نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری مدیریت ورزشی، گروه تربیت بدنی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
2 استادیار مدیریت ورزشی، گروه تربیت بدنی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران (نویسندة مسئول)
3 دانشیار فیزیولوژی ورزشی، گروه تربیت بدنی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
چکیده
هدف این پژوهش ارائه الگوی تعاملی نقشهای رسانه در جهت عادی سازی جریان مشارکت ورزشی در دوران پساکرونا با استفاده از رویکرد دیمتل بود. تحقیق حاضر از جمله تحقیقات آمیخته میباشد که به صورت روشهای کیفی و کمی انجام گردید و با توجه به کاربرد آن در حوزه ورزش از جمله تحقیقات کاربردی میباشد. روش گردآوری اطلاعات در تحقیق حاضر به صورت میدانی بود. جامعة آماری پژوهش حاضر شامل تمامی نخبگان آگاه به موضوع پژوهش که تعداد 14 نفر به عنوان نمونه مشخص گردیدند. ابزار گردآوری تحقیق حاضر در بخش کیفی، مصاحبه نیمه ساختاریافته میباشد. همچنین با توجه به مصاحبههای انجام شده، عواملی شناسایی گردید که این عوامل به عنوان ابزار گردآوری تحقیق در بخش کمی استفاده گردید. این پرسشنامه به دو بخش کلی ویژگیهای جمعیتشناختی و سؤالهای آن که با توجه روش دیمتل طراحی شده بود. که روایی و و پایایی پرسشنامه مورد تایید قرار گرفت. کلیه فرایند تجزیه و تحلیل دادههای تحقیق در نرم افزار EXEL انجام شد. نتایج تحقیق نشان داد که در مجموع 6 نقش کلی شامل نقش انگیزشی، نقش اطلاع رسانی، نقش آموزشی، نقش علمی، نقش اجتماعی و نقش فرهنگی از جمله نقشهای رسانه در جهت عادی سازی جریان مشارکت ورزشی در دوران پساکرونا میباشد.همچنین نقشهای اطلاع رسانی، آموزشی و علمی به عنوان نقشهای علی و نقشهای انگیزشی، فرهنگی، و اجتماعی به عنوان نقشهای معلولی مشخص گردید.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Provide an interactive model of media roles to normalize the flow of sports participation in the post-Corona era using the Demetel approach
نویسندگان [English]
- mohamad hasan ghzali 1
- Layla Gamshidian 2
- mehrzad moghadasi 3
1 PhD candidate in Sport Management,, department of sport sciences, Shiraz Branch, Islamic Azad University,, Shiraz, Iran
2 assistant professor in Sport Management,, department of sport sciences, Shiraz Branch, Islamic Azad University,, Shiraz, Iran
3 Associate professor in exerciese physiology,, department of sport sciences, Shiraz Branch, Islamic Azad University,, Shiraz, Iran
چکیده [English]
The purpose of this study was to provide an interactive model of media roles in order to normalize the flow of sports participation in the post-corona era using the Demetel approach. The present research is one of the mixed researches which was done in the form of qualitative and quantitative methods and according to its application in the field of sports is one of the applied researches. The method of data collection in the present study was field. The statistical population of the present study includes all elites aware of the subject of the study, of which 14 people were identified as a sample. The collection tool of the present study in the qualitative section is a semi-structured interview. Also, according to the interviews, factors were identified that were used as research collection tools in the quantitative section. This questionnaire was divided into two general parts: demographic characteristics and its questions, which were designed according to Demetel method. The validity and reliability of the questionnaire were confirmed. All research data analysis process was performed in EXEL software. The results showed that a total of 6 general roles including motivational role, information role, educational role, scientific role, social role and cultural role are among the media roles in order to normalize the flow of sports participation in the post-corona era. Information, education and science were identified as causal roles and motivational, cultural, and social roles as disability roles.
