نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 1. دانشجوی دکتری مدیریت ورزشی، دانشگاه شمال (نویسنده مسئول) E-mail : f.kotobe@yahoo.com
2 2. دانشیار دانشگاه شمال
3 3. دانشجوی دکتری تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه اردکان
چکیده
یکی از حوزه های مهم مرتبط با مسئله بزهکاری جوانان، حوزه اوقات فراغت و به طور خاص فعالیت بدنی است. بدین سبب، در مطالعه حاضر رابطه گذراندن اوقات فراغت با گرایش به بزهکاری در دانشجویان پسر دانشگاه یزد با تاکید بر فعالیت های ورزشی بررسی شد. روش این تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی می باشد که به شکل میدانی انجام گرفت. از بین کل جامعه آماری تحقیق، بر اساس روش نمونه گیری تصادفی و با توجه به جدول مورگان تعداد 364 فرد فاقد بیماری های روانی به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. اطلاعات لازم توسط پرسشنامه ها- بعد از تایید روایی و اعتبار آنها- جمع آوری گردیدند و توسط آزمون های آماری پیرسون، رگرسیون و تحلیل عاملی در سطح معنی داری 05/0=α مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیشترین ابعاد بزهکاری دانشجویان به ترتیب در بعد خرابکاری قوی، دزدی و تقلب، خرابکاری ضعیف و در نهایت کجروی فرهنگی بوده است. همچنین، بین اوقات فراغت سازمان نیافته و بزهکاری رابطه معنی دار مثبت مشاهده گردید. نتایج مدل رگرسیونی نشان داد که وقت تلف کردن، جامعه پذیری بدون نظارت و اوقات فراغت سازمان یافته با همدیگر 37 درصد از تغییرات بزهکاری دانشجویان را تبیین کرده است. بدین ترتیب، افزایش فعالیت های اوقات فراغتی سازمان یافته با نظارت اجتماعی موجب کاهش گرایش به بزهکاری در دانشجویان می شود.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
The Relationship between Leisure time and Delinquency Trends in Male Students with an Emphasis on Sporting Activities
نویسندگان [English]
- Fereshteh Kotobi 1
- Mohammad Hossein Razavi 2
- Hassan Naghizadeh 3
1 Ph.D. student in Sport Management, University of Shomal, Mazandaran
2 Ph.D., Assistant Professor in Sport Management, University of Shomal, Mazandaran
3 Ph.D. students in Physical Education and Sport Sciences, University of Ardakan, Iran
چکیده [English]
One of the key areas related to juvenile delinquency is leisure time and in particular physical activity.Thus, the present study was to investigate the relationship between leisure time and delinquency trends in male students of Yazd University with an emphasis on sporting activities.
Descriptive research method is correlation Field was conducted in the form of the fieldwork. The population of the study is based on random sampling and according to Morgan table 364 healthy subjects were selected as sample. Information gathered by the questionnaire, after confirming the validity and reliability and they were analyzed by Pearson statistical test, regression and factor analysis at a significance level of α = 0/05.
The results showed that most of the student’s delinquency has been order in the strong vandalism, theft, fraud, poor vandalism and finally the cultural deviations. Also, between unorganized leisure time and delinquency was positive correlation. Regression model showed that Idle, unsupervised socialization and organized leisure time together is explained the 37% of the variation in delinquency students.
Thus, the increase in organized leisure activities to gether with social supervision causing tends will reduce delinquency in students.
