نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه مدیریت ورزش، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج، یاسوج، ایران

2 دانشجو دکتری تربیت بدنی دانشگاه ازاد یاسوج

3 دانشگاه تهران

چکیده

سازمان‏های ورزشی به سبب حیطه وسیع عملکرد و چارچوب فعالیت آن‏ها در سطح جامعه، همواره در معرض ریسک بالای وقوع فساد می‌باشند. از این‏رو در تحقیق حاضر الگوی عوامل موثر بر فساد اداری - مالی در سازمان‏های ورزشی طراحی می‌شود. جامعه آماری متشکل از کلیه کارکنان ادارات کل ورزش و جوانان استان‌های کشور بود که بر اساس فرمول کوکران 300 نفر به عنوان نمونه به روش خوشه ای انتخاب شدند. داده‌های به‌دست آمده به وسیله پرسشنامه‌های توزیع شده از طریق معادلات ساختاری و روش حداقل مربعات جزئی به کمک نرم‌افزار اسمارت پی. ال. اس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از پردازش داده‌ها نشان داد، متغیر عوامل سازمانی تاثیر معنادار9/29 درصدی بر فساد اداری- مالی دارد این درحالیست که عوامل فردی تاثیر معنادار 31 درصدی دارد. همچنین نتایج نشان داد که در بین مولفه های عوامل سازمانی بیشترین میزان تاثیر پذیری عوامل سازمانی از مولفه کنترل و نظارت و کمترین میزان تاثیرپذیری از مولفه شفافیت سازمانی است. همچنین در بین مولفه های عوامل فردی بیشترین میزان تاثیرپذیری عوامل فردی از عامل مزایا و کمترین میزان تاثیرپذیری از عامل سرمایه اجتماعی است. علاوه بر این، نتایج تحلیل گروهی نشان داد که در مجموع اختلاف معناداری بین دیدگاه زنان و مردان در میزان تاثیر عوامل فردی و سازمانی بر فساد مالی- اداری وجود نداشته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Pattern Designing for Factors Affecting on Administrative-Financial Corruption in the Sport Organizations

نویسندگان [English]

  • Sayed Ehsan Amir Hosseini 1
  • alinaghi ansari 2
  • mehrzad hamidi 3

1 Assistant Professor, Group of Managment Sport, Yasouj University, Yasouj, Iran

2 ph.d student in physical education at yasouj azad university

3 Tehran university

چکیده [English]

The sport organizations due to wide range of their operations and frameworks at the community usually exposed to risks of corruption. In the present research, therefor, the effecting factors on administrative-financial corruption on sport organizations designed. The statistical population of the research is consisted of all sport and youth departments employees in Iran, which selected by cluster sampling method based on the Cochran formula. Data in this research obtained by distributed questionnaires that was analyzed with the structural equations and partial last squares method which analyzed by the Smart.P.L.S software. The results after the data processing show that organizational factors have a significant (29.9%) effect on administrative-financial corruption. While, the individual factors also have a significant effect, about 31%, too. Our results show that, among the organizational factors, the control and monitoring have greatest impact and the organizational transparency has least impact. Among the individual factors, the benefits has greatest impact and the social capital has least impact.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sport Organizations
  • Organizational Factors
  • Individual Factors
  • Administrative Corruption
  • Financial Corruption

طراحی الگوی عوامل مؤثر بر فساد اداری- مالی در سازمان‏های ورزشی

علی نقی انصاری[1]

سید احسان امیرحسینی[2]

مهرزاد حمیدی[3]

10.22034/SSYS.2022.746.1508

تاریخ دریافت مقاله: 31/1/1398

                                                                                 تاریخ پذیرش مقاله:18/11/1399

 

مقدمه

فساد اداری- مالی[4] با توجه به وسعت پیامد­های نامساعدی که برای نظام اجتماعی و اقتصادی دارد و نیز با توجه به این‏که  ایجاد تزلزل در ثبات حاکمیتی و سیاسی می­کند، یکی از شاخص­های مهم در ارزیابی وضعیت کشورها از نظر توسعه‌یافتگی ا­ست. در جوامع دموکراتیک[5] فساد از نظر قانونی جلوه­ای از تقلب در برابر حاکمیت قانون[6] و نمونه­ای از خیانت به اراده مستقل مردم است (نیکولاس[7]، 2014: 456). مک­مولن[8] معتقد است: «فساد زمانی رخ می­دهد که یک مأمور دولت به ازاء انجام دادن کاری که از آن نهی شده، رشوه­ای نقدی و یا جنسی قبول کند.» (به نقل از قرنی و همکاران، 1389: 334). علاوه بر دیدگاه های نظری و رویکردهای تئوریک، مطالعات متعددی در جهت شناسایی عوامل مؤثر بر فساد در سطح سازما‏ن‏ها انجام شده است. با این حال، هنوز هم علل بروز فساد اداری مالی و میزان تأثیرگذاری آن عوامل، نظام‏مند نشده است (تورگلر[9]، 2015: 3). مطالعات نشان می­دهند که اولاً فساد اداری به طور گسترده در اکثر نقاط جهان به ویژه در کشورهای در حال توسعه وجود دارد. ثانیاً این پدیده نه فقط از نظر نقض عدالت اداری و تضییع حقوق شهروندی، بلکه از نظر توسعه اقتصادی و سیاسی نیز برای جوامع بسیار زیان­بار است و ثالثاً برخلاف تصور بسیاری از افراد که فساد اداری را مسئله­ای اجتناب­ناپذیر و حل ناشدنی تلقی می­کنند، روش­های مؤثری برای مهار آن وجود دارد.

