نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت ورزشی، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

2 استاد،گروه مدیریت ورزشی-دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی-دانشگاه علامه طباطبایی-تهران-ایران

3 استاد،گروه مدیریت و برنامه ریزی در تربیت بدنی، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی. دانشگاه علامه طباطبایی ، تهران، ایران

4 دانشیار،گروه مدیریت ورزشی، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی. دانشگاه علامه طباطبایی ، تهران، ایران

چکیده

یکی از اهداف اصلی ورزش کشور، حمایت و رایزنی دیپلماسی مدیران عالی کشور برای توسعه ورزش در سطح بین‌المللی است. همچنین با به‌کارگیری افراد متخصص در امور بین‌الملل و متعهد به آرمان‌های جمهوری اسلامی در بخش بین‌الملل وزارت ورزش و جوانان و کمیته ملی المپیک می‌توان در دنیای کنونی که به سمت جنگ نرم  در همه زمینه‌ها پیش می‌رود، به واسطه ورزش در این جنگ نرم به پیروز دست یافت. هدف از پژوهش حاضر، ارائه الگوی  عزت ملی، روابط خارجیو مرزبندی با دشمن در بیانیه  گام دوم انقلاب در تربیت بدنی و ورزش جمهوری اسلامی ایران است. این پژوهش از لحاظ هدف، بنیادی و از نظر راهبرد، کیفی می‌باشد. برای جمع‌آوری داده‌ها از روش مصاحبه با خبرگان و روش اسنادی استفاده گردید که شامل مطالعات کتابخانه‌ای، روش تحلیل محتوا و بررسی 22پژوهش(داخلی و خارجی) و مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با19 نفر خبره و صاحب‌نظر در حوزه مدیریت ورزشی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه خبرگان مرتبط با مدیریت ورزشی شامل مدیران کلان ورزشی و سیاسی کشور، اساتید و اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها در رشته مدیریت ورزشی بود. افراد مصاحبه‌شونده به روش نمونه‌گیری غیرتصادفی از نوع هدفمند و در دسترس انتخاب شدند. مصاحبه­ها تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، از روش تحلیل مضمون بر اساس دیدگاه آترید استرلینگ[1](2001) استفاده گردید.
نتایج پژوهش نشان داد عوامل موثر بر عزت ملی، روابط خارجی و مرزبندی با دشمن در بیانیه  گام دوم انقلاب در تربیت‌بدنی و ورزش جمهوری اسلامی ایران در پنج حیطه(نظام اسلامی، روحیه انقلابی، افتخارگرایی، مدیریت جهادی و روابط بین‌المللی)  با95 مضمون باز می‌باشد و دیپلماسی کشور در جهت کمک به تحقق  اهداف ورزش در عرصه‌های بین‌المللی پیش می‌رود. با توجه به نتایج به‌دست آمده پیشنهاد می‌گردد «شورای عالی ورزش کشورهای اسلامی» با محوریت جمهوری اسلامی ایران در جهت پیشبرد اهداف عالی نظام اسلامی در مجامع بین‌المللی تشکیل شود. همچنین رایزینی مسئولان عالی نظام جهت کسب کرسی‌های بین‌المللی در ورزش جهان برای مدیران ورزشی  دارای روحیه انقلابی و جهادی  جهت صیانت از منافع ملی کشور در مجامع بین‌المللی تقویت گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Model design based on the statement of the second step of the revolution in physical education and sports. I.R. Iran In line with national honor, foreign relations and demarcation with the enemy

نویسندگان [English]

  • Seyed Reza Mousavi Biouki 1
  • GholamReza Shabanibahar 2
  • habib honari 3
  • Gholamali Kargar 4

1 PhD student in Sports Management, Faculty of Physical Education and Sports Sciences, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran

2 Professor, Department of Sports Management, Faculty of Physical Education and Sports Sciences, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran

3 Professor, Department of Management and Planning in Physical Education, Faculty of Physical Education and Sports Sciences. Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran

4 Associate Professor, Department of Sports Management, Faculty of Physical Education and Sports Sciences. Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran

چکیده [English]

One of the main goals of the country's sports is to support and consult the diplomacy of the top managers of the country for the development of sports at the international level. Also, by employing people who are experts in international affairs and committed to the ideals of the Islamic Republic in the international department of the Ministry of Sports and Youth and the National Olympic Committee, we can in a world that is moving towards a soft war in all fields, through sports in Let's come out victorious in this soft war. The research is to present a model for national honor, foreign relations and demarcation with the enemy based on the statement of the second step of the revolution in physical education and sports of Islamic Republic of Iran. It current was qualitative in terms of its fundamental purpose and strategy. To collect the data, interviews with experts and documentary methods were used. Thematic analysis method was used to analyze the research data which included library studies, content analysis method and review of 22 studies (domestic and foreign) and semi-structured interviews with 19 experts and experts in the field of sports management. The statistical population were all experts related to sports management, including sports and political management of the country, professors and faculty members of universities in the field of sports management. The interviewees were selected by non-random sampling of a targeted and available type. The interviews continued until theoretical saturation was reached. The theme analysis method was used to analyze the data. In this method, based on Atrid Sterling's (2001) perspective, the theme network analysis tool was used.
The results showed the factors affecting national pride, foreign relations and demarcation with the enemy in the statement of the second step of the revolution in physical education and sports in Islamic Republic of Iran are open in five areas (Islamic system, revolutionary spirit, honorism, Jihadi management and international relations) with 95 guarantors. According to the results obtained, the country's diplomacy is moving forward to help realize the goals of sports in the international arena. Therefore, it is suggested to establish “Supreme Sports Council of Islamic Countries” with the Islamic Republic of Iran as its center in order to advance the high goals of the Islamic system in international forums. Also, consultation with the high officials of the system to obtain international seats in world sports for sports managers with a revolutionary and jihadist spirit to protect the country's national interests in international forums should be done.

کلیدواژه‌ها [English]

  • National Honor
  • Foreign Relations
  • Demarcation with the Enemy
  • Islamic System
  • Revolutionary Spirit
  • Honorism
  • Jihadi Management and International Relations

طراحی الگو بر مبنای بیانیه گام دوم انقلاب در تربیت بدنی و ورزش جمهوری اسلامی ایران در راستای  عزت ملی، روابط خارجی و مرزبندی با دشمن

سیدرضا موسوی بیوکی[1]

 غلامرضا شعبانی بهار[2]

 حبیب هنری[3]

غلامعلی کارگر[4]

10.22034/ssys.2024.3222.3354

تاریخ دریافت مقاله: 11/2/1403

                                                                                 تاریخ پذیرش مقاله:11/4/1403

 

مقدمه

امروزه ورزش به فضایی برای پیوند مولفه‌های سیاسی و اقتصادی در مقیاس‌های گوناگون تبدیل شده و به‌مثابه یک کوشش جمعی در دوران مدرن، ماهیت و کارکردی چندلایه یافته است. حکومت‌های ملی و مجامع بین‌المللی با تشکیل وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مربوطه در مقیاس ملی و نهادها و انجمن‌ها در مقیاس بین‌المللی توجه ویژه‌ای را به ورزش معطوف داشته‌اند و از نقش و جایگاه آن در راستای توسعه اهداف سیاسی و اقتصادی استفاده می‌نمایند، چراکه رویدادها و فعالیت‌های ورزشی تأثیر روزافزونی بر فعالیت‌های گوناگون انسان، از جمله فعالیت‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دارند(چرنوشنکو، 1394). در حال حاضر یکی از حوزه‌های بسیار رایج و گسترده در روابط بین‌الملل معاصر، ورزش می‌باشد. با نگاهی به تاریخ، در روند همزمان افزایش روزافزون تعاملات بین‌المللی و بین‌المللی‌شدن در اواخر قرن نوزدهم میلادی ورزش نیز در جریان این  تحولات بین‌المللی بوده است(اشریسک[6] و همکاران، 2017).

اینک ورزش به‌عنوان یکی از ابعاد مهم در روابط بین‌الملل کاربرد دارد، زیرا ورزش یک زبان مشترک و فرهنگ متقابل برای ایجاد ارتباطی صلح‌آمیز و پایدار میان ملت‌ها می‌باشد. از کارکردهای مهم ورزش می توان به پیشبرد سیاست‌های یک کشور در جهان اشاره کرد که هر کشور می‌تواند با به دست‌آوردن جایگاه و کرسی‌های مهم در حیطه ورزشی در مجامع بین‌المللی، نقش خود را بهتر نشان دهد (مورای[7]، 2018).

اگرچه سیاست خارجی هر کشور به طور کلی تحت کنترل دولت است، اما در رویدادهای بزرگ ورزشی در حالی که دولت نقش اصلی را ایفا می‌کند، نمادگرایی از بازی‌های المپیک یا جام جهانی به‌شدت تحت تأثیر بازیگران قدرتمند داخلی و بین‌المللی غیردولتی مانندکمیته‌های ملی المپیک، نهادهای ملی ورزشی، فدراسیون‌های بین‌المللی، IOC و رسانه‌های ملی و بین‌المللی است (گریس[8] و همکاران، 2013)؛ به‌طوری که اکنون ورزش را یکی از ابزارهای اعمال دیپلماسی عمومی و اجرای سیاست خارجی تلقی می‌کنند. دولت‌ها برای رسیدن به اهداف سیاست خارجی و همراه‌ساختن افکار عمومی  و این که با مشکلات کمتری مواجه شوند از دیپلماسی عمومی استفاده می‌کنند. از سوی دیگرریال اثبات شده که ورزش تنها یک فعالیت سرگرم‌کننده و پاره‌وقت نیست، بلکه پدیده‌ای علمی و دارای ظرفیت بالایی فراتر از عرصه ظاهری است که می‌تواند پدیده‌ای اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و دیپلماتیک باشد. امروزه ورزش به‌عنوان ابزاری برای تحقق دیپلماسی، ایدئولوژی، ملت‌سازی و ایجاد هویت ملی، حس مشترک و دسترسی به عرصه بین‌الملل و کسب منافع تجاری مطرح است و استفاده از رویدادهای ورزشی برای تحقق دیپلماسی و تحقق اهداف دولت‌ها بسیار موردتوجه است(هادیان و کریمی، 1401).

