نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشکده علوم انسانی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران.

2 استادیار گروه تربیت بدنی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یادگار امام خمینی(ره) شهر ری، تهران ، ایران

3 استادیار، گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران.

4 استادیار، گروه مدیریت ورزشی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

5 دانشیار مدیریت ورزشی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه خوارزمی

چکیده

هدف این پژوهش، طراحی الگوی درآمدزایی هیئت‌های ورزشی جمهوری اسلامی ایران بود. روش پژوهش از نوع مطالعات کیفی با رویکرد نظریه داده‌بنیاد بود. گردآوری داده‌ها با استفاده از مصاحبه و بررسی اسناد صورت گرفت. پس از انجام 22 مصاحبه عمیق و نیمه‌ساختاریافته با جامعه آماری تحقیق، مقوله‌های اصلی پس از تکمیل فرایند کدگذاری استخراج گردید. جامعه آماری شامل روسا و اعضای هیئت رئیسه فدارسیون­ها و هیئت­های ورزشی، مسئولان آشنا به درآمدزایی در وزارت ورزش و جوانان و کمیته ملی المپیک، صاحب­نظران و محققان حیطه منابع مالی و درآمدزایی و آشنا با فعالیت هیئت­ها و فدراسیون­های ورزشی و اعضای هیئت‌علمی و اساتید دانشگاه که در این زمینه تحقیق و پژوهش داشتند، بود. نمونه‌گیری به‌صورت هدفمند و گلوله‌برفی تا حد اشباع نظری ادامه یافت. نتایج تحلیل داده‌ها، طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی نشان داد شرایط علّی شامل تأمین وجوه از محل فعالیت‌های جانبی هیئت، تأمین وجوه از رویدادها، تأمین وجوه از اماکن در اختیار، تأمین وجوه از محل ثبت نام؛ عوامل زمینه ای شامل ورود شرکاء حقوقی، اقدامات سرمایه‌ای، تأمین وجوه سرمایه‌ای، تأمین وجوه جاری؛ عوامل مداخله‌گر شامل موانع برنامه‌ریزی، موانع حاکمیتی، موانع نهادی، موانع سخت‌افزاری و نرم‌افزاری؛ راهبردها شامل اقدامات حاکمیتی، اقدام مؤثر بر جذب سرمایه، ایفای نقش مسئولیت‌پذیری اجتماعی، پیشنهادیه، هدفمندسازی درآمدزایی، تقویت تصویر، درک اهداف شرکا و پیامدهای الگوی درآمدزایی هیئت‌های ورزشی جمهوری اسلامی ایران با عنوان «افزایش کانال‌های تأمین مالی، کاهش هزینه‌ها و تحقق اقدامات درآمدزایی می‎باشند. با به‌کارگیری عوامل و راهکارهای شناسایی‌شده می‎توان شاهد برطرف نمودن چالش‎های درآمدزایی هئیت‎های ورزشی، افزایش کانال های درامدزایی و بهره وری بیشتر باشیم.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Designing a revenue generation model for sports delegations of the Islamic Republic of Iran

نویسندگان [English]

  • faramarz kiyanizadeh 1
  • shahram alam 2
  • zahra houzhabrnia 3
  • mohammadhasan ferdowsi 4
  • Najaf Aghaei 5

1 Department of Physical Education and Sport Sciences, Faculty of Humanities, shoushtar Branch. Islamic Azad University ,Shoushtar, Iran

2 Department of physical Education, Yadegar-e-Imam Khomeini(RAH), shahre-rey Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

3 Department of sport and physical education, shoushtar branch, Islamic Azad university, shoushtar, iran

4 department of sport management, Payame Noor University, Tehran, IRAN

5 Associate of sport management, sport sciences faculty, KHarazmi Universirty

چکیده [English]

This study is to design a revenue-generating model for sports delegations of Iran. The research method was qualitative studies with grounded theory approach. The data was collected using interviews and document review. After conducting 22 in-depth and semi-structured interviews with the statistical population of the research, the main categories were extracted after completing the coding process.  The statistical population included the heads and members of the presidiums of federations and sports delegations, officials familiar with revenue generation in the Ministry of Sports and Youth and the National Olympic Committee; Experts and researchers in the field of financial resources and revenue generation and familiar with the activities of sports delegations and federations; the faculty members and university professors who did research in this area. Purposeful and snowball sampling continued until theoretical saturation.   
 The results showed in three stages of open, axial and selective coding that causal condition included funding from the side activities of the board, funding from events, funding from places available, funding from registration, contextual condition included entry of legal partners, capital measures, financing of funds, provision of current funds, intervening factors included planning barriers, governance barriers, institutional barriers, hardware and software barriers, strategies included governance measures, effective action on attracting capital, playing the role of social responsibility, proposal, targeting revenue generation, strengthening the image, understanding the goals of partners, and the consequences are entitled increase funding channels, reduce costs and implement revenue-generating measures. By applying the identified factors and strategies, we can see the challenges of generating revenue for sports delegations, increasing revenue channels and increasing productivity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Revenue Generation
  • Sports Staff
  • Qualitative Research
  • Grounded Theory

طراحی الگوی درآمدزایی هیئت‌های ورزشی جمهوری اسلامی ایران

فرامرز کیانی ­زاده[1]

 شهرام علم[2]

 زهرا هژبرنیا[3]

 محمدحسن فردوسی[4]

 نجف آقایی[5]

10.22034/ssys.2022.2196.2571

تاریخ دریافت مقاله: 28/10/1400

                                                                                 تاریخ پذیرش مقاله:19/2/1401

 

مقدمه

بازاریابی و جذب سرمایه­گذاری از منابع مهم درآمد اقتصادی محسوب می­شود و کشورهای جهان سعی دارند تا با سرمایه­گذاری­های کلان در بخش بازاریابی برای جذب هرچه بیشتر سرمایه به عنوان منبع درآمد مناسب اقدام کنند. بازاریابی ورزشی نیز در حال حاضر از پرطرفدارترین و پردرآمدترین انواع بازاریابی در جهان به‌ویژه در کشورهای توسعه‌یافته به‌شمار می­رود که در زمینه­های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی تاثیر انکارپذیری بر کشورها دارد (اتقیا، 1384: 133). به­نظر می­رسد در ایران سازمان­های ورزشی در رهگذر تبدیل از یک سازمان مصرف­کننده پول به یک سازمان مستقل پول­ساز هنوز در ابتدای راه قرار دارند و مشکل بیشتر باشگاه­ها به‌ویژه در سطح داخلی وابستگی کامل به یکی از روش­های درآمدی و نداشتن یک برنامه­ریزی میان­مدت و بلند­مدت برای استفاده از تمامی پتانسیل­های موجود در بازار جهت درآمدزایی است (رضایی صوفی و شعبانی، 1392: 43). این رهگذر در بین هیئت‌های ورزشی که به نوعی متولی رشته ورزشی خود در سطح استان‌ها و شهرستان‌ها هستند، بیشتر نمود پیدا کرده است و وابستگی آنها به دولت، تغییر قوانین و مقررات در حوزه مالی و مدیریتی، عدم‌برنامه‌ریزی منسجم و گاهی تغییرات سریع مدیران نتوانسته منجر به جذب سرمایه‌ها و منابع مالی لازم برای درآمدزایی مطلوب، ثبات مالی و در نهایت موفقیت رشته‌ها به طور مستمر شود، چرا که موفقیت کشورها در میادین بین­المللی ورزش علاوه بر تاثیرات اجتماعی و اقتصادی، نمادی از ثبات و طبقه­بندی­های همه جانبه این کشورها محسوب می­شود و یکی از علل سرمایه­گذاری کشورها در ورزش قهرمانی و حرفه­ای، از توانایی و پتانسیل آنها در برنامه های درآمدزایی و ثبات مالی نشأت می­گیرد (عابدی­پور، 1397: 15).

