نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار، گروه مدیریت ورزشی، دانشگاه پیام نور،ایران(نویسنده مسئول)E-mail: Mferdowsi1359@gmail.com
2 استادیار، گروه مشاوره، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
3 استادیار،گروه روانشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
چکیده
ویژگیهای روانشناختی، از مهم ترین شاخصهای تعیین موفقیت ورزشی است. پژوهشهای متعددی به نقش متغیرهای روانشناختی از جمله تعارض کار- خانواده، فشار روانی ادراک شده و سرمایه روانشناختی در پیشبینی موفیت ورزشی ورزشکاران پرداخته است. هدف پژوهش حاضر، تعیین نقش تعارض کار- خانواده، فشار روانی ادراک شده و ابعاد سرمایه روانشناختی (خودکارآمدی، امیدواری، خوشبینی و تابآوری) در پیشبینی موفقیت و شکست ورزشی ورزشکاران حرفهای میباشد. جامعه پژوهش حاضر شامل کلیه ورزشکاران حرفهای رشتههای مختلف ورزشی در سطح استان خوزستان در سال 1397 میباشد که نمونهای شامل 240 ورزشکار حرفهای به روش نمونهگیری هدفمند (120 موفق و 120 ناموفق) در پژوهش حاضر شرکت یافتند. از شرکتکنندگان خواسته شد که به پرسشنامه «تعارض کار – خانواده» کاریکسی (2003)، «مقیاس استرس ادراک شده» کوهن و همکاران (1983) و پرسشنامه «سرمایه روانشناختی» لوتانز و همکاران (2007) پاسخ دهند. فرضیههای پژوهش با استفاده از روش تحلیل ممیز همزمان و گام به گام مورد آزمون قرار گرفت. نتایج بهدست آمده با روش تحلیل ممیز همزمان، فرضیه پژوهش مبنی بر پیشبینی موفقیت و شکست ورزشی بر اساس تعارض کار- خانواده، فشار روانی ادراک شده و ابعاد سرمایه روانشناختی (خودکارآمدی، امیدواری، خوشبینی و تابآوری) را تأیید کرد (ضریب پیشبینی برابر 717/0). همچنین، نتایج تحلیل تمیز با روش گام به گام نشان داد که متغیرهای خوشبینی، خودکارآمدی، امیدواری، تعارض کار- خانواده و تابآوری قویترین پیشبینهای موفقیت و شکست ورزشی ورزشکاران حرفهای هستند (ضریب پیشبینی برابر 719/0).
بر اساس یافتههای به دست آمده میتوان نتیجه گرفت که وضعیت خانوادگی، استرس ادراک شده و سرمایه روانشناختی فرد نقش مهمی در موفقیت ورزشی ورزشکاران دارد. لذا جهت موفقیت ورزشی و افزایش سرمایه روانشناختی پیشنهاد می گردد که ورزشکاران به یادگیری مهارت های کنترل استرس حین تمرین بپردازند و آگاهی خانواده ها از ورزش قهرمانی ارتقا یابد.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
Work-Family Conflict, Perceived Psychological Stress and Psychological Capital as Predictors of the Success and Failure of Sports in Professional Athletes
نویسندگان [English]
- Mohammad Hassan Ferdowsi 1
- Amin Koraei 2
- Fatemeh Sadat Marashian 3
1 Ph.D., Assistant Professor, Sport ManagementDepartment, PayameNoor University, Iran
2 Ph.D., Assistant Professor, Counseling Department, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran
3 Ph.D., Assistant Professor, Psychology Department, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran
چکیده [English]
Psychological characteristics are one of the most important determinants of sports success. Several studies have investigated the role of work-family conflict, perceived psychological stress and psychological capital in predicting the sports success of professional athletes. The study is to investigate the role of work-family conflict, perceived psychological stress and dimension of psychological capital (self-efficacy, hope, optimism and resilience) in predicting the success and failure of sports in professional athletes. The population included all athletes in different sports fields in Khuzestan Province in 1397 that 240 professional athletes (120 successes and 120 failures) were selected as the sample through purposeful sampling. The participants were asked to answer the work-family questionnaire (Carikci, 2003), Perceived Stress Scale (Cohen and et all, 1983) and Psychological Capital Questionnaires (Luthans and et all, 2007). The Hypothesis of research was conducted using simultaneous discriminate analysis and stepwise method. The study is a correlational one. To analyze the data, both discriminant analysis and descriptive statistics were utilized. The results obtained by Enter discriminant analysis confirmed the hypothesis and revealed that success and failure in sport can be predicted by the variables of the work-family conflict, perceived psychological stress and dimension of psychological capital (self-efficacy, hope, optimism and resilience) (Predictive coefficient=0/717).
The stepwise discriminant analysis indicated that optimism, self-efficacy, hope, work-family conflict and resilience are the proper independent variables for sports success (success and failure) as dependent variable (Predictive coefficient=0/719). Based on the findings, it can be concluded that family position, perceived psychological stress and dimension of psychological capital, plays an important role in sports success of professional athletes. Therefore, it is recommended to sports success and increase psychological capital, Athletes have to learn stress control skills during exercise and the awareness of the families about championship sports must be upgraded.
