نقش ورزش در پیشگیری از وقوع جرم

حسین کردلو[1]

سید احمد سجادی[2]

 سید محمد حسین رضوی[3]

محمد رمضان زاده[4]

تاریخ دریافت مقاله: 9/9/1393

                                                                                 تاریخ پذیرش مقاله:20/2/1394

مقدمه

جرم، به عنوان یک پدیدة دائمی وعمومی، مهمان ناخوانده و مزاحم جوامع بشری بوده و هست. فراگیری این پدیده به حدّی است که نمی‌توان جامعه‌ای را یافت که از پیامدها و تبعات آن در امان باشد. این عارضه اجتماعی مختص جامعه خاصی نبوده، هر چند شکل و میزان آن، بر حسب شرایط و اوضاع و احوال هر جامعه در نوسان و دگرگونی است (کرمی، 1385: 91). با  وجود توجه به صور گوناگون جرم و تعاریف زیادی که از سوی محققان و صاحب نظران درباره جرم شده است،  هنوز تعریف جامعی که مورد پذیرش همگان باشد، وجود ندارد. به عبارت دیگر، ممکن است آنچه از نظر فردی جرم محسوب می‌شود، از نظر دیگری نه تنها عنوان جرم به خود نگیرد، بلکه حتی عملی پسندیده به شمار آید (شامبیاتی، 1384: 213). علمای حقوق کیفری نیز هر یک، جرم را به گونه‌ای تعریف کرده‌‌اند. هر یک از این تعاریف، اغلب از گرایش­های نظری مکتب‌های خاصی ملهم شده است. برای نمونه، مکتب عدالت مطلق، جرم را «هر فعل مغایر اخلاق و عدالت» تعریف کرده است یا بنا به تعریف گارو فالو یکی از بنیانگذاران دانش جرم شناسی، جرم عبارت است از تعرض به احساس اخلاقی بشر یعنی «جریحه دار کردن آن بخش از حس اخلاقی که احساسات بنیادی نوع خواهانه یعنی شفقت و درستکاری را شامل می‌شود.» (اردبیلی، 1386: 119). به طور کلی جرم به هر فعل یا ترک فعلی که قانون برای آن مجازات یا اقدامات تأمینی، تنبیهی و تربیتی در نظر گرفته باشد، اطلاق می­شود (ماده 2 قانون مجازات اسلامی). همچنین، اقدام به عملی برخلاف موازین، مقررات، قوانین و معیارهای ارزش فرهنگی هر جامعه، در آن جامعه بزهکاری یا جرم تلقی می شود و کسانی که مرتکب چنین اعمال خلافی می­گردند، «مجرم»^[5] یا «بزهکار»^[6] نامیده می­شوند (شیرعلی، 1389: 111).

پژوهشگران معتقدند دنیای امروز به شدت نیازمند عزمی راسخ و تلاشی فراگیر برای کاهش فرصت­ها و کمرنگ کردن انگیزه­های مجرمانه در افراد است تا از این طریق بتواند تا حدود زیادی از شدت بزهکاری و جرم در جامعه بکاهد. این امر مستلزم یک سری اقدامات پیشگیرانه از جرم است. به همین دلیل موضوع پیشگیری از جرم و بزهکاری همواره یکی از مباحث مهم در جوامع بوده است که از طریق اعِمال    سیاست­های جنایی، اجتماعی و فرهنگی پیشگیرانه تحقق می­یابد (بیات و همکاران، 1387: 64). بکاریا^[7](1764) برای نخستین بار، اندیشه پیشگیری از جرم را مطرح نمود و تأکید داشت که پیشگیری بهتر از مجازات است و بهتر است از جرایم جلوگیری شود تا اینکه مجرمان مجازات گردند (بابایی، 1387: 26). اما در یک تعریف کلی، «مرکز بین المللی پیشگیری از جرایم»^[8] پیشگیری از جرم را چنین تعریف می­کند: «هر عملی که باعث کاهش بزهکاری، خشونت و ناامنی از طریق مشخص کردن و حل کردن عوامل    ایجاد­کننده این مشکلات به روش علمی شود، پیشگیری از جرایم است». بنابراین می­توان گفت که پیشگیری، انجام اقدام­های احتیاطی برای جلوگیری از اتفاقات بد و ناخواسته می­باشد (بیات و همکاران، 1387: 66).

در حال حاضر، بسیاری از مراکز ویژه تخلفات نوجوانان از برنامه­های تفریحی- ورزشی اوقات فراغت به منظور کنترل، پیشگیری و اصلاح بزهکاری استفاده می­کنند. ورزش به عنوان یکی از فعالیت­های مهم اوقات فراغت، از اشکال مهم کنترل اجتماعی به حساب می­آید و دارای اهداف تربیتی نیز می باشد. در حالی که بسیاری، بزهکاری را به مثابه شکست جامعه در انتقال ارزش­های مثبت به نسل جدید خود دانسته­اند، ورزش­های سازمان یافته می­تواند سطح تعهد نوجوانان به ارزش­ها و نهادهای عرفی را افزایش دهد و در نتیجه موجب کاهش بزهکاری شود (علی­وردی­نیا و همکاران¹، 1387: 72).

