نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری مدیریت ورزشی، واحد اصفهان( خوراسگان ) دانشگاه آزاد اسلامی ، اصفهان ، ایران
2 دانشیارمدیریت ورزشی، واحد اصفهان( خوراسگان ) دانشگاه آزاد اسلامی ، اصفهان ، ایران
3 استادیار مدیریت ورزشی، واحد اصفهان( خوراسگان ) دانشگاه آزاد اسلامی ، اصفهان ، ایران
چکیده
هدف این پژوهش بررسی عوامل موثر بر توسعه تأمین مالی باشگاه های ورزشی با رویکرد اقتصاد مقاومتی در شرایط تحریم بود. پژوهش حاضر از نوع، پژوهشهای کاربردی میباشد که به صورت میدانی انجام گردید. روش پژوهش حاضر از نظر روش گردآوری دادهها آمیخته بود که به صورت کیفی-کمی اجرایی گردید. در بخش کیفی از روش تحلیل تحلیل مضامین استفاده شد. جامعة آماری پژوهش حاضر در بخش کیفی شامل افراد آگاه به موضوع پژوهش بود. روایی سازه این پرسشنامه به وسیله روش تحلیل عاملی مورد بررسی قرار گرفت. پایایی این پرسشنامه نیز با استفاده از محاسبه آلفای کرونباخ میزان 82/0 مشخص گردید. همچنین در بخش کیفی پژوهش جهت بررسی روایی از قابلیت باور -پذیری (اعتبار)، انتقالپذیری و تاییدپذیری استفاده گردید. به منظور تجزیه و تحلیل دادههای پژوهش حاضر از کدگذاری به صورت کدگذاری باز، محوری و انتخابی در بخش کیفی با استفاده از روش تحلیل مضامین و همچنین از روش آماری معادلات ساختاری در بخش کمی استفاده گردید. تمامی روند تجزیهوتحلیل دادههای کمی پژوهش در نرمافزارهای اسپیاساس نسخه 20، پیالاس نسخه 2 و مکسکیودیای 2018 انجام گرفت. نتایج بخش کیفی پژوهش هشت دسته عامل ساختارهای انسانی، ساختارهای فنی-مالی، عوامل مدیریتی، عوامل دانشی، عوامل سیاسی-حقوقی، عوامل انگیزشی، عوامل نظارتی و عوامل تجاری شناسایی شد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Investigating the effective factors on the development of financing of sports clubs with the approach of resistance economy in the conditions of sanctions
نویسندگان [English]
- sareh kamyab 1
- Mohammad Soltan Hosseini 2
- ghasem rahimi sarshabaderani 3
1 PhD. Student of sport management,Dept.of...,Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University ,Isfahan , Iran
2 Associate Professor of Sport Management, Isfahan University, Isfahan Iran
3 Sports Management, Faculty of Sports Sciences, Isfahan Branch (Khorasgan), Islamic Azad University, Isfahan, Iran
چکیده [English]
The purpose of this study was to investigate the factors affecting the development of sports club financing with a resilient economy approach in the face of sanctions. The present study is an applied research that was conducted in the field.which included 40 specialists and 68 sports managers. Based on the whole number sampling method, all of these individuals were identified as the sample. The questions of this questionnaire were in the form of a 5-point Likert scale. The content validity of this questionnaire was examined using the opinions of 7 university professors. The construct validity of this questionnaire was examined by factor analysis. The reliability of this questionnaire was determined using Cronbach's alpha calculation of 0.82. Also, in the qualitative part of the research, credibility, validity, transferability and verifiability were used to check the validity. In order to analyze the data of the present study, coding in the form of open, axial and selective coding in the qualitative part using the method of content analysis and also the statistical method of structural equations in the quantitative part was used. The whole process of analyzing the quantitative research data was done in SPS software version 20, PiLAS version 2 and MaxQuids 2018. The results of the qualitative part of the research identified eight categories of human structure
کلیدواژه‌ها [English]
- financing
- sports clubs
- resistance economy
- sanctions conditions
بررسی عوامل موثر بر توسعه تأمین مالی باشگاههای ورزشی حرفهای ایران با رویکرد اقتصاد مقاومتی در شرایط تحریم
ساره کامیاب[1]
محمد سلطان حسینی[2]
قاسم رحیمی سرشبادرانی[3]
10.22034/SSYS.2022.2023.2438
تاریخ دریافت مقاله: 30/6/1400
تاریخ پذیرش مقاله:4/10/1400
مقدمه
تحریمهای بین المللی به عنوان یکی از پدیده های بشری نقش مهمی در روند توسعه برخی کشورها داشته است. تحریمهای بین المللی همواره در سطح جهان وجود داشته و کشورهای مختلفی از این مسئله دچار مشکلات اساسی شده اند. گردون (2016) در تحقیق خود که با هدف بررسی تحریمهای اقتصادی در کشور کوبا انجام گرفت، اشاره داشت که تحول مدیریتی و ایجاد نوآوری یکی از راهکارهای مهم در جهت دور زدن تحریمهاست. سلکی (2020) اشاره داشت که تحریمهای کشور امریکا بر هفت کشور دنیا شامل ایران، روسیه، سوریه، ونزوئلا، کوبا، کره شمالی و چین مشهود میباشد. وی اشاره داشت که این تحریمها مشکلات جدی برای کشور ونزوئلا ایجاد کرده است که راهکارهایی از جمله ایجاد منابع جایگزین و مدیریت منابع با توجه به اولویتهای مشخص شده توانسته است تا حدی تاثیرگذاری عظیم این راهکارها را کنترل نماید. تحریم های بین المللی در حوزه ورزش بر کشور روسیه به علت وجود مشکلات مربوط به دوپینگ در این کشور از جمله تحریمهای تخصصی ورزشی بود که به واسطه ایجاد تغییراتی از سوی کشور روسیه در زمینه اصلاح نظام ورزش سبب شد تا این تحریمها کنترل گردد (جیکینی، 2018).
