نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت ورزشی، گروه تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران

2 استاد تمام، مدیریت ورزشی، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران(نویسنده مسئول) E-mail: Rramguil@yahoo.com

3 استادیار مدیریت ورزشی، گروه تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران

چکیده

هدف از این پژوهش، ارائه الگویی برای تحلیل سیستم توسعه ژیمناستیک بود. این تحقیق از نظر نوع توصیفی- همبستگی و از نظر هدف کاربردی بود. جامعه آماری این تحقیق را تمامی صاحب­نظران در زمینه توسعه ژیمناستیک تشکیل می دادند. نمونه آماری به تعداد قابل کفایت به روش دردسترس انتخاب گردید (201 نفر). ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته خروجی از فاز کیفی (اکتشافی سیستماتیک) بود. روایی ابزار پژوهش در سه بخش روایی محتوایی (10 نفر= نظر متخصصان)، پایایی (90/0=ضریب آلفای کرونباخ) و روایی سازه (برازش مطلوب مدلسازی) تایید گردید. همچنین جهت تحلیل یافته­ها از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم­افزار اسمارت PLS استفاده گردید.
نتایج نشان داد که ابعاد کارکردهای ژیمناستیک، توسعه ملی ورزش، توسعه بین­المللی ژیمناستیک و سابقه ژیمناستیک در کشور اثر معنی­داری بر مدیریت راهبردی ژیمناستیک دارد و به ترتیب 227/0، 119/0، 260/0 و 329/0 تغییرات آن‌ها را تبیین می‌کند.  همچنین بعد مدیریت راهبردی ژیمناستیک بر امکانات و خدمات ژیمناستیک، دانش و فناوری ژیمناستیک، مدیریت استعداد در ژیمناستیک، مدیریت ذینفعان بیرونی، منابع اقتصادی ژیمناستیک و منابع انسانی ژیمناستیک اثر معنی‌داری دارد و به ترتیب 712/0، 653/0، 680/0، 864/0، 661/0 و 775/0 تغییرات این متغیر را تبیین می‌کند. متغیرهای امکانات و خدمات ژیمناستیک، دانش و فناوری ژیمناستیک، مدیریت استعداد در ژیمناستیک، مدیریت ذینفعان بیرونی، منابع اقتصادی ژیمناستیک و منابع انسانی ژیمناستیک اثر معنی­داری بر مشارکت و رویدادهای ژیمناستیک دارد و به ترتیب 222/0، 224/0، 141/0، 072/0، 175/0 و 276/0 از تغییرات آن را تبیین می­کند. در نهایت اثر بعد موفقیت بین­المللی ژیمناستیک بر توسعه پایدار ژیمناستیک معنی­دار بود؛ به طوری که 194/0 درصد از تغییرات آن را تبیین می‌کند.
بدین ترتیب، می­توان گفت که سیستم توسعه ژیمناستیک یک فرایند راهبردی است که تحت تأثیر عوامل یاد شده از طریق مولفه­های عملکردی صورت می­گیرد و مطلوبیت آن در این است که منجر به توسعه پایدار ­شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Model for Analysis of Basic Sports Development System (The Case Study: Gymnastics)

نویسندگان [English]

  • Azar Khosravi 1
  • Rahim Ramezani Nejad 2
  • Fariba Mohammadian 3

1 Ph.D. Student in Sport Management, Physical Education and Sport Sciences Department, Qazvin Branch, Islamic Azad University, Qazvin, Iran

2 Ph.D., Full Professor in Sport Management, Faculty of Physical Education and Sport Sciences, University of Guilan, Rasht, Iran

3 Ph.D., Assistant Professor in Sport Management, Physical Education and Sport Sciences Department, Qazvin Branch, Islamic Azad University, Qazvin, Iran

چکیده [English]

The study is to provide a model for analyzing the system of gymnastics development. The research was of descriptive type of correlation and applied in terms of purpose. The population of the study was consisted of all experts in gymnastics development. The statistical sample was selected by a sufficient number of available methods (201 people). The research instrument was a researcher-made questionnaire on output from the qualitative phase (systematic exploration). The validity of the research instrument was confirmed in three parts: content validity (n=10 by experts), reliability (Cronbach's alpha coefficient=0/90) and construct validity (optimal fitting of modeling). Structural equation modeling with PALAS software was also used to analyze the findings.
The results showed that dimensions of gymnastics functions, national sport development, international gymnastics development and gymnastics history in the country are of a significant effect on the strategic management of gymnastics and explained their variations of 0/222, 0/29, 0/20, and 0/329, respectively. Also, strategic management of gymnastics is of significant effects on gymnastics facilities, services and knowledge of gymnastics, talent management in gymnastics, management of external stakeholders, economic resources of gymnastics and human resources of gymnastics and explained 0/712, 0/653, 0/680, 0/864, 0/661 and 0/775 respectively. variables of gymnastics facilities and services, gymnastics knowledge and technology, talent management in gymnastics, management of external stakeholders, economic resources of gymnastics and human resources of gymnastics are og significant effects on gymnastic participation and events and explained its variations, respectively, 0/222, 0/222, 0/141, 0/072, 0/175 and 0/227, respectively.
 Finally, the effect of the international success of gymnastics on sustainable development of gymnastics was significant. So that 0/194% of the changes explained it. It can be said that the gymnastics development system is a strategic process affected by the aforementioned factors. Ultimately it is through functional components and that's what it is which will lead to sustainable development.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key Words: Exercise Development
  • Gymnastics Development
  • Development Model and Development Factors

طراحی الگویی برای تحلیل سیستم توسعه ورزش‌های پایه (مطالعه موردی: ژیمناستیک)

آذر خسروی[1]

 رحیم رمضانی نژاد[2]

 فریبا محمدیان[3]

 

تاریخ دریافت مقاله: 3/9/1398

                                                                                 تاریخ پذیرش مقاله:11/10/1398

 

 

مقدمه

توسعه ورزش یکی از ابعاد توسعه کشورها محسوب می‌شود که با ابعاد مهم دیگری مانند توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مرتبط است (گوهررستمی و همکاران، 1392). به طور کلی، توسعه جریانی‌ است که در خود تجدید حیات و سمت‌گیری متفاوت کل نظام اقتصادی- اجتماعی را به همراه دارد (طالب‌پور، 1391). توسعه ورزش در ارتباط با افزایش مشارکت و ترویج فرصت‌ها و مزایای حضور در فعالیت‌های ورزشی است. تعاریف مختلفی از مفهوم توسعه ورزش ارائه شده است. مفهوم توسعه ورزش بسیار کلی است و می‌تواند توسعه ورزش را در کلیه سطوح ورزش پرورشی، همگانی، قهرمانی و غیره در بر‌گیرد (بولک[4]، 2006). توسعه ورزش یک کمک همه جانبه به مردم برای شروع یک ورزش، ماندن در ورزش انتخابی خود و موفقیت در آن است. توسعه ورزش از سوی کالینز[5] به عنوان یک فرصت تأثیرگذار (مؤثر)، سیستم‌ها و ساختارها و فرایندهایی تعریف شده است که افراد جامعه را در تمام سطوح یا گروه‌های خاص یا منطقه‌ای قادر می‌سازد در ورزش، تفریح و سرگرمی شرکت کنند و عملکردشان را به هر سطحی که مد نظر آن‌ها می باشد، پیشرفت دهند (سوتیریادو[6]، 2012).

