نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 مدرس دانشگاه فرهنگیان، پردیس فاطمه الزهرا، هرمزگان(نویسنده مسئول) Email: sohrabipour_sh@yahoo.com
2 استاد یار، دانشگاه پیام نور، هرمزگان
چکیده
هدف پژوهش حاضر، طراحی و تدوین راهبرد توسعه ورزش همگانی استان هرمزگان براساس مدلSWOT بوده است. این مطالعه از نوع توصیفی و به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری شامل کارشناسان و صاحبنظرانی است که در زمینه فعالیت های ورزشی در این استان نقش دارند که عبارت اند از : اعضای هیأت علمی، اساتید تربیت بدنی و علوم ورزشی موسسات آموزش عالی استان، مدیران و کارشناسان ورزشی استان، دانشجویان ارشد مدیریت ورزشی و کلیه مسئولان ورزش همگانى. 120 نفربه عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری، پرسشنامه محقق ساخته ای شامل4 سوال باز و 63 سؤال بسته بود. روایی این پرسشنامه توسط تعدادی از صاحبنظران تایید و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ 87/0 در حد مطلوب گزارش گردید. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از شاخصهای آمار توصیفی، آزمون دو جملهای(معادل ناپارامتری آزمون t-test)، آزمون فریدمن و تحلیل واریانس توسط نرمافزار (18SPSS)[1] انجام گرفته است.
پس از تجزیه و تحلیل قوتها، ضعفها، فرصتها و تهدیدها و تشکیل ماتریس ارزیابی هریک از عوامل داخلی و خارجی ورزش همگانی، محرز شد که ادارة کل ورزش و جوانان استان درموقعیت WO قرار دارد که باید ازراهبرد محافظه کارانه استفاده کند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Designation of the Public Sport Development Strategies in Hormozgan Province based on SWOT Model
نویسندگان [English]
- Sholeh Sohrabipour 1
- Leila Ghorbani Ghahfarrokhi 2
1 Lecturer of Farhangian University, Hormozgan
2 Ph.D., Assistant Professor, Payam-e- Noor University, Hormozgan
چکیده [English]
The study is to design the Public Sport development strategies in Hormozgan province based on SWOT model. This is a descriptive study by Survey research method. The research population was the experts in field of sports activities in this province who are the members of faculty professors, sport managers and experts, sport management MSC students and all the public sport authorities.
We selected 120 people as the sample of study. It was used researcher- made Questionnaire including 4 open and 63 closed questions. Some professors and experts confirmed the validity of the questionnaire and its reliability confirmed by Cronbach 0/ 87.
Data analyzing was performed by descriptive statistics indicators, binomial test (nonparametric equivalent of t test), Friedman and analysis of variance using the software SPSS18.
After analyzing the strengths, weaknesses, opportunities and threats and forming of the matrix and evaluation of internal and external factors about public sport in Hormozgan province, it was determined "Hormozgan province sport and adolescence organization" is on WO position that ought to be concerned as conservative strategy.
کلیدواژه‌ها [English]
- Key Words: Strategy
- SWOT and Public Sport
طراحی و تدوینراهبرد توسعه ورزش همگانی استان هرمزگان بر اساس مدل SWOT
شعله سهرابی پور[1]
لیلا قربانی قهفرخی[2]
تاریخ دریافت مقاله: 15/11/1393
تاریخ پذیرش مقاله:9/12/1393
مقدمه
بی تردید، پی ریزی یک جامعه سالم و بانشاط در گرو سلامت روحی و جسمی اعضای جامعه و مرهون تلاش نیروهای انسانی سالم، کارآمد و فکور می باشد. اگرفرض بر این باشد که بخش مهم زمان فراغت را افراد به ورزش کردن می گذرانند، می توان ورزش های همگانی را به عنوان بخشی از اوقات فراغت مورد بررسی قرار داد. در نتیجه، تمامی تحولات در مورد جایگاه تعریف اوقات فراغت و مؤلفه های تاثیرگذار بر آن، همچون کار و زندگی روزمره بر ورزش های همگانی، نیز وارد است.(سعیدی،1390) نشر و گسترش یافته های علمی، رشد فرهنگ و آگاهی روزافزون مردم از تاثیرات ورزش در تندرستی موجب روی آوردن عموم مردم به فعالیت های بدنی و ظهور پدیده ای به نام"ورزش همگانی" شده است.(رضوی،1393 )
ورزش همگانی از دیدگاه کمیتة بین المللی المپیک، فعالیتی است که قدرت و برتری را به انسان باز میگرداند و موجبات رشد و گسترش سلامتی، آمادگی و احساس خوب بودن را به وسیلة فعالیت های ورزشی به مردمی که میتوانند به آن عادت کنند، در هر سن، جنس، نگرش، شرایط اقتصادی و فرهنگی محلی یا منطقهای فراهم میآورد.(احمد آزاد، 1381)
