تدوین مدلراهبردیتوسعه پایگاه هایورزشقهرمانیکشور

علی جمالی قراخانلو[1]

سید محمد کاشف[2]

فاطمه عبدوی[3]

تاریخ دریافت مقاله: 24/3/1399

                                                                                 تاریخ پذیرش مقاله:24/6/1399

مقدمه

امروزه ورزش را به گونه های متفاوتی از جمله ورزش پرورشی، همگانی و تفریحی، قهرمانی و ورزش حرفه ای می توان در جوامع بشری مشاهده کرد. توسعه تربیت بدنی و ورزش به عنوان زمینه ساز تامین و تربیت نیروی انسانی سالم و تندرست، بخشی از برنامه‌های توسعه ملی به شمار می آید (سند راهبردی،1382). ورزش قهرمانی[4] یکی از مهمترین موضوعاتی است که مورد توجه دست اندرکاران و سیاست گذاران ورزش کشور می باشد. با توجه به گسترش فعالیت های ورزشی در فدراسیون ها، انجمن ها، مدارس و باشگاه ها و... تنها با برنامه ریزی های درازمدت، منطقی و جامع  می توان به آینده ورزش کشور و رساندن آن به استانداردهای جهانی امیدوار بود. در سال های اخیر، مدیریت راهبردی توجه بسیاری از مدیران سازمان های دولتی را به خود جلب کرده است (روسنبرگ و فرلی[5]،2014). تحقیقات نشان می دهد که عملکرد سازمان هایی که به مدیریت راهبردی می پردازند، بهتر و بالاتر از دیگر سازمان هاست (هانگر و همکاران[6]،2006). به عقیده گرنت[7] (2015) راهبرد یک برنامه، روش یا مجموعه ای از اعمال طراحی شده برای دستیابی به هدف یا اجراست. درحقیقت، راهبرد شامل تعیین اهداف بلندمدت، اهداف سرمایه گذاری، سازگاری واحدهای عملیاتی و تخصیص منابع موردنیاز برای انجام این اهداف است.

مدیریت راهبردی مجموعه تصمیم‌ها و فعالیت­های مدیریتی است که عملکرد آتی یک شرکت را تعیین می­کند یا به تعبیری دیگر،عبارت است از: بررسی محیطی، تدوین راهبرد، اجرای راهبردی، ارزیابی و کنترل. تدوین و طراحی راهبرد یعنی طرح جامع و مادر سازمان که نشان می­دهد چگونه هر سازمان به سمت ماموریت و اهداف سازمان حرکت می­کند. اجرای راهبرد یعنی فرآیندی که به وسیله آن راهبرد­ها و سیاست­ها در تمام مراحل برنامه، بودجه و رویدادها مورد توجه قرار می گیرند و اعمال می­گردند. کنترل و ارزیابی هم به معنای فرآیندی است که توسط آن بر فعالیت­ها و نتایج عملکرد سازمان نظارت انجام می­شود  و می توان عملکرد واقعی سازمان را با عملکرد مطلوب آن مقایسه کرد (هانگر جی[8]،1389). در برنامه ریزی توسعه کلان، متناسب با سازمانی که در تدارک برنامه ریزی است، عوامل متعددی دخیل اند که ابتدا باید آنها را مشخص نمود. آنگاه، طبق روش شناسی مهندسی ارزش، اطاعات جامع و کاملی درباره آنها تهیه کرد و پس از تجزیه و تحلیل، برنامه را تدوین نمود. عوامل اصلی در برنامه ریزی توسعه کشوری و منطقه ای عبارت اند از: تعیین چشم انداز برنامه، شناسایی قوت ها، ضعف ها، فرصت ها و تهدیدها، تعیین راهبرد ها و سیاست ها، هدف گذاری برنامه و تدوین برنامه های اجرایی (سند نظام جامع توسعه ورزشی کشور،1373)

فرایند برنامه ریزی راهبردی، یک نگرش و تجزیه و تحلیلی از سازمان و محیط مربوط به آن را ارائه       می کند، شرایط فعلی سازمان را توضیح می دهد و عوامل موثر بر موفقیت آن را شناسایی می نماید (انجمن ورزشی استرالیا،2013). فرایند برنامه ریزی راهبردی باید ثابت و جاری و همراه با انعطاف پذیری برای سازگاری با تغییرات موجود در نیروهای درونی و بیرونی باشد. اگر چه از پیش تعیین نمودن راهبرد به عنوان یک پیش شرط برای موفقیت آن می باشد، اما صاحب نظران معتقدند که برای موفقیت راهبردها، نیازمند توجه دقیق هم به مقوله تدوین راهبرد و هم اجرای راهبرد است(اینس[9] 2011). مطالعات نشان     می دهند که همیشه اجراى راهبرد تدوین شده به سهولت انجام نمی گیرد و بین تدوین و اجراى راهبرد در سازمان ها خلأ قابل توجهى وجود دارد و بیم آن می رود که راهبرد تدوین شده در سازمان ها به دلایل مختلفى ازجمله: همسویی نداشتن کارکنان با راهبرد، تعهد نداشتن برای مدیریت ارشد، فقدان تخصیص منابع لازم و انتقال نیافتن راهبرد اجرا نشود (کاپلان[10]،2005). گستردگی فعالیت های ورزش قهرمانی ایجاب می‌کند تا نظامی جامع، راهبردی و مدون بر قسمت های مختلف آن حاکم باشد. بر مبنای چنین برنامه جامعی، ورزش قهرمانی خواهد توانست بدون تأثیرپذیری از شرایط مدیریتی، حرکت توام با موفقیت خود را استمرار بخشد. زمانی که ماموریت ها، اهداف و مسیرهای تحقق آن ها مشخص باشد، طبعا در حرکت سیستم یکپارچگی به وجود می­آید و تغییر ناگهانی مدیر، همة حرکت ها را متوقف نخواهد کرد.

 کشورهای صاحب نام عرصه ورزش قهرمانی با تدوین برنامه‌های راهبردی و اجرای آن توانسته اند حرکت توام با موفقیت خود را تداوم بخشند. در حال حاضر در ایران نهادهای مختلفی دست اندرکار ورزش قهرمانی هستند. هر یک از این نهادها به منظور انجام صحیح کارها به اهداف مشخص و برنامه‌های مدون نیاز دارند. فدراسیون­ها، هیئت های ورزشی، باشگاه ها، کمیتة ملی المپیک و وزارت ورزش و جوانان هر یک به نوعی با ورزش قهرمانی ایران سر و کار دارند. مشخص است که برنامه ریزی در این نهادها اهمیت بسیاری دارد و اساس و شالوده مدیریت در آن ها محسوب می شود. در صورتی که هر یک از نهادهای مذکور به طور مستقل و بدون توجه به سیاست ها و راهبردهای کلان ورزش قهرمانی کشور به برنامه ریزی برای خود بپردازند، نوعی بخشی نگری بر ورزش قهرمانی کشور حاکم می شود و در نهایت، ماموریت و اهداف کلان کل سیستم محقق نخواهد شد. (معرفت،6:1395)

در ایران تلاش‌هایی از قبیل تدوین نظام جامع تربیت‌بدنی و ورزش در سال 1382 و نظام جامع ورزش قهرمانی در سال 1388 صورت گرفته تا با رویکرد علمی به ورزش، راه برای موفقیت ورزشکاران ایرانی در میادین بین‌المللی هموارتر شود. با این حال، بدون وجود برنامه‌های راهبردی متناسب با برنامه‌های توسعه ملی، برنامه‌های ملی نیز به سرانجامی نخواهند رسید. در امر توسعه ورزش قهرمانی و تربیت قهرمانان ورزشی، مدل و رویکرد های مختلفی وجود دارد که توجه به آنها می تواند راهگشای ورزش قهرمانی کشور باشد.