اگر چه تحریمهای اقتصادی سابقه طولانی در حیات بشری دارند، اما در قرن معاصر ابعاد گستردهتر و شمار آن افزایش یافته است. کشور ایران در دوره معاصر اولین بار در دهه 1330 به علت نهضت ملیشدن صنعت نفت از سوی انگلستان تحریم شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز به دلیل تسخیر سفارت امریکا پیوسته از سوی امریکا مورد تحریم قرار گرفته است، اما دور جدید تحریمهای اقتصادی علیه ایران از نمیه دهه 1380 آغاز شده و در سال 1390 به بهانههای هستهای و حقوق بشر ادامه یافته است (سادات اخوی، 1396: 34). اقتصاد مقاومتی عبارت است از: اقتصادی راهبردی که محیطسنج است و درون و برون را به خوبی میبیند و برای شرایط که هرلحظه ممکن است تغییر کند، واکنش مناسبی دارد. اصول کلی حاکم بر اقتصاد مقاومتی و سیاستهای لازم برای اجرای این اصول، از منظر کمیسیون اقتصاد کلان، بازرگانی و نظام اداری بدین صورت بیان شده است: حفظ ماهیت و هویت اقتصاد، توانمندسازی و افزایش کارایی مدیریت و نظم اداری، اصلاح زمینه فعالیت فعالان اقتصادی، تکریم محصولات ساخت داخل، تأکید بر فعالیت دانشبنیان، سلامت اقتصادی، جلب مشارکت عموم مردم، تقویت توانمندی و بازدهی نیروی کار، استفاده از حداکثر ظرفیتهای تولیدی، جلوگیری از تعطیل شدن واحدهای تولیدی و کارخانههای کشور، توجه به زندگی مردم جامعه، تقویت روحیه خودباوری و خوداتکایی، حداکثر کردن استفاده از امکانات و تجهیزات موجود در کشور و پایین آوردن درجه آسیبپذیری کشور در جریان مبادلات با خارج و توسعه مالی (جوانی، 1397: 568) سیاستهای مالی یکی از ابزارهای مهم و تأثیرگذار بـر رشـد و توسـعه اقتصـادی اسـت و پایداری سیاست مالی یکی از نگرانیهای عمده سیاستگذاران اقتصادی کشورهای جهان اسـت، زیـرا سیاست مالی ناپایدار میتواند حجم سرمایهگذاری و در نتیجه، رشد اقتصادی پایدار را تهدید کند (هوانگ[4] و همکاران، 2018).
ورزش یکی از صنایع مهم در عرصه بینالمللی میباشد که امروزه کمکهای فراوانی به اقتصاد جوامع مختلف کرده است. رشد ورزش در تمامی عرصهها و گسترش آن در تمامی گروهها سبب گردیده است تا ورزش به عنوان یک صنعت مهم در جهان شناخته گردد. گستردگی ورزش باعث شده تا امروز شاهد شکلگیری ورزش به صورت گسترده باشیم (میر[5] و همکاران، 2018: 27). ورزش یک صنعت پویا با رشد سریع و مبتنی بر یک فعالیت بدنی رقابتی یا بازی و یک فعالیت اجتماعی پیچیده است. رشد صنعت ورزش با توجه به شاخصهای پرمشغله آن، تأثیر مستقیمی بر اشتغال و تأثیری مثبت بر کیفیت زندگی و بهداشت عمومی دارد. برخی تخمینها نشان میدهد که بازار جهانی ورزش با نرخ رشد سالانه مرکب بیش از 5 درصد در حال رشد است و با وجود بحران جهانی همهگیر 19Covid- ، تخمین زده میشود که تا سال 2025 به ارزش تقریبا 600 میلیارد دلار یا 826 برسد(لیویک[6]، 2021: 415). همچنین در جوامع امروزی سیاست مالی یکی از ابزارهای مهم و تأثیرگذار بـر رشـد وتوسـعه اقتصـادی اسـت و پایداری سیاست مالی یکی از نگرانیهای عمده سیاستگذاران اقتصادی کشورهای جهان اسـت، زیـرا سیاست مالی ناپایدار میتواند حجم سرمایهگذاری و در نتیجه، رشد اقتصادی پایدار را تهدید کند (هوانگ[7] و همکاران، 2018: 25). یکی از حوزههای مهم در هر جامعهای ورزش میباشد که نقش مهم و اساسی را میتواند در سازمانها ایفا نماید. اثرات مسـتقیم اقتصـادی ورزش، اثراتـی چـون تولید کالاها و خدمات ورزشـی، صـادرات و واردات، هزینههای خانوار، ایجاد اماکن و تسهیلات، تبلیغـات، مشارکت در بازار بورس، پوشش رسـانهای، اشـتغال، جذب گردشگر و حامیان مـالی را شـامل مـیشـود و اثرات اقتصادی غیرمستقیم ورزش نیز در زمینـههـایی چون ارتقای سلامتی جامعه، کاهش هزینههای درمـان و به تبع آن توسعه برنامههـای ملـی سـلامت، کـاهش بزهکاریها، کاهش غیبت کارکنان و افزایش عملکـرد و بهره وری آنها مدنظر قرار میگیرد (یوئن[8] ، 2008: 30).
ورزش در ابعاد مختلف خدماتی و محصولاتی مربوط به ورزش، فعالیت مینماید. ورزش همچنین در حوزههای قهرمانی، همگانی و حرفهای فعالیت دارد و خدمات و محصولات خود را به علاقه مندان ورزش در تمامی ابعاد ارائه مینماید. استفاده از ظرفیتهای ورزش میتواند سبب رشد شاخصهای اقتصادی در کشورهای مختلف گردد. بررسی آمارهای موجود در زمینه ورزش نشانگر این واقعیت است که هر ساله شاهد رشد روز افزون ورزش میباشیم. حیطههای مختلف ورزش امروزه شاهد پیشرفتهای گستردهای شده است. امروزه صنعت پزشکی ورزشی تنها در سال 2016 حدود 10 میلیارد دلار به واسطه 82697 کسب و کار درآمد ایجاد کرده است. درآمد ورزش در آمریکای شمالی از 5/60 میلیارد دلار در سال 2014 به 5/73 میلیارد دلار در سال 2019 رسیده است. گسترش رسانهها و فضاهای مجازی سبب گردیده است تا ورزش و رسانه نیز ارتباطات تنگاتنگی با یکدیگر داشته باشند. از طرفی رسانهها و فضای مجازی سبب بهبود و ارتقای درآمد ورزش شده است. همچنین ورزش سبب افزایش درآمدها در رسانهها گردیده است. پیشبینی شده که درآمد رسانهها به واسطه ورزش از 6/14 میلیارد دلار در سال 2014 به 6/20 میلیارد دلار در سال 2019 برسد که این مسئله رشدی به میزان 2/7 درصد را شامل میشود و اهمیت رسانه و فضای مجازی در مسیر توسعه اقتصادی ورزش را نشان میدهد (ژانگ[9] و همکاران، 2018: 112).
ورزش به عنوان یک صنعت پر رونق و پردرآمد، در عرصه مبادلات اقتصادی جامعه حضور مؤثر و فعال پیدا کرده است. ورزش یکی از بزرگترین و سریعترین صنایع در حال رشد در دنیا میباشد که تبادلات مالی سالیانه این صنعت چند صد میلیارد دلار میباشد؛ بهگونهای که در برخی از کشورها دو برابر صنعت خودروسازی و 7 برابر صنعت سینما در ورزش تبادلات مالی صورت میگیرد.