کلیدواژهها [English]
- Leisure time
- Delinquency
- Students
- Sporting activities and Yazd University
رابطه گذراندن اوقات فراغت دانشجویان با گرایش آنها به بزهکاری با تاکید بر فعالیت های ورزشی
فرشته کتبی[1]
سید محمد حسین رضوی[2]
حسن نقی زاده[3]
تاریخ دریافت مقاله: 8/4/1393
تاریخ پذیرش مقاله:15/5/1393
مقدمه
اوقات فراغت و نحوه گذران آن از مباحثی است که پس از انقلاب صنعتی به موضوعی مهم بدل شده است. پس از انقلاب صنعتی، دسترسی فزاینده انسان به فن آوری جدید باعث شده است اوقات فراغت در هفته تا حدود دو برابر افزایش یابد.(امیرتاش،37:1383) انجمن بین المللی جامعه شناسی، فراغت را چنین تعریف نموده است : « فراغت عبارت است از اشتغالاتی که فرد به میل خود برای استراحت یا تفریح و یا به منظور توسعه آگاهی و فراگیری غیر انتفاعی و مشارکت اجتماعی، داوطلبانه بعد از رهایی از الزامات شغلی – خانوادگی، مذهبی و اجتماعی بدان می پردازد.(نمازی زاده،64:1379) هوگو ون در پل[4] اوقات فراغت را از زمان هایی که انسان به دنبال نیازهای ضروری زندگی است، جدا می کند و آن را زمانی می داند که فرد می تواند آزادانه فعالیت های خود را انجام دهد.(راجک،47،2006) نحوه گذراندن اوقات فراغت باتوجه به عواملی از قبیل سن، شغل، میزان تحصیلات، علاقه، وضعیت درآمد، محل زندگی، تعداداعضای خانواده، دسترسی به امکانات گذاران اوقات فراغت و دیگر عوامل مختلف تاثیرگذار، تغییر می کند.(صفانیا،127:1379) اوقات فراغت به عنوان یک الگوی منظم رفتاری، خودرا به افراد جامعه تحمیل می کند و در مقیاس یک نهاد اجتماعی کارکرد متفاوتی دارد. براین اساس به عنوان یک نهاد اجتماعی، نیازهای اجتماعی افراد جامعه راتامین می کند. گذران مناسب اوقات فراغت وسیله موثری برای پرورش توان فکری، جسمی واخلاقی افراد بوده و عاملی برای جلوگیری ازکجروی های اجتماعی واخلاقی است.(تندنویس،151:1378) در کشور ما به اوقات فراغت مردم کمتر توجه شده و علت این امر آن است که اوقات فراغت هنوز جایگاه واقعی خود را در جامعه پیدا نکرده است. به بیان دیگر، برنامه ریزی های مسئولان و خانواده ها برای اوقات فراغت دانشجویان نا کافی است و رضایت خاطر آنها را تأمین نمی کند که همه این شرایط در بعدی، منشاء انحرافات اجتماعی و اخلاقی خواهد شد.از سوی دیگر، اطلاعات آماری نشان می دهند رشد بزهکاری که مرتبط با سنین جوانی می باشد، در سال های اخیر در حال افزایش است.(علیوردی نیا ،133:1387) البته، فعالیت های مفید و سازنده ای نیز جهت سپری کردن اوقات فراغت وجود دارد که ورزش و تربیت بدنی، یکی از فعالیت های مثبت و سازنده در پر کردن اوقات فراغت دانشجویان به شمار می آید.
در زمینه اوقات فراغت پژوهش های متعددی در داخل و خارج کشور انجام شده است؛ از جمله لطفی کاشانی و وزیری، طی پژوهشی که برروی 222 دانشجوی دختر و پسر انجام دادند گزارش کردند که 16 شیوه گذران اوقات فراغت رایج در بین این دانشجویان به ترتیب اولویت عبارت اند از: گوش کردن به موسیقی، مطالعه کتاب، گردش، تماشای تلویزیون، خوابیدن، بیکاری، خواندن روزنامه، گردش با دوستان، ورزش، خواندن مجله، تماشای فیلم های ویدیویی، گوش دادن به رادیو، کارهای هنری ورفتن به سینما و تئاتر که این نشان دهنده آن است که در جامعه مورد پژوهش، ورزش کردن در اولویت نهم گذران اوقات فراغت قراداد.(لطفی کاشانی28:1374) خواجه نوری و هاشمی نیا، رابطه اوقات فراغت و بزهکاری را در دانش آموزان دبیرستانی شهر شیراز بررسی کرده اند و نشان داده اند که بین فعالیت های اوقات فراغتی سازمان یافته و رفتارهای بزهکارانه رابطه منفی وجود دارد، اما بین فعالیت های فراغتی سازمان نیافته و بزهکاری رابطه معنادار مثبتی دیده نمی شود. نتایج این تحقیق نشان داد که چهار متغیر وقت تلف کردن، جنسیت، جامعه پذیری بدون نظارت و اوقات فراغت سازمان یافته بر روی هم 23 درصد تغییرات متغیر بزهکاری را تبیین کرده اند.(خواجه نوری،31:1389) احمدی و همکاران، نشان داده اند که بین نحوه اوقات فراغت و بزهکاری رابطه معناداری وجود دارد.