اولین گام در طراحی سیاست ورزش هرکشوری، تعریف و تفسیر مفهوم توسعه ورزش است. این مفهوم را همان سیاست های ورزشی تعریف کرده اند. بخشی از توسعه ورزش با مفهوم توسعه ورزش قهرمانی و تربیت ورزشکاران قهرمان گره خورده است.  ورزش قهرمانی ایران برای داشتن یک ساختار قوی و پایدار به یافته های علمی و تجربیات موفق بین المللی نیاز دارد. در مرحله اول ایجاد این ساختار، توسعه و گسترش کمی و کیفی نظام جامع استعدادیابی حائز اهمیت است که با کشف، شناسایی و پرورش و هدایت استعدادها منجر به شکوفایی ورزشکاران نخبه و برتر و توانمند در سطح ملی می شود. باید مسئله استعدادیابی و تقویت و ارتقای سطح عملکرد ورزشکاران مستقل از شکل آن به عنوان یکی از گام های بنیادین و اولیه در زمینه تدوین برنامه ملی قهرمان پروری و ورزش قهرمانی به حساب آید و نهادینه گردد(طرح جامع،1382). کشف و تربیت ورزشکاران و  قهرمانان اغلب با مشارکت و هماهنگی فدراسیون ها، انجمن های ورزشی، باشگاه ها و پایگاه های ورزش قهرمانی صورت می گیرد. در این میان، پایگاه های ورزش قهرمانی جزو مراکزی هستند که می توانند نقش محوری و سازنده ای در پشتوانه سازی و  شکوفایی ورزش قهرمانی ایفا کنند.

مطالعه پیشینه و مبانی نظری بیانگر این است که پایگاه های ورزش قهرمانی از سال 1374بنیان گذاری گردیده اند. در ابتدا وزارت ورزش و جوانان با ایجاد دفتر پایگاه های ورزش قهرمانی و امور باشگاه ها در سازمان و ایجاد پایگاه های قهرمانی در مراکز استان ها، فعالیت های استعدادیابی را آغاز نمودند که توفیقی پایدار در انجام آن حاصل نشد. با اینکه دفتر پایگاه های قهرمانی و استعدادیابی از آبان ماه سال 1381 دستورالعمل اجرایی طرح استعدادیابی ورزش قهرمانی را به پایگاه های ورزش قهرمانی مراکز استان ها ابلاغ نموده است، اما این مراکز با وجود داشتن فعالیت در زمینه استعدادیابی و قهرمان پروری و وظایف و ماموریت محوله تاکنون نتوانسته اند جایگاه خود را در توسعه ورزش قهرمانی کشور پیدا کنند.

تحقیقات داخلی بسیاری در زمینه طراحی برنامه راهبردی برای فدراسیون ها و سازمان های ورزشی مختلف انجام شده است که از مهمترین آنها می توان به تبیین راهبرد ورزش ‌کشتی آزاد قهرمانی‌ ایران(موسوی و حبیبیان،1392)، شناسایی [11] SWOTاستعدادیابی در ورزش قهرمانی جمهوری اسلامی ایران و تنگناها و چالش های فرا روی آن (سیدحسینی و همکاران،1390)، تدوین برنامه راهبردی اداره کل ورزش و جوانان استان خراسان رضوی (رشیدلمیر،1392)، تدوین راهبرد های توسعه ورزش قهرمانی ایران (فراهانی و همکاران،1395)، تدوین مدل راهبردی توسعه ورزش قهرمانی استان آذربایجان شرقی (معرفت،1395)، شناسایی و تعیین جایگاه راهبردی معاونت ورزش دانشگاه آزاد اسلامی(نجفی، حمیدی و سجادی،1396)، تحلیل عاملی نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدیدهای فدراسیون ژیمناستیک ایران(کشاورز و دانشمندی، 1396)، تحلیل راهبردی ورزش قهرمانی بانوان استان همدان(اندام و همکاران،1395)، برنامه ریزی راهبردی اداره کل ورزش و جوانان استان تهران (حمیدی و جلالی فراهانی، 1398)، ارائه مدل اندازه گیری موانع توسعه والیبال قهرمانی زنان ایران در سه سطح کلان، میانی و خرد(افتخاری و همکاران، 1398) و طراحی مکانیزم موثر بر پیاده سازی برنامه های راهبردی در سازمان ها و فدراسیون های ورزشی ایران(رضایی و منظمی، 1398) اشاره نمود. جوادی پور (1394) در بررسی چالش های مدیریت ورزش قهرمانی در ایران، فقدان برنامه راهبردی و روشن نبودن سیاست ها و جهت گیری ها، فقدان منابع انسانی مناسب و تغییر و تحول و جابجایی سریع مدیران، نبود نظارت و ارزیابی، وابستگی به منابع مالی دولت و عدم سرمایه گذاری بخش خصوصی، عدم تخصیص مناسب منابع مالی در بخش های متنوع به صورت متناسب، وجود قوانین ناهماهنگ و موازی، عدم مطلوبیت ساختار و تشکیلات فعلی ورزش، نامطلوب بودن نظام استعدادیابی و فرایند ورزش قهرمانی و نبود برنامه میان مدت، تاکتیکی و عملیاتی را از اهم چالش های پیشروی مدیریت ورزش قهرمانی کشور بیان می کند. اندام و همکاران(1395) در تحلیل راهبردی ورزش قهرمانی بانوان استان همدان با استفاده از تکنیکSWOT به 13 قوت، 21 ضعف، 13 فرصت و 13 تهدید در ورزش قهرمانی بانوان استان همدان در وضعیت کنونی اشاره کرده و بر همین اساس، 8 راهبرد در قالب 46 برنامه تدوین نموده اند. فراهانی و همکاران (1395) در تدوین راهبردهای توسعه ورزش قهرمانی ایران نشان دادند که موقعیت ورزش قهرمانی در وضعیت تدافعی WTقرار دارد و از مهمترین راهبردهای آنها می توان به بهبود اماکن و تجهیزات پایگاه های کشور و استاندارد نمودن آنها، تهیه برنامه راهبردی، بهبود و سازماندهی وضعیت توزیع منبع مالی و مادی، بهبود وضعیت دوره های آموزشی، ارتقای سطح نظام استعدادیابی، ارتقای سطح کیفی رشته های مختلف ورزشی و کاهش وابستگی ورزش قهرمانی به اعتبارات دولتی اشاره نمود. حمیدی و همکاران(1397) در طراحی و تدوین برنامه راهبردی فدراسیون ورزش دانش آموزی ایران در یافتند که ورزش دانش آموزی در موقعیت راهبرد محافظه کارانه WO قرار دارد. آنها راهبردهای فدراسیون ورزش دانش آموزی را به ترتیب اولویت کیفیت بخشی به ورزش قهرمانی در میان دانش آموزان، تدوین و توسعه نظام استعدادیابی در ورزش دانش آموزی، توسعه ورزش همگانی در دانش آموزان، استقرار حقوقی، قانونی، تشکیلاتی و مالی فدراسیون ورزش دانش آموزی و هیئت های تابعه، تدوین و توسعه نظام بازاریابی در ورزش دانش آموزی و تنوع بخشی به منابع مالی فدراسیون و جذب حامیان مالی، توسعه ارتباطات و فعالیت های بین المللی و اخذ کرسی های بین المللی، توسعه نظام داوطلبی در ورزش دانش آموزی، توسعه نظام آموزش و توانمندسازی علمی و عملی مربیان و داوران، توسعه ورزش تربیتی و پرورشی و توسعه فرهنگ جوانمردی در دانش آموزان بیان نمودند.