ورزش به دلیل داشتن ظرفیت و پتانسیل سیاسی و ارزش‌های بی‌آلایش توانسته است به وسیله دولت2های ضداستعماری یا ورزشکاران ملل جهان سوم و استعمارزده در معرفی استعمار و عاملان آن ایفای نقش کند(بیویس[9] و همکاران، 2019). عزت ملی، روابط خارجی و مرزبندی با دشمن، شاخه‌هایی از اصلِ عزت، حکمت و مصلحت  در روابط بین‌المللی‌اند. امروز صحنه جهانی، شاهد پدیده‌هایی است که تحقق‌یافته یا در آستانه ظهورند: تحرک جدید نهضت بیداری اسلامی بر اساس الگوی مقاومت در برابر سلطه آمریکا و صهیونیسم؛ شکست سیاست‌های آمریکا در منطقه غرب آسیا و زمین‌گیر‌شدن همکاران خائن آنها در منطقه؛ گسترش حضور قدرت‌مندانه سیاسی جمهوری اسلامی در غرب آسیا و بازتاب وسیع آن در سراسر جهان سلطه. اینها بخشی از مظاهر عزت جمهوری اسلامی است که جز با شجاعت و حکمت مدیران جهادی به دست نمی‌آمد. سردمداران نظام سلطه نگران‌اند؛ پیشنهادهای آنها عموماً شامل فریب و خدعه و دروغ است. امروز ملت ایران علاوه بر آمریکای جنایتکار، تعدادی از دولت های اروپایی را نیز خدعه‌گر و غیر قابل اعتماد می‌داند. دولت جمهوری اسلامی باید مرزبندی خود را با آنها با دقّت حفظ کند؛ از ارزش‌های انقلابی و ملّی خود، یک گام هم عقب‌نشینی نکند؛ از تهدیدهای پوچ آنان نهراسد؛ در همه حال، عزت کشور و ملّت خود را در نظر داشته باشد و حکیمانه و مصلحت‌جویانه و البته از موضع انقلابی، مشکلات قابل حل خود را با آنان حل کند. در مورد آمریکا حل هیچ مشکلی متصور نیست و مذاکره با آن جز زیان مادی و معنوی محصولی نخواهد داشت(خامنه ای، 1397).

سیاست خارجی ایران در چهل سال اول خود با فرصت‌ها و چالش‌های متعددی مواجه بوده و دستاوردهای زیادی نیز داشته است. مسئله مهم در بیانیه گام دوم رهبر معظم انقلاب اسلامی، ترسیم داشته‌ها و موانع راه سیاست خارجی در گام نخست و تبیین نقشه راه و افق‌های آینده سیاست خارجی کشور با توجه به ارزش‌ها و آموزه‌های انقلاب اسلامی است. براین اساس، بیانیه گام دوم ناظر به حرکت، جهت‌دهی و کنش‌های سیاست خارجی در آینده قابل پیش‌بینی است و معطوف به بایدها و الزامات با توجه به شرایط موجود، اقتضائات محیطی، توان و قدرت کشور و تغییرات آینده است. مصطفی پور و همکاران(1402) در پژوهشی با عنوان «بررسی راهبردها و پیامدها بر بهبود همکاری فدراسیون فوتبال در روابط بین‌الملل» دریافتند شرایط علّی (عوامل شخصیتی، عوامل اخلاقی و عوامل فردی)؛2. مقوله مرکزی (نهادینه‌سازی جو اخلاقی در فوتبال حرفه‌ای ایران)؛3. عوامل زمینه‌ای (عوامل مالی، عوامل فرهنگی- اجتماعی، عوامل ساختاری و عوامل زیرساختی)؛4. راهبردها (فرهنگ‌سازی، آموزش، شایسته‌سالاری، درآمدزا‌کردن باشگاه‌ها، توسعه زیرساخت‌ها، شفاف‌سازی، وضع قوانین تشویقی وتنبیهی، ساماندهی کانون‌های هواداران، نهادینه‌کردن نظارت و کنترل و تلطیف محیط ورزشگاه‌ها)؛5. عوامل مداخله‌گر (شرایط اقتصادی، شرایط فرهنگی، شرایط سیاسی و شرایط قضایی)؛6. پیامدها(بروز مخالفت‌ها، بار مالی و تجهیزاتی، فوتبال پاک، توسعه فنی و اقتصادی و افزایش گرایش به ورزش) موثرند. البته عوامل راهبردها و پیامدها به عنوان مهمترین عوامل موثر بر الگوی ارتباطات بین‌سازمانی اثر بخش در ورزش در فدراسیون فوتبال ایران به شمار می‌آیند که داده‌های بخش کمی تمامی نتایج بخش‌ کیفی را بر اساس الگوی مدل معادلات ساختاری مورد تایید قرار داد. محمد حسن و همکاران(1402) در تحقیقی با عنوان «ارائه مدل توسعه دیپلماسی از طریق ورزش» نشان دادند کارکرد ورزش (شامل کارکرد سیاسی ورزش، کارکرد اقتصادی ورزش، کارکرد اجتماعی ورزش و توسعه روابط بین‌الملل)، عوامل مدیریتی (شامل آموزش و تربیت نیروی انسانی، مدیریت دانش و عامل رسانه و روابط بین‌الملل)، سیاست خارجی (شامل ورزش و سیاست خارجی و عامل سیاست خارجی و ورزش) و آخرین حوزه مربوط به ساختار ورزش (شامل کرسی‌های بین‌المللی، سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی، ساختار سازمان‌های ورزشی و عامل جایگاه ورزش کشور در جهان) قابل تقسیم هستند. همچنین روابط بین مقوله‌های شکل‌گرفته در داده‌ها نشان داد که الگوی به‌دست‌آمده با شکل اصلی الگوی پارادایمی اشتراوس و کوربین تطابق دارد.

 احمدپور و همکاران ( 1401 ) در مقاله خود با عنوان «شناسایی به‌کارگیری هویت ملی در سیاست‌گذاری ورزش ایران» بیان داشتند که استخراج مفاهیم کلیدی‌ همچون: غرور ملی، تداوم هنجارهای اجتماعی- جنسیتی، تحکیم ایدئولوژی و تبلیغات سیاسی نشان می‌دهد که موضوع هویت در ورزش به‌مثابه فرآیندی برای تولید و دگردیسی انگاره‌های هویتی، در قالب اصطلاحاتی همچون: «ملی‌گرایی ورزشی» و یا «میهن‌پرستی ورزشی» به‌کار گرفته شده است. مختاری و کشیشیان سیرکی(1401)در پژوهشی با عنوان « تأثیر قدرت نرم دیپلماسی ورزشی بر روابط ایران و آمریکا (مطالعه موردی: دیپلماسی کشتی (1998-2013))» دریافتند که دیپلماسی ورزشی به‌عنوان یکی از کلیدی‌ترین شیوه‌های شکل‌گیری قدرت نرم به حساب می‌آید و کشورها تلاش‌می‌کنند ازاین طریق راهکارهایی برای کاهش تنش‌ها، تأثیرات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی با سایر بازیگران در این عرصه بیابند. حضور پررنگ تیم‌های ملی ایران به‌خصوص کشتی در رویدادهای بین‌المللی پربیننده مانند بازی‌های المپیک، فرصتی به‌‍‌وجود آورده است تا ورزش به کمک ارتقای جایگاه ایران درساختار جدید جهانی حتی در کاهش تنش با دشمن دیرینه ایران یعنی آمریکا مقش‌آفرینی کند. بررسی‌ها با استفاده از چارچوب نظری قدرت نرم نشان داد که فرضیه اصلی درزمبنه تأثیر کشتی در شکل‌گیری قدرت نرم دیپلماسی ورزشی، در مقاطعی حساس و با کمترین هزینه به بهبود مناسبات ایران و آمریکا کمک کرده است. در این پژوهش همچنین پیشنهادهایی برای استفاده بهتر از قدرت نرم کشتی جهت کاهش مشکلات در روابط ایران و آمریکا ارائه شده است.