در حال حاضر، افراد خیلی کمی تغذیه سالم دارند و در فعالیت بدنی منظمی مشارکت میکنند. به عبارت دیگر، عده زیادی بی تحرک هستند که بخشی از این بی تحرکی ناشی از تکنولوژی مدرن است که فعالیت بدنی افراد را کاهش داده و سبک زندگی فعال و پویایی سابق افراد را با سبک زندگی بی تحرک جایگزین کرده است- این بی تحرکی گرایش به همه گیر شدن دارد.(هالاو همکاران،2012)[4] ورزش همگانی، یکی از مهمترین پدیده های اجتماعی و فرهنگی نیمه دوم قرن بیستم است که از بروز مشکلات سلامتی که در اثر فعالیت فیزیکی کمتر، استرس شدید ناشی از کار فیزیکی و روانی، بیگانگی از جامعه و بزهکاری جوانان به وجود می آید، جلوگیری می کند.(زوربا،2013)
به عقیده زوربا [5](2010 ) اولین اقدام جهت توسعه ورزش همگانی این است که روابط و اولویت های تمام پارامترهای مربوط از قبیل توسعه فرهنگ ورزشی، آموزش ورزشی، موفقیت، سازمان، اقتصاد ورزش، بهداشت عمومی و غیره روشن شود. شناخت پتانسیل ها و محدودیت های ورزشی همگانی استان هرمزگان می تواند تأثیر سازنده ای بر برنامه ریزی مناسب و رفع مشکلات داشته باشد. محقق به این نتیجه رسید که ضمن پاسخ گویی به این سوال که پتانسیل ها و محدودیت های توسعه ورزشی همگانی در استان هرمزگان کدام است و چه راه کارهایی منجر به توسعه ورزشی همگانی در این استان می شود، به بررسی و تحلیل نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت ها و تهدیدها از دیدگاه مشارکت کنندگان بپردازد و در نهایت، راه کارهای مناسبی ارائه دهد. یکی از ضروریات درک موقعیت سازمان ورزشی، از دو بعد محیط درونی و بیرونی آن است. محیط درونی، فعالیت های کارکنان، اعضا، فعالیت های اداری برنامه های ورزشی و امکانات را در بر میگیرد. مدیر می تواند با آگاهی از سطوح شغلی، مهارت ها، قابلیت های کارکنان، وظایف و میزان انگیزش، برنامه ریزی مناسب تری داشته باشد. (قاسمی ؛کشکر،1390) به عقیدة خوئل روزز[6]، سازمان بدون راهبرد همانند کشتی بدون ناخداست. از این رو، هر سیستمی که موفق است، باید اهداف مشخص داشته باشد و نحوه و زمان رسیدن به آن اهداف را نیز مشخص سازد.(بلیر[7]،1996) همچنین، در تحقیقی با عنوان "طراحی و تدوین راهبرد توسعة ورزش همگانی استان کرمان" قوت هایی همچون ساخت و احداث ایستگاه های تندرستی در پارک هاو فضای سبز، حضور جامعة جوان و نوجوان استان در ورزش همگانی، دسترسی همگان به فضاها و اماکن ورزشی، مشارکت مردم و مشارکت بخش خصوصی به دست آمد. از مهمترین فرصت ها در ورزش همگانی نیز به تأکید تعالیم دینی بر پرداختن به ورزش، تأکید قانون اساسی، تأکید پزشکان، هزینة کمتر نسبت به دیگر ورزش ها و امکان دسترسی بیشتر می توان اشاره کرد. در نهایت محرز شد که ادارة کل تربیت بدنی استان کرمان در زمینة ورزش همگانی در موقعیت WTقرار دارد که باید از راهبرد تدافعی(تغییر یا رها کردن) استفاده کند. (گودرزی، 1392) راهبرد یعنی چیزی که در ارتباط با چشم انداز بلند مدت شرکت است و تاثیر مهمی بر موقعیت یا شکست شرکت دارد.(حسن جرفی،2011)[8] فرایند راهبردک یعنی اهداف یک سازمان و سیاست های در حال توسعه آن (لاتوری،2013)[9] همچنین برنامه ریزی راهبردک به فرایندهای ترکیبی از طراحی، توسعه و نگهداری مداوم و نظارت بر یک عمل یا مجموعه ای از اقدامات گفته می شود.(اعرابی،1391) تحقیقات نشان داده است عملکرد سازمان هایی که به مدیریت راهبردک می پردازند، بیشتر و بالا تر از دیگر سازمان هاست و دست یابی به یک حلقه ارتباط مناسب بین محیط یک سازمان و راهبرد، ساختار و فرایندهای آن سازمان، آثار مثبتی بر عملکرد دارد.(غفرانی،1387) تحلیل سوات(SWOT)یکی از ابزار های مهمی است که مدیران بدان وسیله اطلاعات را مقایسه می کنند و می توانند با استفاده از آن چهار نوع راهبرد ارائه نمایند که به راهبرد های ST,SO,WO,WTمعروف می باشند. در اجرای راهبرد هایSO سازمان با استفاده از نقاط قوت داخلی می کوشد از فرصتهای خارجی بهرهبرداری نماید. هدف راهبرد WO این است که سازمان با بهرهبرداری از فرصتهای موجود در محیط خارج بکوشد نقاط ضعف داخلی را بهبود بخشد. سازمان ها در اجرای راهبرد ST می کوشند با استفاده از نقاط قوت خود اثرات ناشی از تهدیدات موجود در محیط خارج را کاهش دهند یا آن ها را از بین ببرند. سازمانهایی که راهبرد هایWT را به اجرا در می آورند، حالت تدافعی به خود میگیرند و هدف آنها کم کردن نقاط ضعف داخلی و پرهیز از تهدیدات ناشی از محیط خارجی است.(جوادی پور ؛ سمیع نیا 1392)
شکل1: انتخاب نوع راهبرد
فرصت های متعدد محیطی(OPPORTUNITY)
راهبرد تهاجمی راهبرد محافظه کارانه
راهبرد تنوع راهبرد تدافعی |
تهدیدات محیطی عمده( Treaths)
جوادی پور و سمیع نیا(1392) در تحقیقی با عنوان "تبیین موقعیت راهبردی و ارائه راهبرد توسعه ورزش همگانی در ایران " راهبرد تهاجمی را برای توسعه ورزش همگانی توصیه کرده اند. علاوه براین، زمینه مناسب تقویت فرهنگ ورزش همگانی در کشور را افزایش مشارکت و همکاری فعال سازمان ها و نهادها و به کارگیری تمامی ظرفیت های ملی در راستای رشد و توسعه ورزش همگانی کشور دانستند. سمیع نیا و همکاران (1392)در تحقیقی با عنوان "آسیب شناسی راهبردی ورزش همگانی در ایران" ضمن ارائه راهکارهای توسعه بر اساس مدلSWOT و بررسی موقعیت راهبردک ورزش همگانی، دریافتند که این ورزش بر روی محور مختصاتSWOT از لحاظ عوامل درونی در ناحیه قوت ها و از لحاظ عوامل بیرونی سازمان در ناحیه فرصت ها قرار دارد. نامراتو[10] (2009) به مطالعة "سیاست بنیانگذاری ورزش همگانی منطقه ای در جمهوری چک "پرداخت و فرآیندها و سیاست های ایجاد ورزش همگانی منطقه ای و نیز ارتباط بین دو بخش با ورزش داوطلبانه و ورزش سازمان یافتة همگانی را در جمهوری چک بررسی و روش ها و استراتژی های حوزة پشتیبانی از ورزش های همگانی را در کمیته ها و باشگاه های ورزشی شناسایی کرد. در نهایت، پنج روش ایده آل، تهاجمی، بوروکراسی، سیاسی، وکالتی و حاشیه ای و بر این اساس چهار استراتژی در توسعة ورزش از طریق ورزش همگانی کشف شد : استراتژی توافقی، استراتژی عملگرا ،استراتژی حاشیه ای و استراتژی تفویضی. طبق آخرین سرشماری در سال 1391، استان هرمزگان دارای جمعیتی در حدود1578183بوده وآمار شرکت کننده ها در همایش های پیاده روی استان در سال 1392، 40000 تا 50000 نفر شرکت کننده اعلام شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد 6/0 درصد جمعیت استان در ورزش های همگانی مشارکت داشته اند. (اداره ورزش و جوانان استان هرمزگان ،1392) این آمار به نسبت درصد شرکت کنندگان استان های چهارمحال و بختیاری، لرستان، خراسان جنوبی، ایلام و استان یزد آمار ضعیفی است. (حیدر حسینی،ح.1390) با توجه به آمار به دست آمده در سال 1391، 25هزار نفر که 17/0 درصد جمعیت استان هرمزگان را شامل می شود، مبتلا به فشار خون هستند و 2815نفر که 38/0درصد جمعیت استان را شامل می شود، در اثرسکته های قلبی- عروقی فوت کرده اند. (وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی ،1391) با توجه به آمارها، شمار نیروی انسانی اداره کل ورزش و جوانان استان هرمزگان، مربیان فعال، تعداد مدال ها، داوران فعال، ورزشکاران سازمان یافته در استان هرمزگان تأسف آور است.(هیات ورزش همگانی استان هرمزگان ،1392) بنا بر این با توجه به تأثیرات مثبت ورزش همگانی در زندگی افراد جامعه، رشد و تو سعه امکانات و برنامه ریزی دقیق باید در اولویت کار مسئولان ورزش استان قرار گیرد. بدین ترتیب،آیا نمی توان عامل اصلی در عدم توفیق توسعه ورزش همگانی در این استان را، نداشتن برنامه راهبردی برای این اداره کل دانست؟
روش تحقیق
این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی و به روش توصیفی- پیمایشی می باشد. تجزیه و تحلیل یافتهها در دو بخش انجام شد: در بخش اول، دادههای جمعآوری شده توصیف شدند. در بخش دوم، تحلیل داده ها مبتنی بر استنباط آماری صورت گرفت. در بخش کیفی، جهت روایی پرسشنامه با استفاده از منابع و اطلاعات موجود و مطالعه عوامل بیرونی و درونی تاثیر گذار بر توسعه ورزش همگانی، 93 سوال طراحی گردید و طبق نظر 10 نفر از اساتید دانشگاه ویرایش شد. سپس، به روش دلفی (تز،آنتی تز و سنتز) در زمینة تدوین قوت، ضعف، فرصت و تهدید از دیدگاه های اساتید استفاده شد که سرانجام شکل نهایی پرسشنامه با 63 سؤال، طراحی و تنظیم گردید.
در ادامه پس از دریافت نظرات اساتید و صاحب نظران در این زمینه به منظور جمع آوری داده ها، به طراحی گویه های پرسشنامه همّت گمارده شد. در بخش نظرسنجی، از پرسشنامه های محقق ساختة حاوی سؤالات باز و همچنین سؤالات بسته پاسخ [11]PEST SCAN - پس از ارزیابی روایی محتوایی و محاسبةضریب آلفای کرونباخ87/0- استفاده شد. جامعه پژوهش حاضر، 120نفر در نظر گرفته شد که شامل کلیه کارشناسان وصاحبنظرانی است که در زمینه فعالیت های ورزشی در استان هرمزگان نقش داشتند و عبارت بودند از: اعضای هیأت علمی، اساتید تربیت بدنی و علوم ورزشی مؤسّسات آموزش عالی استان، مدیران و کارشناسان ورزشی استان، دانشجویان کارشناس ارشد مدیریت ورزشی و کلیه مسئولان ورزش همگانی استان هرمزگان. علی رغم تلاش پژوهشگر، تعداد پرسشنامه های برگشتی تکمیل شده و قابل استفاده در تحلیل های آماری 99 پرسشنامه بود .پس از تجزیه و تحلیل داده های حاصل از بررسی مدارک و مستندات، مطالعات تطبیقی و نظرسنجی های به عمل آمده،93 سوال طراحی گردید که در قالب عوامل درونی و بیرونی تقسیم بندی شدند. سپس جهت تعیین اعتبار صوری از نمونه تحقیق حاضر، خواسته شد که هر یک از سؤالات را از لحاظ محتوایی مورد بررسی قرار دهند. سپس در راستای افزایش روایی پرسشنامه، بازنگری صورت گرفت که سرانجام شکل نهایی پرسشنامه با 63 سؤال، طراحی و تنظیم گردید. برای تجزیه و تحلیل یافتهها، از شاخصهای آمار توصیفی شامل فراوانی، درصد میانگین و انحراف معیار، آزمون دو جملهای که معادل ناپارامتری آزمون t-testاست، آزمون فریدمن و نیز تحلیل واریانس استفاده شد. ترکیب افرادی که پرسشنامه را تکمیل کردند در جدول1 آمده است:
جدول1: ترکیب افراد تکمیل کنندة پرسشنامة SWOT ورزش همگانی
|
مدیران وکارشناسان تربیت بدنی |
اعضای هیأت علمی |
اساتید تربیت بدنی موسسات عالی |
دانشجویان ارشد مدیریت ورزشی |
مسئولان ورزش همگانى |
مجموع |
|
26 |
7 |
10 |
39 |
17 |
99 |
یافته های پژوهش
این قسمت به ارائه یافته های پژوهش اختصاص یافته است. به این منظور ابتدا معنی داری اهمیت هر یک از گویه ها توسط آزمون دو جمله ای بررسی شد. سپس رتبه بندی اهمیت گویه ها ارائه و در نهایت، به وسیله ماتریس عوامل داخلی و خارجی جایگاه ورزش همگانی در استان هرمزگان مشخص شد.
