نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار،دانشکده تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 استادیار،دانشکده تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 دانشجوىدکترى، مدیریت ورزشى، دانشکده تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
چکیده
هدف از انجام این پژوهش، مقایسه ارزیابی عملکرد درحوزه موفقیت امور فنی ورزش قهرمانی فدراسیون های راکتی (تنیس، تنیس روی میز، بدمینتون و اسکواش) ایران بین وضعیت موجود و وضعیت مطلوب بود. جامعه آماری شامل 207 نفر از روسا و نواب رئیس، دبیر، روسای هیئت‌های استانی و رؤسای کمیته‌های تخصصی چهار فدراسیون ورزشی راکتی جمهوری اسلامی ایران بودند که بر اساس فرمول نمونه گیری، حجم نمونه تحقیق به تعداد 134 نفر به عنوان معرف در نظر گرفته شد. روش مورد استفاده، نمونه‌گیری هدفمند بود. برای جمع‌آوری داده‌ها، با کسب نظر کارشناسی از خبرگان ورزشی، پرسشنامه محقق ساخته به صورت مقایسه زوجی بین وضعیت موجود و وضعیت مطلوب معیارارزیابی موفقیت در امور فنی ورزش قهرمانی فدراسیون های راکتی تدوین شد. مقدار آلفای کرونباخ به مقدار 93/0پرسشنامه نشان دهنده پایایی بالا و مطلوب پرسشنامه است. به منظور استخراج بارعاملی از روش تحلیل عامل اکتشافی استفاده گردید. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی و آزمون فریدمن استفاده گردید. نتایج پژوهش حاکی از آن است که زیر مقیاس‌های مهم الگوی ارزیابی معیار امور فنی ورزش قهرمانی عبارت اند از: درفدراسیون اسکواش: کسب کرسی‌های کلیدی در فدراسیون جهانی و آسیا و نتایج کسب شده در مسابقات بین‌المللی؛ درفدراسیون تنیس: برگزاری اردوهای تیم ملی و افزایش تعداد میزبانی مسابقات آسیایی وبین‌المللی؛ در فدراسیون بدمینتون: حضور در رنکینگ هزار ورزشکار برتردنیا و برگزاری اردوهای تیم ملی؛ در فدراسیون تنیس روی میز: برنامه مدون اداره تیم ملی و حضور دررنکینگ هزار ورزشکار برتر. در نتایج الگوی کلی ارزیابی عملکرد فدراسیون های ورزشی راکتی نیز دو زیر مقیاس برگزاری اردوهای تیم ملی و برگزاری لیگ‌های کشوری حائز اهمیت هستند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Evaluation of Technical Affairs Performance in Elite Sports in Federations of Tennis, Table Tennis, Badminton and Squash in Islamic Republic of Iran
نویسندگان [English]
- Farideh AshrafGanjouei 1
- Hamid Sajadi Hazaveh 2
- Zahra Haji Anzhaei 2
- SeyyedMohammad Hossein Sanaei 3
1 Ph.D., Associate Professor, Faculty of Physical Education and Sport Sciences, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Ph.D., Assistant Professor, Faculty of Physical Education and Sport Sciences, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
3 Ph.D. Student in Sport Management, Faculty of Physical Education and Sport Sciences, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]
The study is to compare performance evaluation in the field of the success indicators of technical affairs in the racket federations (tennis, table tennis, badminton and squash) between the status quo and the desired situation. The statistical population consisted of 207 heads and vice chairmen, secretaries, heads of provincial councils and heads of specialized committees of four Islamic Republic of Iran racket sporting federations. Based on the sampling formula, the sample size of the study were 134 people. The used method was targeted sampling. Is a high reliability and desirable questionnaire. In order to extract the load, exploratory factor analysis method was used. For analyzing the data, descriptive statistics and Friedman test were used. The results of the research indicated that the benchmarking model for elite sport; in the Squash Federation, the two sub criteria (for acquiring executive boards in the World Federation and Asia and the results achieved in international competitions); in the tennis federation, two sub criteria (Increasing the number of Asian and international tournaments); in the Badminton Federation, two sub criteria (annual program developed by the National Team and the Attendance in Thousands of Athletes ranking); in tennis federation, two sub criteria (annual program developed by the National Team and the Attendance of Thousands of Athletes ranking; In the results of the general evaluation of the performance of racket federations, two sub criteria for holding national teams competitions and organizing national leagues were important.
کلیدواژه‌ها [English]
- Key Words: Elite Sport
- Success Sport
- Performance Evaluation
- Racket Sports Federations and Iran
ارزیابی عملکرد امور فنیورزش قهرمانی فدراسیون های(تنیس، تنیس روی میز، بدمینتون و اسکواش) جمهوری اسلامی ایران
فریده اشرف گنجویی[1]
حمید سجادی هزاوه[2]
زهرا حاجی انزهایى[3]
سید محمد حسین سنایی[4]
تاریخ دریافت مقاله: 9/7/1397
تاریخ پذیرش مقاله:13/8/1397
مقدمه
با وجود تحقیقات متعدد در زمینه ارزیابی عملکرد در حوزه ورزش، تاکنون معیارهای استانداردی در زمینه ارزیابی عملکرد فدراسیون ها در زمینه ورزش قهرمانی به روش علمی تدوین نشده است و اغلب معیارها به طور ذهنی تعیین شده‌اند. برای ارزیابی عملکرد سازمان ها و فدراسیون های ورزشی و تعیین شاخص های ارزیابی آنها روش های مختلفی به کار گرفته می شود. در امر توسعه ورزش قهرمانی و تربیت قهرمانان ورزشی نیز رویکردهای گوناگونی وجود دارد که توجه به آنها می تواند راهگشای توسعه ورزش قهرمانی باشد.
روش‌های مختلفی که برای اندازه‌گیری عملکرد در ورزش قهرمانی مورد استفاده قرارمی گیرد و عمدتا «مدال محور» نامیده می‌شوند، عبارت اند از: رتبه‌بندی جدول مدال های کسب شده، تعداد مدال های طلای به دست آمده، تعداد کل مدال ها، وزن ماهیت مدال ها، هشت رتبه برتر مسابقات ورزش قهرمانی و موفقیت نسبی در مواردی چون تعداد جمعیت کشور و میزان تولید ناخالص ملی (دی بوسچرو همکاران[5]، 2015: 87).