هنری  و همکاران(1401) به  ارائه الگوی توسعه روابط بین‌الملل از طریق ورزش پرداختند. نتایج به‌دست آمده نشان داد عوامل شناسایی‌شده در این پژوهش شامل عوامل علی (کرسی‌های بین‌المللی، ساختار سازمان‌های ورزشی و جایگاه ورزش کشور در جهان)؛ مقوله محوری (کارکرد ورزش در روابط بین‌الملل)؛ عوامل مداخله­گر (ورزش و سیاست خارجی، سیاست خارجی و ورزش)؛ راهبردها (داشتن برنامه جامع، تربیت نیروهای انسانی و استفاده از تمام ظرفیت‌ها)؛ پیامدها(بهبود روابط بین‌الملل و ابزار قدرت و تاثیرگذاری در ورزش) و عوامل زمینه­ای(آموزش و تربیت نیروهای انسانی، مدیریت دانش، رسانه و روابط بین‌الملل) می‌تواند به‌عنوان نقشه راه، یاری‌رسان مدیران اجرایی کشور در همدلی و نزدیکی به جریان جهانی‌شدن با استفاده از قابلیت‌های ورزش برای کمک به توسعه روابط بین‌الملل باشد. رحمانی و همکاران(1401) در تحقیقی با عنوان «خوانش هویت ملی در پرتو بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی» نتیجه گرفتند که انقلاب اسلامی و پیامدهای ناشی از آن در عرصه فرهنگی، سیاسی و اجتماعی، مسئله هویت ملی را تحت تأثیر قرار داده و ابعاد آن را از اهمیت خاصی برخوردار کرده است. عنصر ایرانی‌بودن، نقش کلیدی در تعیین نیازهایی دارد که الگوی پیشرفت برای رفع آن‌ها طراحی‌شده است. در گام دوم انقلاب با توجه به تحولات تاریخی و تغییر در هنجارهای سیاسی، انطباق هویت ملی با نیازهای نوین جامعه ایران ضروری می‌نماید. باوجود اهمیت عناصر سنتی هویت ایرانی(تاریخ، سرزمین، اسطوره‌ها، فرهنگ مشترک و...) در حال حاضر تداوم کارآمدی آن‌ها برای حل مسائل امروز جامعه موردتردید است. لذا برای حل چالش‌های کنونی هویت ملی و ایرانی باید در جهت ارزش‌ها، باورهای مشترک، معیارهای انسانی انقلاب و همسو با تمدن نوین اسلامی حرکت کرد. بقایی سرابی و همکاران(1399) در پژوهشی با عنوان «ارتباط عملکرد ورزشی تیم‌های ملی با هویت ملی دانشجویان» دریافتند برای نیل به این هدف، چهار موقعیت عملکردی شامل ‌موفقیت در عین انتظار موفقیت، موفقیت در عین انتظار شکست، شکست در عین انتظار موفقیت و شکست در عین انتظار شکست‌ لازم است. همچنین برای هویت ملی چهار حالت یا وضعیت شامل ‌هویت ملی خودگرای تقویت‌یافته(سربلندی ملی‌)؛ ‌هویت ملی خودگرای تضعیف‌شده(شرمساری ملی‌)؛ ‌هویت ملی غریبه‌ستیز تقویت‌یافته(غرور ملی) و ‌هویت ملی غریبه‌ستیز تضعیف‌شده(سرافکندگی ملی)‌ در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که اولاً، موفقیت یا شکست ورزش ملی در هر حالتی به ترتیب موجب تقویت یا تضعیف هویت ملی می‌شود؛ ثانیاً، تقویت یا تضعیف مضاعف هویت ملی بستگی به چارچوب تفسیری مسلط از عملکرد ورزش ملی دارد- به‌طوری‌که موفقیت‌ها یا شکست‌های ‌دور از انتظار‌ ورزش ملی بیش از موفقیت‌ها یا شکست‌های ‌قابل‌انتظار‌ زمینه تقویت یا تضعیف هویت ملی را فراهم می‌کنند. بنابراین مبحث هویت ملی از‌جمله مسائل و ابعاد مهم در زندگی اجتماعی است که می‌تواند به‌طور مستقیم تحت تأثیر عملکرد ورزشی تیم‌های ملی دچار تغییر گردد.

شریعتی و ناظمی(1396) در تحقیقی با عنوان «طراحی مفاهیم فرهنگ صلح‌ساز ورزش در توسعه روابط بین‌الملل (مطالعه موردی: طرح ویو «جهان عاری از خشونت و افراطی‌گری» ریاست جمهور ایران) دریافتند که از میان پدیده‌های مختلف، ورزش به عنوان یکی از مصادیق بارز صلح‌جویی در هزاره سوم توانسته جایگاه ویژه‌ای در میان برنامه‌های صلح‌جویانه کشورهای در‌حال‌توسعه بریک (برزیل، چین، روسیه، هند و آفریقای جنوبی) ایفا نماید و این کشورها از ورزش به عنوان اهرم و ابزاری برای بیان خواسته‌های خود از جامعه جهانی استفاده کرده‌اند. جمهوری اسلامی ایران نیز با مطرح‌کردن طرح ویو در سال 2013 در مجمع عمومی سازمان ملل، می‌تواند از ظرفیت ورزش ملی به منظور تحقق آرمان و اهداف خود در عرصه بین‌الملل استفاده کند. عیدی و همکاران(1393) به بررسی هنجاریابی ابزار غرور ملی با تاکید بر جایگاه ورزش پرداختند. نتایج  تحقیق آنها نشان داد که هفت عامل غرور فرهنگی و ادبی، غرور ناشی از تمدن، غرورنظامی، غرورسیاسی، غرورعلمی، غروراقصادی و غرور ورزشی  قابل شناسایی هستند.

سیاست خارجی ایران در طول چهل سال گذشته، روند مشخصی را به‌ویژه پس از هژمون شدن گفتمان انقلابی طی نموده است. این روندها سه دسته‌اند: روﻧﺪهایی که اﺳﺘﻤﺮار ﺣﺎل و ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ، روندهای ادواری و روندهای معطوف به مسائل نوظهور. ورزش یکی از عناصری است که می‌تواند هم بر شکل‌گیری هویت ملی مؤثر باشد و هم از آن تأثیر پذیرد و با ظرفیت نمادینی که دارد می‌تواند حتی ملتی کوچک از لحاظ سرزمینی و تاریخی را بزرگ و پراهمیت جلوه دهد و غرور و هویت ملی آن را ارتقا بخشد. مفهوم هویت ملی به مجموعه نگرش‌ها، ویژگی‌ها و روحیاتی اطلاق می‌شود که یک فرد یا جامعه و فرهنگ را از دیگران متمایز می‌کند. یکی از مهم‌ترین ابعاد هویت، هویت ملی است که مجموعه‌ای از اعتقادات، باورها، خواست‌ها، فرهنگ و تاریخ مشترک است که در محدوده‌ای جغرافیایی، افراد را به همدیگر پیوند می‌دهد. در این میان، ورزش یکی از مهم‌ترین عناصری است که می‌تواند در ایجاد هویت ملی نقش ایفا کند. از ضروریات این پژوهش گسترش روزافزون ورزش در میان مردم  به‌ویژه جوانان است که اهمیت رو به افزایش مطالعات سیاسی و اجتماعی در زمینه ارتباط ورزش با سیاست دولت‌ها را نشان می‌دهد تا جایی که ورزش از یک‌سو باعث افزایش مقبولیت در داخل نظام‌های سیاسی و از سوی دیگر باعث کسب اعتبار در عرصه سیاست بین‌الملل می‌شود. به‌این‌ترتیب ورزش با اتکا بر توان سیاسی خود، با وحدت‌بخشیدن به نیروها موجب ترویج و شکل‌گیری حس میهن‌پرستی در بطن جامعه می‌گردد. با توجه به این مطالب، سوال اصلی پژوهش این است:

 عوامل موثر بر تحقق عزت ملی، روابط خارجی و مرزبندی با دشمن در بیانیه  گام دوم انقلاب در تربیت‌بدنی و ورزش جمهوری اسلامی ایران کدام است؟

روش‌شناسی پژوهش

پژوهش حاضر به لحاظ هدف بنیادی و از نوع تحقیقات کیفی است که به شناسایی عوامل موثر بر عزت ملی، روابط خارجی و مرزبندی با دشمن در بیانیه  گام دوم انقلاب در تربیت بدنی و ورزش جمهوری اسلامی ایران می پردازد. محققان ضمن بهره‌گیری از دانش ضمنی و صریح موجود در نزد صاحب‌نظران، روشی را انتخاب کردند که امکان استخراج، طبقه‌بندی و یکپارچه‌سازی نظرات و تجربیات ارائه‌شده را طی فرایندی قاعده‌مند به آنها بدهد و از خلال این فرایند قادر به شناسایی عوامل موثر بر عزت ملی، روابط خارجی  و مرزبندی با دشمن در بیانیه  گام دوم انقلاب در تربیت‌بدنی و ورزش جمهوری اسلامی ایران باشند. این تحقیق به دنبال ارائه الگویی تجویزی برای اجرای موفق‌تر شناسایی عوامل یاد‌شده بود. لذا در آن از روش تحلیل مضمون استفاده گردید و با استفاده از نرم‌افزار مکس کیو دی[10] الگوی تحقیق طراحی شد.

در این پژوهش که با رویکرد کیفی انجام شد، از روش مصاحبه با صاحب‌نظران و تحلیل و بررسی اسناد استفاده شد. بررسی پیشینه و مطالعه منابع و متون و شیوه همسوسازی داده‌ها، کدهای مضامین پایه، سازمان‌دهنده کلیدی مرتبط با عوامل موثر بر پیاده‌سازی، سرفصل‌های بیانیه گام دوم انقلاب در موضوع عزت ملی، روابط خارجی  و مرزبندی با دشمن در زمینه ورزش بودند. جامعه آماری پژوهش شامل افراد دارای سابقه مدیریت در سطوح مدیریت کلان ورزش کشور، خبرگان و سیاست‌گذاران ورزش، استادان مدیریت ورزشی که در زمینه تحقیق مقاله یا تألیفاتی داشتند، بود. روش نمونه‌گیری  کیفی، غیر تصادفی از نوع هدفمند و گلوله‌برفی و ابزار جمع‌آوری داده‌ها در بخش اول، مصاحبه نیمه‌ساختاریافته به‌صورت  حضوری  بود. مصاحبه‌ها بین 30 تا 45 دقیقه به طول انجامید که تا رسیدن به مرحله اشباع نظری ادامه یافت.