عباسی و فراهانی(1398) در تدوین برنامه راهبردی ورزش همگانی و قهرمانی دانشگاه آزاد اسلامی با مدل SWOT-ANP، با توجه به ماتریس همزمان ارزیابی عوامل داخلی و خارجی راهبرد ورزش همگانی و قهرمانی، آن را در وضع رقابتی معطوف به قوت (ST) ارزیابی نمودند و به راهبرد های تدوین شده در مناطق چهارگانه اشاره کردند. سهرابیان و شعبانی(1398) در تدوین برنامه های راهبردی فدراسیون قایقرانی جمهوری اسلامی ایران نشان دادند که فدراسیون از لحاظ موقعیت راهبردی در موقعیت محافظه کارانه(WO) قرار دارد و به طور مجزا راهبرد هایی را در چهار موقعیت راهبردی تدوین نمودند. شیرزادی و همکاران (1398) در بررسی چالش های رشد و توسعه ورزش قهرمانی بر مبنای آمایش سرزمین ورزش قهرمانی کشور دریافتند که ورزش قهرمانی در این زمینه با مشکلات و چالش های مختلفی در محیط درونی و بیرونی مواجه است. عوامل محیطی، مدیریتی و مسائل مرتبط با نظام آمایش سرزمین به عنوان چالش های رشد و توسعه ورزش قهرمانی بر مبنای آمایش سرزمینی شناسایی شدند. رضایی و قرا خانلو (۱۳۹۸) در تدوین الگوی پارادایمی توسعه ورزش قهرمانی و حرفه ای ایران، عوامل تعهد اجرایی مدیران، اصلاح ساختار دولت- ‌محور، تجاری‌سازی، خصوصی‌سازی، ارتقای زیرساخت و توسعه فضاهای ورزشی استاندارد، طراحی نظام استعدادیابی، بسترسازی حرفه‌ای، عوامل اقتصادی، فناوری، فرهنگی و سیاسی(حاکمیت، دولت و مجلس) و استقرار مدل توسعه ورزش قهرمانی و حرفه‌ای را به‌عنوان9 مولفه موثر در توسعه ورزش قهرمانی و حرفه‌ای ایران شناسایی و استخراج نمودند. همچنین بیان کردند که مدیریت ورزش قهرمانی و حرفه‌ای در ایران بسیار پیچیده است و نیازمند الگویی جامع است که همه عوامل از جمله عوامل اقتصادی و سیاسی (عامل کلان)، ارتقای زیرساخت‌ها و نظام استعدادیابی (عامل میانی) و تعهد اجرایی (عامل فردی) را مدنظر قرار دهد. افتخاری و همکاران (1398) در ارائه مدل اندازه گیری موانع توسعه والیبال قهرمانی زنان ایران در سه سطح کلان، میانی و خرد، راه کارهایی از قبیل افزایش پوشش رسانه های ملی جهت مشارکت بیشتر و فرهنگ سازی گسترده، بهبود نگرش مثبت جامعه به ورزش زنان و هموار کردن بستر مشارکت بیشتر آن ها به دلیل داشتن پتانسیل های بالا، طراحی برنامه جامع جهت تقویت سیستم استعدادیابی و نیز نظارت منسجم بر پیشرفت ورزشکاران مستعد را برای توسعه والیبال زنان ایران پیشنهاد کردند. رضایی و تراوش(1399) در تحلیل محیطی و تدوین راهبردهای توسعه ورزش دانشجویی،۱۰نقطه قوت،۱۰ نقطه ضعف،۱۰ فرصت و۱۱تهدید را شناسایی کردند و در مجموع ۱۹ راهبرد شامل۵ راهبرد تهاجمی،۵ راهبرد محافظه کارانه،۴ راهبرد رقابتی و ۵ راهبرد تدافعی را ارائه نمودند. همچنین براساس ماتریس عوامل درونی و عوامل بیرونی، وضعیت راهبردی ورزش تربیتی دانشگاه ایلام در منطقه محافظه کارانه(WO) قرار گرفت. نتایج تحلیل سوات نشان داد که ضعف ها بر قوت ها و فرصت ها بر تهدیدها غلبه دارد و باید از راهبرد های ثبات (شامل نگهداری و حمایت درونی) استفاده شود. به طور مشابه ملایی و همکاران(1397)، باقری و قدیمی(1396)، رمضانی نژاد و هژبری(1396)، پورکیانی و همکاران(1396)، سوادی و همکاران(1396)، صابری و همکاران(1397)، کاشف و همکاران(1397)، فتحی، عبدوی و همکاران(1397) و جوادی پور(1396) نیز تحقیقاتی مرتبط با توسعه ورزش قهرمانی و تدوین راهبرد انجام داده اند.