با افزایش راه‌های مختلف درآمدزایی، سازمان‌های ورزشی در رقابتی فزاینده سطح عایدی و سود خود را بالا برده و با استقلال مالی از منابع ملی، رشد و پیشرفت همه جانبه ورزش را سبب شده‌اند. فولرتون و روسل‌مرز (2008) معتقد بودند صنعت ورزش می‌تواند با شناخت صحیح و توانایی در ترکیب‌بندی و کسب و جذب درآمد از منابعی مثل پخش رسانه‌ای، حمایت مالی، تبلیغات، فروش بلیت، صدور مجوز، تولید و فروش محصولات، توزیع موثر، ارزش‌گذاری و قیمت و غیره چالش بزرگی به نام «کسری بودجه» را مرتفع سازد (به نقل از الهی، 1387). از سوی دیگر، منابع مالی و راه­های توسعه و تامین آن برای حیات و پابرجا بودن فدراسیون‌ها و لیگ‌های حرفه‌ای بر کسی پوشیده نیست. بنابراین آنچه که به‌عنوان منابع درآمدی داخلی مطرح است در قالب‌های گوناگون نظیر پخش تلویزیونی و رسانه‌ای، حامیان مالی و غیرمالی، تولید و فروش محصولات ورزشی، تبلیغات، صحه­گذاری، کپی‌رایت، اینترنت، خرید و فروش بازیکن، فروش ویدیو، اجاره­بهاء، صدور مجوز و غیره به طرق مختلف ظاهر می‌شوند (الهی، 1387: 11).

بهره‌گیری از منابع متعدد مالی داخلی و سرمایه‌گذاری خارجی توسط فدراسیون‌ها، هیئت­ها و انجمن­ها، اهداف راهبردی تعیین شده­ای است که بسط و گسترش کمی و کیفی ورزش در سطوح داخلی و بین­المللی را  جامه عمل می‌پوشاند. اما صنعت ورزش، مشخصا فدراسیون‌ها در ایران نتوانسته­اند به خوبی از این راهبردی در جهت تامین نیازهای خود بهره کافی ببرند. با این شرایط، عقب‌افتادگی و نبود جایگاه شایسته در بین کشورهای جهان و همچنین عدم‌توفیق در سطح ملی بر ناتوانی مالی و خواسته‌های تامین‌نشده آنها دلالت دارد (سند تفصیلی نظام جامع توسعه تربیت بدنی و ورزش کشور، 1383).

در زمینه موضوع پژوهش حاضر نتایج تحقیق اسدی (1398) نشان داد که مؤلفه‌های افراد متخصص در حوزه تبلیغات، سیستم نظارتی بر تبلیغات، تبلیغات تماشاچیان و گروه‌ها، قرارداد و تبلیغات هر برند، تمایز بین وبلاگ و فلاگ، دانش تبلیغات آشکار و نهان و حامی مالی رسمی به‌عنوان مهم‌ترین مؤلفه‌های بازاریابی پنهان در ورزشگاه­های فوتبال ایران از نگاه تماشاچیان هستند. جیران پور (1399) نیز در تحقیق خود به این موضوع اشاره می‌کند که نیاز مالی هیئت­ها و باشگاه­های ورزشی به‌گونه­ای است که باید از هر فرصتی برای کسب درآمد بهره بگیرند، حتی ساعات مرده، شیوه‌های بهره­‌برداری و ارائه راهکارهای فرصت­زا در تبدیل ساعات مرده به فرصت درآمدزایی در باشگاه‌های ورزشی شهر تهران با استفاده از نظریه الگوی فرصت، باغث شد تا الزامات برنامه‌ریزی برای ساعات مرده همچون اجاره باشگاه به سازمان‌ها و مدارس، تخفیف­گذاری ویژه برای هنرجویان و سازمان‌ها و انجام جلسات رایگان برای این افراد، کاهش شهریه کلاس‌ها در این ساعات، برگزاری کلاس‌های ویژه و رشته‌های پر تقاضا و جذاب در این ساعات، احداث کافی‌شاپ در باشگاه، سنجش رایگان سلامت، ارائه خدمات رایگان تغذیه و دادن برنامه تمرینی به افراد ‌بتواند به مقدار زیاد به بهره‌برداری از این ساعات منجرشود. نتایج مطالعه رهبری، خدایاری، هنری و امیرتاش (1400) حاکی از آن بود که 6 مفهوم راهبردی مؤثرتوسعه جذب حامیان مالی، بسترسازی جذب حامیان مالی، بهبود قوانین برای حامیان مالی، بهره‌مندی از نیروی متخصص، تعامل با رسانه‌ها، اعطای تسهیلات به حامیان مالی و 2 مفهوم برای پیامدهای حمایت مالی از ورزش همگانی ایران با عنوان مزایای حمایت مالی برای فدراسیون و مزایای حمایت مالی برای شرکت‌های حامی از اهمیت خاصی برخوردارند. اکملی و نصیری (1400) در تحقیقی با هدف فراتحلیل مطالعات عوامل و موانع موثر بر حمایت از ورزش ایران، 68 عامل را از تحقیقات نمونه تحقیق استخراج و در هشت طبقه عمده عوامل رسانه، فروش- مشتری- رقابت، اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، مدیریتی، تبلیغاتی، ساختاری و سایر عوامل دسته‌بندی و در فرایند فراتحلیل وارد کنند. محاسبه اندازه اثر براساس زیرگروه‌ها انجام شد و به ترتیب عوامل مدیریتی (25/1) و عوامل اقتصادی (03/1) دارای بیشترین اندازه اثر بودند. موانع تأمین مالی ورزش حرفه‌ای در پژوهش غفوری یزدی، علی‌دوست، خبیری و سجادی (1400)  به شرح زیر شناسایی شدند: اقتصاد ناکارامد، چالش‌های مالی، مدیریتی، حقوقی و قانونی، فقدان شفافیت، دولتی بودن، سیاست‌زدگی، فساد، چالش‌های نگرشی و دانشی. مویو، نات و دافت[6] (2021) در تحقیقی به بررسی رابطه بین مسئولیت اجتماعی شرکتی و عملکرد بازاریابی سازمان‌های ورزشی حرفه‌ای در آفریقای جنوبی پرداختند و مضامین اصلی زیر پدیدار شدند: اهداف بازاریابی: رشد درآمد؛ سهم بازاریابی و ابتکارعمل مسئولیت اجتماعی شرکتی. این مطالعه، یک مجموعه ضابطه برای ارزیابی تاثیر مسئولیت اجتماعی شرکتی بر عملکرد بازاریابی را پیشنهاد کرد: بلیط ها و فروش‌ها؛ وفاداری برند؛ ادراک برند؛ پوشش رسانه‌ای و حمایت مالی. کورنیوس، تراولوس، دوویس، و راتن[7] (2020) در مطالعه‌ای به بررسی دقیق عوامل اصلی رفتار حمایت‌کننده خریدار مرتبط با حمایت مالی از ورزش در چارچوب دیجیتال‌های اینترنتی پرداختند. طبق یافته‌ها مشخص شد که تعیین‌کننده‌هایی مانند میزان دلبستگی به باشگاه ورزشی، مشارکت در ورزش و اعتقاد در مورد حمایت مالی، تاثیر زیادی بر آگاهی هواداران و همچنین نگرش آنها در مورد شرکت‌های حامی مالی داشتند. علاوه بر آن، پیامدها آشکار کردند که هدف خرید حامیان، تحت تاثیر معناداری از نگرش آنها در مورد شرکت‌های حمایت‌کننده مالی و همچنین آگاهی آنها از شرکت‌های حمایت‌کننده قرار می‌گیرد. در بررسی‌های صورت‌گرفته توسط محقق با مراجعه به ادبیات این حوزه مشخص شد که الگوی جامعی از درآمدزایی هیئت­های ورزشی وجود ندارد و از آنجایی که یکی از عوامل اصلی مدیریت و توسعه رشته های ورزشی، توجه به حوزه بازاریابی و درآمدزایی می‌باشد و مدیران هیئت‌ها باید از این علم بیشتر استفاده کنند و شناسایی روش‌ها و راهکارهای این حوزه ضروری است، سؤال‌های اصلی پژوهش در ذهن پژوهشگر شکل گرفت :

