نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد، گروه مدیریت ورزشی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 ستادیار، گروه مدیریت ورزشی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران (نویسنده مسئول)

3 استادیار، مدیریت ورزشی، کرج، دانشگاه پیام نور، البرز، ایران

چکیده

هدف کلی این پژوهش، شناسایی و اولویت بندی فاکتورهای تاثیر گذار بر توسعه گردشگری ورزشی در ایران بود. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش شناسی ترکیبی (کیفی- کمی) می­باشد که ابتدا روش کیفی و سپس روش کمی به اجرا گذاشته شد. جامعه آماری این پژوهش در مرحله کیفی، شامل 15 نفر از صاحب نظران و اساتید مدیریت ورزشی بودند. جامعه آماری در مرحله کمی نیز 84 نفر از کارکنان، مدیران ورزشی و کارشناسان حوزه توریسم ورزشی و اساتید دانشگاه بودند که با توجه به کم بودن جامعه آماری از روش تمام شمار استفاده شد. در مرحله کیفی از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته با صاحب نظران و اساتید مدیریت ورزشی، داده­ها جمع آوری شدند و بعد از کد گذاری، پرسشنامه محقق ساخته با 14 سوال تهیه گردید. بعد از انجام تایید روایی محتوایی، پرسشنامه­ بین نمونه­ها پخش شد و از طریق ضریب آلفای کرونباخ پایایی پرسشنامه 89/0 به دست آمد. به منظور تحلیل داده­های کیفی حاصل از مصاحبه، از نرم افزار NVivo10 بهره گرفته شد. در مرحله کمی جهت تحلیل داده­های آماری، از تی تک نمونه­ای و برای رتبه­بندی اهمیت هر یک از مولفه­ها، ابعاد و شاخص­های مورد بررسی از آزمون فریدمن استفاده گردید. در تجزیه و تحلیل­ داده ها از طریق نرم افزارهای SPSS، از سطح معنی داری (05/0≥P) بهره گیری شد. نتایج تحقیق نشان داد که بین فاکتورهای ایجاد سایت­های اینترنتی و معرفی جاذبه­های گردشگری کشور، تبلیغات در شبکه­های تلویزیونی و ماهواره­ای، ایجاد و معرفی تورهای گردشگری و توسعه زیر ساخت­ها بر توسعه گردشگری ورزشی تفاوت معنادار و مثبتی وجود دارد. همچنین، بین چهار مولفه تاثیر گذار بر توسعه گردشگری ورزشی در ایران تفاوت معناداری به چشم می خورد. فاکتور ایجاد سایت­های اینترنتی و معرفی جاذبه­های گردشگری کشور با میانگین 99/5 در رتبه اول و بهترین رتبه و فاکتور ایجاد و معرفی تورهای گردشگری با میانگین  05/3 در رتبه چهارم و کم­ترین رتبه قرار دارند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identification and Prioritization of Factors Affecting the Development of Sports Tourism in Iran

نویسندگان [English]

  • Zahra Nateghi 1
  • Seyyed Salahodin Naghshbandi 2
  • Hossein Pour Soltani 3

1 Master degree in Sport Management, Sciences and Researches Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

2 Ph.D., Assistant Professor in Sport Management, Sciences and Researches Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

3 Ph.D., Assistant Professor in Sport Management, Karaj Branch, Payam-e-Noor University, Alborz, Iran

چکیده [English]

The objective of this research is to identify the priorities of effective factors in the development of sport tourism in Iran. Regarding the research objective, the present research is applied. In terms of methodology, it is mixed method (qualitative-quantitative) which the qualitative method was followed by quantitative method. In qualitative phase, the statistical population included 15 sports management professors and experts. Also, in the quantitative phase, 84 individuals (employees, sport managers, sports tourism experts, university professors) were selected as sample. Due to the limited number of the statistical population, the total population sampling was used. In the qualitative phase, data was collected through semi-structured interviews with sports management professors and experts. After coding, the 14 items structured questionnaire was prepared. The content validity was confirmed and then the questionnaire was distributed among the sample. The reliability of the questionnaire was 0.89 through Cronbach's alpha coefficient. In this study, the NVivo10 software was used to analyze the qualitative data obtained from the interview. In the quantitative phase, one-sample t-test was used to analyze the statistical data. Also, Friedman test was used to rank the components, dimensions and indicators. The quantitative analysis was done using SPSS software at a significance level of P≤0.05. The results of the study showed that there was a significant difference between the factors of creating internet sites and the introducing local tourism attractions, advertising on television and satellite channels, establishing and introducing tourist tours, and developing the infrastructure in the development of sport tourism. The factor of creating internet sites and introducing local tourist attractions with an average of 5.99 was ranked as the first. Finally, introducing tourist tours with an average of 3.05 was ranked as the last.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: Tourism Development
  • Tourism
  • Sports Tourism and Iran

شناسایی و اولویت بندی فاکتورهای تاثیر گذار بر توسعه گردشگری ورزشی در ایران

زهرا ناطقی[1]

