مطالعه اثر گردشگری مسابقات اسب‌دوانی برتوسعه اقتصادی استان‏های گلستان، خراسان شمالی، خوزستان، تهران و یزد

الهه غیناقی[1]

زین‌العابدین فلاح[2]

طاهر بهلکه[3]

اسرا عسکری[4]

10.22034/ssys.2023.2600.2879

تاریخ دریافت مقاله: 17/8/1401

                                                                                 تاریخ پذیرش مقاله:26/10/1401

هدف از این تحقیق، بررسی اثر گردشگری مسابقات اسب‌دوانی برتوسعه اقتصادی استان‏های گلستان، خراسان شمالی، خوزستان، تهران و یزد بود. پژوهش حاضر با توجه به نحوه گردآوری داده‏ها، توصیفی- تحلیلی بود. ابزار جمع‏آوری داده‏ها، مصاحبه با 260 نفر از مدیران ادارات کل ورزش و جوانان، روسای هیئت­های سوارکاری، ادارات کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، مربیان، چابک‌سواران و مسئولان برگزاری مسابقات اسب‌دوانی و کارشناسان سازمان­ها و موسسات بخش­های دولتی و خصوصی استان‏های گلستان، خراسان شمالی، خوزستان، تهران و یزد بود. با توجه به متفاوت‌بودن گروه‏های موجود در جامعه آماری،  نمونه پژوهش با استفاده از روش نمونه­گیری طبقه­ای - تصادفی انتخاب شدند. ابزار پژوهش در مرحله کمی تحقیق، پرسش‏نامه محقق‌ساخته بود. برای تجزیه و تحلیل داده‏های مستخرج از پرسش‏نامه، از تحلیل عاملی اکتشافی و سپس تاییدی با استفاده از نرم‌افزار SPSS و نرم‌افزار AMOS  استفاده شد.

نتایج پژوهش نشان داد که مولفه­های کارآفرینی(02/15)، درآمدزایی (37/18)، بازاریابی (38/17)، سرمایه‌گذاری (58/14)، رسانه و تبلیغات (74/12)، مردم‌محوری (45/10)، پدیده­های اجتماعی و فرهنگی (047/10)، جشنواره­ها (37/16)، منابع انسانی (56/6)، الگوی بومی (12/3)،  طرح آمایش سرزمین (91/3) و جاذبه­ها (46/11) در توسعه اقتصادی استان‏های گلستان، خراسان شمالی، خوزستان، تهران و یزد تاثیر معنی­داری دارند. با توجه به اهمیت گردشگری مسابقات اسب‌دوانی‌، مدیران و برنامه­ریزان بخش گردشگری ورزشی باید ‌اهتمام لازم را در جهت توسعه و بالندگی این صنعت از خود نشان دهند.

واژ­گان کلیدی: مسابقات اسب‌دوانی، اقتصاد، گردشگری ورزشی و توسعه.