ورزش همواره مورد توجه محققان بوده است. رادیکونایانا[10] و همکاران (2015) در پژوهش خود به این نتیجه رسیدند که علاوه بر پارامترها و دستورالعملهای مؤثر بر بازاریابی الکترونیکی، یازده عامل اصلی موفقیت باید هنگام توسعه و اجرای راهبرد بازاریابی الکترونیکی برای رویدادهای بزرگ در نظر گرفته شود. این پژوهش به طور موردی در جام جهانی جیمز آفریقای جنوبی انجام گرفت. یافتههای این تحقیق قابل استفاده برای میزبانی رویدادهای بزرگ ورزشی است. این 11 عامل در پنج مؤلفه برنامهریزی، عملیاتی، مالی، فناوری اطلاعات و ارتباطات قرار دارد (محمدی و همکاران، 1398: 70). پاک دلان(1400) در مجموع 27 راهکار منابع مالی ورزش دانش‌آموزی را شناسایی کرد که در قالب شش عامل اصلی دستهبندی شدند. چهار عامل شناساییشده (ظرفیت بودجه رسمی، ظرفیتهای قانونی، مدیریت بودجه و توسعه منابع انسانی) مبتنی بر استفاده از فرصت‌های داخل آموزش و پرورش است و دو عامل دیگر (استفاده از خیرین و وجوهات شرعی، جذب حامی مالی و مشارکت بخش خصوصی) مبتنی بر استفاده از فرصت‌های موجود درخارج از آموزش و پرورش است. استفاده از ظرفیتهای داخل آموزش و پرورش نیازمند آگاهی از راهکارهای توسعه منابع مالی، تلاش مدیران عملیاتی و حمایت مدیران عالی است. استفاده از فرصت‌های خارج از آموزش و پرورش نیز نیازمند فرهنگ‌سازی و تسهیل شرایط قانونی برای ورود بخش خصوصی است.
در پژوهشهایی از جمله تحقیق پیداگو[11](2020)، کیا و ماستی[12](2019)، نیر و داس[13](2019) و وانگ و فانگ[14] (2019) اشاره شد که در ورزش ایجاد رویههایی جهت تامین مالی اهمیت بالایی دارد. استروم[15](2018)، گارنر[16] و همکاران (2018) و برایمو[17] (2010) ضمن تاکید بر وجود بحرانهای مالی در ورزش، اشاره داشتند که مقابله با این بحرانها امری مهم و کلیدی میباشد. با توجه به پژوهشهای انجام شده در این مورد و فقدان بررسیها در مورد عوامل مؤثر بر توسعه روشهای تامین مالی باشگاههای ورزشی، امروزه گامهایی در مسیر برنامهریزی و گسترش توسعه مالی ورزش برداشته شده است. فقدان پژوهشهای جامع در حوزه توسعه ورزش با روشهای تامین مالی باشگاههای ورزشی سبب گردیده است تا امروزه برنامهریزی مناسبی جهت بهرهگیری و استفاده از روشهای تامین مالی باشگاههای ورزشی در مسیر توسعه ورزش انجام نگردد. این مسئله موجب شده تا امروزه ورزش در کشور ایران توفیق چندانی نداشته باشد و به عبارتی اقتصاد ایران نتوانسته است از ظرفیتهای ورزش در مسیر شکوفایی اقتصادی کشور بهره لازم را ببرد. شاخصهای توسعه مالی در پژوهشهای مختلفی مورد بررسی قرار گرفته است. محمدی و همکاران (1398) این شاخصها را شامل توسعه نهادی، ساختار و مالکیت، توسعه رسانهای، توسعه علمی- پژوهشی، توسعه هواداران و درآمد حاصل از آن، توسعه نیروی انسانی، توسعه امکانات و زیرساخت ورزشی، توسعه حقوقی و قانونی، توسعه بنگاههای صادرات تولیدات ورزشی و توسعه و گسترش شبکههای اجتماعی دانستهاند.
اوزکای و پلستکوت (2020) نیز مشخص نمودند که عدمتوجه به روشهای تامین مالی در باشگاههای ورزشی میتواند آسیبهای جدی در زمینه ایجاد منابع مالی ایجاد نماید و مشکلات اقتصادی را بههمراه داشته باشد. هوس (2020) مشخص نمود که روشهای تامین مالی جدیدی در عرصههای اقتصادی امروزی ایجاد شده که باعث گردیده است تا منابع اقتصادی را در این زمینه به همراه داشته باشد. اگرچه پژوهشهای مختلفی به شناسایی روشهای تامین مالی باشگاههای ورزشی پرداختهاند، اما این مسئله در برخی محیطها از جمله باشگاههای ورزشی کشور ایران و به خصوص در شرایط تحریم مورد توجه قرار نگرفته است؛ به صورتی که امروزه شواهدی درباره نحوه پاسخگویی و واکنش باشگاههای ورزشی به مشکلات اقتصادی ایجاد شده در شرایط تحریم با توجه به رویکرد اقتصاد مقاومتی وجود نداشته باشد. عدم توجه به تامین مالی باشگاههای ورزشی به خصوص در شرایط تحریم حاضر سبب گردیده است تا مشکلات مالی بسیاری در باشگاههای ورزشی شکل گیرد. وجود مشکلات مالی موجود در باشگاههای ورزشی به واسطه نبود روشهای تامین مالی مناسب در این باشگاهها مطابق با شرایط فعلی کشور میباشد. وجود تحریمهای بینالمللی سبب گردیده است تا مشکلات اقتصادی در حوزههای مختلفی از جمله ورزش نیز صورت گیرد. نبود پژوهشهای جامع در مسیر ایجاد شواهدی در مسیر روشهای تامین مالی باشگاههای ورزشی با رویکرد اقتصاد مقاومتی در شرایط تحریم سبب شده تا باشگاههای ورزشی کشور ایران امروزه وابستگی شدیدی به منابع دولتی و جذب منابع مالی از خیرین داشته باشند. از این رو، پژوهش حاضر با هدف ارائه روشهای تامین مالی باشگاههای ورزشی، سعی در پاسخ به این سؤالها را دارد:
عوامل مؤثر بر روشهای تامین مالی باشگاههای ورزشی کداماند؟
مدل توسعه روشهای تامین مالی باشگاههای ورزشی چگونه است؟
روششناسی پژوهش
پژوهش حاضر از نوع پژوهشهای کاربردی میباشد که به صورت میدانی انجام گردید. روش پژوهش حاضر از نظر روش گردآوری دادهها آمیخته بود که به صورت کیفی- کمی اجرایی گردید. در بخش کیفی از روش تحلیل مضامین استفاده شد. تحلیل مضمون، شیوهای در روش پژوهش کیفی است که بر شناسایی، تحلیل و تفسیر الگوی معانی دادههای کیفی تمرکز دارد. مراحل انجام روش تحلیل مضامین در این پژوهش شامل آشنا شدن با دادهها، ایجاد کدهای اولیه و کدگذاری، جست وجو و شناخت مضامین، ترسیم شبکه مضامین، تحلیل شبکه مضامین و تدوین گزارش بود. جامعه آماری پژوهش حاضر در بخش کیفی شامل افراد آگاه به موضوع پژوهش بود. به منظور شناسایی این نمونهها، از روش نمونهگیری هدفمند استفاده گردید. این نمونهگیری تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت و در نهایت تعداد 15 نفر به عنوان نمونه در بخش کیفی مشخص گردیدند. جهت انتخاب نمونههای بخش کیفی، سابقه اجرایی و پژوهش افراد به عنوان ملاک انتخاب مدنظر قرار گرفت.