سید صلاح الدین نقشبندی[2]

حسین پور سلطانی[3]

 

تاریخ دریافت مقاله: 16/2/1396

                                                                                 تاریخ پذیرش مقاله:30/4/1396

 

 

 

 

مقدمه

امروزه گردشگری ورزشی فراتر از یک صنعت به پدیده ای اجتماعی- اقتصادی در سطح جهانی تبدیل شده است. این صنعت بیش از هر زمان دیگری جایگاه خود را به عنوان پدیده ای چندبعدی در جوامع بشری باز کرده است و بسیاری از کشورها با سرمایه گذاری فراوان فواید و اثرات این صنعت را خوب درک کرده و به عنوان منبعی مهم جهت بهبود وضعیت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی(امری[4]، 2010)، افزایش اشتغال، درآمد، توسعه زیرساخت‌ها (هیگام و هینچ[5]، 2006)، افزایش شهرت و برندسازی مقصد خود درآورده اند (واندرزی[6]، 2011).  تجارت، ورزش و گردشگری، موضوعاتی قابل ترکیب هستند و ترکیب حاصله از چنان سودآوری برخوردار است که تمام کشورها، مناطق، آژانس­های مسافرتی و رشته­های ورزشی می­توانند از آن بهره­مند شوند (لامونت[7]، 2014). بر اساس اطلاعات موجود درآمد کشورهای پیشرفته جهان از محل توریسم ورزشی سالانه چیزی بیش از ۲۰ میلیارد دلار است، اما ایران با وجود جاذبه‌های بی‌نظیر گردشگری و طبیعی و داشتن آثار تاریخی چندین‌ هزار ساله و از طرفی با وجود هزینه­های هنگفتی که از سوی وزارت ورزش و جوانان، کمیتة ملی المپیک، فدراسیون­ها و سایر نهادهای مرتبط برای برگزاری رویدادهای ورزشی ملی و بین المللی صرف می­گردد و می­توان گفت هیچ بهره­ی اقتصادی عاید این سازمان­ها نمی­شود، تاکنون بهره ‌چندانی از این حوزه نبرده است. در هر حال گردشگری ورزشی، یکی از حوزه‌های پر اهمیت صنعت گردشگری در دنیاست که به مانند بسیاری از بخش‌های این حوزه در ایران مقوله‌ای نوپاست و هنوز بسیاری از افراد از جایگاه این حوزه در صنعت گردشگری بی‌اطلاعند(حمیدی و همکاران، 1389). باید گفت که نظریه­های جدید در زمینه­ی گردشگری نشان می­دهد جذابیت­های گردشگری بر پایه­ی ورزش، در مقایسه با دیگر جذابیت­های فرهنگی، مزیت­های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی بیشتری دارد (نوگوا و همکاران[8]، 1996). از یک سو کشور ایران با توجه به بررسی­های صورت گرفته، یکی از 10 کشور اول جهان از نظر جذابیت­های گردشگری (اسلام، 1382) و 5 کشور اول از لحاظ تنوع زیستی و تنوع جاذبه­های طبیعی می­باشد (زیتونلی، هنری و فراهانی. 1390). از این سو اهمیت دارد از قابلیت­های خود در توسعۀ گردشگری استفاده کند. و از آن سو می­توان گفت که در سال­های اخیر مدیران ورزشی برای ادارۀ مؤثر سازمان­های ورزشی و رضایت ورزشکاران و شرکت کنندگان در برنامه­های ورزشی با مشکلاتی مواجه شده­اند. تجاری شدن اکثر رشته­های ورزشی، تورم، هزینه بالای ساخت و سازها و خرید وسایل و تجهیزات ورزشی، افزایش دستمزدها و بالا رفتن سطح توقعات و انتظارات و مقررات دست و پاگیر دولتی، می­تواند در فرایند پیچیده شدن مدیریت در ورزش کشور دخالت داشته باشد (اسلام، 1382). امروزه حتی فرق نمی­کند که ورزش چگونه است و از چه نوع باشد (برای کسب افتخار ملی، کسب مهارت فنی و تیمی، درآمدزایی و یا کسب سلامت تن و روان)؛ بلکه بحث مهم این است که ورزش در شرایط کنونی در بسیاری از جوامع و فرهنگ­ها به عنوان یکی از مهم­ترین فعالیت­های گسترده اقتصادی شناخته می­شود و بیشترین توجه و سرمایه گذاری برای توسعه و کسب درآمد بیشتر از آن انجام می­شود. از طرفی امروزه صنعت گردشگری یکی از منابع مهم کسب درآمد است و با انتقال قدرت خرید مناطق شهری و صنعتی به نقاطی که توسعه­ی چندانی ندارد، بین این مناطق تعادل ایجاد می­کند و چهره­ی تجارت محلی و منطقه­ای را با توجه به میزان اعتبار آن دگرگون می­کند (مالمیر، 1385). علاوه بر این در هیچ برهه­ای از تاریخ، ورزش به اندازه ی امروز با اقتصاد و فرهنگ کشورها پیوند نخورده و به عنوان یک کالای حیاتی مورد توجه عمومی قرار نگرفته است (عبدلی، 1384). تحقیقات محققان گویایی این امر است که توسعه گردشگری می­تواند نقش مهمی در رونق اقتصادی و کسب درآمد شود. یوسف و همکاران[9] (2009) در پژوهشی با عنوان بررسی گردشگری رویداد ورزشی با مقیاس کوچک در مالزی به این نتیجه رسیدند که برگزاری رویدادهای ورزشی در مالزی موجب جذب گردشگران ورزشی و کسب درآمد اقتصادی زیادی می­شود. در تحقیقی دیگر نوبخت و همکاران (1393) در پژوهشثی به بررسی عوامل موثر در توسعه گردشگری ورزشی استان اردبیل و ارائه راهکارهای پرداختند. و نتایج آنها نشان داد که به مسئولان استان درباره گسترش ورزش­های تفریحی و بهبود برنامه­های تربیت بدنی و گردشگری در کنار توسعه زیرساخت­های اساسی گردشگری ورزشی پیشنهاد می­شود.  