کلیدواژه‌ها [English]
- interactive model
- media roles
- sports participation
- Demetel approach
ارائه الگوی تعاملی نقشهای رسانه در جهت عادی سازی جریان مشارکت ورزشی در دوران پساکرونا با استفاده از رویکرد دیمتل
محمدحسن قزلی[1]
لیلا جمشیدیان[2]
مهرزاد مقدسی[3]
تاریخ دریافت مقاله: 11/5/1400
تاریخ پذیرش مقاله:11/12/1400
مقدمه
رسانه به عنوان یکی از تاثیرگذارترین ابزارها در جهان امروزی شناخته میشود (ونر[4]، 2021: 41). بهرهگیری از رسانهها در جهت پیشیرد اهداف اجتماعی، فرهنگی و بهداشتی از دیرباز مورد توجه بوده است (رازاک و جوزف[5]، 2021: 293). رسانههای گروهی یکی از ابزارهای اساسی برای بررسی مسائل اجتماعی، اطلاع رسانی، آموزشی و عامل بسیار مؤثری در شکل گیری ارزشهای اجتماعی به شمار میآیند و به نظر میرسد رسانهها به عنوان رکن چهارم دموکراسی میتوانند نقش مهمی در روشنگری مردم بهویژه نوجوانان و جوانان ایفا نمایند و در صورت عملکرد صحیح مانع سوگیری آنها به سوی تفریحات ناسالم شوند. فرهنگ حاکم بر مردم متأثر از عوامل مختلف اجتماعی است. این عوامل میتوانند باورها، نگرشها و عملکردها را تحت تأثیر خود قرار دهند. یکی از پدیده‌های اجتماعی که در سال‌های اخیر رشد چشمگیری داشته و آحاد مردم را تقریبا تحتتأثیر قرار داده است، تربیت بدنی و ورزش است. رسانههای گروهی عامل بسیار مؤثری در شکلگیری ارزشهای اجتماعی به شمار میروند که در بخش ورزشی، محتوای برنامه‌ها و مطالب درج شده در آن میتوانند تأثیر بهسزایی در پیشرفت و بهبود وضعیت کشور داشته باشند(باباپور، 1399: 61). زندگی در سایه برخورداری از فناوری‌های متنوع همچون تلفن همراه، اینترنت، ماهواره و فشارهای اجتماعی روز به روز منجر به توسعه بیشتر محیطهای کار مجازی شده و سبب گردیده که فعالیتهای تبلیغی از طریق اینترنت یا تلفن همراه بیش از پیش توسعه یابد. امروزه رسانهها به عنوان یکی از ابزارهای ارتباط با مخاطبان سازمان تلقی میشود و سازمان‌ها به دنبال راهکاری هستند که با صرف کمترین هزینه، اثرگذاری بیشتری بر مشتری داشته باشند. بیهوده نیست که به رغم هزینه‌های نسبتاً بالای تبلیغات، از آن به عنوان «سرمایهگذاری» و نه «هزینه» نام برده میشود. این ابزار کارآمد امروز دیگر تنها مختص به خرید و فروش نیست، بلکه یکی از مهمترین ابزارهای انتقال پیام یا معرفی یک هدف و خدمت نیز به شمار می‌رود(دهقان، 1398: 86). ورزش و فعالیتهای جسمانی به عنوان واقعیتی اجتماعی، از زمانهای دور در جوامع بشری وجود داشته و جزئی از زندگی روزمره انسان‌ها را تشکیل داده است. با وجود فوائد بسیار زیادی که ورزش و فعالیت بدنی برای انسان و جامعه به ارمغان می‌آورد، یکی از مهمترین چالش‌های پیش رو در برنامهریزی و سیاستگذاری در جوامع امروزی، رواج فرهنگ بیتحرکی و راحتطلبی در میان انسان‌هاست. صنعتی شدن جوامع و ورود به فناوری‌های متنوع و مختلف تمامی ابعاد زندگی انسان از جمله تحرک او را متأثر کرده است. تاریخ بیانگر تمایل درونی انسان به فعالیتهای جسمانی است. در جوامع بدوی یا فرهنگ باستانی، برنامه‌های تربیت بدنی سازمانیافته وجود نداشت، ولی فعالیتهای بدنی جزء لاینفک زندگی روزمره را تشکیل می‌داد. امروزه ورزش ابزاری مهم در دست دولت‌ها برای هدایت مردم به سوی اهداف برنامهریزی شده است، زیرا عمدهترین وسیله تربیت همگانی در جامعه معاصر در کشورهای پیشرفته، صنعت ورزش است(اکبری، 1396). ورزش به عنوان پدیدهای اجتماعی و انگیزشی، افراد را در یک شبکه اجتماعی که دارای روابط اجتماعی پیچیده است، به تعامل و کنش متقابل واداشته و عرصه ظهور رفتارها، نگرشها، ارزشها و بازنماییهایی معنادار قرن حاضر شده است (لوینگر و هیل، 2020: 858).
بنابراین سلامت و تندرستی افراد صرفاً شامل حالت سلامتی کامل از لحاظ جسمانی نیست؛ بلکه ابعاد سلامت روانی، اجتماعی، قابلیتِ ارتباطِ موزون و هماهنگ با دیگران، تغییر و اصلاح محیط فردی و اجتماعی و حل تضادها و تمایلات شخصی به طور منطقی، عادلانه و مناسب را نیز در بر میگیرد (گیلور[6]، 2015، 257). «انجمن کانادایی بهداشت روانی» نیز این مفهوم را در سه قسمت تعریف کرده است: قسمت اول، شاملِ نگرشهای مربوط به خود که دربردارنده تسلّط بر هیجان‌های خود، آگاهی از ضعفهای خود و رضایت از خوشیهای ساده است؛ قسمت دوم، نگرشهای مربوط به دیگران که شامل علاقه به دوستیهای طولانی و صمیمی، احساس تعلق به یک گروه و احساس مسئولیت در محیط انسانی و مادی است؛ قسمت سوم، نگرشهای مربوط به زندگی که شامل پذیرش مسئولیّتها، انگیزه توسعه امکانات و علایق خود، توانایی اخذ تصمیمهای شخصی و انگیزه خوب کار کردن است (یعقوبی، 2011: 204).