همچنین جامعه آماری در بخش کمی پژوهش شامل متخصصان حوزه اقتصاد در ورزش و همچنین مدیرعامل و مدیران اقتصادی باشگاههای فوتبال ایران در لیگهای برتر و لیگ آزادگان بودند. با توجه به بررسیهای انجامشده تعداد این افراد شامل 108 نفر(40 متخصص و 68 مدیر ورزشی) بود. بر اساس روش نمونهگیری تمام شمار، تمامی این افراد به عنوان نمونه مشخص شدند که پس از توزیع و جمعآوری پرسشنامههای پژوهش تعداد 83 نفر با پژوهش حاضر همکاری داشتند.
ابزار پژوهش شامل مصاحبههای نیمهساختارمند و پرسشنامه محققساخته بود. مصاحبههای پژوهش با هماهنگی با نمونههای بخش کیفی انجام گردید. خروجی مصاحبههای بخش کیفی منجر به طراحی پرسشنامه شد. این پرسشنامه خروجی بخش کیفی و دارای 52 سوال بود که سوالات آن به بررسی عوامل موثر بر توسعه تأمین مالی باشگاههای ورزشی با رویکرد اقتصاد مقاومتی در شرایط تحریم میپرداخت. سؤالات این پرسشنامه به صورت طیف 5 ارزشی لیکرت بود. روایی محتوایی این پرسشنامه با استفاده از نظرات 7 تن از اساتید دانشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. روایی سازه این پرسشنامه به وسیله روش تحلیل عاملی مورد بررسی قرار گرفت. پایایی این پرسشنامه نیز با استفاده از محاسبه آلفای کرونباخ میزان 82/0 مشخص گردید. همچنین در بخش کیفی پژوهش جهت بررسی روایی از قابلیت باورپذیری (اعتبار)، انتقالپذیری و تاییدپذیری استفاده گردید. بدین منظور محقق جهت بررسی قابلیت باورپذیری از تایید فرایند پژوهش توسط 8 متخصص و همچنین استفاده از دو کدگذار جهت کدگذاری چند نمونه مصاحبه برای کسب اطمینان از یکسانی دیدگاه کدگذاران استفاده گردید. همچنین جهت بررسی انتقالپذیری از نظرات سه متخصص که در پژوهش مشارکت نداشتند در مورد یافتههای پژوهش مورد مشورت قرار گرفتند. همچنین جهت بررسی قابلیت تاییدپذیری از ثبت و ضبط تمامی مصاحبهها و بررسی آنان در زمانهای مورد نیاز استفاده گردید. در پژوهش حاضر جهت بررسی پایایی، از کمیتههای تخصصی استفاده گردید؛ بدین صورت که از اعضای این کمیته تخصصی جهت کدگذاری موازی برخی مصاحبهها و همچنین ارزیابی و برنامههای مربوط به مصاحبهها استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل دادههای پژوهش حاضر از کدگذاری به صورت کدگذاری باز، محوری و انتخابی در بخش کیفی با استفاده از روش تحلیل مضامین و همچنین از روش آماری معادلات ساختاری در بخش کمی استفاده گردید. تمامی روند تجزیهوتحلیل دادههای کمی پژوهش در نرمافزارهای اسپیاساس[18] نسخه 20، پیالاس[19] نسخه 2 و مکسکیودیای[20] 2018 انجام گرفت.
یافتههای پژوهش
نتایج توصیفی مربوط به بخش کیفی نشان داد که 7/66 درصد نمونهها مردان و 3/33 درصد نمونهها را زنان تشکیل دادند. نتایج توصیفی مربوط به بخش کمی نشان داد که 1/77 درصد نمونهها مردان و 9/22 درصد نمونهها را زنان تشکیل دادند. نتایج توصیفی بخش کمی نشان داد که افراد با سطح تحصیلی کارشناسی ارشد و بالاتر با 4/49 درصد بیشترین فراوانی را دارا بودند. به منظور شناسایی عوامل موثر بر توسعه تأمین مالی باشگاههای ورزشی با رویکرد اقتصاد مقاومتی در شرایط تحریم از روش کیفی از نوع تحلیل مضامین و انجام مصاحبه استفاده گردید. پس از انجام کدگذاریها، ویژگیهای مستخرج از مصاحبهها مشخص و جمعبندی گردید. جدول 1، کدگذاریهای محوری و فراوانی کدهای استخراج شده را به نمایش گذاشته است:
جدول 1: یافتههای کدگذاریهای محوری و فراوانی کدهای استخراجشده
|
مضامین |
کدها |
فراوانی |
|
|
ساختارهای انسانی |
وجود متخصصان مالی در راس باشگاههای ورزشی مشرف به شرایط تحریم |
12 |
|
|
بهبود کنشهای مشارکتی در پاسخ به مشکلات مربوط به تحریم |
13 |
||
|
ساماندهی خیرین در جهت جذب منابع مالی و مادی |
15 |
||
|
استفاده از نیروهای انسانی رابط جهت ایجاد تعاملات بینالمللی در مسیر دور زدن تحریمها |
10 |
||
|
ایجاد روحیه جهادی |
8 |
||
|
بهبود وضعیت ردههای پایه باشگاههای ورزشی |
9 |
||
|
ارتقای جنبشهای عمومی در ورزش در پاسخ به تحریمها |
10 |
||
|
بسیج پویا خبرگان اقتصادی کشور در حوزه ورزش در مسیر دور زدن تحریمها |