از تحقیقات مرتبط خارجی می توان به یافته های ماکاتو و همکاران[12] (2012) در بررسیSWOT ورزش آفریقای جنوبی اشاره نمود. برنامه راهبردی ایالت اونتاریو در راستای اهداف فدراسیون ژیمناستیک کانادا(2012) که اولویت های راهبردی برای چهار سال آینده(2017-2013) را در چهار بخش ایجاد سیستم جذب، آموزش، ارتقا، حفظ و نگهداری مربیان برای آینده، افزایش آگاهی و مشارکت مردمی در ورزش ژیمناستیک، تدوین استانداردهای عملیاتی و پیروی از آنها و حفظ و نگهداری ژیمناست ها تدوین نموده است. میلیستد و همکاران[13] (2013) نداشتن امکانات سخت افزاری و نرم افزاری،  فقدان برنامه راهبردی و  روشن نبودن سیاست ها  و جهت گیری ها، نبود نظارت و ارزیابی، وابستگی به منابع مالی دولت و عدم سرمایه گذاری بخش خصوصی،  عدم مطلوبیت ساختار  و تشکیلات فعلی ورزش، نامطلوب بودن نظام استعدادیابی و نخبه پروری را به عنوان موانع فرآیند استعداد یابی و نخبه پروری شناسایی نموده اند. بروورس و همکاران[14] (2014) حمایت مالی، سازمان و ساختار منسجم، میزان مشارکت کنندگان در ورزش، کشف و پرورش استعدادها، حمایت از ورزشکاران در زمان فعالیت و بازنشستگی، برگزاری کلاس های آموزشی و مربیگری، فراهم کردن فرصت های رقابت، تسهیلات تمرینی و پژوهش های علمی را در موفقیت های ورزشی بین المللی موثر می دانند. تروینس و همکاران[15] (2014) به 10 مقوله کلیدی به عنوان مزیت های رقابتی یک سازمان ورزشی برای رسیدن به موفقیت های ورزشی اشاره می کنند. این مقوله ها شامل امکانات رقابتی و تمرینی، حمایت از حرفه ورزشکاری، کشف و پرورش استعدادها، مشارکت جوانان، حمایت دولتی و سازمانی، حمایت مالی، شرایط محیطی نخبگان ورزشی، حمایت های علمی، فرصت های رقابت، آموزش و تجهیز مربیان می باشد. بیشتر پژوهش ها مناسب ترین محل و زمان استعدادیابی ورزشی را از مدارس و سنین پایین و ابتدایی دانسته و ارتباط با آموزش و پرورش را مهمترین ارگان در همکاری جهت رسیدن به موفقیت معرفی کرده اند(کوبیوس[16] و همکاران،2015). ماموریت اصلی مدیریت استعداد منابع انسانی، به کارگیری افرادی است که به نحوی بیشترین پتانسیل را دارند و پرورش افرادی که بالاترین میزان توسعه را در زمینه ورزش یا هنر دارند (آدامسن و همکاران،2016). مکینتاش و همکاران (2019)، آسلستین و ادواردز [17](2019)، دارنل و همکاران[18] (2019)، تان و همکاران[19] (2019) و بل و همکاران[20] (2018) هم مطالعاتی راهبردی در زمینه توسعه ورزش قهرمانی انجام داده و به نتایج مختلفی دست یافته اند.

با توجه به جمع بندی پژوهش های یاد شده و همبستگی مثبت بین موفقیت سازمان ها و تدوین و اجرای برنامه راهبردی و اینکه بیشتر سازمان های ورزش قهرمانی با عناوین مختلف در جهت توسعه خود به تدوین برنامه راهبردی اقدام کرده اند، پایگاه های ورزش قهرمانی نیز از این قاعده مستثنی نیست و به لحاظ وظایف و نقشی که در عرصه ورزش قهرمانی کشور ایفا می کند، نیازمند چنین برنامه ای است. در مراکز ورزش قهرمانی، بهبود فرایندهای سازمانی در موفقیت آینده آن نقش بسزایی دارند و به دلیل فقدان برنامه راهبردی در آنها پرکردن خلأ تدوین و اجرای راهبرد، ضروری به نظر می رسد. نظر به ظرفیت های عظیم و نقش سازنده پایگاه های ورزش قهرمانی، وجود یک برنامه راهبردی مطلوب و اجرای آن می تواند آنها را به جایگاه شایسته خود در توسعه ورزش قهرمانی کشور هدایت کند. بنابراین شناساییSWOT موجود در پایگاه های ورزش قهرمانی استان های کشور با تعیین موقعیت و طراحی و تدوین راهبرد های مطلوب توسعه آنها از اهداف این تحقیق می باشد. پژوهش حاضر در صدد پاسخگویی به این سوالات است:

• نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید پایگاه های ورزش قهرمانی کدام اند؟
• راهبردهای مناسب جهت توسعه پایگاه های ورزش قهرمانی کشور چیست؟

روش شناسی پژوهش

این تحقیق، با هدف طراحی و تدوین مدل راهبردی توسعه پایگاه های ورزش قهرمانی ایران با استفاده از روش  SWOTو AHP[21]انجام گرفته و از لحاظ هدف، از نوع تحقیقات کاربردی است که قصد داشته با تدوین برنامه راهبردی از طریق روش های علمی به بهبود عملکرد پایگاه های ورزش قهرمانی کشور در بلند مدت کمک نماید. روش تحقیق حاضر از نوع تحقیقات توصیفی، تحلیلی است که با بررسی وضعیت موجود و مطلوب پایگاه های ورزش قهرمانی کشور در حیطه مطالعات راهبردی انجام شده است. روش و ابزار گردآوری داده های این تحقیق به‌صورت آمیخته می­باشد. ابتدا از طریق مصاحبه عمیق و به روش دلفی[22] به شناسایی چشم انداز و ماموریت، نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید های پایگاه های ورزش قهرمانی کشور پرداخته شد. سپس پرسشنامه ای بر اساس یافته های مصاحبه آماده گردید و در اختیار نمونه های تحقیق قرار گرفت. جامعه آماری این تحقیق را اساتید مدیریت ورزشی و دانشگاه‌ها و خبرگان ورزشی، مدیران و کارشناسان پایگاه های ورزش قهرمانی کشور که در زمینه ورزش قهرمانی فعالیت       می کنند (حدود 154 نفر)  تشکیل می دادند. برای نمونه پژوهش در بخش کیفی،20 نفر به صورت هدفمند و در بخش کمی نیز به علت محدود بودن تعداد افرادجامعه، 134 نفر به صورت نمونه کل شمار انتخاب شدند. به منظور تحلیل کمّی اطلاعات و همچنین دستیابی دقیق تر به اطلاعات مورد تأیید، با توجه به تحقیقات و مطالعات اسنادی و اینترنتی، استفاده از پرسش نامه های باز و همچنین مصاحبه با خبرگان، پرسشنامه ای به صورت طیف پنج ارزشی لیکرت[23] برای بررسی و تجزیه و تحیل نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید طراحی گردید. پس از ساخت ابزار تحقیق، روایی صوری آن توسط 5 نفر از اساتید مدیریت ورزشی مورد تایید قرار گرفت. همچنین روایی محتوا به روش ضریب نسبی روایی محتوا (CVR) بررسی گردید. برای تعیین این ضریب در تحقیق حاضر از 11 نفر از متخصصان مدیریت ورزشی خواسته شد تا هر آیتم را بر اساس طیف سه قسمتی(پراهمیت، کم اهمیت و بی اهمیت) بررسی کنند. روایی سازه آن با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی بررسی شد و پایایی پرسشنامه ها نیز از طریق آزمون آلفای کرونباخ88/0 به دست آمد. همچنین برای بررسی روایی سازه پرسشنامه، از تحلیل عاملی تاییدی استفاده گردید. قابلیت پایایی پرسشنامه با استفاده از نرم افزار SPSS و روش آلفای کرونباخ( 88/0) تعیین شد که نشان دهنده آن است که پرسشنامه مورد استفاده از قابلیت پایایی لازم برخوردار می باشد. ضمن به کارگیری آمار توصیفی در بررسی ویژگی های جمعیت شناختی، در بخش آمار استنباطی برای تعیین وضعیت پایگاه ها از تحلیلSWOT و جهت تجزیه و تحلیل دادها از آزمونT­ تک نمونه­ای استفاده شد. برای رتبه بندی عوامل محیطی برنامه راهبردی از روش آزمون فریدمن و جهت اولویت بندی راهبرد ها از فرایند تحلیل سلسله مراتبی استفاده گردید. با تشکیل ماتریس ارزیابی عوامل داخلی(IFE)[24] و ماتریس ارزیابی عوامل خارجی(EFE)[25] و مقایسه آنها مشخص شد که پایگاه های ورزش قهرمانی کشور در کدام موقعیت راهبرد قرار دارد و باید از چه نوع راهبردهایی در مورد آنها استفاده کرد. همچنین راهبرد های مطلوب به دست آمده از طریق تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و با استفاده از نرم افزارهای AHP MASTER در مناطق راهبرد چهارگانه به طور مجزا اولویت بندی گردیدند و موقعیت راهبردی آنها مورد بحث و نتیجه گیری قرار گرفت و در نهایت مدل راهبردی توسعه پایگاه های ورزش قهرمانی کشور طراحی گردید.