یکی از چالشهایی که امروزه حوزه ورزش با آن مواجه می باشد، شیوع ویروس کرونا می باشد. یکی از مهمترین عواقب شیوع ویروس کرونا، ایجاد اضطراب اجتماعی در سرتاسر جهان است. این امر نگرانیهای جدی برای شهروندان در همه کشورها حتی در جوامع بدون شیوع، ایجاد کرده است. احساس ناامیدی بهویژه در میان خانواده‌ها نشان می‌دهد که جگونه جوامع ما در مواجهه با خطرات آسیب پذیر هستند. مخاطرات اجتماعی یخشی از زندگی روزمره هستند (لوینگر و هیل[7]، 2020: 858). شیوع کروناویروس نشان می‌دهد که مخاطرات اجتماعی منجر به آسیب اجتماعی میشود- اگرچه زنان باردار، خانواده‌های دارای فرزند، افراد مسنتر، افراد دارای معلولیت و افراد کمدرآمد از آسیب‌های نامتناسبی در اپیدمی و بلایای طبیعی رنج می‌برند. در مورد اپیدمی کرونا همه گروه‌های جوامع احساس خطر می‌کنند. لذا در مخاطرات اجتماعی نیاز است تا سرمایهگذاری‌های بزرگی در جهت مطالعه بر روی دانش و ارتباطات مربوط به مخاطرات، عمدتا با هدف مدیریت تضاد عقاید از نظر بزرگنمایی خطرات و اضطراب و بدگمانی جامعه در مورد بهداشت عمومی و امنیت شخصی صورت گیرد (اونس[8] و همکاران، 2020: 88). شیوع ویروس کرونا به عنوان یک نگرانی سبب گردیده است تا سیستمهای مشارکت ورزشی افراد تحت شعاع قرار گیرد. الیوت[9] و همکاران (2021) مشخص نمودند که کرونا منجر به نگرانی شده که این مسئله سیستمهای ورزشی را تحت شعاع قرار داده است. کرونا منجر به ایجاد ترسی شده که مشارکت ورزشی را کاهش داده است. ترس شکل گرفته شده به واسطه کرونا سبب گردیده است تا افراد در مورد حضور در ورزش ابهام اساسی داشته باشند (سیمونز[10] و همکاران، 2021: 3). لوینگر و هیل (2020) دریافتند که شیوع کرونا منجر به بیاعتمادی به محیطهای ورزشی شده است. ارتقای سیستمهای حمایتی از ورزش و ایجاد یک محیط ایمن در جهت مقابله با کرونا و سایر ویروسها میتواند یکی از مسائل انگیزشی در جهت عادیسازی مشارکت ورزشی باشد (الیوت و همکاران، 2021: 3). مولتز[11] و همکاران (2021) مشخص نمودند که امروزه تجارب ایجاد شده از شیوع ویروس کرونا سبب گردیده است تا محیطهای ورزشی سیستمهای بهداشتی را به صورت جدی تری دنبال نمایند، اما نبود اطلاعرسانی در این زمینه موجب شده تا همچنان نگرانی هایی در این مورد ایجاد گردد. هایس[12] (2020) اشاره داشت که رسانهها نقش مهمی در اطلاعرسانی در جهت کاهش نگرانیها در مورد شیوع ویروس کرونا در محیطهای ورزشی دارند. رسانهها به واسطه ارائه حقایقی در حوزه ورزش میتوانند سیستمهای بهداشتی موجود در ورزش را گزارش نمایند و سبب کاهش نگرانی هایی در حوزه ورزش گردند (مولتز و همکاران، 2021: 44).