جدول 2: نتایج آزمون فریدمن در اولویت بندی قوت های ورزش همگانی استان هرمزگان
|
شماره گویه |
گویه |
میانگن رتبه |
اولویت |
|
21 |
برنامه های بلند مدّت و کوتاه مدّت جهت توسعه ورزش همگانی استان |
37/4 |
اول |
|
19 |
فرهنگ ورزش پذیری و مشارکت مردم استان در ورزش همگانی |
33/4 |
دوم |
|
23 |
ساخت و احداث ایستگاه های تندرستی در فضاهای سبز و پارک ها |
18/4 |
سوم |
جدول 3: نتایج آزمون فریدمن در اولویت نقاط ضعف ورزش همگانی استان هرمزگان
|
شماره گویه |
گویه |
میانگن رتبه |
اولویت |
|
28 |
نظام نگهداری و تعمیرامکانات و تجهیزات ورزش همگانی استان |
17/10 |
اول |
|
30 |
توجه به ورزش همگانی معلولان استان |
98/9 |
دوم |
|
17 |
برخورداری ساختار ورزشی استان از نیروهای بومی متخصص |
50/9 |
سوم |
جدول 4: نتایج آزمون فریدمن در اولویت بندی فرصت های ورزش همگانی استان هرمزگان
|
شماره گویه |
گویه |
میانگین رتیه |
اولویت بندی |
|
27 |
نوع سرگرمی های موجود برای جوانان |
92/18 |
اول |
|
20 |
تلاش هیات همگانی برای اعمال نفوذ بر قانون گذاران |
78/16 |
دوم |
|
25 |
وجهه هیأت همگانی در استان |
50/16 |
سوم |
جدول 5: نتایج آزمون فریدمن در اولویت بندی تهدید های ورزش همگانی استان هرمزگان
|
شماره گویه |
گویه |
میانگین رتیه |
اولویت بندی |
|
14 |
گرایش جوانان به مواد مخدر و فاصله آنان از ورزش |
77/3 |
اول |
|
1 |
افزایش تورم موجود در جامعه و عوامل اقتصادی موثر بر فعالیت های ورزش همگانی |
75/3 |
دوم |
|
30 |
نفوذ فرهنگ جوان پسند غربی در استان |
68/3 |
سوم |
جدول 6: ماتریس عوامل تاثیر گذار داخلی در ورزش همگانی استان هرمزگان
|
شماره گویه |
قوت |
وزن |
رتبه |
وزن * رتبه |
|
21 |
برنامه های بلند مدّت و کوتاه مدّت جهت توسعه ورزش همگانی استان |
149/0 |
4.10 |
62/0 |
|
19 |
فرهنگ ورزش پذیری و مشارکت مردم استان در ورزش همگانی |
149/0 |
4.10 |
62/0 |
|
9 |
تحت پوشش داشتن بیش از15رشته ورزشى با ماهیت همگانى |
145/0 |
3.95 |
57/0 |
|
23 |
ساخت و احداث ایستگاه های تندرستی در فضاهای سبزو پارک ها |
144/0 |
3.92 |
56/0 |
|
26 |
وجود باشگاه های متعدد در استان |
139/0 |
3.83 |
53/0 |
|
6 |
برگزارىرویدادها ازجمله پیادهروىخانوادگى،همایش هاى دو و پیادهروی، جشنواره هاى بومى- محلى |
138/0 |
3.79 |
52/0 |
|
10 |
وجود آیین نامه ها و دستورالعمل های مکتوب و رسمی |
136/0 |
3.69 |
50/0 |
|
جمع |
1 |
36/27 |
92/3 |
|
|
شماره گویه |
ضعف |
وزن |
رتبه |
وزن * رتبه |
|
28 |
نظام نگهداری و تعمیرامکانات و تجهیزات ورزش همگانی استان |
066/0 |
4.16 |
27/0 |
|
30 |
توجه به ورزش همگانی معلولان استان |
066/0 |
4.15 |
27/0 |
|
17 |
برخورداری ساختار ورزشی استان از نیروهای بومی متخصص |
064/0 |
4.03 |
26/0 |
|
14 |
توجه به برنامه ها و تحقیقات کاربردی در حیطه ورزش همگانی |
063/0 |
3.97 |
25/0 |
|
5 |
کمّیت امکانات و تجهیزات در ورزش همگانی استان |
063/0 |
3.97 |
25/0 |
|
15 |
مشتری گرایی و کیفیت ارایه خدمات توسط ورزش همگانی |
063/0 |
3.97 |
25/0 |
|
11 |
توجّه به ورزش همگانی روستائیان و نقاط محروم شهرهای استان |
062/0 |
3.93 |
24/0 |
|
27 |
وجود سیستم دقیق کنترل وارزیابی در ورزش همگانی استان |
062/0 |
3.92 |
24/0 |
|
29 |
به روز بودن امکانات و زیر ساخت های ورزش همگانی استان از لحاظ کیفیت |
062/0 |
3.90 |
24/0 |
|
12 |
تعامل و هماهنگی بین ادارات استان و سازمان ها در برگزاری همایش های همگانی |
061/0 |
3.88 |
23/0 |
|
8 |
نظام شناسایی جذب و حمایت از منابع انسانی متخصص |
061/0 |
3.88 |
23/0 |
|
1 |
کمّیت نیروی انسانی ورزش همگانی |
061/0 |
3.87 |
23/0 |
|
16 |
تساوی امکانات و فرصت های ورزش همگانی در بخش زنان و مردان استان |
061/0 |
3.86 |
23/0 |
|
18 |
مدیریت و سیاست واحد در هیأت همگانی |
061/0 |
3.84 |
23/0 |
|
4 |
اعتبارات هیأت ورزش همگانی |
060/0 |
3.81 |
22/0 |
|
22 |
توجه به ورزش همگانی بانوان استان |
060/0 |
3.79 |
22/0 |
|
|
جمع |
1 |
93/62 |
86/3 |
جدول 7: ماتریس عوامل تاثیر گذار بیرونی در ورزش همگانی استان هرمزگان