نمونه هایی از فساد اداری را کم و بیش می‏توان در هر سازمانی مشاهده کرد. سازمان‏های ورزشی نیز جزء همین سازمان‏ها هستند که با توجه به نقش و مسئولیت مهمی که در امر توسعة ورزش و تأمین سلامت مردم دارند، ضرر و زیان ناشی از فساد اداری می‏تواند تأثیر عمیق‏تری بر آن‏ها داشته باشد (نجفی کلوری و همکاران، 1391). با توجه به تنوع زیاد فعالیت­ها در زمینه مدیریت ورزشی، تنوع موارد زیادی از فساد را نیز می­توان مشاهده کرد. ماینیگ[10] (2005) طی تحقیقی انواع فسادهای انجام گرفته در ورزش (در سازمان، تیم­ها، داوران و ...) را بررسی و ذکر کرده است. این در حالی است که با توسعه فعالیت­های ورزشی و تبدیل اغلب ورزش­ها در سطوح ملی و بین­المللی به صنعت­های تجاری عظیم، فساد در ورزش ابعاد گسترده­تری یافته است و روند رو به رشدی را در زمینه فساد در سازمان­های ورزشی در سال­های اخیر چه در داخل و چه در خارج از کشور بالاخص در سطوح مدیریتی و کارکنان سازمان­ها و فدراسیون­های ملی و بین المللی تجربه کرده­ایم. ماینیگ با مرور این سطح از فساد در سازمان­های ورزشی آن‏ها را به دو دسته؛ 1.تبانی و فساد در مورد نتیجه رقابت (فساد رقابتی) و 2. تصمیمات و اعمال غیرقانونی افراد و مسئولان ورزشی (فساد مدیریتی) تقسیم کرده است.

بدیهی است در صورتی‏که از گسترش فساد در جامعه اداری و سازمان­های ورزشی جلوگیری نشود، عواقبی در پی دارد که از آن جمله می­توان به سلطه سرمایه­داری در ورزش، نقض فلسفه ورزش یعنی رقابت سالم و جوانمردانه، لطمه به شهرت و آوازه سازمان­های ورزشی، رشته­های ورزشی و افراد درگیر در ورزش، نقض شایست‏ سالاری و کاهش انگیزه کارکنان سازمان­های ورزشی و ورزشکاران نوپا، از دست رفتن هواداران، تماشاگران و بینندگان تلویزیونی و در نتیجه از دست رفتن حمایت مالیان مالی و مقامات شهری، اشاره کرد (ماینیگ، 2005: 71).

در این زمینه هم‏چنین دانیل ماسن و همکاران[11] (2006) تحقیقی در کمیته­ی بین‏المللی المپیک به عنوان سازمان بزرگ ورزشی انجام دادند. آن‏ها در پژوهش خود به این موضوع اشاره کرده­اند که هنگامی که فساد مالی و اداری در میان اعضای این سازمان مشخص می‏شود و رسانه‏ها همگی توجه خود را بر این مطلب متمرکز می‏کنند، حامیان مالی از این مسئله نگران می‏شوند که بدنامی کمیتة بین‏المللی المپیک می‏تواند دامن آن‏ها را نیز بگیرد که این امر در کاهش حمایت این حامیان از جنبش المپیک و در نتیجه ایجاد ضرر و زیان‏هایی برای کمیتة بین‏المللی المپیک و جنبش المپیک، بسیار مؤثر است. نتایج این تحقیق بیان می‏دارد که کمیت و کیفیت قوانین و مقررات کمیتة بین‏المللی المپیک، در پیشگیری از بروز فساد در بین اعضای این نهاد بین‏المللی در این کمیته اصلاح شود. وی تأکید می‏کند باید کمیته‏هایی مستقل، برای شناخت و از بین بردن عوامل فساد در کمیتة بین‏المللی المپیک تشکیل شود. حال این امر در فدراسیون فوتبال نیز به عنوان یک سازمان ورزشی می‏تواند اتفاق بیفتد، چه بسا با بدنامی این سازمان در امر فساد، سرمایه‏گذاری‏ها را چه خود سازمان و چه در بخش‏های تابعه بسیار کاهش می‏دهد که بی‏شک این امر در روند پیشرفت فوتبال و ورزش کشور خلل ایجاد خواهد کرد (ماسن و همکاران، 2006: 56).

در پژوهشی دیگر ماینیگ[12] (2008) به بررسی این موضوع پرداخته است که چرا تعریف مفهوم فساد در ورزش دشوار است. پژوهش ماینیگ حول این محور طراحی و اجرا شده است که مفهوم فساد در ورزش را تحدید نظری کند. نتایج تحقیق او نشان داده است که تنوع و پیچیدگی و نیز درهم­تنیدگی ابعاد اجتماعی و اقتصادی هزینه­هایی که فساد در ورزش ایجاد می­کند گستره­ی مفهومی آن را بسیار وسیع ساخته است.

هم‏چنین نومراتو[13] (2009) طی تحقیقی به بررسی نقش رسانه در فرآیند انتشار و کاهش فشار در ورزش با تأکید بر ورزش فوتبال آمریکایی پرداخت. این تحقیق روشن می‌سازد که چگونه رسانه هم می‌تواند به عنوان دشمن و هم به عنوان تسهیل کننده فساد در ورزش عمل کند.