مقدمه

امروزه گسترش و توسعه صنعت گردشگری، امیدبخش‏ترین صنعت برای کشورهای درحال‌توسعه می‏باشد که باعث گسترش صلح، امنیت، آرامش و بهترین راه بهبود روابط بین‌‎المللی در سطح جهانی شده است (کارکن و همکاران، 1392). مطابق آمارهای رسمی شورای جهانی مسافرت و گردشگری (WTTC[5])، گردشگری در سال 2008 با درآمد 944 میلیارد دلاری، مهم‏ترین و پردرآمدترین  صنعت دنیا معرفی شده است و پیش‏بینی می‏شود تا سال 2021 تعداد گردشگران در جهان به بیش از 6/1 میلیارد نفر برسد (WTTC، 2008). سازمان جهانی گردشگری پیش‎بینی کرده است که در سال 2020 چین به‏عنوان مهمترین مقصد گردشگری با 130‏میلیون جهانگرد در سال، جایگزین فرانسه و هنگ‏کنگ خواهد شد. در دهه‏های گذشته با برگزاری مسابقات ورزشی بزرگ شاهد ورود گردشگران به کشور میزبان رویدادها بودیم. کشور میزبان با برگزاری مسابقات و اشتغال‏زایی در منطقه، گردشگران را به‏عنوان یک منبع مهم در جهت بهبود وضعیت اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی می‏داند (امری[6]،2011). صنعت گردشگری، سریع‏ترین صنعت درحال‌رشد است (مارتین[7]، 2006). سازمان ملل متحد، گردشگری را به‏عنوان یکی از ابزارهای اصلی توسعه اشتغال و اقتصاد برشمرده است (نیک‏رفتار و همکاران، 1396). سازمان جهانگردی فعالیت‏های گردشگری را به دسته‏های گردشگری فرهنگی، تجاری، طبیعی، مذهبی و ورزشی تقسیم کرده است (بلوری‌فرد و همکاران، 1396). گردشگری فعالیت‏های تفریحی، بزرگترین فعالیت‏های خدماتی دنیا می‏باشد (ابراهیمی و همکاران، 1393). امروزه ورزش فقط فعالیت‏های بدنی نیست، بلکه با فضای سیاسی، فرهنگی و اقتصادی عجین شده است. تعاملات سیاست با ورزش به‏عصر حاضر برنمی‏گردد، بلکه به‏طور یقین می‏توان گفت که سیاست در شکل‌گرفتن بازی‏های المپیک تأثیرگذار است. رقابت‏های ورزشی تیم‏هایی همچون ملی و باشگاهی دیگر فقط بازی نیست که انجام می‏شود، بلکه بعدهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در ورزش دخیل شده‏اند. این ابعاد چنان اهمیت دارد که دولت‏ها بخشی از دستگاه‏های خود از جمله رسانه‏ها را به این امر اختصاص داده‌اند که از این طریق بتواند به این ابعاد دست یابد (فاضلی، 1391). ورزش یکی از صنایع مهم در جهان و از متداول‏ترین عوامل ایجاد انگیزه در گردشگری است. ورزش این توانایی را دارد که گردشگران زیادی را به خود جلب کند. بنابراین رویدادهایی که دربردارنده ورزش‏اند، نوعی جذابیت به‏شمار می‏آیند و عامل جلب‌کننده گردشگری در شهر یا کشور مقصدند (اندام و همکاران، 1393). ورزش مزایای منحصر به‏فردی نسبت به انواع دیگر جاذبه‏های گردشگری دارد. سیستم جاذبه توریستی برای جذب گردشگران، ورزش را به‏عنوان یک جاذبه جذاب تلقی و استدلال می‏کند که ورزش بازتابی از فرهنگ محلی است (هینچ[8] و هیگ هام، 2005). گردشگری ورزشی که به‏عنوان سومین صنعت رایج در جهان با دو هدف اشتغال‏زایی و درآمدزایی یکی از منابع بسیار مهم هر جامعه در راستای رسیدن به اهداف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی می‏باشد (صداقتی و همکاران، 1390). گردشگری ورزشی به پدیده جذب بازدیدکنندگان بین‏المللی در سراسر جهان تبدیل شده است (وو چوی و همکاران[9]، 2016). در ایران نیز صنعت گردشگری به‏عنوان یک بخش اقتصادی، اثر فزاینده نسبتاً زیادی در تولید انبوه دارد و قدرت اشتغال در بخش‏های مختلف اقتصادی بیشتر است (پورمحمدی و همکاران، 1389). ایران یکی از کشورهایی محسوب می‏شود که در جذب گردشگران داخلی و خارجی فعال است. ایران با داشتن منابع طبیعی، تاریخی و برگزاری مسابقات ورزشی در رشته‏های مختلف باعث جذب گردشگر ورزشی شده است. با وجود این، در حوزه زیرساختی ضعف‏هایی دارد؛ از جمله: کم بودن مکان‏های اقامتی، کم بودن امکانات و تفریحات ورزشی مطابق با استاندارد، ارائه ضعیف خدمات رفاهی، ضعف در به‏روز بودن دانش و توجه ناکافی به حمل و نقل (امینی و همکاران، 1396). بررسی و کاوش در انگیزه‏های گردشگری اغلب سازنده‏ترین و مؤثرترین راه برای تعیین فرصت‏های بازدید کننده‏های مؤثر است. بیان چگونگی انگیزه سفر تمایل رفتار گردشگران را تحت تأثیر قرار می‏دهد و برای برنامه‏ریزان و بازاریابان گردشگری اساسی است (میسون و همکاران[10]، 2016). توسعه گردشگری با رویکرد تاریخی و فرهنگی به جهت معرفی و شناساندن ارزش‏های فرهنگی قوم‏ها، در حفظ و نگه‏داشت جاذبه‏های تاریخی و فرهنگی و حفظ هویت مکانی و بومی تأثیر به‏سزایی می‏گذارند. در گردشگری تاریخی و فرهنگی، گردشگران بیشتر می‏پسندند که با آداب، رسوم و فرهنگ آن منطقه آشنا شوند و به‏کاوش و بررسی مکان‏های تاریخی می پردازند (نیک‌بین و کرمی، 1391). در جذب گردشگر از کشورهای مختلف تعاملاتی هم بین فرهنگ‏ها صورت می‏گیرد (برز[11]، 2002). توسعه گردشگری در هر مکانی بر اساس ویژگی‏های منطقه‌ای شامل عوامل اجتماعی، فرهنگی، جاذبه‏های طبیعی، تاریخی و ورزشی بر حسب کیفیت خدمات ارائه‌شده به گردشگران است (سید علی‌پور و اقبالی، 1391). از لحاظ فرهنگی، گردشگری در دنیا گذراندن اوقات فراغت در طبیعت و دیدن مکان‏های جدید با فرهنگ‏های مختلف است (میرزایی کالار و همکاران، 1392). از لحاظ اقتصادی، گردشگری معیشت مردم یک کشور را از سه روش 1- اقتصاد از طریق اشتغال و توسعه تجارت‏های خرد اقتصادی؛ 2- دستاوردهای زیرساخت‏ها مانند جاده‏ها، آب، برق، مخابرات و پاک‌سازی محیط؛ 3- توانمندسازی ازطریق تعامل در تصمیم‌گیری، بهبود می‏دهد (جورج  و فری[12]، 2010). با توجه به‏رابطه بین گردشگری ورزشی و گذراندن اوقات فراغت می‏توان گفت مقاصد گردشگری با اماکن ورزشی رابطه نزدیکی دارد (لمونت و همکاران[13]،2012). یکی از مهم‏ترین رویدادها در گردشگری هر کشوری درخواست میزبانی برای یک ورزش یا محصول یا مقصد گردشگری است. یکی از راه‏های گردشگری ورزشی در هر مکانی تعیین، شناسایی و استفاده از عوامل مؤثر بر توسعه آن است (هنرور و همکاران، 1386؛ شای[14]، 2012).  توجه به زیرساخت‏ها ازجمله مسیرهای حمل و نقل، خدمات رفاهی آماده‏سازی تسهیلات مانند هتل‏ها و زیرساخت‏های گردشگری امری ضروری است. با توجه به‏رابطه بین گردشگری ورزشی و اوقات فراغت می‏توان گفت که مقاصد گردشگری ورزشی امروزه رونق فراوانی گرفته‌اند (لمونت و همکاران، 2012).

 اسب، نماد فرهنگ و هویت است. اسب‏‏ به‏عنوان ارائه‌دهنده خدمات فرهنگی و تفریحی برای انسان، ایجاد شغل می‌کند (هامر و همکاران[15]، 2017).  صنعت اسب یکی ازصنایع پررونق اقتصادی است. ایجاد اشتغال توسط این صنعت به‏وسیله پرورش و نگهداری اسب و همچنین جذب تماشاگران و گردشگران این رشته و رویدادهای مختلفی که در این صنعت وجود دارد، سبب شده تا بتوان از این صنعت به منافع پولی هم دست یافت. (مولادوست و مقدسی، 1394). ورزش اسب‌دوانی، یکی از ورزش‏هایی است که در محیط باز برگزار می‏شود و به نوعی باعث طبیعت‏گردی و تفریح می‌شود. مسابقات سنتی اسب‌دوانی، از بزرگترین رویدادهای ورزشی دنیا و یکی از ورزش‏های پررونق و از پرطرفدارترین ورزش‏ها در کشورهای آمریکا، انگلستان، استرالیا و دبی می‏باشد. در این کشورها سالانه مسابقات زیادی در فصول سال برگزار می‏شود که باعث جذب گردشگران داخلی و خارجی می‌شود (کارکن و همکاران، 1392). اسب‌دوانی بخش مهمی از تفریح در کشورهای غربی می‏باشد. کشورهایی مانند فرانسه و مجارستان پتانسیل کافی برای جذب گردشگران برای ورزش اسب‌دوانی را دارند. اسب‌دوانی در کشورها به‏عنوان یک رشته مفرح شناخته شده است که به نوبه خود دارای طرفداران بی‏شماری است. برگزاری مسابقات سنتی اسب‌دوانی در استان‏های گلستان، خراسان، خوزستان، تهران و یزد به نوعی عاملی برای جذب گردشگران به‏شمار می‏رود و سالانه افرادی زیادی را از نقاط مختلف کشور حتی کشورهای همسایه به خود جذب می‌نماید (زیتونلی و همکاران، 1390). رابطه اسب‏دوانی به سلسله مراتبی از فرهنگ و طبیعت بر می‏گردد که به نوعی رابطه انسان و اسب را تحت تأثیر قرار می‏دهد. با توجه به شرایط اقلیمی و بومی همه ساله گردشگران زیادی برای تماشای مسابقات اسبدوانی وارد استان‏های گلستان، خوزستان، خراسان شمالی، تهران و یزد می‏شوند. از نظر گردشگران ورزشی، مهم‏ترین عوامل برای تماشای این رویدادها، مکان برگزاری مسابقات، زمان مسابقات و ارائه خدمات رفاهی به وسیله آژانس‏های گردشگری هستند(قزلسفلو و همکاران، 1394). مسابقات اسب‌دوانی مانند لیگ‏های حرفه‏ای دارای طرفداران خاص خود است. تماشاگران به نوعی تضمین‌کننده منابع مالی این مسابقات هستند. حضور گردشگران از مناطق مختلف بر رونق این رشته از لحاظ مالی می‏افزاید. همچنین هدف از برگزاری مسابقات اسب‌دوانی صرفاً دیدن مسابقات برای تماشاگران نیست، بلکه باعث تشویق آنها به شرط‏بندی و درآمدزایی می‏شود (روولت و همکاران[16]،2017). هدف توسعه گردشگری ورزش اسب‌دوانی شناخت هرچه بیشتر بازدیدکنندگان از این رشته و رشد مشتاقان به این رشته است. مهم‏ترین اهداف برای جذب گردشگران ورزشی، مدیریت قوی، سطح مسابقات، خدمات رفاهی، رضایت بازدیدکنندگان در حوزه گردشگری است. مجارستان از چندین قرن پیش با اسب و ورزش اسب‌دوانی ارتباط داشته است. مجارستان پیشگام درجذب گردشگران از طریق ورزش اسب‌دوانی است. چندین هزار گردشگرخارجی برای دیدن مسابقات به این کشور سفر می‏کنند (کانیوس و سوتا[17]، 2009).