|
شماره گویه |
فرصت |
وزن |
رتبه |
وزن * رتبه |
|
2 |
فرمایشات مقام معظم رهبری در خصوص ورزش همگانی |
04/0 |
25/4 |
17/0 |
|
3 |
حضور جامعه جوان و نوجوان استان در ورزش همگانی |
039/0 |
13/4 |
162/0 |
|
4 |
سهم هیأت همگانی از تولید ناخالص ملی |
031/0 |
30/3 |
102/0 |
|
5 |
سهم رسانه ها در ورزش همگانی |
038/0 |
4 |
152/0 |
|
6 |
شناخت مردم استان ازجایگاه ورزش همگانی به عنوان یک ضرورت فردی واجتماعی |
038/0 |
4 |
152/0 |
|
7 |
نظام برنامه ریزی در جهت پیشبرد اهداف ورزش همگانی |
038/0 |
4 |
152/0 |
|
9 |
توجه و عنایت ویژه مسئولان ارشد و پزشکان به امر توسعه ورزش همگانی |
037/0 |
94/3 |
146/0 |
|
10 |
وجودصنایع بزرگ اقتصادی به عنوان اسپانسر مالی جهت توسعه ورزش همگانی |
038/0 |
4 |
152/0 |
|
11 |
میزان اهمیت ادارات وسازمان ها به ورزش کارکنان |
037/0 |
89/3 |
144/0 |
|
13 |
تعداد اماکن سرپوشیده در فصول گرم سال |
036/0 |
75/3 |
135/0 |
|
15 |
سرعت پیشرفت وتکمیل پروژه های ورزشی |
037/0 |
89/3 |
144/0 |
|
16 |
وجود نهادهای مردمی ومراکز مذهبی درگسترش ورزش همگانی استان |
033/0 |
43/3 |
115/0 |
|
18 |
شمار دانش آموختگان رشته تربیت بدنی در استان و امکان استفاده از آنها در پایگاه های ورزش همگانی |
039/0 |
15/4 |
162/0 |
|
19 |
مشارکت دستگاه های دولتی استان در امر توسعه ورزش همگانی |
039/0 |
08/4 |
159/0 |
|
20 |
تلاش هیات همگانی برای اعمال نفوذ بر قانون گذاران |
034/0 |
59/3 |
122/0 |
|
21 |
تنوع ورزش های بومی ومحلی استان |
038/0 |
04/4 |
153/0 |
|
22 |
حمایت و مشارکت بخش خصوصی در ورزش های همگانی استان |
032/0 |
35/3 |
107/0 |
|
23 |
دید گاه های مسئولان سایر ادارات در ترویج ورزش همگانی |
033/0 |
51/3 |
116/0 |
|
24 |
تاکید قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مبنی بر رایگان بودن ورزش برای کلّیه اقشار |
039/0 |
15/4 |
162/0 |
|
25 |
وجهه هیأت همگانی در استان |
032/0 |
38/3 |
108/0 |
|
26 |
هماهنگی و انسجام در بین هیأت های ورزش قهرمانی، همگانی و حرفه ای |
035/0 |
69/3 |
129/0 |
|
27 |
نوع سرگرمی های موجود برای جوانان |
037/0 |
90/3 |
144/0 |
|
28 |
تاکید تعالیم الهام بخش اسلامی به امر ورزش |
031/0 |
31/4 |
134/0 |
|
29 |
روند خصوصی سازی |
036/0 |
77/3 |
136/0 |
|
31 |
وجود جازبه های طبیعی برای فعالیت های ورزش همگانی از جمله وجود دریا در استان |
042/0 |
42/4 |
186/0 |
|
32 |
وجود چشم انداز 20 ساله ورزش همگانی کشور |
037/0 |
94/3 |
146/0 |
|
33 |
ارتباط متقابل باصدا و سیمای مرکز استان و دیگر رسانه های جمعی |
041/0 |
23/4 |
173/0 |
|
|
جمع |
1 |
14/105 |
863/3 |
جدول 8 : ماتریس عوامل تاثیر گذار بیرونی در ورزشهمگانی استان هرمزگان
|
شماره گویه |
تهدید ها |
وزن |
رتبه |
وزن * رتبه |
|
1 |
افزایش تورم موجود در جامعه و عوامل اقتصادی موثر بر فعالیت های ورزش همگانی |
184/0 |
35/4 |
801/0 |
|
8 |
کمبود سهم ورزش در سبد خانوار |
163/0 |
84/3 |
631/0 |
|
12 |
تغییر ساختارشهری و روش زندگی مردم استان |
168/0 |
97/3 |
666/0 |
|
14 |
گرایش جوانان به مواد مخدر و فاصله آنان از ورزش |
190/0 |
54/4 |
863/0 |
|
17 |
تاثیر پذیری هیات ورزش همگانی از جریانات سیاسی |
148/0 |
60/3 |
533/0 |
|
30 |
نفوذ فرهنگ جوان پسند غربی در استان |
165/0 |
96/3 |
653/0 |
|
|
جمع |
1 |
26/24 |
147/4 |
جدول 9: آمار توصیفی
|
|
تعداد |
حداقل |
حداکثر |
میانگین |
انحراف |
|
قوتها |
93 |
00/1 |
80/1 |
2925/1 |
22566/0 |
|
ضعفها |
84 |
00/1 |
94/1 |
6778/1 |
21574/0 |
|
SW |
78 |
88/- |
14/0 |
3308/0- |
21599/0 |
|
فرصتها |
95 |
04/1 |
43/1 |
1896/1 |
14726/0 |
|
تهدیدها |
99 |
00/1 |
2 |
7795/1 |
28255/0 |
|
OT |
95 |
96/0- |
07/0 |
5807/0 |
33562/0 |
برای تجزیه و تحلیل همزمان عوامل درونی و بیرونی از ماتریس درونی و بیرونی استفاد شد. برای تعیین موقعیت و نوع استراتژی ورزش همگانی استان هرمزگان، از تفاضل میانگین قوتها و ضعفها و تفاضل میانگین فرصتها و تهدیدها استفاده و در نمودار تعیین ماتریس قرارداده شد.(جدول 9)
