیتفروشی |
13609.5 |
18659.5 |
277/7- |
033/0 |
حملونقل |
11304 |
16354 |
454/4- |
001/0 |
مدیریتی |
13719 |
18769 |
163/2 |
031/0 |
اقتصادی |
11600 |
16650 |
197/4- |
001/0 |
اقامتی |
11677.5 |
16727.5 |
094/4 |
001/0 |
فرهنگی |
15545.5 |
20595.5 |
435/0 |
663/0 |
ایمنی و امنیتی |
0 |
51360 |
-94/15- |
001/0 |
جمع کل |
15400.5 |
66760.5 |
566/0- |
571/0 |
با توجه به یافتههای تحقیق مؤلفههای عدم کنترل رفتارهای ناهنجار، روابط اجتماعی ناسالم، عدم توجه به سن و جنسیت افراد در گروهبندیها، کیفیت پایین مصالح اقامتگاهها، رزرو بدترین محل جایگاه، عدم همکاری در رزرو بلیتهای تخفیفدار، نداشتن برنامه برای خرید بلیتهای الکتریکی، عدم هماهنگی با برگزارکنندگان در دریافت بلیتها و هرجومرج در اجرا در گروه مربوط به تورهای گردشگری رویدادهای داخلی نسبت به گروه تورهای گردشگری رویدادهای ورزشی خارجی مشکلات بیشتری را ایجاد کرده است و بهعکس مؤلفههای تداخل جنسیتی، عدم هماهنگی برای ادای واجبات دینی، عدم آشنایی با زبان و عدم تخصص تورلیدرها در گروه مرتبط با تورهای گردشگری رویدادهای ورزشی خارجی نسبت به گروه تورهای رویدادهای داخلی باعث ایجاد مشکلات بیشتری شدهاند و در بقیه مؤلفهها دو گروه در وضعیت یکسانی قرار دارند. همچنین عوامل بلیتفروشی، حملونقل، اقتصادی و ایمنی و امنیتی در گروه مربوط به تورهای گردشگری رویدادهای داخلی نسبت به گروه تورهای گردشگری رویدادهای ورزشی خارجی از اهمیت بالاتری بهعنوان عامل مشکلآفرین برخوردار است و عوامل مدیریتی، اقامتی و فرهنگی در گروه مرتبط با تورهای گردشگری رویدادهای ورزشی خارجی نسبت به گروه تورهای رویدادهای داخلی از وضعیت اهمیت بالاتری بهعنوان مشکل برخوردارند.
بحث و نتیجهگیری
اگرچه تورهای گردشگری ورزشی مزایای متعددی برای گردشگران دارند، اما ضعفها و مشکلاتی در زمان اجرا در تورهای داخلی و حتی تورهای خارج از کشور دیده میشود که در تحقیق حاضر بدان پرداخته شده است. یافتههای تحقیق نشان داد که مشکلات تورهای گردشگری ورزشی در رویدادهای داخلی و خارجی به ترتیب اهمیت شامل عوامل مدیریتی، فرهنگی، ایمنی و امنیت، بلیتفروشی، اقتصادی، اقامتی، زیرساختها و حملونقل هستند که به ترتیب در ادامه در مورد آنها بحث خواهد شد.