در زمینه فساد در ورزش، تحقیق صفری (1387) در سازمان تربیت بدنی بیانگر این امر بود که عامل مؤثر بر فساد اداری در سازمان تربیت بدنی عوامل اقتصادی و بهترین روش کنترل آن افزایش درآمدها، جلوگیری از فساد استخدامی و سیستم­های مالی کارآمد ذکر شده است (صفری، 1387: 2). هم‏چنین پژوهش دیگری توسط نجفی کلوری و همکارانش (1391) با عنوان «عوامل موثر بر بروز فساد در سازمان­های ورزشی با تاکید بر فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی ایران» انجام شده است که بیانگر این موضوع است که عوامل فرهنگی بیشترین نقش را در بروز و گسترش فساد اداری دارند و در بین روش­های مختلف کنترل فساد اداری نیز خصوصی‏سازی به عنوان مهم­ترین روش کنترل معرفی شده است (نجفی کلوری و همکاران، 1391: 109).

بررسی‏ها حاکی از آن است که مبارزه با فساد اداری یک ضرورت است تا از تشدید آسیب­ها در آینده، پیشگیری نماید و ضرورت دارد با تمام توان و در تمامی زمینه­ها با علل و عوامل بروز فساد مبارزه­ای جدی و مستمر صورت پذیرد، با این وصف لازمه این امر آن است که از پیش عوامل مؤثر بر این پدیده از نظر علمی و در هر محیط سازمانی با توجه به تفاوت­هایی که سازمان­های مختلف از نقطه نظر ساختار و فرهنگ سازمانی و رویه­های سازمانی با همدیگر دارند، مورد شناسایی علمی قرار گیرد.

از این‏رو هدف از پژوهش حاضر «طراحی الگوی عوامل موثر بر فساد اداری مالی در سازمان­های ورزشی» است که این موضوع در جامعه آماری مورد بررسی که ادارات کل ورزش و جوانان استان های کشور هستند، مورد بررسی قرار گرفته است. در این زمینه عوامل مؤثر در قالب عوامل فردی (مبتنی بر تخطی عاملیت‏های اجتماعی موجد فساد) و نیز عوامل ساختاری (مبتنی بر شرایط، رویه­ها، فضای سازمانی، قوانین و ... ایجاد کننده بستر فساد) مورد شناسایی و تأثیرگذاری آن‏ها مورد سنجش قرار گرفته است.

روش شناسی پژوهش

پژوهش حاضر از نظر هدف ازنوع تحقیقات کاربردی است و از نظر روش از نوع مطالعات علّی-همبستگی می باشد. روش گردآوری داده­ها تلفیقی از روش کتابخانه‌ای و میدانی است.  جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل کلیه کارکنان ادارات کل ورزش و جوانان استان­های کشور است. بنا به اطلاعات اخذ شده از قسمت منابع انسانی، حدود2500 نفردر ادارات کل ورزش و جوانان استان‏های کشور مشغول به کار هستند که با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 300 نفر به روش نمونه­گیری خوشه­ای چندمرحله­ای، به عنوان نمونه انتخاب شدند و از 300 پرسشنامه توزیع شده 270 پرسشنامه برگشت داده شد. برای گردآوری داده­ها به شیوه میدانی پرسشنامه ای با 93 سؤال طراحی شد که پس از انجام پیش آزمون و محاسبه پایایی پرسشنامه با استفاده از محاسبه آلفای کرونباخ برای هر شاخص و تعدیل گویه­ها و نیز تأمین اعتبار پرسشنامه به شیوه اعتبار محتوا با مراجعه به اساتید و متخصصین این حوزه و نیز ارجاع به مطالعات پیشین، استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده­ها از تحلیل عاملی تأییدی بر اساس روش مدل‏سازی معادلات ساختاری با استفاده از حداقل مربعات جزئی با کاربرد نرم افزارpls استفاده شد.

یافته‌های پژوهش

با توجه به جدول 1، مقدار ضریب آلفای کرونباخ متغیرها بالاتر از 7/0 می‏باشد که بیانگر هماهنگی درونی گویه‏ها و تأیید پایایی آن‏ها است. پایایی ترکیبی متغیرها نیز بالای 7/0 است که نشان از قابل قبول بودن پایایی سازه هر تحقیق دارد. هم‏چنین مقدار روایی همگرا از 5/0 که مقدار ملاک برای قبول است بیشتر می­باشد در نتیجه تأیید می‏گردد.

جدول 1: ضریب آلفای کرونباخ، پایایی ترکیبی و روایی همگرا

 

آلفای کرونباخ

پایایی ترکیبی

روایی همگرا (AVE)

 

آلفای کرونباخ

پایایی ترکیبی

روایی همگرا (AVE)

سازمانی

923/0

969/0

751/0

تامین اجرای قانون

866/0

903/0

652/0

شفافیت سازمانی

900/0

916/0

750/0

شناسایی و انعکاس خلاها

868/0

910/0

716/0

شفافیت قانون

794/0

831/0

622/0

فردی

860/0

881/0

628/0

شاف سازی مراحل

777/0

849/0

529/0

عوامل مدیریتی فساد

914/0

827/0

636/0

شاف سازی خدمات

806/0

861/0

508/0

ضعف برنامه ریزی

915/0

861/0

783/0

کنترل نظارت

933/0

943/0

822/0

ضعف بسیج منابع

932/0

890/0

820/0

کفافیت قانون

828/0

873/0

535/0

ضعف نظارت و کنترل

900/0

779/0

819/0

اعمال نظارت

909/0

930/0

688/0

سرمایه اجتماعی

899/0

869/0

693/0

اثربخشی نظارت

795/0

880/0

710/0

شناختی

837/0

745/0

567/0

فرهنگ سازمانی

926/0

923/0

759/0

ارتباطی

913/0

856/0

778/0

مشارکت

853/0

889/0

536/0

ساختاری

913/0

857/0

778/0

یکپارچگی

804/0

872/0

630/0

مزایا

900/0

863/0

612/0

انعطاف پذیری

813/0

877/0

640/0

فساد

892/0

891/0

806/0

ماموریتی

836/0

891/0

672/0

اداری

812/0

865/0

517/0

قانونگرایی در سازمان

947/0

934/0

900/0

مالی

832/0

878/0

547/0

 