شکل2: نمودار متقاطع برای تعیین ماتریس SWOT جایگاه ورزش همگانی در استان هرمزگان
در نمودارSWOT، جایگاه ورزش همگانی استان هرمزگان به سمت فرصت ها و نقاط ضعف تمایل پیدا می کند. بنابراین برای پیشرفت ورزش همگانی در استان هرمزگان، مسئولان و متولیان امر ورزش همگانی باید راهبرد بازنگری (WO) را بیش از سایر راهبرد ها مد نظر قرار دهند. در راهبرد های بازنگری سعی بر بهره گیری از فرصت های بیرونی در جهت رفع نقاط ضعف درونی می باشد.(شکل 1)
سازمان باید بتواند نقاط ضعف و موارد آسیب پذیر خود را در داخل سازمان رفع کند و مزایای محیط بیرون از قبیل وجود نهادهای مردمی و مراکز مذهبی در گسترش ورزش همگانی استان، تلاش هیأت همگانی برای اعمال نفوذ بر قانون گذاران، تنوع ورزش های بومی ومحلی استان، حمایت و مشارکت بخش خصوصی در ورزش های همگانی استان، وجود جاذبه های طبیعی برای فعالیت های ورزش همگانی از جمله وجود دریا در استان را برای حل مشکلات خود به خدمت بگیرد. همچنین مشارکت با سازمان های قوی دارای تکنولوژی خاص و استخدام افراد واجد شرایط و آموزش آنها در زمره استراتژی هایی است که می تواند به سازمان کمک کند.
بحث و نتیجه گیری
برنامه های بلند مدّت و کوتاه مدّت جهت توسعه ورزش همگانی استان و فرهنگ ورزش پذیری در کنار برگزاری همایشهای پیادهروى خانوادگى، دو و پیادهروی و مشارکت مردم استان و و وجود باشگاه های متعدد در استان، از نقاط قوت ورزش های همگانی استان می باشد- اهمیت این موضوع به گونه ای است که در اغلب پژوهشهای داخلی و خارجی به آن اشاره شده است. این نتایج با مطالعات جوادی پور (1392)، گودرزی(1392)، سمیع نیا(1392) و حیدر حسینی (1390) همسو، اما از لحاظ اولویت بندی شاخص ها با آنها متفاوت است و با پژوهش های دانشگاه هوستون ویکتوریا(2006) همسویی ندارد. ایجاد ایستگاه های تندرستی بخصوص در سواحل دریا باعث توانمند شدن هیات ورزش همگانی در استان گردیده است.
ضعف های ورزش همگانی استان هرمزگان عبارت اند از: کمّیت نیروی انسانی ورزش همگانی، اعتبارات هیأت ورزش همگانی، کمّیت امکانات و تجهیزات در ورزش همگانی استان ، توجّه به ورزش همگانی روستاییان و نقاط محروم شهرهای استان، نظام شناسایی جذب و حمایت از منابع انسانی متخصص، توجه به برنامه ها و تحقیقات کاربردی در حیطه ورزش همگانی، مشتری گرایی و کیفیت ارایه خدمات توسط ورزش همگانی، تعامل و هماهنگی بین ادارات استان و سازمان ها در برگزاری همایش های همگانی، تساوی امکانات ورزش همگانی در بخش زنان و مردان استان، برخورداری ساختار ورزشی استان از نیروهای بومی متخصّص، مدیریت و سیاست واحد در هیأت همگانی، توجه به ورزش همگانی بانوان استان، وجود سیستم دقیق کنترل و ارزیابی در ورزش همگانی استان، نظام نگهداری و تعمیرامکانات و تجهیزات ورزش همگانی استان، به روز بودن امکانات و زیر ساخت های ورزش همگانی استان از لحاظ کیفیت و توجه به ورزش همگانی معلولان استان. به نتایج همسو با این تحقیق به مطالعات جوادیپور(1392)، گودرزی(1392)، حیدرحسینی(1390) و غفرانی(1387)می توان اشاره کرد. در دانشکدة تربیت بدنی مونتکالر[12](2009) تجزیه و تحلیل SWOT نشان داد کمبود اعتبارات و امکانات،ضعف مالی بعضی از دانشجویان و ضعف در همکاری بین دانشکده های دانشگاه از مهمترین نقاط ضعف دانشکدهاند. وجود صنایع بزرگ تولیدی و خدماتی جهت جذب آنها به عنوان حامیان مالی در ورزش شرایط بسیار مطلوب و فرصت خوبی را در اختیار ادارات تربیتبدنی قرار داده تا با استفاده از این پتانسیل موجود در جهت رشد هرچه بهتر ورزشهمگانی استان هرمزگان گام بردارند. پیشنهاد میشود که اداره کل ورزش و جوانان استان هرمزگان با استفاده از توسعه علوم ورزشی روز دنیا که هر روز در حوزه های مختلف در حال گسترش است، زمینه ارتقای دانش و مهارت های مدیران، مربیان، ورزشکاران و سایر دست اندرکاران را فراهم نماید. ضروری است که برای غنی سازی اوقات فراغت مردم گردشگاه هایی احداث شود که در آن امکانات تفریح، مربی ورزش همگانی و برنامه های مفید و مفرح برای عموم مردم پیش بینی شده باشد.