صنعت پرورش اسب از دیدگاه‏های اقتصادی اجتماعی و فرهنگی دارای عناوینی همچنین کسب درآمد ملی و استانی از طریق فروش اسب، ایجاد اشتغال‏زایی و جذب گردشگر از طریق برگزاری مسابقات سوارکاری دارا می‏باشد (مولادوست و مقدسی، 1394). توسعه گردشگری ورزشی در استان‏های گلستان، خراسان شمالی، خوزستان، تهران و یزد به‏خصوص در ورزش سنتی اسب‌دوانی باعث جذب گردشگر و اشتغال و درآمدزایی قابل ملاحظه ای می‏شود (زیتونلی و همکاران، 1390). بنابراین مسابقات اسب‌دوانی، فرصتی مناسب برای اشاعه فرهنگ و حفظ بازی‏های سنتی در ایران و نوعی تفریح سالم برای خانواده‏ها و جوانان می‏باشد. ورزش اسب‏دوانی رشته‏ای مفرح برای مردم استان‏های گلستان، خراسان شمالی، خوزستان، تهران و یزد بوده و برای گذراندن اوقات فراغت مورد توجه قرارگرفته است.

با توجه به پتانسیل‏های رشته اسب‌دوانی، هدف از این پژوهش، مطالعه اثرات گردشگری مسابقات اسب‌دوانی و تاثیر آن برتوسعه اقتصادی استان‏های گلستان، خراسان شمالی، خوزستان، تهران و یزد بود.

روش‌شناسی پژوهش

روش‏شناسی پژوهش حاضر، توصیفی- تحلیلی است. برای گردآوریِ اطلاعات به شیوه‏ اسنادی و میدانی عمل شده است. جامعه آماری موردمطالعه، با توجه به نامشخص‌بودن جامعه آماری بر اساس جدول کرجسی و مورگان شامل 384 نفر از مدیران ادارات ورزش و جوانان، هیئت­های سوارکاری­، میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، مربیان، چابک‌سواران و مسئولان برگزاری مسابقات اسبدوانی و همچنین کارشناسان سازمان­ها و موسسات بخش­های دولتی و خصوصی فعال در حوزه گردشگری استان‏های گلستان، خراسان شمالی، خوزستان، تهران، یزد می­باشند : (جدول1)

جدول 1: نمونه آماری تحقیق

منبع: یافته‌های تحقیق حاضر، 1401

با توجه به‏متفاوت‌بودن گروه­های موجود در جامعه آماری، از روش نمونه­گیری طبقه­ای- تصادفی بهره‌گیری شد. به منظور گردآوری داده­ها، از پرسش‌نامه محقق‌ساخته برگرفته از بخش کیفی پژوهش استفاده گردید. این پرسش‌نامه شامل گویه­های هم وزن بود که با استفاده از مقیاس پنج ارزشی (خیلی کم تا خیلی زیاد) طراحی شده بود. روایی صوری و محتوایی پرسش‌نامه توسط مدیران و متخصصان حوزه گردشگری ورزشی استان‏های مورد‌مطالعه تأیید شد. پایایی پرسش‌نامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ ارزیابی و محاسبه و میزان آن نآاااااا (873/0=α)گزارش گردبد. برای تجزیه و تحلیل داده‌های مستخرج از پرسش‌نامه، از تحلیل عاملی اکتشافی و سپس تاییدی با استفاده از نرم‌افزار SPSS 20 وAMOS استفاده شد.

یافته­های پژوهش

نتایج این تحقیق در جداول 2 تا 6 به نمایش درآمده است. در جدول2، شاخص­های بار عاملی تمامی سوالات بالاتر از 3/0 و آماره آنها بزرگتر از قدرمطلق 96/1 می­باشد. بنابراین تمامی شاخص­های مربوط به عوامل گردشگری ورزشی در توسعه اقتصادی مناطق مورد مطالعه، از مقادیر t و بارعاملی مورد قبولی برخوردارند و برای سنجش این متغیر شاخص­های مناسبی می­باشند..

جدول 2: نتایج تحلیل عاملی تأییدی (روایی سازه) پرسش‌نامه عوامل گردشگری مسابقات اسب‌دوانی (ورزشی) اقتصادی استان‌های گلستان، خراسان شمالی، خوزستان، تهران و یزد

در این پژوهش برای تعیین و شناسایی عوامل گردشگری ورزشی موثر بر توسعه اقتصادی در استان‏های گلستان، خراسان شمالی، خوزستان، تهران و یزد از تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. به همین دلیل پیش از انجام تحلیل عاملی، به منظور اطمینان از کافی‌بودن تعداد نمونه از معیار کایرز- مِی­یِر- اولکین^[18] (KMO) و برای تعیین همبستگی بین گویه­ها از آزمون بارتلت^[19] استفاده گردید: (جدول 3)

جدول 3: نتایج آزمون بارتلت و KMO

با توجه به یافته­های جدول3،  مقدار KMO به‏دست آمده 779/0 می­باشد. این مقدار بیانگر این موضوع است تعداد نمونه­های تحقیق به‏منظور تحلیل عاملی کفایت می­کند و انجام تحلیل عاملی برای داده­های مورد نظر امکان‌­پذیر بوده و می­توان داده­ها را به‏یک سری عامل­های پنهان تقلیل داد. همچنین نتایج آزمون بارتلت (001/0=Sig، 97/167= 2χ) نشان می­دهند بین گویه­ها همبستگی بالایی وجود دارد. از این ­رو، استفاده از تحلیل عاملی برای شناسایی گردشگری ورزشی موثر بر توسعه اقتصادی استان های گلستان، خراسان شمالی، خوزستان، تهران و یزد مناسب است.