کشورها در بازی های زمستانی المپیک از طریق اولویت‌بندی بودجه، مجموعه متنوعی از ورزش‌های هدفمند بین کشورها و همبستگی بالا با موفقیت‌های ورزشی گذشته و حال به دست آورده‌اند. مدیریت ورزش قهرمانی به واسطه خروجی‌های قابل اندازه‌گیری دقیق مانند تعداد مدال های کسب شده به طور خاص به هدف ارزیابی عملکرد کمک می‌کند. در حالی که پدیده هدف‌گیری یا اولویت‌بندی هزینه‌های ورزشی قهرمانی در بحث‌های سیاستگذاری بسیار برجسته است، در ادبیات مدیریت ورزش توجه کمتری را به خود جلب کرده است- با این حال، شواهد کمی در مورد میزان اولویت‌بندی هزینه‌های موجود وجود دارد (وبر و همکاران[6]،2018: 18).
شناخت عواملی که می تواند موفقیت کشورها را در رویداد مهم المپیک تضمین نماید، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. ازسوی دیگر، برای مدیران و برنامه ریزان این امکان را فراهم می کند تا در جهت توسعۀ ورزش و کسب کرسی‌های بین‌المللی با توجه به امکانات و منابع بالقوة کشور و نیز مقایسه با کشورهای دیگر، سیاست های مناسب را اتخاذ نمایند(زارعیان وهمکاران،143:1393).
مفهوم «سهم بازار» توسط دی بوسچر وهمکاران(2008) ارائه گردید. این مفهوم در ارزیابی خروجی داده‌های بازی های المپیک 2012 به کار گرفته شد. در بازی های المپیک 2012 لندن، تعداد 302 رویداد ورزشی مورد داوری قرار گرفتند. اصل مدل سهم بازار می تواند برای مقایسه ارزیابی عملکرد یک کشور در میان ملل مختلف در طول زمان اعمال شود. با استفاده از داده‌های المپیک لندن 2012 برای نشان دادن تفکر اساسی در پشت مفهوم سهم بازار، دی بوسچر وهمکاران مایل به اندازه‌گیری موفقیت ورزشی صرفا در یک رویداد ورزشی بودند (دی بوسچر و همکاران،2015: 88). آنها سه معیار خروجی اندازه‌گیری عملکرد شامل دوره‌ای از زمان، سطح رقابت‌های ورزشی و رویدادهای ورزشی مشخص را پیشنهاد دادند (دی بوسچروهمکاران،2015: 90).
سیاست گذاری های ورزش قهرمانی در یک رقابت جهانی، یک امرراهبردی است . یکی از پیامدهای بین المللی شدن ورزش برای انجام رویدادهای بین المللی (المپیک)، رقابت در حال افزایش بین کشورهاست که از یک سو به سیستم های ورزشی پیچیده و گرانقیمت و شکاف رو به رشد برای کشورهای دارای سیستم های ورزشی کمتر توسعه یافته برای تولید موفق قهرما ن های ورزشی انجامیده و از سوی دیگر، ملت ها به طور فزاینده ای برای حفظ مزایای نسبی خود با اتخاذ یک رویکرد راهبردی به رشد ورزش قهرمانی و در رقابت با شیوه های رقبای دیگر، تلاش می کنند. توجه به ورزش قهرمانی لزوم طراحی مقیاسی برای خط مشی ها و سیاست گذاری های موفق عملکردی و درک نظری از اندازه گیری، ارزیابی و نظارت بر راهبردهای های موثر دولت ها را با پیروی از یک مدل منطقی شامل ورودی ها، خروجی ها، خروجی ها، نتایج و تأثیرآنها نمایان می نماید (دی بوسچر[7]، 1:2018).
بسیاری از کشورها با تمرکز بر روی ورزش‌هایی که رقابت در آنها کم ، ولی تعادل رقابتی بالاست تصمیمات راهبردی برای به حداکثر رساندن تعداد مدال هایی که می‌توانند برنده شوند، اتخاذ می‌کنند (ژنگ وهمکاران[8]،الف : 2675:2018). مدیریت ورزش قهرمانی به واسطه خروجی‌های قابل اندازه‌گیری دقیق مانند مدال ها به طور خاص به هدف ارزیابی عملکرد کمک می‌کند. در حالی که پدیده هدف‌گیری یا اولویت‌بندی هزینه‌های ورزشی نخبگان در بحث‌های سیاستگذاری بسیار برجسته است، در ادبیات مدیریت ورزش توجه کمتری به خود جلب کرده است. ارزیابی اثربخشی خروجی‌های موفقیت ورزش قهرمانی در مدل سیستمی در ادبیات سیاست های ورزشی تاکید شده است (وبر وهمکاران[9]،2018: 8).
یافته‌های ژنگ و همکاران(الف 2675:2018) در رشته ورزشی قهرمانی تنیس حاکی از این بود که بسیاری از کشورها تصمیمات راهبردی برای به حداکثر رساندن تعداد مدال هایی که می‌توانند برنده شوند در نظر می‌گیرند؛ با تمرکز بر روی ورزش‌هایی که رقابت در آن رشته‌های ورزشی کم است، ولی تعادل رقابتی بالا دارند و این کشورها از مزیت رقابتی در آنها برخوردارند. همچنین ژنگ و همکاران[10](ب6:2018) بیان کردند که فقدان هماهنگی ملی- منطقه‌ای تیم‌های ملی ممکن است منجر به رفتارهای متناقض و بی‌اثر از سیاست‌های ورزش قهرمانی شود.