8 |
||
|
ساختارهای فنی-مالی |
انعطافپذیری تجاری جهت پاسخ شرایط تحریم |
12 |
|
|
ایجاد ایدههای نو خارج از ورزش در مسیر دور زدن تحریمها |
9 |
||
|
کسب وامهای بانکی به باشگاههای آسیبدیده |
12 |
||
|
اصلاح نظام درآمدی باشگاههای ورزشی در پاسخ به شرایط تحریم |
9 |
||
|
تداومپذیری اقلام درآمدی |
13 |
||
|
گسترش تسهیلات مالی صنعت ورزش حرفهای |
10 |
||
|
بهبود وضعیت فناوری در باشگاههای ورزشی |
10 |
||
|
بهبود وضعیت پلتفرومهای اختصاصی در باشگاههای ورزشی |
8 |
||
|
ایجاد یارانههای مالی و مادی به باشگاههای ورزشی دارای مشکلات مالی |
8 |
||
|
عوامل مدیریتی |
نگاه بلندمدت مدیران به مسئله اقتصاد در پاسخ به شرایط تحریم |
9 |
|
|
جلوگیری از بروز بدهیهای بینالمللی |
10 |
||
|
تعامل با فدراسیونهای بینالمللی جهت ایجاد حمایتهای مالی |
11 |
||
|
ساماندهی نظام باشگاهی کشور در پاسخ به دور زدن تحریمها |
8 |
||
|
ایجاد فعالیتهای تجاری غیرورزشی در جهت پاسخ به تحریمها |
9 |
||
|
کسب میزبانی رویدادهای ورزشی بینالمللی |
10 |
||
|
افزایش نفوذ و قدرت سازمانهای ورزشی کشور در سطح جهانی |
11 |
||
|
ایجاد کمپهای استعدادیابی در جهت پاسخ به تحریمها |
10 |
||
|
پیادهسازی بروکراسی اقتصادی جهت دور زدن تحریمها |
8 |
||
|
ایجاد پیمان با باشگاههای ورزشی مطرح دنیا |
12 |
||
|
مدیریت مخاطرات اقتصادی جهت پاسخ به تحریمها |
9 |
||
|
عوامل دانشی |
اشراف کامل بر حوزه اقتصاد در زمان تحریم |
12 |
|
|
ایجاد بانک اطلاعاتی از هواداران در جهت دور زدن تحریمها |
9 |
||
|
تقویت دانش مالی مدیران باشگاههای ورزشی در حوزه تحریمها |
13 |
||
|
آمادگی فضای فکری در باشگاههای ورزشی جهت توسعه حامیان مالی اجتماعی |
10 |
||
|
ایجاد لابراتورهای خلاقیت در جهت دور زدن تحریمها |
7 |
||
|
ایجاد رویدادهای ایدهپردازی |
9 |
||
|
عوامل سیاسی- حقوقی |
کاهش قوانین انحصارگرایانه در جهت تسهیل فعالیتها در شرایط تحریمها |
9 |
|
|
گسترش حمایتهای قانونی از دستاندرکاران اقتصادی در ورزش حرفهای |
9 |
|
|
|
ارتقای سیاستهای عمومی دولت در باشگاههای ورزشی در پاسخ به شرایط تحریم |
8 |
|
|
|
بهبود ترکیب اقتدار و مشروعیت در ورزش |
12 |
|
|
|
اعمال حاکمیت باشگاههای ورزشی در عین حال کارآمد |
10 |
|
|
|
عوامل انگیزشی |
بسترسازی جهت جلب مشارکتهای مردمی |
8 |
|
|
ایجاد مشوقهای مالیاتی شفاف جهت سرمایهگذاری در ورزش |
9 |
|
|
|
تقویت رقابتپذیری اقتصاد در باشگاههای ورزشی در شرایط تحریم |
7 |
|
|
|
توجه باشگاههای ورزشی به منافع جامعه |
8 |
|
|
|
عوامل نظارتی |
نظارت بر صرف هزینهها |
9 |
|
|
شفافسازی هزینه-درآمد باشگاههای ورزشی |
9 |
|
|
|
استقلال نسبی در ورزش در پاسخ به شرایط تحریم |
10 |
|
|
|
کاهش زمینههای فسادزا در باشگاههای ورزشی |
11 |
|
|
|
به روزرسانی شیوههای نظارتی در ورزش ایران |
12 |
|
|
|
عوامل تجاری |
برونسپاری فعالیتهای اقتصادی باشگاههای ورزشی به افراد و شرکتهای متخصص |
13 |
|
|
ایجاد شبکههای تخصصی در حوزه بازاریابی در ورزش |
11 |
|
|
|
ایجاد شبکههای تخصصی در حوزه کسب و کار جهت شناسایی ظرفیتها |
10 |
|
|
|
ایجاد تورهای ورزش داخلی و خارجی |
8 |
|
|
مطابق با نتایج بخش کیفی پژوهش، عوامل شناساییشده در قالب 8 دسته عامل ساختارهای انسانی، ساختارهای فنی-مالی، عوامل مدیریتی، عوامل دانشی، عوامل سیاسی- حقوقی، عوامل انگیزشی، عوامل نظارتی و عوامل تجاری دستهبندی گردیدند. شکل 1 این عوامل را نشان میدهد:
شکل 1: عوامل شناساییشده
به منظور بررسی این عوامل از روش معادلات ساختاری استفاده گردید. جهت شناسایی توزیع دادههای پژوهش حاضر از محاسبه کشیدگی و چولگی استفاده شد. با توجه به نتایج این شاخصها مشخص گردید که دادههای پژوهش حاضر از توزیع غیرطبیعی برخوردار بودند. با توجه به غیرطبیعی بودن توزیع دادههای پژوهش جهت انجام روش معادلات ساختاری از نرمافزارهای واریانسمحور استفاده گردید. شکل 2 و 3 مدل پژوهش در حالت بار عاملی و ضرایب تی را به نمایش گذاشته است.