اگرچه کارکردهای مهم رسانه در جهت عادی سازی جریان مشارکت ورزشی در دوران پساکرونا کاملا مشهود میباشد، اما روند بهبود آن و عوامل تاثیرگذار بر بهبود این نقش همچنان مبهم است؛ به طوری که خلا تحقیقاتی در این حوزه سبب گردیده تا مشکلات اساسی در مسیر ارتقای نقش رسانهها بر بهبود عادیسازی جریان مشارکت ورزشی در دوران پساکرونا درک گردد. خلا تحقیقاتی موجود در این حوزه همچنان باعث شده است تا دغدغه و ضرورت توجه به رسانهها در جهت عادیسازی جریان مشارکت ورزشی در دوران پساکرونا درک نگردد و روشهای مقابله ای جهت بهبود نقش رسانهها در این حوزه ایجاد نگردد. این خلا از دو منظر علمی و عملی سبب شده تا روند بهبود عادیسازی جریان مشارکت ورزشی در دوران پساکرونا درک نگردد. پس تحقیق حاضر با هدف ارائه الگوی تعاملی نقشهای رسانه در جهت عادیسازی جریان مشارکت ورزشی در دوران پساکرونا با استفاده از رویکرد دیمتل سعی در پاسخ به این سوال دارد:
الگوی تعاملی نقشهای رسانه در جهت عادیسازی جریان مشارکت ورزشی در دوران پساکرونا با استفاده از رویکرد دیمتل چگونه است؟
روششناسی پژوهش
تحقیق حاضر از جمله تحقیقات آمیخته میباشد که به روش کیفی و کمی انجام گردید و با توجه به کاربرد آن در حوزه ورزش از جمله تحقیقات کاربردی بهشمار میآید. روش گردآوری اطلاعات در تحقیق حاضر میدانی بود. جامعه آماری پژوهش را تمامی نخبگان آگاه به موضوع پژوهش تشکیل میدادند که از این بین، تعدادی به صورت هدفمند به عنوان نمونه انتخاب شدند. این نمونهگیری تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت و در نهایت تعداد 14 نفر به عنوان نمونه مشخص گردیدند. به عبارتی، با توجه به ماهیت روش کمی پژوهش (رویکرد دیمتل) که نیاز به خبرگان و افراد آگاه به موضوع پژوهش دارد، جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی و کمی یکسان بود؛ بدین صورت که در روش دیمتل با توجه به حضور متخصصان، تعداد نمونهها محدود به متخصصان حقیقی میباشد. با این توجه تعداد نمونه در بخش کیفی و کمی یکسان بود. این افراد شامل متخصصانی بودند که در مورد موضوع تحقیق اشراف کامل داشتند؛ اشراف آنان به واسطه پژوهشهای آنان در حوزه مدنظر، سوابق تحصیلی آنان و همچنین سوابق اجرایی آنان مورد ارزیابی قرار گرفت. پس از بررسیهای انجام شده افرادی که مطابق با شاخصهای مدنظر در حوزه رسانه، ورزش همگانی و ویروس کرونا اشراف داشتند، به عنوان نمونه تحقیق (14 نفر) مشخص شدند.
ابزار گردآوری دادههای تحقیق در بخش کیفی، مصاحبه نیمهساختاریافته بود. همچنین با توجه به مصاحبههای انجام شده، عواملی شناسایی گردید که از آنها به عنوان ابزار گردآوری تحقیق در بخش کمی استفاده شد. این پرسشنامه در دو بخش کلی ویژگیهای جمعیتشناختی و سؤالهای آن با توجه روش دیمتل طراحی شده بود. روایی این پرسشنامه با توجه به نظرات خبرگان مورد تایید قرار گرفت. میزان پایایی کلی این پرسشنامه نیز پس از محاسبه آلفای کرونباخ، به مقدار 85/0 مشخص گردید. همچنین در قسمت تجزیه و تحلیل کمی تحقیق، از روش دیمتل استفاده شد. به علت اینکه روش دیمتل روابط میان عوامل را مورد بررسی قرار می‌دهد و مشخص مینماید که تاثیر بر یک عامل سبب تاثیرگذاری بر سایر عوامل میگردد از روش فوق جهت مطالعه و تحلیل عوامل موثر بر بهبود نقش رسانه در جهت عادیسازی جریان مشارکت ورزشی در دوران پساکرونا با استفاده از رویکرد دیمتل استفاده گردید. کلیه فرایند تجزیه و تحلیل دادههای تحقیق در نرم افزار EXEL انجام شد.
یافتههای پژوهش
یافتههای توصیفی مربوط به نمونههای آماری تحقیق در جدول 1 به نمایش گذاشته شده است:
جدول 1:یافتههای توصیفی تحقیق
|
ویژگیهای جمعیت شناختی |
گروه‌ها |
فراوانی |
درصد |
|
جنسیت |
مرد |
8 |
1/57 |
|
زن |
6 |
9/42 |
|
|
رده سنی |
زیر 30 سال |
3 |
4/21 |
|
30-40 سال |
5 |
7/35 |
|
|
بالای 40 سال |
6 |
9/42 |