جهت تایید اعتبار داده­های پژوهش، ضمن دقت در تحلیل داده­ها، کدگذاری و طبقه­بندی، خلاصه­ای از کدها و مضامین مستخرج از تحلیل، برای چند نفر از شرکت‌کنندگان ارسال شد و دیدگاه‌ها و نظرات آنها در طول تجزیه و تحلیل داده‌ها مورد توجه قرار گرفت. همچنین جهت تایید صحت طبقات به‌دست آمده از نظر حدود 19 نفر از مدیریت کلان ورزشی و سیاسی کشور، اساتید و اعضای هیئت علمی دانشگاه  در رشته مدیریت ورزشی تا اشباع نظری استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش تحلیل مضمون  بر اساس دیدگاه آترید استرلینگ[11](2001) استفاده گردید. بر این مبنا، مضامین به سه دسته طبقه‌بندی گردیدند: 1 -مضامین پایه (کدها و نکات کلیدی متن)؛ 2 -مضامین سازمان‌دهنده (مضامین به‌دست آمده از ترکیب و تلخیص مضامین پایه)؛ 3 -مضامین فراگیر (مضامین عالی دربرگیرنده اصولِ حاکم بر متن به مثابه کل). سپس این مضامین به‌صورت نقشه‌های شبکه تارنما  با استفاده از نرم‌افزار مکس کیو دی ، رسم و روابط میان آنها مشخص گردید.

یافته‌های پژوهش

تحلیل محتوای پژوهش‌های داخلی (از ابتدای سال 1391تا  سال 1402) و خارجی(از سال2012تا 2023) و مصاحبه با 19 نفر از خبرگان در حوزه‌های مختلف تا رسیدن به اشباع نظری انجام شد. ثبت مصاحبه‌ها از اردیبهشت1402 تا آبان 1402 به طول انجامید و تمامی مصاحبه‌ها با کسب اجازه ازمصاحبه‌شونده‌ها ضبط شدند. نتایج بخش جمعیت‌شناختی در جدول 1 آمده است:

جدول 1: ویژگی‌های جمعیت‌شناختی مصاحبه‌شوندگان

ویژگی جمعیت‌شناختی

حوزه‌ها

فراوانی

درصد فراوانی

مدیران ارشد  ورزشی  و سیاسی کشور

اساتید و اعضای هیئت علمی  دانشگاه‌ها  در رشته مدیریت ورزشی

جنسیت

مرد

10

63/52%

8

11/42%

18

74/94 %

زن

0

0%

1

26/5%

1

26/5 %

سن

35-44سال

2

53/10%

3

79/15%

5

32/26%

45-54سال

3

79/15%

3

79/15%

6

58/31%

64-55 سال

4

05/21%

3

79/15%

7

84/36%

65 سال به بالا

1

26/5%

0

0%

1

26/5%

مقطع تحصیلی

کارشناسی

0

0%

0

0%

0

0 %

کارشناسی ارشد

2

53/10%

0

0%

2

53/10%

دکتری

8

11/42 %

9

36/47 %

17

47/89 %

مدت فعالیت

10-1سال

0

0%

1

26/5%

1

26/5 %

20-11 سال

3

79/15%

3

79/15%

6

58/31%

30-21 سال

3

79/15%

3

79/15%

6

58/31%

بیشتر از 30سال

4

05/21%

2

53/10%

6

58/31%

مرتبه علمی اساتید دانشگاهی

استاد

0

0%

3

33/33%

3

33/33%

استادیار

0

0%

2

22/22%

2

22/22%

دانشیار

0

0%

4

45/44%

4

45/44%

برای محاسبه پایایی باز آزمون، تعداد 5 مصاحبه از بین مصاحبه‌های انجام‌گرفته به‌صورت تصادفی انتخاب و هر کدام از آن ها دو بار در یک فاصله زمانی 30روزه (یک ماه ) توسط پژوهشگر کدگذاری شدند. استملر (2001) در پژوهش خود میزان پایایی بیشتر از 6 درصد را مورد تأیید و قابل قبول بیان نمود (استملر[12]، 2001 ). تعداد کل کدها در دو فاصله زمانی 30روزه برابر 164 ،تعداد کل توافقات بین کدها در این دو زمان برابر 64 و تعداد کل عدم‌توافقات در این دو زمان برابر 36بود. پایایی باز آزمون مصاحبه‌های انجام‌گرفته در این پژوهش با استفاده از فرمول یاد شده، برابر78 درصد به‌دست آمد. با توجه به اینکه این میزان پایایی بیشتر از 62 درصد است، قابلیت اعتماد کدگذاری‌ها مورد تأیید و قابل قبول است.

مضامین پایه

متن مصاحبه با دقت خوانده شد و نکات مهم و مورد تأکید مصاحبه­شوندگان شناسایی و استخراج گردید. سپس به هر یک از موارد کدی اختصاص یافت. در مضامین پایه، محدودیتی برای مضامین وجود ندارد و محقق آزاد است تا به نام‌گذاری مضامین بپردازد. به همین دلیل در این مرحله تعداد95 مضمون استخراج گردید.

مضامین سازمان‌دهنده

مضامین پایه  پس از بررسی و مرتب‌شدن به مضامین سازمان‌دهنده طبقه‌بندی شدند. مضامین سازمان‌دهنده شامل عزت ملی، روابط خارجی و مرزبندی با دشمن (نظام اسلامی، روحیه انقلابی، افتخارگرایی، مدیریت جهادی و روابط بین‌المللی) بود.

مضامین فراگیر

سرفصل عزت ملی، روابط خارجی و مرزبندی با دشمن در بیانیه گام دوم انقلاب به‌عنوان مضامین فراگیر در تربیت بدنی و ورزش جمهوری اصلامی ایران شناخته می‌شود. در جدول 2، مضامین فراگیر، مضامین سازمان‌دهنده ومضامین پایه نشان داده‌شده است:

 

 

شکل1: الگوی پیاده‌سازی سرفصل عزت ملی، روابط خارجی و مرزبندی با دشمن بر مبنای بیانیه  گام دوم انقلاب در تربیت‌بدنی و ورزش جمهوری اسلامی ایران 

محقق به منظور شناسایی مولفه‌های عزت ملی، روابط خارجی  و مرزبندی با دشمن در بیانیه  گام دوم انقلاب در تربیت بدنی و ورزش جمهوری اسلامی ایران تا حد ممکن بر اساس نظرات خبرگان سعی در اکتشاف مقولات داشت و بدین منظور اکثر کدهای به‌دست آمده شامل مقولات با اسامی مشابه می‌باشند تا در تبیین رابطه با مقولات در آینده و پیاده‌سازی نظریه داده‌بنیاد محقق با مشکلی مواجه نشود.

جدول2: مضامین فراگیر، مضامین سازمان‌دهنده و مضامین پایه پیاده‌سازی سرفصل‌های بیانیه  گام دوم انقلاب در تربیت‌بدنی و ورزش جمهوری اسلامی ایران(عزت ملی، روابط خارجی و مرزبندی با دشمن)

مضامین فراگیر

مضامین سازمان‌دهنده

مضامین پایه

پیشینه

مصاحبه

عزت ملی روابط خارجی و مرزبندی با دشمن

نظام اسلامی

1)       حاکمیت مردم‌سالاری دینی  در ورزش

P4,P7,P11,P19

R9

2)       توجه به تحقق حکمرانی عالمانه در فدراسیون‌های ورزشی با محوریت تنظیم  روابط عزتمندانه

P1,P3,P7,P9,P12,P15,P16,P18

-

3)       حفظ و ارتقای دستاوردهای حاصل از انقلاب در ورزش

P2,P8,P11,P14

-

4)       ترویج روحیه وحدت و همبستگی  در جامعه  با گسترش‌دادن ورزش

P4,P5,P6,P10,P13,P17,P19

R9,R17

5)       دستگاه دیپلماسی ورزشی قوی که با قدرت از موازین انقلاب اسلامی در جوامع ورزشی دفاع کند

P3,P9,P11,P14,P16,P18

R2,R3

,R7,R17

,R18,R19

6)       ورزش: میدان تمرکز بر روی منافع ملی و ورزشکاران: نمایندگان غیرت ایرانی

P5,P6,P7,P8,P17

R4,R5

,R8,R9

7)       ورزش قهرمانی موجب همبستگی و عزت ملی و ورزش همگانی موجب نشاط اجتماعی

P8,P9,P10,P12

R8,R18

8)       ایجاد ساختاری برای پیوند ورزش با آیین‌ها و حماسه‌ها

P2,P4,P6,P11,P13,P14,P16,P19

-

9)       ورزش به‌عنوان فضایی برای صلابت، قدرت، استواری، شجاعت، تلاش مستمر و امیدواری ورزشکاران

P1,P8,P15,P17,P18

R7,R16

10)    ورزش عرصه مخابره عزت، اقتدار و صلابت ملی به جهان

P3,P5,P7,P9,P10,P12

-

11)    اعزام ورزشکاران به صحنه‌های بین‌المللی برای ترویج نظام انقلاب اسلامی

P3,P4,P6,P9,P14,P15

R9,R17

12)    زمینه‌سازی ظهور ولی عصر(عج)  در بستر فعالیت‌ها و برنامه‌های ورزشی

P5,P7,P9,P11,P13,P16,P18

-

13)    توانمندسازی و طراحی برنامه‌های آموز شی با محوریت بصیرت‌افزایی،  تقویت فرهنگ اسلامی، روحیه انقلابی و جهادی در بین مدیران، مربیان  و ورزشکاران

P1,P3,P6,P10,P12,P19

-

14)    نهادینه‌سازی ارزش‌ها و نمادهای فرهنگ اسلامی ، انقلابی و ملی در سازمان های ورزشی

P1,P2,P5,P8,P13,P15,P16,P18

R1,R4,

R9,R13

,R15,R17

,R20,R21,

R22

15)    ترویج وطن‌دوستی، احترام به پرچم و سرود ملی  توسط جامعه ورزشی

P3,P6,P7,P9,P12,P14,P17

-

16)    برخورداری  از حمایت‌های مادی معنوی برای ورزشکارانی که از آرمان‌های نظام و  انقلاب حمایت نمایند