(احمدی،193:1380) مشکانی و مشکانی، در مطالعه خود بر روی گروهی از جوانان شهر تهران بین گذران اوقات فراغت و بزهکاری رابطه معنی داری نیافتند. (مشکانی3:1381) علیوردی نیا و آرمان مهر، در مطالعه خود دریافته اند که افزایش مشغولیت ورزشی به عنوان سبک زندگی با افزایش بزهکاری رابطه مثبت و معناداری داشته است.(علیوردی نیا،28:1387) واگنر[5] و همکاران، در مطالعه خود نشان دادند که به دلیل فقدان منابع اوقات فراغت برای برخی از گروه های اقلیتی، درگیر شدن جوانان در فعالیت های اوقات فراغتی سالم محدود شده است. لذا بسیاری از جوانان وقت خود را در خیابان ها سپری می کنند.(واگنر،249:2006) اسمیت[6] و همکاران نشان دادند که شیوه زندگی بزهکارانه در دوران کودکی رابطه معنی داری با بزهکاری در دوران نوجوانی افراد دارد.(اسمیت،224:2001)
با توجه به موارد ذکر شده می توان گفت که عدم توجه و جدی نگرفتن مسئله اوقات فراغت بویژه در میان جوانان و نوجوانان، آنان را به رفتارهای ناهنجار، بی بند و باری و گرایش به رفتارهای مغایر با معیارهای اجتماعی و فرهنگی حاکم در جامعه می کشاند.
روش شناسی پژوهش
روش تحقیق حاضر توصیفی از نوع همبستگی می باشد که به شکل میدانی انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق حاضر را دانشجویان پسر مقطع کارشناسی دانشگاه یزد در نیمسال اول سال تحصیلی 93-1392 تشکیل دادند. از بین کل حجم جامعه آماری تحقیق بر اساس روش نمونه گیری تصادفی و با توجه به جدول مورگان تعداد 364 نفر فاقد بیماری های روانی بعنوان حجم نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات لازم، از پرسشنامه های اوقات فراغت و بزهکاری شد. پرسش نامه اوقات فراغت مشتمل بر 23 گویه در قالب 3 بخش(شخصی، فراغتی و ورزشی) بود. پرسش نامه بزهکاری شامل 20 گویه در چهار بعد خرابکاری قوی، کجروی فرهنگی، خرابکاری ضعیف و دزدی و تقلب بود. روایی محتوایی و صوری پرسشنامه های فوق توسط 30 نفر از متخصصان مورد بررسی و تایید قرار گرفت. همچنین در یک مطالعه مقدماتی تعداد 150 پرسشنامه در بین دانشجویان توزیع شد و با استفاده از آلفای کرونباخ میزان پایایی پرسشنامه ها به ترتیب برای پرسشنامه های اوقات فراغت 91/0 و بزهکاری 86/0 بدست آمد. در مرحله بعد با توجه به هماهنگی های انجام شده و با توجیه دانشجویان، پرسشنامه و پاسخنامه ها به تعداد نمونه تحقیق توسط یک تیم تحقیق بین دانشجویان هر دانشکده با توجه به جمعیت دانشجویان پسر هر دانشکده توزیع و پس از تکمیل جمع آوری شدند. داده های جمع آوری شده با استفاده از آزمون های آماری توصیفی و استنباطی در سطح معنی داری 05/0p< با استفاده از بسته نرم افزاری Spss 23 و لیزرل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته های تحقیق
جدول شماره1، ویژگی های جمعیت شناختی جامعه مورد مطالعه را نشان می دهد.
جدول 1: آماره های توصیفی ویژگی های جمعیت شناختی جامعه مورد مطالعه
|
شاخص ویژگی ها |
تعداد |
درصد(%) |
||
|
جنسیت |
مرد |
364 |
100 |
|
|
سن(میانگین و انحراف استاندارد) |
51/2±20 |
----- |
||
|
تاهل |
متاهل |
72 |
78/19 |
|
|
مجرد |
292 |
22/80 |
||
|
وضعیت اقتصادی خانواده |
ضعیف |
47 |
91/12 |
|
|
متوسط |
150 |
21/41 |
||
|
خوب |
136 |
36/37 |
||
|
عالی |
31 |
52/8 |
||
|
مقطع تحصیلی |
کارشناسی |
364 |
100 |
|
|
وضعیت اشتغال |
شاغل غیر رسمی |
51 |
01/14 |
|
|
غیرشاغل |
313 |
99/85 |
||
|
وضعیت سکونت |
خوابگاهی |
327 |
84/89 |
|
|
شخصی |
37 |
16/10 |
||
|
سابقه ورزشی |
کمتر از 1 سال |
199 |
67/54 |
|
|
1 الی 3 سال |
125 |
34/34 |
||
|
بالای 3 سال |
40 |
99/10 |
||
در جدول شماره2، نتایج آمار توصیفی و استنباطی مربوط به توصیف نحوه گذران اوقات فراغت دانشجویان از لحاظ زمان، مقدار، نگرش نسبت به جایگاه ورزش در پرکردن اوقات فراغت، تاثیر آن بر فعالیت های شغلی و علمی و میزان رضایتمندی از برنامه های ورزشی دانشگاه و مسئولان امر، نشان داده شده است.
