نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت ورزشی، پردیس فارابی، دانشگاه تهران، قم، ایران

2 دانشجوی دکتری مدیریت ورزشی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران

3 استادیار، مدیریت ورزشی، پردیس فارابی، دانشگاه تهران، قم، ایران (نویسنده مسئول)

4 دانشجوی دکتری مدیریت ورزشی، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی راهبردهای پایداری مالی در ورزش حرفه­ای ایران طراحی و اجرا گردید. پژوهش حاضر از نوع، تحقیقات توصیفی تحلیل می­باشد که به صورت میدانی صورت گرفت. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل خبرگان آگاه به حوزه مسائل اقتصادی و مالی در ورزش بود که سابقه علمی، شغلی و یا هر دو در زمینه اقتصاد در ورزش را دارا بودند. بر اساس انتخاب گلوله­برفی، تعداد 13 نفر به عنوان نمونه مشخص گردیدند. در پژوهش حاضر، بـه منظـور طراحـی چـارچوب مفهـوم تحقیق از نظریه سه شاخگی کمک گرفته شد. پرسشنامه پژوهش حاضر، شامل پرسشنامه محقق ساخته بود. این پرسشنامه به صورت ماتریس راهبرد در عوامل سه شاخه و بر اساس روش TOPSIS طراحی گردیده بود. روایی صوری این پرسشنامه با بررسی نظرات خبرگان و پایایی آن نیز با استفاده از محاسبه آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت. به منظور انتخاب بهترین راهبرد پایداری مالی در ورزش حرفه­ای ایران از روش تاپسیس استفاده گردید. کلیه روند تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار BT TopSis SoLver انجام شد.
نتایج پژوهش حاضر 14 راهبرد را به عنوان راهبردهای پایداری مالی در ورزش حرفه­ای ایران شناسایی نمود. با توجه به نتایج روش تاپسیس مشخص گردید که ایجاد سامانه یکپارچه ثبت و پرداخت بازیکنان در ورزش حرفه ای کشور با ضریب 73/0 مناسب ترین راهبرد مشخص گردید. این نتایج می­تواند در توسعه پایداری مالی و شرایط اقتصادی در ورزش حرفه­ای ایران مورد توجه و بهره برداری قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Study of financial sustainability strategies in professional sport of Iran

نویسندگان [English]

  • Rohoalah Asgari Gandomani 1
  • Sedigheh Aflatoon 2
  • Ali Saberi 3
  • Ebrahim Deldar 4

1 Ph.D. Student, Farabi Campus, University of Tehran

2 Ph.D Student in Sport Management, Islamic Azad University, Gorgan Branch

3 Assistant Professor of Sport Management, Farabi Campus, Tehran

4 Ph.D. Student of Sport Management, Faculty of Physical Education, University of Tehran

چکیده [English]

The study is to investigate financial sustainability strategies in professional sports in Iran. It was a descriptive analysis that conducted in the field. The statistical population included experts in the field of economic and financial issues in sports who were of a scientific, professional or both background in economics in sports. Based on the selection of snowballs, 13 people were identified as the sample. In order to design the framework of the research concept, three-pronged theory was used. The questionnaire included a researcher-made questionnaire. This questionnaire was designed as a strategy matrix in three branches based on TOPSIS method. The face validity of this questionnaire was confirmed by examining the opinions of experts and its reliability was confirmed by using Cronbach's alpha calculation. In order to select the best strategy for financial sustainability in professional sports in Iran, the TOPSIS method was used. The whole process of data analysis was performed using BT TopSis SoLver software. The results identified 14 strategies as financial sustainability strategies in professional sports in Iran.
According to the results of TOPSIS method, it was determined that the establishment of an integrated system of registration and payment of players in professional sports in the country with a coefficient of 0/73 was identified as the most appropriate strategy. These results can be considered and exploited in the development of financial stability and economic conditions in professional sports in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Financial Sustainability
  • Fiscal Policy
  • Sustainable Resources and Sports

بررسی راهبردهای پایداری مالی در ورزش حرفه­ای ایران

روح الله  عسگری گندمانی[1]

 صدیقه افلاطون[2]

 علی صابری[3]

  ابراهیم دلدار[4]

10.22034/SSYS.2022.1164.1799

تاریخ دریافت مقاله: 29/10/1398

                                                                                 تاریخ پذیرش مقاله:5/12/1399

 

 

مقدمه

در جوامع امروزی سیاست مالی، یکی ازابزارهای مهم وتأثیرگذار بـر رشـد و توسـعه اقتصـادی اسـت و پایداری سیاست مالی، یکی ازنگرانی­های عمده سیاستگذاران اقتصادی کشورهای جهان اسـت، زیـرا سیاست مالی ناپایدار می­تواند حجم سرمایه­گذاری و در نتیجه، رشد اقتصادی پایدار را تحدید کند (هوانگ[5]و همکاران، 2018). در متون اقتصاد کلان بر سیاست­های پولی و مالی در جهت رسیدن به اهداف اشتغال کامل، ثبات قیمت­ها و پایداری اقتصادی تأکید بسیار می­شود. سیاست­گذاران اقتصادی در هر جامعه­ای با سیاست­های پولی (در اختیار بانک مرکزی) و مالی (در کنترل دولت) قادرند اقتصاد را تحت تأثیر قرار دهند. با توجه به نقش مستقیم و غیر مستقیم سیاست­های پولی و مالی در دوره­های بیکاری، مازاد ظرفیت، کاهش و افزایش­های تقاضا و تورم وقتی در کشورهای درحال توسعه بازار پولی منظم و سرپرستی شده­ای وجود ندارد، این کشورها مجبورند منابع داخلی را با سیاست­های مالی تجهیز کنند (روبیو و کاراسکوگالگو[6]، 2014).