 چه عواملی در این فرایند دارای تاثیر می باشند و راهکارهای مناسب برای تدوین الگوی مطلوب درآمدزایی هیئت­های ورزشی کدام‌اند؟

تحقیق حاضر با بهره‌مندی از نظرات قشر دانشگاهی و اجرایی توانسته بر غنای موضوع بیفزاید، چرا که افراد اجرایی از نزدیک درگیر موضوع بوده و به‌خوبی با نقص‌ها و کاستی‌ها آشنایی دارند و متخصصان دانشگاهی نیز از بعد نظری به اعتبار پژوهش کمک نموده‌اند. براین اساس و با توجه به هدف این پژوهش انتظار می‌رود نتایج تحقیق حاضر با ارائه مدل درآمدزایی برای هیئت­های ورزشی، ضمن انجام وظایف و امور محوله، در جهت محقق شدن برنامه­ریزی­ها و هدف‌گذاری­های خود موفق عمل کنند و موجب کمک به ورزش پرورشی، توسعه و گسترش ورزش همگانی و تامین سلامتی آحاد جامعه و در ورزش قهرمانی و حرفه­ای نیز ورزشکاران این مرزوبوم با کسب مدال­ها و سکوهای بین­المللی، برای کشور عزیزمان ایران اسلامی افتخار آفرینی نمایند.

روش­شناسی پژوهش

رویکرد تحقیق حاضر از نوع کیفی بود کـه بـا روش گرانـدد تئوری[8] و  به شیوه سیستماتیک که به استراوس و کوربین[9] (1990) نسبت داده‌شده انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق شامل صاحب‌نظران و متخصصان در بخش­های مختلف آموزشی، پژوهشی و اجرایی در زمینه موضوع تحقیق بود: روسا و اعضای هیئت رئیسه فدارسیون­ها و هیئت­های ورزشی و مسئولان آشنا به درآمدزایی در وزارت ورزش و جوانان و کمیته ملی المپیک؛ صاحب­نظران و محققان حیطه منابع مالی و درآمدزایی و آشنا با فعالیت هیئت­ها و فدراسیون­های ورزشی؛ اعضای هیئت‌علمی و اساتید دانشگاه که در این زمینه تحقیق و پژوهش داشتند. این افراد به روش نمونه‌گیری زنجیره‌ای[10] یا گلوله برفی[11] انتخاب شدند و جمع‌آوری اطلاعات تا اشباع نظری داده‌ها ادامه یافت. در این مطالعـه بـا 22 نفر مصاحبه انجام شد که از مصاحبه دوازدهم به بعـد، داده‌ها کاملاً تکراری و به اشباع نظری رسـیده بـود. برای بررسی سؤالات پژوهش و شناسایی مقوله‌ها از مصاحبه فردی نیمه‌ساختاریافته استفاده شد. پس از تکمیل یافته‌ها، مدل زمینه‌ای بر ‌اساس مدل سیستماتیک استراس و کوربین (1994) طراحی گردید. نتایج تحلیل داده‌ها طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی به‌دست آمد.  

در مرحله کدگذاری باز، داده‌های مربوط به موضوعِ مطالعه با بررسی دقیق، نام‌گذاری و مقوله‌بندی شدند. در مرحله دوم )کدگذاری محوری(، مقولات به‌دست‌آمده از طریق کدگذاریِ باز در نظمی منطقی قرار گرفتند و ارتباط آن‌ها باهم مشخص شد؛ به عبارتی، داده‌های تجزیه‌شده به مفاهیم و مقوله‌ها در کدگذاری محوری به شیوه جدیدی به یکدیگر مرتبط شدند. این کار با به کار بردن یک مدل پارادایمی شامل شرایط علّی، پدیده، زمینه، شرایط مداخله‌گر، راهبردها و پیامدها انجام شد. مرحله سوم )کدگذاری انتخابی (هم پس از انجام کدگذاریِ باز و محوری و مشخص شدن مدل پارادایمی صورت گرفت. در این مرحله، روند انتخاب مقوله اصلی به‌طور مـنظم و سیسـتماتیک آن بـا سایر مقوله‌ها، اعتبار بخشیدن به روابط و پر کردن جاهای خالی با مقولاتی که نیاز به اصلاح و گسترش دارند، بود.

نحوه بررسی روایی و پایایی در تحقیقات کیفی با روش‌های تحقیق کمی متفاوت است. محقق کیفی ضمن حضور در عرصه، داده‌های جمع‌آوری‌شده را از طرق مختلف با یکدیگر مقایسه می‌کند. بررسی و مقایسه مکرر داده‌ها، خود به تأیید و افزایش روایی آن‌ها کمک می‌کند. گوبا و لینکن[12] (1994) چهار معیار (مقبولیت[13]، انتقال‌پذیری[14]، تاییدپذیری[15]؛ قابلیت اطمینان) برای پژوهش کیفی برشمرده‌اند و معیارهایشان را با چهار معیار متعارف در پژوهش کمی (روایی درونی و بیرونی، پایایی و عینیت) جفت کرده و پیوند داده‌اند که در این تحقیق نیز این موارد بررسی و تایید شده‌اند. پایایی به روش بازآزمون بین کدگذاری‌های پژوهشگر و در دو فاصله زمانی به دست آمد:

جدول1: میزان درصد پایایی بازآزمون

ردیف

عنوان مصاحبه

تعداد کل کدها

تعداد توافقات

تعداد عدم‌توافقات

پایایی باز آزمون (درصد)

1

PA

25

10

8

 80%

2

PB

22

8

6

72%

3

PC

20

9

4

90%

کل

67

27

18

 80%

همانگونه که در جدول فوق ملاحظه می‌شود تعداد کل کدها در دو فاصله زمانی 20 روزه برابر67 ، تعداد کل توافقات بین کدها در این دو زمان برابر 27 و تعداد کل عدم توفقات در این دو زمان برابر 18 است. پایایی بازآزمون مصاحبه‌های این پژوهش برابر80 درصد است. با توجه به اینکه میزان پایایی بیشتر از64  درصد  است. بنابراین قابلیت اعتماد کدگذاری‌ها مورد تائید قرار گرفت.