درهیجدهمین دوره بازی های آسیایی 2018 جاکارتای اندونزی، کاروان ورزشی ایران با 20 طلا، 20 نقره و 22 برنز در رده ششم جدول قرار گرفت. در این دوره چند رکورد شخصی و تیمی شکسته شد که می‌توان به رکورد سهراب مرادی در وزنه‌برداری و کسب مدال برنز تنیس روی میز و واترپلو بعد از نیم قرن اشاره کرد. از نظر مجموع مدالی نیز رکورد تعداد مدال ها بعد از انقلاب شکسته شد. اگرچه طلاهای ایران نسبت به دوره گذشته بازی های آسیایی در اینچئون یک عدد کاهش داشت، اما کاروان ورزشی ایران درسال 2018 درمجموع 62 مدال کسب کرد. در کنار این رکورد مهم، باید به 17 مدال بانوان ایران نیز اشاره کرد که از منظر کمی رشد قابل ملاحظه‌ای نسبت به دوره گذشته داشت تا یک رکورد جالب دیگر نیز ثبت شود. کاروان ورزشی ایران با اعزام 378 ورزشکار در این بازی ها شرکت کرد که در برخی از رشته‌ها ملی‌پوشان کشورمان نتایجی فوق‌العاده داشتند، اما در برخی از رشته‌ها ورزشکاران در حد انتظار ظاهر نشدند و حتی می‌توان گفت ناکام مطلق بودند. در درهیجدهمین دوره بازی های آسیایی 2018 جاکارتای اندونزی در رشته‌های راکتی به ویژه در تنیس روی میز انفرادی، نوشاد عالمیان با وجود اینکه از رسیدن به فینال بازماند، اما با کسب مدال برنز نام خود را جاودانه کرد تا پس از 52 سال یک مدال با ارزش در تنیس روی میز به دست آوریم؛ مدال برنزی که با وجود مدعیان بزرگ چشم بادامی، ارزشی فراتر از طلا دارد. در رشته تنیس، تنیسورهای ایران حتی یک برد نیز کسب نکردند و تنها دو برد در کارنامه ایران ثبت شد. در رشته بدمینتون و اسکواش نیز کاروان ورزشی ایران نتیجه خوبی نگرفت و این رشته‌ها صرفا برای حضور در این مسابقات شرکت داشتند. این در حالی بود که اسکواش بعد از چند دوره غیبت با پشتوانه مدال برنز آسیا پا به این رقابت‌ها گذاشت و به کسب مدال و یا حتی چند برد خوشبین بود، اما در نهایت با شکست‌های پی در پی از جاکارتا بدرقه شد. برای بررسی علل شکست و ناکامی فدراسیون های راکتی در بازی های آسیایی 2018 جاکارتای اندونزی، بر آن شدیم تا با شناسایی شاخص‌های موثر در اندازه‌گیری خروجی‌های ورزش قهرمانی، مولفه‌های مهم ارزیابی عملکرد در حوزه امور فنی ورزش قهرمانی فدراسیون های راکتی را مشخص نماییم.
پژوهش‌های داخلی نشان می‌دهد با وجود اینکه سازمان تربیت بدنی در سال 1382 «سند راهبردی نظام جامع توسعه تربیت بدنی و ورزش کشور» را به طور کلی و در دو سطح کلان و خرد مورد تحقیق و بررسی قرار داده، اما بحث ورزش قهرمانی فدراسیون های ورزشی راکتی و تعیین مولفه‌های کلیدی ارزیابی عملکرد آنها در این سند مغفول مانده است.
پژوهش حاضر در صدد است با استفاده از نظرات گروه‌های مختلف از جمله مدیران و دست اندرکاران حوزه ورزش قهرمانی کشور، متخصصان و اعضای هیات علمی حوزه مدیریت راهبردی ورزش قهرمانی و متولیان و بدنه اجرایی ورزش قهرمانی و با در نظر گرفتن تغییرات درونی و بیرونی سال های اخیر در حوزه ورزش راکتی در سطح جهانی، عوامل ومولفه‌های مهم ارزیابی عملکرد در حوزه امور فنی ورزش قهرمانی فدراسیون های راکتی را با رویکرد مقایسه‌ای تعیین و جایگاه راهبردی توسعه ورزش قهرمانی هر یک از فدراسیون های راکتی کشور را مشخص کند.
به همین منظور پژوهش حاضر تصمیم دارد ابعاد و مولفه‌های کلیدی ارزیابی عملکردشاخص امور فنی ورزش قهرمانی و حرفه‌ای را از ادبیات پژوهش استخراج و بر اساس آن به ارزیابی و مقایسه سیستم‌های ورزش قهرمانی فدراسیون های ورزشی راکتی اقدام کند. این مقایسه حوزه‌های مختلف ارزیابی عملکرد و روابط بین آنها را نمایش می‌دهد و تلاش دارد به مدیران، برنامه ریزان و تصمیم گیرندگان وزارت ورزش و جوانان و فدراسیون های ورزشی راکتی کمک کند تا نگرش سیستمی و جامع به ارزیابی عملکرد فدراسیون های ورزشی داشته باشند.
روش شناسی پژوهش
پژوهش حاضر در طبقه‌بندی انواع روش‌های تحقیق، بر اساس نحوه گردآوری داده‌ها، توصیفی- تحلیلی است. از آنجا که کل مدیران فدراسیون های ورزشی(تنیس، پینگ پنگ، بدمینتون و اسکواش) مورد مطالعه قرار می‌گیرد، لذا جامعه آماری شامل 207 نفر از روسا و نواب رئیس، دبیر، روسای هیئت‌های استانی و رؤسای کمیته‌های تخصصی چهار فدراسیون ورزشی راکتی جمهوری اسلامی ایران است و روش مورد استفاده در انتخاب نمونه آماری، روش نمونه‌گیری هدفمند است که در پایان، 134نفر انتخاب شدند.
جامعه آماری فدراسیون های راکتی شامل مقادیر زیر بودند:
جدول 1: جامعه آماری فدراسیون های راکتی
|
جمع |
هیئت ها |
کمیته ها |
نائب رئیس |
دبیر |
رئیس فدراسیون |
|
|
60 |
32 |
24 |
2 |
1 |
1 |
اسکواش |
|
45 |
32 |
9 |
2 |
1 |
1 |
تنیس |
|
47 |
32 |
11 |
2 |
1 |
1 |
تنیس روی میز |
|
55 |
32 |
19 |
2 |
1 |
1 |
بدمینتون |
|
207 |
|
مجموع |
||||
نمونة آماری از میان ذینفعان چهار فدراسیون ورزشی راکتی جمهوری اسلامی ایران(تنیس روی میز، تنیس، بدمینتون و اسکواش) به روش نمونه در دسترس و هدفدار انتخاب شدند:
آنگاه طبق فرمول بالا حجم نمونه تحقیق برابر 134 تعیین شد.