فرصت های ورزش همگانی استان هرمزگاننیز به قرار زیر اند: فرمایشات مقام معظم رهبری در مورد ورزش همگانی، حضور جامعه جوان و نوجوان استان در ورزش همگانی، حضور جامعه جوان و نوجوان استان در ورزش همگانی، سهم هیأت همگانی از تولید ناخالص ملی، سهم رسانه ها در ورزش همگانی، شناخت مردم استان از جایگاه ورزش همگانی به عنوان یک ضرورت فردی و اجتماعی، نظام برنامه ریزی در جهت پیشبرد اهداف ورزش همگانی، توجه و عنایت ویژه مسئولان ارشد وپزشکان به امر توسعه ورزش همگانی، وجود صنایع بزرگ اقتصادی به عنوان اسپانسر مالی جهت توسعه ورزش همگانی، میزان اهمیت ادارات وسازمان ها به ورزش کارکنان، تعداد اماکن سرپوشیده در فصول گرم سال، سرعت پیشرفت وتکمیل پروژه های ورزشی، شمار دانش آموختگان رشته تربیت بدنی در استان و امکان استفاده از آنها در پایگاه های ورزش همگانی، مشارکت دستگاه های دولتی استان در امر توسعه ورزش همگانی، تلاش هیأت همگانی برای اعمال نفوذ بر قانون گذاران، حمایت و مشارکت بخش خصوصی در ورزش های همگانی استان، دید گاه های مسئولان سایر ادارات در ترویج ورزش همگانی، تاکید قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مبنی بر رایگان بودن ورزش برای کلّیه اقشار، وجهه هیأت همگانی در استان، هماهنگی و انسجام در بین هیأت های ورزش قهرمانی، همگانی و حرفه ای، نوع سرگرمی های موجود برای جوانان، تاکید تعالیم الهام بخش اسلامی به امر ورزش، روند خصوصی سازی، وجود جاذبه های طبیعی برای فعالیت های ورزش همگانی از جمله وجود دریا در استان، وجود چشم انداز 20 ساله ورزش همگانی کشور و ارتباط متقابل باصدا و سیمای مرکز استان و دیگر رسانه های جمعی. نتایج تحقیقات گودرزی(1392)، شعبانی بهار(1391)، حیدر حسینی (1390)، غفرانی (1387) و سمیع نیا (1392) همسو با نتایج حاصله می باشد که به عواملی چون وجود تعالیم الهام بخش اسلام در زمینة ورزش و تأکید قانون اساسی بر آن و توجه مسئولان ارشد و پزشکان به امر توسعه ورزش همگانی، استقبال مردم از فعالیت های ورزشی، افزایش نقش مطبوعات و رسانه ها در ورزش استان، جوان بودن جمعیت و وجود استعدادهای ورزشی بی شمار در سطح استان و وجود مؤسسات اقتصادى اشاره شده است؛ اما در تحقیقات ولاتسکا(1990) و وینتر(2001) نکاتی پیرامون جذب حامیان مالی در امر توسعة ورزش همگانی بیان شده است. یکی از مهمترین فرصت هایی که در این تحقیق به آن اشاره شده، وجود سواحل زیبا و بکر است که در تحقیقات دیگر به آن اشاره ای نشده است.
به مسئولان ورزشی پیشنهاد می شود که به فراخور امکانات و توانمندی های سازمانی، به ورزش های ساحلی و آبی (قایق سواری، ماهی گیری، موج سواری، غواصی و ورزش های ساحلی مانند فوتسال، والیبال و هندبال ساحلی) اهمیت بیشتری داده شود و زمینه سرمایه گذاری توسط بخش خصوصی و غیر دولتی فراهم گردد.
تهدیدهای ورزش همگانی استان هرمزگان نیز عبارت اند از: افزایش تورم موجود در جامعه و عوامل اقتصادی موثر بر فعالیت های ورزش همگانی، کمبود سهم ورزش در سبد خانوار، تغییر ساختار شهری و روش زندگی مردم استان، گرایش جوانان به مواد مخدر و فاصله آنان از ورزش، تاثیر پذیری هیأت ورزش همگانی از جریانات سیاسی و نفوذ فرهنگ جوانپسند غربی در استان که با مطالعات گودرزی (1392)، غفرانی (1387) و شعبانی بهار (1391) همخوانی دارد و با تحقیقات جوادی پور (1392) و سمیع نیا (1392) ناهمسوست.
با توجه به بررسی های به عمل آمده، مسئولان با تشویق ورزش همگانی در سطح محله ها و در مکان های عمومی و تاسیس زمین های ورزشی چند منظوره در هر محله و فراهم کردن تسهیلات و برنامههای ورزشی در محل کار افراد میتوانند انگیزه آنها را بالا ببرند. نتایج حاصله در اولویت بندی مؤلفه های مورد مطالعه (نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت ها و تهدیدها) نشان داد که در خصوص عوامل بیرونی تأثیرگذار بر ورزش همگانی در استان هرمزگان، فرصت های موجود بسیار زیاد است و در خصوص عوامل درونی تأثیرگذار بر ورزش همگانی نقاط ضعف موجود در استان بیشتر است. بنابراین در نمودارSWOT، جایگاه ورزش همگانی استان هرمزگان به سمت فرصت ها و نقاط ضعف تمایل پیدا می کند. پس، پیشرفت ورزش همگانی در استان هرمزگان ایجاب می کند که مسئولان و متولیان امر ورزش همگانی راهبرد بازنگری (WO) را بیش از سایر راهبرد ها مد نظر قرار دهند. در راهبرد های بازنگری، سعی بر بهره گیری از فرصت های بیرونی در جهت رفع نقاط ضعف درونی می باشد. سازمان باید بتواند نقاط ضعف و موارد آسیب پذیر خود را در داخل سازمان رفع کند و مزایای محیط بیرون از قبیل وجود نهادهای مردمی و مراکز مذهبی در گسترش ورزش همگانی استان، تلاش هیأت همگانی برای اعمال نفوذ بر قانون گذاران، تنوع ورزش های بومی و محلی استان، حمایت و مشارکت بخش خصوصی در ورزش های همگانی استان، وجود جازبههای طبیعی برای فعالیت های ورزش همگانی از جمله وجود دریا در استان را برای حل مشکلات خود به خدمت بگیرد. مشارکت با سازمان های قوی دارای تکنولوژی خاص و استفاده از افراد واجد شرایط و آموزش آنها در زمره این دسته از استراتژی ها قرار دارد. در مطالعات گودرزی و هنری (1385) به جایگاه قرار گرفتن ناحیه مورد مطالعه در ماتریس SWOT و اتخاذ راهبرد های مناسب اشاره شده است، اما با تحقیقات جوادی پور(1392) و گودرزی(1392) ناهمسوست. در تحقیقات جوادی پور چون موقعیت راهبردی کل ایران مورد بررسی قرار گرفته، رتبهبندی عوامل درونی و بیرونی متفاوت است و در تحقیقات گودرزی نیز بنا به موقعیت مکانی استان کرمان، شاخص های مورد ارزیابی متفاوت است. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که ادارة کل تربیت بدنی استان براساس ماتریس ارزیابی عوامل درونی(قوت ها و ضعف ها) دارای ضعف و به لحاظ عوامل بیرونی)فرصت ها و تهدیدها (با تهدید رو به روست.