جدول 2: نتایج آمار توصیفی و آزمون خی دو در مورد گویه های اوقات فراغت دانشجویان
|
گویه ها |
گزینه انتخابی غالب |
فراوانی |
درصد |
p |
|
|
1- آیا اوقات فراغت دارید؟ |
بلی |
311 |
44/85 |
43/83 |
000/0* |
|
2- چه مدت ازشبانه روزاوقات فراغت دارید؟ |
1 تا 2 ساعت |
177 |
63/48 |
46/9 |
520/0 |
|
3- اوقات فراغت شمادرچه زمانی ازشبانه روزاست؟ |
ساعت 21-18 |
135 |
08/37 |
73/92 |
000/0* |
|
4- پیشنهاد می کنید برنامه هایی که جهت گذراندن اوقات فراغت شما مهیا می شود درچه زمانی از شبانه روز باشد؟ |
16 تا 20 |
120 |
97/32 |
21/94 |
000/0* |
|
5- کدام یک ازروزهای هفته رابرای اجرای اوقات فراغت مناسب می دانید؟ |
پنجشنبه |
135 |
08/37 |
17/112
|
000/0*
|
|
6- نظرتان نسبت به ورزش به عنوان وسیله مناسب به منظور پرکردن اوقات فراغت چیست؟ |
خوب |
146 |
11/40 |
25/115 |
000/0* |
|
7- به نظر شما اجرای ورزش در دانشگاه به چه صورت باشد مفیدتراست؟ |
آموزش پایه و همگانی |
197 |
12/54 |
86/92 |
000/0* |
|
8-آیاشمادانشجویان را به ورزش کردن ترغیب می کنید؟ |
بلی |
248 |
85/67 |
10/65 |
000/0* |
|
9- نحوه گذراندن اوقات فراغت برروی فعالیت های شغلی ودرسی چه اثری داشته است؟ |
مثبت |
267 |
35/73 |
54/82 |
000/0* |
|
10- آیا ازگذراندن اوقات فراغت خودراضی هستید؟ |
بلی |
178 |
90/48 |
73/91 |
635/0 |
|
11- درصورتی که امکانات ورزشی مورد نظر در اختیارتان باشد، چندساعت از اوقات فراغتتان را به این امراختصاص می دهید؟ |
سه ساعت |
258 |
88/70 |
63/77 |
000/0* |
|
12- به نظر شما برنامه های دانشگاه برای پر کردن اوقات فراغت دانشجویان در چه حدی است؟ |
متوسط |
123 |
77/33 |
31/12 |
02/0* |
|
13- دانشگاه چند ساعت از اوقات فراغت شبانه روزی شما را به نحومطلوب پر می کند؟ |
یک ساعت |
96 |
37/26 |
58/63 |
01/0* |
|
14-برنامه های ورزشی دانشگاه چند ساعت از اوقات فراغت شما را پر می کند؟ |
دو ساعت |
88 |
18/24 |
93/101 |
01/0* |
|
15- درصورتی که اوقات فراغت خود را با ورزش می گذرانید،آیاتحت نظرمربی به ورزش می پردازید؟ |
بلی |
154 |
30/42 |
32/9 |
061/0 |
|
16- ارزیابی شما از مربی و مربیانی که تاکنون داشته اید به چه صورت است؟ |
خوب |
92 |
27/25 |
67/81 |
000/0* |
|
17- مسئولان ورزشی دانشگاه که مسئولیت برنامه ریزی گذراندن اوقات فراغت شما را از طریق ورزشی دارند تا چه حد واجد شرایط اجرایی هستند؟ |
خوب |
113 |
04/31 |
33/121 |
02/0* |
|
18- به نظرشما فعالیت های ورزشی در میان سایرفعالیت هابرای گذران اوقات فراغت دانشجویان دراولویت چندم است؟ |
دوم |
143 |
28/39 |
42/102 |
000/0* |
|
19- ارزیابی شما از برنامه ورزشی دانشگاه برای گذران اوقات فراغت دانشجویان چگونه است؟ |