کلیدواژهها [English]
- Key Words: Work-Family Conflict
- Perceived Psychological Stress
- Psychological Capital
- Sports Success
- Failure Success and Professional Athletes
تعارض کار- خانواده، فشار روانی ادراک شده و سرمایه روانشناختی به عنوان پیشبین موفقیت و شکست ورزشی ورزشکاران حرفه ای
محمدحسن فردوسی[1]
امین کرایی[2]
فاطمه سادات مرعشیان[3]
تاریخ دریافت مقاله: 28/25/1398
تاریخ پذیرش مقاله:17/6/1398
مقدمه
یکی از ابعاد ورزش که میتواند انگیزههای مناسبی برای ورزش کردن در افراد جامعه به ویژه جوانان ایجاد کند، ورزش قهرمانی است. کسب عنوان در رویدادهای ورزشی بزرگ(اعم از ملی و بینالمللی) که درکانون توجه بسیاری از کشورها قرار دارد میتواند شر ایط اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی یک جامعه را تحت تأثیر قرار دهد. از این رو، بسیاری از کشورها در تلاش اند تا با برنامهریزی، ورزشکارانی را آماده و روانة مسابقات کنند که موفقیت آنها را در رویدادهای بزرگ تضمین کنند(سجادی، 1390: 1). عملکرد و موفقیت ورزشی به میزان زیادی تحت تاثیر عوامل استرسزای معمول ورزشی مثل ارتکاب خطای روانی یا بدنی، تحمل درد، مشاهده تقلب یا موفقیت رقیب، دریافت جریمه از سوی داور و توبیخ توسط مربی قرار دارد(سانی اوگلو[4]، 2017: 289). بررسی و شناخت شاخصهای مهم روانی ورزشکاران جوان و تعیین مقادیر اضطراب، مهارتها و توانمندیها میتواند راهنمای خوبی برای مربیان، خانواده و والدین ورزشکاران و خود ورزشکار باشد تا از هدر رفتن انرژی و استعداد ورزشکار در رشته ورزشی که در آن توانایی پیشرفت ندارد، جلوگیری شود(فرزی،1392: 75). از یک طرف، یافتههای پژوهشی مختلف نشان دادهاند که بین ویژگیهای شخصیت هیجانی، استرس ادراک شده و اضطراب با فشار خون بالا رابطه وجود دارد(کاکاوند، 1395: 275) و از طرف دیگر، مجموعه این عوامل باعث افت عملکرد بویژه در سطح ورزش قهرمانی میگردد. لذا ورزشکارانی میتوانند به موفقیت دست یابند که در کنار آمادگی جسمانی، از آمادگی روانی خوبی برخوردار باشند(میکوگولاری[5]، 2017: 2312). نتایج تحقیقات انجام شده بر روی ورزشکاران نخبه و المپیکی نیز مؤید این مطلب است که تمرینات آمادگی روانی جزء لاینفک برنامههای تمرینی این ورزشکاران برای کاهش استرس و فشار روانی را تشکیل میدهد(اصفهانی،1391: 117). گولد و همکاران[6](2014: 39) در بررسی ویژگیهای مربیان و ورزشکاران المپیکی گزارش کردند افرادی که حین تمرین، مهارتهای روانی را آموختهاند، از لحاظ ویژگیهای رفتاری و عملکرد ورزشی در سطح مطلوبتری در مقایسه با سایر ورزشکاران بودند. برخورداری از ویژگیهای رفتاری مثبت از قبیل توانایی کنترل تنشها و هیجانات منفی در رویدادهای حساس، دارا بودن سطح انگیزش مطلوب و همچنین اعتماد به نفس بالا از مهمترین عوامل مؤثر بر موفقیت ورزشکاران در رویدادهای حساس میباشد. احدی(1394: 11) معتقد است عوامل تنشزای شغلی و سازمانی بیشترین تأثیر را در ایجاد استرس بر مربیان دارند و دو عامل استرسزای شغلی و سازمانی با یکدیگر دارای رابطه مثبت و معنیدار هستند و موجب کاهش موفقیت ورزشی میگردند. جمالی(1394: 815) در تحقیقی بر روی داوران لیگ برتر فوتبال نتیجه گرفت که عوامل استرسزا در ارتباط مستقیم با تحلیلرفتگی شغلی آنهاست و تأثیر زیادی بر کاهش عملکرد داوری دارد. یکی دیگر از سازههای روانشناختی موثر بر رفتار و موفقیت ورزشی، تعارض کار- خانواده است. از آنجا که فعالیت در سطوح قهرمانی به صورت سازمان یافته است، لذا ورزش قهرمانی به عنوان یک شغل، کار و صنعت قلمداد میشود که برای نیل به اهداف ورزشی باید بین آنها هماهنگی و توازن لازم برقرار نمود(رضایی صوفی، 1396: 87). ژنگ[7](2018: 22) معتقد است که تعارض کار- خانواده به واسطه ناهماهنگی و ناسازگاری پدید آمده بین تقاضاهای کاری با تقاضاهای خانواده یا زندگی خانوادگی ایجاد می شود. از دیدگاه وی، این پدیده زمانی رخ میدهد که انتظارات، توقعات و محدودیتهای زمانی وابسته به زندگی حرفهای و شخصی یک فرد با هم سازگاری نداشته باشند که در این صورت اداره کردن این دو سخت و دشوار میشود. نتایج حاصل از پژوهش حسینی نیا(1394: 48) نشان داد حمایت اجتماعی خانواده و مربی با میانجیگری تعارض کار-خانواده میتواند بر فرسودگی شغلی کارکنان و ورزشکاران تأثیر داشته باشد و به منظور جلوگیری از عوارض فرسودگی شغلی باید در جهت افزایش میزان حمایتهای سرپرست و خانواده و کاهش تعارض کار-خانواده گام برداشت. در واقع، آسودگی خیال ورزشکار از حمایت معنوی خانواده موجب بروز استعداد و عملکرد بهتر در محیط رقابتی میگردد. عرفانی(1396: 22) در پژوهشی در بین ورزشکاران بخش قهرمانی استان همدان پیشنهاد داد به منظور کاهش تعارضات کار- خانواده، راهکارهایی از جمله تمرین مهارتهای روانی و ارتقای آگاهی خانواده از ورزش قهرمانی باعث بهبود عملکرد ورزشکاران میگردد و ورزشکاران کمتر دچار مشکلات خانوادگی می گردند. عسکریان و همکاران(1394: 39) معتقد هستند که بهبود توزیع درآمد و شاخص سلامت(امید به زندگی)، ضمن کاهش تعارضات درون خانواده در بهبود عملکرد ورزش قهرمانی موثر است و فقدان اضطراب و وجود آرامش فردی و خانوادگی موجب گرایش مردم به ورزش و به تبع آن ورزش قهرمانی میگردد.