بدین ترتیب، سازمان باید برای پیشبرد اهداف خود از دانشآموختگان تربیت بدنی در پایگاه های ورزشی و متخصصان در امر توسعه ورزش بهره ببرد و با توجه بیشتر به ورزش زنان و معلولان و تامین سرانه و توزیع عادلانه فضاها و امکانات ورزشی و طراحی و استقرار نظام برنامه ریزی فراگیر و یک پارچه و همچنین حمایت از NGO های فعال در ورزش همگانی زمینه تحقق اهداف خود را فراهم آورد. همچنین، ضروری است که دست اندرکاران ورزش همگانی از جمله سازمان تربیت بدنی، اداره کل ورزش و جوانان و روسای هیات ورزش همگانی در استان با توجه به اهمیت و ضرورت این ورزش در حفظ و ارتقای سلامت سرمایه های ملی که همانا نیروهای انسانی هر جامعه می باشند، با بهره گیری از نقاط قوت و فرصتهای منطقه، در صدد رفع ضعفها و تهدیدها برآیند.
منابع
- آزاد، احمد (1381) مبانی تربیت بدنی و ورزش. چاپ سوم، تهران:انتشارات نور
- اعرابی، محمد (1391) مبانی مدیریت راهبردک. چاپ سوم، تهران: دفتر پژو هش های فرهنگی، ص20
- جوادی پور، محمد و سمیع نیا، مونا (1392) "تبیین موقعیت راهبردی و ارائه راهبرد توسعه ورزش همگانی در ایران".پژوهش های مدیریت ورزشی و علوم حرکتی. 3(5) :15-28.
- حیدر حسینی، حامد (1390) "طراحی و تدوین راهبرد توسعه ورزش قهرمانی و همگانی استان یزد". طرح پژوهشی دانشگاه پیام نور
- رضوی، سید محمدحسین و نیازی، سید محمد (1393) "طراحی و تدوین راهبرد توسعه ورزش همگانی شهر مشهد". پژوهشکده مدیریت ورزشی.
- غفرانی، محسن (1387) "طراحی و تدوین استراتژی توسعة ورزش قهرمانی و همگانی استان سیستان و بلوچستان". رسالةدکتری، دانشگاه تهران.
- سعیدی، س (1390) "نقش ورزش در ایجاد جامعه سالم با رویکرد پیشگیری از اعتیاد". ششمین همایش ملی دانشجویان تربیت بدنی و علوم ورزشی.
– سمیع نیا، مونا و جوادی پور، محمد (1392) "آسیب شناسی راهبردی ورزش همگانی در ایران و ارائه راهکارهای توسعه براساس مدل"SWOT.پژوهش هاى کاربردى در مدیریت ورزشى. شماره 20، ص221-238.
- شعبانی بهار، غلامرضا (1391)"تحلیل راهبردی درونی بیرونی SWOT اداره کل تربیت بدنی استان همدان". مطالعات مدیریت ورزشی. شماره 13. ص281-296.
- قاسمی، حمید و کشگر، سارا (1390) راهنمای مطالعات راهبردک در ورزش.
- گودرزی، محمود (1392) "طراحی و تدوین راهبرد توسعة ورزش همگانی استان کرمان". مدیریت ورزشی. ص 149-172.
- معدنکن، محمد (1369) نقش ورزش در جلوگیری از انحرافات اخلاقی جوانان. تهران: سازمان برنامه و بودجه
- · Blair, S. N. I M. Booth, I. Gyarfas, H. Iwane, B. Mari, V. Matsudo. Et al(1996) "Development of public policy and physically activity inititatives internationally". Sport Medicine21. PP:157-163.
- · Hassan. Jorfia , Saeid Jorfib (2011) "A Strategic Operations Management: Investigating the Factors Impacting Communication Effectiveness and Job Satisfaction". Procedia Soci12
- · Hallal, P. C., Andersen, L. B., Bull, F. C., Guthold, R., Haskell, W., & Ekelund, U. (2012) "Global physical activity levels: Surveillance progress". Pit falls, and prospects, The Lancet. Vol. 380, Pp: 247–257.
- · University of Houston- Victoria (2006) SWOT analysis.
- · latorry Goes ، m& Javier Blanco،f. (2013) "Strategic Management as Key to Improve the Quality of Education Procedia ". Social and Behavioral Sciences 81 ( 2013 ) 270 – 274al and Behavioral Sciences 24 1596–1605.
- · Montclair State University Strategic Plan (2009) STRATEGIC PLAN . UNIT Department of Exercise Science and Physical Education(ESPE), ue to Provost, April 30.
- · Malaysia national Olympic committee (2007)
- · Numerato, D. (2009)The institutionalization of regional public sport policy inthe Czech Republic. Inter.
- · Vinther Per. (2001) "No money no sport". Olympic Message, No. 42. PP: 65-68.
- · Wolanskat . (1990) "Changing society, Changing values of sport for all policy in Poland". Book of abstracts world congress on sport for all jane 3-7tammere Finland.
- · Zorba, E. Komur, S. (2010) "Attitudes towards Recreation, Its Progress and Expectations in Turkey". International Conference on Higher Education Innovation, May 16 – 19, Kiev, Ukraine, Page: 208–209.
- · Zorba ,E. (2013) "The Perception of Sport for All in the World and in Turkey". The Online Journal of Recreation and Sport. Volume. 2, Issue 1
)