از سوی دیگر، می‌توان یکی از مهم‌ترین بخش‌های متداول در توسعه ورزش یک جامعه را ورزش‌های پایه دانست. امروزه ورزش‌های پایه به طور ویژه مورد توجه کشورهای مختلف قرار گرفته است (آبوت[7]، 2005). ورزش‌های پایه به دلیل ویژگی‌هایی همچون پایه و اساس همه فعالیت‌های بدنی و ورزشی، مادر بودن برای همه ورزش‌ها، تعدد مدال‌های زیاد در المپیک به علت رشته‌های زیاد و... در میان کشورهای دنیا اهمیت فراوانی یافته است و کشورهایی در المپیک و مسابقات قهرمانی جهان در سکوهای بالا قرار می‌گیرند که برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری مناسب و رفع موانع توسعه ورزش‌های پایه را در برنامه‌ها و اولویت اول کاری خود قرار داده‌اند (هاشمی، 1393). یکی از رشته‌های ورزشی بسیار جذاب و پرتحرک، رشته ورزشی ژیمناستیک است که از سوی کارشناسان به عنوان مادر و پایه رشته‌های ورزشی دیگر معرفی گردیده است. ژیمناستیک از آن جهت پایه رشته‌های ورزشی دیگر قلمداد می‌شود که بسیاری از تکنیک‌ها و فنون رشته‌های ورزشی را در بر می‌گیرد و توسعه این رشته می‌تواند زمینه‌ساز پیشرفت سایر رشته‌های ورزشی باشد. قرن بیست‌و‌یکم با مهم‌ترین دگرگونی در ورزش ژیمناستیک مواجه شد و روند حرفه‌ای شدن مسابقات و رقابت‌ها بسیار سرعت گرفت. شناسایی یک فرد مستعد در ورزش ژیمناستیک، به اهمیت تأمین بذر برای تولید محصول است و هیچ شکی نیست که شناخت یک استعداد کاری سنگین و پیچیده است و این شناخت نه تنها به داشتن دانش تئوری، بلکه به تجربه‌ای که از طریق تمرین و ممارست و آموزش و یادگیری این نوع ورزش‌های پایه به دست آمده است، نیاز دارد (سیدعامری و همکاران،١٣٩٠).

در حالی که ژیمناستیک به عنوان یک ورزش پایه در همه جوامع پیشرفته سخت مورد توجه دست اندر کاران و مسئولان ورزشی است؛ اما متأسفانه در کشورمان این ورزش نه تنها مورد حمایت و توجه نیست، بلکه گاه برخی رفتارهای سلیقه‌ای موجب شده که چرخ‌های این ورزش حیاتی و مهم از حرکت باز بماند و تا به حال یک برنامه مدون برای ورزش ژیمناستیک تدوین نشده است (بدری آذرین، 1391). فدراسیون ژیمناستیک نیز از مهم‌ترین سازمان‌های ورزشی کشور می‌باشد که مسئولیت سازماندهی و اداره این رشته ورزشی را به عهده دارد. حسن مدیریت و سازماندهی صحیح در این فدراسیون می‌تواند در بسط و گسترش این رشته در کشور نقش اساسی ایفا کند (صمدزاده،1382). از منظری دیگر باید گفت که تجربه سال­ها توسعه ورزش در کشورهای مختلف نشان می­دهد که رسیدن به اهداف بزرگ و دوربرد و پاسخگویی مستمر به نیازمندی­های مخاطبان و مشتریان ورزش در محیط­های پر تلاطم، جز در سایه ساختارسازی سخت­افزاری و نرم‌افزاری اطمینان‌بخش و برنامه‌ریزی راهبردی محقق نمی‌شود.

بررسی پژوهش‌های این حوزه نشان می‌دهد که در مورد مدل‌سازی در حوزه ورزش‌های پایه علی‌رغم اقدامات انجام شده و پژوهش‌های صورت گرفته، اهمیت پرداختن به این موضوع همچنان وجود داشته و نتایج این مطالعات بیش از بیش در کمک به توسعه ورزش پایه تأثیرگذار می‌باشد. علوی (1381) در پژوهشی بیان نمود که اسپانسرهای مالی، تبلیغاتی، پوشش‌های رسانه‌ای، ارتباط‌های جمعی و ... در هماهنگ‌سازی رشته‌های پایه مانند ژیمناستیک نقش عمده و اصلی داشته‌اند. حافظ مطلق (1381) برای توسعه ژیمناستیک راهکار تبلیغات وسیع در رسانه‌ها جهت ایجاد ذهنیت مناسب در خانواده‌ها و مردم در حمایت ورزشکاران، استفاده وسایل کمک آموزشی و تشک‌های ایمنی، اجرای برنامه‌های استعدادیابی و گماردن مربیان مجرب جهت آموزش را مهم­ترین راهکار بیان کرده است. بدری آذرین و همکاران(1386) با بررسی وضعیت ورزش ژیمناستیک در ایران با رویکرد تدوین نظام جامع توسعه منابع انسانی در ورزش ژیمناستیک کشور و آنالیز و تفسیر مجموعه اطلاعات نشان دادند که جایگاه ورزش ژیمناستیک کشور روی محور مختصات SWOT در ناحیه weakness قرار دارد. تندنویس و همکاران(1386) با مقایسه دیدگاه ورزشکاران، مربیان و صاحب نظران در مورد راهکارهای پیشرفت بعد قهرمانی ورزش ژیمناستیک کشور نشان دادند هر سه گروه ورزشکاران، مربیان و صاحب نظران در بین متغیرهای گروه های هفت گانه ارتقای سطح دانش علمی و فنی مربیان، کنترل و نظارت بر فعالیت مربیان، استعداد یابی نوآموزان به روش علمی و تخصصی، افزایش تأسیسات و سالن های مختص ژیمناستیک و تجهیز کامل سالن ها با امکانات تخصصی و آموزشی را مهمترین عوامل در پیشرفت بعد قهرمانی ورزش ژیمناستیک کشور بیان نمودند. یافته های تحقیق ایوب غرباوی(1388) با هدف شناسایی و مقایسه دیدگاه صاحبنظران، مربیان و ورزشکاران نسبت به عوامل موثر بر پیشرفت ژیمناستیک استان خوزستان نشان داد هر سه گروه متغیرهای گروه های تأسیساتی- تجهیزاتی و فنی– اجرایی را مهم ترین عوامل در توسعه و پیشرفت ورزش ژیمناستیک استان خوزستان می دانستند. بدری آذرین و همکاران (1392) در پژوهشی با هدف ارائه راهکارهای توسعه منابع انسانی ورزش ژیمناستیک، شاخص توسعه منابع انسانی را مورد برسی قرار دادند و دریافتند عوامل جذب، آموزش، ارتقا و پرورش، حفظ و نگهداری نیروی انسانی در توسعه منابع انسانی ژیمناستیک تأثیر گذار است. کشاورز و همکاران(1392) به تعیین موقعیت راهبردی و تدوین برنامه استراتژیک فدراسیون ژیمناستیک جمهوری اسلامی ایران پرداختند و دریافتند که 14 راهبرد برای توسعه ژیمناستیک ایران وجود دارد و موقعیت راهبردی ژیمناستیک ایران در وضعیت تدافعی است. همچنین کشاورز و همکاران(1394) به تدوین منظرها و نقشه راهبردی توسعه ژیمناستیک ایران با رویکرد کارت امتیازی متوازن پرداختند که یافته های تحقیق نشان داد فدراسیون ژیمناستیک ایران دارای چهار منظر مالی، مشتری، فرایندهای داخلی، یادگیری و رشد و 34 هدف راهبردی می باشد.