نتایج توصیفی پژوهش نشان داد که نمونههای پژوهش شامل 1/57 درصد مرد و 9/42 درصد زن بودند و افراد با رده سنی بالاتر از 40 سال با 9/42 درصد بیشترین فراوانی را داشتندق. جدول 2، مقوله‌های حاصل از کدگذاری باز را به نمایش گذاشته است:
جدول 2: کدگذاری باز
|
مقوله‌ها |
فراوانی |
|
ایجاد برنامه‌های جذاب در جهت ترغیب عموم |
9 |
|
تاکید بر سلامت جسمانی |
9 |
|
تاکید بر سلامت روانی |
9 |
|
جذابسازی فعالیتهای ورزشی |
8 |
|
مستندسازی فعالیتهای ورزشی انجام شده |
7 |
|
کاهش ترس جهت حضور در فعالیتهای ورزشی |
9 |
|
ایجاد کمپین‌های مجازی |
9 |
|
نمایش حضور گروه‌های مختلف جامعه در ورزش |
10 |
|
ارتقای خوشنامی ورزش در سطح جامعه |
9 |
|
پوشش فعالیتهای ورزشی تدارک دیده در سطح جامعه |
8 |
|
ایجاد اخبار در مورد وضعیت حقیقی فضاهای ورزشی |
9 |
|
ایجاد هماهنگی میان برنامه‌های ورزشی تدارک دیدهشده |
12 |
|
دسترسی عمومی به فعالیتهای رسانهای ویژه ورزش |
10 |
|
ایجاد سیستمهای گزارشدهی در مورد فعالیتهای ورزشی |
11 |
|
ارائه آمارهای حقیقی در مورد وضعیت بهداشتی امکان ورزشی |
8 |
|
پخش برنامه‌های آموزشی در حوزه ورزش |
9 |
|
آموزش در جهت خودارزیابی جسمی و ذهنی افراد جامعه |
9 |
|
دستهبندی مطالب و محتوا در زمینه فعالیتهای ورزشی در دوران پساکرونا |
10 |
|
ایجاد محتوای علمی در مورد اهمیت ورزش |
9 |
|
نمایش فعالیتهای صحیح ورزشی |
9 |
|
ایجاد بانک‌های اطلاعاتی در مورد ورزش |
10 |
|
ایجاد سامانه‌های پرسش و پاسخ دوسویه در مورد فعالیتهای ورزشی |
11 |
|
ایجاد میزگردهای علمی در حوزه مشارکت ورزشی در دوران پساکرونا |
12 |
|
ایجاد گروه‌های اجتماعی مجازی در جهت تدارک برنامه‌های ورزشی |
12 |
|
ایجاد اعتماد اجتماعی در سطح جامعه |
12 |
|
ایجاد همبستگی اجتماعی در حوزه ورزش |
11 |
|
ارتقای تعاملات اجتماعی در ورزش |
13 |
|
ترغیب و تشدید فرهنگ مشارکت ورزشی |
8 |
|
پرورش روحیه مشارکت ورزشی |
9 |
|
هویتدهی به فعالیتهای ورزشی |
9 |
|
ایجاد مصرفگرایی در حوزه ورزش |
8 |
مطابق با نتایج جدول 2 ، تعداد 31 مقوله پس از انجام مصاحبههای پژوهش و کدگذاری باز استخراج گردید. جدول 3، کدگذاری محوری انجام شده در پژوهش حاضر را نشان می‌دهد:
جدول 3: کدگذاری محوری
|
ابعاد کلی |
مقوله‌ها |
|
نقش انگیزشی |
ایجاد برنامه‌های جذاب در جهت ترغیب عموم |
|
تاکید بر سلامت جسمانی |
|
|
تاکید بر سلامت روانی |
|
|
جذابسازی فعالیتهای ورزشی |
|
|
مستندسازی فعالیتهای ورزشی انجام شده |
|
|
کاهش ترس جهت حضور در فعالیتهای ورزشی |
|
|
ایجاد کمپین‌های مجازی |
|
|
نمایش حضور گروه‌های مختلف جامعه در ورزش |
|
|
ارتقای خوشنامی ورزش در سطح جامعه |
|
|
نقش اطلاعرسانی |
پوشش فعالیتهای ورزشی تدارک دیده در سطح جامعه |
|
ایجاد اخبار در مورد وضعیت حقیقی فضاهای ورزشی |
|
|
ایجاد هماهنگی میان برنامه‌های ورزشی تدارک دیدهشده |
|
|
دسترسی عمومی به فعالیتهای رسانهای ویژه ورزش |
|
|
ایجاد سیستمهای گزارشدهی در مورد فعالیتهای ورزشی |
|
|
ارائه آمارهای حقیقی درباره وضعیت بهداشتی امکان ورزشی |
|
|
نقش آموزشی |
پخش برنامه‌های آموزشی در حوزه ورزش |
|
آموزش در جهت خودارزیابی جسمی و ذهنی افراد جامعه |
|
|
دستهبندی مطالب و محتوا در مورد فعالیتهای ورزشی در دوران پساکرونا |
|
|
نقش علمی |
ایجاد محتوای علمی در مورد اهمیت ورزش |
|
نمایش فعالیتهای صحیح فعالیتهای ورزشی |
|
|
ایجاد بانک‌های اطلاعاتی در مورد ورزش |
|
|
ایجاد سامانه‌های پرسش و پاسخ دوسویه در مورد فعالیتهای ورزشی |
|
|
ایجاد میزگردهای علمی در حوزه مشارکت ورزشی در دوران پساکرونا |
|
|
نقش اجتماعی |
ایجاد گروه‌های اجتماعی مجازی در جهت تدارک برنامه‌های ورزشی |
|
ایجاد اعتماد اجتماعی در سطح جامعه |
|
|
ایجاد همبستگی اجتماعی در حوزه ورزش |
|
|
ارتقای تعاملات اجتماعی در ورزش |
|
|
نقش فرهنگی |
ترغیب و تشدید فرهنگ مشارکت ورزشی |
|
پرورش روحیه مشارکت ورزشی |
|
|
هویتدهی به فعالیتهای ورزشی |