P1,P4,P10,P11,P19

 

17)    ترویج ارزش‌های  و شعائر  انقلاب اسلامی در مجامع و رویدادهای بین‌المللی  ورزش

P2,P3,P5,P8,P9,P13,P15,P17

R3,R11,

R20

18)    ورزش بازوی توانمند و تاثیرگذار با رویکرد توسعه و ترویج  هویت اسلامی- ایرانی

P3,P7,P11,P18

R4,R5

,R8,R16

روحیه انقلابی

19)    معرفی و صیانت از هویت فرهنگی، روحیه انقلابی و میراث ملی در رویدادهای بی‌ المللی ورزشی

P1,P10,P12,P16,P18,P19

-

20)    استفاده  ورزشکاران از ظرفیت معنوی هشت سال دفاع مقدس در میادین ورزش

P8,P12,P15,P17

-

21)    مسابقات ورزشی: جایگاهی برای نشان‌دادن ایثار، خلوص، فداکاری و عشق به اسلام وملت ایران  توسط ورزشکاران

P2,P6,P8,P13,P14,P19

-

22)    استفاده از مدیران ورزشی  با روحیه انقلابی و جهادی  جهت صیانت از منافع ملی کشور در مجامع بین‌المللی

P1,P5,P7,P10,P17

R2,R6,

R11,R15

23)    توانمندسازی و ارتقای دانش و مهارت‌های مورد نیاز مدیران، مربیان و ورزشکاران برای پیش‌برد اهداف انقلاب اسلامی

P4,P6,P9,P11,P15,P16,P18,P19

-

24)    ترویج ورزش، فعالیت‌های بدنی  و روحیه انقلابی با آموزش‌های عمومی و تخصصی   با محوریت خانواده

P6,P10,P11,P12,P14,P17,P19

-

25)    ترویج، توسعه و نهادینه‌سازی  روحیه انقلابی در ورزشکاران از سنین پایه

P3,P5,P8,P13,P16

-

26)    موضع‌گیری به‌موقع جامعه ورزشی به جنایات جنگی  و زیر پا‌گذاشتن حقوق بشر رژیم جنایت‌کار صهیونیستی

P2,P4,P7,P9,P11,P12,P16,P17

-

27)    بالا‌بردن  تحلیل سیاسی ورزشکاران در مورد جنایات  دنیای استکبار

P4,P10,P15,P19

-

28)    ایجاد ساختار برای تقویت  روحیه برادری، ایثار و شهادت در بین ورزشکاران

P1,P3,P5,P6,P7,P13,P18

-

29)    فراهم‌کردن شرایط برای حضور فعال ورزشکاران در زنده‌نگهداشتن مسئله فلسطین

P3,P7,P13,P19

-

افتخارگرایی

30)    حمایت بیشتر از جامعه ورزشی برای افتخارات و توفیقات درخشان در عرصه ورزش

P1,P8,P11,P14,P15,P17

R1

31)    فراهم‌کردن شرایط برای فدراسیون‌های ورزشی جهت افتخا‌آفرینی بیشتر و جذب مشارکت  نوجوانان و جوانان

P2,P4,P9,P10,P13

-

32)    تقویت حضور، مشارکت و پشتیبانی تماشاگران از ورزشکاران  و تیم‌های ورزشی در میادین  داخلی و بین‌المللی

P1,P5,P6,P11,P16,P17,P19

R1

33)    برنامه‌ریزی برای تأثیرگذاری اساسی در ورزش منطقه وجهان

P3,P4,P7,P9,P14

R2,R6,

R10,R14,

R15

34)    با افتخارآفرینی در عر صه‌های مختلف ورزشی موجب کسب شهرت  و تاثیرگذاری در عرصه‌های دیگر جهان

P1,P4,P5,P8,P10,P12,P17

-

35)    افتخارآفرینی بیشتر در عرصه‌های بین‌المللی با ایجاد وحدت و کنار‌نهادن اختلافات و  مهروزی در بین جامعه ورزش

P2,P6,P14,P18

R9

36)    ایجاد فضای اخوت و برادری بین ورزشکاران برای کسب نتایج بهتر

P3,P5,P8,P11,P12,P13,P15,P16

R9

37)    وحدت و یکپارچگی جامعه ورزش در مقابل حریفان برای افتخارآفرینی بیشتر

P1,P2,P7,P9,P14,P18

R9,R17

38)    ناامید‌نشدن از شکست‌ها و مغرور‌نشدن از برد‌های خود: زمینه‌ای برای افتخارآفرینی بیشتر

P5,P12,P14,P16,P17

R16

39)    تمرکز روی نتیجه‌گرفتن و دوری از حواشی در مسابقات جهانی

P2,P10,P13,P15,P18,P19

-

40)    ایجاد ساختاری برای بررسی شکست‌ها در مسابقات بین‌المللی و استفاده از تجربیات به‌دست‌امده

P1,P2,P8,P16

-

41)    تلاش ورزشکاران برای برآورده کردن انتظارات هواداران و جامعه ورزشی

P4,P6,P7,P10,P11,P13,P16,P19

R1

42)    ایجاد میل به رشد و افتخارآفرینی از رده پایه در بین ورزشکاران

P2,P3,P12,P13,P14,P15,P18

-

43)    ایجاد احساس رضایت و خوشحالی در جامعه بعد از نتیجه‌گرفتن ورزشکاران و تیم‌های ورزشی

P1,P3,P9,P10,P15,P17

-

44)    براوردن به‌موقع انتظارات و پشتیبانی از ورزشکاران بعد از قهرمانی از سوی مسئولان

P2,P5,P8,P11,P12,P16,P18

-

45)    ایجاد ساختاری  برای مشارکت بالای ورزشکاران زن وافتخارآفرینی در عرصه‌های ورزشی  باحجاب وعفاف اسلامی

P4,P5,P7,P14,P15

R5

46)    ورزش قوی برای ایران قوی

-

R

47)    تلاش مسئولان و مدیران ارشد نظام جهت فراهم‌کردن زیرساخت‌ها و گرفتن میزبانی بازی‌های آسیایی و جهانی

P1,P6,P7,P10,P12,P13,P17,P18

R2,R6,

R13,R15

مدیریت جهادی

48)    مدیریت ورزشی الهام گرفته از ایمان اسلامی

P3,P7,P13,P19

-

49)    ترویج روحیه ایثارگری و جوانمردی شهدا و الگو قرار‌دادن  صفات اخلاقی آنها در مدیران ورزشی و ورزشکاران کشور

P2,P6,P8,P13,P14,P19

R5

50)    توجه مدیران ورزشی به اصل توانمندی‌های خویش

P1,P5,P7,P10,P17

-

51)    تبدیل ظرفیت‌ها به مؤلفه‌های قدرت در عرصه ملی و بین‌المللی ورزش

P4,P6,P9,P11,P15,P16,P18,P19

R4,R6

52)    آماده و تاب‌آور کردن ورزشکاران در برابر توطئه و خباثت دشمنان در عرصه مسابقات بین‌المللی

P6,P10,P11,P12,P14,P17,P19

-

53)    ایجاد گشایش و پاسخ‌گویی در کار ارباب رجوع در سازمان‌های ورزشی

P3,P5,P8,P13,P16

-

54)    استفاده از تمام ظرفیت‌ها در حوزه ورزش  برای پیشبرد اهداف عالی نظام

P2,P4,P7,P9,P11,P12,P16,P17

R18,R19

55)    مسئولیت‌پذیر کردن مدیران، مربیان و ورزشکاران در مقابل تصمیمات و نتایج خود در عرصه‌های داخلی و بین‌المللی

P4,P10,P15,P19

R1

56)    اعتقاد داشتن  مدیران به رابطه بین تصمیمات و نتایج به‌دست‌آمده و فرار‌نکردن از مسئولیت و پاسخگویی

P1,P3,P5,P6,P7,P13,P18

-

57)    همراه‌شدن روش‌ها و سازوکارهای اجرایی درورزش با حفظ عزت ملی و کرامت انسانی

P2,P4,P8,P12,P15,P16,P17,P19

R12

58)    ایجاد پیوند عاطفی و اعتماد متقابل ورزشکاران و مدیران نسبت به جهاد و اهداف آن

P5,P6,P9,P10,P14

-

59)    توجه و اولویت‌دهی به نیازهای ورزشکاران اولین هدف مدیران جهادی

P4,P7,P11,P19

-

60)    انتخاب مدیران ورزشی جهادی و انقلابی که از حمایت مسئولان و تماشاگران برخوردارند

P1,P3,P7,P9,P12,P15,P16,P18

-

61)    جلوگیری از نفوذ دشمنان انقلاب و نظام در انتخاب مدیران و اطرافیان آنان

P2,P8,P11,P14

-

62)    باید مدیران ورزش انتخاب شوند که خود را خدمت‌گذار و خادم مردم و ورزشکاران بدانند

P4,P5,P6,P10,P13,P17,P19

-

63)    ارتباطات مردمی  قوی" یکی از شاخصه‌های مدیران ورزشی جهادی و انقلابی

P3,P9,P11,P14,P16,P18

-

64)    جلوگیری از روی کار‌آمدن مدیران ناصالح و ناشایست و دارای شهبه فساد مالی و اخلاقی در ورزش

P5,P6,P7,P8,P17

-

65)    قدرت طلبی، بی تقوایی و جاه‌طلبی: آفت مدیران ورزشی

P8,P9,P10,P12

R1,R6

66)    داشتن روحیه ایثارگری و شهادت‌طلبی و الگو‌گرفتن از صفات اخلاقی سرباز وطن حاج قاسم سلیمانی در مدیران ورزشی