در میان تحقیقات خارجی، فدراسیون ژیمناستیک نیوزلند (2011) اولویت‌های راهبردی ژیمناستیک این کشور را ایجاد و توسعه یک چارچوب آموزش‌ و ‌پرورشی مناسب برای رشد ورزشکاران در همه رشته‌های ژیمناستیک و رشد و ارتقای مربیان و داوران و مجریان ژیمناستیک از طریق آموزش ‌و ‌یادگیری مستمر بیان می‌کند. فدراسیون ژیمناستیک آفریقای جنوبی (2014) «راهبرد مشارکت ملی» را جهت توسعه ژیمناستیک اتخاذ کرده است. فدراسیون ژیمناستیک ترینیداد و توباگو[8] (2011)، راهبردهای ظرفیت‌سازی، توسعه آموزش، توسعه رویدادها و افزایش مشارکت را برای ارتقای سطح عملکرد و کسب نتایج ملی بهتر در رقابت‌ها در پیش گرفته است. هروسا و هروسوا[9] (2013) در بررسی موضوع ژیمناستیک در مرکز مدیریت ورزشی دانشگاه  جمهوری چک گزارش کردند که مطالعات ژیمناستیک در مدیریت ورزشی حوزه ای جوان می­باشد که تاکنون بیشترین تمرکز آن بر روی مدیریت استعداد و مدیریت عملکرد بوده است. ژاو و ژنگ[10] (2017) در بررسی بازار ژیمناستیک در چین گزارش کردند که عمده مشکلات مربوط به بازاریابی می باشد و در چنین بازاریابی توسعه پایدار باشگاه­ها با چالش­های رقابتی مواجه است.

برای تبیین بهتر مسئله پژوهش، مطالعات مرتبط با توسعه کلی ورزش نیز در سطوح مختلف مرور و نقد شد. پژوهش‌های متعدد داخلی و خارجی در زمینه توسعه ورزش گویای آن است که  توسعه ورزش در هر سطحی نیازمند توجه به ابعاد مختلفی است. منافی (1394) و محمدی و همکاران (1396) در بررسی توسعه ورزش دانشگاهی، احسانی و همکاران (1393) و وفایی‌مقدم و همکاران (1397) در پژوهش توسعة ورزش همگانی و صابری (1397) در در بررسی توسعه ورزش در مناطق آزاد عوامل مختلف محیطی، ساختاری، منابع، زیرساختی، ارتباطی، رفتاری، مشارکتی و .. را شناسایی و بررسی نموده­اند. در تحقیقات خارجی نیز پارک و همکاران (2016) نشان دادند که عواملی چون: ساختار سازمانی، استعدادیابی ورزشکاران، توسعه علم مربیان، افزایش و بهبود امکانات و تأسیسات بر توسعه ورزش پایه در کره تأثیر دارند. بوسچر و همکاران (2014) به این نتیجه رسیدند که از میان 9 عامل سازماندهی ساختار ورزش- منابع مالی، فراهم نمودن شرایط برای ورزش، فراهم نمودن شرایط تمرینی مناسب، توسعه و ارتقای دانش مربیان، برگزاری رقابت‌های تدارکانی و انجام پژوهش‌های علمی- عامل‌های منابع مالی، حمایت از ورزشکاران، شرایط تمرینی و توسعه دانش مربیان مهم­ترین عوامل در کسب موفقیت ورزشی هستند.

مطالعات مرور شده پیرامون ورزش­های پایه به ویژه ژیمناستیک به طور کلی نشان داده است که فقدان سیاست­ها، خط‌مشی‌های راهبردی، عدم هماهنگی بین مجموعه نهادها، سازمان‌ها و دستگاه‌های اجرایی مرتبط با ورزش، ناکافی بودن منابع مادی و انسانی در حوزه‌های مختلف ورزشی و بعضاً انجام کارهای موازی و عدم نظارت کافی بر فعالیت‌های ورزشی از جمله مهم‌ترین نارسایی‌های ورزش ژیمناستیک محسوب می‌شوند. وجود این چالش­ها در کنار پیچیده بودن ساختار و سازوکارهای مدیریت و توسعه در سیستم ورزش این ضرورت را ایجاد می­کند که ابتدا باید به توصیف و تحلیل سیستم توسعه پرداخت. سپس براساس آن به مطالعه و برنامه ریزی اقدام نمود.

در همین راستا باید گفت که از ابزارهای اساسی در مدیریت و توسعه نوین امروز جهان دستیابی به مدل­ها و الگوهای تحلیلی و اجرایی است. در واقع مبانی اصلی دانش در هر حوزه­ای بر پایه مدل­های شناسایی شده مناسب و نه یافته­های جزئی و پراکنده قرار دارد و داده­ها در قالب مدل می­توانند کشف، تبیین و تفسیر شوند. براساس مبانی و تحقیقات مرور شده تاکنون تحقیقی جامع در زمینه تحلیل سیستم توسعه ژیمناستیک در کشور صورت نگرفته است به ویژه اینکه با شناسایی عوامل تعیین کننده در این زمینه مدل علمی جهت تحلیل و برنامه­ریزی توسعه ارائه دهد. مدل­سازی ابعاد سیستم توسعه ژیمناستیک نمی­تواند روابط بین این عوامل را به‌طور کامل توضیح دهد، اما درک مکانیسم­های اساسی آن را آسان­تر می­کند. فقدان مدل­های قابل اتکا و دارای مصادیق عینی در توسعه ژیمناستیک محقق را برآن داشت تا با اتکا بر نظرات کارشناسان مجرب، مدل ساختاری توسعه ژیمناستیک را ارائه دهد. بنابراین هدف از پژوهش حاضر، ارائه و آزمون مدلی برای تحلیل سیستم توسعه ورزش­های پایه و به صورت ویژه رشته ژیمناستیک می­باشد. مدل مفهومی پژوهش که مستخرج از فاز کیفی پژوهش است، در  شکل 1 نمایش داده شده است. هدف این است که مدل ارائه شده بتواند به خوبی ظرفیت ابعاد مختلف اثرگذار بر توسعه ورزش پایدار ژیمناستیک را نشان دهد و در حد خود قادر به تبیین کارکرد ساخت­های اساسی آن باشد.