در بیشتر کشورهای درحال توسعه، بخش عمومی و نقش آن در طراحی و اجرای برنامه های توسعه قابل توجه است. یکی از چالش های بسیار مهم اقتصادی در ایران وابستگی بودجه دولت به نفت است، زیرا هر چه وابستگی بودجه دولت به درآمدهای نفتی و تأثیرپذیری آن نسبت به تکانه های نفتی بیشتر باشد، نوسانات تقاضای کل اقتصاد نیز بیشتر خواهد بود. این در حالی است که وجود رابطه بلندمدت پایدار و باثبات بین مخارج و درآمدهای دولت که بیانگر پایداری مالی  است، کلید اصلی دستیابی به ثبات کلان اقتصادی می باشد؛ زیرا در صورت عدم طراحی سازوکارهایی برای تثبیت بودجه دولت، تکانه های نفتی، بودجه دولت را به شدت تحت تأثیر خود قرار خواهد داد (زارعی، 1389).

یکی از حوزه های مهم در هر جامعه ای ورزش است که نقشی مهم و اساسی در سازمان ها ایفا می نماید. اثرات مسـتقیم اقتصـادی ورزش، مواردی چـون: تولید کالاها و خدمات ورزشـی، صـادرات و واردات، هزینه­های خانوار، ایجاد اماکن و تسهیلات، تبلیغـات، مشارکت در بازار بورس، پوشش رسـانه­ای، اشـتغال، جذب گردشگر و حامیان مـالی را شـامل مـی­شـود و اثرات اقتصادی غیر مستقیم ورزش در زمینـه­هـایی مانند ارتقای سلامتی جامعه، کاهش هزینه­های درمـان و به تبع آن توسعه برنامه­هـای ملـی سـلامت، کـاهش بزهکاری­ها، کاهش غیبت کارکنان و افزایش عملکـرد و بهره وری آنها نمود دارد(یوئن[7]، 2008). در میـان اثـرات مسـتقیم اقتصادی یاد شده می­توان ایجاد فرصت های شـغلی را از مهمترین اثـرات اقتصـادی صـنعت ورزش و سـایرصنایع به شمار آورد(کوتز و هامفریز[8]، 2007) همین موضـوع باعث شده تا بعضی از کشورها به دنبال برآورد تعـداد فرصت های شغلی ایجاد شده توسط صنعت ورزش و سهم ورزش از کل اشتغال در کشور خـود باشـند. بـه عنوان نمونه، سـهم صـنعت ورزش از کـل اشـتغال در هنگ­کنگ 5/2 درصد، استرالیا 7/2 درصد، اسکاتلند 9/1 درصد و نیوزلند 3/1 درصد اعلام شده است و این در حالی است که تا سال 1384، در ایران هیچگونه اطلاعـات رسـمی و جامعی در مورد تعداد شاغلان صـنعت ورزش در دست نبوده است (عسـگریان، فرجی دانا، گودرزی و جعفری، 1384: 27).