شکل 2: مدل پژوهش در حالت بار عاملی
شکل 3: مدل پژوهش در حالت ضرایب تی
جدول 2 ، خلاصه مدل پژوهش را نشان میدهد:
جدول 2:خلاصه مدل پژوهش
|
عوامل |
تاثیر |
t |
سطح معناداری |
|
ساختارهای انسانی |
870/0 |
977/31 |
001/0 |
|
ساختارهای فنی- مالی |
891/0 |
484/37 |
001/0 |
|
عوامل مدیریتی |
903/0 |
187/39 |
001/0 |
|
عوامل دانشی |
885/0 |
430/36 |
001/0 |
|
عوامل سیاسی- حقوقی |
914/0 |
289/50 |
001/0 |
|
عوامل انگیزشی |
853/0 |
506/30 |
001/0 |
|
عوامل نظارتی |
818/0 |
024/18 |
001/0 |
|
عوامل تجاری |
860/0 |
639/22 |
001/0 |
مطابق با نتایج مدل پژوهش، مشخص گردید که میزان تی هر عامل بالاتر از 96/1 میباشد که این مسئله نشان میدهد تمامی عوامل به صورت معناداری در مدل پژوهش حضور داشتند. به منظور بررسی برازش مدل پژوهش از شاخصهای برازش منتخب استفاده گردید. جدول 3 نتایج مربوط به شاخصهای برازش مدل پژوهش را نشان میدهد:
جدول 3: شاخصهای برازش
|
|
انسانی |
فنی-مالی |
مدیریتی |
دانشی |
سیاسی-حقوقی |
انگیزشی |
نظارتی |
تجاری |
معیار |
وضعیت |
|
آلفای کرونباخ |
89/0 |
81/0 |
88/0 |
83/0 |
85/0 |
88/0 |
80/0 |
89/0 |
بالاتر از 7/0 |
مطلوب |
|
پایایی ترکیبی |
91/0 |
85/0 |
90/0 |
85/0 |
88/0 |
91/0 |
86/0 |
91/0 |
بالاتر از 7/0 |
مطلوب |
|
میانگین واریانس استخراجی |
45/0 |
42/0 |
47/0 |
43/0 |
41/0 |
43/0 |
48/0 |
45/0 |
بالاتر از 4/0 |
مطلوب |
|
ضریب تعیین |
75/0 |
79/0 |
81/0 |
78/0 |
83/0 |
72/0 |
67/0 |
73/0 |
19/0=ضعیف 33/0=متوسط 67/0=قوی |
مطلوب |
به منظور بررسی روایی واگرا از روش فورنل و لاکر[******] (1981) استفاده شد. جدول 4، نتایج روایی واگرا با استفاده از روش فورنل و لاکر را نشان میدهد:
جدول 4: شاخصهای برازش
|
|
انسانی |
فنی-مالی |
مدیریتی |
دانشی |
سیاسی-حقوقی |
انگیزشی |
نظارتی |
تجاری |
|
ساختارهای انسانی |
670/0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
ساختارهای فنی-مالی |
125/0 |
648/0 |
|
|
|
|
|
|
|
عوامل مدیریتی |
217/0 |
221/0 |
685/0 |
|
|
|
|
|
|
عوامل دانشی |
258/0 |
107/0 |
147/0 |
655/0 |
|
|
|
|
|
عوامل سیاسی-حقوقی |
197/0 |
154/0 |
158/0 |
299/0 |
640/0 |
|
|
|
|
عوامل انگیزشی |
254/0 |
217/0 |
109/0 |
138/0 |
247/0 |
655/0 |
|
|
|
عوامل نظارتی |
247/0 |
110/0 |
128/0 |
136/0 |
189/0 |
158/0 |
692/0 |
|
|
عوامل تجاری |
198/0 |
239/0 |
178/0 |
248/0 |
247/0 |
178/0 |
357/0 |
670/0 |
با توجه به نتایج جدول مشاهده میگردد که ریشه دوم مقادیر میانگین واریانس استخراجی هر سازه بزرگتر از مقادیر همبستگی آن سازه با سازههای دیگر میباشد که این مسئله نشاندهنده روایی واگرا در این پژوهش است. جدول 5 نتایج مربوط به شاخص برازش کلی مدل[††††††] را نشان میدهد:
جدول 5: شاخص GOF
|
عوامل |
مقادیر اشتراکی |
R2 |
|
|
ساختارهای انسانی |
45/0 |
75/0 |
58/0 |
|
ساختارهای فنی-مالی |
42/0 |
79/0 |
57/0 |
|
عوامل مدیریتی |
47/0 |
81/0 |
61/0 |
|
عوامل دانشی |
43/0 |
78/0 |
57/0 |
|
عوامل سیاسی- حقوقی |
41/0 |
83/0 |
58/0 |
|
عوامل انگیزشی |
43/0 |
72/0 |
55/0 |
|
عوامل نظارتی |
48/0 |
67/0 |
56/0 |
|
عوامل تجاری |
45/0 |
73/0 |
57/0 |
با توجه به نتایج جدول فوق، میزان مطلوب شاخص GOF بالاتر از 36/0 میباشد و از طرفی میزان بهدست آمده این شاخص در عوامل شناساییشده در وضعیت مطلوبی قرار دارد. با توجه به نتایج مربوط به شاخص برازش مدل، مشخص گردید که مدل پژوهش در تمامی شاخصها از برازش مناسبی برخوردار میباشد.
بحث و نتیجهگیری
تحریمهای اعمالشده بر کشور ایران سبب تاثیرگذاری در تمامی حوزهها از جمله ورزش شده است. انتخاب درست روش یا روشهای تامین مالی در طرحهای سرمایهگذاری یکی از ارکان اصلی و کلیدی موفقیت آنها به شمار میرود. به ویژه در شرایطی که منابع ریسک مختلفی بر محیط تجاری طرح حاکم باشد، تصمیمگیری با سختی عدیدهای همراه خواهد بود. هر سازمان ورزشی برای پیشبرد برنامهها و طرحهای خودنیاز به حمایت مالی دارد. این حمایتها موجب میشود تا سازمان ورزشی به آرمانهایش برسد. در این مسیر نیاز بود تا عوامل موثر بر توسعه تأمین مالی باشگاههای ورزشی با رویکرد اقتصاد مقاومتی در شرایط تحریم شناسایی و مشخص گردد.
نتایج تحقیق حاضر نشان داد که عوامل شناساییشده در قالب 8 دسته عامل ساختارهای انسانی، ساختارهای فنی-مالی، عوامل مدیریتی، عوامل دانشی، عوامل سیاسی- حقوقی، عوامل انگیزشی، عوامل نظارتی و عوامل تجاری قرار دارند. این مسئله نشان میدهد که در پاسخ به تحریمهای شکل گرفتهشده و کنترل آثار آن در ورزش باید مجموعهای از عوامل را شناسایی و ایجاد نمود. سلکی (2020) مشخص نمود که در مسیر پاسخ به تحریمها باید انسجام میان تمامی ساختار ایجاد و به تمامی جنبههای مختلف توجه نمود. از طرفی جیکینی (2018) نیز دریافت که در جهت مقابله با آثار تحریمها باید عوامل مختلفی را شناسایی و مدنظر قرار داد. به نظر میرسد در جهت پاسخ مناسب و مطلوب به شرایط تحریم در کشور ایران به خصوص در ابعاد ورزش باید رویههای موجود را به صورت عینی تغییر داد و فرایندهای جدیدی در این زمینه بهوجود آورد. به نظر میرسد برخی از مشکلات موجود در باشگاههای ورزشی به واسطه شکلگیری تحریم، عدم توان و یا پایبندی باشگاههای ورزشی به اصول اولیه در حوزه بازاریابی و اقتصاد در ورزش میباشد که این مسئله بالطبع مشکلاتی چه با وجود تحریم و چه با رفع تحریمها در پی خواهد داشت. مشکلات ساختاری در ورزش کشور در حوزه اقتصادی سبب گردیده است تا آثار تحریمها به صورت عینیتری مشخص و معین گردد. بنابراین در این حوزه عوامل مختلفی در جهت توسعه تأمین مالی باشگاههای ورزشی حرفهای ایران با رویکرد اقتصاد مقاومتی در شرایط تحریم مشخص و شناسایی شد.