پیشگیری از جرم هدف اصلی ورزش و فعالیت بدنی نمی‌باشد، بلکه یکی از نتایج فرعی بسیار مثبت آن محسوب می­شود (کامرون و همکاران، 1388: 85). ورزش در کاهش ناسازگاری­های فردی و اجتماعی و کاهش فشارهای روانی مؤثر است و تعادل روانی ارگانیزم را برقرار می‎سازد. افراد از طریق شرکت در فعالیت‎های حرکتی از نظر ذهنی، جسمی و روانی تعادل لازم را کسب می‎نمایند و توانایی مقابله با مشکلات و فشارهای ناشی از زندگی مدرن را به دست خواهند آورد و همانطور که مشخص شده است، جرم، نتیجه جمع جبری عوامل مؤثر در بزهکاری است که تحت تأثیر تعارضات گوناگون و مناقشات روانی و فشار بر نقاط ضعف شخصیت افراد و عدم توانایی مقاومت در برابر فشارهای مزبور و بهم خوردن موازنه روانی ارگانیزم، در شرایط خاص اتفاق می‎افتد (شیرعلی، 1389: 120). بنابراین با فعالیت­های ورزشی   می­توان افرادی را که در آستانه ارتکاب جرم هستند، از تنش، پرخاشگری و هیجانات رها کرد، تمایلات مهاجمانه آنها را تلطیف نمود و با آموزش، فرهنگ­سازی و بهبود عوامل موثر بر خشونت و پرخاشگری، راه­هایی را که افراد را در معرض خطر قرار می­دهد، بست و به کنترل این پدیده اجتماعی کمک نمود (محسنی­تبریزی، 1381: 99).

کامرون و مک دوگل^[9](1388) در تحقیق خود نشان دادند که فعالیت­های ورزشی در کاهش جرایم مؤثرند. طی فصول ورزشی، به خصوص در طول انجام فوتبال استرالیایی، مقدار بزهکاری بومیان استرالیایی در روستاها و مناطق دور افتاده، به طرز مؤثری کاهش داشته، ولی در پایان فصل، رفتارهای ضد اجتماعی دوباره رواج یافته است. درحقیقت، چارچوب رقابتی- ورزشی، به سبب مجموعه آیین­نامه­ها و مقرّرات بازی و امور سازمانی و تشکیلاتی، شرایطی معنوی و روانی فراهم می­آورد که سبب می­شود، شکست و پیروزی فروتنانه پذیرفته شود؛ چه فعالیت­های ورزشی به ما می­آموزد که ممکن است این بار شکست بخوریم، اما احتمال پیروزی در مسابقات آینده وجود دارد و همین احتمال، ماهیت واقعی ورزش را باز  می­تاباند. همین اندیشه است که مفاهیم مربوط به فرهنگ ورزشی، مانند بازی شرافت­مندانه و روح ورزشی را شکل داده است (آقاپور، 1368: 42).

ورزش و فعالیت جسمانی علاوه بر فواید دراز مدت در توسعه اجتماعی جوانان، می­تواند نتایج فوری نیز در کمک به پلیس و جوامع در رسیدن به اهداف مهمتر و سازنده­تر داشته باشد. در واقع، با ترغیب جوانان به فعالیت­های ورزشی میزان گزارش­های واصله به پلیس پیرامون ضرب و شتم، آسیب­های مغرضانه، خرید و فروش کالای دزدی، ورود و تخریب و دزدی وسایل نقلیه، کاهش خواهد یافت. فواید ورزش و فعالیت جسمانی ممکن است از جامعه­ای تا جامعه دیگر متفاوت باشد. موارد فوق نشان می­دهد ورزش و فعالیت جسمانی نقش مهمی در زندگی جوانان به عنوان وسیله­ای برای پیشگیری از جرم ایفا می­نماید. فعالیت­های تفریحی می­تواند وندالیسم^[10] و سایر جرایم علیه اموال را در مناطق محلی کاهش دهد. جوامع می­توانند برنامه­های ورزشی و جسمانی را سازماندهی نمایند تا کاهش مشکلات خاص محلی، مانند مصرف مشروبات الکلی و مواد مخدر در میان جوانان مورد تأکید قرار گیرد. از آنجا که پدیده جرم و بزهکاری یک مسأله اجتماعی است و ورزش نیز یک پدیده­ اجتماعی محسوب می­شود که با سایر پدیده‎ها در رابطه است و با توجه به فواید ارزشمند و اهداف ورزش، بررسی نقش ورزش در کاهش بزهکاری، می­تواند اثرات قابل توجهی داشته باشد (شیرعلی، 1389: 90).