با توجه به جدول 2، مقدار ضریب تعیین برای اکثر متغیرهای درون­زای مدل (22 عدد از متغیرها) بالای 67/0 بوده است که قوی بودن مدل را نشان می‏دهد و همان گونه که مشاهده می­شود مقادیر Q² در مدل حاضر برای تمامی متغیرها نزدیک یا بالای 35/0 بدست آمده است که نشان از قدرت پیش بینی قوی مدل است.

جدول2: مقادیر ضریب تعیین و سازه های مدل

 

ضریب تعیین

Q2

 

ضریب تعیین

Q2

 

ضریب تعیین

Q2

سازمانی

-

317/0

مشارکت

855/0

376/0

ضعف بسیج منابع

760/0

565/0

شفافیت سازمانی

590/0

316/0

یکپارچگی

725/0

376/0

ضعف نظارت و کنترل

741/0

381/0

شفافیت قانون

641/0

266/0

انعطاف پذیری

755/0

392/0

سرمایه اجتماعی

134/0

341/0

شاف سازی مراحل

777/0

302/0

ماموریتی

703/0

434/0

شناختی

448/0

297/0

شاف سازی خدمات

829/0

316/0

قانونگرایی در سازمان

702/0

490/0

ارتباطی

856/0

506/0

کنترل نظارت

876/0

441/0

تامین اجرای قانون

912/0

461/0

ساختاری

774/0

502/0

کفافیت قانون

806/0

352/0

شناسایی و انعکاس خلاها

887/0

493/0

مزایا

912/0

461/0

اعمال نظارت

919/0

537/0

فردی

-

312/0

فساد

149/0

260/0

اثربخشی نظارت

740/0

401/0

عوامل مدیریتی فساد

839/0

359/0

اداری

816/0

327/0

فرهنگ سازمانی

835/0

343/0

ضعف برنامه ریزی

407/0

507/0

مالی

794/0

365/0

با توجه به نتایج حاصل شده در جدول 3، مقدار شاخص SRMR برابر 097/0 محاسبه شده که چون در محدوده­ قابل قبول (کمتر از 1/0) قرار گرفته است، نشان از برازش مطلوب مدل است.

جدول 3: شاخص برازش کلی مدل(SRMR)

شاخص

معادل فارسی

دامنه قابل قبول

 

مدل تدوین شده

 

SRMR

ریشه دوم میانگین مربعات باقبمانده های استاندارد

1/0- 0

097/0

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شکل 1: مدل روابط علی عوامل موثر بر فساد اداری و مالی در ادارات کل ورزش و جوانان استان های کشور در حالت تخمین ضرایب استاندارد(بارهای عاملی) و مقادیر آماره t

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شکل2:  مدل مختصر روابط علی عوامل موثر بر فساد اداری و مالی با آسیب شناسی منابع انسانی در وزارت ورزش و جوانان در حالت تخمین ضرایب استاندارد(بارهای عاملی) و مقادیر آماره t

نتایج جدول4، تأثیر عوامل فردی و سازمانی بر فساد مالی - اداری را نشان می‏دهد. مقدار آماره­ی t در تأثیر عوامل سازمانی بر فساد اداری مالی بیش از 96/1 می‏باشد (05/0> P) بنابراین متغیر عوامل سازمانی بر فساد مالی- اداری تأثیرگذار است و چون میزان ضریب این مسیر مثبت است، بنابراین عوامل سازمانی تأثیر مستقیمی بر فساد مالی -اداری به میزان 9/29 درصد دارد. به عبارت دیگر مجموع عوامل سازمانی تأثیر 9/29 درصدی بر میزان فساد مالی اداری دارند. از طرفی چون در مسیر تأثیر عوامل فردی بر فساد مالی اداری عدد معناداری t ، 772/2 و بزرگتر از 96/1 بدست آمده است، بنابراین عوامل فردی نیز بر فساد مال اداری تأثیرگذار است و چون ضریب این مسیر نیز مثبت است، بنابراین می­توان نتیجه گرفت، عوامل فردی تأثیر مستقیمی بر فساد مالی- اداری به میزان 31 درصد دارد. به عبارت دیگر مجموع عوامل فردی تأثیر 31 درصدی بر میزان فساد مالی- اداری دارند.