 

 

شکل 1: مدل مفهومی پژوهش (مستخرج از فاز کیفی پژوهش)

روش­شناسی پژوهش

روش پژوهش حاضر آمیخته (کمی و کیفی) است که به دلیل محدودیت، در این مقاله تنها به بخش کمی آن پرداخته شده است. از این رو، یافته­های حاضر از نظر نوع توصیفی- همبستگی، از نظر هدف کاربردی و از نظر روش جمع‌آوری داده­ها، میدانی می باشد. جامعه آماری این تحقیق را تمامی صاحب­نظران در زمینه توسعه ژیمناستیک شامل مدیران فدراسیون، هیئت­ها و باشگاه­ها، مربیان باشگاهی و ملی، مدرسان ژیمناستیک دانشگاهی و مدارس و داوران تشکیل می دادند. نمونه آماری به تعداد قابل کفایت جهت آزمون مدل به روش هدفمند و دردسترس انتخاب و نظرخواهی گردید. تعداد نمونه براساس تعداد قابل کفایت جهت مدل‌سازی در نرم افزار PLS به تعداد 10 تا 20 برابر تعداد سؤالات مربوط به متغیر دارای بیشترین سؤال در مدل (داوری و رضازاده، 1395) انتخاب شد. به عبارت دیگر، به تعداد 18 برابر سؤالات متغیر دارای بیشترین تعداد سؤال (12 سؤال) 216 نفر به عنوان نمونه پژوهش در نظر گرفته شدند. جهت اطمینان از دریافت تعداد پاسخ­های مناسب، 230 پرسشنامه توزیع شد که از بین پرسشنامه­های دریافتی 201 پرسشنامه به طور کامل پاسخ داده شده بودند و وارد فرایند تحلیل گردیدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته خروجی از فاز کیفی (اکتشافی سیستماتیک) بود. پرسشنامه شامل متغیرها و عوامل تعیین کننده بود و در مقیاس 5 ارزشی لیکرت (از بسیار کم = 1 تا بسیار زیاد = 5) تنظیم شده بود. از مجموع متغیرهای شناسایی شده- پس از بررسی و غربال‌گری- تعداد مناسبی که از لحاظ تعداد، بیشترین تکرار و تاکید را در مصاحبه‌ها، مقالات، اسناد و گزارش­ها داشتند، مورد استفاده قرار گرفتند. پرسشنامه تدوین­شده جهت بررسی روایی محتوایی یا صوری در اختیار 6 نفر از اساتید مدیریت ورزشی و 10 نفر از مدیران حوزه ژیمناستیک قرار گرفت. بعد از تأیید روایی محتوایی، ابتدا ابزار در یک مطالعه راهنما بین 30 نفر از جامعه آماری توزیع شد. سپس از طریق روش آلفای کرونباخ، پایایی یا ثبات درونی آن با استفاده از نرم‌افزار اس‌پی‌اس‌اس[11] محاسبه (89/0=ɑ) و تایید گردید. سپس پرسشنامه­ها در مرحله اصلی جمع­آوری داده­ها توزیع و ضریب آلفای کرونباخ این مرحله (نهایی) نیز 90/0 محاسبه شد. ضریب آلفای کرونباخ نشان داد که بیشتر سازه‌ها و متغیرهای مرتبط به آن‌ها دارای ثبات درونی بسیار مناسبی هستند. سپس پایایی و روایی سازه به صورت مراحل گزارش شده در قسمت یافته­ها تایید گردید. جهت تحلیل یافته­ها، از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری در دو بخش تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول و دوم سازه سه متغیر و تحلیل مسیر بین آن­ها استفاده شد. به جهت غیرطبیعی بودن توزیع بیشتر متغیرهای پژوهش (نتایج آزمون چولگی) و نیاز به آزمون فرضیات میانجی، از نرم­افزار اسمارت PLS استفاده گردید.

یافته‌های پژوهش

ابتدا متغیرهای پژوهش توصیف شدند. براساس جدول زیر توسعه پایدار ژیمناستیک دارای بیشترین میانگین (65/4) و مشارکت و رویداد دارای کمترین میانگین (99/3) بودند.

جدول 1: توصیف متغیرهای پژوهش

متغیر

میانگین

انحراف استاندارد

متغیر

میانگین

انحراف استاندارد

امکانات و خدمات ژیمناستیک

26/4

126/1

مدیریت راهبردی ژیمناستیک

09/4

148/1

توسعه بین‌المللی ژیمناستیک

38/4

018/1

مشارکت و حمایت ذینفعان

21/4

289/1

توسعه ملی ورزش

05/4

010/1

مشارکت و رویدادهای ژیمناستیک

99/3

249/1

توسعه پایدار ژیمناستیک

65/4

720/0

منابع اقتصادی ژیمناستیک

09/4

856/0

دانش و فناوری ژیمناستیک

28/4

102/1

منابع انسانی ژیمناستیک

18/4

147/1

سابقه ژیمناستیک در کشور

45/4

056/1

موفقیت بین‌المللی ژیمناستیک

13/4

856/0

مدیریت استعداد در ژیمناستیک

33/4

268/1

کارکردهای ژیمناستیک

38/4

893/0

مدیریت ذینفعان بیرونی

36/4

306/1

 

 

 

در بخش مدلسازی معادلات ساختاری جهت سنجش برازش مدل اندازه‌گیری، از پایایی شاخص، روایی همگرا و روایی واگرا استفاده گردید. پایایی شاخص برای سنجش پایایی درونی شامل سه معیار ضرایب بارهای عاملی، آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی است. مقدار مناسب بارهای عاملی برابر و یا بیشتر از 4/0 می‌باشد. سنجه­های دارای بارهای عاملی کمتر از 4/0، از مدل پژوهش حذف گردیدند. روایی همگرا با استفاده از معیار متوسط واریانس استخراج ‌شده[12] (AVE) ارزیابی می­شود که میزان مطلوب آن مساوی و بالاتر از 5/0 است. نتایج خروجی از مدل  نمایانگر مناسب بودن معیار روایی همگرا (AVE) می‌باشد. جهت بررسی مدل اندازه‌گیری، دو ماتریس روایی همبستگی لاتنت[13] و فرونل و لاکر[14] نشان داد که روایی واگرای مورد تایید قرار می‌گیرد. تمامی متغیرها دارای مقدار آلفای کرونباخ بالای 70/0 و پایایی ترکیبی (CR[15]) بالای 80/0 بودند. همچنین با استفاده از معیارهای ضریب معنادار (T-values)، ضریب تعیین (R2) و ضریب قدرت پیش‌بینی (Q2)، برازش مدل ساختاری، مورد ارزیابی قرار گرفت. بیشتر مسیرهای روابط بین مؤلفه‌های پژوهش و همچنین گویه­ها با هریک از عامل‌های خود بزرگ‌تر از 96/1 و معنی‌دار بودند که حاکی از پیش‌بینی صحیح روابط مدل پژوهشی است. مقدار R2 تنها برای سازه‌های درون‌زای (وابسته) مدل محاسبه گردید و در مورد سازه‌های برون‌زا، مقدار این معیار صفر است.  در این پژوهش میزان R2 تمامی متغیرهای پژوهش بسیار بالاتر از 33/0 و در محدوده 67/0 یا بزرگ‌تر از آن بود که بدین معناست که مدل ساختاری پژوهش دارای برازشی قوی است.