یافنه­های پژوهش

مؤلفه‌های پارادایم کدگذاری محوری

در این فرایند مقوله­ها به زیرمقوله‌ها و پیوند دادن مقوله­ها در سطح ویژگی­ها و ابعاد در دستور کار قرار می­گیرد. این کدگذاری، به این دلیل «محوری» نامیده شده است که کدگذاری حول یک مقوله تحقیق می­یابد. در این مرحله، محقق یک مقوله مرحله کدگذاری باز را انتخاب کرده و آن را در مرکز فرآیندی که در حال بررسی آن است، قرار می­دهد و سپس، دیگر مقوله­ها را به آن ربط می­دهد. با استناد به نتایج کدبندی مرحله دوم و روابط بین مفاهیم شناسایی شده، 244 مقوله فرعی تشکیل گردید. گفتنی است این مفاهیم مبتنی بر قرابت معنایی و موضوعی تشکیل شده­اند و در انتخاب نام برای این مقوله مبانی تحقیق مدنظر قرار گرفت.

جدول 2: کدهای محوری احصا‌شده بر مبنای کدهای باز

کد مصاحبه

مفاهیم اقتبا‌شده از مصاحبه

مقوله­های فرعی

1-3-4

ثبت نام لیگ جوانان (تفریحی)

تأمین وجوه از محل ثبت نام

2-1

ثبت نام بزرگسالان (تفریحی)