سالارزهی و میرزاده، (1394) در پژوهش خود نشان دادند راهبردهای تدوین شده، «فراهم نمودن زمینه­های جذب سرمایه­گذاری برای ورزش­های ساحلی و آبی»، «معرفی چابهار به‌عنوان قطب گردشگری زمستانی» و «ایجاد مراکز گردشگری زمستانی و تابستانی برای جذب گردشگر در تمام فصول سال» از مهم­ترین استراتژی­ها برای توسعه سرمایه­گذاری گردشگری در حوزه چابهار می­باشند. همچنین سعیده زرآبادی و عبداله (1393) در پژوهش خود نشان داد که از میان شاخص­های مورد بررسی، «زیرساخت های گردشگری » و «توان اقتصادی» بیشترین سهم را در توسعه منطقه ایفا می­کنند. در واقع یافته­هایش نشان می­دهد که منطقه آزاد چابهار علی رغم علی رغم برخورداری از ظرفیت تبدیل شدن به یک منطقه نمونه گردشگری، کمبود زیرساخت­ها و ضعف تبلیغات را به عنوان موانع اساسی در راه رسیدن به توسعه گردشگری دارد. همچنین وجود فرصت­های شغلی، جاذبه­های ورزشی- تفریحی و برخورداری از جذابیت­های طبیعی به عنوان نقاط قوت و جاذب در کنار سرمایه گذاری­های زیر بنایی، از مهم­ترین رهیافت­ها به منظور توسعه گردشگری در این ناحیه تلقی می­گردند. در تحقیقی که مک کابه و جانسون[10] (2013) انجام دادند به این نتیجه رسیدند که  فعالیت­های اوقات فراغت و گردشگری در میان افراد مسن با معلولیت کمتر از افراد بدون معلول در لهستان است. یافته­های آنان حاکی از آن بود که زنان تمایل بیشتری به گردشگری دارند و اوقات فراغت خود را صرف گردشگری و گردشگری ورزشی می­کنند. همچنین آنها دریافتند که اگر بتوان شرایطی مهیا کنند که افراد سالمند رو مجاب کنند که اوقات فراغت خود را با گردشگری و مسافرت بگذرانند می­توانند از این امر توسعه اقتصادی لهستان رو افزایش دهند و فرصت­های شغلی جدیدی ایجاد کنند. در پژوهشی که لامونت (2014) با عنوان احراز هویت در گردشگری ورزشی پرداخت و به این نتیجه دست یافت که گشت و گذار، دوچرخه سواری و آشنا شدن با اداب و رسوم کشورها از نکات برجسته احراز هویت است. همچنین کنتالی و کرستین[11] (2014)  در پژوهش خود نشان دادند که سازمان­های ورزشی می­توانند نقش مهمی در به حداکثر رساندن نتایج گردشگری از رویدادهای مهم داشته باشند. در پژوهش دیگری هوا و همکاران[12] (2013) به بررسی چالش­های گردشگری ورزشی برای معلولان در مالزی پرداختند، و دریافتند که معلولیت از لحاظ جسمی معلول با ترکیبی از محدودیت­های ساختاری، محدودیت فردی، محدودیت درون فردی، و محدودیت های فرهنگی است. اکثر آنها به لحاظ ساختاری در مشارکت رویداد ورزشی محدود هستند. و از موافع مهم گردشگری ورزشی برای معلولان است. با این حال می­توان اظهار داشت ورزش به عنوان پدیده­ای که با رقابت و فعالیت سر و کار دارد و گردشگری به عنوان تجربه­ای شاد و سرگرم کننده، دو سیستم ویژه­ای هستند که رابطه­ای تنگاتنگ با یکدیگر دارند (افصح حسینی، 1385). حال می­توان گفت با توجه به اینکه که در زمینه گردشگری ورزشی مطالعات متفاوتی صورت پذیرفته و ارتباط متغیرهای مختلفی با این متغیرها بررسی گردیده است سهم ایران از این بازار چند میلیارد دلاری ناچیز است. به طوری که ایران با وجود جاذبه­های فرهنگی، تاریخی و طبیعی که این کشور را در ردۀ 10 کشور اول دنیا قرار داده است، سهمی بسیار ناچیز در حد چند هزارم درصد یعنی 630 میلیون دلار داشته است (مجتبوی و بهمن پور، 1387). این مسأله ضرورت بررسی­های بیشتر و برنامه­ریزی در این زمینه را مهم می­سازد و این نوع پژوهش­ها می­تواند راهنمای پژوهش­های دیگری باشد که همواره در این حوزه صورت می­گیرد. به طور کلی با توجه به مسائل مطرح شده و همچنین نتایج پژوهش­های پیشین باید گفت که کمتر پژوهشی بدین شکل به نقش شناسایی اولویت بندی فاکتورهای تاثیر گذار بر توسعه گردشگری ورزشی در ایران پرداخته است؛ و این در حالی است که نمی­توان نقش هیچ یک از عوامل را در رشد صنعت گردشگری ورزشی در شهرهای توریستی به عنوان عاملی مهم در اشتغال زایی و کسب درآمد نادیده انگاشت، لذا ضرورت و اهمیت پژوهش در این راستا بیشتر مشخص می­گردد. انتظار می­رود با انجام این پژوهش چالش­های پیرامون توریسم ورزشی مرتغع گردد و راهکارهای علمی و عملی لازم برای گسترش این مهم شناسایی گردد. با توجه به مسائل پیش گفته هدف پژوهش حاضر شناسایی اولویت بندی فاکتورهای تاثیر گذار بر توسعه گردشگری ورزشی در ایران است. با توجه به این هدف سوال پژوهش این است که اولویت بندی فاکتورهای تاثیر گذار بر توسعه گردشگری ورزشی در ایران کدام است؟