مولز و دویر[9](2005) نیز مشخص نمودند که حمایت­های دولتی از مهمترین راهکارها در جهت بهبود وضعیت اقتصادی حاکم بر ورزش می­باشد. امری [10](2010) نیز اعتقاد داشت که هدر مالی در ورزش بالاست که این مسئله سبب گردیده تا مدیریت در ورزش به عنوان یک راهکار مهم در جهت بهبود وضعیت اقتصادی در ورزش مشخص باشد.  یکی از مسائل مهم در ورزش به خصوص در کشور ایران پایداری مالی ورزش کشور در تمامی ابعاد به ویژه ورزش حرفه ای می باشد. به نظر می رسد پایداری مالی در ورزش حرفه ای می تواند فشار ایجاد شده بر دولت ها و سازمان ها را کاهش دهد و سبب گردد تا آنان با برنامه ریزی مناسب تر به ارتقای وضعیت ورزش در تمامی ابعاد بپردازند.  پیشینه نظرى پایدارى مالى به مطالعه دومار [11](1944) باز می گردد. دومار نشان داد که با بدهى زا بودن سیاست مالى، تنها در صورتى پایدارى مالى وجود خواهد داشت که رشد اقتصادى، بیشتر از نرخ بهره باشد. در متون اقتصادی، پایداری مالی زمانی تحقق می یابد که نسبت بدهی های دولتی به تولید ناخالص ملی یک متغیر ایستا و با کل تقاضای اوراق قرضه دولتی سازگار باشد (ادوارد[12]، 2003). پایداری مالی در ورزش می تواند به اجرای برنامه های ریزی مدنظر منجر گردد و سبب ارتقای عملکرد کلی ورزش در تمامی ابعاد شود. به عبارتی، پایداری مالی یکی از نیازهای مهم و اساسی در ورزش می باشد. ورزش حرفه ای نیز به واسطه حجم گسترده ای از منابع مالی، نیاز اساسی به پایداری مالی دارد. پایداری مالی در ورزش می تواند به بهبود ارزش باشگاه ها و لیگ ها منجر گردد. به عبارتی، پایداری مالی سبب ارتقای وضعیت کلی لیگ ها می گردد (اسمیت و اسنوکا[13]، 2014). پایداری مالی در باشگاه های ورزشی نیز می تواند میزان ارزش آنان را به نسبت سایر باشگاه ها ارتقا دهد. پایداری مالی در میان باشگاه ها حتی می تواند سبب گردد برخلاف عدم موفقیت آنان، اما ارزش کلی باشگاه ها همچنان در سطح مطلوبی حفظ گردد (ریشه، 2010). این مسئله سبب گردیده است تا پایداری مالی در ورزش حرفه ای به عنوان یک ضرورت مشخص گردد و همواره تلاش هایی را از سوی سازمان ها و افراد مربوطه در جهت بهبود پایداری مالی در ورزش حرفه ای را موجب شود. این در حالی است که پایداری مالی در هر محیطی به شرایط جغرافیایی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و مدیریتی ارتباط دارد. از این رو، فضای حاکم بر ورزش حرفه ای کشور ایران نیازمند برخورداری از سیاست های ویژه در جهت پایداری مالی در ورزش حرفه ای است. در تحقیقات مختلفی به پایداری مالی در ورزش پرداخته شده است.   اسمیت و اسنوکا (2014) در تحقیق خود مشخص نمودند که ورزش بسکتبال دانشگاهی کشور امریکا به دلیل عدم وجود پایداری مالی و نبود دغدغه در این زمینه مشکلاتی را برای این لیگ و تیم های شرکت کننده در آن به وجود آورده است. فولکس[14] (2012) و برون (2012) دریافتند که برخی مسائل از جمله بلیط فروشی مناسب، یکی از مسائل مهم در پایداری مالی در ورزش حرفه ای می باشد. مولر[15] و همکاران (2012) در تحقیق خود به نقش مسائل قانونی در بهبود پایداری مالی ورزش حرفه ای اشاره نمودند. آنان بیان کردند که مشکلات مالی در باشگاه های فوتبال اروپا سبب گردید تا یوفا «قانون فیرپلی مالی»[16] را در این حوزه ایجاد نماید. اسچوبرت و هامیل[17] (2018) نیز مشخص نمودند که دوپینگ مالی در کنار قوانین فیرپلی مالی می تواند به پایداری مالی در باشگاه های ورزش حرفه ای اروپا منجر گردد. بینگهام و والترز[18] (2013) نیز به برخی مسائل مدیریتی از جمله ایجاد اعتماد اجتماعی نسبت به ورزش پرداختند و اشاره داشتند که سازمان ها و باشگاه های ورزشی که از منابع کمی برخوردار باشند و حمایت های اندکی را دریافت کنند، با ارتقای اعتماد اجتماعی می توانند در جهت بهبود وضعیت پایداری مالی خود اقدام نمایند. ورزش حرفه ای ایران با توجه به ویژگی های منحصربه فرد ورزش در ایران، نیاز به برخورداری از ثبات مالی مناسب دارد. بدون شک شکل گیری این مسئله می تواند سبب ارتقای ورزش در تمامی ابعاد گردد. این مسئله به علت وقت، منابع و انرژی صرف شده در حوزه ورزش حرفه ای در جهت مدیریت مسائل مالی می باشد. البته پایداری مالی در ورزش حرفه ای کشور نیازمند برخی راهبردهای مناسب است، اما عدم بررسی این راهبرد در فضای ورزش حرفه ای کشور ایران سبب گردیده تا تلاش نظام مند و منظمی جهت ارتقای وضعیت پایداری مالی در ورزش حرفه ای کشور صورت نگیرد و ابهامات اساسی در مورد بهبود پایداری مالی در ورزش حرفه ای کشور ایجاد گردد. از طرفی فقدان تحقیقات جامع در مورد بهبود پایداری مالی در ورزش حرفه ای ایران سبب گردیده است تا مشکلات جدی برای مدیریت مسائل مالی و اقتصادی در ورزش حرفه ای پیش آید. از این رو، تحقیق حاضر درصدد بررسی راهبردهای پایداری مالی در ورزش حرفه ای ایران برآمد و سوال اصلی آن این است:

  • راهبردهای پایداری مالی در ورزش حرفه ای ایران چه می باشد؟
  • اولویت بندی این عوامل به چه صورت می باشد؟

روش‌شناسی پژوهش

تحقیق حاضر از نوع، تحقیقات توصیفی- تحلیلی می­باشد که به صورت میدانی انجام گردید. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل خبرگان آگاه به حوزه مسائل اقتصادی و مالی در ورزش بود که سابقه علمی، شغلی و یا هر دو در زمینه اقتصاد در ورزش را دارا بودند. بر اساس انتخاب گلوله­برفی، تعداد 13 نفر به عنوان نمونه تحقیق مشخص گردیدند. با توجه به اینکه در جهت شناسایی و انتخاب راهبردها نیاز بود تا متخصصان امر نظرات خود را ارائه نمایند، لذا از روش گلوله برفی در جهت شناسایی مناسب ترین نمونه در حوزه مورد مطالعه استفاده گردید. جدول 1 این نمونه های تحقیق را نشان می دهد:

جدول 1: نمونه های تحقیق

خبرگان

جنسیت

سمت سازمانی

سابقه

خبره 1

مرد

عضو هیئت علمی

15 سال

خبره 2

زن

مدیر ورزشی

22 سال

خبره 3

مرد

مدیر ورزشی

25 سال

خبره 4

مرد

عضو هیئت علمی

17 سال

خبره 5

مرد

مدیر ورزشی

15 سال

خبره 6

مرد

عضو هیئت علمی

20 سال

خبره 7

زن

عضو هیئت علمی

15 سال

خبره 8

مرد

عضو هیئت علمی

22 سال

خبره 9

زن

مدیر ورزشی

20 سال

خبره 10

زن

عضو هیئت علمی

25 سال

خبره 11

مرد

مدیر ورزشی

18 سال

خبره 12

مرد

عضو هیئت علمی

22 سال

خبره 13

مرد

عضو هیئت علمی

25 سال

در پژوهش حاضر، بـه منظـور طراحـی چـارچوب مفهـومی تحقیق از نظریه سه شاخگی کمک گرفته شد. مـدل سـه شاخگی شامل ساختار، محتوا و زمینه که در طبقه بنـدی مدل ها از نوع مدل های منطقی است، می تواند همه مفاهیم و رویـدادها و پدیده های سازمانی را در قالب سه شاخه سـاختار، محتوا یا رفتار و زمینه مورد بررسی، مطالعه نماید و مورد تجزیـه و تحلیل قرار دهد. به عبارت دیگر، با معیار سه شاخگی و بـر مبنای ویژگی هـر معیـار، مولفـه هـا و متغیرهـای کارسـاز در تجاری سازی یافته های پژوهشی قابل طبقه بندی است کـه بـه اختصار ابعاد آن مرور می گردد.