P2,P4,P6,P11,P13,P14,P16,P19

-

67)    توجه‌داشتن به تدابیر و رهنمودهای امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری(مدظله العالی) و جدیت در اجرای آنها در مجموعه  متبوع خود

P1,P8,P15,P17,P18

-

68)    مقاومت مدیران ورزشی در برابرخواسته‌های نفسانی

P3,P5,P7,P9,P10,P12

R6

69)    اعتقاد‌داشتن مدیران ورزشی  نسبت به گذرا بودن پست ومقام‎های دنیوی

P4,P6,P11,P13,P14,P15,P18

-

70)    به‌کارگیری مدیران به توصیه‌های ائمه اطهار(ع) در کار و سازمان  متبوع خود

P3,P7,P13,P19

-

71)    فراهم‌کردن شرایط لازم  برای به‌کارگیری نیروی انسانی  وفادار به نظام و انقلاب در سازمان‌های ورزشی و به تعالی‌رساندن آنها

P1,P8,P11,P14,P15,P17

-

72)    توجه‌داشتن مدیران ورزشی به آرمان‌های نظام و انقلاب در امور کارها

P2,P4,P9,P10,P13

-

73)    مراقبت مدیران  از نفوذ دشمن در درون مجموعه‌های ورزشی و ورزشکاران

P1,P5,P6,P11,P16,P17,P19

-

روابط بین المللی

74)    به‌کارگیری افراد متخصص در امور بین‌الملل و متعهد به آرمان‌های جمهوری اسلامی در بخش بین‌الملل وزارت ورزش و جوانان و کمیته ملی المپیک

P3,P4,P7,P9,P14

R2

75)    اشتراک ظرفیت‌ها  و دیپلماسی ورزشی  بین کشورها موجب تقویت ارتباطات بین‌المللی و  سیاسی می‌شود

P2,P6,P14,P18

R13,R14

76)    توجه جامعه ورزش به عمق راهبردی و پشتیبانی از جبهه مقاومت در روابط ورزشی خود با کشور‌های منطقه و جهانی

P1,P4,P5,P8,P10,P12,P17

-

77)    شناخته‌شدن ورزش ایران  در میادین بین‌المللی با استکبارستیزی و مبارزه با رفتارهای دور از شان انسانیت

P3,P5,P8,P11,P12,P13,P15,P16

R4

78)    ایجاد فضای دوستانه و غیرخصمانه در روابط بین‌الملل ورزشی بجز رژیم غاصب صهیونیستی

P1,P2,P7,P9,P14,P18

R1,R6

,R9

79)    نقش‌آفرینی دیپلماسی ورزشی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

P5,P12,P14,P16,P17

R18

80)    تعامل پویا و هدفمند با مجامع معتبر بین‌المللی ورزشی برای پیشبرد اهداف عالی نظام

P2,P10,P13,P15,P18,P19

R18,R19

81)    رایزنی با کشورها و فدراسیون‌های جهانی برای گرفتن کرسی‌های بیشتر در مجامع و فدراسیون‌های بین‌المللی ورزشی برای تاثیرگذاری بیشتر

P1,P2,P8,P16

-

82)    حمایت و رایزنی  دیپلماسی مدیران عالی کشور برای توسعه ورزش در سطح بین‌المللی

P4,P6,P7,P10,P11,P13,P16,P19

R118,R131

,R133,

83)    ایجاد میز خدمت در وزارت ورزش و جوانان در زمینه روابط ورزشی با مجامع بین‌المللی

P2,P3,P12,P13,P14,P15,P18

-

84)    توانمندکردن مهارت کارکنان بخش بین‌الملل جهت ایجاد ارتباط بهتر با مجامع بین‌المللی

P2,P5,P8,P11,P12,P16,P18

R2,R15

,R17

85)    در نظر داشتن سه شاخص عزت، حکمت و مصلحت در روابط بین‌المللی ورزشی

P1,P3,P9,P10,P15,P17

 

 

86)    همراه‌شدن با تحولات بین‌المللی در ورزش برای توسعه ورزش کشور

P4,P5,P7,P14,P15

R18

87)    دیپلماسی ورزشی در جهت تقویت ورزش و دیپلماسی عمومی کشور

P2,P8,P9,P19

R17,R19

88)    دیپلماسی ورزشی کم‌هزینه و جذاب‌تر نسبت به سایر  دیپلماسی‌ها

P1,P6,P7,P10,P12,P13,P17,P18

-

89)    ترویج صلح و جلوگیری از جنگ در بین کشورها با دیپلماسی ورزشی قوی

P3,P4,P6,P9,P14,P15

R9

90)    نهایت استفاده از موقعیت ژئوپولوتیکی  و قدرت جمهوری اسلامی ایران در منطقه در امور ورزش

P5,P7,P9,P11,P13,P16,P18

-

91)    رو به‌رو نشدن با ورزشکاران رژیم صهیونیستی کودک‌کش به‌عنوان یک اشغالگر در میادین ورزشی

P1,P3,P6,P10,P12,P19

-

92)    آموزش رایزنان فرهنگی  سفارتخانه‌های کشور در زمینه مباحث و مسائل دیپلماسی ورزشی

P1,P2,P5,P8,P13,P15,P16,P18

R2,R15

,R17

93)    تشکیل شورای قوی و  هماهنگ در بخش بین‌المللی بین وزارت ورزش و جوانان، کمیته ملی المپیک  و فدراسیون‌ها  برای پیشبرد اهداف عالی نظام در مجامع بین‌المللی

P3,P6,P7,P9,P12,P14,P17

-

94)    دیپلماسی کشور در جهت کمک به تحقق  اهداف ورزش در عرصه‌های بین‌المللی

P1,P4,P10,P11,P19

R2,R15

,R17

95)    شناسایی دشمن واقعی و غافلگیر‌نشدن و آماده بودن  برای جنگ ترکیبی و شناختی و مرزبندی با آن‌ها در ورزش

P3,P7,P13,P19

-

در جدول2 مضامین فراگیر، مضامین سازمان‌دهنده و مضامین پایه مطابق با نتایج به‌دست آمده از  19 مصاحبه که با حرف(P) مشخص شده و 22مقاله علمی- پژوهشی داخلی و خارجی که با حرف(R) مشخص شده آمده است. جدول 3 ، یافته‌های پژوهش را به ‌صورت خلاصه نشان می‌دهد:

جدول 3: مضامین فراگیر و  مضامین سازمان‌دهنده حاصل از مصاحبه‌ها

مضامین فراگیر

مضامین سازمان‌دهنده

ردیف

عزت ملی، روابط خارجی و مرزبندی با دشمن

نظام اسلامی

1.         

روحیه انقلابی

2.         

افتخارگرایی

3.         

مدیریت جهادی

4.         

روابط بین‌المللی

5.         

بحث و نتیجه‌گیری

هدف پژوهش حاضر، ارائه الگوی  عزت ملی، روابط خارجی و مرزبندی با دشمن در بیانیه  گام دوم انقلاب در تربیت بدنی و ورزش جمهوری اسلامی ایران است. نتایج تحقیق نشان داد عوامل موثر شامل نظام انقلابی، روحیه انقلابی، افتخارگرایی ، مدیریت جهادی و روابط بین‌المللی می‌باشد. یافته‌های تحقیق حاضر با نتایج پژوهش‌های زیر همحوان بوده است:

 رحمانی و همکاران(1401) در تحقیقی با عنوان «خوانش هویت ملی در پرتو بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی»، مسئله بیانیه گام دوم انقلاب را حمایت و حراست از دستاوردهای گذشته هویت ملی و قابلیت به فعلیت رساندن ظرفیت مؤلفه‌های جدید هویت ملی دانسته اند.

احمدپور و همکاران در سال 1401 در مقاله خود با عنوان «شناسایی به‌کارگیری هویت ملی در سیاست‌گذاری ورزش ایران» بیان داشتندکه  پیوند میان ورزش مدرن و ملی‌گرایی از آغاز تکوین این دو پدیده برقرار و قابل پیگیری است. مفاهیم کلیدی‌ همچون: غرور ملی، تداوم هنجارهای اجتماعی- جنسیتی، تحکیم ایدئولوژی و تبلیغات سیاسی نشان می‌دهد که موضوع هویت در ورزش به مثابه فرآیندی برای تولید و دگردیسی انگاره‌های هویتی در قالب اصطلاحاتی نظیر «ملی‌گرایی ورزشی» و یا «میهن‌پرستی ورزشی» به کار گرفته شده است. ورزش از یک سو، همواره بستری برای ساخت، گسترش، مشروعیت‌یابی و نفوذ ملیت و فرهنگ ملی بوده است و از سوی دیگر، این دولت‌ها و جنبش‌های هویت‌طلب بودند که به تقویت، گسترش و نفوذ ورزش مدرن کمک کردند. ورزش علاوه بر فعالیتی جسمی، فرآیندی برای دگردیسی و تولید انگاره‌های هویتی است.