 بر اساس نتایج تحلیل عاملی اکتشافی که از ترکیب 40 گویه مورد نظر در تحقیق که قابل تقلیل به سیزده عامل بوده است. می­توان گفت که 13 عامل به‏عنوان عوامل گردشگری ورزشی موثر بر توسعه اقتصادی استان‏های گلستان، خراسان شمالی، خوزستان، تهران و یزد شناسایی شدند. توان پیشگویی این عوامل بر اساس مجموع درصد واریانس تجمعی عامل­ها برابر با 84% درصد است. بنابراین برای شناسایی گردشگری مسابقات اسب‌دوانی موثر بر توسعه اقتصادی استان گلستان، خراسان شمالی، خوزستان، تهران و یزد، این سیزده عامل موثرند: 1-کارآفرینی(02/15)، 2-درآمدزایی (37/18)، 3-بازاریابی (38/17)، 4-سرمایه‏گذاری (58/14)، 5-رسانه و تبلیغات (74/12)، 6- مردم‌محوری (45/10)، 7- اجتماعی و فرهنگی (047/10) 8-جشنواره­‏ها (37/16)، 9-منابع انسانی (56/6)، 10- الگوی بومی (12/3)، 11-طرح آمایش سرزمین (91/3)، 12-زیرساختار – رفاهی (20/8)، 13-جاذبه­ها (46/11):(جدول 4)

جدول4:  نتایج بررسی سهم واریانس گردشگری مسابقات اسب‌دوانی موثر بر توسعه اقتصادی در استان‌های گلستان، خراسان شمالی، خوزستان، تهران و یزد

برای آزمون اینکه آیا مدل عوامل گردشگری مسابقات اسب‌دوانی موثر بر توسعه اقتصادی استان‌های گلستان، خراسان شمالی، خوزستان، تهران و یزد از برازش مناسبی برخوردار است، از شاخص­های برازش استفاده شد. در مدل‏یابی معادلات ساختاری با تأکید بر نرم‏افزار AMOS باید برای تعیین برازش مدل از سه شاخص برازش مطلق، تطبیقی و مقتصد استفاده کرد. براساس نتایج، مقدار نسبت آماره کای اسکوآر (χ2) برابر با 639/268 به درجه آزادی 383 برابر با 647/2 است و این مقدار بین 1 الی 3 قرار دارد که نشان‌دهنده تأیید مدل می‏باشد. شاخص نیکویی برازش^[20](GFI) 962/0 است که نشان‌دهنده قابل قبول‌بودن این میزان برای برازش مطلوب مدل است. مقدار ریشه میانگین مربعات خطای برآورد (RMSEA)^[21] که شاخص دیگر نیکویی برازش است نیز 068/0 می­باشد که با توجه به اینکه کمتر از 08/0 است، قابل قبول و نشان‏دهنده تأیید مدل پژوهش می­باشد. دیگر شاخص­های نیکویی برازش که شامل مقدار شاخص توکر- لویس (TLI)[22] 931/0، شاخص برازش بنتلر- بونت(BBI)^[23] 96/0، شاخص برازش تطبیقی(CFI)^[24] 913/0 و شاخص برازش مقتصد هنجار شده (PNFI)^[25]  631/0 است، همگی نشان‌دهنده برازش مطلوب و تأیید مدل عوامل رسانه­ای موثر بر شکل­دهی رفتار ورزشکاران حرفه­ای ایران می­باشد: (جدول 5)

جدول 5: شاخص‌های برازش مدل عوامل گردشگری مسابقات اسب‌دوانی موثر بر توسعه اقتصادی در استان گلستان، خراسان شمالی، خوزستان، تهران و یزد

جدول 6: تحلیل مسیر آثار سازه­های تحقیق به منظور آزمون مدل و فرضیه­های تحقیق

t|>1/96 Significant at P<0/05, |t|>1/96 Significant at P<0/01

در جدول6، در راستای هـدف پـژوهش و با استفاده از نتایج آزمون مدل ساختاری، فرضیات مورد آزمون و تحلیل و ارزیابی قرار گرفته است.

فرضیه اول: مولفه­های محیط کلان بر توسعه فضاهای تفریحی و گردشگری مجموعه­های سوارکاری استان‏های گلستان، خراسان شمالی، خوزستان، تهران و یزد اثر مثبت و معنی­داری دارد. بر اساس نتایج به‏دست آمده از معادلات ساختاری خلاصه‌شده در جدول 6، مقدار t برای این پارامتر 34/12 است که از 96/1 بزرگتر می­باشد و همچنین سطح اطمینان برابر با 01/0 می­باشد. از این­رو می­توان نتیجه گرفت که فرضیه با سطح اطمینان 99 درصد تایید می­شود. با توجه به مثبت بودن ضریب تاثیر (798/0) می­توان گفت اثر محیط کلان بر توسعه فضاهای تفریحی و گردشگری مجموعه­های سوارکاری استان‏های گلستان، خراسان شمالی، خوزستان، تهران و یزد مثبت و معنادار می­باشد. با ضریب تعیین 741/0 می­توان گفت توانایی پیش­بینی 74درصد از تغییرات متغیر وابسته توسعه فضاهای تفریحی و گردشگری مجموعه­های سوارکاری استان‏های گلستان، خراسان شمالی، خوزستان، تهران و یزد را دارد. بنابراین می­توان انتظار داشت رشد و توسعه مولفه‏­های محیط کلان به‏توسعه فضاهای تفریحی و گردشگری مجموعه­های سوارکاری مناطق مورد‌مطالعه منجر ­شود.