مدل برنامه ریزی راهبردی تحقیق برگرفته از مدل اسلک(spp) می باشد که توسط کمیته ملی المپیک و فدراسیون های ورزشی کشور فیجی مورد استفاده قرارگرفته است. از نظر اسلک، تدوین و اجرای برنامه راهبردی شامل مجموعه ای از مراحل به هم وابسته است که به طور خلاصه در شکل1 نشان داده شده اند. البته این پژوهش تا تعیین راهبردها پیش رفته است و دو مرحله دیگر را به عنوان محدودیت پژوهش انجام نداده است.

شکل1: مدل برنامه ریزی راهبردی SPP

یافته های پژوهش

ویژگی های جمعیت شناختی آزمودنی ها از قبیل جنسیت، سطح تحصیلات، سن، وضعیت و سابقه شغلی به فراوانی و درصد در جدول1 آمده است:

جدول1: ویژگی های جمعیت شناختی آزمودنی ها

بر اساس نتایج برازش مدل اندازه‌گیریSWOT پایگاه های ورزش قهرمانی کشور که در جدول2 ارائه شده است، سطح معنی‌داری آماره خی‌دو برابر 001/0 است که با توجه به ملاک در نظر گرفته شده (بزرگتر از 05/0) قابل قبول نمی‌باشد. مقادیر شاخص نسبت بحرانی به درجه آزادی(CMIN/DF)، شاخص نیکویی برازش(GFI)، شاخص توکر- لویس(TLI)، شاخص برازش تطبیقی(CFI)، شاخص برازش مقتصد هنجار شده (PNFI) و مقدار ریشه میانگین مربعات خطای برآورد (RMSEA)بیانگر آن است که همه این شاخص‌ها در محدوده برازش مطلوب قرار دارند یا ااز ختلاف اندکی با ملاک در نظر گرفته شده برخوردارند. بنابراین در کل می‌توان نتیجه گرفت که مدل اندازه‌گیری قوت‌های پایگاه های ورزش قهرمانی کشور دارای برازش مطلوب می‌باشد و از روایی سازه لازم برخوردار است.

جدول 2: شاخص‌های برازش مدل اندازه‌گیری SWOT پایگاه های ورزش قهرمانی کشور

بر اساس یافته های پژوهش، عوامل مرتبط با چشم انداز پایگاه های ورزش قهرمانی کشور  در سطح معناداری 01/0>p  وقابل پذیرش قرار دارند. در همین راستا نتایج آزمون فریدمن در زمینه معیارهای بخش چشم انداز پایگاه های ورزش قهرمانی کشور  نیز با کای اسکوار 27/74 و درجه آزادی 8 معنادار بود (01/0>p). این نتایج نشان دهنده اولویت بیشتر «افزایش ورزشکاران مستعد و قهرمان در سطح ملی و بین المللی» و «دستیابی به استعدادیابی و هدایت پایدار در ورزش قهرمانی» در اولویت اول و با میانگین رتبه ای 7/5 می باشد.

همچنین، عوامل مرتبط با بیانیه ماموریت پایگاه های ورزش قهرمانی کشور  در سطح معناداری 01/0>p از دید نمونه های تحت بررسی قابل پذیرش اند. در همین راستا نتایج آزمون فریدمن در زمینه معیارهای بخش بیانیه ماموریت پایگاه های ورزش قهرمانی کشور  نیز با کای اسکوار 75/39 و درجه آزادی 9 معنادار بود (01/0>p). این نتایج نشان دهنده اولویت بیشتر «استاندارد سازی تجهیزات و امکانات ورزشی مراکز استعدادیابی» در اولویت اول با میانگین رتبه 11/6 می باشد.

 براساس یافته های پژوهش، ر عوامل مرتبط با نقاط قوت پایگاه های ورزش قهرمانی کشور  در سطح معناداری 01/0>p قابل پذیرش می باشد. درهمین راستا نتایج آزمون فریدمن در زمینه معیارهای بخش نقاط قوت پایگاه های ورزش قهرمانی در استان های کشور نیز با کای اسکوار 62/135 و درجه آزادی 10 معنادار بود (01/0>p). این نتایج نشان دهنده اولویت بیشتر «امکانات و تجهیزات پایگاه های ورزش قهرمانی» با میانگین 29/7 می باشد (جدول3). همچنین عوامل مرتبط با نقاط ضعف پایگاه های ورزش قهرمانی کشور در سطح معناداری 01/0>p قابل پذیرش می باشد. در همین راستا نتایج آزمون فریدمن در زمینه معیارهای نقاط ضعف پایگاه های ورزش قهرمانی کشور  نیز با کای اسکوار 57/53 و در جه آزادی 10 معنادار بود (01/0>p). این نتایج نشان دهنده اولویت بیشتر «نداشتن برنامة راهبردی» با میانگین رتبه 71/6 می باشد (جدول3).

جدول 3: اولویت‌بندی قوت‌ها و ضعف‌های پایگاه های ورزش قهرمانی

براساس یافته های پژوهش، عوامل مرتبط با فرصت های پایگاه های ورزش قهرمانی کشور  در سطح معناداری 01/0>p قابل پذیرش می باشد. در همین راستا نتایج آزمون فریدمن در زمینه معیارهای بخش راهبردهای پایگاه های ورزش قهرمانی کشور  نیز با کای اسکوار 07/39 و درجه آزادی 9 معنادار بود (01/0>p). این نتایج نشان دهنده اولویت بیشتر « علاقمندی و استقبال جوانان نسبت به ورزش های قهرمانی » با میانگین 2/6 می باشد(جدول4). همچنین عوامل مرتبط با تهدیدات پایگاه های ورزش قهرمانی کشور  در سطح معناداری 01/0>p قابل پذیرش می باشد. در همین راستا نتایج آزمون فریدمن در زمینه معیارهای تهدیدات پایگاه های ورزش قهرمانی کشور  شرقی  نیز با کای اسکوار 7/103 و درجه آزادی 9 معنادار بود (05/0>p). این نتایج نشان دهنده اولویت بیشتر «افزایش قیمت تجهیزات و وسایل مورد نیاز و هزینه نگهداری از آنها» با میانگین رتبه 45/6 می باشد. (جدول4)

جدول 4: اولویت‌بندی فرصت‌ها و تهدیدهای پایگاه های ورزش قهرمانی

پس از اینکه عوامل داخلی(IF) شناسایی شدند، عوامل الویت دار در یک ستون ماتریس قرار گرفتند و با استفاده از ضرایب و رتبه های خاص امتیاز بندی شدند تا در نهایت مشخص شود که برنامه راهبردی پایگاه های ورزش قهرمانی در آینده ای که می خواهد برای آن برنامه ریزی کند، قوت های بیشتری خواهد داشت یا با ضعف های بیشتری مواجه خواهد شد(جدول5).