جدول 4: ضرایب مسیر، آماره t، و سطح معنی داری در تاثیر عوامل فردی و سازمانی بر فساد مالی- اداری

کران پایین

کران بالا

سطح معنی داری

آماره ی t

ضریب تاثیر

 

288/0

096/0

003/0

990/1

299/0

فساد

-->

سازمانی

524/0

098/0

006/0

772/2

310/0

فساد

-->

فردی

 

یکی از مسائل مورد توجه در این پژوهش مقایسه­ی عوامل موثر بر فساد مالی اداری در بین زنان و مردان کارمند است. به همین منظور از رویکرد تحلیل گروهی در نرم افزار pls استفاده شد و این بار مدل به صورت دو گروه مجزا  زنان و مردان با استفاده از تحلیل گروهی اجرا شد. نتایج جدول 5،در حالت کلی به بررسی و مقایسه تأثیر عوامل فردی و سازمانی بر روی فساد مالی اداری در بین زنان و مردان می‏پردازد. همان‏گونه که در جدول مشاهده می‏شود تاثیرعوامل سازمانی بر روی فساد در بین زنان معنادار است این در حالی است که این تأثیر در بین مردان معنادار نبوده است. بنابراین از نظر زنان تأثیر عوامل سازمانی بر روی فساد بیشتر از آن چیزی است که مردان تصور می‌کنند. هم‏چنین نتایج نشان می­دهد تأثیر عوامل فردی بر فساد هم در گروه زنان و هم در گروه مردان معنادار است. با توجه نتایج حاصل شده از سطح معناداری اختلاف دو گروه، این‏گونه استنباط می­گردد تفاوت معناداری بین دیدگاه زنان و مردان در میزان تأثیر عوامل فردی بر فساد وجود نداشته است.

جدول5: ضرایب مسیر، آماره تی، و نتایج تحلیل گروهی و مقایسه عوامل موثر بر فساد مالی اداری در دو گروه زنان و مردان

مسیر

جنسیت

ضریب تاثیر

اماره ی t

سطح معناداری

فاصله اطمینان(95%)

اختلاف دو گروه

سطح معناداری

اختلاف دو گروه

کران پایین

کران بالا

سازمانی -> فساد

زن

429/0-

402/2

017/0

812/0-

326/0-

343/0

944/0

مرد

086/0-

672/0

502/0

112/0-

169/0

فردی -> فساد

زن

700/0

251/3

001/0

279/0

162/0

170/0

244/0

مرد

531/0

698/3

0001/0

076/1

767/0

بحث و نتیجه‌گیری

فساد مالی و اداری، جرم مهمی است که در صورت شیوع، ساختار اقتصادی جامعه را مختل می‏‏کند؛ به همین دلیل مطالعه در راهکارهای پیشگیری از این جرم و به کارگیری تدابیر لازم در این زمینه، حتی اگر بیشترین هزینه‏ها را به دنبال داشته باشد، به نفع جامعه و برای بقای آن ضروری است. در واقع برنامه پیشگیری از فساد مالی را از مراحل ابتدایی رشد افراد باید شروع کرد و تا نظارت بر کار دستگاه‏های اداری و اجرایی توسعه داد.

بر اساس یافته‏های پژوهش حاضر در مسیر تأثیر عوامل فردی بر فساد عدد معناداری t، 772/2 و بزرگتر از 96/1 می‏باشد بنابراین عوامل فردی نیز بر فساد مالی اداری تأثیرگذار است و چون ضریب این مسیر مثبت است بنابراین عوامل فردی تأثیر مستقیمی بر فساد مالی- اداری به میزان 31/0 دارد. به عبارت دیگر مجموع عوامل فردی تأثیر 31 درصدی بر میزان فساد مالی- اداری دارند. در بین مؤلفه‌های عوامل فردی بیشترین میزان تأثیر مربوط به مزایا است و در رتبه­ی اول قرار می­گیرد و بعد از آن عوامل مدیریتی فساد در رتبه­ی بعدی قرار می‏گیرد. هم‏چنین سرمایه‏ی اجتماعی با کمترین میزان تأثیر و اختلاف زیادی نسبت به دو عامل قبلی در رتبه‌ی آخر قرار دارد. به عبارت دیگر 95 درصد از تغییرات عوامل فردی مربوط به متغیر مزایا است. این در حالی است که متغیر سرمایه اجتماعی با میزان 6/36 درصد، کمتر از دیگر مؤلفه­ها، تغییرات عوامل فردی را اندازه­گیری می­کند. نتایج با تحقیقات انجام شده توسط عظیمی (1389)، رهنورد و همکاران (1389)، ابراهیمی رومنجان (1394) و یوسفی و حسامی عزیزی (1393) همسویی دارد.

 در تبیین این یافته‏ها می‏توان گفت؛ هنگامی که درآمد کارمند برای تأمین مایحتاج زندگی کافی باشد نیاز وی به درآمد اضافی کاهش می‏یابد. اصلاح نظام حقوق و دستمزد و نظام پاداش و تنبیه می‏تواند در ارتکاب به فساد مالی و اداری کارکنان مؤثر واقع شود. هم‏چنین ایجاد نظام شایسته‏سالاری و انتخاب مدیران بر اساس توانمندی به دور از سلایق سیاسی، گزینش مدیران بر اساس توانمندی‏های مدیریتی آن‏ها و برگزاری کلاس‏های آموزشی ویژه مدیران می‏‏تواند بر کاهش ارتکاب به فساد مالی و اداری کارکنان مؤثر باشد.