درمقاله حاضر برای جمع‌آوری اطلاعات و دستیابی به نتایج، از روش‌های مطالعات کتابخانه‌ای جهت تدوین مبانی نظری و از تحقیقات میدانی به منظور گردآوری اطلاعات مورد نظر و از پرسشنامه برای سنجش متغیرهای تحقیق بهره گرفته شد. تعداد 134 پرسشنامه سالم توزیع و جمع آوری گردید. برای جمع‌آوری داده‌ها در این پژوهش با استفاده ازمنابع نظری و مرور پیشینه تحقیق و کسب نظر کارشناسی از خبرگان ورزشی کشور، پرسشنامه محقق ساخته با مقیاس پنج درجه‌ای طیف لیکرت به صورت مقایسه زوجی بین وضعیت موجود و وضعیت مطلوب شاخص‌های ارزیابی عملکرد تنظیم و تدوین شد. برای شناسایی شاخص‌های ارزیابی عملکرد، با مرور عمیق پیشینه تحقیق، فهرستی از شاخص‌ها تدوین و در اختیار صاحب نظان خبره قرار داده شد. پرسشنامه تدوین شده برای تعیین پایایی (قابلیت اعتماد) بین 10 نفر از افرا د صاحب نظر و خبره ورزشی از جامعه آماری توزیع گردید. مقدار آلفای کرونباخ 93/0 به دست آمد که نشان دهنده پایایی بالا و مطلوب پرسشنامه است. پس از دریافت و جمع‌بندی نظرات، چارچوب نهایی شاخص ارزیابی عملکرد حوزه ورزش قهرمانی فدراسیون های ورزشی راکتی ایران تدوین شد.
به منظور استخراج بارعاملی هریک از مواد و گویه‌های ( شناسه های) ارزیابی عملکرد فدراسیون های ورزشی راکتی پس از آنکه ماده شاخص امور فنی ورزش قهرمانی فدراسیون های راکتی تفکیک شد، از روش تحلیل عامل اکتشافی استفاده گردید. پرسشنامه حاضر دارای اعتبار صوری است، زیرا میزان رضایت خبرگان نسبت به شباهت ظاهری گویه‌ها به موضوع پژوهش تعیین شد. پرسشنامه تحقیق حاضر دارای اعتبار محتوایی نیز می‌باشد، زیرا اجزای متغیرهای مورد اندازه‌گیری از ادبیات موضوع تحقیق گرفته شده و سپس توافق خبرگان اخذ شده است. نتیجه به دست آمده ناشی از اجرای تحلیل عامل اکتشافی نشان می‌دهد که ضرایب بارهای عاملی استخراج شده برای تبیین شاخص حوزه ورزش قهرمانی ارزیابی عملکرد فدراسیون ها از انسجام لازم و کافی برخوردار می‌باشد، زیرا نتایج حاصله ازتحلیل بار عاملی برای شاخص ارزیابی عملکرد امورفنی ورزش قهرمانی نشان دهنده آن است که ماتریس همبستگی فاکتورها برای انجام تحلیل عاملی مناسب بود. بنابرشواهد فوق می‌توان به این نتیجه دست یافت که ماتریس همبستگی فاکتورها برای انجام تحلیل عاملی مناسب است.
در تحقیق حاضر اطلاعات به دست آمده با استفاده از شیوه آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در آمار استنباطی از روش‌های آماری رتبه‌ای فریدمن[11] برای رتبه‌بندی معیارهای کلی و زیرمعیارهای فدراسیون های ورزشی راکتی و برای تجزیه و تحلیل داده‌ای آماری آزمون تی زوجی وابسته و تکنیک تحلیل مسیر برای تعیین پیوندهای علی احتمالی بین متغیرها استفاده شده است.
شاخص های ارزیابی عملکرد و موفقیت در امور فنی ورزش قهرمانی در فدراسیون های راکتی عبارت اند از: کسب سهمیه المپیک 2020 و 2024، ارتقای مدال و رنکینگ آسیایی و جهانی، حضور در رنکینگ 1000 ورزشکار برتر دنیا، کسب کرسی‌های کلیدی در فدراسیون جهانی و آسیایی، کسب مدال و مقام‌های مختلف، برگزاری لیگ‌های کشوری، اعزام تیم ملی به مسابقات بین‌المللی، برنامه مدون اداره تیم ملی، برگزاری اردوهای تیم ملی، افزایش تعداد میزبانی مسابقات آسیایی و بین‌المللی، نتایج کسب شده در مسابقات بین‌المللی، مبارزه با دوپینگ و بهبود رکورد.
یافته‌های پژوهش
بررسی ویژگی های جمعیت شناختی نشان داد از میان 134 نفر نمونه آماری، 88 نفر مرد و 46 نفر زن هستند که به ترتیب 7/65 و 3/34 درصد از حجم نمونه را به خود اختصاص دادند. همچنین، سن2/ 8 درصد از افراد زیر30 سال، 8/35 درصد بین 30 تا 40 سال، 1/35 درصد بین 40 تا 50 سال و 9/20 درصد هم بالای 50 سال بوده است. میزان تحصیلات 5/4 درصد از افراد فوق دیپلم، 4/28درصد لیسانس و3/46 درصد فوق لیسانس و 9/20 درصد هم دکتری بوده است .1/29درصد از افراد نمونه آماری از فدراسیون اسکواش، 6/21درصد از فدراسیون تنیس، 4/22 درصد از فدراسیون تنیس روی میز و 9/26 درصد هم از فدراسیون بدمینتون بوده‌اند.