منظور از شاخه ساختار، همه عناصر، عوامل و شرایط فیزیکی و غیر انسانی سازمان است که با نظم و قاعـده قابـل مطالعـه، قالب، پوسته، بدنه و یـا شـمای فیزیکـی و مـادی سـازمان را می سازند؛ نظیر تمام منابع مادی، مالی و اطلاعاتی که با ترکیب خاصی در بدنه کلی سازمان جاری مـی شـوند. شـاخه رفتاری (محتوا) شـامل مباحـث انسـان و روابـط انسـانی در سازمان است که با هنجارهای رفتاری، ارتباطـات و الگوهـای خاصی به هم پیوسته انـد و محتـوای اصـلی و زنـده محـیط درونی سازمان را تشکیل می دهند. منظور از شاخه زمینه، تمام شرایط و عوامل محیطی است که بر سازمان محاط بوده، بستر مهـم رشـد و توسـعه سـازمان را تشـکیل می دهند. علـت نامگذاری این مدل به سه شاخگی، آن است که ارتبـاط بـین عوامل ساختاری، رفتاری و زمینه ای به نحوی است کـه هـیچ پدیده یا رویداد سازمانی نمی تواند خارج از تعامـل ایـن سـه شاخه صورت گیرد. رابطه بین ایـن سـه شـاخه، یـک رابطـه تنگاتنگ و ناگسستنی است و در عمل از هم جدایی ناپذیرند. لذا تمایز این سه جنبه از حیات سازمانی صرفاً نظـری است و فقط به منظور تجزیه و تحلیل و شناخت مفاهیم و پدیده­های سازمانی صورت می گیرد. در این تحقیق سه شاخه در بر گیرنده عوامل ساختاری شامل سیستم مدیریت، شبکه سازی، پیوندهای راهبردی و منابع مالی و اطلاعاتی است. همچنین عوامل رفتاری شامل انگیزه های فردی، توانمندی های انسانی، انگیزه های سازمانی، کیفیت و انعطاف پذیری می باشد و عوامل زمینه ای شامل زیرساخت های نرم افزاری، عوامل اقتصادی، عوامل محیطی، عوامل فرهنگی، عوامل قانونی و عوامل سیاسی است.

پرسشنامه تحقیق حاضر، یک پرسشنامه محقق ساخته بود که به صورت ماتریس راهبرد در عوامل سه شاخه و بر اساس روش TOPSIS طراحی گردید. به منظور شناسایی راهبردهای پایداری مالی در ورزش حرفه ای ایران، از روش دلفی استفاده شد؛ بدین صورت که پس از بررسی مبانی نظری تعدادی راهبرد اولیه شناسایی و سپس این راهبردها در دور اول دلفی برای نمونه های تحقیق ارسال گردید. در ادامه روش دلفی در چهار مرحله انجام و در نهایت در مرحله چهارم، 14 راهبرد به عنوان راهبردهای پایداری مالی در ورزش حرفه ای ایران شناسایی و مورد تایید تمامی اعضای دلفی قرار گرفت. روایی صوری این پرسشنامه با نظر 8 نفر از اساتید دانشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. همچنین روایی محتوایی این پرسشنامه با استفاده از شاخص های نسبت روایی محتوا[19] و شاخص روایی محتوا[20] تایید شد. میزان پایایی این پرسشنامه نیز پس از محاسبه آلفای کرونباخ به میزان 82/0 مشخص گردید.

از مبانی نظری موجود در تحقیق و همچنین نظر خبرگان استفاده شد؛ به طوری که ابتدا محقق با شناسایی راهبردهای اولیه مستخرج از مقالات، تعدادی از راهبردها را مشخص نمود و سپس با استفاده از بررسی نظرات تیم خبرگان، به نهایی نمودن این راهبردها اقدام کرد. در این تحقیق در نهایت تعداد 14 راهبرد جهت پایداری مالی در ورزش حرفه ای ایران شناسایی و نهایی گردید. به منظور انتخاب بهترین راهبرد پایداری مالی در ورزش حرفه ای ایران از روش تاپسیس استفاده گردید. کلیه روند تجزیه و تحلیل داده های تحقیق با استفاده از نرم افزار BT TopSis SoLver انجام شد.