بر اساس یافتههای تحقیق مهمترین مشکلات تورهای گردشگری ورزشی در بخش مدیریتی است. عدم برنامهریزی صحیح، هرجومرج در اجرا، عدم آشنایی با زبان، عدم آشنایی با محل، عدم تخصص تورلیدرها، عدم آشنایی تورلیدرها با ورزش، اطلاعرسانی نامناسب، عدم تبلیغات بهروز و در دسترس و عدم شبکهسازی ازجمله مشکلاتی هستند که در بخش مدیریتی تورهای گردشگری ورزشی مطرح هستند. در این زمینه شیرمحمدی و همکاران (1399) به ضعف راهنمایان تورهای گردشگری اشاره و اظهار کردند که راهنمای تور باید اطلاعات جغرافیایی غنی در زمینه مکانهای گردشگری داخلی، فرهنگ مقصد، محل اقامت، زبان تخصصی، نحوه استفاده از وسایل حملونقل عمومی داشته باشد. کیو و همکاران (2018) نیز ادعا کردهاند که راهنمای تور ازنظر دانش و توانایی حل مشکل میتواند رضایتمندی قابلتوجهی در میان گردشگران ایجاد کند. همچنین، ورمزیاری و همکاران (1397) به عامل نظم و برنامه سفر شفاف و مناسب اشارهکردهاند که بر تمایل افراد به سفرهای روستایی تورمحور تأثیر دارد. عامل مدیریت در تحقیقات مختلف شامل تحقیقات کریمی و همکاران (1399)، صوباتی (1398)، امینی و همکاران (1398)، علوی و همکاران (1397)، امینی و همکاران (1396) و میرزازاده و عبدالملکی (1395) بهعنوان مانع توسعه گردشگری موردتوجه قرارگرفته است. عامل فرهنگی یکی دیگر از مشکلات تورهای گردشگری ورزشی است. متأسفانه در برخی از تورهای گردشگری مواردی شامل عدم کنترل رفتارهای ناهنجار، تداخل جنسیتی، عدم رعایت حریم خصوصی، عدم هماهنگی برای ادای واجبات دینی، روابط اجتماعی ناسالم، عدم توجه به سن و جنسیت افراد در گروهبندیها دیده میشود که ممکن است با توجه به عقاید ملی و مذهبی مردم ایران، موردپسند واقع نشود. البته عدم آشناسازی گردشگر بافرهنگ شهر مقصد نیز یکی دیگر از مشکلات فرهنگی مرتبط با تورهای گردشگری ورزشی هستند. همسو با نتایج این تحقیق، یافتههای تحقیق ورمزیاری و همکاران (1397) نشان داد که تمایل افراد به سفرهای روستایی تورمحور، تحت تأثیر عوامل مختلفی است که فضای ایمن خانوادگی یکی از آنهاست. همچنین، در تحقیقات صوباتی (1398)، امینی و همکاران (1398) و میرزازاده و عبدالملکی (1395) از موانع فرهنگی بهعنوان یکی از موارد عدم توسعه گردشگری ورزشی ایران نام برده شده است.
بر اساس یافتههای تحقیق، تورهای گردشگری ورزشی در بخش ایمنی و امنیت دارای مشکلاتی ازجمله پوشش ایمنی غیراستاندارد ورزشگاهها، کیفیت پایین مصالح اقامتگاهها، بازرسیهای پیاپی، عدم حفاظت از گردشگر، عدم جداسازی حامیان تیم های مختلف و وجود تعارض هستند. در این زمینه ورمزیاری و همکاران (1397) عامل امنیت خاطر در طول سفر را در تمایل افراد به سفرهای روستایی تورمحور مهم دانستهاند. کریمی و همکاران (1399) نیز عامل امنیت را بهعنوان یکی از عوامل عدم توسعه گردشگری ماجراجویانه معرفی کردهاند. ضعف در بلیتفروشی یکی دیگر از مشکلات تورهای گردشگری ورزشی است. عدم رزرو بلیت، رزرو بدترین محل جایگاه، عدم همکاری در رزرو بلیتهای تخفیفدار، نداشتن برنامه برای خرید بلیتهای الکتریکی و عدم هماهنگی با برگزارکنندگان در دریافت بلیت ازجمله مواردی است که از طرف آژانسهای گردشگری در تورهای گردشگری ورزشی رخ میدهد که مشکلاتی را برای گردشگران تورهای داخلی و خارجی ایجاد مینماید. تورهای گردشگر ورزشی در بخش اقتصادی نیز دارای مشکلات مختلفی شامل هزینه بالای تورها، هزینه بالای اقامتگاهها، وجود واسطهها، نبود تسهیلات دولتی، مشکلات ارزی و متغیر بودن هزینهها هستند که منجر میشود مردم کمتر سفر کنند یا اینکه از تورهای سطح پایینتر استفاده نمایند تا بتوانند از پس هزینههای آن برآیند. مشکلات و موانع اقتصادی در سایر تحقیقات نیز موردتوجه قرارگرفته است؛ بهطوریکه در تحقیقات کریمی و همکاران (1399)، صوباتی (1398) و علوی و همکاران (1397) نیز از موانع اقتصادی بهعنوان یکی از موانع مهم در عدم توسعه گردشگری نام برده شده است. از طرفی مشکلات اقامتی هم گریبانگیر تورهای گردشگری ورزشی هستند. عدم دریافت ویزا، عدم آشناسازی گردشگر با قوانین و مقررات مقصد و مشکلات کنسولی ازجمله مشکلات اقامتی هستند که آژانسهای گردشگری باید تلاش خود را به کاربندند تا در حد امکان گردشگران با چنین مشکلاتی روبهرو نگردند.