با توجه به آنچه گفته شد، ایجاد تصویری از ورزش و نقش آن در پیشگیری از جرم و تبیین کارکرد آن در این زمینه، در پژوهش حاضر مورد بررسی قرار گرفته است. پژوهشگران در این مطالعه به دنبال پاسخ گویی به دو سؤال اساسی زیر می­باشند:

1. آیا بین ویژگی­های فردی افراد (تأهل، جنسیت، سن، تحصیلات، شغل، مدت و ساعت فعالیت ورزشی، نوع ورزش و فعالیت باشگاهی) و ارتکاب جرم رابطه وجود دارد؟
2. بین ورزش و جرم چه رابطه­ای وجود دارد؟

روش­شناسیپژوهش

پژوهش حاضر، توصیفی و از نوع پیمایشی است. در این تحقیق، نقش ورزش در پیشگیری از وقوع جرم مورد بررسی قرار گرفت. جامعة آماری مورد مطالعه، کلیه شهروندان شهرستان کاشان بودند. با توجه به مشخص بودن تعداد دقیق جامعه، از فرمول حجم نمونة کوکران استفاده شد. بر اساس آن تعداد 250 نفر به عنوان نمونة پژوهش تعیین و با استفاده از روش تصادفی ساده افراد نمونه انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور جمع­آوری اطلاعات از پرسش­نامه محقق ساخته استفاده شد. پرسش­نامه حاوی 26 سؤال بود که در دو بخش ویژگی­های فردی و سؤالات اصلی پژوهش تنظیم شده بود. ویژگی­های فردی کارکنان شامل سن، جنسیت، شغل، وضعیت تأهل، میزان تحصیلات، مدت فعالیت ورزشی، ساعت فعالیت ورزشی در هفته، نوع ورزش و فعالیت باشگاهی مورد سؤال قرار گفت. از بین این سؤالات، سؤال مربوط به نوع فعالیت ورزشی به صورت باز مطرح شده بود و هر آزمودنی براساس رشته ورزشی خود اقدام به نوشتن نام رشته ورزشی خود می­کرد. انواع ورزش­هایی که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفت، عبارت­ بودند از: فوتبال، والیبال، پینگ پنگ، شنا و دو و میدانی و ورزش­های دیگر به دلیل تعداد پایین آزمودنی­ها در پژوهش به عنوان سایر ورزش­ها در نظر گرفته شد. 17 سؤال اصلی پژوهش نیز در قالب پرسش­نامة جداگانه­ای جمع­آوری شد . برای اطمینان از روایی صوری و محتوایی، پرسش­نامه در اختیار تعدادی از اساتید تربیت­بدنی و حقوق جزا و جرم­شناسی قرار گرفت و پایایی پرسش­نامه از طریق آلفای کرونباخ سنجیده شد (92/0α=). امتیازبندی پرسش­نامه بر اساس مقیاس 5 ارزشی لیکرت (از کاملا مخالف=1 تا کاملا موافق=5) بود .

به منظور تجزیه و تحلیل داده­ها، از روش­های آماری توصیفی (میانگین، انحراف معیار و جداول نمودارها) و برای نرمال بودن توزیع داده­ها از آزمون کالموگروف اسمیرنف^[11] استفاده شد. نتایج نشان دادکه داده­ها از توزیع نرمال برخوردار نیستند. لذا در این پژوهش از آمار ناپارامتریک استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده­ها از آزمون­های آماری یومن ویتنی، کروسکال والیس و ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شد. لازم به ذکر است که سطح معناداری آزمون­ها، در حد 05/0 در نظر گرفته شد. تجزیه و تحلیل روش­های آماری با استفاده از نرم افزارSPSS  نسخه 19 انجام شد.

یافته های پژوهش

ارائه یافته­های پژوهش در دو بخش توصیفی و استنباطی صورت گرفته است. در بخش نتایج توصیفی   داده­ها- همانطور که در جدول 1 نیز نشان داده شده است- از 250 نفر نمونه تحقیق 32 درصد از افراد فوتبال را به عنوان ورزش مورد نظر دنبال می­کردند و 42 درصد برای بیش از 4 سال سابقه ورزشی داشتند. 2/37 درصد افراد کمتر از 5 ساعت به فعالیت ورزشی مشغول بودند و تنها 21 درصد  بیش از 10 ساعت در هفته فعالیت ورزشی داشتند. از سوی دیگر، تنها 2/29 درصد افراد فعالیت باشگاهی منظم داشتند.