نتایج بدست آمده از این تحقیق حاکی از آن است که متغیر عوامل سازمانی بر فساد مالی اداری تاثیر گذار می باشد. و چون میزان ضریب این مسیر مثبت است بنابراین عوامل سازمانی تأثیر مستقیمی بر فساد مالی اداری به میزان 299/0 دارد. به عبارت دیگر مجموع عوامل سازمانی تأثیر 9/29 درصدی بر میزان فساد مالی اداری دارند. در بین مؤلفه‌های عوامل سازمانی بیشترین میزان تأثیر مربوط به کنترل و نظارت و بعد از آن به ترتیب فرهنگ سازمانی و قانونگرایی سازمانی در رتبه‌ها­ی بعدی قرار دارند. کمترین میزان تأثیر مربوط به شفافیت سازمانی است. به عبارت دیگر 6/93 درصد از تغییرات عوامل سازمانی مربوط به متغیر کنترل نظارت است این در حالی است که متغیر شفافیت سازمانی با میزان 8/76 درصد، کمتر از دیگر مولفه­ها، تغییرات عوامل سازمانی را اندازه­گیری می­کند. این نتایج با تحقیقات انجام شده توسط محمدی‎‏پور و همکاران (1393)، حسینی و نجیمی (1396)، حسین‏زاده و کیخسروی (1395)، رضایی و همکاران (1395) و شهیدی و همکاران (1395) همخوانی دارد.

در تبیین این یافته‏ها می‏توان گفت؛ کنترل و نظارت فرایند تحت نظر قرار دادن فعالیت‏ها به منظور حصول اطمینان از این‏که آن‏ها همان‏گونه‏که برنامه‏ریزی شده‏اند انجام می‏پذیرد. لذا برنامه‏ریزی مناسب جهت ایجاد نظام کنترل و نظارت کارآمد و مستقل در ادارات کل و تصویب قوانین، بخشنامه‏ها و آیین‏نامه ها به‏طوری‏که کمترین حالت رانت را ایجاد نماید و هم‏چنین قوانینی که اثربخشی لازم در بازدارندگی از وقوع فساد اداری و مالی را داشته باشد می‏تواند در کاهش فساد اداری و مالی مؤثر باشد.

انجام برخی تدابیر و وسایل کنترل از قبیل بودجه‏بندی مناسب، گزارش‏های آماری و کنترل آن‏ها به‏صورت هفتگی، ماهیانه و ... که مدیر می‏تواند خواستار تهیه آن شود و حتی مشاهد مستقیم توسط مدیر و بازرسی‏های سرزده، انجام حسابرسی به موقع و... می‏تواند بر کاهش فساد مالی و اداری مفید باشد. از طرف دیگر ایجاد انگیزه خود کنترلی، که نوعی حالت درونی است که افراد را به انجام وظایف و حس مسئولیت‏پذیری متمایل می‏سازد، می‏تواند در کاهش فساد مالی و اداری مؤثر باشد. مشروط بر این‏که اولاً کارکنان ادارات کل از وجود عدالت و رفاه نسبی در سازمان اطمینان داشته باشند و ثانیاً مدیران کل خود الگویی برای ایجاد خود کنترلی در نزد کارکنان خود باشند.

دومین عامل که بیشترین تأثیر را در بین عوامل سازمانی دارد فرهنگ سازمانی است. فرهنگ سازمانی به عنوان مجموعه‏ای از باورها و ارزش‏های مشترک بر رفتار و اندیشه اعضای سازمان اثر می‏گذارد. فرهنگ سازمانی از دو لایه اصلی تشکیل شده است. نخستین لایه لایه‏ای است که نمایش نمادهای ملموس مانند؛ طرز پوشش، رفتار، مرام و ... است.

لایه دیگر فرهنگ سازمانی، لایه پایه‏ای و یا شالوده اساسی فرهنگ سازمان است که به ارزش‏های زیربنایی مفروضات و باورها و فرایندهای فکری افراد و گروه‏های سازمانی اشاره دارد.

ایجاد خلاقیت فردی، ریسک‏پذیری، بالا بردن توانایی‏های رهبری افراد، ایجاد یکپارچگی و وحدت، افزایش مشارکت افراد در تصمیمات و برنامه‏ریزی‏ها و ... می‏تواند بر کاهش فساد اداری مالی تأثیرگذار باشد.

 

 