جدول 2: خلاصه شاخص­های مربوط به مدل تحقیق

ابعاد

AVE

CR

آلفای کرونباخ

R2

حد مطلوب

≥ 5/0

≥ 70/0

≥ 60/0

≥ 33/0

امکانات و خدمات ژیمناستیک

573/0

898/0

872/0

506/0

موفقیت بین‌المللی ژیمناستیک

534/0

873/0

825/0

برون­زا

توسعه ملی ورزش

587/0

831/0

772/0

برون­زا

توسعه پایدار ژیمناستیک

595/0

854/0

807/0

606/0

دانش و فناوری ژیمناستیک

531/0

909/0

886/0

426/0

سابقه ژیمناستیک در کشور

566/0

817/0

813/0

برون­زا

مدیریت استعداد در ژیمناستیک

562/0

893/0

889/0

462/0

مدیریت ذینفعان بیرونی

533/0

879/0

733/0

747/0

مدیریت راهبردی ژیمناستیک

513/0

940/0

863/0

703/0

مشارکت و حمایت ذینفعان

582/0

895/0

849/0

229/0

مشارکت و رویدادهای ژیمناستیک

663/0

813/0

796/0

912/0

منابع اقتصادی ژیمناستیک

586/0

862/0

867/0

437/0

منابع انسانی ژیمناستیک

569/0

873/0

716/0

600/0

موفقیت بین‌المللی ژیمناستیک

565/0

897/0

796/0

برون­زا

کارکردهای ژیمناستیک

637/0

862/0

565/0

435/0

 

به‌منظور برازش مدل کلی (هر دو بخش مدل اندازه‌گیری و ساختاری) از معیار GOF[16] استفاده شد. مقادیر به دست ‌آمده توسط فرمول GOF می‌تواند با سه مقدار 1، 36/0 و 25/0 در سه سطح قوی، متوسط و ضعیف تقسیم‌بندی شوند. در معادله GOF شاخص 14communalities">  نشانه میانگین اشتراکی هر سازه می‌باشد که برای بررسی برازش بخش مدل اندازه‌گیری مدل به کار گرفته می‌شود. این معیار نشان می‌دهد که چه مقدار از تغییرپذیری شاخص‌ها (سؤالات) توسط سازه مرتبط با خود تبیین می‌شود. تنها مقادیر اشتراکی متغیرهای پنهان مرتبه اول در محاسبه 14communalities">  دخیل هستند. R2 نیز مقدار میانگین مقادیر R Squares سازه‌های درون‌زای مدل می‌باشد (داوری و رضازاده، 1395). برای محاسبه R2 باید مقادیر R2 مربوط به تمامی متغیرهای پنهان درون‌زای مدل اعم از مرتبه اول و مرتبه دوم را مد نظر قرار داد:

GOF 15=communalities×R"> 2

GOF 15=0/630×0/551=683">  برازش کلی قوی

با توجه‌ به آن‌که معیار نامبرده برابر 683/0 می‌باشد، بنابراین برازش کلی مدل در حد «بسیار قوی» مورد تایید قرار می‌گیرد. مدل ساختاری نهایی پژوهش پس از تأیید مدل­های اندازه­­گیری و مراحل تایید برازش در محیط نرم‌افزار به صورت شکل 2 و جدول 3 ترسیم و آزمون شد.

 

 

شکل 2: مدل نهایی پژوهش (شامل مقادیر میزان ضریب اثر و ضریب معنی‌داری)

 

جدول 3: نتایج مدل نهایی پژوهش

رابطه هریک از عامل­ها

ضریب مسیر

تی ولیو

سطح معنی­داری

امکانات و خدمات ژیمناستیک -> مشارکت و رویدادهای ژیمناستیک

222/0

531/5

001/0

توسعه بین‌المللی ژیمناستیک -> مدیریت راهبردی ژیمناستیک

260/0

126/4

001/0

توسعه بین‌المللی ژیمناستیک -> مشارکت و حمایت ذینفعان

238/0

390/2

001/0

توسعه ملی ورزش -> مدیریت راهبردی ژیمناستیک

119/0

693/4

001/0

دانش و فناوری ژیمناستیک -> مشارکت و رویدادهای ژیمناستیک

224/0

857/5

001/0

سابقه ژیمناستیک در کشور -> مدیریت راهبردی ژیمناستیک

329/0

047/7

001/0

مدیریت استعداد در ژیمناستیک -> مشارکت و رویدادهای ژیمناستیک

141/0

199/5

001/0

مدیریت ذینفعان بیرونی -> مشارکت و رویدادهای ژیمناستیک

072/0

165/2

001/0

مدیریت راهبردی ژیمناستیک -> امکانات و خدمات ژیمناستیک

712/0

317/23

001/0

مدیریت راهبردی ژیمناستیک -> دانش و فناوری ژیمناستیک

653/0

882/16

001/0

مدیریت راهبردی ژیمناستیک -> مدیریت استعداد در ژیمناستیک

680/0

198/20

001/0

مدیریت راهبردی ژیمناستیک -> مدیریت ذینفعان بیرونی

864/0

648/70

001/0

مدیریت راهبردی ژیمناستیک -> منابع اقتصادی ژیمناستیک

661/0

398/20

001/0

مدیریت راهبردی ژیمناستیک -> منابع انسانی ژیمناستیک

775/0

783/32

001/0

مشارکت و رویدادهای ژیمناستیک -> توسعه پایدار ژیمناستیک

637/0

834/15

001/0

مشارکت و رویدادهای ژیمناستیک -> موفقیت بین‌المللی ژیمناستیک

660/0

734/20

001/0

منابع اقتصادی ژیمناستیک -> مشارکت و رویدادهای ژیمناستیک

175/0

018/6

001/0

منابع انسانی ژیمناستیک -> مشارکت و رویدادهای ژیمناستیک

276/0

008/9

001/0

موفقیت بین‌المللی ژیمناستیک -> توسعه پایدار ژیمناستیک

194/0

400/4

001/0

کارکردهای ژیمناستیک -> مدیریت راهبردی ژیمناستیک

222/0

842/4

001/0

کارکردهای ژیمناستیک -> مشارکت و حمایت ذینفعان

313/0

786/4

001/0

 