جدول5: ماتریس ارزیابی عوامل داخلی(IFE)

پس از اینکه عوامل محیطی(EF) شناسایی شدند، عوامل الویت دار در یک ستون ماتریس قرارگرفتند و  با استفاده از ضرایب و رتبه های خاص امتیاز بندی شدند تا در نهایت مشخص شود که برنامه راهبردی پایگاه های ورزش قهرمانی در آینده ای که می خواهد برای آن برنامه ریزی کند، فرصت های بیشتری خواهد داشت یا با تهدیدهای بیشتری مواجه خواهد شد (جدول6).

جدول6: ماتریس ارزیابی عوامل خارجی(EFE)

براساس یافته های پژوهش و با توجه به نتایج SWOT و همچنین نمره نهایی ماتریس ارزیابی عوامل داخلی(59/2) و ماتریس ارزیابی عوامل خارجی(29/2)  و مقایسه آنها مشخص گردید که جایگاه پایگاه های ورزش قهرمانی کشور در موقعیت راهبرد STقرار دارد و باید از راهبرد تنوع و رقابتی در مورد آنها استفاده نمایند (شکل2). بنابراین در تدوین راهبردهای لازم در موقعیت مذکور حذف نقاط ضعف و بهبود آنها، افزایش نقاط قوت، مقابله با تهدیدهای جدی، ارتقای کمیت وکیفیت ها و شناخت آسیب های سازمان و رفع آنها جهت توسعه پایگاه های ورزش قهرمانی کشور حائز اهمیت می باشد.

شکل 2: ماتریس عوامل داخلی و خارجی (IE) و تعیین نوع راهبرد

نتایج جدول7 نشان می دهد در مجموع بر اساس روش تحلیل SWOT 20 راهبرد مطلوب شامل5 راهبرد تهاجمی[26](SO) ، 5 راهبرد رقابتی و تنوع[27](ST) ، 5 راهبرد محافظه کارانه[28](WO) و 5 راهبرد تدافعی[29](WT) برای توسعه پایگاه های ورزش قهرمانی ایران تدوین گردید. در نهایت راهبردهای مطلوب به دست آمده از طریق تحلیل سلسله مراتبی AHP در مناطق راهبرد چهارگانه به طور مجزا اولویت بندی گردیدند و موقعیت راهبرد STآن  مورد بحث و نتیجه گیری قرار گرفت.

جدول 7: مقایسه ماتریس عوامل داخلی و خارجی و راهبرد های استخراج شده

در اولویت بندی راهبرد هایST بر اساس فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) مطابق جدول8، راهبرد «تدوین و اجرای برنامه راهبردی دراز مدت و مداوم پایگاه های ورزش قهرمانی با تاکید بر توسعه پایدار» با وزن نسبی484/0دارای بیشترین اهمیت و راهبرد «ارتقای کیفی سطح نظام استعدادیابی ورزشی با مشارکت پایگاه های ورزش قهرمانی و فدراسیون های ورزشی» با وزن نسبی06/0 دارای کمترین اهمیت در منطقه رقابتی (ST) می باشد.

جدول8: فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) راهبرد هایST

بحث و نتیجه گیری

هدف از انجام پژوهش حاضر، تدوین مدل راهبردی توسعه پایگاه های ورزش قهرمانی کشور بود. یافته های پژوهش نشان داد که پایگاه های ورزش قهرمانی ایران دارای 11 نقطه قوت، 11 نقطه ضعف، 10 فرصت و 10 تهدید می باشد. بر اساس یافته ها، نقاط قوت پایگاه های ورزش قهرمانی با نتایج پژوهش های فراهانی و همکاران(1395)، کاشف و معرفت(1396)، حمیدی و همکاران(1397)، فتحی، عبدوی و همکاران(1397)، کشاورز و دانشمندی(1396)، تروینس و همکاران(2014)، بروورس و همکاران(2014) و رضایی و تراوش(1399) در بخش های مرتبط با پایگاه ها همخوانی دارد. با توجه به اینکه موفقیت هر سازمان ورزشی در استفاده بهینه از نقاط قوت آن سازمان است، در پایگاه های ورزش قهرمانی نقاط قوت قابل توجهی مانند وجود امکانات و تجهیزات، فعال بودن و قابلیت تبدیل آنها به آکادمی های ورزشی در مراکز استان ها اهمیت بیشتری دارند. با توجه به نقاط قوت مذکور جهت دانش بنیان نمودن استعدادیابی و ورزش قهرمانی می توان با استفاده از پتانسیل موجود نسبت به تاسیس «آکادمی ورزش قهرمانی»[30] از طریق ادغام و یکپارچه نمودن آموزش های پایه و پایگاه های ورزش قهرمانی در مراکز استان ها اقدام نمود. این موضوع به شکل گیری نظام جامع آموزشی در فرایند استعدادیابی و تربیت و پرورش مستعدین ورزش قهرمانی و مربیان کارآمد و زبده  و کیفی سازی فعالیت ها در این زمینه کمک شایانی می نماید.

بر اساس یافته های پژوهش حاضر، نقاط ضعف پایگاه های ورزش قهرمانی با برخی از نتایج پژوهش های فراهانی و همکاران(1395)، جوادیپور(1394)، کاشف و معرفت (1396)، کشاورز و دانشمندی (1396) حمیدی و همکاران(1397)، افتخاری و همکاران(1398)، فدراسیون ژیمناستیک آفریقای جنوبی(2014)، بروورس و همکاران (2014) و رضایی و تراوش(1399) همخوانی دارد. از بین نقاط ضعف مطرح شده، عدم وجود برنامه راهبردی و فقدان نظام جامع حمایت از مربیان و نخبگان ورزشی بیشترین اهمیت را از دیدگاه صاحب نظران دارد. برای تدوین برنامه راهبردی در پایگاه های ورزش قهرمانی، ایجاد ساختار و تشکیلات نظام مند الزامی است. با ساختار سازمانی ثابت و پایدار که متناسب با اهداف و راهبردها تنظیم می شود، شیوه تخصیص منابع و اهداف بلندمدت و سیاست های آنها جهت اجرای طرح ها و برنامه های استعدادیابی و پشتوانه سازی ورزش قهرمانی تعیین می گردد. ایجاد انگیزه در منابع انسانی متخصص و کارآمد و همچنین ترسیم مکانیسم حمایتی و ساختار یافته جهت پیشرفت ورزشکاران مستعد از مرحله مقدماتی تا پیشرفته اهمیت بیشتری را می طلبد. کشور چین برای شناسایی استعدادها یک نظام سراسری دارد که با برنامه های آموزش و پرورش بستگی نزدیکی دارد و مسئولیت توسعه استعدادها مانند آلمان شرقی سابق، برعهده مربیان حرفه ای است. نیروی انسانی با انگیزه، مهمترین عامل بهره وری در هر سازمان است. تحقیقات نشان می دهند عوامل فردی، اجتماعی، سازمانی و محیطی می توانند در رضایت مستقیم افراد مؤثر باشند. در این زمینه سبک مدیریت، همکاران، ماهیت کار، ترفیع و ارتقا و حقوق و مزایا سهم بیشتری در رضایت کارکنان دارند. بنابراین تلاش برای بهبود رضایت و عوامل انگیزشی کارکنان و مدیران پایگاه های استعدادیابی و مراکز قهرمانی کشور، مدیران و مربیان متخصص در امر استعدادیابی ضروری است.