همان طور که در مطالب فوق اشاره گردید موفقیت یک ورزشکار به ویژه در سطح قهرمانی، علاوه بر داشتن سلامت روان و هماهنگی کار- خانواده، به برخورداری از حس اعتماد به نفس یا به عبارتی سرمایه روانشناختی بستگی دارد که منعکس کننده دیدگاه شخصی خود فرد یا همان حس اعتماد فرد به خودش میباشد (یلدیز[8]، 2018: 102) از این رو، سرمایه روانشناختی را میتوان به عنوان حس یا دیدگاه فرد در مورد تواناییاش در استفاده موفقیت آمیز از سرمایه مالی، انسانی و اجتماعی که با خود دارد تلقی نمود(لی[9]، 2017: 897). نتایج پژوهش بی غرض (1395: 139) نشان داد که وضعیت سرمایةروانشناختی در بین بازیکنان فوتبال لیگ در حد متوسط می باشد. همچنین مربی به صورت مستقیم و غیرمستقیم از طریق سرمایة اجتماعی بر روی سرمایة روانشناختی بازیکنان تأثیرگذار است و میتواند وضعیت سرمایة روانشناختی را بهبود بخشد و عملکرد بهتری را از تیم مشاهده کند. همچنین بهات[10] (2017: 300) طی پژوهشی بر روی مربیان ورزشی دریافت که بین سرمایه روانشناختی و موفقیت ورزشی همبستگی مثبت وجود دارد، ولی بین مربیان زن ومرد تفاوت معناداری مشاهده نگردید. نتایج مطالعات لوتانز[11](2017: 1) نشان میدهد که توسعه تواناییهای روانی مثبت ذهنی فرد از جمله سرمایه روانشناختی باعث افزایش رضایت شغلی و همچنین بهبود عملکرد شغلی میگردد. نتایج پژوهش ابوالمعالی(82:1397) نیز حاکی از این بود که تفاوت در دو بعد از سرمایه روانشناختی، یعنی تابآوری و خودکارآمدی در بین زنان ورزشکار یوگا و غیرورزشکار معنادار بود، اما تفاوت خوشبینی و امید در دو گروه معنادار نبود. دیرمانچی(150:2019) در پژوهشی به مقایسه ابعاد توانمندسازی روانشناختی در معلولان ورزشکار و غیرورزشکار مبتلا به ضایعه نخاعی پرداخت. یافتههای این پژوهش نشان داد بین تابآوری و خودکارآمدی با ورزش رابطه معنادار وجود دارد و میتوان ورزش را به عنوان راهی برای ارتقای تابآوری و خودکارآمدی در افراد با ضایعه نخاعی پیشنهاد کرد.
در حوزة روانشناسی ورزش، پژوهشهای معدودی در زمینه ورزش قهرمانی صورت گرفته است. برای اینکه جامعه ورزش دارای قهرمانانی باشد که در عرصه ملی و بینالمللی برای کشورمان افتخارآفرین باشند باید به سرمایهگذاری در این حیطه بپردازیم. عوامل زیادی در معرفی، ظهور، پرورش و تربیت قهرمانان ورزشی دخالت دارند که تحقیقات اندکی در این زمینه صورت گرفته است. همچنین به منظور مدیریت علمی و حرفهای ورزش کشور شناسایی عوامل روانشناختی تأثیرگذار بر رفتار و موفقیت ورزشی ضروری به شمار می آید. موفقیت ورزشی نیز که هدف اصلی ورزشهای قهرمانی است، ضرورت این پژوهش را نمایان میکند، زیرا به نظر میرسد برای کسب موفقیت ورزشی بررسی متغیرهای تأثیرگذار بر عملکرد ورزشکار از اهمیت زیادی برخوردار است. لذا سوالات کلی این پژوهش عبارت اند از:
- آیا تعارض کار- خانواده، فشار روانی ادراک شده و سرمایه روانشناختی (خودکارآمدی، امیدواری، خوشبینی و تابآوری) موفقیت و شکست ورزشی ورزشکاران حرفهای را پیشبینی میکنند؟
- بهترین پیشبین های موفقیت و شکست ورزشی ورزشکاران حرفهای کدام اند؟
روش شناسی پژوهش
روش پژوهش حاضر، همبستگی از نوع تحلیل ممیز است و با هدف پیشبینی عضویت گروهی (موفقیت و شکست) و دستیابی به معادله ممیز طراحی شده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه ورزشکاران حرفه ای رشتههای ورزشی مختلف در سطح استان خوزستان در سال 1397 بود که دو گروه نمونه داشت: نمونه اول شامل ورزشکاران موفقی (120 نفر) که دارای کسب حداقل مقامهای اول تا سومی سطح ملی، منطقهای و بینالمللی بودند که با بررسی سوابق و عملکردهای آنها از طریق هیئتهای ورزشی استان انتخاب شداند- برای انتخاب این افراد از نمونهگیری هدفمند استفاده شد. نمونه دوم شامل ورزشکاران ناموفقی (120 نفر) که علیرغم فعالیت در سطح قهرمانی تا کنون به هیچ یک از مقامهای اول تا سومی سطوح فوق دست نیافتهاند. به منظور جمع آوری اطلاعات مورد نظر و سنجش متغیرهای تحقیق، از پرسشنامه استفاده شده است. بـرای ارزیــابی تعارض کار- خانواده از پرسشنامه 12 سوالی «تعارض کار- خانواده» کاریکسی[12] (2003، به نقل از هاشمی و تقی پور، 2009)( 87/0= α)، برای سنجش استرس ادراک شده از پرسشنامه 14 سوالی «مقیاس استرس ادراک شده» کوهن و همکاران (1983؛ به نقل از انیسی، 1390: 22) (76/0=α) و برای ارزیابی سرمایه روانشناختی از پرسشنامه 24 مادهای «سرمایه روانشناختی» (لوتانز، یوسف و کارولین [13]، 2007: 548) (89/0=α) استفاده شد. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه ها توسط 10 نفر از اساتید رشته مدیریت ورزشی و روانشناسی تایید گردید. برای تحلیل آماری از روشهای آمار توصیفی شامل میانگین و انحراف استاندارد استفاده شد. همچنین برای دستیابی به تفاوتهای گروهی و پیشبینی عضویت گروهی و دستیابی به معادله ممیز، روش آماری تحلیل ممیز[14] و گام به گام[15]به کار گرفته شد.