منابع

  • ابراهیمی، رومنجان؛ دلاوری، مجتبی؛ ساره درکی، سهیلا و امینی نرگس. (1394). «شناسایی عوامل مؤثر بر کاهش فساد مالی». چهارمین همایش ملی علوم مدیریت نوین.
  • حسینی، سید عبدالرسول و نجیمی، نجیم. (۱۳۹۶). «عوامل سازمانی و مدیریتی مؤثر بر فساد اداری مالی». پنجمین همایش علمی پژوهشی یافته‎های نوین علوم مدیریت، کارآفرینی و آموزش ایران. تهران، انجمن توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین.
  • حسین زاده، فلور و کیخسروی، علی. (۱۳۹۵). «شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر فساد مالی- اداری در سازمان‏های دولتی با استفاده از تکنیک AHP و TOPSIS(مطالعه موردی: اداره کل امور اقتصادی و دارایی استان آذربایجان غربی)». اولین کنفرانس بین‏المللی مدیریت، حسابداری، علوم تربیتی و اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل. ساری، شرکت علمی پژوهشی باران اندیشه.
  • رضایی، محسن؛ رنجبر، حمیدرضا؛ حقیر، مرضیه و آبادی، ابراهیم. (۱۳۹۵). «عوامل مؤثر بر نظام سلامت اداری با استفاده از تکنیک AHP» . سومین کنفرانس بین‏المللی مدیریت و اقتصاد. تربت حیدریه، دانشگاه تربیت حیدریه.
  • رهنورد، فرج اله؛ طاهرپور کلانتری، حبیب اله و رشیدی، اعظم. (1389). «شناسایی عوامل مؤثر بر فساد مالی در بین کارکنان دستگاه‏های اجرایی» . پژوهشنامه مدیریت اجرایی. شماره1، دوره 35.
  • شهیدی، لیلا؛ جدیری جبارزاده، بهنام و جعفرزاده، سحر. (۱۳۹۵). «تأثیر عوامل سازمانی و مدیریتی بر فساد اداری - مالی در سازمان‏های نیمه دولتی». ششمین کنفرانس ملی مدیریت، اقتصاد و حسابداری. تبریز، دانشگاه فنی و حرفه ای استان آذربایجان شرقی - سازمان مدیریت صنعتی تبری.
  • صفری، حمیدرضا. (1387). «مطالعه عوامل موثر بر فساد اداری مالی در سازمان تربیت بدنی جمهوری اسلامی ایران». پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده تربیت بدنی، دانشگاه تهران.
  • عظیمی، حسین. (1389). «طراحی الگوی عوامل سازمانی و مدیریتی مؤثر بر فساد اداری - مالی با آسیب‌شناسی در سازمان‌های دولتی (مطالعه موردی: سازمان‌های دولتی شهرهای اصفهان و زنجان)». پایان‏نامه دکتری دانشگاه اصفهان.
  • قرنی، محمد و دیگران. (1389). «بررسی و تحلیل رابطه فساد با اصول حکمرانی خوب و اثرپذیری آن از فرهنگ سازمانی (مطالعه موردی: فساد اداری) ». مجموعه مقالات همایش ارتقای سلامت اداری. تهران: انتشارات زمان نو
  • محمدی پور، رحمت الله؛ نوری، حمید و اکبری، محمدحسین. (۱۳۹۳). «عوامل سازمانی و مدیریتی مؤثر بر فساد اداری مالی در سازمان‏های دولتی». اولین همایش ملی حسابداری و حسابرسی. بندر گز، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر گز.
  • نجفی کلوری، مقصود؛ گودرزی، محمود؛ فراهانی، ابوالفضل و اسماعیلی، حسن. (1391). «عوامل موثر بر بروز فساد در سازمان‌های ورزشی (مطالعه موردی: فساد اداری در فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی ایران) ». مدیریت ورزشی. شماره 14، صص 122-109.
  • یوسفی، جعفر و حسامی عزیزی، باقر. (1393). «عوامل مؤثر بر فساد اقتصادی در کشورهای در حال توسعه» . اولین کنفرانس ملی اقتصاد، مدیریت و فرهنگ ایرانی اسلامی.

 

  • Maennig, W. (2005). “Corruption in International sports and sport management: Forms, tendencies, extent and countermeasures”. European Sports Management Quarterly, Vol. 5, No.2, pp187-205.
  • Maennig, W. (2008). Corruption in international sports and how it may be combated”. IASE/NAASE Working Paper Series, Paper No. 08-13.
  • Mason, D., Sthibault, B., Misener, L. (2006). “An agency theory perspective on corruption in sport: The case of the international Olympic Committee”. Journal of Sport Management, No. 20, pp 52-73.
  • Numerato, D. (2009). The media and sports corruption: An outline of sociological understanding”. International Journal of sport Communication, No.2, pp 261-273.
  • Nikolaos, P., Antonakasa, N. K., Ioannis, S. (2014). Human source Management's role in the public sector and the level of corruption: The case of Greek Tax Administration. Procardia- Social and Behavioral Sciences, Vol.148, pp. 455 – 462.
  • Torgler, B. (2015). “Tax morale and tax evasion: evidence from the United States.WZD-discussion Paper 03/01, WWZ, Basel.

 

 

 

 

 

 

 

 

A Pattern of Factors Affecting on Administrative-Financial Corruption in the Sport Organizations

 

 

Ali Naghi Ansari

Ph.D. Student in Sport Management, Department of Sport Sciences, Yasouj University, Yasouj, Iran

 

Sayyed Ehsan Amir Hosseini

Ph.D., Associate Professor, Department of Sport Sciences, Yasouj Branch, Islamic Azad University, Yasouj, Iran

 

Mehrzad Hamidi

Ph.D., Associate Professor, Department of Sports Management, Faculty of Physical Education and Sport Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran

 

Received: 20 Apr. 2019

Accepted: 6 Feb. 2021

 

Due to wide range of their operations and frameworks at the community, the sport organizations usually exposed to risks of corruption. The research is to design a pattern for factors affecting on administrative-financial corruption in the sport organizations. The statistical population is consisted of all sport and youth departments employees in Iran which selected by cluster sampling method based on the Cochran formula. The data was obtained by distributed questionnaires that was analyzed with the structural equations and partial last squares method by using the Smart. P.L.S software.

The results showed that organizational factors have a significant (29/9%) effect on administrative-financial corruption and the individual factors are of a significant effect (about 31%). Also, among the organizational factors, the control and monitoring have greatest impact and the organizational transparency is of least impact. Among the individual factors, the benefits has greatest impact and the social capital is of least impact.

 

Key Words: Sport Organizations, Organizational Factors, Individual Factors, Administrative Corruption and Financial Corruption

 

 

 

 

[1] دانشجوی دکتری مدیریت ورزشی، گروه علوم ورزشی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران

 

[2] دانشیار، گروه علوم ورزشی، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران (نویسنده مسئول)

E-mail: Amirhosseini474@gmail.com

[3] دانشیار، گروه مدیریت ورزشی، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

 

[4] Corruption

[5] Democratic Societies

[6] Rule Of Law

[7] Nikolaos et al.