بقایی سرابی و همکاران(1399) در پژوهشی با عنوان «ارتباط عملکرد ورزشی تیم‌های ملی با هویت ملی دانشجویان» نشان دادند که اولاً، موفقیت یا شکست ورزش ملی در هر حالتی به ترتیب موجب تقویت یا تضعیف هویت ملی می‌شود؛ ثانیاً، تقویت یا تضعیف مضاعف هویت ملی بستگی به چارچوب تفسیری مسلط از عملکرد ورزش ملی دارد؛ به‌طوری‌که موفقیت‌ها یا شکست‌های ‌دور از انتظار‌ ورزش ملی بیش از موفقیت‌ها یا شکست‌های ‌قابل‌انتظار‌ زمینه تقویت یا تضعیف هویت ملی را فراهم می‌کنند. بنابراین مبحث هویت ملی از‌جمله مسائل و ابعاد مهم در زندگی اجتماعی است که می‌تواند به‌طور مستقیم تحت تأثیر عملکرد ورزشی تیم‌های ملی دچار تغییر گردد. مهتاب و همکاران(1398) در تحقیقی با عنوان «نقش فعالیت‌های ورزشی و هنری در غرور ملی با ارائه مدل مفهومی» بیان داشتند که مدل جامع غرور ملی نشان می‌دهد فعالیت‌های ورزشی و هنری متأثر از سه دسته از شرایط علّی، زمینه‌ای و مداخله‌گر است که از بُعد شرایط علّی مؤلفه‌هایی همچون نیاز جامعه به فعالیت‌های ورزشی و سینمایی، ضعف در برنامه‌ریزی فعالیت‌های ورزشی و سینمایی، موفقیت‌های کشورهای هم جوار در سینما و ورزش، ضعف دستاوردهای ورزشی و سینمایی، سرخوردگی ورزشی و... نیاز به شناخته‌شدن در عرصه‌های بین‌المللی، شرایطی هستند که توجه به غرور ملی ناشی از فعالیت‌های ورزشی و سینمایی را برای جامعه لازم و ضروری می‌نمایند. خطیبی و همکاران(1398) در پژوهشی با عنوان «نقش ورزش در ارتقای حس وطن‌پرستی»، چهار عامل را شناسایی کردند: حضور، عملکرد، جو و برگزاری رویدادهای ورزشی که از آن میان، جو پیرامون رویدادهای ورزشی نقش پررنگ‌تری داشت. یافته‌های این تحقیق بیانگر ظرفیت اجتماعی ورزش است که در صورت مدیریت صحیح می‌تواند دستاوردهای ارزشمندی برای کشور به همراه داشته باشد. احمدپور و همکاران(1396) در تحقیقی با عنوان «مدل‌سازی نقش ورزش در فرآیند شکل‌گیری هویت ملی» به ارائه عوامل زمینه‌ای همسو و دخیل در ساختار مذکور و یک مدل نظری از رابطه هویت ملی و ورزش پرداختند. نتیجه این تحقیق نشان داد که ورزش می‌تواند همبستگی ملی را تقویت کند و با ایجاد غرور ملی و گره‌زدن علایق گروه‌های مختلف جامعه باعث همبستگی و وفاق در داخل کشور و قدرت نمایی در عرصه بین‌الملل شود. فدایی ده چشمه و همکاران(1395) در پژوهشی با عنوان «ارائه مدل غرور ملی با تأکید بر جایگاه ورزش» نشان دادند که غرور ملی در قالب هفت عامل غرور فرهنگی و ادبی، غرور ناشی از تاریخ و تمدن، غرور نظامی، غرور سیاسی، غرور علمی، غرور اقتصادی و غرور ورزشی قابل شناسایی است.

بدین ترتیب، با وجود حاکمیت مردم‌سالاری دینی  در ورزش کشور باید به تحقق حکمرانی عالمانه در فدراسیون‌های ورزشی با محوریت تنظیم  روابط عزتمندانه نیز توجه گردد. دستگاه دیپلماسی ورزشی باید  با قدرت از موازین انقلاب اسلامی در جوامع ورزشی دفاع کند، چرا که  ورزش میدان تمرکز بر روی منافع ملی و ورزشکاران نمایندگان غیرت ایرانی هستند. بی تردید، ورزش قهرمانی موجب همبستگی و عزت ملی و ورزش همگانی موجب نشاط اجتماعی می‌گردد. در نتیجه  با ایجاد ساختاری برای پیوند ورزش با آیین‌ها و حماسه‌ها باید از آن به عنوان فضایی برای صلابت، قدرت، استواری، شجاعت، تلاش مستمر و امیدواری ورزشکاران  سود جست. ورزش و میادین ورزشی، عرصه مخابره عزت، اقتدار و صلابت ملی به جهان می‌باشد. در نتیجه در اعزام ورزشکاران به صحنه‌های بین‌المللی باید برای ترویج نظام انقلاب اسلامی دقت لازم انجام گیرد، چرا که این میادین جایگاهی برای ترویج ارزش‌ها و شعائر انقلاب ا سلامی در بستر فعالیت‌ها و برنامه‌های ورزشی هستند. توانمندسازی و طراحی برنامه‌های آموزشی با محوریت بصیرت‌افزایی،  تقویت فرهنگ اسلامی، روحیه انقلابی و جهادی در بین مدیران، مربیان  و ورزشکاران از وظایف مسئولان می‌باشد. ورزش بازوی توانمند و تاثیرگذار با رویکرد توسعه و ترویج  هویت اسلامی ایرانی و معرفی و صیانت از هویت فرهنگی، روحیه انقلابی و میراث ملی در رویدادهای بین‌المللی ورزشی است. استفاده  ورزشکاران از ظرفیت معنوی هشت سال دفاع مقدس در میادین ورزشی از جمله مواردی است که وظیفه هر ورزشکار می‌باشد. مسابقات ورزشی، جایگاهی برای نشان‌دادن ایثار، خلوص، فداکاری و عشق به اسلام وملت ایران  توسط ورزشکاران است. در کنار ورزشکاران، استفاده از مدیران ورزشی  با روحیه انقلابی و جهادی  جهت صیانت از منافع ملی کشور در مجامع بین‌المللی هم حیاتی و مهم می‌باشد. تاکنون با بالا بردن  تحلیل سیاسی ورزشکاران در مورد جنایات  دنیای استکبار و ایجاد ساختار برای تقویت روحیه برادری، ایثار و شهادت در بین ورزشکاران گام با ارزشی در اجرای گام دوم انقلاب در ورزش برداشته شده است. فراهم‌کردن شرایط برای حضور فعال ورزشکاران در زنده نگهداشتن مسئله فلسطین هم نباید از قلم بیفتد. فراهم کردن شرایط برای فدراسیون‌های ورزشی جهت افتخارآفرینی بیشتر و جذب مشارکت  نوجوانان و جوانان در کنار تقویت حضور، مشارکت و پشتیبانی تماشاگران از ورزشکاران و تیم‌های ورزشی در میادین  داخلی و بین‌المللی با استفاده از تبلیغات گسترده در رسانه‌های گروهی و اجتماعی نیز حائز اهمیت است تا بتوانیم با برنامه‌ریزی از تأثیرگذاری اساسی در ورزش منطقه وجهان برخوردار شویم. افتخار‌آفرینی بیشتر در عرصه‌های بین‌المللی فقط و فقط  با ایجاد وحدت و کنار نهادن اختلافات و مهروزی در بین جامعه ورزش امکان‌پذیر است. وحدت و یکپارچگی جامعه ورزش در مقابل حریفان برای افتخار‌آفرینی بیشتر از جمله مواردی است که باید به آن دقت گردد. ترویج روحیه ایثارگری و جوانمردی شهدا و الگو قرار‌دادن  صفات اخلاقی آنها در مدیران ورزشی و ورزشکاران کشور و تبدیل ظرفیت‌ها به مؤلفه‌های قدرت در عرصه ملی و بین‌المللی ورزش بسیار با ارزش است. مسئولان ورزش  کشور باید با آماده و تاب‌آور‌کردن ورزشکاران در برابر توطئه و خباثت دشمنان در عرصه مسابقات بین‌المللی، از تمام ظرفیت‌های حوزه ورزش  برای پیشبرد اهداف عالی نظام بهره گیرند. مدیران به رابطه بین تصمیمات و نتایج آنها و فرار‌نکردن از مسئولیت و پاسخگویی اهمیت بدهند تا پیوند عاطفی و اعتماد متقابل ورزشکاران با مدیران شکل گیرد. توجه و اولویت‌دهی به نیازهای ورزشکاران، اولین هدف مدیران جهادی باید باشد. در کنار این موضوع، انتخاب مدیران ورزشی جهادی و انقلابی که از حمایت مسئولان و تماشاگران برخوردارند و دیپلماسی ورزشی قوی موجب تقویت ارتباطات بین‌المللی، سیاسی و اشتراک ظرفیت‌های  ورزشی بین کشورها می‌گردد. آموزش رایزنان فرهنگی  سفارتخانه‌های کشور در زمینه مباحث و مسائل دیپلماسی ورزش و شناخته‌شدن ورزش ایران  در میادین بین‌المللی با استکبار ستیزی و مبارزه با رفتارهای دور از شان انسانیت، از شاخص‌های مردم کشور ما می‌باشد. تعامل پویا و هدفمند با مجامع معتبر بین‌المللی ورزشی برای پیشبرد اهداف نظام  و رایزنی با کشورها و فدراسیون‌های جهانی برای گرفتن کرسی‌های بیشتر در مجامع و فدراسیون‌های بین‌المللی ورزشی برای تاثیرگذاری بیشتر از وظایف مسئولان ورزشی است. ایجاد میز خدمت در وزارت ورزش و جوانان در زمینه روابط ورزشی با مجامع بین‌المللی و توانمندسازی و ارتقای مهارت‌های کارکنان بخش بین‌الملل جهت ایجاد ارتباط بهتر با مجامع بین‌المللی از جمله اهداف بیانیه گام دوم انقلاب است. یک ورزشکار انقلابی از رو به‌رو شدن با ورزشکاران رژیم صهیونیستی کودک‌کش به عنوان یک اشغالگر در میادین ورزشی اجتناب می‌کند و با شناسایی دشمن واقعی، هیچ وقت غافلگیر نمی‌شود و مرزبندی با آنها  را در ورزش خود مشخص می‌نماید. چنانچه دستگاه دیپلماسی با قدرت تمام در مقابل قدرت‌های بزرگ بایستد، ورزش نیز میدان تمرکز بر روی منافع ملی و ورزشکاران هم نمایندگان غیرت ایرانی می‌گردند. ورزش قهرمانی موجب همبستگی و عزت ملی و ورزش همگانی موجب نشاط اجتماعی و تقویت روحیه وحدت و همبستگی در جامعه می‌گردد. ورزش عرصه مخابره عزت، اقتدار و صلابت ملی به جهان است. ترویج ارزش‌ها و شعائر انقلاب اسلامی در بستر فعالیت‌ها و برنامه‌های ورزشی، نهادینه‌سازی ارزش‌ها و نمادهای ملی و انقلابی در فعالیت‌های ورز شی در کنار توانمندسازی و طراحی برنامه‌های آموز شی با محوریت بصیرت‌افزایی،  تقویت فرهنگ انقلابی و روحیه جهادی در مدیران و مربیان ورزشی از جمله وظایف مسئولان ورزشی کشور می‌باشد. رشد مشارکت بالای زنان در عرصه‌های ورزشی بین‌الملل باحجاب و  عفاف اسلامی از جمله افتخارات جمهوری اسلامی است. نقش‌آفرینی دیپلماسی ورزشی در سیاست خارجی دولت‌ها و تعامل پویا و هدفمند با مجامع معتبر بین‌المللی ورزشی باید از اهداف جامعه ورزش کشور باشد. با توجه به نتایج تحقیق پیشنهاد می‌گردد الگوسازی ورزش ایران در میادین بین‌المللی به عنوان کشور استکبارستیز و مبارز با رفتارهای دور از شان انسانیت انجام شود. معرفی رایزنان فرهنگی و ورزشی در سفارتخانه‌های ایران و آموزش آنان در زمینه مباحث و مسائل دیپلماسی ورزش پیگیری گردد. توانمندسازی و طراحی برنامه‌های آموزشی با محوریت بصیرت‌افزایی، تقویت فرهنگ انقلابی و روحیه جهادی در مدیران و مربیان ورزشی توسط دستگاه‌های فرهنگی صورت پذیرد و ارزش‌ها و نمادهای فرهنگ اسلامی، انقلابی و ملی در سازمان‌های ورزشی و رویدادهای ورزشی نهادینه گردد.