فرضیه دوم: مولفه­های محیط خرد بر توسعه فضاهای تفریحی و گردشگری مجموعه‏­های سوارکاری استان‏‏های گلستان، خراسان شمالی، خوزستان، تهران و یزد اثر مثبت و معنی­داری دارد. بر اساس نتایج به‏دست آمده، مقدار t برای این پارامتر 56/9 است که از 96/1 بزرگتر می­باشد و همچنین سطح اطمینان برابر با 01/0 می­باشد. از این­رو می­توان نتیجه گرفت که فرضیه با سطح اطمینان 99درصد تایید می­شود. با توجه به مثبت ‌ودن ضریب تاثیر (693/0) می­توان گفت محیط خرد بر توسعه فضاهای تفریحی و گردشگری مجموعه­های سوارکاری استان‏های گلستان، خراسان شمالی، خوزستان، تهران و یزد اثر مثبت و معنی­داری دارد. و با ضریب تعیین645/0 می­توان گفت توانایی پیش­بینی 74 درصد از تغیرات متغیر وابسته توسعه فضاهای تفریحی و گردشگری مجموعه‌­های سوارکاری استان‌های گلستان، خراسان شمالی، خوزستان، تهران و یزد را دارد. بنابراین می­توان انتظار داشت رشد و توسعه مولفه­های محیط خرد به توسعه فضاهای تفریحی و گردشگری مجموعه­های سوارکاری مناطق مورد مطالعه منجر ­شود.

بحث و نتیجه­گیری

گردشگری، یکی از پدیده­های جهانی است که ترکیب امور اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را به خوبی نمایش می­دهد (علی‌اکبری و همکاران، 1397). مزایا و منافع اقتصادی حاصل از گردشگری، جلوه‏های طبیعی و جغرافیایی و ویژگی­های مفرح آن، بسیار جالب توجه است و ورزش یکی از فعالیت­های مهم گردشگران در حین گردشگری است. گردشگری ورزشی فراتر از یک صنعت، به پدیده­ای اجتماعی و اقتصادی در سطح جهانی تبدیل شده است. این صنعت سفید بیش از هر زمان دیگر، جایگاه خود را به‏عنوان پدیده­های چند بعدی در جوامع بشری باز کرده است و بسیاری از کشورها با سرمایه­گذاری فراوان، فوائد و اثرات این صنعت را بخوبی درک کزده‌اند و به‏عنوان منبعی مهم جهت بهبود وضعیت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، افزایش اشتغال، درآمد، توسعه زیرساخت‏ها و افزایش شهرت و برندسازی مقصد درآورده­اند (زیتونلی و همکاران، 1390). در این میان، توجه جدی و هدفمند به گردشگری ورزشی در مناطق مورد مطالعه با توجه به ظرفیت­های بالای مسابقات اسب‌دوانی می­تواند به رونق اقتصادی این مناطق و افزایش درآمد برای بخش­های دولتی و خصوصی و ارتقای سطح معیشتی منجر شود.

نتایج این پژوهش نشان داد گردشگری مسابقات اسب‌دوانی از طریق کارآفرینی، درآمدزایی، بازاریابی، سرمایه‎گذاری، رسانه و تبلیغات در توسعه اقتصادی استان‏های گلستان، خراسان شمالی، خوزستان، تهران و یزد موثر است که با نتایج مطالعات شربتی (1394)؛ رضوانی و همکاران (1396)؛ خانزادی و همکاران (1397)؛ پروینی و همکاران (1398)؛ جانی و همکاران (1399)؛ مرتضایی و همکاران (1399)؛ هینگتژن و همکاران (2015)؛ خوشگام و همکاران (2016) و کوئین و همکاران (2018) همسو می­باشد.

به‏دلیل وجود جاذبه­های فرهنگی، اجتماعی و طبیعی فرصت­های مناسبی برای سرمایه­گذاری در این مناطق وجود دارد و به لحاظ مزایای بسیاری که از راه جذب سرمایه­های خارجی ایجاد می­گردد تلاش به‏منظور رفع موانع و اطمینان خاطر در ذهن سرمایه­گذاران از اهمیت کلیدی برخوردار است.

گردشــگری بــا ویژگی­هایـ­­ـی مانند تقاضــای متغیر و خواهان نوآوری، قابلیت تولید ثروت در جوامع و توســعه اقتصادی و اجتماعی، بستری مناســب برای فعالیت­های کارآفرینانه به‏شمار مــی­رود (رکن الدین افتخاری و همکاران، 1398). گردشگری مسابقات اسب‌دوانی، رویکرد جدیدی اســت که می­تواند در توانمندســازی مردم محلی و توســعه منابع انســانی، تنوع­بخشی اقتصادی و رشد آن، خلق فرصت­های شغلی و ارتقای اســتانداردهای زندگی از طریق تأمین خدمات اجتماعی نقش عمده­ای را ایفا نماید. بنابراین اگر رشد گردشگری و جذب گردشگران در استان‏های گلستان، خراسان شمالی، خوزستان، تهران و یزد ادامه یابد و سرمایه­گذاری در این منطقه  استمرار پیدا کند می­تواند به‏عنوان یکی از عوامل موثر در کمک به توسعه اقتصادی و پایداری درآمدی مناطق نقش قابل توجه­ای ایفا و توسعه اقتصادی در این منطقه را تضمین نماید.

 ﺑﺪﯾﻬﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻬﺮهﮔﯿﺮی ﻣﻨﺎﺳﺐ از ﻇﺮﻓﯿﺖﻫﺎی ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺑﺮرﺳﯽ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی دﻗﯿﻖ اﺳﺖ. ﺑﺮای ﺗﺪوﯾﻦ ﭼﻨﯿﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪای، اﺳﺘﻔﺎده اﺛﺮﮔﺬار از اﺑﺰارﻫﺎ و ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد در ﻋﻠﻢ ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ پیرامون ﻧﻈﺎم ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﻣﻔﯿﺪ و ﺳﺎزﻧﺪه ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽآﯾﺪ. اهمیت و ضرورت برنامه­ریزی بازاریابی گردشگری به اندازه­ای است که گاهی درحوزه ادبیات گردشگری از آن به‌عنوان رکن اصلی توسعه این صنعت یاد می­شود. در واقع فرآیند بازاریابی، شامل ارکان فراوانی است که هریک به‌طور مستقیم و غیرمستقیم بر آن تأثیر می­گذارند. بازاریابی گردشگری به علت خدماتی‌بودن از حساسیت ویژه‌ای برخوردار است. ناملموس‌بودن، ناپایداری، ناهمگونی، تفکیک‌ناپذیری و غیرتملکی‌بودن از ویژگی‏های این صنعت خدماتی هستند که در فرآیند برنامه‏ریزی برای بازاریابی، لزوم بهره­گیری از یک مدل ترکیبی بازاریابی را نمایان می‏سازد.