یافتههای پژوهش
میانگین و انحراف استاندارد سن شرکتکنندگان گروه ناموفق به ترتیب برابر 55/26 و 12/3 سال و گروه موفق به ترتیب برابر 28/25 و 12/3 بود. همچنین، میانگین و انحراف استاندارد مدت زمان اشتغال به ورزش حرفهای شرکتکنندگان گروه ناموفق به ترتیب برابر 23/10 و 69/3 و گروه موفق به ترتیب برابر 55/9 و 72/2 و دامنه تحصیلات شرکتکنندگان هر دو گروه نیز از مدرک تحصیلی دیپلم تا کارشناسی ارشد بود. همچنین، تعداد 25 نفر از گروه ناموفق و 31 نفر از گروه موفق، ورزشکار زن و بقیه ورزشکار مرد بودند. در پژوهش حاضر ضریب پایایی پرسشنامه تعارض کار – خانواده با روش آلفای کرونباخ برابر 82/0، پایایی مقیاس استرس ادراک شده برابر با 73/0 و پایایی پرسشنامه سرمایه روانشناختی برای خردهمقیاسهای خودکارآمدی، امیدواری، خوشبینی و تابآوری به ترتیب برابر 81/0، 80/0، 76/0 و 88/0 به دست آمد.
جدول 1 اطلاعات مربوط به میانگین و انحراف استاندارد متغیرهای پیشبین برای ورزشکاران موفق و ناموفق را نشان میدهد. همانگونه که ملاحظه میشود، در تعارض کار- خانواده میانگین افراد ناموفق بیشتر از افراد موفق، در استرس ادراک شده تفاوت فاحشی بین دو گروه وجود ندارد و در سرمایه روانشناختی (خودکارآمدی، امیدواری، خوشبینی و تابآوری) میانگین افراد موفق بیشتر از افراد ناموفق است.
جدول 1: میانگین و انحراف استاندارد نمرههای دو گروه ورزشکاران موفق و ناموفق در متغیرهای پیشبین
متغیرهای پیشبین |
ورزشکاران موفق |
ورزشکاران ناموفق |
||
میانگین |
انحراف استاندارد |
میانگین |
انحراف استاندارد |
|
تعارض کار – خانواده |
15/10 |
85/2 |
58/13 |
24/3 |
استرس ادراک شده |
1/28 |
79/6 |
83/28 |
98/17 |
مؤلفه خودکارآمدی |
88/26 |
91/3 |
55/22 |
97/3 |
مؤلفه امیدواری |
65/27 |
36/4 |
17/23 |
09/4 |
مؤلفه خوشبینی |
43/29 |
13/4 |
71/24 |
26/4 |
مؤلفه تابآوری |
01/26 |
09/4 |
72/22 |
92/3 |
جدول 2 خلاصه اطلاعات مربوط به تابع ممیز متغیرهای پیشبین بهصورت تفکیکی را نشان میدهد. همانگونه که می بینیم - هم در تحلیل ممیز به روش همزمان و هم روش گامبهگام- با توجه به مقدار لامبدای کوچک و مقدار مجذور کای بالا و سطح معنیداری 05/0P<، تابع ممیز به دست آمده از قدرت تشخیصی خوبی برای تبیین واریانس متغیر وابسته یعنی عضویت گروهی (در دو سطح موفق و ناموفق) برخوردار است. بنابراین، فرضیه پژوهش تأیید میگردد. با دقت در ردیف پیشبین عضویت گروهی آشکار میشود که تابع ممیز به دست آمده با روش همزمان بهطور کلی 85 درصد افراد و با روش گامبهگام نیز 85 درصد افراد بهدرستی طبقهبندی شدهاند. به عبارت دیگر، قدرت پیشبینی تابع ممیز به روش همزمان و گامبهگام 85 درصد است.
جدول 2: خلاصه یافتههای تابع ممیز متعارف به روش همزمان (6 متغیر پیشبین) و گامبهگام (3 متغیر پیشبین)
اطلاعات مربوط به تابع ممیز |
روش همزمان |
گامبهگام |
تعداد تابع |
1 |
1 |
مقدار ویژه |
33/1 |
3/1 |
درصد واریانس |
100 |
100 |
درصد تراکمی |
100 |
100 |
همبستگی متعارف |
756/0 |
752/0 |
مجذور اتا |
571/0 |
565/0 |
لامبدای ویلکز |
428/0 |
435/0 |
مجذور کای |
199 |
29/196 |
درجه آزادی |
6 |
5 |
معنیداری تابع ممیز |
001/0 |
001/0 |
مرکز واره دادهها گروه موفق |
15/1 |
13/1 |
مرکز واره دادهها گروه ناموفق |
15/1- |
13/1- |
پیشبینی عضویت گروهی |
85/0 |
85/0 |
ضریب کاپا |
717/0 |
719/0 |
معنیداری ضریب کاپا |
001/0 |
001/0 |
بدین ترتیب، با اجرای تحلیل ممیز به روش گامبهگام و ارائه 6 متغیر پیشبین، 5 متغیر باقی ماندند که اطلاعات مربوط به این 5 متغیر در جدول 3 ارائه شدهاند. در گام اول، مؤلفه خوشبینی و سپس به ترتیب مؤلفه خودکارآمدی، مؤلفه امیدواری، تعارض کار– خانواده و مؤلفه تابآوری وارد تحلیل شدند که F برای هر پنج متغیر در سطح 05/0=p معنیدار است.
جدول 3: خلاصه یافتههای تحلیل ممیز گامبهگام همراه با لامبدای ویلکز 5 متغیر پیشبین
مرحله |
وارد شده |
لامبدای ویلکز |
درجه آزادی 1 |
درجه آزادی2 |
درجه آزادی3 |
F دقیق |
|||
آماره |
درجه آزادی1 |
درجه آزادی2 |
معنی داری |
||||||
1 |
مؤلفه خوشبینی |
75/0 |
1 |
1 |
238 |
93/75 |
1 |
238 |
001/0 |
2 |
مؤلفه خودکارآمدی |
60/0 |
2 |
1 |
238 |
93/76 |
2 |
237 |
001/0 |
3 |
مؤلفه امیدواری |
51/0 |
3 |
1 |
238 |
64/75 |
3 |
236 |
001/0 |
4 |
تعارض کار – خانواده |
46/0 |
4 |
1 |
238 |
73/68 |
4 |
235 |
001/0 |
5 |
مؤلفه تابآوری |
43/0 |
5 |
1 |
238 |
9/60 |
5 |
234 |
001/0 |
ضرایب استاندارد، غیراستاندارد، ساختاری و طبقهبندی متغیرهای پیشبین تابع ممیز در روش همزمان و گامبهگام در جدول 4 ارائه شدهاند که به ترتیب مؤلفه خوشبینی و مؤلفه خودکارآمدی بالاترین وزن تفکیکی را با متغیر گروهی نشان میدهند. ضرایب ساختاری تابع ممیز، ماتریس ضرایب همبستگی هر متغیر با تابع (نمرۀ پیشبینی شده گروهی یا نمرۀ ممیز) است. این همبستگیها بهعنوان «همبستگیهای متغیر متعارف» یا «بارهای ممیز» نامیده میشوند. با استفاده از ضرایب غیراستاندارد، معادله تابع ممیز را میتوان به دست آورد. بنابراین، با قرار دادن نمره هر فرد در متغیرهای مربوط در تابع، نمره فرد به دست میآید. لازم به ذکر است که تابع ممیز ممکن است با متغیری که بیشترین ارتباط را با آن دارد، نامگذاری شود. با توجه به اطلاعات مندرج میتوان تنها تابع ممیز را مؤلفه خوشبینی نامگذاری کرد.