جدول :2 توزیع فراوانی مربوط به حجم نمونه بر اساس جنس
|
درصد فراوانی |
فراوانی |
جنس |
|
7/65 |
88 |
مرد |
|
3/34 |
46 |
زن |
|
100 |
134 |
کل |
جدول 3: توزیع فراوانی مربوط به حجم نمونه بر اساس سطح تحصیلات
|
درصد فراوانی |
فراوانی |
تحصیلات |
|
5/4 |
6 |
فوق دیپلم |
|
4/28 |
38 |
لیسانس |
|
3/46 |
62 |
فوق لیسانس |
|
9/20 |
28 |
دکتری |
|
100 |
134 |
کل |
جدول4: توزیع فراوانی حجم نمونه بر اساس شاغل در فدراسیون ورزشی راکتی
|
درصد فراوانی |
فراوانی |
شاغل در فدراسیون ورزشی |
|
1/29 |
39 |
اسکواش |
|
6/21 |
29 |
تنیس |
|
4/22 |
30 |
تنیس روی میز |
|
9/26 |
36 |
بدمینتون |
|
100 |
134 |
کل |
مشخصه‌های آماری نظیر میانگین و انحراف استاندارد شاخص امور فنی ورزش قهرمانی فدراسیون از نظر افراد نمونه آماری استخراج گردید که نتیجه حاصله در جدول زیر آمده است:
جدول 5: مقایسه وضعیت موجود و مطلوب شاخص امور فنی ورزش قهرمانی به تفکیک فدراسیون های راکتی
|
فدراسیون امور فنی ورزش قهرمانی فدراسیون |
اسکواش |
تنیس |
تنیس روی میز |
بدمینتون |
||||
|
میانگین |
انحراف معیار |
میانگین |
انحراف معیار |
میانگین |
انحراف معیار |
میانگین |
انحراف معیار |
|
|
وضعیت موجود |
02/3 |
4/0 |
3 |
7/0 |
39/3 |
7/0 |
09/3 |
7/0 |
|
وضعیت مطلوب |
24/4 |
4/0 |
07/4 |
7/0 |
99/3 |
8/0 |
1/4 |
6/0 |
نتایج جدول 5 حاکی از آن است که از نظر افراد نمونه آماری در چهار فدراسیون ورزشی راکتی بین وضعیت موجود و وضعیت مطلوب در شاخص امور فنی ورزش قهرمانی فدراسیون تفاوت قابل ملاحظه‌ای وجود دارد و با ملاحظه میانگین های موجود، این تفاوت در فدراسیون اسکواش بیشتر از سه فدراسیون دیگر است.
جدول 6: مقایسه رتبه میانگین مولفه‌های امورفنی ورزش قهرمانی به تفکیک فدراسیون های ورزشی راکتی
|
امورفنی ورزش قهرمانی فدراسیون های راکتی |
رتبه میانگین در اسکواش |
رتبه میانگین درتنیس |
رتبه میانگین در تنیس روی میز |
رتبه میانگین در بدمینتون |
|
1- کسب سهمیه المپیک 2020 و 2024 |
9/4 |
05/4 |
6/7 |
7/7 |
|
2-ارتقای مدال ورنکینگ آسیایی وجهانی |
7/7 |
4/5 |
7/6 |
1/7 |
|
3-حضور در رنکینگ 1000 ورزشکار برتر دنیا |
5/6 |
3/5 |
2/8 |
4/8 |
|
4-کسب کرسی های کلیدی درفدراسیون جهانی وآسیا |
08/8 |
3/7 |
9/5 |
3/6 |
|
5-مدال ها ومقام های کسب شده |
5/7 |
5/6 |
1/4 |
7/5 |
|
6-برگزاری لیگ های کشوری |
6/7 |
2/8 |
4/7 |
9/7 |
|
7-اعزام تیم ملی به مسابقات بین‌المللی |
4/7 |
2/8 |
4/7 |
7/7 |
|
8-برنامه مدون اداره تیم ملی |
6/7 |
7/7 |
4. 8 |
2/7 |
|
9-برگزاری اردوهای تیم ملی |
1/7 |
4/8 |
1/8 |
03/8 |
|
10-افزایش تعداد میزبانی مسابقات آسیایی و بین‌المللی |
6/6 |
3/8 |
8/4 |
5/5 |
|
11-نتایج کسب شده درمسابقات بین‌المللی |
7/7 |
9/6 |
9/6 |
6/5 |
|
12-مبارزه با دوپینگ |
6/5 |
8/7 |
5/7 |
5/7 |
|
13-بهبود رکورد |
3/6 |
4/6 |
4/7 |
8/5 |
|
میزان خی دو |
48/47 |
06/88 |
6/67 |
2/70 |
|
Df(درجه آزادی) |
12 |
12 |
12 |
12 |
|
P(سطح معنی داری) |
001/0 |
001/0 |
001/0 |
001/0 |
اطلاعات جدول 6 نشان می‌دهد بین رتبه‌های میانگین فدراسیون های ورزشی راکتی(بدمینتون، تنیس روی میز، تنیس، اسکواش) در امورفنی ورزش قهرمانی فدراسیون تفاوت وجود دارد. با ملاحظه مرتبه میانگین رتبه‌ها در هریک از فدراسیون ها مشخص گردید که در فدراسیون ورزشی اسکواش، دو زیر مقیاس کسب کرسی‌های کلیدی در فدراسیون جهانی و آسیا و نتایج کسب شده در مسابقات بین‌المللی حائز اهمیت هستند. در فدراسیون ورزشی تنیس، دو زیر مقیاس برگزاری اردوهای تیم ملی و افزایش تعدادمیزبانی مسابقات آسیایی وبین‌المللی اهمیت دارند. در فدراسیون ورزشی تنیس روی میز، دو زیر مقیاس برنامه مدون اداره تیم ملی و حضور در رنکینگ 1000 ورزشکار برتر حائز اهمیت هستند. در فدراسیون ورزشی بدمینتون نیز دو زیر مقیاس حضوردررنکینگ 1000 ورزشکار برتر دنیا و برگزاری اردوهای تیم ملی اهمیت دارند.