ﯾﮑﯽ دیگر از ﺟﻨﺒﻪﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺸﺄ ﺑﺴﯿﺎری از ﺗﺤﻮﻻت ﺑﺮای ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﺑﺎﺷﺪ، ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ دﻗﯿﻖ وﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮد از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ ﮔﺮدﺷﮕﺮی اﺳﺖ. استان‎های گلستان، خراسان شمالی، خوزستان، تهران و یزد از مناطقی هستند که جاذبه­های گردشگری ورزشی، طبیعی، فرهنگی و تاریخی فراوانی دارند و جهت جذب گردشگران داخلی و حتی خارجی از ظرفیت‎­های مطلوبی برخوردارند؛ اما طبق شواهد ارائه‌شده تاکنون از این ظرفیت‎­ها استفاده شایسته­ای نشده و کم‏توجهی به اهمیت بازاریابی و اجرای نادرست برنامه­های مرتبط با توسعه گردشگری ورزشی موجب عدم‌حرکت گردشگری به سمت توسعه شده­ است. بهره­گیری مناسب از ظرفیت‏های گردشگری ورزشی استان‏های گلستان، خراسان شمالی، خوزستان، تهران و یزد نیازمند مطالعه، بررسی و برنامه­ریزی دقیق است. در واقع تدوین یک برنامه جامع و منسجم که جایگاه و وضعیت موجود این فعالیت را مشخص نماید و راهکارها و راهبردهای مناسبی را برای رسیدن به وضعیت مطلوب ارائه دهد، الزامی و ضروری به نظر می­رسد. فرایند برنامه­ریزی با هدف جذب گردشگران مسابقات اسبدوانی باید با راهبردهای تبلیغاتی هماهنگ و مرتبط باشد.

 امروزه، تبلیغات در صنعت گردشگری از جایگاه ویژه‏ای برخوردار است و باید اذعان داشت که این صنعت از مهم‏ترین صنایعی است که تحت تأثیر تحولات فناورانه و انقلاب اطلاعاتی بوده و فرایند ایجاد اطلاعات و تبادل آن روزبه­روز توسعه بیشتری در این صنعت یافته است. در صنعت گردشگری ورزشی نیز باید از تبلیغات به‏عنوان یکی از مهمترین ابزار به صورت حرفه­ای استفاده کرد، زیرا تبلیغات ابزار برنده­ای برای پیشرفت اهداف (در داخل و خارج) به شمار می‌آید- در غیر این صورت هدر‌دادن وقت و سرمایه است (یوون و همکاران[26]، 2005). از سوی دیگر، نقش مدیران و برنامه­ریزان در امر توسعه گردشگری ورزشی غیر قابل چشم­پوشی می­باشد. همچنین مدیران و برنامه­ریزان مسئول باید با ارائه­ تبلیغات مناسب و اطلاع­رسانی در این مورد موجب افزایش آگاهی گردشگران ورزشی شوند. شناسایی ورزش­های سنتی و قابلیت­های ویژه­ هر منطقه نیز بر عهده­ سازمان­های مسئول است تا موجبات جلب گردشگران ورزشی را فراهم آورند (مرتضایی و همکاران، 1399). روسای هیت­های ورزشی مسئول برگزاری مسابقات ورزشی می­توانند با ارائه اطلاعات مقتضی در مورد مکان و زمان برگزاری مسابقات اسب‌دوانی از طریق ادارات ورزش و جوانان، سازمان­های گردشگری و مدیران فرهنگی و همچنین آژانس­های گردشگری، برنامه‏ریزی­های لازم را در راستای حضور بهتر گردشگران فراهم آورند.

برای تحقق توسعه آثار مثبت اقتصادی گردشگری مسابقات اسب‌دوانی در استان‏های گلستان، خراسان شمالی، خوزستان، تهران و یزد توجه به محیط خرد گردشگری ورزشی شامل مشارکت‌محوری، جاذبه­ها، عوامل اجتماعی و فرهنگی، جشنواره­ها، زیرساخت­ها، منابع انسانی، الگوی بومی و طرح آمایش سرزمین اجتناب ناپذیر است و ضروری است در اولویت برنامه­ریزی مدیران عرصه گردشگری منطقه قرار گیرد. نتایج این تحقیق با یافته‌های پژوهش قزلسفلو و همکاران (1394)؛ پروینی و همکاران (1394)؛ رضوی و همکاران (1395)؛ سوادی (1396)؛ چقاجردی و ملک­آبادی (1397)؛ پاشایی و همکاران (1398)؛ قزلسفلو و همکاران (1399)؛ رافل (2019) و گایتین­ناکس و لوید (2020) همسو می­باشد.

بدون شک، توجه به حضور و مشارکت مردم می­تواند یکی از مهمترین عوامل توسعه گردشگری نیز قلمداد شود. به‏منظور توجه به مفهوم مشارکت جوامع محلی به‏عنوان یکی از مهم­ترین مولفه­های صنعت گردشگری، باید بدانیم صنعت گردشگری از جامعه به‏عنوان یک منبع استفاده می­کند و آن را مانند یک محصول به ‏فروش می­رساند و در نهایت بر زندگی هر یک از افراد جامعه تاثیر می­گذارد (یوون و همکاران، 2005). از سوی دیگر، جاذبه­ها و زیرساخت­های رفاهی از عوامل موثر در رونق گردشگری می­باشند. در این زمینه، جشن­ها و مراسم، برنامه­های سنتی و دیگر برنامه­های جانبی در منطقه­ مورد نظر از عوامل مهم ترغیب گردشگران ورزشی است. برای گردشگرانی که سفر می­کنند، فعالیت­ها، رویدادها و محصولات فرهنگی جامعه­ محلی مورد نظر به‏عنوان نیرویی الهام‏بخش و جذاب بر آنان اثر می­گذارد. جاذبه‏های فرهنگی شامل تمام تجلی‏ها و تبلورهای بیرونی و رسمی فرهنگ هر کشور است که می­توان آنها را در معرض نمایش قرار داد و گردشگران زیادی را جذب کرد. توسعه‏ صنعت گردشگری ورزشی با تمرکز بر بهبود وضعیت اجتماعی و ایجاد مراکز سرگرمی، فرهنگی و فراهم نمودن امکانات رفاهی به‏منظور جذب سرمایه انسانی مورد نیاز و توسعه کسب و کارهای جدید به یکی از اساسی­ترین برنامه­ها برای بسیاری از شهرها و مناطقی تبدیل شده است که هنوز به درستی شناخته نشده­اند (مرتضایی و همکار، 1399).