جدول 4: جدول ضرایب استاندارد، غیراستاندارد و ضرایب ساختاری و ضرایب طبقهبندی تابع ممیز به روش همزمان و گامبهگام
پیشبینها |
روش همزمان |
|||||
کد |
متغیر |
ضرایب |
ضرایب طبقهبندی |
|||
استاندارد |
غیراستاندارد |
ساختاری |
گروه موفق |
گروه ناموفق |
||
1X |
تعارض کار – خانواده |
409/0- |
134/0- |
488/0- |
49/1 |
8/1 |
2X |
استرس ادراک شده |
161/0 |
012/0 |
023/0- |
351/0 |
324/0 |
3X |
مؤلفه خودکارآمدی |
466/0 |
118/0 |
477/0 |
03/2 |
75/1 |
4X |
مؤلفه امیدواری |
394/0 |
093/0 |
46/0 |
32/1 |
1/1 |
5X |
مؤلفه خوشبینی |
576/0 |
137/0 |
489/0 |
28/2 |
96/1 |
6X |
مؤلفه تابآوری |
332/0 |
083/0 |
357/0 |
51/1 |
32/1 |
|
عدد ثابت |
|
76/9- |
|
112- |
55/89- |
روش گامبهگام |
||||||
1X |
مؤلفه خوشبینی |
545/0 |
13/0 |
495/0 |
02/2 |
72/1 |
2X |
مؤلفه خودکارآمدی |
453/0 |
115/0 |
483/0 |
89/1 |
63/1 |
3X |
مؤلفه امیدواری |
404/0 |
095/0 |
466/0 |
35/1 |
14/1 |
4X |
تعارض کار – خانواده |
412/0- |
135/0- |
494/0- |
51/1 |
82/1 |
5X |
مؤلفه تابآوری |
329/0 |
082/0 |
362/0 |
46/1 |
27/1 |
|
عدد ثابت |
|
18/9- |
|
33/101- |
47/80- |
بحث و نتیجه گیری
هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش متغیرهای تعارض کار- خانواده، فشار روانی ادراک شده و ابعاد سرمایه روانشناختی (خودکارآمدی، امیدواری، خوشبینی و تاب آوری) به عنوان پیش بین موفقیت و شکست ورزشی ورزشکاران حرفهای بود. یافتهها نشان میدهد که از میان شش متغیر پیش بین برای پیش بینی موفقیت ورزشکاران، پنج متغیر به ترتیب خوشبینی، خودکارآمدی، امیدواری، تعارض کار– خانواده و مؤلفه تابآوری بهترین پیشبین های تابع ممیز بودند. به عبارت دیگر، گروه موفق و ناموفق تا حد نسبتاً زیادی بهخوبی در همه متغیرهای پیشبین (ابعاد سرمایه روانشناختی و تعارض کار-خانواده) از هم متمایز شدهاند. بنابراین فرضیه اصلی پژوهش تأیید شد.
با توجه به ضرایب طبقه بندی متغیرها می توان نتیجه گرفت که با افزایش میزان ابعاد سرمایه های روانشناختی، میزان موفقیت ورزشی ورزشکاران نیز افزایش مییابد.
در تبین رابطه خوشبینی با موفقیت ورزشکاران میتوان گفت خوشبینی زمانی در افراد شکل میگیرد که اطمینان داشته باشند روابط میان آنها به گونهای تنظیم شده است که حقوق و خواستههای حیاتی آنان محقق میشود و کارها و امور جامعه مسیر درست و طبیعی خود را طی خواهد کرد که این مهم مرهون اجرای صحیح قوانین و قضاوت داوران در مسابقات است. بنابراین برقراری فضای اعتماد و آرامش در محیطهای ورزشی و مسابقات میتواند بر افزایش خوشبینی ورزشکاران مؤثر واقع شود. همچنین هرچه سازمان (اعم از تیم، هیئت، فدراسیون و وزارت ورزش و جوانان) در زمینه سرمایه روانشناختی دچار اهمال و سستی شود، به همان میزان ورزشکاران بیشتر دچار عدم خوشبینی یا به عبارتی بدبینی نسبت به تیم خود میشوند. بدبینی ورزشکاران به تیم باعث میشود که مشارکت آنها در تصمیمگیریها و فعالیتها کاهش یابد، زیرا به نیات و برنامههای تیم و مدیریت اعتماد و اعتقاد ندارند. همچنین بدبینی ورزشکاران به تیم سبب میشود تا آنها تبلیغات شفاهی منفی نیز علیه سازمان خود انجام دهند و به شهرت و اعتبار تیم نزد عموم به ویژه مشتریان ضربه وارد کنند. در نهایت نیز بدبینی به تیم، گذشته از شکستهای پیدرپی، ورزشکاران را وادار میسازد تا درصورت یافتن پیشنهاد یا گزینه شغلی مناسب، تیم را ترک نمایند. نتایج این یافتهها با پژوهشهای دیرمانچی(2019)، بهات (2017)، لوتانز (2017)، ابوالمعالی(1397) و روزبهانی (1396) همخوان میباشد.