بحث و نتیجه گیری
فعالیت های ورزشی با هدف رشد و تعالی شخصیت انسان، یک ضرورت برای اقشار مختلف هر جامعه محسوب می‌شوند. از آنجا که برنامه‌های توسعه ورزش بر نیازهای اساسی جامعه منطبق است و تحقق اهداف نهایی این برنامه‌ها از طریق نظارت و ارزیابی مستمر به دست می‌آید، ارزیابی عملکرد سازمان های ورزشی ابزاری سودمند در جهت توسعه سلامت آحاد جامعه خواهد بود.
کلیه نهادها و سازمان ها در دنیای پیچیده کنونی به منظور حصول اطمینان از روند رو به رشد فعالیت های خود به دنبال روش های ارزیابی دقیق و فراگیر هستند. فدراسیون های ورزشی به عنوان یکی از متولیان اصلی ورزش کشور تا زمانی که برای بقا تلاش می‌کنند و خود را نیازمند حضور در عرصه ملی و جهانی می‌دانند، باید اصل بهبود مستمر را سرلوحه فعالیت خود قرار دهند. فدراسیون ها باید با استفاده از ارزیابی، اولویت ها را شناسایی و در توسعه برنامه استراتژیک کشور گام بردارند. از این رو، پژوهش حاضر با هدف مقایسه و ارزیابی عملکرد شاخص‌های موفقیت در امور فنی ورزش قهرمانی فدراسیون های راکتی (تنیس، تنیس روی میز، بدمینتون و اسکواش) ایران تدوین گردید.
با انجام پژوهش حاضر مشحص گردید مولفه‌های ارزیابی عملکرد موفقیت در حوزه ورزش قهرمانی فدراسیون های چهارگانه ورزشی راکتی(تنیس، تنیس روی میز، بدمینتون و اسکواش) جمهوری اسلامی ایران به خوبی حیطه مورد نظر را تبیین می‌نماید. همچنین، نتایج ضرایب ویژه نشان می‌دهد که همه زیرمعیارهای سیزده گانه می تواند امور فنی ورزش قهرمانی را تبیین کند و لذا به عنوان گویه‌ها و بارهای عاملی مناسب برای شاخص امور فنی ورزش قهرمانی شناخته می‌شوند. با مقایسه وضعیت موجود و مطلوب مشخص گردید که با توجه به اهمیت اولویت‌های هریک از زیر مقیاس‌های مولفه‌های موفقیت در امور فنی ورزش قهرمانی فدراسیون های ورزشی راکتی باید به شاخص‌های ارزیابی عملکرد توجه شود.. اولویت‌های یاد شده به قرار زیر است:
درفدراسیون اسکواش: کسب کرسی‌های کلیدی در فدراسیون جهانی و آسیا و نتایج کسب شده در مسابقات بین‌المللی؛ درفدراسیون تنیس: برگزاری اردوهای تیم ملی و افزایش تعداد میزبانی مسابقات آسیایی و بین‌المللی؛ در فدراسیون بدمینتون: حضور در رنکینگ هزار ورزشکار برتر دنیا و برگزاری اردوهای تیم ملی؛ در فدراسیون تنیس روی میز: برنامه مدون اداره تیم ملی و حضور در رنکینگ هزار ورزشکار برتر.
در نتایج الگوی کلی ارزیابی عملکرد فدراسیون های ورزشی راکتی نیز دو زیر مقیاس برگزاری اردوهای تیم ملی و برگزاری لیگ‌های کشوری حائز اهمیت هستند.
لذا با توجه به اولویت برگزاری اردوهای تیم ملی به عنوان مهمترین زیر معیار شاخص‌های موفقیت در امور فنی ورزش قهرمانی و در مرتبه دوم زیر معیار برگزاری لیگ‌های کشوری در هر چهار فدراسیون، دلایل و همپوشانی وهمسویی پژوهش حاضر با پژوهش‌های دیگر مورد ارزیابی و تحلیل قرار می‌گیرد.
یافته‌های پژوهش حاضر در مورد زیر معیار برگزاری اردوهای تیم ملی با بخشی از یافته‌های پژوهش دی بوسچر، 1:2018)، دی بوسچر و همکاران (87:2015)، سلیمانی دامنه (983:2012)، علی دوست قهفرخی و همکاران (231:1393)، تیدمن و همکاران ( 571:2011)، دی بوسچر وهمکاران (576:2011)، پرینز وهمکاران (200:2013) همسویی دارد- یافته‌های پژوهش حاضر با بخشی از یافته‌های باروز و همکاران (641:2009) همسویی نداشت.
یافته‌های پژوهش حاضر در زمینه زیر معیار برگزاری لیگ‌های کشوری با بخشی از یافته‌های پژوهش دی بوسچر و همکاران (87:2015) و ژنگ و همکاران (ب 6:2018) همسویی داشت.
دی بوسچر(1:2018) بیان نمود که توجه به ورزش قهرمانی لزوم طراحی مقیاسی برای خط مشی ها و سیاست گذاری های موفق عملکردی و درک نظری از اندازه گیری، ارزیابی و نظارت بر راهبردهای موثر دولت ها را با پیروی از یک مدل منطقی شامل ورودی ها، خروجی ها، نتایج و تأثیرآنها نمایان می نماید.
دی بوسچر و همکاران (87:2015) همچنین اظهار داشتند شواهد نشان می‌دهد بعضی کشورها با آن که هزینه‌های ورزش قهرمانی خود را طی دهه گذشته تقریبا به دو برابر افزایش داده‌اند، اما موفقیت‌های بعدی آنها در ورزش قهرمانی به طور قابل توجهی کاهش یافته است. این پدیده موسوم به «کاهش بازده به مقیاس» موجب افزایش فشار بر دولت‌ها برای بهینه‌سازی بازده سرمایه‌گذاری‌های خود شده است و یکی از راه‌های دستیابی به این هدف، بهبود بهره‌وری در حوزه خروجی‌های ورزش قهرمانی است. سلیمانی دامنه (983:2012) نیز به این نتیجه رسید که در لیگ برتر فوتبال ایران موفقیت ورزشی مهمترین عامل برای موفقیت در زمینه کارآیی و ارزیابی عملکرد نیست. سجادی و همکاران (1390: 231) نیز به این نتیجه رسیدند که کسب عنوان در رویدادهای ورزشی بزرگ و بین‌المللی که درکانون توجه بسیاری از کشورها قرار دارد می تواند شرایط اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی یک جامعه را تحت تأثیر قرار دهد.