4-2

ثبت­نام کمپ تابستانی

6-10

ثبت نام مسابقات در روز­های تعطیل

1-6-10

ثبت نام برنامه­های تمرینی سطح عالی

1-7-2

اجاره اماکن به سازمان­های دولتی

تأمین وجوه از اماکن در اختیار

1-5-6-11-12-16

اجاره اماکن به نهادهای آموزشی

11-13

در اختیار قرار دادن اماکن به حامیان مالی

21-14-2-1-3

اجاره اماکن به سازمان­های خصوصی

16-9-2-1

برگزاری رویدادهای سالیانه

تأمین وجوه از رویدادها

2-3-4

فروش حق امتیاز برند برای رویدادهای مختلف

4-7-9-14-13-18

عواید حاصل از حق پخش رویدادهای ورزشی

2-5-15

برگزاری مسابقات

4-6-1-14

دادن حق پخش به سازمان­های طرف همکاری

ورود شرکای حقوقی

14-3-7-9-10-11-20

دادن شخصیت حقوقی به شرکاء حقوقی

19-15-1-2-4-8-14-7

استفاده از ظرفیت شرکای حقوقی

7-2-4-3-16

دریافت حمایت مالی از جانب شرکای حقوقی

5-13-10-20

خلق حامیان مالی برای هیئت

افزایش کانال­های تأمین مالی

5-6-7-22

قرار گرفتن هیئت در مسیر منابع مالی خود

2-1-5-7-8-9-10-21

جذب شریکانی با شهرت و برند ملی و جهانی

2-1-5-8-10-11-12-13-15-19

تولید منابع مالی

14-12-15-1-8-10

کم­شدن هزینه هیئت­ها

کاهش هزینه­­ها

2-4-3-5-7-9-11

خودکفایی در هزینه­های جاری

2-4-1-5-14-15

تأمین بخشی از هزینه­ها توسط حامیان

5-7-9-1

صرفه­جوی را به دنبال دارد

2-1-5-9

بازگشت سرمایه

تحقق اقدامات درآمدزایی

17-2-10-3-4-10-8-7

جذب مشتریان بالقوه

2-1-9-11

جذب کمک­های مالی و معنوی خیرین

22-5-6-7-13-12-4-7

افزایش قدرت نفوذی هیئت

2-1-6-9-11

توجه به نیازهای حامیان

درک اهداف شرکاء

11-2

استفاده از پیشنهادهای حامیان

20-13-2-11

تمرکز بر منافع حامیان

4-8-9

افزودن اماکن ورزشی تحت مالکیت هیئت

اقدامات سرمایه­ای

8-1-7

ساخت بناها توسط هیئت

3-2-6-5

نوسازی اماکن تحت مالکیت هیئت

14-15

شناساندن برند به دیگران

تقویت تصویر

13-12

حفظ حق امتیاز مکان­های ورزشی

16-11-12-13-5

آگاهی دادن به طرفداران

8

درآمدزایی متمرکز

هدفمندسازی درآمدزایی

8-10

تمرکز گرایی به هنگام درخواست از خیرین بالقوه

19-16-10-8-6-7-2

هدایت درآمدزایی توسط هیئت

10

تلاش­های متمرکز

12-1

شناسایی گروه­های خاص وتوانمند

پیشنهادیه

2-7-11

ایجاد ارتباط اختصاصی با گروه­های خاص و توانمند

6-9-8-14

دعوت این گروه­ها برای شرکت در فعالیت­های هیئت

14-9

دعوت از افراد خاص برای ملحق شدن به هیئت

1-3-2-10-14-17

بهبود و بازسازی اماکن ورزشی

ایفای نقش مسئولیت­پذیری اجتماعی

4-9

بورس تحصیلی دانشگاه به بازیکنان شایسته

4-6-9-2

ایجاد اماکن ورزشی در مناطق محروم

5-7

اعطای بورس به بازیکنانی که توانایی مالی ثبت نام در کلاس­های آموزشی را ندارند

11

هدف روشن داشتن

اقدام مؤثر بر جذب سرمایه

12-11-13-15-18

طراحی و اجرای اقدام مؤثر بر جذب سرمایه

15-11

شناسایی خیرین بالقوه

3-10

مشخص نمودن مقدار پول مورد نیاز

10-5-14-15-11-16-22

بررسی میزان تحقق سرمایه جذب‌شده

5-9

ضعف امکانات سخت­افزاری

موانع سخت­افزاری و نرم­افزاری

5-9-3

ضعف امکانات نرم­افزاری

3-5-16

عدم جذابیت رسانه­ای ورزش­های پایه در کشور

14-1-3

برنامه محور نبودن ورزش کشور

موانع نهادی

1-10-9

اقدامات جزیره­ای سازمان­های مختلف در حوزه ورزش

16-20-3-1-4-9-10-14-13

فساد اداری و مالی

15-2

عدم شفافیت اهداف و برنامه­ها در حوزه ورزش کشور

1-15-3

ساختار نامناسب ورزش کشور

موانع حاکمیتی

15-13-11-14-18

ضعف در یکپارچگی نظام ورزش کشور

12-13

تقسیم­بندی ناکارآمد

12-2-15-19-21

حمایت ناکافی دولت از فدراسیون­های پایه

12-15-3

نداشتن برنامه برای خودکفا کردن فدارسیون­ها و هیئت­ها از جانب حاکمیت

2-4-6-7

اجرایی‌نشدن برنامه­ها

موانع برنامه­ریزی

2-14-7

برنامه‌محور نبودن فدارسیون­ها و هیئت­های تابع آن

7-13-18-22

نداشتن برنامه برای افق­های پیش­رو

2

ایجاد قواعد تشویقی برای ورود حامیان

اقدامات حاکمیتی

2-1-3-9-13-16

تأمین زیرساخت­های سخت­افزاری توسط حاکمیت

13

داشتن نگاه سیستمی به مدیریت ورزشی در سطوح خرد و کلان

13-2-14-7

سرمایه­گذاری سخت­افزاری و نرم­افزاری بلندمدت

6-7-13-1

شایسته‌سالاری در انتخاب مدیران کلان ورزش

2-11

عواید حاصل از فروش برنامه­های ورزشی و آموزشی

تأمین وجوه از محل فعالیت­های جانبی هیئت

2-11-1

عواید حاصل از ساخت، تولید و فروش لوازم و وسایل ورزشی

2-1-12-14-3-5-7-8-9-10-19-21

عواید حاصل از دریافت حق عضویت سالانه باشگاه­ها و تیم­های ورزشی

2-4-1-3-7-9-10-14

عواید حاصل از حق اعتراض باشگاه­ها و تیم­های ورزشی

2-4-7-8

عواید حاصل از انجام فعالیت­های بازرگانی، تجارتی و خدماتی

2-5-11

کمک­های دولتی

تأمین وجوه سرمایه­ای

2-5

وام و استقراض

2

عرضه سهام عمومی

2-9-10-12-21

حق امتیاز عضویت

تأمین وجوه جاری

13

هزینه پذیرش تماشاچی

13-9-7

تأسیسات شرکتی شامل اماکن، سالن­ها و جایگاه­های مهمان­نوازی

15-13-1

قرعه­کشی

4-7-11

تقسیم سود سهام

1-4-2-11-13-17-18

درآمد حاصل از رویدادها

درآمد عملیاتی

1-13-9-8

درآمد حاصل از فروش­ها

22-9-1-13-4-5

درآمدهای اجرایی

2-3-5-4

درآمد حاصل از فروش دارایی­ها

درآمد غیرعملیاتی

18-20-2-13-15-1

دریافت خسارت از طریق دعوی قضایی

1-4

ثروت باداورده سرمایه­گذاری

کدگذاری گزینشی

در این مرحله مقولات اصلی ساخته می­شود. ساخت مقولات اصلی عبارت است از: چینش مقولات فرعی در کنار هم براساس منطق و ارتباط دادن آن با سایر مقوله­ها، اعتبار بخشیدن به روابط و پر کردن جاهای خالی با مقولاتی که نیاز به اصلاح و گسترش بیشتر دارند. در واقع این مرحله انتزاعی­ترین سطح کدگذاری است که از طریق آن روابط بین مقولات فرعی ایجاد شده تشریح می‌گردد. برای رسیدن به یکپارچگی مورد نظر در این مرحله لازم است محقق پدیده اصلی را تنظیم و خود را به آن متعهد کند.

جدول3: اقتباس کدگذاری گزینشی مبتنی بر کدگذاری محوری

مفاهیم اقتباسشده از مصاحبهها

مقوله­های فرعی

مقوله­های اصلی

درآمد حاصل از رویدادها، درآمد حاصل از فروش­ها، درآمدهای اجرایی

درآمد عملیاتی

پدیده محوری

 

درآمد حاصل از فروش دارایی­ها، دریافت خسارت از طریق دعوی قضایی، ثروت بادآورده سرمایه­گذاری

درآمد غیرعملیاتی

 

عواید حاصل از فروش برنامه­های ورزشی و آموزشی، عواید حاصل از ساخت، تولید و فروش لوازم و وسایل ورزشی، عواید حاصل از دریافت حق عضویت سالانه باشگاه­ها و تیم­های ورزشی، عواید حاصل از حق اعتراض باشگاه­ها و تیم­های ورزشی، عواید حاصل از انجام فعالیت­های بازرگانی، تجارتی و خدماتی

تأمین وجوه از محل فعالیت­های جانبی هیئت

شرایط علّی

برگزاری رویدادهای سالیانه، فروش حق امتیاز برند برای رویدادهای مختلف، عواید حاصل از حق پخش رویدادهای ورزشی، برگزاری مسابقات،

تأمین وجوه از رویدادها

اجاره اماکن به سازمان­های دولتی، اجاره اماکن به نهادهای آموزشی، در اختیار قرار دادن اماکن به حامیان مالی، اجاره اماکن به سازمان­های خصوصی

تأمین وجوه از اماکن در اختیار

ثبت نام لیگ جوانان (تفریحی)، ثبت نام بزرگسالان (تفریحی)، ثبت­نام کمپ تابستانی، ثبت نام مسابقات در روز­های تعطیل، ثبت‌نام برنامه­های تمرینی سطح عالی

تأمین وجوه از محل ثبت نام

برگزاری رویدادهای سالیانه، فروش حق امتیاز برند برای رویدادهای مختلف، عواید حاصل از حق پخش رویدادهای ورزشی، برگزاری مسابقات

ورود شرکاء حقوقی

شرایط زمینه­ای

افزودن اماکن ورزشی تحت مالکیت هیئت، ساخت بناها توسط هیئت، نوسازی اماکن تحت مالکیت هیئت

اقدامات سرمایه­ای

کمک­های دولتی، وام و استقراض، عرضه سهام عمومی

تأمین وجوه سرمایه­ای

حق امتیاز عضویت، هزینه پذیرش تماشاچی، تأسیسات شرکتی شامل اماکن، سالن­ها و جایگاه­های مهمان­نوازی، قرعه­کشی، تقسیم سود سهام

تأمین وجوه جاری

اجرایی نشدن برنامه­ها، برنامه محور نبودن فدارسیون­ها و هیئت­های تابع آن، نداشتن برنامه برای افق­های پیش­رو

موانع برنامه­ریزی

 

ساختار نامناسب ورزش کشور، ضعف در یکپارچگی نظام ورزش کشور، تقسیم­بندی ناکارآمد، حمایت ناکافی دولت از فدراسیون­های پایه، نداشتن برنامه برای خودکفا کردن فدارسیون­ها و هیئت­ها از جانب حاکمیت

موانع حاکمیتی

شرایط مداخله­گر

برنامه‌محور نبودن ورزش کشور، اقدامات جزیره­ای سازمان­های مختلف در حوزه ورزش، فساد اداری و مالی، عدم شفافیت اهداف و برنامه­ها در حوزه ورزش کشور

موانع نهادی

 

ضعف امکانات سخت­افزاری، ضعف امکانات نرم­افزاری، عدم جذابیت رسانه­ای ورزش­های پایه در کشور

موانع سخت­افزاری و نرم­افزاری

 

ایجاد قواعد تشویقی برای ورود حامیان، تأمین زیرساخت­های سخت­افزاری توسط حاکمیت، داشتن نگاه سیستمی به مدیریت ورزشی در سطوح خرد و کلان، سرمایه­گذاری سخت­افزاری و نرم­افزاری بلندمدت، شایسته سالاری در انتخاب مدیران کلان ورزش

اقدامات حاکمیتی

راهبردها

 

هدف روشن داشتن، طراحی و اجرای اقدام مؤثر بر جذب سرمایه، شناسایی خیرین بالقوه، مشخص نمودن مقدار پول مورد نیاز، بررسی میزان تحقق سرمایه جذب شده

اقدام مؤثر بر جذب سرمایه

بهبود و بازسازی اماکن ورزشی، بورس تحصیلی دانشگاه به بازیکنان شایسته، ایجاد اماکن ورزشی در مناطق محروم، اعطای بورس به بازیکنانی که توانایی مالی ثبت‌نام در کلاس­های آموزشی را ندارند.