بر اساس تحلیل مسیر مشخص شد که ابعاد کارکردهای ژیمناستیک، توسعه ملی ورزش، توسعه بین­المللی ژیمناستیک و سابقه ژیمناستیک در کشور به‌طور مستقیم دارای اثر مثبت، مستقیم و معنی­داری بر مدیریت راهبردی ژیمناستیک دارد و به ترتیب 227/0، 119/0، 260/0 و 329/0 تغییرات آن‌ها را تبیین می‌کند. همچنین نتایج نشان داد که بعد مدیریت راهبردی ژیمناستیک بر امکانات و خدمات ژیمناستیک، دانش و فناوری ژیمناستیک، مدیریت استعداد در ژیمناستیک، مدیریت ذینفعان بیرونی، منابع اقتصادی ژیمناستیک و منابع انسانی ژیمناستیک به‌طور مستقیم اثر مثبت و معنی‌داری دارد و به ترتیب 712/0، 653/0، 680/0، 864/0، 661/0 و 775/0 تغییرات این متغیر را تبیین می‌کند. به علاوه، متغیرهای امکانات و خدمات ژیمناستیک، دانش و فناوری ژیمناستیک، مدیریت استعداد در ژیمناستیک، مدیریت ذینفعان بیرونی، منابع اقتصادی ژیمناستیک و منابع انسانی ژیمناستیک به‌طور مستقیم اثر مثبت، مستقیم و معنی­داری بر مشارکت و رویدادهای ژیمناستیک دارد و به ترتیب 222/0، 224/0، 141/0، 072/0، 175/0 و 276/0 از تغییرات آن را تبیین می­کند. همچنین اثر بعد مشارکت و رویدادهای ژیمناستیک بر توسعه پایدار ژیمناستیک و موفقیت بین­المللی ژیمناستیک مثبت، مستقیم و معنی­دار بود؛ به طوری که به ترتیب 637/0 و 660/0 درصد از تغییرات آن را تبیین می­کنند. به علاوه، اثر کارکردهای ژیمناستیک و توسعه بین­المللی ژیمناستیک بر مشارکت و حمایت ذینفعان اثر مثبت و معنی­داری دارد؛ به طوری که به ترتیب 313/0 و 238/0 از تغییرات این متغیر را تبیین می­کنند. در نهایت اثر بعد موفقیت بین­المللی ژیمناستیک بر توسعه پایدار ژیمناستیک مثبت، مستقیم و معنی­دار بود؛ به طوری که 194/0 درصد از تغییرات آن را تبیین می­کند.

بحث و نتیجه گیری

به صورت کلی ابعاد تحلیل در مدل شامل پنج سطح زمینه­ای، ساختار، قابلیت مشارکت و عملکرد بود. جریان کلی حاکم بر مدل مفهومی به صورت سطح زمینه­ای به سمت سطح توسعه پایدار است. کلیات چارچوب و مدل مفهومی با مدل­های پیشین مانند صفاری (1391)، منافی (1394) و دی بوسچر (2009) از لحاظ عوامل و سطح‌بندی بین آن­ها همسویی دارد. علاوه براین، دسته­بندی این منظرها با چارچوب­های اجرایی ورزش کشور در تقسیم کار و وظایف به تفکیک عوامل مرتبط نیز انطباق دارد. هروسا و هروسوا  (2013) در مطالعه خود گزارش کرده بودند که توسعه ژیمناستیک یک سیستم باز از عناصر و فعالیت های آگاهانه است و در نتیجه مدل این پژوهش می­تواند پویایی این سیستم باز را ساده­تر تحلیل و نمایش دهد.

 در تبیین بیشتر لازم به ذکر است که ژیمناستیک یک سیستم است و یک خرده سیستم از سیستم ورزش به شمار می آید. مدیریت راهبردی و توسعه آن مستلزم توجه به متغیرهای اثرگذار در سطوح و منظرهای مختلف است.

سطح زمینه­ای به عنوان سطح اول شامل ابعاد تحولات و توسعه بین­المللی، پیشینه و سابقه ملی، توسعه ملی ورزش می­­باشد. در تبیین بیشتر می­توان گفت که ادراک زمینه محیطی و مداخلات آن معمولاً در قالب فرایندهای پنهان انجام می­شوند و محیط، زمینه‌ساز سایر متغیرها محسوب می­شود و اثر قابل توجه­ای بر همه متغیرها دارد (صفاری، 2012). به طور کلی، محیط و زمینه برای ورزش ژیمناستیک به مثابه بستری است که تمام فرایندهای توسعه در آن جریان می‌یابد (سهیلی، 2017). در واقع مطابق نظریه­های نوین توسعه که به مقوله اکوسیستم توجه دارند، اکوسیستم ژیمناستیک که حاصل پیوند عناصر محیطی آن است زنجیره­ای از عوامل مختلف را شکل می­دهد که جریان کلی توسعه و دستاوردهای آن را تعیین می­کند. علاوه براین، یکی از بیشترین تغییرات در جهت‌گیری­های سیستم ورزش ژیمناستیک می­تواند حاصل از نحوه تعامل ژیمناستیک کشور با محیط بین المللی باشد. نکته مهم در بحث زمینه این است که بسیاری از عوامل محیطی خارج از کنترل مدیریت ورزش می­باشد. بنابراین مدیریت ژیمناستیک باید به مسیرهای ارتباط و تعامل با محیط خود توجه و برنامه­ریزی داشته باشد.

منظر قابلیت­ها نیز شامل ویژگی ها و قابلیت­ها و دانش و فناوری تعیین گردید. نکته کلیدی این بخش این است که در تحقیقات قبلی توسعه رشته­های ورزشی، ویژگی­های خود رشته کمتر مدنظر قرار گرفته بود که در این پژوهش مورد بررسی واقع شده است. سطح ساختار نیز شامل مدیریت راهبردی و اجرایی و منابع فیزیکی و امکانات، مدیریت مالی و رویدادها و رقابت­های بود. مدیریت و منابع دو فاکتور پیشبرنده توسعه محسوب می ­شوند. در همین راستا منابع، ابزار مدیریت برای فعالیت هستند و حتی برخی محققان توسعه منابع را به مثابه اصل توسعه­یافتگی تفسیر می­کنند (ملایی، 2014). به لحاظ اصول توسعه، مدیریت متغیر مداخله­گر اصلی نسبت به سایر عوامل محسوب می­شود. منابع در واقع ابزار دست مدیریت محسوب    می­شوند. بنابراین اثر آن به طور مستقیم بر منابع و امکانات قابل اعمال است (منافی، 2015). در این زمینه دو رویکرد وجود دارد: برخی از محققان معتقدند توسعه مشارکت در ورزش اصولاً به وجود منابع وابسته مستقیم نیست، بلکه تحت تأثیر عوامل دیگری هم قرار دارد؛ از طرف دیگر، اغلب محققان بر این عقیده هستند که توسعه مشارکت به وجود امکانات و اماکن لازم بستگی دارد و باید انواع مختلف امکانات ورزشی برای آن‌ها فراهم شود (رمضانی­نژاد و همکاران، 1395). سطح ساختار نقش محیط در توسعه را دارد؛ به طوری که براساس سطح زمینه­ای سطح مشارکت را گسترش می­دهد تا مظاهر توسعه ارتقا یابند و به پایداری برسند. از این رو، سطح کارآمدسازی ساختار می‌تواند به جهش در توسعه ژیمناستیک کشور منجر شود.