دی بوسچر وهمکاران (567:2011) افزایش شرکت ورزشکاران در رقابت های بین‌المللی را از عوامل مهم پیشرفت و موفقیت در ورزش دانسته‌اند. پرینز وهمکاران (2013) شرکت ورزشکاران در رقابت های ملی و بین‌المللی را عاملی جهت بهبود مهارت ورزشکاران بیان کردند. باروز وهمکاران (2009: 641) نیز در لیگ برزیل به این نتیجه دست یافته بودند که بین موفقیت ورزشی با موفقیت در زمینه ارزیابی عملکرد ارتباط چندانی وجود ندارد، اما نتایج تحقیقات تیدمن و همکاران(571:2011) در آلمان نشان دهنده وجود ارتباط بین موفقیت ورزشی و موفقیت در ارزیابی عملکرد است. علی دوست قهفرخی و همکاران(231:1393) برگزاری اردوهای بلند مدت و مسابقات درون مرزی را از عوامل پیشرفت ورزش قهرمانی جودوی کشور دانستند. این یافتۀ وی نیز با یافته‌های پژوهش حاضر همخوانی دارد. با توجه به اینکه یکی از عوامل موفقیت ورزشکاران در رویدادهای بزرگ، تدارک اردوها و مسابقات دوستانۀ متعدد است و نیز در کشورهای توسعه یافته، بعد از اتمام مسابقاتی نظیر المپیک، ورزشکار به حال خود رها نمی‌شوند و فدراسیون برای مسابقات پیش روی خود برنامه‌های مدونی دارد، بنابراین نیاز به برگزاری لیگ‌های منسجم و منظم در رشته‌های انفرادی نیز در کشور ما احساس می‌شود.
درتبیین نتایج پژوهش حاضر می‌توان گفت در این مطالعه، زیر معیار برگزاری اردوهای تیم ملی به عنوان مهمترین زیر معیار قرار گرفت. تیم‌های بزرگ باشگاهی و تیم‌های ملی باید به دنبال زیرساخت و مسائل سخت افزاری اردوهای تیم ملی باشند. شاید این تیم‌ها نیاز به سالن‌های مجهز تمرینی داشته باشند تا بتوانند تمرینات تاکتیکی خود را در آن انجام دهند به هر حال امکان استفاده از امکانات کمپ‌های خارجی کوتاه مدت نیز مطلوب است. یکی از عوامل موفقیت ورزشکاران در رویدادهای بزرگ، تدارک اردوها و مسابقات دوستانة متعدد است، ولی مشاهده می‌شود که فدراسیون ها در فاصلة زمانی چهار سال بعد از بازی های المپیک اینچئون تا دورة بعد در جاکارتا، عملاً در سال های اولیه برنامة مشخصی برای برگزاری اردو و حفظ و افزایش آمادگی ورزشکاران نداشته‌اند. مشکل این است که فصل برگزاری مسابقات لیگ در داخل کشور حداکثر سه ماه به طول می‌انجامد و در بقیة سال برنامه مدونی برای حفظ آمادگی و پیشرفت ورزشکار وجود ندارد.
یافته‌های پژوهش حاضر در زمینه زیر معیار برگزاری لیگ‌های کشوری با بخشی از یافته‌های پژوهش ژنگ و همکاران (ب 6:2018) و دی بوسچر وهمکاران (139:2015) همسویی داشت.
مطالعه ژنگ، و همکاران(ب 2018: 4) روابط بین سازمانی را با ویژگی‌های هماهنگی عمودی مشخص، از جمله اختلاف بین سازمان های سازمانی بین سازمان های ورزشی ملی و همتایان استانی آنها بررسی می‌کند. به طور خاص، این مطالعه درون سازمان های ملی برای سه رشته ورزشی در کشور چین و به طور عمده بر ورزش قهرمانی در رشته‌های ژیمناستیک، شنا و دوچرخه سواری متمرکز بود.
دی بوسچر وهمکاران (139:2015) بیان کردند هر دو «هماهنگی افقی در سطح ملی» و «هماهنگی عمودی بین سطح سیاست‌های ملی و مناطق استانی» از عوامل کلیدی موفقیت سیاست‌های ورزش قهرمانی ملی به شمار می‌روند. این هماهنگی عمودی، در بسیاری از کشورها، شامل ارتباط بین سازمانی و تعامل بین سطوح مختلف سازمان های دولتی است. تحقیق در مورد تعامل بین سازمان های ورزشی قهرمانی ملی و سطح منطقه‌ای (به عنوان مثال، ارتباط عمودی) بسیار پراکنده است. این شکاف ممکن است درک عوامل خط مشی موفقیت را که بر توسعه ورزش قهرمانی تاثیر می‌گذارد، محدود نماید.
نتایج یافته‌های کلیدی ژنگ، و همکاران(ب 4:2018) نشان داد در حالی که سیستم دیوانسالاری در رده‌های بالا و پایین سازمان های ورزشی چین مشهور است، در سیستم ورزشی چین، مناقشات بین سازمانی بسیار قابل توجه است. وسعت و ویژگی‌های منازعات ملی و استانی بین ورزش‌ها متفاوت است. تعارضات بین سازمان های کشوری واستانی، یک اکتشاف مفید برای بیان و درک روابط بین سازمانی درون سیستم ورزشی قهرمانی درمدیریت ورزشی قهرمانی است. ژنگ و همکاران (ب 4:2018) بیان کردند که فقدان هماهنگی ملی-منطقه‌ای تیم هاممکن است منجر به رفتارهای متناقض و بی‌اثر در سیاست‌های ورزش قهرمانی چین شود.