دسته دیگری از مشکلات تورهای گردشگری داخلی و خارجی شامل بیکیفیتی اقامتگاهها، عدم دسترسی هتل به ورزشگاهها، عدم دسترسی هتل به مراکز خرید، مشکلات بهداشتی اقامتگاهها و بیکیفیتی طراحی ورزشگاههاست که در این تحقیق در قالب مشکلات زیرساختی قرار میگیرند. مطابق با یافتههای تحقیق حاضر، در تحقیق مجدانی و عسکریان (1394) هم نشان داده شده که ازنظر کل ورزشکاران، کیفیت اقامتگاه بر میزان رضایتمندی تأثیر معنیداری دارد. در تحقیقات دیگر ازجمله پژوهش کریمی و همکاران (1399)، صوباتی (1398)، امینی و همکاران (1398)، امینی و همکاران (1396) و میرزازاده و عبدالملکی (1395) نیز از عامل زیرساختها در عدم توسعه گردشگری ورزشی نام برده شده است. درنهایت آخرین عاملی که در تحقیق حاضر بهعنوان مشکلات تورهای گردشگری ورزشی معرفیشده، عامل حملونقل است که شامل مواردی ازجمله کیفیت پایین وسایل نقلیه، عدم دسترسی به وسایل نقلیه عمومی، نبود حملونقل هوایی، هزینه بالای حملونقل و استفاده از سرویسهای حملونقل ناایمن است. در این زمینه دو پژوهش انجام شده است که عامل حملونقل را بهعنوان یکی از مشکلات تورهای گردشگری معرفی کردهاند. در تحقیق اول، ورمزیاری و همکاران (1397) نشان دادند که داشتن وسیله نقلیه مناسب و حضور بهموقع در مقاصد گردشگری در تمایل افراد به سفرهای روستایی تورمحور تأثیرگذار است. مجدانی و عسکریان (1394) هم نشان دادند که ازنظر کل ورزشکاران، کیفیت دسترسی بر میزان رضایتمندی دارای تأثیر معنیداری میباشد- که دسترسی به وسائل نقلیه را نیز شامل میشود.
با توجه به یافتههای تحقیق، مؤلفههای عدم کنترل رفتارهای ناهنجار، روابط اجتماعی ناسالم، عدم توجه به سن و جنسیت افراد در گروهبندیها، کیفیت پایین مصالح اقامتگاهها، رزرو بدترین محل جایگاه، عدم همکاری در رزرو بلیتهای تخفیفدار، نداشتن برنامه برای خرید بلیتهای الکترونیکی، عدم هماهنگی با برگزارکنندگان در دریافت بلیتها و هرجومرج در اجرا در گروه مربوط به تورهای گردشگری رویدادهای داخلی نسبت به گروه تورهای گردشگری رویدادهای ورزشی خارجی مشکلات بیشتری را ایجاد کرده است. این دسته از مشکلات که در سایر حوزهها نیز مشاهده میشود، بیشتر مربوط به کیفیت خدمات تورهای گردشگری هستند که در تورهای داخلی دارای سطح ضعیفتری هستند. البته به نظر میرسد که گردشگران تورهای داخلی از شرایط مالی سطح پایینتری برخوردار باشند و به همین جهت هزینههای کمتری را برای تورهای گردشگری پرداخت و در نتیجه خدمات ضعیفتری را دریافت میکنند. برعکس مؤلفههای تداخل جنسیتی، عدم هماهنگی برای ادای واجبات دینی، عدم آشنایی با زبان و عدم تخصص تورلیدرها در گروه مرتبط با تورهای گردشگری رویدادهای ورزشی خارجی نسبت به گروه تورهای رویدادهای داخلی باعث ایجاد مشکلات بیشتری شدهاند که بیشتر به عقاید ملی و مذهبی ایرانیان با مردم سایر کشورها برمیگردد و آژانسهای گردشگری باید توجه ویژهای در این زمینه داشته باشند و از راهنمایان تور آموزشدیده و متخصص استفاده نمایند تا گردشگران تورهای خارجی با مشکلات کمتری روبهرو گردند. همچنین عوامل بلیتفروشی، حملونقل، اقتصادی و ایمنی و امنیتی در گروه مربوط به تورهای گردشگری رویدادهای داخلی نسبت به گروه تورهای گردشگری رویدادهای ورزشی خارجی از اهمیت بالاتری بهعنوان عامل مشکلآفرین برخوردار است و عوامل مدیریتی، اقامتی و فرهنگی در گروه مرتبط با تورهای گردشگری رویدادهای ورزشی خارجی نسبت به گروه تورهای رویدادهای داخلی از وضعیت اهمیت بالاتری بهعنوان مشکل برخوردارند.