تبیینهای احتمالی رابطه خودکارآمدی و موفقیت ورزشی را میتوان به صورت زیر بیان کرد. شخصیت خودکارآمد ورزشکار از طریق احساس تعهد وی نسبت به عملکرد و وظایف ورزشی، زمینههای لازم برای موفقیت ورزشی را فراهم میسازد. این احساس تعهد باعث می شود که ورزشکار خود را وقف هدفهای ورزشی نماید و راههای مناسب برای رسیدن به هدف را به خوبی شناسایی و انتخاب کند. احتمالاً شخصیت خودکارآمد ورزشکار از طریق مولفه دیگر خودکارآمدی، یعنی خودرهبری باعث میشود که ورزشکار احساس کند بر اوضاع مسلط است و میتواند تعیین کننده باشد. احساس تسلط بر اوضاع در ورزشکار این باور را به وجود میآورد که تلاشهای وی بر موقعیت تأثیر خواهد گذاشت و او میتواند مسیر رویدادها را تغییر دهد و نتیجه مسابقه را تعیین کند. این باور، عملکرد ورزشکار را بهبود میبخشد و احتمال موفقیت را افزایش میدهد. مبارزهطلبی، ویژگی دیگر شخصیت خودکارآمد و خوشبین است. این ویژگی در زمینههای مختلف باعث میشود که فرد تغییرات و موقعیتها را به عنوان چالشها و فرصتهایی برای رشد و پیشرفت تلقی کند، نه محدودیت یا تهدید. مبارزهطلبی به ورزشکار کمک می کند که به جای اجتناب، کنارهگیری و برخورد منفعل با موقعیتهای خطیر و استرسزای ورزشی از آنها استفاده نماید. نتایج این یافتهها با نتایج پژوهشهای هالوک(2019) و اسلامی(1396) همخوان میباشد.
در تبیین نقش پیشبین متغیر امیدواری میتوان گفت به نظر میرسد امید، به کارکرد ورزشکاران در فعالیتهای ورزشی میانجامد و در ورزشکار نیرویی ایجاد میکند تا خود را موجودی فعال در نظر بگیرد که قادر به خودنظمدهی و تنظیم رفتار است. امید در محیط ورزشی نیز باعث انگیزه درونی و موفقیت در ورزش میشود. افراد امیدوار بیشتر بر هدفهای خود متمرکز میشوند و از انگیزه بیشتری نسبت به همتایان خود برخوردارند. ورزشکارانی که نسبت به ورزش بیعلاقه و بیانگیزه باشند، احتمالاً به اندازه کافی تلاش نمیکنند و این بیتوجهی و عدم تلاش به نوبه خود به فرسودگی و ورزشزدگی منجر خواهد شد- در حالیکه امید میتواند یک راهبرد مقابلهای قوی برای اهمالکاری باشد و سطح اضطراب را پایین بیاورد و از این طریق به کاهش فرسودگی منجر شود. از اینرو، ورزشکارانی که سطح امیدواری بالاتری دارند، از راهبردهای حل مسئله و مقابلهای مؤثرتری در موقعیتهای استرسزای ورزشی برخوردار خواهند بود. احتمالاً ورزشکارانی که از درجات بالای امید بهره میبرند، به دیگران به عنوان منابع حمایتی و پایگاههایی که میتوانند به آنها تکیه نمایند، مینگرند. همچنین این افراد از این اعتقاد برخوردارند که میتوانند با چالشهایی که ممکن است در زندگیشان با آنها روبرو شوند، سازگار شوند، شادی بالاتری را تجربه نمایند و از زندگیشان رضایت بیشتری خواهند داشت. از آنجا که به خود امید داشتن متناظر با عبارت اعتماد به نفس است، ورزشکاران موفق با تکیه به این گفتمان درونی که «من میتوانم این کار را به پایان برسانم، من نباید شکست بخورم و ناامیدشوم» بیشتر موفقیتهایشان را میبینند تا شکستهایشان را. نتایج این یافتهها با نتایج پژوهشهای میندا(2019)، بهات (2017) و عسکریان (1394) همخوان میباشد.
بالا بودن تعارض کار- خانواده در ورزشکاران میتواند با افزایش فرسودگی شغلی و شکست آنان همراه باشد. در تبیین این یافته میتوان گفت که این تعارض زمانی است که مسئولیتهای محل ورزش یا مسابقه با مسئولیتهای زندگی خانوادگی تداخل پیدا کنند. در نتیجه حضور فرد در نقش یک ورزشکار، سختی زیادی برای وی به وجود میآورد که منجر به پرهیز از مشارکت وی در نقش عضو خانواده میشود. چنانچه ورزش حرفهای به عنوان یک شغل یا کار قلمداد شود، یکی از پیامدهای مهم ناتوانی در متعادل سازی تقاضاهای ورزش و خانواده، تعارض کار- خانواده است. تعارض کار- خانواده ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که یک ورزشکار باید چندین نقش را با هم انجام دهد؛ به عنوان مثال، ورزشکار حرفهای به عنوان یک همسر، پدر و در بعضی موارد شریک برای انجام مناسب هریک از این نقشها، به زمان، انرژی و تعهد نیاز دارد؛ به این معنی که مشارکت در نقش کار (خانواده) برای مشارکت کامل در نقش خانواده (کار) ایجاد مشکل میکند. وقتی تعارض بین نقشهای یک ورزشکار کاهش یابد، وی میتواند با فشارهای محیط خانواده و ورزش حرفهای به صورت مجزا مقابله و از تداخل آنها پرهیز کند که در نتیجه، فرد از نظر احساسات و عواطف در سطح مطلوبی رار می گیرد و از ابراز پرخاشگری یا دیگر مشکلات روانی مانند اضطراب و افسردگی پرهیز می کند و احساس خستگی عاطفی کمتری را نیز تجربه می نماید. همچنین ورزشکار موفق، احساس یکپارچگی و یگانگی در شخصیت و رفتارهای خود دارد که باعث میشود احساس بیهودگی یا پوچی نکند و در مجموع علاوه بر رضایت خانوادگی، موفقیت ورزشی نیز داشته باشد. نتایج این یافتهها با پژوهشهای تیلور(2019)، ژنگ (2018)، رضایی صوفی (1396) و حسینینیا (1394) همخوان است.