در تببین یافته‌های پژوهش حاضر در زمینه زیر معیار برگزاری لیگ‌های کشوری ورزش قهرمانی می‌توان بیان کرد:
اگر کشمکش بین سازمانی مخرب در سطح لیگ‌های کشوری بین تیم‌های ملی و استانی راکتی آشکار باشد، یک قدرت واحد ملی و متمرکز با قدرت در سطح ملی را می‌توان برای ادارات ورزش استانی با سازوکارهای موثر در وزارت ورزش وجوانان ایجاد نمود تا ضمن عدم تداخل برگزاری لیگ‌های کشوری، لیگ‌های استانی نیز در قالب نظام ارتباطات تیم‌های لیگ کشوری، مقاوم ترومنسجم تر و با هماهنگی کامل انجام شوند.
با توجه به یافته‌های پژوهش، برخی راهبردهای اجرایی جهت موفقیت در ورزش قهرمانی بازی های المپیک و آسیایی آتی پیشنهاد می‌گردد:
توجه به شاخص های ورزشی جهت رسیدن به موفقیت در بازی های المپیک و آسیایی از جمله افزایش تعداد رشته‌های المپیکی در مدارس، میزبانی مسابقات المپیک، پیاده‌سازی آمایش سرزمینی رشته‌های ورزشی، استفاده از دانش مربیان حرفه‌ای جهان، میزان استقلال و توانمندی‌های فدراسیون ها، مدیریت مناسب فدراسیون های ورزشی در برگزاری لیگ‌های کشوری، افزایش تعداد میزبانی مسابقات آسیایی و بین‌المللی، برنامه‌ریزی و زمان‌بندی مناسب اعزام کاروان‌های ورزشی راکتی، برخورداری از سلامت جسمی و روحی از قیبل انگیزش و اعتمادبه نفس ورزشکار، بهبود تغذیه و رفاه ورزشکار در اردوها و مسابقات راکتی، افزایش تعداد اردوها و بهبود کیفیت آنها، افزایش تعداد ورزشکاران اعزامی به المپیک و آسیایی، توجه به تجربۀ حضور قبلی در بازی های المپیک و آسیایی، ایجاد روحیۀ مشارکت و همکاری تیمی ورزشکار، فراهم کردن شرایط مناسب تمرینی و رفاهی در محل برگزاری مسابقات استانی و ملی، عدم تداخل لیگ‌های استانی و تیم ملی و تحت فشار قرارندادن ورزشکار به دلیل جایگاه کاروان اعزامی در جدول مسابقات.
منابع
- زارعیان، حسین؛ الهی، علیرضا؛ سجادی، سید نصرالله و پدرام، میرمحسن. (1393). «مؤلفه های پیش بینی کننده موفقیت کشورهای شرکت کننده در بازی های المپیک». مطالعات مدیریت ورزشی. ۳5 :6۳۲-613
- سجادی، سید نصرالله؛ محمودی، احمد؛ ساعتچیان، وحید و حاجی آخوندزاده، مسعود. (1390). «بررسی اولویت راهکارهای پیشرفت ورزش قهرمانی جودوی کشور از دیدگاه صاحبنظران». نشریه مدیریت ورزشی. 6(2)3۳6-341
- · علی دوست قهفرخی، ابراهیم؛ سجادی، سید نصرالله؛ محمودی، احمد و ساعتچیان، وحید. (1393). «بررسی اولویت‌ها و راهکارهای پیشرفت ورزش قهرمانی جودوی کشور». نشریه مدیریت ورزشی. (2) 6، 246-231.
- Barros, C. P., Peypoch, N., Assaf, A., & S แ-earp, F. (2009). “Brazilian Football League Technical Efficiency: A Simar and Wilson Approach”. Journal of Sports Economics. Vol 11, Issue 6, pp. 641 - 651
- De Bosscher, V., De Knop, P., van Bottenburg, M., Shibli, S., Bingham, J. (2009). “Explaining international sporting success: An Internationalcomparison of elite sport systems and policies in six Countries”. Sport Management Review, 12: pp: 113-136.
- De Bosscher, V., De Knop, P., van Bottenburg, M., Shibli, S., & Bingham, J. (2011). “Developing a Method for Comparing the Elite Sport Systems and Policies of Nations: AMixed Research Methods Approach”. Journal of Sport Management, Vol. 24 P. 567-600.
- De Bosscher, V., Shibil, S., Westerbeek, H., & Van Bottenburg, M. (2015). Successful elite sport policies: An international comparison of the Sportspolicy Factors Leading to International Sporting Success (SPLISS 2. 0) in 15 nations. Meyer & Meyer Verlag.
- De Bosscher, V. (2018). Effective strategies to develop elite sport in a changing Europe: a mixed methods approach. In B. Carlsson, T. Breitbarth, & T. Bjarsholm (Eds.), “Invited keynote speaker at the 26th European Sport Management Conference: Managing Sport in a Changing Europe”. European Association for Sport Management.
- Forrest, D., & Sanz, I. (2010). “Forecasting national team medal totals at thesummer Olympic Games”. International Journal of Forecasting, 26: 576–88.
- Prinz, J., & von Hanau, T. (2013). “Estimating the indicators of national sporting success”. Sport Management Review, 15(2), pp. 200–210
- Soleimani-Damaneh, J., Soleimani-Damaneh, M., & Hamidi, M. (2012). “Efficiency analysis of provincial departments of physical education in Iran”. International Journal of Information Technology & Decision Making, 11(05), 983-1008.
- Tiedemann, T., Francksen, T., & Latacz-Lohmann, U. (2011). “Assessing the performance of German Bundesliga football players: a non-parametric metafrontier approach”. Central European Journal of Operations Research, 19(4), 571-587.
- Weber, A. C., De Bosscher, V., & Kempf, H. (2018). “Positioning in Olympic Winter sports: analysing national prioritisation of funding and success in eight nations”. European Sport Management Quarterly, 18(1), 8-24.
- Zheng, J., Oh, T., Kim, S., Dickson, G., & De Bosscher, V. (2018a). “Competitive balance trends in elite table tennis: the Olympic Games and World Championships 1988-2016”. Journal of sports sciences, 36(23), 2675-2683.
- Zheng, J., Lau, P. W. C., Chen,. S., De Bosscher, V., Peng, Q., & Dickson, G. (2018b). “Interorganizational conflict between national and provincial sport organizations within China’s elite sport system”. Sport Management Review.
)