ایفای نقش مسئولیت­پذیری اجتماعی

شناسایی گروه­های خاص و توانمند، ایجاد ارتباط اختصاصی با گروه­های خاص و توانمند، دعوت این گروه­ها برای شرکت در فعالیت­های هیئت، دعوت از افراد خاص برای محلق شدن به هیئت

پیشنهادیه

درآمدزایی متمرکز، تمرکزگرایی به هنگام درخواست از خیرین بالقوه، هدایت درآمدزایی توسط هیئت، تلاش­های متمرکز

هدفمندسازی درآمدزایی

شناساندن برند به دیگران، حفظ حق امتیاز مکان­های ورزشی، آگاهی دادن به طرفداران

تقویت تصویر

توجه به نیازهای حامیان، استفاده از پیشنهادهای حامیان، تمرکز بر منافع حامیان

دک اهداف شرکاء

خلق حامیان مالی برای هیئت، قرار گرفتن هیئت در مسیر منابع مالی خود، جذب شریکانی با شهرت و برند ملی و جهانی، تولید منابع مالی

افزایش کانال­های تأمین مالی

پیامدها

کم­شدن هزینه هیئت­ها، خودکفایی در هزینه­های جاری، تأمین بخشی از هزینه­ها توسط حامیان صرفه­جویی را به دنبال دارد.

کاهش هزینه­ها

بازگشت سرمایه، جذب مشتریان بالقوه، جذب کمک­های مالی و معنوی خیرین، افزایش قدرت نفوذی هیئت

تحقق اقدامات درآمدزایی

ارائه الگوی پیشنهادی درآمدزایی هیئت­های ورزشی جمهوری اسلامی ایران

در این مدل، راهبردها به‌گونه‌ای تنظیم‌شده‌اند که در اجرای الگو واکنش درستی نسبت به شرایط علّی،  مداخله‌ای و زمینه‌ای داده شود. در این صورت، پیامدها که پس از اعمال راهبردها به دست می‌آیند، برونداد راهبردها محسوب می‌شوند.

شکل 1: الگوی درآمدزایی هیئت­های ورزشی جمهوری اسلامی ایران

بحث و نتیجه­گیری

در این پژوهش تلاش شد تا با استفاده از روش نظریه داده‌بنیاد، الگوی درآمدزایی هیئت­های ورزشی جمهوری اسلامی ایران طراحی و تدوین شود. از تحلیل جملات و دیدگاه‌های مصاحبه‌شوندگان 94 کد استخراج و در گام بعدی در پنج محور شرایط علّی، شرایط زمینه‌ای، شرایط مداخله‌گر، راهبرد و پیامد طبقه‌بندی شد.

مرور و تحلیل مصاحبه‌ها نشان داد در محور شرایط علّی چهار مقوله تاثیرگذار شامل تأمین وجوه از محل فعالیت­های جانبی هیئت، تأمین وجوه از رویدادها، تأمین وجوه از اماکن در اختیار، تأمین وجوه از محل ثبت‌نام وجود دارند. نتایج تحقیق سلطانی، کارگر، کشکر و غفوری (1397) هم نشان داد فعالیت تجاری، هواداران، رسانه، تبلیغات، درآمد‌ روز مسابقه، سایر و حامیان مالی به ترتیب می‌تواند مهم‏ترین منبع درآمدزایی باشگاه‌های فوتبال کشور باشند. یافته‌های پژوهش خطیبی، حیدری‌نژاد، شتاب بوشهری و هاشمی (1399) با عنوان «موانع و راهکارهای توسعه منابع مالی ورزش زنان در ایران»، چهار مانع توسعه منابع مالی ورزش زنان را موانع ساختاری، مدیریتی، فرهنگی- ­­­اجتماعی و سیاسی- حقوقی معرفی نمود. براساس یافته‌های پژوهش نادینلو، نظریان و کشاورز (2021)، 12 عامل حامیان مالی، منابع انسانی، سیاست، نهادهای دولتی، قانون، رشته‌های ورزشی، عوامل علمی، عوامل امنیتی، حمایت‌های دولتی، رسانه‌ها، توسعه تأسیسات و هواداران مهم‌ترین عوامل درآمدزایی در میزبانی رویدادهای ورزشی بودند. هیئت­های ورزشی برای رشد و توسعه رشته ورزشی خود نیازمند وجود زیرساخت­های اولیه و مکان­ها و فضاهای ورزشی مربوطه می­باشند. این زیرساخت­ها، اماکن و فضاهای ورزشی، ضمن دادن قدرت و توان به هیئت برای توسعه و رشد و ارتقای رشته ورزشی مربوطه و ورزشکاران خود، به حفظ منابع مالی و درآمدزایی برای هیئت منجر خواهد شد. وجود و ساختار استادیوم­های جدید سبب افزایش ارزش اموال تحت کنترل می‌شوند. همچنین کسب درآمد از تماشاگران، راه مناسبی برای تشخیص و کنترل تفاوت­ها برای توسعه امکانات ورزشی به‌شمار می‌آید. بنابراین یارانه و کمک از سوی دولت برای توسعه و رفاه ورزشگاه­ها قابل توجیه است و چنانچه جوامع مالکان و امتیازداران 80 – 50 درصد به کیفیت استادیوم­ها اضافه نمایند، در حقیقت سبب به­روز شدن اماکن می­گردد و از انباشته‌شدن هزینه­های اقتصادی و گزاف جلوگیری می­شود و منابع پر سود در مقابل استهلاک امکانات را افزایش می­دهد (واحدی­زاده، 1397). به‌علاوه، رفاه و توسعه تجهیزات اماکن راه پر منفعت اقتصادی است اگر شرکت­کنندگان در رویدادها برای تماشای مستقیم از تجربه مثبت استادیوم­ها بهره­مند باشند. برگزاری مسابقات و رویدادهای ورزشی یکی دیگر از کدهایی بود که توسط مصاحبه‌شوندگان پیشنهاد شد. برگزاری مسابقات نیازمند اعتبار مالی و صرف هزینه برای حق­الزحمه کادر اجرایی و داوری، اجاره مکان، آمبولانس و پزشکیار، احکام و مدال­ها و غیره دارد. از آنجایی که هیئت­های استانی اعتبارات مالی کافی در اختیار ندارند، یکی از راه­های درآمدزایی برای هیئت، دریافت ورودیه یا حق­شرکت در مسابقات و رویدادهاست تا از این طریق بخشی از هزینه­های یاد شده، تامین گردد.