درنهایت به نظر میرسد که تورهای گردشگری بهویژه تورهای گردشگری داخلی دارای مشکلات متعددی ازنظر گردشگران هستند که تمام آنها با مدیریت و برنامهریزی صحیح قابلحل هستند. البته گردشگران نیز باید این مسئله را در نظر داشته باشند که آژانسهای گردشگری بهمنظور کاهش هزینههای تور، مجبور به ارائه خدمات باکیفیت پایینتر هستند. پس گردشگران باید یدانند که چه مقدار هزینه در قبال دریافت چه خدماتی از طرف آژانسهای گردشگری پرداخت کردهاند و بهصورت منطقیتر در مورد مشکلات تورهای گردشگری نظر دهند. البته خوشبختانه آژانسهای گردشگری دارای تورهایی باکیفیتهای مختلف هستند که دربستههای گردشگری ارائهشده به آن اشاره کردهاند. با اینحال در برخی از مشکلات ازجمله عدم کنترل رفتارهای ناهنجار، روابط اجتماعی ناسالم، عدم توجه به سن و جنسیت افراد در گروهبندیها، تداخل جنسیتی، عدم هماهنگی برای ادای واجبات دینی، عدم آشنایی با زبان و عدم تخصص تورلیدر بههیچعنوان بحث هزینه مطرح نیست و چنین مشکلاتی با مدیریت و برنامهریزی صحیح قابل اصلاح هستند و میتوانند به نقاط قوت تورهای گردشگری تبدیل گردند. درمجموع، توجه به مسائل فرهنگی و اجتماعی در تورهای داخلی، توسعه زیر ساختها به ویژه در ارائه خدمات و توجه به فناوری اطلاعات در اطلاع رسانی میتواند زمینه توسعه تورهای داخلی را فراهم نماید. در عین حال بهرهگیری از تجربیات و نحوه ارائه خدمات در شرکت های خارجی و الگو برداری مناسب و شایسته با در نظر گرفتن شرایط فرهنگی و اجتماعی کشور میتواند به توسعه تورهای گردشگری یاری رساند.
منابع
- اذانی، مهری؛ یوسفی، فریبا و نورمحمدی، اطهر. (1390). «بررسی مهارت تورگردانی در توسعه پایدار گردشگری». همایش گردشگری و توسعه پایدار. همدان.
- امینی، علیرضا؛ خوش سپهر، زهرا و یوسفی، زیبا. (1398). «شناسایی عوامل پیشبرنده و بازدارنده توسعه گردشگری ورزشی در حوزه کارکردی دولت (موردمطالعه: وزارت ورزش و جوانان)». مطالعات مدیریت دولتی ایران. شماره 4، صص 69-90.
- امینی، مرجان؛ امینی، مژگان؛ مهدی پور، عبدالرحمن و قاسمی، حمید (1396). «تبیین شاخصهای تأثیرگذاری موانع گردشگری ورزشی ایران با استفاده از روش AHP گروهی با تأکید بر نقش اطلاعاتی و ارتباطی». مدیریت ارتباطات در رسانههای ورزشی. شماره 15، صص 26-35.
- حسینی امیری، سیدمحمد؛ محمدی، مصطفی و غلامی فرد، نصرتالله. (1395). «بررسی کیفیت منابع اطلاعات چاپی گردشگری از دیدگاه گردشگران خارجی (مطالعه موردی: استان تهران)». نشریه برنامهریزی و توسعه گردشگری. شماره 19، ضص 58-74.