جدول 1: توصیفمتغیرهایجمعیت شناختینمونه­ها

نتایج آزمون یومن­ویتنی (جدول 2) برای مقایسة مؤلفه جرم در جنسیت و تأهل نشان داد که بین زن و مرد، و از سوی دیگر بین مجرد و متأهل تفاوت معنا­داری وجود دارد. همچنان که در جدول 2 نشان داده شده است، میانگین مردان نسبت به زنان کمتر می­باشد و این نشان می­دهد که مردان بیشتر مرتکب جرم       می­شوند. از سوی دیگر، مطابق با یافته­های جدول فوق و با توجه به میانگین رتبه­ها در وضعیت تأهل، مجردها بسیار بیشتر از افراد متأهل مرتکب جرم می­شوند.

جدول 2: نتایج آزمون یومنویتنی در مورد جرم

نتایج آزمون کروسکال والیس (جدول 3) نشان می­دهد که بین ارتکاب جرم و ویژگی­های فردی افراد (سن، تحصیلات و شغل) تفاوت معنا­داری وجود دارد.

جدول 3:  نتایج آزمون کروسکال والیس (سن، تحصیلات و شغل)

طبق جدول میانگین رتبه­ها (جدول 4) میزان جرم از نظر سنی در بین افراد جوان­تر بسیار بیشتر از افراد باتجربه می­باشد؛ به طوری که هر چه سن بالاتر می­رود، افراد کمتر مرتکب جرم می­شوند. از سوی دیگر، تحصیلات نیز در ارتکاب به جرم افراد تأثیر دارد (جدول 3). همانطور که در جدول 4 نیز نشان داده شده است، میزان ارتکاب به جرم در بین افرادی که دارای تحصیلات زیر دیپلم می­باشند،  بیشتر از سایر    گروه­هاست، درحالی که افراد دارای تحصیلات فوق لیسانس و بالاتر، کمتر مرتکب جرم می­شوند. نتایج آزمون کروسکال والیس (جدول 3) نشان می­دهد که بین ارتکاب به جرم در بین سطوح اشتغال تفاوت معناداری وجود دارد. طبق جدول میانگین رتبه­ها (جدول 4) این متغیر در بین بیکارها از میانگین رتبه کمتری نسبت به سایرین برخوردار است؛ یعنی بیکارها در ارتکاب جرم نسبت به سایر گروه­ها تمایل بیشتری دارند، در حالی که گروه کارمندان کمتر از سایر گروه­ها مرتکب جرم می­شوند.

جدول 4: میانگین متغیرهای سن، تحصیلات و شغل

نتایج آزمون کروسکال والیس (جدول 5) نشان می­دهد بین ارتکاب جرم و ویژگی­های فردی افراد (مدت، ساعت در هفته و نوع ورزش) تفاوت معناداری وجود دارد.

جدول 5: نتایج آزمون کروسکال والیس (مدت، ساعت در هفته و نوع ورزش)

مطابق با جدول میانگین رتبه­ها (جدول 6)، کسانی که ورزش نمی­کنند، تمایل بیشتری برای ارتکاب جرم دارند. هر چه فرد مدت بیشتری به ورزش پرداخته، کمتر مرتکب جرم شده است. از سوی دیگر، بر اساس جدول 5، بین ارتکاب جرم و ساعات فعالیت افراد نیز ارتباط معنی­داری وجود دارد. بر اساس جدول 6، هر چه فرد فعالیت­های ورزشی خود را در روز افزایش دهد، باعث کاهش ارتکاب جرم توسط افراد می­شود. همچنان که مشاهده می­شود (جدول 6)، میانگین رتبه در گروهی که بیش از 10 ساعت در هفته به ورزش پرداخته، بیشتر از سایر گروه­ها می­باشد. بر اساس یافته­های جدول 5، بین ارتکاب جرم و نوع ورزش نیز ارتباط معنا­دار است. براساس میانگین رتبه­ها (جدول 6)، افرادی که به ورزش فوتبال می­پردازند، دارای تمایلات بیشتری برای ارتکاب می­باشند. در حالی که شناگران بالاترین میانگین را در بین گروه­های مختلف دارند و نسبت به سایر گروه­ها کمتر مرتکب جرم می شوند. از سوی دیگر، با توجه به جدول میانگین­ها (جدول 6)، مشاهده می­شود افرادی که به ورزش­های گروهی اشتغال دارند نسبت به کسانی که به   ورزش­های انفرادی می­پردازند، دارای تمایلات بیشتری برای ارتکاب جرم می­باشند.

جدول 6: میانگین متغیرهای مدت، ساعت در هفته و نوع ورزش

نتایج آزمون یومن ویتنی (جدول7) برای مقایسه مؤلفه جرم در فعالیت باشگاهی نشان داد که بین افرادی که به صورت منظم از باشگاه برای انجام فعالیت ورزشی استفاده می­کنند و کسانی که فعالیت باشگاهی ندارند تفاوت معناداری وجود دارد. میانگین رتبه­ها نشان می­دهد افرادی که فعالیت باشگاهی دارند، کمتر از افراد دیگر مرتکب جرم می­شوند.