سطوح بالای تابآوری به ورزشکار کمک میکند تا از عواطف و هیجانهای مثبت به منظور پشت سر نهادن تجربههای نامطلوب و بازگشت به وضعیت مطلوب استفاده کند. بعضی از محققان- به عنوان یک تبیین احتمالی- گفتهاند که تابآوری از طریق افزایش سطوح عواطف مثبت باعث تقویت عزتنفس و مقابله موفق با تجربههای منفی میشود (گولد و همکاران، 2014). بر اساس این تبیین، تابآوری از طریق تقویت عزتنفس به عنوان مکانیسم واسطهای به انطباقپذیری مثبت منتهی میشود. این ویژگیهای روانشناختی مثبت، به خصوص در شرایط دشوار و استرسزای مسابقه به ورزشکار کمک میکنند تا با اعتماد به نفس، تحمل سختیها و انطباق مثبت با تجربههای تلخ و ناگوار مسابقه، احتمال موفقیت خود را افزایش دهد. از طرف دیگر، شایستگی و استحکام شخصی، یکی از مؤلفههای تابآوری است. احتمال دیگری که برای تبیین یافتههای این پژوهش مطرح میشود این است که تابآوری از طریق تقویت شایستگی و استحکام شخصی با موفقیت ورزشی مرتبط میشود. بر این اساس، افزایش سطوح تابآوری با افزایش شایستگیهای شخصی و تقویت استحکام و قدرت شخصی باعث افزایش احتمال موفقیت ورزشی و کاهش سطح فشار روانی ادراک شده ورزشکاران میگردد. این یافته با نتایج پژوهشهایسارکیلا(2019) و عرفانی (1396) همخوان میباشد.
همانطور که پیشتر اشاره شد متغیر استرس ادراک شده رابطه معناداری با موفقیت ورزشکاران نداشت. در تبیین رد این این فرضیه، باید به این احتمال اشاره کرد که ممکن است رابطه این دو متغیر یک رابطه غیرخطی باشد؛ یعنی ورزشکاران معمولاً زمانیکه دارای استرس خیلی زیاد یا خیلی کم هستند، از موفقیتشان کاسته میشود. همچنین، میتوان اظهار داشت که در اجرای ماهرانه حرکات، انگیختگی، تنش و هیجان ناشی از آن در بسیاری از رشتههای ورزشی امری عادی است. اصرار به پیروز شدن و خطر باختن در مسابقه از منابع مهم انگیختگی و استرس بازیکنان میباشد. سطوح پایین انگیختگی به حالتهای شبیه به خواب میماند و سطوح بالای آن با حالتهای هوشیاری و آشفتگی شدید که در شرایط حساس بین مرگ و زندگی دیده میشود، همراه است. در فعالیتهای ورزشی مطابق با اصل U وارونه[16]، معمولاً بهترین اجرا در حد متوسط از انگیختگی دیده میشود و به همین ترتیب اگر انگیختگی افزایش یابد، اجرا ضعیفتر میشود. همچنین اجرای مهارتهای پیچیده و ورزشهای نیازمند دقت و تصمیم گیری که با کنترل ظریف عضلانی همراه هستند، با سطح استرس پایینتر بهتر انجام میشوند (مثل شطرنج و یا تیراندازی)- در حالی که مهارتهایی که با عضلات بزرگتر انجام میشوند مثل وزنهبرداری یا کشتی به سطح انگیختگی و هیجان بیشتری نیاز دارند. نتایج این یافتهها با پژوهشهای سانی اوگلو (2017)، کاکاوند (1395)، احدی (1394)، جمالی (1394) و اصفهانی (1391) همخوان میباشد.
بدین ترتیب، پیشنهاد میگردد ورزشکاران برای کسب موفقیت و کاهش استرس، مهارت کنترل استرس را متناسب با انگیختگی مورد نیاز برای رشته ورزشی خاص خود در حین تمرینات بیاموزند. همچنین به منظور جلوگیری از عوارض فرسودگی شغلی باید آگاهی خانواده ورزشکاران از ورزش قهرمانی ارتقا یابد تا بتوان در جهت افزایش میزان حمایتهای سرپرست و خانواده و کاهش تعارض کار- خانواده گام برداشت.
با توجه به جمیع عوامل فوق و همچنین رابطه مثبت و معنی دار سرمایه روانشناختی و کسب موفقیت ورزشکاران، پیشنهاد میگردد مربیان از طریق دورههای آموزشی و خانوادهها نیز از طریق ایجاد جو حمایتی، ابهامات و دغدغههای فکری ورزشکاران را کاهش دهند تا با خوش بینی و اعتماد به نفس بیشتری بتوانند در مسابقات قهرمانی ظاهر شوند.
منابع
- ابوالمعالیالحسینی خدیجه و رستمآبادی، فرحناز .(1397). «مقایسهابعادسرمایهروانشناختیبینزنانورزشکاروغیرورزشکار». پژوهش سلامت. 3(2): صص 82-88.
- احدی، بهزاد؛ محرمزاده، مهرداد؛ مجیدی، چالاک و رسولآذر، گلاله. (1394). «بررسی عوامل تنشزای شغلی و سازمانی کادر فنی تیمهای شرکت کننده در شانزدهمین دوره مسابقات والیبال جوانان آسیا». پژوهشهای کاربردی در مدیریت ورزشی. 2 (14): صص 11-22.
- اسلامی، محمدعلی؛ آزادی، یدالله؛ زندی، حسن و عمادالدین، زینب السادات. (1396). «رابطه بین خوشبینی و خودکارآمدی با انگیزه پیشرفت ورزشی در دانشجویان رشته تربیت بدنی». 8(32): صص 111-132.
- اصفهانی، نوشین؛ قزلسفلو، حمیدرضا و مصطفیلو، علی. (1391). «تأثیر ویژگیهای رفتاری و آشفتگی قبل از مسابقه بر اعتماد به نفس و موفقیت ورزشکاران انفرادی نخبه». پژوهشهای مدیریت ورزشی و علوم حرکتی. 2 (3): صص 117-128.
- انیسی، ج؛ مجدیان، م؛ جوشنلو، م و گوهری، کامل. (1390). «بررسی اعتبار و روایی فرم کوتاه پرسشنامه پنج عاملی نئو و استرس ادراک شده در دانشجویان». علوم رفتاری. 5(4): صص 28-17.
- بیغرض، محمد؛ باقری، قدرتاله و صابری، علی. (1395). «سرمایه روانشناختی بازیکنان: نقش رهبری معنوی و سرمایه اجتماعی». مطالعات روانشناسی ورزشی. 17: صص 139-156.
- جمالیگله، محمود؛ جباری، ناهید و مرادی، محمدرضا. (1394). «رابطه تحلیلرفتگی شغلی با منابع استرس و شیوههای مقابله با آن در داوران لیگ برتر فوتبال ایران». مدیریت ورزشی.7 (6): صص 828-815.