سطح مشارکت نیز شامل مدیریت استعداد، مدیریت منابع انسانی متخصص و مدیریت ذینفعان بیرونی تعیین گردید. رویداد و مشارکت شامل ژیمناستیک آموزشی و تربیتی، ژیمناستیک آماتوری و همگانی و ژیمناستیک حرفه­ای و قهرمانی تعیین گردید. مظفری (1393) فرایند های ورزش قهرمانی را شامل مشابه با ابعاد شناسایی شده این بخش گزارش کرده است. هدف اصلی ورزش در سطح مشارکت تحقق می­یابد. مشارکت نیز توسط نقش­های دیگر و ذینفع در چارچوب فعالیت­ها و فرایندهای ورزشی موجود شکل   می­گیرد. هر چند در گذشته عمدتا ورزشکاران، مربیان و هواداران بازیگران اصلی ورزش رقابتی محسوب می­شدند، اما اکنون با رشد علمی، رسانه­ای و تجاری ورزش اثرگذاری متخصصان، فعالان رسانه و حامیان مالی و کسب و کارها بسیار تعیین کننده شده است.

سطح عملکرد شامل موفقیت بین المللی و توسعه پایدار ژیمناستیک بود. دستیابی به توسعه پایدار در ژیمناستیک نیازمند پایش مستمر این شاخص­ها و مداخله مثبت و سازنده در فرایندهای منتهی به آن­هاست. براین اساس می‌توان گفت به دلیل آنکه رشته­های ورزشی نسبت به سیستم کلی ورزش از پیچیدگی کمتری برخوردارند، از این رو توسعه پایدار می­تواند در بازه­های زمانی کوتاه­تری ارزیابی و مشاهده شود.

بر اساس تحلیل مسیر مشخص شد که روابط بین متغیرهای هر سطح از توالی کلی سطوح پیروی می­کند. از این رو کارکردهای ژیمناستیک، توسعه ملی ورزش، توسعه بین­المللی ژیمناستیک و سابقه ژیمناستیک در کشور موجب ارتقای ظرفیت­های مدیریت راهبردی سیستم ژیمناستیک می­شوند. پس مدیریت راهبردی ژیمناستیک می­تواند امکانات و خدمات ژیمناستیک، دانش و فناوری ژیمناستیک، مدیریت استعداد در ژیمناستیک، مدیریت ذینفعان بیرونی، منابع اقتصادی ژیمناستیک و منابع انسانی ژیمناستیک را توسعه دهد. در نتیجه توسعه این مولفه­ها، مشارکت و رویدادهای ژیمناستیک نیز رونق و ارتقا می­یابند. ارتقای مشارکت و رویدادهای منجر به موفقیت بین­المللی ژیمناستیک و در نهایت توسعه پایدار این رشته می­شوند.

بررسی پژوهش‌های این حوزه نشان می‌دهد که مطالعات داخلی پیشین مانند بدری آذرین و همکاران(1386)، تندنویس و همکاران(1386)، ایوب غرباوی(1388)، بدری آذرین و همکاران (1392)، کشاورز و همکاران(1392) و کشاورز و همکاران(1394) نیز عواملی مشابه با این موارد را در ارتباط با هم مانع یا موجب پیشرفت و توسعه ژیمناستیک گزارش کرده­اند. اما مطالعات خارجی مانند هروسا و هروسوا (2013)  و ژاو و ژنگ (2017) و همچنین چارچوب برنامه توسعه فدراسیون­های ژیمناستیک نیوزلند (2011)، ترینیداد و توباگو (2011) و آفریقای جنوبی (2014)، این روابط را مستقیم­تر بررسی کرده­اند و کلیات مدل را در مقیاس­های کوچک­تر تایید می­نمایند.

براساس یافته­های پژوهش می­توان گفت که سیستم توسعه ژیمناستیک یک فرایند راهبردی است که تحت تأثیر عوامل یاد شده از طریق مولفه­های عملکردی صورت می­گیرد و مطلوبیت آن در این است که منجر به توسعه پایدار ­شود. مدل پژوهش می­تواند به خوبی ظرفیت ابعاد مختلف اثرگذار بر توسعه ژیمناستیک و جذب ذینفعان را به مشارکت در ژیمناستیک بیشتر نشان دهد. این مدل، نمایش ساده­ای از ساختار توسعه ژیمناستیک است و در حد خود قادر به تبیین کارکرد ساخت­های اساسی سیستم مدیریت و توسعه این رشته ورزشی می­باشد. از آنجا که یکى از دلایل عمده ناکارایی برنامه­هاى فعلی، جزیره­اى عمل کردن و نداشتن یک مدل و نقشه نظام­مند کلی­نگر در حوزه رشته­های ورزشی است، بر پایه مدل حاضر می­توان سیستم توسعه ورزش ژیمناستیک را تحلیل کرد و به نوعی به دسته­بندی جدیدی دست یافت که مبتنی بر نظرات متخصصان و همسو با اصول و الگوهای توسعه ورزش است. این مدل، شناختی جامع و کلان بر پایه شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر توسعه ورزش ژیمناستیک و چگونگی تعامل آن‌ها با یکدیگر را فراهم می­آورد و چارچوبی مناسب و بومی برای مطالعات بیشتر و دقیق­تر در این حوزه است و می­تواند برای توسعه رشته­های ورزشی مبنای عمل قرار گیرد.

بدین ترتیب،  براساس مدل پژوهش پیشنهاد می­شود که در مطالعات و برنامه­ریزی­های آتی برای ورزش ژیمناستیک در کشور:

الف) از منظر مفهوم­شناسی به مفاهیم نوین و کلیدی که عمده­ آن­ها در این پژوهش شناسایی شده است توجه جدی شود؛

 ب) از منظر روش­شناختی نیز از روش­ تحلیل اکوسیستمی و مبتنی بر مدل براساس الگوی ارائه شده در این پژوهش استفاده شود؛

 ج) از منظر کاربست نیز این نتایج به صورت برنامه عملیاتی می­تواند در قالب طرح­ها، راهکارها و ابتکارات مورد استفاده قرار گیرد.