جدول 7: نتایج آزمون یومنویتنی در مورد جرم

نتایج آزمون اسپیرمن (جدول 8) نیز نشان می­دهد که بین مدت و ساعات فعالیت ورزشی با ارتکاب به جرم رابطه معنی­داری وجود دارد. ضرایب همبستگی معنادار اگر در فاصله (3/0± — 0) باشد، شدت رابطه ضعیف و اگر در فاصله (6/0± — 3/0±) باشد شدت رابطه متوسط و اگر در فاصله (1±— 6/0±) باشد، شدت رابطه قوی می­باشد. گفتنی است که جهت رابطه را علامت ضریب همبستگی تعیین می­کند؛ به طوری که اگر ضریب همبستگی بین دو متغیر مثبت باشد، رابطه بین دو متغیر مستقیم و مثبت است و اگر منفی شود، رابطه بین دو متغیر منفی و معکوس است. همانطور که در جدول 8 مشاهده می شود، مدت فعالیت ورزشی و ساعات فعالیت ورزش در هفته رابطه متوسطی با جرم دارند؛ به طوری که مدت فعالیت ورزشی حدود 41 درصد و از سوی دیگر نیز ساعات فعالیت ورزشی حدود 43 درصد با ارتکاب جرم رابطه دارد.

جدول 8:  نتایج آزمون اسپیرمن

بحث و نتیجه­گیری

نتایج این پژوهش نشان داد که دو متغیر جنسیت و تأهل با ارتکاب جرم ارتباط معنا­داری دارند؛ به طوری که بین زن و مرد و از سوی دیگر، بین مجرد و متأهل تفاوت معناداری در ارتکاب به جرم وجود دارد. مردان نسبت به زنان و مجردها بسیار بیشتر از افراد متأهل مرتکب جرم می­شوند. پژوهش­های بسیاری نشان داده است که زنان به میزان چشمگیری نسبت به مردان کمتر مرتکب جرم می­شوند. در همین مورد پژوهشی (1986) در بریتانیا انجام شد که نشان ­داد زنان به میزان قابل توجهی کمتر از مردان مرتکب بزهکاری می­شوند (خلجی و همکاران، 1388: 123). همچنین اطلاعات آماری زندانیان ایران در شش ماه اول سال ۱۳۸۲ نیز نشان می­دهد بیش از ۹۶ درصد از محکومانی که به حبس محکوم شده­اند، مرد می­باشند (علی­وردی­نیا¹، 1387: 66). این یافته با نتایج پژوهش میرزایی و مسعودی (1391) مبنی بر وجود تفاوت معنا­دار بین وضعیت تأهل جوانان مجرم و گرایش آنان به ارتکاب جرم، همخوانی دارد. آنان نشان دادند که بیشتر افرادی که مرتکب جرم می شوند، مجرد بودند و نتیجه گرفتند که افراد مجرد بیشتر به رفتارهای انحرافی تمایل دارند. از سوی دیگر، علی­وردی­نیا و آرمان­مهر (1387) نشان دادند که جنسیت رابطه معناداری با فعالیت­های ورزشی و بزهکاری دارد و میانگین خشونت و نیز کجروی­های اخلاقی- فرهنگی پسران به طور معناداری بیش از دختران است.

نتایج پژوهش حاضر نشان داد، بین ارتکاب جرم و ویژگی­های فردی افراد (سن، تحصیلات و شغل) تفاوت معنا­داری وجود دارد. بر اساس نتایج تحقیق میرزایی و مسعودی (1391) با کاهش سن، میزان گرایش به ارتکاب جرم افزایش می­یابد و برعکس. همچنین، با افزایش میزان تحصیلات، میزان گرایش به ارتکاب جرم کاهش می­یابد. نیز با افزایش میزان مشارکت و مشغولیت در فعالیت­های اجتماعی، میزان گرایش به ارتکاب جرم کاهش می­یابد. بنابراین، حمایت و پشتیبانی از افراد جامعه در زمینه­های تحصیلی، شغلی و ... به همراه مداومت برنامه­های پیشگیرانه و همچنین اصلاح و تقویت قوانین در این حوزه­ها، از جمله اقداماتی است که با توجه به این یافته می­توان انجام داد تا از ارتکاب جرم جلوگیری نمود.