در ادامه مرور و تحلیل مصاحبه‌ها نشان داد در محور شرایط زمینه‌ای چهار مقوله تاثیرگذار شامل ورود شرکای حقوقی، اقدامات سرمایه­ای، تأمین وجوه سرمایه­ای و تأمین وجوه جاری وجود دارند. همراستا با نتایج این تحقیق، یافته‌های اسمعیلی، رضایی، شیروانی و افشاری (1396) 8 عامل را در بررسی نگرش مدیران ورزشی استان مرکزی به بازاریابی مشخص نمود که بسته به ماهیت با نظر تیم تحقیق با عناوین سنجش عملکرد، قیمت‌گذاری، رقابت‌گرایی، داشتن برنامه و هدف، منابع انسانی، نگرش به بازار (محیط)، راهبرد بازاریابی و مشتری‌گرایی نامگذاری شد. همچنین کورینوس و همکاران (۲۰۱۹) نشان دادند که تعیین‌کننده‌هایی مانند میزان دلبستگی به باشگاه ورزشی، مشارکت در ورزش و اعتقاد در مورد حمایت مالی تاثیر زیادی بر آگاهی هواداران و نگرش آنها به شرکت‌های حامی مالی دارند. تأمین وجوه جاری شامل کدهای باز حق امتیاز عضویت، هزینه پذیرش تماشاچی، تأسیسات شرکتی شامل اماکن، سالن­ها و جایگاه­های مهمان­نوازی، قرعه­کشی، تقسیم سود سهام بود. در این زمینه می‌توان گفت هر اندازه دولت­ها در بخش ورزشی سرمایه­گذاری می­کنند و شهروندان به سمت ورزش کشیده می­شوند، به همان میزان هزینه­های درمانی و پزشکی کاهش می­یابد. البته سرمایه­گذاری و حمایت دولت­ها از ورزش تنها به دلیل کاهش هزینه­های درمانی نیست، بلکه سلامتی و شادابی جامعه به دلایل متعدد مهم و ضروری می­باشد. با این همه، اعتقاد عمومی بر این است که شرکت در ورزش باعث بهبود سلامتی و کاهش هزینه­های درمانی می­شود.

همانطور که در نتایج مشاهده گردید، کدهای نهایی تحت شرایط مداخله‌گر در 4 مقوله موانع برنامه­ریزی، موانع حاکمیتی، موانع نهادی، موانع سخت­افزاری و نرم­افزاری طبقه‌بندی شدند. در پژوهش رهبری و همکاران (1400) در زمینه عوامل موثر بر حمایت مالی از ورزش همگانی به برخی از عوامل سیاسی از جمله عدم‌توجه کافی وزارتخانه­های مسئول به موضوع ورزش همگانی، سیاست‌زدگی بیش از اندازه ورزش و غیره اشاره شده است که با این بخش از تحقیق حاضر همخوانی دارد. همچنین براساس نتایج اکملی و نصیری (1400) مدیران ورزشی باید با توسعه پوشش رسانه‌ای و امکانات مناسب تبلیغاتی، در راستای رفع موانع جذب حامیان مالی ورزشی اقدام نمایند تا حامیان با اطمینان بیشتری در صنعت ورزش سرمایه‌گذاری نمایند. موفقیت در هیچ زمینه‌ای و تحت هیچ شرایطی، جز با وجود نیروی متخصص و به‌کار بردن اصول صحیح مربوط به آن حیطه امکان‌پذیر نمی‌شود. موضوع درآمدزایی هیئت­های ورزشی نیز از این قاعده مستثنی نیست. لذا شناسایی و تعیین راهکارهایی جهت بهبود این موانع بخش مهمی از موضوع مربوط به درآمدزایی هیئت­های ورزشی را تشکیل می دهد.

در ادامه محقق با تحلیل مصاحبه‌ها در بخش راهبردهای موثر بر درآمدزایی هیئت­های ورزشی جمهوری اسلامی ایران، 7 مقوله از جمله اقدامات حاکمیتی، اقدام مؤثر بر جذب سرمایه، ایفای نقش مسئولیت­پذیری اجتماعی، پیشنهادیه، هدفمندسازی درآمدزایی، تقویت تصویر و درک اهداف شرکا را استخراج کرد. دنیل[16] (2015) نیز خاطر‌نشان کرد که در صورت امکان ورزش به عنوان یک ابزار سیاست خارجی برای ایجاد روابط با بسیاری از کشورها و مردم جهان به منظور دستیابی به قدرت نرم به دلایل امنیت ملی استفاده می‌شود.  یافته‌های پژوهش حیدری و شریفیان (1396) نشان داد که عامل اعتقادی از جمله در اولویت قرارندادن ورزش، طرز تفکر و عقیده، نگرش خیرین نسبت به اهمیت ورزش و غیره در عدم‌مشارکت خیرین در توسعه فضاهای ورزشی نقش دارد. نتایج کدگذاری باز پژوهش رهبری و همکاران (1400) حاکی از آن بود که 6 مفهوم جهت راهبردهای مؤثر توسعه جذب حامیان مالی، بسترسازی جذب حامیان مالی، بهبود قوانین برای حامیان مالی، بهره‌مندی از نیروی متخصص، تعامل با رسانه‌ها و اعطای تسهیلات به حامیان مالی طبق‌ بندی شدند. در پایان این بخش می‌توان بیان نمود که هریک از راهکارهای شناسایی‌شده در این تحقیق از جمله ایجاد قواعد تشویقی برای ورود حامیان، شناسایی خیرین بالقوه، مشخص‌نمودن مقدار پول مورد نیاز، بهبود و بازسازی اماکن ورزشی، بورس تحصیلی دانشگاه به بازیکنان شایسته، توجه به نیازهای حامیان، استفاده از پیشنهادهای حامیان، تمرکز بر منافع حامیان و غیره به عنوان کلیدی‌ترین راهکارها در جهت درآمدزایی و مرتفع کردن مشکلات مالی هیئت‌های ورزشی می‌توانند مورد استفاده قرار بگیرند.

در بخش نتایج و پیامدهای موثر بر درآمدزایی هیئت­های ورزشی جمهوری اسلامی ایران، از تجزیه و تحلیل مصاحبه‌ها می‌توان به سه مقوله افزایش کانال­های تأمین مالی، کاهش هزینه­ها و تحقق اقدامات درآمدزایی نام برد. نتایج این پژوهش با یافته‌های رهبری و همکاران (1400) همخوان بود. در این پژوهش مزایایی که حمایت مالی برای فدارسیون ورزش همگانی در بردارد از جمله رشد و گسترش ورزش همگانی در جامعه، تحکیم و توسعه روابط اجتماعی مردم جامعه، افزایش سطح بهره‌وری اقتصادی در بخش‌های تولیدی و اقتصادی، افزایش مشارکت‌های اجتماعی، کاهش نرخ بیکاری با افزایش اشتغال افراد از برنام‌ ها و رویدادهای حوزه ورزش همگانی به عنوان کارشناس رسمی، داوطلب و شرکت‌کنندگان، توسعه برنامه‌های ملی سلامت و بهبود سلامت جسمانی مردم نامبرده شد. با توجه به نتایج این بخش از پژوهش پیشنهاد می‌شود مجوز و راه حل‌های قانونی به منظور چگونگی حضور در بازار بورس و سهام و خرید و فروش سهام غیر با هدف کسب سود برای افزایش درآمدهای هیئت ورزشی اخذ شود تا در جهت توسعه اموال و دارایی‌های هیئت ورزشی و بهره بردن از نوسانات قیمت و تورم ایجادشده به نفع هیئت ورزشی گام مهمی برداشته شود.