 

  • منابع

    • آقایی، علی اکبر؛ نادریان جهرمی، مسعود؛ معماری، ژاله و اندام، رضا. (1392). «آسیب‌شناسی ورزش هندبال استان سمنان با استفاده از الگوی برنامه‌ریزی استراتژیک». مطالعات مدیریت ورزشی. 5(17)، صص 13-42.
    • احسانی، محمد؛ صفاری، مرجان؛ امیری، مجتبی وکوزه چیان، هاشم. (1393). «طراحی مدل ورزش همگانی ایران». مطالعات مدیریت ورزشی. 6(27)، صص 125-136.
    • اسدی، حسن. (1381). آثار برگزیده اولین همایش ملی بررسی راه کار های توسعه‌ ژیمناستیک کشور. تهران: انتشارات فدراسیون ژیمناستیک جمهوری اسلامی ایران
    • بدری آذرین، یعقوب؛ طالبیان‌نیا، حسین و سلمانی، علی. (1392). «راهکارهای توسعه منابع ژیمناستیک». مطالعات مدیریت ورزشی.19، صص 81-92.
    • بهمئی، شاهرخ. (1394). «طراحی مدل توسعه ژیمناستیک در ایران». رساله دکتری مدیریت ورزشی، دانشکده تربیت بدنی.
    • حافظ مطلق، عبدالعلی. (1381). توسعه ژیمناستیکـ. آثار برگزیده همایش ملی بررسی راهکارهای توسعه ژیمناستیک کشور. تهران: انتشارات فدراسیون ژیمناستیک ایران
    • رمضانی‌نژاد، رحیم و ریحانی، محمد. (1390). «چالش توسعه ورزش همگانی در مقابل ورزش قهرمانی». همایش ملی تفریحات ورزشی. صص 56-57.
    • سهیلی، رضا. (1396). «تعیین موقعیت راهبردی هیئت بسکتبال استان خراسان رضوی بر اساس مدل SWOT ». پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده علوم ورزشی.
    • سیدعامری، میرحسن؛ محمدی، میترا؛ صیادی، محمدامین و رحمانی، نریمان. (1391). «بررسی وضع موجود شاخص های استعدادیابی رشته ژیمناستیک از دیدگاه مربیان». دومین همایش ملی استعدادیابی ورزشی.
    • صابری، امین. (1397). «طراحی الگوی توسعه ورزش در مناطق آزاد ایران». رساله دکتری، دانشگاه مازندران، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی.
    • صفاری، مرجان. (1391). «طراحی الگوی ورزش همگانی در ایران». رساله دکتری، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
    • صمدزاده، نیما. (1382). «بررسی و توصیف وضعیت ژیمناستیک مردان کشور». پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، تهران.
    • طالب‌پور، مهدی. (1391). «تدوین برنامه راهبردی رشته تربیت‌بدنی و علوم ورزشی». طرح پژوهشی پژوهشکده تربیت بدنی.
    • علوی، طاهر. (1381). ژیمناستیک و توسعه یافتگی. آثار برگزیده همایش ملی بررسی راهکارهای توسعه ژیمناستیک. تهران:  انتشارات فدراسیون ایران
    • کریم قادر، یحیی. (1397). «تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه هندبال اقلیم کردستان: با رویکرد گراندد تئوری». کارشناسی ارشد، دانشگاه ایلام، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
    • گودرزی، محمود. (1393). «گزارش برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ورزش». ستاد تدوین برنامه ششم توسعه.
    • گوهررستمی، حمیدرضا؛ کوزه‌چیان، هاشم؛ امیری، مجتبی و هنری، حبیب. (2014). «طراحی الگوی ذینفع‌مداری وزارت ورزش و جوانان با تاکید بر مشروعیت سازمانی». مدیریت و توسعه ورزش. 2(2)، صص 1-17.‎
    • ملایی، مینا. (1391). «بررسی عوامل موثر بر توسعه ورزش قهرمانی استان های ایران و ارائه الگوی پیشنهادی». رساله دکتری، دانشگاه گیلان، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی.
    • مظفری، سیدامیراحمد؛ الهی، علیرضا؛ عباسی، شهامت؛ احدپور، هنگامه و رضایی، زین الدین. (1391). «راهبردهای توسعه‌ نظام ورزش قهرمانی ایران». مطالعات مدیریت ورزش. 4(13)، صص 33-48.
    • منافی، فریدون. (1394). «طراحی الگوی توسعه ورزش دانشگاهی ایران». رساله دکتری، دانشگاه گیلان، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی.
    • وفایی مقدم، علی؛ فرزان، فرزام؛ رضوی، محمد‌حسین و افشاری، مصطفی. (1397). «تحلیلعواملتوسعهورزشهمگانیبراساسنظریهدادهبنیاد». مطالعات مدیریت ورزشی، 52(10)، صص 43-72.
    • هاشمی، صدیقه. (1393). «شناسایی موانع توسعه‌ ورزش‌های پایه در مدارس شهر تهران». پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز.
      • Abbott, Button. C., Pepping, G. J., Collins, D. (2005). Unnatural Selection: Talent Identification AndDevelopment”. Sport Nonlinear Dynamics, Psychology And Life Sciences Journal, 1:(9). 88-61.
      • Canada Gymnastics ederation. (2012). Http://Gymnasticscoaching.com/new// gymnastics-Canada strategic-plan.
      • De Bosscher, V., De Knop, P., van Bottenburg, M., Shibli, S., Bingham, J. (2009a). “Explaining international sporting success: An International Comparison of Elite Sport Systems and Policies in Six countries”. Sport Management Review, 12: 113-136.
      • De bosscher, V., De Knop, P., van Bottenburg, M., Shibli, S., Bingham, J. (2014). “Explaining international sporting success: An international comparison of elite”. Downward, P., Dawsen, A,. 2000, The Ecompnics of Professional Team Sports, Routhlege.
      • Gymnastics BC Strategic Plan. (2004). http://www. Gymnastics.bc.ca/resourses/ policy procedure/ section1 PDF.
      • Gymnastics Ontario, strategic plan 2007-2013.(2013). 2-4.
      • HRUŠA, Peter; HRUŠOVÁ, Dagmar. (2013).  “Sports gymnastics as a part of curriculum of Sports Management university studies in the Czech Republic”. Journal of Human Sport and Exercise, 8( 2): 107-113.
      • Park, J. W., Tan, T. C., & Park, H. U. (2016). “Interrogating the key policy factors behind South Korea’s archery success”. International Journal of the History of Sport, 33(5), 523–544.
      • Sotiriadou, K. (2005). “The Sport Development Processes in Australia”. PhD thesis, University of Technology, Sydney.
      • South Africa Gymnastics Federation. (2014). SAGF 2020 VISION. PP 6, http://www.sagf.co.za/ aerobics/2-sagfdocuments.
      • SportEngland survey ofcostumers. (2001). http://www.sportengland.org/ national_benchmark_ final.PDF. USA Gymnastics. (2005). http://www.usa-gymnastics.org.
      • Zhou, W., & Zheng, Z. (2017). “Research on Present Situation of Market Operation of Gymnastic Dance Club in Neijiang”. In 2016 7th International Conference on Education, Management, Computer and Medicine (EMCM 2016). Atlantis Press.