نتایج پژوهش حاضر نشان داد که بین ارتکاب جرم و مدت و ساعت فعالیت ورزشی تفاوت معناداری وجود دارد؛ به طوری که مدت فعالیت ورزشی حدود 41 درصد و ساعات فعالیت ورزشی حدود 43 درصد بر ارتکاب جرم تأثیر دارد و باعث کاهش ارتکاب جرم افراد می­شود. کسانی که ورزش نمی­کنند تمایل بیشتری برای ارتکاب جرم دارند. هر چه فرد مدت و ساعت بیشتری به ورزش پرداخته، کمتر مرتکب جرم شده است. برخی مطالعات که به رابطه فراغت و بزهکاری پرداخته­اند، نشان می­دهند که مشارکت در فعالیت­های عرفی مانند ورزش­های سازمان ­یافته، پیوند فرد را با ارزش­ها و قواعد جامعه افزایش می­دهد (علی­وردی­نیا و آرمان­مهر، 1387؛ کامرون و مک­دوگل،1388؛ آبوت و ولاس، 1388).      به این صورت که فرد در حین فعالیت ورزشی، ارزش­ها و هنجارهای عرفی را درونی می کند و ویژگی­های سازگار­کننده در وی تقویت می­شود. در نتیجه می­توان گفت ورزش به جامعه­پذیری افراد کمک می­کند؛ به طوری که نتایج پژوهش علی­وردی­نیا و آرمان­مهر (1387) مبین وجود رابطه مستقیم بین مشغولیت ورزشی و بزهکاری می­باشد. عباسی و آزاد (1390) دریافتند که همبستگی معنادار و معکوس بین مشغولیت ورزشی و بزهکاری وجود دارد؛ یعنی هر چه فرد بیشتر به ورزش بپردازد، میزان بزهکاری پایین می­آید. نتایج پژوهش تورلیندسون و برنبرگ^[12] (2005) نشان داد نوجوانانی که ورزش می­کنند، کمتر احتمال دارد الکل و مواد مخدر مصرف کنند، حتی اگر در تماس با همسالان الکلی و معتاد قرار گیرند. بر اساس یافته­های پژوهش مارگارت، جان، هنری و لوری ^[13](2004) دانش­آموزی که در فعالیت ورزشی شرکت دارد، اگر مرتکب عمل خلافی شود، بیشتر طرد می­شود و عمل انحرافی برای او هزینه بیشتری دارد. وست و بوچر (1389) به نقل از ویلکرسون و دودر^[14] (2001) نشان دادند که هفت وظیفه و عملکرد برای ورزش در جامعه وجود دارد (کاهش هیجانات، اثبات هویت، کنترل اجتماعی، اجتماعی شدن، عامل تغییر، بیداری و آگاهی جمعی و موفقیت) که هر یک از آنها موجب کاهش ارتکاب جرم در جامعه می­شود. استیکل (2015) نشان داد که رضایت عمومی باعث کاهش جرم در جامعه می­شود. حسامی، جمشیدی و غفارپور (1390) دریافتند، یکی از راه­های مهم کاهش جرایم توجه به مسائل فرهنگی است و یکی از مهمترین راهکارها، توجه به مسائل و نیازهای جوانان به خصوص ورزش و تربیت بدنی است. کامرون و مک دوگل (1388) نشان دادند که برای بسیاری از مردم، ورزش و فعالیت­های جسمانی یک تفریح و نوعی سرگرمی است که به فرد امکان می­دهد تا از واقعیت­های زندگی روزمره که در اثر درگیری­های خانوادگی و           بی­خانمانی ایجاد شده و منجر به تمایل به مصرف الکل، مواد اعتیادآور یا استنشاق مواد نفتی (اعتیادآور) در وی گردیده است، خود را رها نماید. بر اساس یافته­های پژوهش آنها، ورزش و فعالیت جسمانی می­تواند به انسان احساس تعلق، وفاداری و حمایت دهد و این بدان معناست که خودکشی، فرار از مدرسه و استعمال مواد مخدر دیگر به عنوان یک ارزش، مورد انتخاب جوانان نخواهد بود. مهدوی (1383) نتیجه گرفت، اگر اوقات فراغت زندانیان با فعالیت­های ورزشی تکمیل شود، در این صورت رابطه بین متغیرهای اثرگذار بر بزه­دیدگی و انحراف مجدد با اوقات فراغت و تعامل رفتارهای بزهکارانه، رابطه­ای معکوس خواهد بود. رضایی مقدم (1386) نیز نتیجه گرفت که ورزش به عنوان مهمترین مانع برای جلوگیری از انحراف افراد، بخصوص جوانان و کودکان مطرح می­باشد و در اصلاح مجرمین و بزهکاران نقش چشمگیری دارد. خواجه نوری و هاشمی نیا (1389)  نیز نشان دادند که اغلب بزهکاران از اوقات فراغت خود سوء استفاده می­کنند. از سوی دیگر، در رابطه با مدت فعالیت ورزشی نیز، ﺳﺎﺑﺎﺗﺲ و ﻓﺎﻳﻦﺷﺘﺎﻳﻦ^[15](2008) درﻳﺎﻓﺘﻨﺪ، مدت زﻣﺎن ورزش ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن راﺑﻄﻪ معکوسی ﺑﺎ ارﺗﻜﺎب ﺟﺮم دارد. در ﻛﻞ، ﻫﺮﭼﻪ ﺳﺮاﻧﻪ ورزﺷﻲ ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ، ارﺗﻜﺎب ﺟﺮاﺋﻢ ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻲﺷﻮد. تانز^[16] (1994) نشان داد، تداوم برنامه­های ورزشی با کاهش بزهکاری توأم است. می­توان اینگونه عنوان نمود که ورزش با پرکردن اوقات فراغت افراد، به خصوص جوانان و تخلیه تمایلات و انرژی این افراد نقش بسیار مهمی در پیشگیری از گرایشات منفی و ناهنجاری افراد جامعه ایفا می­کند. افزایش آگاهی عمومی در مورد پیشگیری از بزهکاری به وسیله فعالیت­های ورزشی و برنامه­ریزی در زمینه بهداشت روانی و سلامت جسمی به خصوص در جوانان و نوجوانان از جمله اقدامات مهم در این زمینه می­باشد. از دیگر اقدامات موثر در این زمینه، استفاده از رسانه­های گروهی برای ایجاد محیطی مساعد جهت رشد شخصیت و فضائل اخلاقی و ترویج فرهنگ پیشگیری از طریق ورزش خواهد بود.