|
|
ایجاد مصرفگرایی درحوزه ورزش |
نتایج تحقیق نشان داد که در مجموع 6 نقش کلی شامل نقش انگیزشی، نقش اطلاعرسانی، نقش آموزشی، نقش علمی، نقش اجتماعی و نقش فرهنگی از جمله نقشهای رسانه در جهت عادیسازی جریان مشارکت ورزشی در دوران پساکرونا میباشد. جهت شناسایی روابط میان نقشهای شناساییشده از روش دیمتل استفاده شد. در مرحله اول باید روابط میان نقشهای شناساییشده مشخص گردد. بدین منظور از ماتریس ارتباطات کل استفاده گردید (سی[13] و همکاران، 2018). جدول 4 ماتریس ارتباطات کل را نشان می‌دهد:
جدول 4: ماتریس ارتباطات کل
|
|
انگیزشی |
فرهنگی |
علمی |
آموزشی |
اطلاعرسانی |
اجتماعی |
|
انگیزشی |
093/3 |
126/3 |
218/3 |
245/3 |
515/2 |
147/3 |
|
فرهنگی |
417/3 |
226/3 |
326/3 |
247/3 |
630/2 |
656/3 |
|
علمی |
453/3 |
459/3 |
559/2 |
719/2 |
892/2 |
939/3 |
|
آموزشی |
576/3 |
561/3 |
669/3 |
124/3 |
022/3 |
041/4 |
|
اطلاعرسانی |
548/3 |
526/3 |
615/3 |
815/3 |
981/2 |
994/3 |
|
اجتماعی |
535/2 |
124/3 |
247/3 |
148/3 |
021/2 |
044/3 |
برای محاسبه ماتریس روابط داخلی باید ارزش آستانه محاسبه شود. با این روش می‌توان از روابط جزئی صرف‌نظر و شبکه روابط قابل اعتنا یا همان نقشه شبکه روابط را ترسیم کرد. تنها روابطی که مقادیر آنها در ماتریس T از مقدار آستانه بزرگتر باشد، در نقشه شبکه روابط نمایش داده خواهد شد. برای محاسبه مقدار آستانه روابط کافی است تا میانگین مقادیر ماتریس T محاسبه شود. بعد از آنکه شدت آستانه تعیین گردید، تمامی مقادیر ماتریس T که کوچکتر از آستانه باشد صفر شده یعنی آن رابطه علی در نظر گرفته نمی‌شود.
مقدار آستانه در این تحقیق برابر 387/3 است. تمامی مقادیر ماتریس T که کوچکتر از 387/3 باشد، صفر شده است؛ یعنی آن رابطه علی در نظر گرفته نمی‌شود. بنابراین الگوی روابط معنیدار به صورت جدول زیر است. جهت سهولت در نگارش نمودار الگوی روابط عوامل با اختصار در جدول 5 به نمایش گذاشته شده است:
جدول 5: جدول الگوی روابط معنیدار
|
|
انگیزشی |
فرهنگی |
علمی |
آموزشی |
اطلاعرسانی |
اجتماعی |
|
انگیزشی |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
فرهنگی |
417/3 |
0 |
0 |
0 |
0 |
656/3 |
|
علمی |
453/3 |
459/3 |
0 |
0 |
0 |
939/3 |
|
آموزشی |
576/3 |
561/3 |
669/3 |
0 |
0 |
041/4 |
|
اطلاعرسانی |
548/3 |
526/3 |
615/3 |
815/3 |
0 |
994/3 |
|
اجتماعی |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
در ادامه تحلیل دیمتل باید مجموع سطرها و ستون‌های ماتریس مشخص گردد. مجموع سطرها ( D) و ستون‌ها ( R) با توجه به فرمول‌های زیر به‌دست میآید:
سپس با توجه به D و R ، مقادیر D+R و D-R به دست آورده میشود که به ترتیب نشاندهنده میزان تعامل و قدرت تاثیرگذاری عوامل هستند.
خروجی نهایی روش دیمتل در جدول 6 به نمایش گذاشته شده است:
جدول 6: نتایج روش دیمتل
|
عوامل |
میزان اثرگذاری |
میزان اثرپذیری |
وضعیت کلی |
اثر شبکه |
نوع عامل |
|
انگیزشی |
480/22 |
063/23 |
063/43 |
583/0- |
معلولی |
|
فرهنگی |
844/19 |
423/20 |
268/40 |
579/0- |
معلولی |
|
علمی |
533/20 |
423/20 |
957/40 |
109/0 |
علی |
|
آموزشی |
719/22 |
055/22 |
775/44 |
663/0 |
علی |
|
اطلاعرسانی |
024/22 |
039/21 |
063/43 |
985/0 |
علی |
|
اجتماعی |
609/22 |
205/23 |
814/45 |
596/0- |
معلولی |
با توجه به نتایج جدول بالا مشخص گردید که نقشهای اطلاعرسانی، آموزشی و علمی به عنوان نقشهای علی و نقشهای انگیزشی، فرهنگی و اجتماعی به عنوان نقشهای معلولی مشخص گردید. نمودار 1، نقشه شبکه روابط نقشهای رسانه در جهت عادیسازی جریان مشارکت ورزشی در دوران پساکرونا را نشان می‌دهد:
نمودار 1: نقشه شبکه روابط
مطابق با این الگو مشخص گردید که نقش اطلاعرسانی از اهمیت زیادی در جهت عادیسازی جریان مشارکت ورزشی در دوران پساکرونا برخوردار میباشد.