- شیرمحمدی، یزدان؛ جلالیان، سید اسحاق؛ عابدی، فرزانه و نصیری هندخاله، اسماعیل. (1399). «اثر سواد جغرافیایی گردشگری راهنمایان تور بر رضایتمندی گردشگران». پژوهشهای جغرافیای انسانی. شمارره ۱۱۴، صص 1217-1233.
- صوباتی، زلیخا. (1398). «بررسی عوامل و موانع اثرگذار بر توسعه بازاریابی گردشگری ورزشی استان تهران». سومین کنگره ملی دستاوردهای علوم ورزشی و سلامت. رشت.
- علوی، سیدحسین؛ فریدونی، مسعود و لقمانی، محسن. (1397). «تحلیل موانع توسعه گردشگری ورزشی در سواحل آبی دریای مازندران». دومین کنفرانس بینالمللی مدیریت و کسبوکار. تبریز.
- کریمی، جواد؛ سلطانیان، لیلا و بجانی، ابوالفضل. (1399). «طراحی مدل توسعه گردشگری ماجراجویانه ورزشی بر اساس نظریه دادهبنیاد». مطالعات مدیریت ورزشی. شماره 60، صص 61-82.
- مجدانی، صغری و عسکریان، فریبا. (1394). «بررسی نقش ابعاد کیفیت خدمات (دسترسی، اقامتگاه، رقابت و محیط رقابت) در رضایتمندی و تمایل به بازگشت گردشگران ورزشی داخلی و خارجی حاضر در بیست و هشتمین دوره تور بینالمللی دوچرخه سواری ایران (آذربایجان)». نخستین سمینار علمی تخصصی جاذبه ها و دافعه های گردشگری آذربایجان شرقی. تبریز.
- مشتاقی، نرگس خاتون؛ وحدت نژاد، حامد و قاسمی گل، محمد. (1396). «ارائه سیستم راهنمای تور آگاه به زمینه برای گردشگران گروهی». نشریه برنامهریزی و توسعه گردشگری. شماره 23، صص 59-76.
- میرزازاده، زهراسادات و عبدالملکی، حسین. (1395). طراحی مدل موانع فراروی توسعه گردشگری ورزشی مشهد. مطالعات مدیریت گردشگری. شماره 34، صص 25-39.
- ناطقی، زهرا؛ نقشبندی، سید صلاح الدین و پورسلطانی، حسین. (1396). «شناسایی و اولویت بندی فاکتورهای تأثیرگذار بر توسعه گردشگری ورزشی در ایران». مطالعات راهبردی ورزش و جوانان. شماره 37، صص 147-156.
- ورمزیاری، حجت؛ بابایی، محسن و ایمانی، بابک. (1397). «تحلیل عوامل موثر بر تمایل گردشگران به سفرهای روستایی تور محور موردمطالعه: گردشگران روستایی شهرستان مراغه». نشریه پژوهش های روستایی. دوره 9، شماره 2، صص 236-249.
- Jian, W. (2014). “On the development of sports tourism in China”. Journal of Chemical and Pharmaceutical Research, 6(6): 129-133.
- Kuo, N.T., Cheng, Y.S., Chang, K.C., Chuang, L.Y. (2018). “The asymmetric effect of tour guide service quality on tourist satisfaction”. Journal of Quality Assurance in Hospitality & Tourism, 19(4): 521-542.
- Schlemmer, P., Barth, M., Schnitzer, M. (2020). “Research note sport tourism versus event tourism: Considerations on a necessary distinction and integration”. Journal of Convention and Event Tourism, 21, 91–99.
- Tams, S. A. (2017). “The changing face of tours and activities”. Retrieved from: https://www.reutersevents.com/travel/distribution-strategies/changing-face-tours-and-activities.
- Tseles, D.I., Theocharis, N.E. (2016). “Holiday tour packages & tourist motivation a case study of Rhodes, Greece”. 3rd International Conference “Higher Education in Function of Sustainable Development of Tourism in Serbia and Western BalAt”, Uzice, Serbia.
- Yang, J.J., Lo, H.W., Chao, C.S., Shen, C.C., Yang, C.C. (2020). “Establishing a Sustainable Sports Tourism Evaluation Framework with a Hybrid Multi-Criteria Decision-Making Model to Explore Potential Sports Tourism Attractions in Taiwan”. Sustainability, 12(4), 1-22.