یافته‌های پژوهش

در این تحقیق پس از بررسی های انجام شده، تعداد 14 راهبرد به عنوان راهبردهای پایداری مالی در ورزش حرفه ای ایران شناسایی گردید. این راهبردها شامل کاهش بدنه سازمان ها و باشگاه های ورزشی جهت فراهم آمدن زمینه ورود بخش خصوصی به ورزش حرفه ای کشور (راهبرد شماره 1-شاخه ساختار)،  به روزرسانی بلیط فروشی در مسابقات حرفه ای کشور(راهبرد شماره 2- شاخه زمینه)، جذب و پرورش نیروی انسانی خبره و آگاه در حوزه مالی و اقتصاد در ورزش حرفه ای (راهبرد شماره 3- شاخه رفتاری)، ایجاد سامانه یکپارچه ثبت و پرداخت قراردادهای بازیکنان در ورزش حرفه ای کشور (راهبرد شماره 4- شاخه زمینه)، ایجاد قوانین منسجم در جهت پایداری مالی در ورزش حرفه ای کشور(راهبرد شماره 5- شاخه ساختار)، سیاست های کنترل تورم در ورزش حرفه ای با به کارگیری ابزار مالی مؤثر پولی(راهبرد شماره 6- شاخه زمینه)، برون سپاری فعالیت های بازاریابی در ورزش حرفه ای کشور به  سازمان ها و گروه های خبره داخلی و خارجی (راهبرد شماره 7- شاخه ساختار)، ایجاد فشار بر باشگاه های متخلف در امور مالی  به واسطه قدرت سازمان های داخلی و خارجی (راهبرد شماره 8- شاخه زمینه)، افزایش مهارت های مالی و درآمدزایی مدیران و کارشناسان سازمان های ورزشی و باشگاه های حرفه ای (راهبرد شماره 9- شاخه انسانی)، ایجاد و ارائه بسته های تشویقی به باشگاه ها و سازمان های پیشرو در جهت دستیابی به پایداری مالی (راهبرد شماره 10- شاخه انسانی)، ارتقای زیرساخت های فنی و الکترونیکی ورزش حرفه ای کشور در جهت مدیریت مالی منسجم (راهبرد شماره 11- شاخه ساختار)، بهبود نظارت ها بر مسائل مالی باشگاه های حرفه ای کشور (راهبرد شماره 12- شاخه ساختار)، تسهیل ورود بخش خصوصی داخلی و خارجی به ورزش حرفه ای کشور (راهبرد شماره 13- شاخه ساختار) و بهبود وضعیت پاسخگویی اجتماعی باشگاه های حرفه ای کشور در حوزه مالی (راهبرد شماره 14- شاخه انسانی) می باشد. جدول 2 میانگین نظرات خبرگان را در مورد راهبردهای شناسایی شده نشان می دهد:

جدول 2: میانگین نظرات خبرگان

ساختار

محتوا

زمینه

ماتریس

5385/4

6923/4

1538/3

راهبرد شماره 1

3077/5

0000/5

5385/5

راهبرد شماره 2

2308/5

0769/5

3846/4

راهبرد شماره 3

9231/4

8462/4

4615/4

راهبرد شماره 4

9231/4

8462/4

4615/4

راهبرد شماره 5

8462/4

6154/4

1538/4

راهبرد شماره 6

0769/5

5385/4

4615/4

         راهبرد شماره 7

2308/4

6154/4

7692/4

راهبرد شماره 8

9231/3

3846/4

3077/4

راهبرد شماره 9

9231/3

8462/4

8462/4

راهبرد شماره 10

2308/4

0000/5

6923/4

راهبرد شماره 11

3077/4

0769/5

9231/4

راهبرد شماره 12

0769/4

5385/4

6154/4

راهبرد شماره 13

0000/5

0769/4

2308/4

راهبرد شماره 14

مثبت

مثبت

مثبت

نوع معیار

3911/0

1286/0

4803/0

وزن معیار

مطابق با نتایج جدول 2، میانگین پاسخ نمونه های تحقیق درباره هر راهبرد با توجه به سه شاخه زمینه، محتوا و ساختار ارائه شده است. جدول 3 نتایج مربوط به تعیین راه حل ایده‌آل مثبت و ایده‌آل منفی را نشان می دهد:

جدول 3: تعیین راه حل ایده‌آل مثبت و ایده‌آل منفی

ساختار

محتوا

زمینه

راه حل بهینه

1236/0

0377/0

1464/0

+

0876/0

0294/0

0938/0

-

مطابق با جدول 3، راه­حل ایده­آل سه شاخه (زمینه، محتوا و ساختار) به صورت راه حل آیده آل مثبت و منفی ارائه شد. راه­حل ایده­آل مثبت و منفی سه شاخه (زمینه، محتوا و ساختار) در کنار راه­حل ایده­آل مثبت و منفی راهبردها، زمینه محاسبه ضریب نزدیکی را فراهم می نماید. جدول 4 نتایج مربوط به تعیین اندازه فاصله از راه حل ایده آل مثبت و منفی را نشان می دهد:

جدول 4: تعیین اندازه فاصله از راه حل ایده آل مثبت و منفی

+

-

اندازه فاصله

0573/0

0144/0

راهبرد شماره 1

0415/0

0336/0

راهبرد شماره 2

0435/0

0381/0

راهبرد شماره 3

0175/0

0474/0

راهبرد شماره 4

0196/0

0452/0

راهبرد شماره 5

0280/0

0364/0

راهبرد شماره 6

0179/0

0468/0

راهبرد شماره 7

0299/0

0487/0

راهبرد شماره 8

0409/0

0344/0

راهبرد شماره 9

0362/0

0506/0

راهبرد شماره 10

0300/0

0467/0

راهبرد شماره 11

0275/0

0538/0

راهبرد شماره 12

0342/0

0437/0

راهبرد شماره 13

0252/0

0400/0

راهبرد شماره 14

جدول 4 راه­حل ایده­آل مثبت و منفی راهبردهای شناسایی شده را به صورت مجزا نشان می دهد. این راه­حل­های ایده­آل مثبت و منفی زمینه جهت مشخص نمودن ضریب نزدیکی را فراهم می نماید. جدول 5، محاسبه نزدیکی به راه حل ایده‌آل مثبت و منفی همچنین رتبه بندی گزینه ها را نشان می دهد:

جدول 5: رتبه بندی راهبردهای پایداری شرکت های دانش بنیان

رتبه

ضریب نزدیکی

نتیجه

اول

7307/0

ایجاد سامانه یکپارچه ثبت و پرداخت قراردادهای بازیکنان در ورزش حرفه ای کشور

دوم

7235/0

برون سپاری فعالیت های بازاریابی در ورزش حرفه ای کشور به  سازمان ها و گروه های خبره داخلی و خارجی

سوم

6973/0

ایجاد قوانین منسجم در جهت پایداری مالی در ورزش حرفه ای کشور

چهارم

6617/0

بهبود نظارت ها بر مسائل مالی باشگاه های حرفه ای کشور

پنجم

6197/0

ایجاد فشار بر باشگاه های متخلف در امور مالی به واسطه قدرت سازمان های داخلی و خارجی

ششم

6133/0

بهبود وضعیت پاسخگویی اجتماعی باشگاه های حرفه ای کشور  در حوزه مالی

هفتم

6088/0

ارتقای زیرساخت های فنی و الکترونیکی ورزش حرفه ای کشور در جهت مدیریت مالی منسجم

هشتم

5828/0

ایجاد و ارائه بسته های تشویقی به باشگاه ها و سازمان های پیشرو در جهت دستیابی به پایداری مالی

نهم

5655/0

سیاست های کنترل تورم در ورزش حرفه ای با به کارگیری ابزار مالی مؤثر پولی

دهم

5607/0

تسهیل ورود بخش خصوصی داخلی و خارجی به ورزش حرفه ای کشور

یازدهم

4673/0

جذب و پرورش نیروی انسانی خبره و آگاه در حوزه مالی و اقتصاد در ورزش حرفه ای

دوازدهم

4567/0

افزایش مهارت های مالی و درآمدزایی مدیران و کارشناسان سازمان های ورزشی و باشگاه های حرفه ای

سیزدهم

4474/0

به روزرسانی بلیط فروشی در مسابقات حرفه ای کشور

چهاردهم

2013/0

کاهش بدنه سازمان ها و باشگاه های ورزشی جهت فراهم آمدن ورود بخش خصوصی به ورزش حرفه ای کشور

با توجه به نتایج روش تاپسیس، ایجاد سامانه یکپارچه ثبت و پرداخت بازیکنان در ورزش حرفه ای کشور با ضریب 7307/0 به عنوان مناسب ترین راهبرد مشخص گردید. از طرفی کاهش بدنه سازمان ها و باشگاه های ورزشی جهت فراهم آمدن زمینه ورود بخش خصوصی به ورزش حرفه ای کشور با ضریب نزدیکی 2013/0 کم اهمیت ترین راهبرد بود.

بحث و نتیجه‌گیری

پژوهش حاضر با هدف بررسی راهبردهای پایداری مالی در ورزش حرفه­ای ایران طراحی و اجرا گردید.  نتایج نشان داد که در جهت بهبود پایداری مالی در ورزش حرفه ای کشور نیاز است تا به برخی راهبردها شامل  کاهش بدنه سازمان ها و باشگاه های ورزشی جهت فراهم آمدن زمینه ورود بخش خصوصی به ورزش حرفه ای کشور، به روزرسانی بلیط فروشی در مسابقات حرفه ای کشور، جذب و پرورش نیروی انسانی خبره و آگاه در حوزه مالی و اقتصاد در ورزش حرفه ای، ایجاد سامانه یکپارچه ثبت و پرداخت قراردادهای بازیکنان در ورزش حرفه ای کشور، ایجاد قوانین منسجم در جهت پایداری مالی در ورزش حرفه ای کشور، سیاست های کنترل تورم در ورزش حرفه ای با به کارگیری ابزار مالی مؤثر پولی، برون سپاری فعالیت های بازاریابی در ورزش حرفه ای کشور به  سازمان ها و گروه های خبره داخلی و خارجی، ایجاد فشار بر باشگاه های متخلف در امور مالی   به واسطه قدرت سازمان های داخلی و خارجی، کاهش بدنه سازمان ها و باشگاه های ورزشی جهت فراهم آمدن زمینه ورود بخش خصوصی به ورزش حرفه ای کشور، ایجاد و ارائه بسته های تشویقی به باشگاه ها و سازمان های پیشرو در جهت دستیابی به پایداری مالی، ارتقای زیرساخت های فنی و الکترونیکی ورزش حرفه ای کشور در جهت مدیریت مالی منسجم، بهبود نظارت ها بر مسائل مالی باشگاه های حرفه ای کشور، تسهیل ورود بخش خصوصی داخلی و خارجی به ورزش حرفه ای کشور و بهبود وضعیت پاسخگویی اجتماعی باشگاه های حرفه ای کشور در حوزه مالی می باشد. تنوع راهبردهای شناسایی شده نشان می دهد که این راهبردها در تمامی ابعاد ورزش حرفه ای نمود یافته است. این مسئله گویای آن است که تلاش های نظام مند و منظمی در جهت پایداری مالی در ورزش حرفه ای صورت نگرفته است، چرا که راهبردهای شناسایی شده نشان دهنده نیاز به ارتقای حیطه های مختلفی از ورزش حرفه ای از جمله حیطه های فرهنگی، انسانی، مدیریتی، زیرساختی و نظارتی می باشد. همچنین بهبود پایداری مالی در ورزش حرفه ای مستلزم وجود برنامه ها و تلاش های همه جانبه در جهت ارتقای حوزه های مختلف می باشد. از این رو پیشنهاد می گردد تا جهت بهبود پایداری مالی، مدیران سازمان ها و باشگاه ها تفکرات تک بعدی را کنار بگذارند  و به صورت جامع به مدیریت این مسئله اقدام نمایند.