روش شناسی پژوهش

با توجه به هدف اصلی پژوهش و مسائل مطرح شده، پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی، از نظر روش شناسی ترکیبی (کیفی-کمی) می­باشد، که ابتدا روش کیفی و سپس روش کمی اجرا شد. جامعه آماری این پژوهش در مرحله کیفی، شامل 15 نفر از صاحب نظران و اساتید مدیریت ورزشی بودند. راهبرد مورد استفاده در این پژوهش، نظریه داده بنیاد بود. با توجه به هدف و روش تحقیق، نمونه­گیری در مرحله اول پژوهش به صورت نظری که نوعی نمونه­گیری هدفمند، انجام گرفت. و تا رسیدن مصاحبه­ها به مرحله اشباع نظری ادامه یافته و زمانی که موضوع به حد اشباع نظری رسید، فرایند جمع­آوری اطلاعات در این مرحله پایان پذیرفت. جامعه آماری در مرحله کمی، در این پژوهش، 84 نفر از کارکنان، مدیران ورزشی و کارشناسان حوزه توریسم ورزشی و اساتید دانشگاه بودند، که با توجه به کم بودن جامعه آماری از روش تمام شمار استفاده شد. در مرحله کیفی از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته با صاحب نظران و اساتید مدیریت ورزشی داده­ها جمع آوری شدند. بعد از پیاده‌سازی مصاحبه‌های انجام‌شده، اقدام به شناسایی کدهای مفهومی از متن مصاحبه‌ها شد، متن مصاحبه­ها  مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده­ها همزمان و به طور مستمر با جمع آوری اطلاعات انجام گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده­ها از روش نظریه داده بنیاد برای استخراج مفاهیم استفاده شد. با استفاده از این روش مفاهیم آشکار و پنهان مشخص گردید. در این پژوهش سه مرحله کدگذاری اجرا شد. کدگذاری باز[13]، کدگذاری محوری[14] و کدگذاری انتخابی[15]. طی دو مرحله کدگذاری شده، که ابتدا کدگذاری باز و سپس کدگذاری محوری انجام گرفت. در کدگذاری باز متن هر مصاحبه چندبار خوانده و جملات اصلی آن استخراج و به صورت کدهایی ثبت شدند. در کدگذاری اولیه پژوهشگر از کلمات خود مصاحبه شوندگان و کدهای دلالت کننده (برداشت­های پژوهشگر از گفته­ها) استفاده شد. سپس کدهایی که به لحاظ مفهومی با یکدیگر مشابه بودند در یک دسته قرار گرفتند. در این پژوهش متغیر توسعه گردشگری ورزشی در ایران به عنوان مقوله­های اصلی در نظر گرفته شد. و بقیه متغیرهای حول محور آن قرار گرفتند. در این پژوهش به منظور تحلیل داده­های کیفی حاصل از مصاحبه از نرم افزار NVivo10[16]بهره گرفته شد. و محیط نرم افزار کدگذاری داده­ها تا کدگذاری محوری ادامه یافت. بعد از کد گذاری پرسشنامه محقق ساخته با 14 سوال تهیه گردید. و بعد از انجام تایید روایی محتوایی، پرسشنامه­ بین نمونه­ها پخش شد. و از طریق ضریب آلفای کرونباخ پایایی پرسشنامه 89/0 به دست آمد. از آمار توصیفی جهت طبقه‌بندی نمرات خام، طراحی جدول، توزیع فراوانی و محاسبه‌ی شاخص‌های پراکندگی نظیر میانگین و انحراف استاندارد استفاده شده است. همچنین نرمال بودن توزیع داده‌ها با استفاده از­ آزمون کلموگروف اسمیرنوف (K-S) تعیین گردید. با توجه به طبیعی بودن داده­ها جهت تحلیل داده­های آماری از تی تک نمونه­ای استفاده شد، همچنین جهت رتبه­بندی و شناسایی اهمیت هر یک از  مولفه­ها، ابعاد و شاخص­های مورد بررسی از آزمون فریدمن استفاده شده است تا مشخص شود که کدام عوامل بیشترین اهمیت را دارد. کلیه تجزیه و تحلیل­ها از طریق نرم افزارهای SPSS در سطح معنی داری (05/0≥P) استفاده شد.