بحث و نتیجهگیری
کاهش نگرانیها در حوزه ورزش، یک مسئله مهم در دوران پساکروناست؛ به صورتی که ارتقای سیستمهای حمایتی در جهت عادیسازی مشارکت ورزشی افراد در محیطهای ورزشی در دوران پساکرونا به صورت جدی درک می گردد. این مسئله سبب گردیده است تا بهرهگیری از ظرفیت برخی مسائل از جمله رسانهها نمود یابد. با این توجه تحقیق حاضر با هدف ارائه الگوی تعاملی نقشهای رسانه در جهت عادیسازی جریان مشارکت ورزشی در دوران پساکرونا با استفاده از رویکرد دیمتل طراحی و اجرا گردید. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که در مجموع 6 نقش کلی شامل نقش انگیزشی، نقش اطلاعرسانی، نقش آموزشی، نقش علمی، نقش اجتماعی و نقش فرهنگی از جمله نقشهای رسانه در جهت عادیسازی جریان مشارکت ورزشی در دوران پساکرونا میباشد.
در تحقیقات مختلفی به این مسئله اشاره شده است. هایس (2020) مشخص نمود که کارکردهای رسانهها بهخصوص رسانههای مجازی در جهت پیشبرد اهداف مربوط به ورزش میتواند زمینه کاهش نگرانیها در مورد حضور افراد در ورزش را فراهم نماید. یافتههای تحقیق حاضر در مورد نقشهای مختلف رسانه از جمله انگیزشی، نقش اطلاعرسانی، نقش آموزشی، نقش علمی، نقش اجتماعی و نقش فرهنگی در جهت عادی سازی جریان مشارکت ورزشی در دوران پساکرونا با نتایج تحقیقات مختلفی از جمله مولتز و همکاران (2021)، الیوت و همکاران (2021) و لوینگر و هیل (2020) همسو می باشد. به نظر میرسد گسترش رسانهها در زندگی تمامی افراد و وجود مخاطبان بیشمار رسانه در حوزههای مختلف سبب گردیده است تا رسانه از جایگاه مهمی در جهت عادیسازی جریان مشارکت ورزشی در دوران پساکرونا و هم نقشهای مختلفی از جمله نقش اطلاعرسانی، نقش آموزشی، نقش علمی، نقش اجتماعی و نقش فرهنگی در جهت عادیسازی جریان مشارکت ورزشی در دوران پساکرونا برخوردار باشند. بدون شک اهمیت رسانه در جهان امروزی و همچنین وجود مخاطبان گسترده آن در سطح بینالمللی موجب شده است تا رسانهها جایگاه مهم و ارزشمندی بیابند.
مطابق با نتایج مشخص گردید که نقشهای اطلاعرسانی، آموزشی و علمی به عنوان نقشهای علی و نقشهای انگیزشی، فرهنگی و اجتماعی به عنوان نقشهای معلولی هستند. به عبارتی، تمرکز بر نقشهای اطلاعرسانی، آموزشی و علمی رسانهها میتواند زمینه عادیسازی جریان مشارکت ورزشی در دوران پساکرونا را فراهم نماید. شارپی[14] و همکاران (2020)، بل[15] (2021) و هوقس[16] و همکاران (2020) مشخص نمودند که اطلاعرسانی یکی از کارکردهای مهم رسانههاست که میتواند زمینه جدی جهت بهبود وضعیت مشارکت ورزشی افراد را فراهم نماید. مولتز و همکاران (2021) نیز دریافتند که آموزش یکی از کارکردهای مهم رسانه میباشد که میتواند زمینه ورزش افراد را در حین دوران کرونا ایجاد کند. یکی از مسائل مهمی که رسانهها در دوران کرونا توانستهاند ایجاد نمایند، نقش علمی بود که سبب بهبود دانش افراد شد (کلونجر[17] و همکاران، 2020). بهرهگیری از این نقش میتواند زمینه جهت بهبود فعالیتهای ورزشی افراد را فراهم نماید.