تحقیق حاضر مشخص نمود که ایجاد سامانه یکپارچه ثبت و پرداخت قراردادهای بازیکنان در ورزش حرفه ای کشور مهمترین راهبرد در جهت پایداری مالی در ورزش حرفه ای کشور است. از طرفی برخی راهبردهای دیگر از جمله بهبود نظارت ها بر مسائل مالی باشگاه های حرفه ای کشور به عنوان راهبردهایی مهم در این زمینه مشخص گردید. به این مسئله در برخی تحقیقات انجام شده از جمله ووپل (2011)، لورورس و همکاران (2018) و مادن (2015) اشاره شده بود. عدم نظارت در ثبت و پرداخت قراردادهای بازیکنان سبب می گردد تا بدهی های مالی برای باشگاه های ورزشی شکل گیرد و ادامه این روند موجب اختلال در مسائل اقتصادی باشگاه ها شود. از طرفی عدم نظارت در ثبت و پرداخت قراردادهای بازیکنان خارجی سبب گردیده است تا مشکلات عمده ای برای باشگاه های حرفه ای کشور ایجاد گردد. این در حالی است که عدم شفافیت در جهت میزان و پرداخت قراردادها سبب گردیده است تا مسائل مالی در ورزشی حرفه ای دچار ابهامات اساسی باشد. با توجه به نتایج تحقیق حاضر پیشنهاد می گردد تا با ایجاد سامانه یکپارچه ثبت و پرداخت قراردادهای بازیکنان در ورزش حرفه ای کشور و نظارت بر حسن  عملکرد این سامانه، وضعیت مالی در ورزش حرفه ای را آشکار و ابهامات فوق را رفع نماید.

همچنین نتایج تحقیق حاضر نشان داد که برون سپاری فعالیت های بازاریابی در ورزش حرفه ای کشور به  سازمان ها و گروه های خبره داخلی و خارجی یکی دیگر از راهبردهای مهم در پایداری مالی در ورزش حرفه ای می باشد. توجه به برون سپاری در تحقیقات مختلفی از جمله دیتل و همکاران (2017) و پارک و مورگان (2017) مدنظر قرار گرفته بود. بدون شک استفاده از روش­های سنتی در بازاریابی در ورزش حرفه ای ایران سبب خواهد گردید تا نتوان انتظارات مدنظر را کسب نمود. از طرفی برون­سپاری فعالیت­های بازاریابی در ورزش حرفه ای سبب می­گردد تا سبک­های بازاریابی جدید و نوین که در خارج از ورزش در حال اجرا می­باشد، وارد ورزش گردد و به نوعی ضریب اطمینان اثربخشی فعالیت­های بازاریابی در ورزش حرفه ای بهبود یابد. برون­سپاری فعالیت­های بازاریابی در ورزش حرفه ای سبب می­گردد تا متخصصان امر بازاریابی به صورت تخصصی به ارتقای وجه ورزش حرفه ای در سطح جامعه اقدام نمایند و چرخه اقتصادی این ورزش را به حرکت درآورند. از این رو پیشنهاد می­گردد تا قبل از برگزاری رویدادها و لیگ های ورزشی در کشور با ارائه فراخوان و بررسی رزومه شرکت­های متقاضی حضور در این مسابقات به انتخاب مناسب­ترین سازمان­ها و شرکت­های فعال در حوزه بازاریابی اقدام شود.

به علاوه، نتایج تحقیق حاضر نشان داد که توجه به برخی ابعاد قانونی به عنوان یک مسئله مهم در راهبردهای شناسایی شده در جهت پایداری مالی در ورزش حرفه­ای ایران حائز اهمیت است. این راهبردها شامل ایجاد قوانین منسجم در جهت پایداری مالی در ورزش حرفه ای کشور، ایجاد فشار بر باشگاه های متخلف در امور مالی به واسطه قدرت سازمان های داخلی و خارجی و سیاست های کنترل تورم در ورزش حرفه ای با به کارگیری ابزار مالی مؤثر پولی بود. این مسئله در تحقیقاتی از جمله مولر و همکاران (2012) و اسچوبرت و هامیل (2018) اشاره شده بود. به نظر می رسد ایجاد یک چارچوب قانونی مدون در جهت توجه به مسائل مالی می تواند نقش مهمی در پایدارسازی منابع مالی در ورزش حرفه ای ایران داشته باشد. از طرفی نبود سازوکارهای مناسب در جهت ایجاد فشار بر ساختار ورزش حرفه ای ایران در مسیر درآمدزایی سبب گردیده است تا خلا قانونی در زمینه هدایت ورزش حرفه ای کشور در مسیر تعالی پایداری مالی بیش از پیش درک گردد.

 

نتایج تحقیق حاضر نشان داد که بهبود وضعیت پاسخگویی اجتماعی باشگاه های حرفه ای کشور  در حوزه مالی به عنوان یک راهبرد کلیدی دیگر در مسیر پایداری مالی در ورزش حرفه ای ایران می باشد. این مسئله در تحقیق بینگهام و والترز (2013) اشاره شده بود. بدون شک پاسخگویی اجتماعی باشگاه های حرفه ای می تواند منجر به ایجاد اعتبار و اعتماد عمومی به مقوله ورزش حرفه ای گردد که بهره گیری از این اعتماد و اعتبار می تواند زمینه جهت پایداری مالی در ورزش حرفه ای را فراهم نماید. به عبارتی، این راهبرد سعی در ایجاد منابع مالی پایدار به واسطه ارتقای اعتماد عمومی به ورزش حرفه ای دارد.