نتایج تحقیق حاضر نشان داد که در میان عوامل شناساییشده، عامل سیاسی- حقوقی به عنوان مهمترین عامل در جهت توسعه تأمین مالی باشگاههای ورزشی با رویکرد اقتصاد مقاومتی در شرایط تحریم مشهود است. جیکینی (2018) نیز مشخص نمود که مسائل سیاسی نقش مهمی در جهت کاهش آثار منفی تحریمها دارد. برلین (2009) نیز دریافت که انعطافپذیری در حوزه حقوق میتواند زمینه کاهش آثار تحریمها را فراهم نماید. پس میتوان چنین گفت که نتایج تحقیق حاضر با نتایج تحقیقات جیکینی (2018) و گردون (2016) همسو میباشد. به نظر میرسد توجه به عوامل سیاسی- حقوقی در ورزش به واسطه کاهش قوانین انحصارگرایانه، ارتقای سیاستهای عمومی دولت در باشگاههای ورزش و همچنین ارتقای سیاستهای عمومی دولت در باشگاههای ورزشی میتواند به قدرتمند شدن جنبههای داخلی و خارجی ورزش کمک نماید و باشگاههای ورزشی را در مسیر کاهش آثار نامطلوب یاری نماید. بدون شک عوامل سیاسی- حقوقی سبب میگردد تا انعطافپذیری در حوزه قوانین و مقررات ایجاد گردد و حمایت سیاسی از ورزش شکل گیرد و آثار منفی تحریمها کاهش یابد.
نتایج تحقیق حاضر نشان داد که در میان عوامل شناساییشده، عامل مدیریتی به عنوان عاملی مهم در جهت توسعه تأمین مالی باشگاههای ورزشی با رویکرد اقتصاد مقاومتی در شرایط تحریم مشخص میباشد. گردون (2016) در تحقیق خود که با هدف بررسی تحریمهای اقتصادی در کشور کوبا انجام گرفت، اشاره داشت که تحول مدیریتی و ایجاد نوآوری یکی از راهکارهای مهم در جهت دور زدن تحریمها میباشد. کروس (2005) نیز مشخص نمود که جنبههای مدیریتی میتواند آثار منفی تحریمها را به صورت مناسبی کاهش دهد. به نظر میرسد عوامل مدیریتی از جمله نگاه بلندمدت مدیران به مسئله اقتصاد، جلوگیری از بروز بدهیهای بینالمللی، تعامل با فدراسیونهای بینالمللی جهت ایجاد حمایتهای مالی، ساماندهی نظام باشگاهی کشور، ایجاد فعالیتهای تجاری غیرورزشی و کسب میزبانی رویدادهای ورزشی بینالمللی میتواند زمینه جدی در جهت ایجاد راهکارهایی درباره مقابله با تحریمهای بینالمللی در حوزه ورزش را فراهم نماید. عوامل مدیریتی میتواند زمینه جدی جهت تقویت زیرساختهای بازاریابی باشگاههای ورزشی را فراهم نماید تا آنها در جهت مقابله با تحریمهای بینالمللی از توانایی بالاتری برخوردار باشند.
احمدی(1399) در تحقیقی با عنوان «الگوی راهبرد دیپلماسی تجاری ج.ا.ایران با توجه به جنگ اقتصادی(تحریم اقتصادی)، سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی و تجارت» به این نتیجه رسید که انتشار سند دیپلماسی تجاری، مشارکت بخش خصوصی، اصلاح ساختار نهادی، حذف خود تحریمی، تربیت دیپلماتهای تجاری، مدیریت بخش واردات، حمایت از کسب و کارهای داخلی، اولویتدهی به کشورهای همسایه، اتصال به زنجیره ارزش جهانی، پرهیز از خام فروشی به عنوان 10 راهبرد کلی هستند. در تفسیر این مسئله گفتنی است که اگرچه مسائل اقتصادی همواره دارای اهمیت بالایی هستند، اما توجه به جنبههای مختلف لازم است تا بتوان روند دستیابی به جنبههای اقتصادی را تسهیل نمود. به عبارتی، روشهای تامین مالی باشگاههای ورزشی در کشور ایران نشاندهنده این مهم میباشد که روند تامین مالی یک روند پیچیده و دارای مسیرهای مختلف است که دستیابی به آن نیازمند توجه به مناسبترین روش میباشد. استفاده از فعالیتهای تجاری خارج از ورزش به عنوان یک مسئله مهم و کلیدی میتواند نقش مهمی در مسیر ایجاد جریانهای مالی جدید در باشگاههای ورزشی داشته باشد. به عبارتی، استفاده از فعالیتهای تجاری خارج از ورزش منابع جدیدی را برای باشگاههای ورزشی ایجاد مینماید که این مسئله نقش مهمی در شکلگیری منابع مالی پایدار در حوزه ورزش دارد. پس در مسیر پایداری اقتصادی باشگاههای ورزشی باید ضمن کاهش اکتفا به منابع دولتی، شرایط جهت بهرهگیری از خلاقیتها و نوآوریهای موجود برای ایجاد منابع جدید در باشگاهها را فراهم نمود. از این رو، استفاده از فعالیتهای تجاری خارج از ورزش میتواند ضمن توسعه خلاقیت و نوآوری در محیطهای ورزشی، شرایطی جهت ایجاد منابع مالی جدیدی را برای باشگاههای ورزشی مهیا میسازد. به صورت کلی، در حال حاضر روشهای تأمین مالی متعددی در باشگاههای ورزشی در سرتاسر دنیا در حال استفاده است، البته هر کشور بسته به شرایط اقتصادی و وضعیت باشگاه خود از بهینهترین آنها بهره گرفته است.