- حسینینیا، سیدرضا؛ داروغه، ناهید و بحرالعلوم، حسن. (1394). «ارتباط مشارکت والدین با عزت نفس، شایستگی ادراک شده و تعهد ورزشی رزمیکاران نوجوان». مطالعات روانشناسی ورزشی. 2 (13): صص 39-54.
- رضاییصوفی، مرتضی و شعبانی، عباس. (1396). «تحلیل ورزش قهرمانی کشور به روش SWOT». دوفصلنامه مدیریت و توسعه ورزش. 1 (10): صص 87-103.
- روزبهانی، محبوبه؛ اکبری یزدی، حسین و الهی، علیرضا. (1396). «نقش میانجی وجدان کاری و بدبینی سازمانی در ارتباط بین سرمایه روانشناختی و عملکرد کارکنان وزارت ورزش و جوانان ایران». مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش. 3 (15): صص 51-60.
- سجادی، سید نصراله، صفری، حمیدرضا؛ ساعتچیان، وحید و رسولی، سیدمهدی. (1392). «اولویتبندی عوامل مؤثر بر موفقیت کاروان ورزشی ایران در بازیهای آسیایی 2002 گوانجو». پژوهشهای مدیریت ورزشی و علوم حرکتی. 3 (5): صص 1-14.
- عرفانی، نصراله و پارساجو، علی. (1396). «راهکارهای توسعه اخلاق جوانمردی در بین ورزشکاران بخش قهرمانی استان همدان». پژوهشهای معاصر در مدیریت ورزشی. 7 (14): صص 17-27.
- عسکریان، فریبا؛ جعفری، افشار و فخری، فرناز. (1394). «عوامل مؤثر بر عملکرد ورزش قهرمانی در ایران». مطالعات مدیریت ورزشی. 29: صص 37-50.
- عسگری پرویز، حیدری، علیرضا و نادری، فرح. (1392). راهنمای آزمون های روانشناختی. اهواز: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اهواز.
- فرزی، حامد؛ عباسی، همایون؛ سوری، ابوذر و نظری، فرهاد. (1392). «تعیین رابطه سخترویی و انگیزه پیشرفت با احساس از موفقیت ورزشی در دانشجویان ورزشکار دانشگاههای ایران و عراق». پژوهشهای کاربردی در مدیریت ورزشی. 2 (3): صص 75-88.
- کاکاوند، علیرضا و دمرچلی، نسیم. (1395). «نقش میانجی استرس ادراک شده در رابطه ویژگیهای شخصیت با پرفشاری خون در سالمندان». مجله روانشناسی پیری. 2 (4): صص 271-279.
- هاشمی شیخ شبانی، سید اسماعیل و تقی پور منوچهر. (1388). «بررسی ویژگی های روانسنجی مقیاس تعارض کار- خانواده». کنفرانس سالانه انجمن روانشناسان نیوزیلند، ص 7.
- Bhat, S. A. (2017). “Psychological capital as related to life satisfaction among sports coaches”. National Journal of Multidisciplinary Research and Development, 2 (3), 300-302.
- Carikci, I. (2003). Gender different in work-family conflict among managers in Turkey. Non-Western Perspective.
- Cohen, S., Kamarck, T., & Mermelstein, R. A. (1983). “Global measure of perceived stress”. Journal of Health Social Behavior, 24, 385-396.
- Dirmanchi Niloufar, Khanjani, Mohammad Saeed. (2019). “Comparison of Resilience and Self-Efficacy in Athletes and Non-Athletes with Disabilities Caused by Spinal Cord Injury”. Iranian Journal of PSYCHIATRY AND CLINICAL PSYCHOLOGY, 25(2):150-163.
- Gould, D., Greenleaf, C., Guinan, D., Dieffenbach, K., & McCann, S. (2014). “Pursuing Performance Excellence: Lessons Learned from Olympic Athletes and Coaches”. Journal of Excellence, 4, 20-43.
- Haluk Sivrikaya, M. (2019). “The Role of Self-efficacy on Performance of Sports Skills of Football Players”. Journal of Education and Training Studies, 6(12): 75-79.
- Lee, H. M., Chou, M.J., Chin, C. H., & Wu, H. T. (2017). “The Relationship between Psychological Capital and Professional Commitment of Preschool Teachers: The Moderating Role of Working Years”. Universal Journal of Educational Research, 5 (5): 891-900.
- Luthans, F., Avolio, B. J., Avey, J. B., & Norman, S. M. (2007). “Positive psychological capital: Measurement and relationship with performance and satisfaction”. Personnel psychology, 60 (3): 541-572.
- Luthans, F., Morgan, Y., & Carolyn, M. (2017). “Psychological Capital: An Evidence-Based Positive Approach”. Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior, 4 (17): 1-42.
- Miçoogullari, B., O., & Ekmekçi, R. (2017). “Evaluation of a Psychological Skill Training Program on Mental Toughness and Psychological Wellbeing for Professional Soccer Players”. Universal Journal of Educational Research, 5 (12): 2312-2319.
- Minda Mateusz, Piasecka, Agata. (2019). “Style of coping with stress and hope for success among the youth attending the Athletic Sports Championships”. Journal of Education, Health and Sport.9 (5):161-171.
- Sanioglu, A., Ulker, M., & Sanioglu, T. Z. (2017).“The effect of trait anxiety on success in individual athletes”. Turkish Journal of Sport and Exercise, 19, 2, 289-295.
- Sorkkila Matilda, Tolvanen Asko, Aunola Kaisa. (2019). “The role of resilience in student‐athletes' sport and school burnout and dropout: A longitudinal person‐oriented study”. Medicine and science in sports, 29(7), 1059-1067.
- Taylor, Elizabeth A.; Huml, Matt R.; Dixon, Marlene, A. (2019). “Work holism in Sport: A Mediated Model of Work–Family Conflict and Burnout”. Journal of Sport Management. 33 (4), p249-260.
- Yildiz, E. (2018). “A Case Study on Relationships Between Psychological Capital, Personality and Organizational Commitment”. International Journal of Business Administration, 9 (2) 99-122.
- Zheng, J., & Wu, G. (2018). “Work-Family Conflict, Perceived Organizational Support and Professional Commitment: A Mediation Mechanism for Chinese Project Professional”. International Journal of Environmental Research and Public Health, 15 (1), 1-23.