نتایج تحقیق حاضر همچنین مشخص نمود که برخی راهبردهای شناسایی شده تاکیدی بر مسائل آموزشی و انسانی در این زمینه دارد. به صورتی که راهبردهایی از جمله جذب و پرورش نیروی انسانی خبره و آگاه در حوزه مالی و اقتصاد در ورزش حرفه ای، افزایش مهارت های مالی و درآمدزایی مدیران و کارشناسان سازمان های ورزشی و باشگاه های حرفه ای و همچنین ایجاد و ارائه بسته های تشویقی به باشگاه ها و سازمان های پیشرو در جهت دستیابی به پایداری مالی از جمله این راهبردها بودند. این مسئله در تحقیقات اسمیت و اسنوکا (2014)، فولکس (2012) و برون (2012) اشاره شده بود. به نظر می رسد بهبود مهارت های فنی و انسانی در جهت پایدارسازی منابع مالی در ورزش حرفه ای ایران در پاسخ به خلاهای موجود در این حوزه و نبود شواهد فنی و اجرایی مناسب در این مورد می باشد. از طرفی توجه به مسائل انسانی، آموزشی و انگیزش در جهت پایدار مالی در ورزش حرفه ای می تواند بستر فکری مناسبی در این زمینه ایجاد نماید.

مسائل مالی در توسعه ورزش حرفه ای، بسیار مهم می باشد. به عبارتی، وجود منابع مالی به عنوان چرخه محرکه ورزش حرفه ای است. از طرفی امروزه خلا منابع مالی در باشگاه ها و سازمان های ورزشی به شکل قابل توجه ای نمایان می گردد. این مسئله سبب شده تا انتظارات از سازمان های دولتی جهت حمایت های مالی از سازمان ها و باشگاه های ورزشی افزایش یابد. این در حالی است که باشگاه ها و سازمان های ورزشی به عنوان مراکز مهم در ورزش حرفه ای تلاشی منظم در جهت بهبود مسائل مالی و دستیابی به پایداری مالی را انجام نمی دهند. تحقیق حاضر با بهبود برخی شواهد علمی در این حوزه و ارتقای دانش در زمینه پایداری مالی در ورزش حرفه ای، راهبردهایی را جهت دستیابی به این امر ارائه داده است. به طور حتم دستیابی به پایداری مالی در ورزش حرفه ای ایران به علت فقدان زیرساخت های فنی و مدیریتی لازم سخت و دشوار می باشد، اما توجه به راهبردهای عرضه شده در این تحقیق می تواند مسیر دستیابی به پایداری مالی در ورزش حرفه ای ایران را هموارتر سازد.

  • منابع

    • خیابانی، ناصر؛ کریمی، سعید و موتمنی، مانی. (1391). «بررسى پایدارى مالى دولت ایران با روش همجمعی چندجانبه». برنامه ریزی و بودجه. 17(1)، صص 73-89.
    • زارعی، ژاله. (1389). «ارزیابی پایداری مالی در اقتصاد ایران». تازه های اقتصاد. 130،صص 56-58.
    • Asgarian, F; Faraji dana, A; Godarzi, M; Jafary, A. (2005). “Study of Economic Status of Iran's Sports Industry in 1998 and 2001”. Move, 24(24), 25-43. (Persian).
    • Coates, D., & Humphreys, B. R. (2007). “Ticket prices, concessions and attendance at professional sporting events.International Journal of Sport Finance, 2(3), 161.
    • Dietl, H. M., Özdemir, A., & Schweizer, N. (2017). “Outsourcing sports sponsorship activities: a multi-theoretical approach.Sport, Business and Management: An International Journal, 7(1), 77-96.
    • Do mar, E. D. (1944). The burden of the debt and the national income. American Economic Review, 798 -827.
    • Edwards, S. (2003). “Debt relief and fiscal sustainabilityReview of World Economics, 139(1), 38-65.
    • Emery, P. (2010). Past, present, future major sport event management practice: The practitioner perspective. Sport management review, 13(2), 158-170.
    • Huang, J., Roberts, H., & Tan, E. K. (2018). “The Impact of Media Sentiment on Firm Risk”. Corporate Investment and Financial Policies.
    • Iorwerth, H., Tomkins, P., & Riley, G. (2018). “Financial Doping in the English Premier League.Sport, Ethics and Philosophy, 12(3), 272-291.
    • Madden, P. (2015). “Welfare economics of “Financial Fair Play” in a sports league with benefactor owners. Journal of Sports Economics, 16(2), 159-184.
    • Mules, T., & Dwyer, L. (2005). Public sector support for sport tourism events: The role of cost-benefit analysis.Sport in Society, 8(2), 338-355.
    • Müller, J. C., Lammert, J., & Hovemann, G. (2012). The financial fair play regulations of UEFA: an adequate concept to ensure the long-term viability and sustainability of European club football?International journal of sport finance, 7(2).
    • Park, J. E., & Morgan, R. M. (2017). Outsourcing Marketing and Organizational Learning: Managing Customer Relationship Management. Journal of Marketing Thought, 4(1), 27-45.
    • Rubio, M., & Carrasco-Gallego, J. A. (2014). Macroprudential and monetary policies: Implications for financial stability and welfare. Journal of Banking & Finance, 49, 326-336.
    • Schubert, M., & Hamil, S. (2018). Financial Doping and Financial Fair Play in European Club Football Competitions. In The Palgrave Handbook on the Economics of Manipulation in Sport (pp. 135-157). Palgrave Macmillan, Cham.
    • Vöpel, H. (2011). Do we really need financial fair play in european club football? an economic analysis. CESifo DICE Report, 9(3), 54-59.
    • Yuen, B. (2008). “Sport and urban development in Singapore.Cities, 25(1), 29-36.