پیشنهاد می­شود با سرمایه‏گذاری مناسب امکانات مجموعه‏های سوارکاری را ارتقا داد و زمینه را برای برگزاری مسابقات مختلف سوارکاری در سطوح ملی، منطقه­ای و یا جهانی فراهم کرد تا زمینه پویایی اقتصادی حاصل از گردشگری ورزشی نیز در استان‏های گلستان، خراسان شمالی، خوزستان، تهران و یزد ایجاد شود. با توجه به خدماتی‌بودن صنعت گردشگری، منابع انسانی یکی از با اهمیت­ترین منابع موجود و یک عامل اصلی در توسعه‌بخشی صنعت گردشگری می­باشند. نکته مثبتی که با توجه به نتایج پژوهش ضروری است در برنامه­ریزی و گسترش این صنعت در این منطقه مد نظر قرار گیرد، اهتمام ویژه به ارتقای سطح علمی شاغلان در این صنعت و پرورش نیروهای متخصص در زمینه برگزاری مسابقات اسب‌دوانی و صنایع مربوط به پرورش اسب و تقویت بنیه اجرای ساکنان این منطقه در زمینه مدیریت گردشگری ورزشی می‏باشد. از سوی دیگر، به‏منظور توسعه صنعت گردشگری ورزشی در زمینه مسابقات اسب‌دوانی ضروری است دانش بومی ارزشمند و گران­بهایی که ساکنان  و اقوام این استان ها در زمینه پرورش اسب دارتد، در برنامه­ریزی و تصمیم­گیری­های اجرایی و به عبارت بهتر در فرآیند توسعه صنعت گردشگری ورزشی لحاظ شود. دانش اقوام استان‏های گلستان، خراسان شمالی، خوزستان، تهران و یزد در زمینه اسب و پرورش آن جزو سرمایه­های دانشی ملت ایران محسوب می­شود که حاصل سال‏ها  تعامل گذشتگان با طبیعت و تجارب آنان در زمینه پرورش اسب و بهره­گیری از طبیعت است که نسل به نسل و سینه به سینه منتقل گشته است. توسعه یک جانبه گردشگری ورزشی بدون در نظر گرفتن تجارب محلی و عدم‌کاربرد آن در طرح­های توسعه گردشگری ورزشی با هدف بهرمندی از مزایایی اقتصادی این صنعت ثمره­ای جز عدم‌موفقیت در صنعت گردشگری ندارد. همچنین به منظور بهره‌گیری حداکثری از مزایای اقتصادی گردشگری ورزشی در استان‏های گلستان، خراسان شمالی، خوزستان، تهران و یزد با عنایت به طرح آمایش سرزمین، از ظرفیت‏­ها و منابع موجود در ابعاد مادی و انسانی در توسعه ورزش اسبدوانی استفاده شود ؛ به طوری که مناسب­ترین امکانات موجود در راستای توسعه ورزش اسب‌دوانی به‌کار گرفته شود  و این طرح از طریق پیاده‏سازی نظام جامع آمایش سرزمین در این مناطق، محقق گردد.

منابع

• ابراهیمی دهکردی، ا. (1393). «نقش عوامل فرهنگی، مذهبی و اکوتوریستی در توسعه گردشگری ابرکوه». فضای گردشگری. 3 (9 ) ، صص 1- 16.
• اندام، ر.؛ آقایی، ع.ا.؛ عنبریان، م. و پارساجو، ع. (1393). «راهکارهای توسعه توریسم ورزشی در استان همدان». پژوهش‌های معاصر در مدیریت ورزشی. 4(7)، صص 31-44.
• امینی، م.؛ مهدی پور، ع و قاسمی، ح. (1396). «تبیین شاخص‌های تأثیرگذار موانع گردشگری ورزشی ایران با استفاده از روش AHP گروهی با تأکید بر نقش اطلاعاتی و ارتباطی». مدیریت ارتباطات دررسانه‌های ورزشی. 4 (15)، صص 26- 35.
• بلوری فرد، ا.؛ کاباران زادقدیم، م.ر و شالچیان رابع، ف. (1396). «بررسی تاثیر بهره‌مندی از توانمندی جوانان نخبه بومی در توسعه گردشگری و ارائه یک مدل از سیستم دانش‌محور با رویکرد توانمندسازی نخبگان بومی به منظور توسعه گردشگری (مطالعه موردی: استان بوشهر)». فصل‌نامه فرهنگی و سیاسی خلیج فارس. 4(13) ، صص 73- 91.
• رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا؛ پور طاهری، مهدی و فضلی، نفیسه. (1398). «تحلیل عوامل موثر در توسعه کارآفرینی گردشگری روستایی». مجله برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری. 8، صص 87–
• زیتونلی، عبدالحمید؛ هنری، حبیب و فراهانی، ابوالفضل. (1390). «شناسایی توانمندی‌های گردشگری ورزشی استان گلستان». پژوهش‌های مدیریت ورزشی و علوم حرکتی. 1 (1)، صص 71-.83
• سیدعلیپور، س.خ و اقبالی، ن. (1390). «نقش جاذبه‌های اکوتوریستی، فرهنگی و تاریخی در توسعه گردشگری استان سمنان». فصل‌نامه جغرافیایی فضای گردشگری. 1، صص 41-61.
• صداقتی، پ.؛ همتی‌نژاد، م.ع و محرم‌زاده، م. (1390). «بررسی عوامل مؤثر بر توریسم ورزشی استان آذربایجان شرقی با تأکید برجهت‌گیری صنعتی». مجموعه مقالات دومین همایش ملی تخصصی مدیریت ورزشی. دانشگاه شاهرود، صفحه 46.
• علی­اکبری، اسماعیل.؛ احمد، پوراحمد و جلال­آبادی، لیلا. (1397). «شناسایی پیشران‌های موثر بر وضعیت آینده گردشگری پایدار شهر کرمان با رویکرد آینده‌پژوهی». نشریه گردشگری و توسعه. 7 (1)، صص 156-.178.
• فاضلی، حبیب الله. (1391). «ورزش و سیاست هویت». پژوهش‌نامه علوم سیاسی. 7(2)، صص 74-152.
• قزلسفلو، حمیدرضا؛ کلاته سیفری­، معصومه.؛ قربانزاده­زعفرانی، سید قاسم و چورلی، علی. (1394). «ﺑﺮرﺳﯽ ﭼﺎﻟﺶ‌ﻫﺎی ﺟﺬب ﮔﺮدﺷﮕﺮ ورزﺷﯽ در ﺟﺸﻨﻮاره ﺑﺎزی‌ﻫﺎی ﺑﻮﻣﯽ و ﺳﻨﺘﯽ اﺳﺘﺎن ﮔﻠﺴﺘﺎن (ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮردی: ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت اﺳﺒ‌ﺪواﻧﯽ و ﮐﺸﺘﯽ ﮔﻮرش)». ﭘﮋوﻫش‌نامه ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ورزﺷﯽ و رﻓﺘﺎر ﺣﺮﮐﺘﯽ. 22، صص211–
• کارکن، لیلا.؛ اسدی، حسن و زیتونلی، عبدالحمید. (1393). «تاثیر رویداد ورزشی اسب‌دوانی بر توسعه توریسم ورزشی استان گلستان». مطالعات مدیریت ورزشی. صص 9-17.
• مولادوست، ک و مقدسی، ر. (1394). «تبیین راه‌های توسعه صنعت اسب کاسپین: مسئولیت‌های اساسی دولت». دامپزشکی و بهداشت، صص 25- 29.
• میرزایی کالار، س.م.؛ همتی‌نژاد، م.ع. و رحمانی‌نیا، ف. (1392). «عوامل بازدارنده و سوق‌دهنده گردشگری ورزش». مدیریت وتوسعه ورزش. 2 (1) ، صص 85–
• مرتضائی، لیلا. و کلاته­سیفری، معصومه. (1399). «توسعه گردشگری ورزشی با تاکید بر مناطق پنهان». پژوهش‌های کاربردی در مدیریت ورزشی. 4 (34)، صص 75–.
• نیک رفتار، ط.؛ حسینی، ا. و مقدم، ع. (1396). «شناسایی عوامل مؤثر بر جذب گردشگران پزشکی در ایران». مدیریت سلامت. 20(67)، صص 64- 74 .
• واحد آمار و اطلاعات مرکزآمارایران. (1398).
• هنرور، افشار. (1386). «چالش‌های فراروی مدیریت در بازاریابی گردشگری ورزشی در ایران». اولین کنفرانس بین‌المللی مدیریت بازاریابی.
• Braz, J.I. )2002(. “Sport for all moves people around the globe, New perspective for tourism”. Journal of Asian Sport for All, 1, 47-52.
• Emery, P. (2010). “Past, present, future major sport event management practice: The practitioner perspective”. Sport management review, 13 (2), 158-170.
• George, R. and Frey, N. (2010). “Creating change in responsible tourism management through social marketing”. South African Journal of Business Management, 41(1), 11-23.
• Hinch, T. and Higham, J. (2004). “Sport tourism development”. Channel viewpublication.
• Hammer, M., Bonow, M. and Petersson, M. (2017). “The role of horse keeping in transforming peri-urban landscapes”. A case study from metropolitan Stockholm, Sweden.
• Hinch, T. and Higham, J. (2005). “Sport, tourism and authenticity”. European Sport Management Quarterly, 5(3), 243-256.
• Konyves, E and Suta, E. (2009). “The importance of equestrian tourism enterprises in tourism destination management in Hungary”. APSTRACT: Applied Studies in Agribusiness and Commerce, 3 p.
• Lamont, M., Kennelly, M. and Wilson, E. (2012). “Competing priorities as constraints in event travel careers”. Tourism management, 33(5), 1068-1079.
• Martin-Päivä, M. (2006). Hevosmatkailun nykytilan ja kehittämistarpeiden.
• Mason, C., Gos, L. and Moretti, A. (2016). “Motivations, perceived risk and behavioral intentions in hard adventure tourism”. A natural park case study, italian journal of management, 34(100) 181- 199.
• Roult, R., Lavigne, M.A. and Auger, D. (2017). “The horse racing industry in Canada: current status and prospects”. Managing Sport and Leisure, 22(1), 19-32.
• Shi, H. (2012). “The efficiency of government promotion of inbound tourism: The case of Australia”. Journal of Economic Modelling, 29, 2711-2721.
• Woo-Sik Choi, D.J.; Shonk, D. and Bravo, G. (2016). “Development of a Conceptual Model in International Sport Tourism: Exploring Pre-and Post- Consumption Factors”. International Journal of Sport Management Recreation and Tourism, 21, 21-47.
• Yoon, Y. and Uysal, M. (2005). “An Examination of the Effects of Motivation and Satisfaction on Destination Loyalty: A Structural Model”. Tourism Management, 26, 45-56