 

یافته­های پژوهش

با بررسی یافته­های پژوهش معلوم شد که 85% آزمودنی‌ها مرد و 15% آزمودنی‌ها در تحقیق حاضر را زنان تشکیل می‌دهند. و بیش‌ترین فراوانی مربوط به رده‌ی سنّی 31 تا 35 سال با فراوانی  27 و کمترین فراوانی مربوط به رده‌ی‌ سنی20 تا 25 سال با  فراوانی 2 می‌باشد. همچنین بیش‌ترین وضعیّت تحصیلی در افراد مربوط به تحصیلات دکتری با فروانی 32 و کم‌ترین وضعیّت تحصیلی در افراد مربوط به تحصیلات لیسانس با فراوانی 6 می‌باشد.

جدول 1: شاخص آزمون کولموگروف اسمرینف (k-s)

شاخص آزمون

تعداد

کلموگروف اسمیرنوف  KS

سطح معناداری

ایجاد سایت­های اینترنتی و معرفی جاذبه­های گردشگری کشور

84

961/0

314/0

تبلیغات در شبکه­های تلویزیونی و ماهواره­ای و فرهنگی

84

057/1

214/0

ایجاد و معرفی تورهای گردشگری

84

912/0

376/0

توسعه زیر ساخت­ها

84

378/1

145/0

 

با توجه به نتایج جدول 1 می‌توان نتیجه گرفت توزیع داده­های مربوط به متغیرها نرمال است. همانطور که در جدول فوق گزارش شده است، سطح معنی‌داری همه متغیرهای تحقیق بزرگتر از  05/0 است، پس می‌توان گفت که توزیع داده­های مربوط به متغیرها نرمال است.

 

جدول 2: نتیجه حاصل از آزمون تی تک نمونه  برای بررسی میانگین جامعه

متغیره

آماره

ارزش آزمون = 3

 

مقدار آماره تی

درجه آزادی

سطح معناداری

میانگین

در سطح اطمینان 95%

 

ایجاد سایت­های اینترنتی و معرفی جاذبه­های گردشگری کشور

 

27/44

83

001/0

49/3

حداکثر

حداقل

 

6070/2

3828/2

 

تبلیغات در شبکه­های تلویزیونی و ماهواره­ای

44/54

83

001/0

80/3

9122/2

7069/2

 

ایجاد و معرفی تورهای گردشگری

83/50

83

001/0

53/3

6367/2

4381/2

 

توسعه زیر ساخت­ها

44/45

83

001/0

16/3

2999/3

0232/3

 

 

بر اساس نتایج جدول 2 که بیانگر ایجاد سایت­های اینترنتی و معرفی جاذبه­های گردشگری کشور، تبلیغات در شبکه­های تلویزیونی و ماهواره­ای، ایجاد و معرفی تورهای گردشگری و توسعه زیر ساخت­ها در شناسایی و اولویت­بندی فاکتورهای تاثیر گذار بر توسعه گردشگری ورزشی در ایران هستند؛ با استفاده از آزمون t تک نمونه مورد تایید قرار گرفت مقدار t به دست آمده از بررسی آزمون برای کل مولفه­ها  از مقدار بحرانی 96/1± بالاتر است در نتیجه فرض H0 رد و فرض H1  در سطح اطمینان 95% (001/0sig ≤ )  پذیرفته می­شود. می­توان استدلال نمود که هر چهار مولفه نام برده شده بر توسعه گردشگری ورزشی در ایران تأثیرگذار هستند.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول 3: آزمون فریدمن جهت رتبه­بندی کل مولفه­ها