نتایج تحقیق نشان داد، بین ارتکاب جرم و نوع ورزش نیز ارتباط معنا­دار وجود دارد. افرادی که به ورزش فوتبال می­پردارند، دارای تمایلات بیشتری برای ارتکاب می­باشند، در حالی که شناگران نسبت به سایر گروه­ها کمتر مرتکب جرم می­شوند. همچنین نتایج پژوهش نشان داد، افرادی که به ورزش­های گروهی   می­پردازند نسبت به کسانی که به ورزش­های انفرادی می­پردازند، دارای تمایلات بیشتری برای ارتکاب جرم می­باشند. این یافته با نتایج پژوهش­های لورنته، سوویل و گرلت^[17] (2004) مبنی بر اینکه افراد مشارکت­کننده در ورزش­های گروهی بیش از ورزش­های انفرادی الکل مصرف می­کنند، همخوانی دارد. در همین رابطه علی­وردی­نیا و آرمان­مهر (1387) نیز نتیجه گرفتند که ورزش­های تیمی و بزهکاری رابطه معناداری با یکدیگر نداشته­اند، حال آنکه با مشغولیت هر چه بیشتر در ورزش­های انفرادی، بزهکاری افزایش نشان داده است. به اعتقاد آنها لازم است یک نوع­شناسی کامل از ورزش­ها صورت پذیرد و تأثیر آنها بر انواع بزهکاری مورد آزمون قرار گیرد. از سوی دیگر، زاده­محمدی و همکاران (1389) به این نتیجه رسیدند، عضویت در تیم ورزشی بر گرایش به الکل تأثیر معنا­داری دارد. اگر چه میانگین گرایش به مواد مخدر در اعضای تیم­های ورزشی بیشتر از غیر عضو است، اما این تفاوت از نظر آماری معنادار نبود. نوجوانانی که دو تا سه سال سابقه ورزش تیمی داشتند، نسبت به کسانی که سابقه کمتر یا بیشتری داشتند، بیشتر در معرض خطر مصرف مواد مخدر و الکل بودند. میانگین خطرپذیری مواد مخدر و الکل در بین کسانی که سه جلسه و بیشتر در هفته به ورزش تیمی می­پرداختند از کسانی که کمتر ورزش می­کردند، بالاتر بود. تفاوت میانگین­های خطرپذیری سوء مصرف در بین اعضای ورزش­های انفرادی نسبت به ورزش­های گروهی معنادار بود. در پژوهش فورد^[18] (2007) مشخص شد تیم­های هاکی در میان مردان و فوتبال در بین زنان نسبت به دیگر رشته­ها مانند بسکتبال محیط مساعدتری را برای سوء مصرف الکل فراهم می کند و فرهنگ سوء مصرف را بیشتر تشویق می­نماید. در حالی که لورنت و همکاران (2004) بر این عقیده هستند که بین همه انواع ورزش­های درون مدرسه و بزهکاری رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد، اگنو و پترسون^[19](1989) به این نتیجه رسیده­اند که ورزش­های غیررقابتی بر روی بزهکاری تأثیر معکوس و معناداری دارند، در حالی که بین ورزش­های رقابتی و بزهکاری رابطه معناداری مشاهده نشده است. مور و ورچ^[20] (2005) نشان دادند که در دختران، شرکت در ورزش­های داخل مدرسه با کاهش مصرف الکل و در خارج از مدرسه با افزایش خطر سوء مصرف مواد رابطه دارد. در پسران، ورزش­های داخل مدرسه و ورزش­های مردانه رابطه مثبت با سوء مصرف مواد داشته است. عباسی و آزاد (1390) نشان دادند، میانگین بزهکاری در شیوه فعالیت ورزشی (انفرادی و گروهی) و نوع فعالیت ورزشی (رسمی و سرگرمی و تفریحی) تفاوت معناداری با یکدیگر ندارد و از نظر میزان با یکدیگر برابرند. بنابراین نمی­توان با قاطعیت گفت که کدام یک از انواع ورزش­ها در پیشگیری از جرم نقش پررنگ­تری دارند، چرا که تأثیر نوع ورزش بر کاهش جرم از جامعه­ای تا جامعه­ای دیگر متفاوت می­باشد. همچنین اینکه چرا برخی از ورزش­ها ماهیتاً باعث افزایش جرم و برخی دیگر باعث کاهش جرم می­شوند، مسأله­ای است که نیاز به بررسی بیشتری دارد.     