یافته های پژوهش نشان داد فرصت های پایگاه های ورزش قهرمانی با برخی از نتایج پژوهش های فراهانی و همکاران(1395)، جوادیپور(1394)، کاشف و معرفت (1396)، کشاورز و دانشمندی(1396)حمیدی و همکاران(1397)، فتحی، عبدوی و همکاران(1397)، افتخاری و همکاران(1398)، رضایی و تراوش(1399)، تروینس و همکاران(2014)، کوبیوس و همکاران(2015) و بروورس و همکاران(2014) در بیشتر موارد همخوانی دارد. با توجه به فرصت های موجود، آموزش و پرورش با نیروی انسانی سرشار از استعدادهای ورزشی می تواند پایگاه های ورزش قهرمانی و فدراسیون ها را در اجرای طرح های استعدادیابی عمومی و اولیه بر اساس تفاهم نامه همکاری به صورت سازمان یافته و پایدار یاری نماید. همچنین مدیران توسعه ورزش قهرمانی کشور می توانند با انجام مطالعات تطبیقی در زمینه پایگاه ها و مراکز استعدادیابی و قهرمان پروری درکشورهای صاحب عنوان مانند چین، روسیه، ایالات متحده، آلمان، کانادا، استرالیا، ژاپن، فنلاند و ... در زمینه نحوه و نوع فعالیت این مراکز تغییرات اساسی ایجاد کنند و از تجارب و دستاوردهای آنها الگو برداری و استفاده نمایند. همچنین، در شهرستان های فعال بر اساس آمایش ورزش سرزمینی و استعدادها و پتانسیل موجود در آنها، تاسیس مراکز ورزش قهرمانی می تواند موثر واقع شود.

در نهایت یافته های پژوهش مبین آن است که تهدیدهای پایگاه های ورزش قهرمانی با برخی از نتایج پژوهش های فراهانی و همکاران(1395)،جوادی پور (1394)، کاشف و معرفت (1396)، کشاورز و دانشمندی (1396)، حمیدی و همکاران(1397)، رضایی و تراوش(1399)، افتخاری و همکاران(1398)، فدراسیون ژیمناستیک آفریقای جنوبی(2014) و تروینس و همکاران(2014) همخوانی دارد. وجود تهدیدهای متعدد و عدم رفع آنها  منجر به عدم توفیق هر سازمانی به ویژه سازمان های ورزشی می شود. از تهدیدهای مهم پایگاه های ورزش قهرمانی، افزایش قیمت تجهیزات و هزینه نگهداری آنها، توجه به وضعیت اقتصادی حاکم بر جامعه و گرایش مسئولان به نتیجه گیری به جای فرایند گرایی است. استعدادیابی عملکردی مقطعی یا کوتاه مدت نیست، بلکه فرایندی طولی است که نیاز به تخصص، تجربه، صرف وقت، مدیریت صحیح و هزینه کافی دارد. فرآیند استعدادیابی نوعی انتخاب براساس پیش بینی است. بخش کلیدی فرآیند پیش بینی، انتخاب و استفاده از راه های مناسب برای سنجش توانایی های حرکتی ورزشکاران و سپس هدایت کردن افراد انتخاب شده به تمرین ورزشی است. بنابراین برخلاف نتیجه گرایی که مقطی، گذرا و شاید تصادفی می باشد، نوعی آینده نگری بر فرایند گرایی حاکم است که این موضوع با مدیریت روز مرگی مدیران ورزشی کشور مغایرت دارد.

بر اساس ماتریس عوامل داخلی و خارجی پایگاه های ورزش قهرمانی دارای موقعیت راهبردی ST       می باشد که این موقعیت با یافته های جوادی پور(1394)، اندام و همکاران(1395)،فراهانی و همکاران(1395)، کشاورز و دانشمندی(1396)، حمیدی، مهرزاد و همکاران(1397)، سهرابیان و همکاران (1398) و رضایی و تراوش(1399)  ناهمسو و با یافته های عباسی و فراهانی (1398) همخوانی دارد. با توجه به جایگاه راهبردی پایگاه های ورزش قهرمانی کشور، معاونت توسعه ورزش قهرمانی وزارت ورزش و دفتر استعدادیابی و آموزش های پایه باید برنامه‌های خود را با استفاده از نقاط قوت جهت کاهش اثرات منفی ناشی از تهدیدات موجود در محیط خارج پایگاه های ورزش قهرمانی استان های کشور متمرکز کنند. لازم به یادآوری است که پایگاه های ورزش قهرمانی روی قوت های داخلی خود خیلی راحت تر         می توانند واکنش نشان دهند و برنامه‌های خود را بیشتر برای بر طرف کردن تهدیدها قرار دهند- همچنان که در تدوین راهبرد­ها روی نقاط قوت ها بیشتر تاکید شده است. همچنین در مورد تهدیدها هم مسئولان توسعه ورزش قهرمانی وزارت ورزش باید در جهت رفع و کاهش آنها بکوشند و از راهبرد تنوع و رقابتی در مورد پایگاه های ورزش قهرمانی کشور استفاده نماید.

در مجموع20 راهبرد مطلوب شامل5 راهبرد تهاجمی، 5 راهبرد رقابتی و تنوع، 5 راهبرد محافظه کارانه و 5 راهبرد تدافعی برای توسعه پایگاه های ورزش قهرمانی ایران ارائه شده است. بر اساس یافته ها، راهبردهای (رقابتی و تنوع) توسعه پایگاه های ورزش قهرمانی ایران در بیشتر موارد با قسمت های مرتبط به ورزش قهرمانی و استعدادیابی از برنامه های راهبردهای جوادی پور(1394)، اندام و همکاران(1395)، فراهانی و همکاران(1395)، کشاورز و دانشمندی(1396)، رضایی و منظمی(1398)، حمیدی، مهرزاد و همکاران (1397)، رضایی و قراخانلو(۱۳۹۸)، سهرابیان و همکاران(1398)، رضایی و تراوش(1399)، ماکاتو و همکاران(2012)، شیرزادی و همکاران(1398)، برنامه راهبردی فدراسیون ژیمناستیک کانادا(2012)، میلیستد و همکاران(2013)، بروورس و همکاران(2014)، تروینس و همکاران(2014)، کوبیوس و همکاران(2015) و آدامسن و همکاران(2016) همسو و دارای وجه مشترک می باشد.