  • منابع

    • احمدپور، آیرین؛ رجبی نوش‌آبادی، حسین؛ خبیری، محمد و جلالی فراهانی، مجید. (1401). «شناسایی به‌کارگیری هویت ملی در سیاست‌گذاری ورزش ایران». ماهنامه جامعه‌شناسی سیاسی ایران. 5(8)، صص 1322-1339.
    • بقایی سرابی، جواد؛ قدیمی، بهرام و سهیلی، بهزاد،. (1399). «ارتباط عملکرد ورزشی تیم‌های ملی با هویت ملی دانشجویان». جامعه‌شناسی سبک زندگی. 6(15)، صص 27-59.‎
    • نقی پورگیوی، بهنام؛ کارگر، غلامعلی؛ کشکر، سارا و هنری، حبیب. (1397). «معیارهای حقوقی، زمینه‌ای و حاکمیتی سیاست‌گذاری تبلیغات صحه‌گذاری چهره‌های ورزشی ایران». پژوهش در ورزش تربیتی. 8(20)، صص 51-72.‎
    • پورعباسی، عطااله؛ امامی رضوی، سیدحسن؛ خیری، زهرا؛ نقوی‌الحسینی، سلماز سادات و لاریجانی، باقر. (1398). «تبیین جایگاه بیانیه گام دوم انقلاب در اسناد سیاستی جمهوری اسلامی ایران و الگوی پیاده‌سازی مفاهیم آن در نظام آموزش عالی سلامت». طب و تزکیه. 28(3 )، صص 1-10.
    • جرفی، عبداالمیر و رسولی، آناهیتا. (1393). «جهانی‌شدن ورزش و تأثیر آن بر سیاست خارجی ایران». فصل‌نامه علوم سیاسی. سال 1، شماره 1، صص185-196.
    • دوستی، آرش؛ صابونچی، رضا و شریعتی فیض‌آبادی، مهدی. (1398). «تحلیل تماتیک دیپلماسی ورزش در توسعه روابط بین‌الملل». رویکردهای نوین در مدیریت ورزشی. ۷ (۲۷)، صص۱۳۱-۱۴۶.
    • شاه‌رضایی، فاطمه و شیرزادی، رضا. (1395). «نقش ورزش در گسترش مناسبات بین‏المللی جمهوری اسلامی ایران (1392-1376)». مطالعات راهبردی ورزش و جوانان. 15(32)، صص 35-60.
    • شریعتی، مهدی و گودرزی، محمود. (1396). «مدل‌سازی ساختاریSEM مؤلفه‌های دیپلماسی ورزش در توسعه روابط بین‌الملل جمهوری اسلامی ایران». رویکردهای نوین در مدیریت ورزشی. ۵ (۱۶)، صص 104-89.
    • شرفی، هادی.(1398). «تاثیر سازمان‌های غیردولتی بین‌المللی بر نقش ورزش در ایجاد صلح جهانی». مطالعات تطبیقی حقوق بشر. 4(2)، صص 131-155.‎
    • کشاورز، لقمان؛ فراهانی، ابوالفضل و بهرامی پور، بهرام. (1397). «تحلیل عوامل موثر بر کسب کرسی‌های بین‌المللی ورزش توسط نمایندگان ایران». مدیریت و توسعه ورزش. 7(4)، صص 2-15.
    • خطیبی، امین. مرعشیان، سیدحسین و ویسیا، اسماعیل. (1398). «نقش ورزش در ارتقای حس وطن‌پرستی». مطالعات راهبردی ورزش و جوانان. 18(46)، صص 79-98.
    • چرنوشنکو، داوید.(1394). مدیر یت پایدار ورزش. مهری آذری. تهران: کمیته ملی المپیک
    • رحمانی، مریم؛ خواجه سروی، غلامرضا و مرادی، عباس. (1401). «خوانش هویت ملی در پرتو بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی». ماهنامه جامعه‌شناسی سیاسی ایران. 5(11)، صص 1873-1888.
    • رجائی مدرس، محمدعلی. (1385). «بررسی قابلیت‌ها و پتانسیل‌های توریسم ورزشی تبت ایران و تأثیر آن برتوسعه شهرها». اولین همایش ملی شهر و ورزش. تهران.https://civilica.com/doc/8596
    • طاهری نامقی، آرمان و دوستی پاشاکلایی، مرتضی. (1400). «تحلیل سیر تاریخی دیپلماسی بین‌المللی ورزش ایران در دوره پهلوی دوم». فصلنامه تاریخ روابط خارجی. 22(88)، صص 121-142.
    • فدایی ده چشمه، معصومه؛ عیدی، حسین وعباسی، همایون. (1395). «ارائه مدل غرور ملی با تأکید بر جایگاه ورزش». نشریه مدیریت ورزشی. 8(2)، صص 235-249.
    • قاسمی، حمید؛ پورکیانی، محمد و صباغ نوین، مهناز. (1397). «مقایسه وضعیت روابط بین‌الملل فدراسیون ملی ورزش دانشگاهی ایران با کشورهای منتخب». مدیریت ارتباطات در رسانه‌های ورزشی. 5(4)، صص 89-100.
    • عیدی، حسین؛ عباسی، همایون و فدایی، معصومه. (1393). «هنجاریابی ابزار غرور ملی با تاکید بر جایگاه ورزش». مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش. 1(3).
    • مصطفی پور، مصطفی؛ یکتایار، مظفر؛ خدامرادپور، مژگان و اللهمرادی، میثم. (1402). «بررسی راهبردها و پیامدها بر بهبود همکاری فدراسیون فوتبال در روابط بین‌الملل».https://civilica.com/doc/1820731
    • محمدحسن، فهیمه؛ هنری، حبیب؛ فراهانی، ابوالفضل؛ صفانیا، علی‌محمد و باقریان، محسن. (1401). «تدوین الگوی توسعه روابط بین‌الملل از طریق ورزش». مطالعات راهبردی ورزش و جوانان. 21(57)، صص 149-172.
    • مختاری، سودابه و کشیشیان سیرکی، گارینه. (1401). «تاثیر قدرت نرم دیپلماسی ورزشی بر روابط ایران و آمریکا (مطالعه موردی: دیپلماسی کشتی (1998-2013))». تحقیقات سیاسی و بین‌المللی. 14(51 )، صص 83-93.
    • مهتاب، نوید؛ غفوری، فرزاد؛ سحابی، جلیل و یکتایار، مظفر. (1398). «نقش فعالیت‌های ورزشی و هنری در غرور ملی با ارائه مدل مفهومی». مطالعات ملی. 20(4)، (پیاپی 80)، صص 51-71.
    • هادیان، ناصر و کریمی، امیر هوشنگ. (1400). «قدرت نرم ورزش در خدمت اهداف ژئوپلیتیکی سیاست خارجی (مطالعه موردی: چین)». فصل‌نامه بین المللی ژئوپلیتیک. 17(62)، صص 182-202.
    • ناظمی ، مازیار و شریعتی فیض‌آبادی، مهدی. (1396). «طراحی مفاهیم فرهنگ صلح‌ساز ورزش در توسعه روابط بین‌الملل (مطالعه موردی: طرح ویو «جهان عاری از خشونت و افراطی‌گری»)». ریاست جمهوری ایران.https://civilica.com/doc/1229001
    • Bloyce, D. and Smith, A. (2019). Sport Policy and Development. An introduction. Oxon: Routledge
    • Grix, J. (2013). “Sport politics and the Olympics”. Political Studies Review, 11(1), 15-25. 71.
    • Murray, S. (2018). “Mapping the relationship between international sport and diplomacy”. Sport in Society, 17(9), 1098- 1118.