به نظر میرسد نقشهای اطلاعرسانی، آموزشی و علمی سبب میگردد تا افراد از دانش و آگاهی لازم در جهت عادیسازی جریان مشارکت ورزشی در دوران پساکرونا برخوردار باشند که این مسئله بدون شک منجر به کاهش نگرانیهای افراد از حضور در ورزش میگردد. بدون شک دوران پساکرونا دورانی خواهد بود که افراد همچنان وسواس و استرسهایی جهت حضور در ورزش خواهند داشت که این مسئله باید به صورت جدی از سوی متولیان ورزشی دنبال شود. به عبارتی، نقشهای اطلاعرسانی، آموزشی و علمی به واسطه تاثیرگذاری بر سیستمهای علمی و دانشی افراد میتواند زمینه ایجاد و بسترسازی سایر نقشها از جمله انگیزشی، فرهنگی و اجتماعی را نیز فراهم نماید. این مسئله سبب گردیده است تا نقشهای اطلاعرسانی، آموزشی و علمی به عنوان نقشهای علی و نقشهای انگیزشی، فرهنگی و اجتماعی به عنوان نقشهای معلولی بروز یابند. به عبارتی، تمرکز بر نقشهای اطلاع رسانی، آموزشی و علمی رسانهها میتواند زمینه عادیسازی جریان مشارکت ورزشی در دوران پساکرونا را فراهم نماید. با توجه به نتایج تحقیق حاضر پیشنهاد میگردد تا با افزایش پوشش فعالیتهای ورزشی تدارک دیدهشده در سطح جامعه؛ آموزش خودارزیابی جسمی و ذهنی افراد جامعه؛ ایجاد محتوای علمی پیرامون اهمیت ورزش و برگزاری میزگردهای علمی در حوزه مشارکت ورزشی در دوران پساکرونا، شرایط ارتقای سیستمهای دانشی افراد جهت عادیسازی جریان مشارکت ورزشی در دوران پساکرونا فراهم شود.
منابع
- اکبری، بهرام؛ عسگریان، فریبا؛ جعفری، سلمان و اکبری، نسیم. (1396). «تاثیر عوامل اجتماعی- اقتصادی بر میزان مشارکت خانوارهای مراغه». نشریه مدیریت و توسعه ورزش. سال6، شماره 1، پیاپی 10، صص 105-116.
- باباپور، لیلا و قدمی، سجاد. (1399). «بررسی نقش شبکه تلویزیونی ورزش بر مشارکت ورزشی مردم». جامعه شناسی و مدیریت سبک زندگی. دوره 6، شماره 15، صص 59-87.
- دهقان، سیدامین؛ ایمانزاده، مسعود؛ نامور، مجید و پورپناهی، محمد. (1398). «بررسی نقش رسانههای جمعی در توسعه مشارکت بخش خصوصی در ورزش». فصلنامه علمی مدیریت ارتباطات در رسانه های ورزشی. دوره 7، شماره 1، صص 85-96.
- Bell, T. R. (2021). “Sports Center: A case study of media framing US sport as the COVID-19 epicenter”.International Journal of Sport Communication, 14(2), 298-317.
- Clevenger, S. M., Rick, O., & Bustad, J. (2020). “Critiquing anthropocentric media coverage of the Covid-19 sport: hiatus”.International Journal of Sport Communication, 13(3), 559-565.
- Elliott, S., Drummond, M. J., Prichard, I., Eime, R., Drummond, C., & Mason, R. (2021). “Understanding the impact of COVID-19 on youth sport in Australia and consequences for future participation and retention”.BMC public health, 21(1), 1-16.
- Evans, A. B., Blackwell, J., Dolan, P., Fahlén, J., Hoekman, R., Lenneis, V., ... & Wilcock, L. (2020). “Sport in the face of the COVID-19 pandemic: towards an agenda for research in the sociology of sport”.European Journal for Sport and Society, 17(2), 85-95.
- Gulam, A. (2016). “Role of mass media in sports communication”. International Journal of Advanced Educational Research, 1(5), 51-53.
- Hayes, M. (2020). “Social media and inspiring physical activity during COVID-19 and beyond”.Managing Sport and Leisure, 1-8.
- Hughes, D., Saw, R., Perera, N. K. P., Mooney, M., Wallett, A., Cooke, J., ... & Broderick, C. (2020). “The Australian Institute of Sport framework for rebooting sport in a COVID-19 environment”.Journal of Science and Medicine in Sport, 23(7), 639-663.
- Levinger, P., & Hill, K. D. (2020). “The impact of mass media campaigns on physical activity participation on a global scale: lessons learned from the COVID-19 pandemic”.Journal of Physical Activity and Health, 17(9), 857-858.
- Mutz, M., Müller, J., & Reimers, A. K. (2021). “Use of digital media for home-based sports activities during the COVID-19 pandemic: Results from the German SPOVID survey”. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(9), 4409.
- Razack, S., & Joseph, J. (2021). “Misogynoir in women’s sport media: Race, nation, and diaspora in the representation of Naomi Osaka”.Media, Culture & Society, 43(2), 291-308.
- Si, S. L., You, X. Y., Liu, H. C., & Zhang, P. (2018). “DEMATEL technique: A systematic review of the state-of-the-art literature on methodologies and applications”. Mathematical Problems in Engineering.
- Sharpe, S., Mountifield, C., & Filo, K. (2020). “The social media response from athletes and sport organizations to COVID-19: An altruistic tone”.International Journal of Sport Communication, 13(3), 474-483.
- Symons, K., Breitbarth, T., Zubcevic-Basic, N., Wilson, K., Sherry, E., & Karg, A. (2021). “The (UN) level playing field: sport media during COVID-19”.European Sport Management Quarterly, 1-17.
- Wenner, L. A. (2021). “Media, sports, and society”. In Research Handbook on Sports and Society. Edward Elgar Publishing.
)