با توجه به نتایج تحقیق حاضر پیشنهاد میگردد تا گسترش حمایتهای قانونی از دستاندرکاران اقتصادی در ورزش حرفهای و انعطافپذیری قانونی در جهت مقابله با آثار تحریمها تقویت شود. همچنین پیشنهاد میگردد تا با ارتقای سیاستهای عمومی دولت در باشگاههای ورزشی در پاسخ به شرایط تحریم به بهبود دانش کافی در مورد این مسئله در ورزش حرفهای ایران کمک شود. با توجه به نتایج تحقیق حاضر پیشنهاد میگردد تا با تعامل با فدراسیونهای بینالمللی جهت ایجاد حمایتهای مالی، شرایطی جهت حمایتهای بینالمللی در مسیر کاهش آثار تحریمها بهوجود آورده شود. همچنین پیشنهاد میگردد تا با ساماندهی نظام باشگاهی کشور در پاسخ به دور زدن تحریمها به ارتقای کیفی و کمی استانداردهای موجود در این مورد کمک شود. با توجه به نتایج تحقیق حاضر پیشنهاد میگردد تا با کسب میزبانی رویدادهای ورزشی بینالمللی، شرایطی جهت بهبود و گسترش فعالیتهای مقابله ای در جهت دور زدن تحریمها فراهم گردد.
منابع
- پاکدلان، سعید، خطیبی، امین، مهدی پور، عبدالرحمن. (1400). «راهکارهای توسعه منابع مالی ورزش دانش آموزی». پژوهش در ورزش تربیتی.، شماره 22، دوره 9، صص 163-186.
- جوانی، وجیهه. (1397). «تبیین ارکان پیادهسازی اقتصاد مقاومتی در صنعت ورزش».نشریه مدیریت ورزشی. شماره 21، دوره 3، صص 567-580.
- سادات اخوی، سید محمد و حسینی، سید شمس الدین. (1396). «ارزیابی تاثیر تحریمهای اقتصادی بر تورم اقتصاد ایران». اقتصاد کاربردی. شماره 21، صص 33-50.
- سلطانی، مصطفی؛ کارگر، غلامعلی؛ کشکر، سارا و غفوری، فرزاد. (1397). «طراحی الگوی درآمدزایی باشگاههای حرفهای فوتبال ایران». مدیریت و توسعه ورزش. شماره 7، دوره 4، صص 42-54.
- محمدی، فروغ؛ کلاته، معصومه؛ رضوی، محمدحسین و فارسیجانی، محمد. (1398). «طراحی مدل کیفی توسعه اقتصادی صنعت ورزش ایران با رویکرد تولید درکلاس جهانی». پژوهشهای کاربردی در مدیریت ورزشی. سال 8، شماره 1، پیاپی 29، صص 69-84.
- محمدی عسکرآبادی، مسعود؛ عیدی، حسین و عباسی، همایون. (1399). «تحلیل تماتیک عوامل موثر بر توسعه اقتصاد ورزش ایران». مدیریت و توسعه ورزش. شماره 9، دوره 4، صص 20-35.
- Berlin, A. H. (2009). “Recognition as sanction: Using international recognition of new states to deter, punish, and contain bad actors”. U. Pa. J. Int'l L., 31, 531.
- Buraimo Babatunde, Simmons,Bob & et al. (2010). “English Football”. Journal of Sports Economics, 7(1), 29-46.
- Deloitte analysis (2017) “Planet football, Football money league, Sport Business Group” .www.deloitte.com/drt/Press – release.
- Dousti, A., Saboonchi, R., Shariati Feizabadi, M. (2019) “Sport behind Public Diplomacy; Functional Components of Sport Diplomacy in Iran”. World Sociopolitical Studies, 3(2), 379-407.
- Garnerab, J., Humphreyab,Ph. (2018) “The business of sport and the sport of business: A review of the compensation literature in finance and sports”. International Review of Financial Analysis, 2(47), 179-204
- Gbarowski, M. (2013). “Ambush Marketing in Poland before the 2012 European Football Championship”. Journal of Entrepreneurship management and Innovation (JEMI), 9(1), 157-172.
- Gordon, J. (2016). “Economic sanctions as ‘negative development’: The case of Cuba”. Journal of International Development, 28(4), 473-484.
- Huang, J., Roberts, H., & Tan, E. K. (2018). “The impact of Media Sentiment on Firm Risk, Corporate Investment and Financial Policies”.Corporate Investment and Financial Policies.
- James, J., Pyun, Y. (2010) “Attitude toward advertising through sport: A theoretical framework”. Sport management review, 14, 33-41.
- Kaya, O., Masetti, O. (2019) “Small‐and Medium‐Sized Enterprise Financing and Securitization: Firm‐Level Evidence from the Euro Area”. Economic inquiry, 57(1), 391-409.
- Kruse, A. (2005). “Financial and economic sanctions‐from a perspective of international law and human rights”. Journal of Financial Crime, 12 (3), 217-220.
- Ljumović, I., Nešić, B., & Lečojski-Milojkić, I. (2021) “Financing Sports Projects: the Role of Crowdfunding”. In International Scientific Conference Strategic Management and Decision Support Systems in Strategic Management, 415-421.
- Jilkine, V. A. (2018). “Information Wars and Sanctions of the International Olympic Committee as Means of Political Pressure on the Russian Sport and Public Opinion”. Russian Journal of Legal Studies (Moscow), 5(3), 22-28.
- Meier, M., Tan, K. H., Lim, M. K., & Chung, L. (2018) “Unlocking innovation in the sport industry through additive manufacturing”. Business Process Management Journal.
- Nair T, Das K. (2019) “Financing the Micro and Small Enterprises in India Antecedents and Emerging Challenges”. Economic & Political Weekly. 3, 37-43.
- Pedauga, L. E., Pardo-Fanjul, A., Redondo, J. C., & Izquierdo, J. M. (2020) “Assessing the economic contribution of sports tourism events: A regional social accounting matrix analysis approach”. Tourism Economics.
- Seelke, C. R. (2020). “Venezuela: Overview of US sanctions”. Current Politics and Economics of South and Central America, 13(1), 21-27.
- Straume, Solveig, Kari Bachmann, Guri K. Skrove, Sunniva Nerbøvik, and Kristin, Røvik. (2018). “Prevention of economic exclusion in Norwegian football”.
- Yuen, B. (2008). “Sport and urban development in Singapore”. Cities, 25(1), 29-36.
- Wang, Y., Fang, W. (2019) “Innovation and development strategy of china's sports industry under the new economic ecology”. In In2nd International Conference on Social Science, Public Health and Education.
- Zhang, J. J., Kim, E., Mastromartino, B., Qian, T. Y., & Nauright, J. (2018) “The sport industry in growing economies: critical issues and challenges”. International Journal of Sports Marketing and Sponsorship.
)