مولفه­ها

میانگین

رتبه

ایجاد سایت­های اینترنتی و معرفی جاذبه­های گردشگری کشور

99/5

اول

تبلیغات در شبکه­های تلویزیونی و ماهواره­ای

08/5

دوم

توسعه زیر ساخت­ها

23/4

سوم

ایجاد و معرفی تورهای گردشگری

05/3

چهارم

تعداد نمونه

84

کای دو

351/264

درجه آزادی

3

سطح معناداری

001/0

 

نتایج جدول (3) نشان می­دهد با توجه به این که سطح معناداری آزمون تحلیل واریانس فریدمن کوچکتر از میزان خطاست در نتیجه با اطمینان 95 درصد می­توان گفت که بین چهار مولفه تاثیر گذار بر توسعه گردشگری ورزشی در ایران تفاوت معناداری وجود دارد همان گونه که مشاهده می­شود فاکتور ایجاد سایت­های اینترنتی و معرفی جاذبه­های گردشگری کشور با میانگین 99/5رتبه اول و بهترین رتبه و فاکتور ایجاد و معرفی تورهای گردشگری با میانگین  05/3 رتبه چهارم و کم­ترین رتبه را دارا هستند.

بحث و نتیجه گیری

امروزه اهمیت صنعت گردشگری در کل دنیا بر همگان آشکار شده است. گردشگری به عنوان یکی از بخش‌های عمده اجتماعی- اقتصادی جهان شکل گرفته و در خلال نیمه دوم قرن بیستم به طور متوسط حدود چهار- پنج درصد افزایش یافته است. هم‌اکنون ترکیب گردشگری بین‌المللی و داخلی به عنوان بزرگ‌‌ترین صنعت جهان، شناخته شده است (ملانی و دیکمن. 2017).

هدف کلی این پژوهش شناسایی اولویت بندی فاکتورهای تاثیر گذار بر توسعه گردشگری ورزشی در ایران بود. نتایج جدول 2، نشان می­دهد که بین فاکتورهای، ایجاد سایت­های اینترنتی و معرفی جاذبه­های گردشگری کشور، تبلیغات در شبکه­های تلویزیونی و ماهواره­ای، ایجاد و معرفی تورهای گردشگری و توسعه زیر ساخت­ها بر توسعه گردشگری ورزشی تفاوت معنادار و مثبتی وجود دارد. این یافته­ها با نتایج نوبخت و همکارانش (1393)، محمودی یکتا و همکارانش (1391)، گیلانی و همکارانش (1391)، اصفهانی و همکارانش (1388)، لامونت (2014)، و یوسف و همکارانش (2009) همخوان بود. اصفهانی و همکارانش (1388) معتقدند محورهای تسهیلات و خدمات، امنیت و اسکان به ترتیب بیشترین درجه اهمیت را در توسعه گردشگری داخلی ورزشی به خود اختصاص می­دهد و محورهای آموزش، اقتصاد و جاذبه­های توریستی بیشترین ارتباط را با سایر عوامل دارد. می­توان گفت که گردشگری به علت خاصیت اشتغال زایی و سودآوری نسبتاً سریع آن بستر مناسبی برای سرمایه گذاری است. سرمایه گذاری خارجی می­تواند توسعه گردشگری را سرعت بخشیده، معیارهای اقتصادی را ارتقاء دهد، و ایده­ها، فن­آوری و بازارهای جدیدی را به ارمغان آورد.

با توجه به نتایج پژوهش حاضر به مدیران و مسولین پیشنهاد می­شود تا موانع گردشگردی در کشور را با ایجاد سایت­های اینترنتی و معرفی جاذبه­های گردشگری کشور و تبلیغات در شبکه­های تلویزیونی و ماهواره­ای رفع کرده و تا بتوان زمینه­های ورود گردشگران را به کشور فراهم کرد.