با توجه به نتایج تحقیق پیشنهاد می‌شود که روسای هئیت های ورزشی کشور با جذب تماشاگر و حامی متناسب با نوع تماشاچیان کسب درآمد داشته باشند. مثلا در رقابت‌هایی که مخصوص بانوان می‌باشد و زنان و دختران بیننده آن هستند، می‌توان با انتخاب حامی‌ای که محصولش با جامعه هدف مطابقت داشته باشد، بخشی از نیازهای تبلیغاتی حامی را پوشش داد. البته مسئله حق پخش تلویزیونی از جمله مواردی است که باید از سوی دولت پیگیری و حل شود. از طرفی متولیان ورزش کشور نیز باید تلاش کنند جذابیت رسانه‌ای برای رویدادهای خود ایجاد کنند. همچنین با برگزاری جشنواره‌های متفاوت و ایجاد امکان تفریحات خانوادگی، می‌توان هم جذب درآمد داشته باشد و هم رشته‌های مختلف ورزشی را توسعه دهد. همچنین می‌توان گفت بسترسازی برای حمایت مالی از هیئت‌های ورزشی از طریق اقدامات و سیاست‌گذاری‌های مناسب و مدیریت صحیح دولت امکان‌پذیر خواهد بود. هدایت صحیح پولی که در بخش ورزش هزینه می‌شود و متعلق به همه مردم است و حتی اختصاص حامی دولتی به فدراسیون و هیئت‌های ورزشی که به دلایل گوناگون در جذب حامی مالی با مشکلاتی روبه‌رو هستند، می‌تواند کمک قابل توجهی به آنها باشد. البته بحث حمایت مالی شرکت‌های خصوصی و سایر منابع غیردولتی از ورزش ایران به این معنا نیست که هیئت‌های ورزشی هیچ کمکی از دولت دریافت نکنند. دولت وظیفه دارد هم برای ورزش قهرمانی و هم ورزش همگانی هزینه کند و شرایطی را فراهم نماید تا فدراسیون و هئیت‎های ورزشی نیز بتوانند بدون دغدغه مالی برنامه‌های خود را اجرایی نماید. همچنین فدراسیون و هئیت‌های ورزشی نیز مکلف هستند تا به‎عنوان یک نهاد غیردولتی و مستقل بخشی از هزینه‌های جاری خود را تامین کنند و تنها مصرف‌کننده نباشند. در پایان با توجه به آنچه گفته شد، عوامل بسیار زیادی وجود دارد که درآمدزایی هئیت‌های ورزشی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در حال حاضر هئیت‌های ورزشی کشور دارای مسائل و مشکلات عدیده‌ای هستند که برخی به عملکرد خود آنها و برخی دیگر به محیطی که در آن فعالیت می‌کنند بر می‌گردد. به نظر می‌رسد با به‌کارگیری اقدامات اساسی در حوزه‌های حاکمیتی، نهادی، سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، اقتصادی، بازاریابی و رسانه‌ای می‌توان شاهد برطرف نمودن چالش‌های درآمدزایی هئیت‌های ورزشی، افزایش کانال‌های درامدزایی و بهره‌وری بیشتر، جامعه‌ای سالم‌تر از همه جنبه‌های جسمانی، روانی، اجتماعی و... باشیم.

  • منابع

    • اتقیا، ناهید. (1384). «تعامل بازاریابی و مدیریت ورزشی نشریه پژوهش در علوم ورزشی پژوهشکده تربیت­بدنی و علوم ورزشی وزارت علوم و تحقیقات». مجله پژوهش در علوم ورزشی. 1(1)، صص 130-146.
    • اسدی، علی. (1398). «شناسایی مولفه­های بازاریابی پنهان در ورزشگاه­های فوتبال ایران از نگاه تماشاچیان». پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه کردستان، دانشکده تربیت­بدنی و علوم ورزشی.
    • اسمعیلی، محسن؛ رضایی، شمس الدین؛ شیروانی، طهماسب و افشاری، مصطفی. (1398). «بررسی نگرش مدیران ورزشی استان مرکزی به بازاریابی». پژوهش در مدیریت ورزشی. 8(9)، صص 23-62.
    • الهی، علی­رضا. (1388). «موانع و راهکارهای توسعه اقتصادی صنعت فوتبال جمهوری اسلامی ایران». رساله دکتری دانشکده تربیت­بدنی، دانشگاه تهران.
    • جیران پورخامنه، امیر. (1399). «شیوه­های بهره­برداری و ارائه راهکار در تبدیل ساعات مرده به فرصت درآمدزایی در باشگاه­های ورزشی». پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده تربیت­بدنی و علوم ورزشی.
    • حیدری، سمیه و شریفیان، اسماعیل. (1396). «شناسایی و مقایسه موانع مشارکت خیرین در توسعه فضاهای ورزشی». مطالعات مدیریت ورزشی، شماره 41.
    • خطیبی، امین؛ حیدری نژاد؛ صدیقه؛ شتاب بوشهری، سیده ناهید و هاشمی، الهام. (1399). «موانع و راهکارهای توسعه منابع مالی ورزش زنان در ایران«. مطالعات مدیریت ورزشی. 12(63)، صص 89-112.
    • رضایی صوفی، مرتضی و شعبانی، عباس. (1392). «بررسی تأثیر رسانه­های جمعی بر تأمین منابع مالی در ورزش». مدیریت ارتباطات در رسانه­های ورزشی. سال 1، شماره 3، صص 43-49.
    • رهبری، سمیه؛ خدایاری، عباس ؛ هنری، حبیب و امیرتاش، علیمحمد. (1400). «تدوین راهکارها و پیامدهای موثر بر حمایت مالی از ورزش همگانی ایران ».مطالعات راهبردی ورزش و جوانان. 20(51)، صص 113-134.
    • سلطانی، مصطفی؛ کارگر، غلامعلی؛ کشکر، سارا و غفوری، فرزاد. (1397). «طراحی الگوی درآمدزایی باشگاه‌های حرفه‌ای فوتبال ایران». مدیریت و توسعه ورزش. 7(4)، صص 42-54.
    • عابدی­پور، سارا. (1397). «مطالعه تطبیقی راه­های درآمدزایی لیگ­های مطرح بسکتبال دنیا(لیگ ان بی­ای، یورو لیگ، لیگ سی­بی­ای) با ایران». پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه الزهرا.
    • غفوری یزدی، مهدی؛ علی‌دوست قهفرخی، ابراهیم؛ خبیری، محمد و سجادی، سیدنصرالله. (1400). «شناسایی موانع تأمین مالی در ورزش حرفه‌ای ایران».پژوهش‌های فیزیولوژی و مدیریت در ورزش. 13(2)، صص 71-91.
    • واحدی­زاده، مجید. (1397). «تدوین الگوی توسعه درآمدزایی فدراسیون­های ورزشی ایران». رساله دکتری، دانشکده تربیت­بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه خوارزمی.
    • Danyel, R. (2015). “Investing in sp orting success as a domestic and foreign policy tool: the case of Qatar”. International Journal of Sport Policy and Politics .7(4): 489-504.
    • Funk, D. Tennille, B. (2006). “The role of socio-psychological and culture-education motives in marketing international sport tourism: A cross-cultural perspective”. Tourism management.
    • Guba, E. G. & Lincoln, Y. S. (1994). Competing Paradigms in Qualitative Rresearch, Handbook of Qualitative Research. London: Sage
    • Koronios, k, Dimitropoulos, P., Travlos, A., Douvis, I., & Ratten, V. (2020). “Online technologies and sports: A new era for sponsorship”. The Journal of High Technology Management Research, 31(1), 100373.
    • Moyo, T., Knott, B., & Duffett, R. (2021). “Exploring the relationship between corporate social responsibility and the marketing performance of professional sport organizations in South Africa”. Sport in Society, 1-19.
    • Alipour Nadinluie, Z., nazarian, A., keshavarz, L. (2021). “Providing a Revenue Model for Hosting Sport Events”. Journal of New Studies in Sport Management, 2(1), 111-125. doi: 10.22103/jnssm.2020.16412.1001.