وجود برنامه های راهبردی در ورزش قهرمانی و اجرای مناسب آنها روند رشد و توسعه در مراکز  ورزش قهرمانی را تسهیل می کند و سبب می گردد که تلاش ها و مساعی پایگاه های ورزش قهرمانی در قالب چارچوبی وحدت بخش در جهت تحقق اهداف کلان ورزش قهرمانی قرار گیرد، فعالیت های موازی کاهش یابد و برایند تلاش در راستای نیل به اهداف باشد- ضمن اینکه معیاری برای کنترل عملکرد پایگاه های ورزش قهرمانی فراهم می کند. تفکر برنامه- محوری و راهبردخواهی در سطوح پایین تر مانند مراکز ورزش قهرمانی شهرستان ها و هیئت های ورزشی، روند توسعه پایدار را سرعت می بخشد. تشکیل شورای عالی سیاست گذاری در زمینه استعدادیابی و قهرمان پروری، تهیه و اجرای برنامه راهبردی پایگاه های ورزش قهرمانی، الزام هیئت ها و ادارات ورزش شهرستان ها به پیگیری و اجرای برنامه راهبردی پایگاه های ورزش قهرمانی، الزام هیئت های ورزشی به ارائه تقویم ورزشی سالیانه و ماهانه دقیق در زمینه استعدادیابی، ارزیابی مستمرعملکرد و نظارت و کنترل و فعال نمودن پایگاه های ورزش قهرمانی در شهرستان ها با برنامه های دراز مدت، از راهکار های پیشنهادی در این زمینه می باشد.

در راهبرد پیاده سازی نظام جامع فرایند استدادیابی، برای تمامی مراحل فرایند استعدادیابی اعم از شناسایی، جذب و پرورش و نگهداری مستعدین ورزشی برنامه های ویژه و اساسی طرح ریزی و عملیاتی گردد. در مجموع با ایجاد نظام استعدادیابی جامع و فراگیر در کشور می توان با ایجاد وحدت رویه در عملکرد پایگاه های ورزش قهرمانی، آموزش و پرورش، فدراسیون ها و هیئت های ورزشی، باشگاه ها و سایر ارگان ها و نهادهای مرتبط با ورزش قهرمانی و استعدادیابی، از اقدامات سلیقه ای و جزیره ای جلوگیری نمود. بنابراین فعال نمودن کمیته استعدادیابی در کلیه هیئت های ورزشی استان، اعلام فراخوان های عمومی برای جذب استعدادهای ورزشی به صورت مستمر، تعریف فرایند و مسیر مشخص برای استعدادیابی با همکاری آموزش و پرورش، هیئت های ورزشی و پایگاه ها، اخذ آزمون های جامع به منظور کشف، شناسایی و هدایت استعدادهای ورزشی، برنامه ریزی برای شناسایی، جذب و پرورش افراد مستعد، انطباق سنجی و تطبیق دوره ای نتایج آزمودنی ها با استانداردها پیشنهاد می گردد.

جهت استاندارد سازی امکانات، تجهیزات و فضاهای مورد نیاز پایگاه های ورزش قهرمانی در سراسر کشور باید اقدامات عملی صورت پذیرد و برای توسعه پایدار زیر ساخت از سوی وزارت ورزش و جوانان لازم است که گام های اساسی برداشته شود. فراهم نمودن تجهیزات نرم افزاری و تحلیلی به روز در مراکز ورزش قهرمانی، توسعه فنآوری اطلاعات در پایگاه ها، مدرنیزه کردن تجهیزات و دستگاه های موجود در پایگاه ها، تعریف فضا و مکان استاندارد برای پایگاه های ورزش قهرمانی و تامین تسهیلات و امکانات تمرینی پیشرفته در پایگاه های ورزش قهرمانی می تواند از راهکارهای مفید در این زمینه باشد.

توانمندسازی بخش خصوصی می تواند نقش مهمی در پیشرفت و توسعه پایگاه های ورزش قهرمانی و استعدادیابی داشته باشد. از راهکارهای پیشنهادی می توان به ایجاد کانون های استعدادیابی، تسهیل رویه ها و قوانین جهت  اخذ مجوز فعالیت و مشارکت بخش خصوصی، جلب مشارکت بخش خصوصی در توسعه پایگاه ها با اعطای تسهیلات ویژه و حمایت از تشکیل کانون های استعدادیابی ورزشی خصوصی در ورزش های پایه در مناطق محروم و شهرستان ها اشاره نمود.

 در زمینه راهبرد ارتقای کیفی سطح نظام استعدادیابی ورزشی با مشارکت پایگاه های ورزش قهرمانی و فدراسیون های ورزشی می توان از طریق توسعه زیر ساخت ها، امکانات و تجهیزات فنی و منابع انسانی متخصص در پایگاه های ورزش قهرمانی کشور، بستر کیفی سازی فعالیت آنها را فراهم نمود. تشکیل کار گروه علمی و تخصصی استعدادیابی، بسترسازی و ایجاد فضای همکاری برای سنجش قابلیت های جسمانی مستعدین ورزشی هیئت ها و انجمن ها، راه اندازی واحدهای تخصصی از قبیل پزشکی و سلامتی، پیکرسنجی، روانشناسی و سنجش قابلیت های جسمانی در پایگاه ها، کمک گرفتن از متخصصان هیئت ها و فدراسیون های ورزشی در فاز تخصصی استعدادیابی و سنجش شاخص های مهارتی استعدادها، تهیه و تنظیم فرم ها و فلوچارت های استاندارد استعدادیابی با کمک گرفتن از فدارسیون ها، تشکیل کارگروه اجرایی در پیشبرد فرایند استعدادیابی با مشارکت هیئت ها و فدراسیون های ورزشی، ایجاد استعدادیابی گلخانه ای در مراکز ورزش قهرمانی شهرستان ها و مناطق هدف از راهکارهای پیشنهادی می باشند.

در نهایت با توجه به موقعیت راهبردی پایگاه های ورزش قهرمانی کشور پیشنهاد می گردد پایگاه های ورزش قهرمانی کشور راهبردهای تدوین شده در این تحقیق را با هماهنگی فدراسیون ها و هیئت های ورزشی و شهرستان ها در تعامل با ورزش آموزش و پرورش اجرا نمایند و با تدوین برنامه ریزی راهبردی و عملیاتی جامع و سراسری با کمک متخصصان امر از قوت ها و فرصت های موجود جهت به حداقل رساندن ضعف ها و تهدیدها حداکثر استفاده را نمایند و گام های موثری جهت توسعه و پشتوانه سازی ورزش قهرمانی بردارند.

لازم به ذکر است عدم وجود پیشینه پژوهشی و مبانی نظری در مورد پایگاه های ورزش قهرمانی از محدودیت های  مهم در انجام این پژوهش بود. لذا بررسی مشکلات ایجاد نظام استعدادیابی فراگیر و جامع در پایگاه های ورزش قهرمانی، بررسی راهبرد های مطلوب توسعه مراکز ورزش قهرمانی در سایر کشورها، مطالعه تطبیقی راهبرد های توسعه مراکز ورزش قهرمانی کشورهای موفق و ناموفق و بررسی نحوه مشارکت بخش خصوصی در توسعه استعدادیابی و پایگاه های ورزش قهرمانی برای محققان آتی پیشنهاد می گردد.