همچنین از دیگر نتایج این تحقیق می­توان اشاره کرد که بین چهار مولفه تاثیر گذار بر توسعه گردشگری ورزشی در ایران تفاوت معناداری وجود دارد فاکتور ایجاد سایت­های اینترنتی و معرفی جاذبه­های گردشگری کشور با میانگین 99/5 رتبه اول و بهترین رتبه و فاکتور ایجاد و معرفی تورهای گردشگری با میانگین  05/3 رتبه چهارم و کم­ترین رتبه را دارا هستند. این یافته­ها با نتایج ترزیدو، اسکارلس و ساندرز (2017)، محمودی یکتا و همکارانش (1391)، مدهوشی و نیازی (1389)، اصفهانی و همکارانش (1388)، یوسف و همکارانش (2009) و عبدلی (1384) همخوان بود. مدهوشی و نیازی (1389) معتقدند که تنگناهای توسعه گردشگری در کشور به عوامل مختلفی بستگی دارد که این عوامل به چند گروه عوامل زیربنایی از جمله کمبودهای کشور در بخش­های حمل و نقل زمینی، شامل راه­های مناسب و جاده­ها و وسایل حمل و نقل جاده­ای و فعالیت های مربوط به پایانه­­ها و مراکز ارائه کننده این خدمات تقسیم می­شود. هم چنین این کمبودها در دیگر بخش­های مربوط به حمل و نقل به همین گستردگی قابل بررسی است. از جمله در بخش راه آهن و خطوط ریلی و نحوه ارائه خدمات در این بخش توسط مراکز ذیربط و وجود مشکلات بسیار عدیده در بخش حمل و نقل هوایی که کمبودهای بسیاری در زمینه فرودگاه­ها و هواپیماها وجود دارد، موانع فرهنگی، قانونی و سازمانی از دیگر مشکلات بخش گردشگری است. این موانع شامل کمبودهایی در بخش تبلیغات و عدم توجه به این بخش می باشد. با توجه به این که تبلیغات در کلیه زمینه­ها امروزه به اصلی ترین بخش بازرگانی تبدیل شده است، بخش گردشگری نیز نیازمند توجه ویژه به تبلیغات بوده و امری اجتناب ناپذیر تلقی می­شود (مدهوشی و نیازی، 1389). می­توان گفت که صنعت گردشگری به عنوان بزرگترین و متنوع­ترین صنعت در دنیا به حساب می­آید. بسیاری از کشورها این صنعت پویا را به عنوان منبع اصلی درآمد، اشتغال، رشد بخش خصوصی و توسعه ساختار زیربنایی می­دانند. به ویژه در کشورهای در حال توسعه که شکل­های دیگر توسعه اقتصادی مثل تولید یا استخراج منابع طبیعی، از نظر اقتصادی به صرفه نیست، یا نقش چندان مهمی در صحنه تجارت و بازرگانی ندارد. به توسعه صنعت گردشگری توجه زیادی می­شود (اسدی و همکاران، 1389). بنابراین تردیدی نیست که همه کشورهای جهان تلاش می­کنند تا در رقابتی تنگاتنگ در پی بهره گیری از مزایای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی برآمده و سهم بیشتری از درآمد و بالا بردن سطح اشتغال ناشی از بهینه سازی این صنعت خدماتی در کشور خود داشته باشند(یوسف و همکارانش، 2009). با توجه به نتایج این پژوهش می­توان اینگونه نتیجه گرفت که کشور مان با توجه به مناطق طبیعی، بکر و کوهستانی و دارای جاذبه­های گردشگری ورزشی خاص است، و می­توانند مورد توجه ورزشکاران و گردشگران واقع شده و به عنوان مقصدی برای گذران اوقات فراغت با انگیزه­ی تفریح و استراحت انتخاب شوند و در دوره­ی زمانی خاص، تعداد کثیری از گردشگران را به خود جذب کنند. ایران با طبیعت جادویی و جاذبه­های فراوان، از توانایی گردشگری ورزشی فراوانی برخوردار است. و اگر مدیران و مسولین زیر ساخت­های مناسب را مهیا کنندو با ایجاد و معرفی تورهای گردشگری می­تواند این صنعت را در کشور ارتقا یابد و در چند سال آینده می­تواند به عنوان قطب گردشگردی در دنیا معرفی شود. و این کارموجب اشتغال زایی­ و ایجاد کسب و کارهای جدید خواهد شد. و این امر سبب خواهد شد تا دولت دیگر  نیاز به پول نفت نداشته باشد. به طور کلی برای اجرای هر نوع برنامه­ای لازم است که منابع مالی، نیروی انسانی، ساختارها و قوانین مرتبط در نظر گرفته شوند. توجه به زیر ساخت­ها و معرفی مناطق گردشگردی کشور به دیگر کشورها از کارهای مهم و تاثیر گذار بر توسعه گردشگری ورزشی در ایران است. مسولان و مدیران ورزشی می­تواند با برگزاری رویداهای مهم ورزشی این مناطق را معرفی کرده و شرایطی را فراهم آورند تا گردشگری ورزشی در کشور ارتقا و توسعه پیدا کند.

 