[8] Mc Mullan

[9] Torgler

[10] Maennig

[11] Mason et al.

[12] Maennig

[13] Numerato

  • منابع

    • ابراهیمی، رومنجان؛ دلاوری، مجتبی؛ ساره درکی، سهیلا و امینی نرگس. (1394). «شناسایی عوامل مؤثر بر کاهش فساد مالی». چهارمین همایش ملی علوم مدیریت نوین.
    • حسینی، سید عبدالرسول و نجیمی، نجیم. (۱۳۹۶). «عوامل سازمانی و مدیریتی مؤثر بر فساد اداری مالی». پنجمین همایش علمی پژوهشی یافته‎های نوین علوم مدیریت، کارآفرینی و آموزش ایران. تهران، انجمن توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین.
    • حسین زاده، فلور و کیخسروی، علی. (۱۳۹۵). «شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر فساد مالی- اداری در سازمان‏های دولتی با استفاده از تکنیک AHP و TOPSIS(مطالعه موردی: اداره کل امور اقتصادی و دارایی استان آذربایجان غربی)». اولین کنفرانس بین‏المللی مدیریت، حسابداری، علوم تربیتی و اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل. ساری، شرکت علمی پژوهشی باران اندیشه.
    • رضایی، محسن؛ رنجبر، حمیدرضا؛ حقیر، مرضیه و آبادی، ابراهیم. (۱۳۹۵). «عوامل مؤثر بر نظام سلامت اداری با استفاده از تکنیک AHP» . سومین کنفرانس بین‏المللی مدیریت و اقتصاد. تربت حیدریه، دانشگاه تربیت حیدریه.
    • رهنورد، فرج اله؛ طاهرپور کلانتری، حبیب اله و رشیدی، اعظم. (1389). «شناسایی عوامل مؤثر بر فساد مالی در بین کارکنان دستگاه‏های اجرایی» . پژوهشنامه مدیریت اجرایی. شماره1، دوره 35.
    • شهیدی، لیلا؛ جدیری جبارزاده، بهنام و جعفرزاده، سحر. (۱۳۹۵). «تأثیر عوامل سازمانی و مدیریتی بر فساد اداری - مالی در سازمان‏های نیمه دولتی». ششمین کنفرانس ملی مدیریت، اقتصاد و حسابداری. تبریز، دانشگاه فنی و حرفه ای استان آذربایجان شرقی - سازمان مدیریت صنعتی تبری.
    • صفری، حمیدرضا. (1387). «مطالعه عوامل موثر بر فساد اداری مالی در سازمان تربیت بدنی جمهوری اسلامی ایران». پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده تربیت بدنی، دانشگاه تهران.
    • عظیمی، حسین. (1389). «طراحی الگوی عوامل سازمانی و مدیریتی مؤثر بر فساد اداری - مالی با آسیب‌شناسی در سازمان‌های دولتی (مطالعه موردی: سازمان‌های دولتی شهرهای اصفهان و زنجان)». پایان‏نامه دکتری دانشگاه اصفهان.
    • قرنی، محمد و دیگران. (1389). «بررسی و تحلیل رابطه فساد با اصول حکمرانی خوب و اثرپذیری آن از فرهنگ سازمانی (مطالعه موردی: فساد اداری) ». مجموعه مقالات همایش ارتقای سلامت اداری. تهران: انتشارات زمان نو
    • محمدی پور، رحمت الله؛ نوری، حمید و اکبری، محمدحسین. (۱۳۹۳). «عوامل سازمانی و مدیریتی مؤثر بر فساد اداری مالی در سازمان‏های دولتی». اولین همایش ملی حسابداری و حسابرسی. بندر گز، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر گز.
    • نجفی کلوری، مقصود؛ گودرزی، محمود؛ فراهانی، ابوالفضل و اسماعیلی، حسن. (1391). «عوامل موثر بر بروز فساد در سازمان‌های ورزشی (مطالعه موردی: فساد اداری در فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی ایران) ». مدیریت ورزشی. شماره 14، صص 122-109.
    • یوسفی، جعفر و حسامی عزیزی، باقر. (1393). «عوامل مؤثر بر فساد اقتصادی در کشورهای در حال توسعه» . اولین کنفرانس ملی اقتصاد، مدیریت و فرهنگ ایرانی اسلامی.

     

    • Maennig, W. (2005). “Corruption in International sports and sport management: Forms, tendencies, extent and countermeasures”. European Sports Management Quarterly, Vol. 5, No.2, pp187-205.
    • Maennig, W. (2008). Corruption in international sports and how it may be combated”. IASE/NAASE Working Paper Series, Paper No. 08-13.
    • Mason, D., Sthibault, B., Misener, L. (2006). “An agency theory perspective on corruption in sport: The case of the international Olympic Committee”. Journal of Sport Management, No. 20, pp 52-73.
    • Numerato, D. (2009). The media and sports corruption: An outline of sociological understanding”. International Journal of sport Communication, No.2, pp 261-273.
    • Nikolaos, P., Antonakasa, N. K., Ioannis, S. (2014). Human source Management's role in the public sector and the level of corruption: The case of Greek Tax Administration.” Procardia- Social and Behavioral Sciences, Vol.148, pp. 455 – 462.
    • Torgler, B. (2015). “Tax morale and tax evasion: evidence from the United States.” WZD-discussion Paper 03/01, WWZ, Basel.