نتایج پژوهش نشان داد، بین افرادی که فعالیت باشگاهی منظم دارند و کسانی که فعالیت باشگاهی ندارند، تفاوت معناداری در ارتکاب جرم وجود دارد. افرادی که فعالیت باشگاهی دارند، کمتر از افراد دیگر مرتکب جرم می­شوند. دانگ و همکاران (2015) نشان دادند که محیط در پیشگیری از جرایم نقش مؤثری دارد. ملینک، میلر، سابو، فارل و بارنز^[21] (2001) دریافتند، اعضای تیم های ورزشی، ورزشکاران، مربیان و بدنسازها کمتر در فعالیت­هایی مثل سیگار کشیدن که با عملکرد خوب ورزشی تناقص دارد، درگیر       می­شوند. ﮔﻮﻣﺰ^[22] و ﻫﻤﻜﺎران (2004) درﻳﺎﻓﺘﻨﺪ، دوری ﻣﺤﻞ ﺑﺎزی ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن راﺑﻄﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﻲ ﺑﺎ ارﺗﻜﺎب ﺟﺮم دارد. آنها نشان دادند، ﻫﺮ ﭼﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﺤﻞ ﺑﺎزی ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ، ارﺗﻜﺎب ﺟﺮم آنﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲﺷﻮد و ﻫﺮ ﭼﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﺤﻞ ﺑﺎزی ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺗﺎ ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻤﺘﺮ ﺷﻮد، ارﺗﻜﺎب ﺟﺮم ﻫﻢ ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻲﺷﻮد و اﻳﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪ در ﻣﻮرد دﺧﺘﺮان ﺷﺪت ﺑﻴﺸﺘﺮی را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﺴﺮان ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ. با توجه به نقشی که باشگاه­های ورزشی در کاهش ارتکاب جرم دارند، دولت باید جهت ارتقای عملکرد نهادهای ورزشی، بسترهای رشد و توسعه آنها را فراهم نماید و با نگاهی مثبت، حمایت از آنها را دنبال کند تا با کمک همدیگر معضلات اجتماعی را با تعامل برطرف کنند.

به طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد که بین متغیرهای اصلی تحقیق و متغیر جرم رابطه معناداری وجود دارد. با توجه به این موضوع که افراد جوان­تر بیشتر مرتکب جرم می­شوند، لازم است ادارات ورزش و جوانان، به همراه سازمان­هایی که متولی امر پیشگیری هستند (قوه قضاییه، نیروی انتظامی) برنامه­های خود در راستای کاهش ارتکاب جرم را بیشتر معطوف به جوانانی نمایند که مجرد، بیکار و دارای سطح تحصیلات پایین تری هستند. همچنین می­توان از طریق برگزاری دوره­های مختلف آموزشی و مسابقات ورزشی برای نوجوانان و جوانان، آموزش­های لازم جهت رفتارهای مناسب و پیشگیری از جرم را به آنها آموخت. فعالیت­های تبلیغاتی که نهادهای ورزشی در راستای اصلاح الگوهای اجتماعی و ترویج هنجارهای جامعه می­توانند انجام دهند نیز در قالب­های متعددی می­تواند جای گیرد. همچنین باید به سرمایه­گذاری در احداث زیر ساخت­های ورزشی و تفریحی در کنار ایجاد و گسترش فضاهای ورزشی که منجر به اجرای فعالیت­های ورزشی می­شود، اقدام نمود. در صورت گرایش افراد جامعه به سوی ورزش، باید در گام بعدی تلاش شود تا افراد را روانه باشگاه­ها کرد، چرا که افرادی که فعالیت­های ورزشی خود را در باشگاه ها انجام می­دهند، کمتر از افراد دیگر مرتکب جرم می­شوند. در پایان، با نتیجه­گیری مباحث و مقایسه نتایج این پژوهش با پژوهش­های مرور شده می­توان گفت که رابطه ورزش و جرم زمینه­ای است که هنوز نیازمند تحقیقات بیشتری است تا ماهیت این رابطه روشن­تر و ابعاد و عوامل موثر در آن شناسایی گردد.