  • منابع

    • اسدی، حسین؛ پورنقی، امین؛ اصفهانی، نوشین و زیتونلی، حمید. (1389). "مطالعهابعادمختلفامنیتدرگردشگریورزشیایران". فصلنامه مطالعات گردشگری، شماره 13. صص: 47-63.
    • اسلام، علی اکبر. (1382). برنامه ریزی بازاریابی: مفاهیم، الگوها، ساختارها، استراتژیها، تجربیات و مستندات. تهران: شرکت چاپ و نشر بازرگانی.
    • اصفهانی، نوشین؛ گودرزی، محمود و اسدی، حسن. (1388). "تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری ورزشی داخلی ایران". مدیریت ورزشی. شماره 1. صص 175-159.
    • افصح حسینی، فاطمه السادات. (1385). "ورزش،شهر،توریسم". ارائه شده بصورت سخنرانی در اولین همایش ملی شهر و ورزش.
    • حمیدی، مهرزاد؛ امیرنژاد، سعید؛ رضوی، سید محمد حسین؛ شفیع زاده، مهدی و فضلی درزی، اعظم. (1389). "تبییناستراتژیگردشگریورزشیکشور (ایران)". پژوهش نامه علوم ورزشی (مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی). شماره 12، صص: 51-68.
    • زرآبادی، سعیده زهرا سادات و عبدالهف، بهار.  (1393). "ارزیابی عوامل موثر در توسعه صنعت گردشگری منطقه آزاد چابهار با بهره­گیری از روش فرایند تحلیل شبکه­ای (ANP)". معماری و شهرسازی. دوره 4 - شماره 6.
    • زیتونلی، عبدالحمید؛ هنری، حبیب و فراهانی، ابوالفضل. (1390). "شناساییتوانمندیهایگردشگریورزشیاستانگلستان".پژوهش های مدیریت ورزشی و علوم حرکتی.  سال 1، شماره 1. صص 83-71.
    •  سالارزهی، حبیب الله و میرزاده، آرمینا. (1394). "شناسایی و اولویت بندی راهبردهای توسعه گردشگری در منطقه آزاد تجاری صنعتی چابهار با رویکرد ترکیبی"SWOT-AHP. پژوهش­های مدیریت عمومی. دوره 8، شماره 30. صص63-49.
    • عبدلی، بهروز. (1384). مبانیروانیاجتماعیدرتربیتبدنی. تهران: انتشارات بامداد کتاب
    • مالمیر، مهدی. (1385). "اثراتورزشبرتوسعه یشهری (رابطهبینتوریسمورزشیوتوسعهشهری)".اولین همایش ملی شهر و ورزش.
    • مجتبوی، سید کورش و بهمن پور، هومن. (1387). توریسم ورزشی. تهران: کمیته ملی المپیک جمهوری اسلامی ایران
    • محمودی یکتا، مهدی؛ ذبیحی، اسماعیل و جورابلو، مسعود. (1391). "تأثیرمولفههایگردشگریبرگرایشگردشگرانورزش". نگرش های نو در جغرافیای انسانی. سال 4، شماره  2. صص: 1394-149.
    • مدهوشی، مهرداد و نیازی، عیسی. (1389). "بررسی و تبیین توسعه صنعت گردشگری در استان گلستان".  دانش و توسعه. سال 17، شماره 30. صص 162-135.
    • موسی ­گیلانی، سید رضا؛ اسدی، حسن و سجادی، سید نصرالله. (1391). "بخشبندی بازار گردشگری ورزشی ایران برای گردشگران گردشگران خارجی و ارائة مدل بازار هدف". مدیریت ورزشی. شماره 12، صص: 37-59.
    • نوبخت، فرزاد؛ اتقیا، ناهید؛ امیری، مجتبی؛ قره خانی، حسن و اشرفی، نگار. (1393). "بررسی عوامل موثر بر توسعه گردشگری استان اردبیل و ارائه راهکارهای اجرایی". فصلنامه علوم ورزش. سال ششم، شماره 13. صص: 89-67.
      • Emery.P. (2010). "Past, present, future major sport event management practice: the practitioner perspective". Sport management review, Vol 13, pp: 158-170.
      • Higam. J & Hinch. T. (2006). "Sport and Tourism Research: A Geographic Approach". Journal of Sport & Tourism.vol. 11(1), pp: 31-49.
      • Hua. Poy Irini Ibrahim, Lim Khong Chiu. (2013). PSU-USM International Conference on Humanities and Social Sciences. 257 – 269.
      • Kennelly, Millicent, Kristine Toohey. (2014). "Strategic alliances in sport tourism: National sport organizations and sport tour operators". Sport Management Review. Pages 407-418.
      • Lamont, Matthew. (2014). "Authentication in sports tourism. Annals of Tourism Research". Journal homepage: www.elsevier.com/locate/atoures.
      • McCabe. Scott, Johnson. Sarah. (2013). "The happiness factor in tourism: Subjective well-being and social tourism". Annals of Tourism Research. Vol 41, pp: 42-65.
      • Melanie. K. S., Diekmann. A. (2017). "Tourism and wellbeing". Annals of Tourism Research. Vol 66, Pages 1-13.
      • Nogawa, H., Yamaguchi, Y., Yumiko, H. (1996). "An empirical research study on Japanese sport tourism in sport-for-all events: Case studies of a single-night event and a multiple-night event". Journal of Travel Research, 35. pp 46–54.
      • Terzidou, M. Scarles. C., Saunders. M. (2017). "Religiousness as tourist performances: A case study of Greek Orthodox pilgrimage". Annals of Tourism Researchm, Vol 66, Pages 14-25.
      • Van der Zee, Egbert. (2011). "Image improvement as a tangible legacy of Hallmark events; the case of the 2010 World Cup in South Africa". Research Master Human Geography and planning Faculty of Geosciences.
      • Yusof, A., Omar-Fauzee, M. S., Shah, P. M., & Geok, S. K. (2009). "Exploring small-scale sport event tourism in Malaysia". Research Journal of International Studies, 9, 47-58.