Role of Horse Racing Tourism in the Economic
Development of Golestan, North Khorasan, Khuzestan, Tehran and Yazd Provinces

Elahe Ghainaghi

 Ph.D. Student, Department of Sports Management, Gorgan Branch, Islamic Azad University, Gorgan, Iran

Zainalabedin Fallah

Ph.D., Professor, Department of Sports Management, Gorgan Branch, Islamic Azad University, Gorgan, Iran

Taher Bahlekeh

Ph.D., Assistant Professor, Department of Sports Management, Gorgan Branch, Islamic Azad University, Gorgan, Iran

  Asra Askari,

Ph.D., Assistant Professor, Department of Sports Management, Gorgan Branch, Islamic Azad University, Gorgan, Iran

Received: 8 Nov. 2022

Accepted: 16 Jan.2023

The study is to investigate the role of horse racing tourism in the economic development of Golestan, North Khorasan, Khuzestan, Tehran and Yazd provinces. It was a descriptive-analytical research, based on the data collection. The data collection tool was interview with 260 people from the managers of the General Departments of Sport and Youth, the heads of equestrian teams, the General Departments of Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism, coaches, agility riders and those responsible for organizing equestrian competitions and experts of organizations and the public and private sector institutions in Golestan, North Khorasan, Khuzestan, Tehran and Yazd provinces.

 Due to the different groups in the statistical population, the research samples were selected using stratified-random sampling method. The research tool in the quantitative phase of the research was a researcher-made questionnaire. To analyze the data extracted from the questionnaires, exploratory and then confirmatory factor analysis were used by SPSS and AMOS softwares.

The results showed the components of entrepreneurship (15/02), income generation (18/73), marketing (17/37), investment (14/58), media and advertising (12/74), people-centered (10/45), socio-cultural phenomena (10/047), festivals (16/37), human resources (6/56), indigenous model (3/12), land management plan (3/91) and attractions (11/46) are of a significant impact in the economic development of the Golestan, North Khorasan, Khuzestan, Tehran and Yazd provinces. Due to the importance of horse racing tourism, managers and planners of the province's sports tourism sector must pay attention to the development and growth of this industry.

Key Words: Horse Racing, Economic, Sports Tourism and Development.

[1] دانشجوی دکتری، گروه مدیریت ورزشی، واحدگرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران

[2]استاد، گروه مدیریت ورزشی، واحدگرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران(نویسنده مسئول)

E-mail: Zy.fallah@gmail.com

[3] استادیار،گروه مدیریت ورزشی، واحدگرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران

[4] استادیار،گروه مدیریت ورزشی، واحدگرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران

[5] Word Travel and Tourism Council

[6]  Emery

[7]  Martin

[8]  Hinch & Higham

[9] Woo-Sik Choi, Shonk & Bravo

[10] Mason, Gos & Moretti

[11] Braz

[12] George & Frey

[13] Lamont, Kennelly & Wilson

[14]  Shi

[15] Hammer, Bonow & Petersson

[16] Roult, Lavigne & Auger

[17]  Konyves & Suta

[18] Kaiser- Meyer-Oklin measure of sampling adequacy (KMO)

[19] Bartlett’ Test of Sphericity

[20] Goodness Fit Index

[21] Root Mean Squared Error of Approximation

[22] Tucker- Lewis Index

[23]  Bentler- Bonett Index

[24]  Comparative Fit Index

[25]  Parsimonious Normed Fit Index

[26] Yoon & Uysal