متوسط |
79 |
70/21 |
21/90 |
02/0* |
|
20- میزان دستیابی به شادابی وسلامتی جسم و روان درنتیجه گذران اوقات فراغت شما با ورزش چقدراست؟ |
خیلی خوب |
109 |
94/29 |
69/117 |
01/0* |
|
21- میزان رضایت ازامکانات ووسایل ورزشی دانشگاه برای گذران اوقات فراغت چقدراست؟ |
متوسط |
110 |
22/30 |
33/99 |
000/0* |
|
22- میزان رضایت ازکل برنامه های دانشگاه (ورزشی،مذهبی،هنری،فرهنگی و ...) برای گذران اوقات فراغت دانشجویان چقدراست؟ |
متوسط |
117 |
14/32 |
57/72 |
03/0* |
|
23- میزان ارتباط وهماهنگی بین برنامه های گذران اوقات فراغت با برنامه های آموزشی چقدراست؟ |
متوسط |
93 |
55/25 |
18/52 |
000/0* |
جدول شماره 3 نشان دهنده آن است که بیشترین بزهکاری دانشجویان مربوط به بعد خرابکاری قوی(با میانگین 95/11 و انحراف معیار 19/6) می باشد. دزدی و تقلب، دومین بعد مهم را تشکیل داده است.( با میانگین 78/5 و انحراف معیار 60/2) بعد خرابکاری ضعیف (با میانگین 41/4 و انحراف معیار 70/3) سومین بعد و کجروی فرهنگی(با میانگین 27/4 و انحراف معیار 04/3) چهارمین بعد را تشکیل داده است.
جدول 3: میانگین و انحراف معیار پاسخ گویان بر حسب گویه های بزهکاری
|
نام گویه |
انحراف معیار ± میانگین |
نام گویه |
انحراف معیار ± میانگین |
|
صدمه به گوشی، کیوسک تلفن های عمومی |
89/0± 71/1 |
فرار از دانشگاه |
91/0± 77/0 |
|
صدمه به مجسمه های نصب شده در میدان ها |
77/0± 64/0 |
فرار از خانه |
64/0± 47/1 |
|
آسیب به علایم ترافیک و تابلوهای راهنمایی و رانندگی |
27/0± 76/0 |
توهین به همکلاسی ها |
49/1± 03/2 |
|
آسیب زدن به صندوق های پستی، صدقات..... |
51/0± 75/0 |
بعد کجروی فرهنگی بزهکاری |
04/3± 27/4 |
|
شکستن شیشه اماکن عمومی |
66/0± 81/0 |
نوشتن یا نقاشی بر روی صندلی کلاس |
94/0± 07/1 |
|
آسیب به اتومبیل های کنار خیابان |
37/0± 89/0 |
شکستن یا نوشتن بر روی تنه یا شاخه درختان |
97/0± 68/0 |
|
صدمه به اموال دیگران |
39/0± 12/1 |
راه رفتن بر روی چمن های پارک ها |
79/1± 66/2 |
|
آسیب به سیستم گرمایشی دانشگاه |
42/0± 74/0 |
بعد خرابکاری ضعیف بزهکاری |
70/3± 41/4 |
|
خرد کردن لامپ روشنایی معابردانشگاه |
57/0± 32/1 |
برداشتن وسایل دوستان |
89/0± 97/1 |
|
پاره کردن تصاویر کتاب ها یا مجلات |
47/0± 96/0 |
برداشتن وسایل دانشگاه |
60/0± 92/0 |
|
پاره کردن صندلی وسایل حمل و نقل عمومی |
87/0± 54/1 |
تقلب در امتحانات |
11/1± 89/2 |
|
بعد خرابکاری قوی بزهکاری |
19/6 ± 95/11 |
بعد دزدی و تقلب بزهکاری |
60/2 ± 78/5 |
|
بزهکاری کلی 53/15± 41/26 |
|||
جدول شماره 4، ابعاد بزهکاری دانشجویان را بر اساس تکنیک آماری تحلیل عاملی نشان می دهد. بزهکاری دارای چهار بعد اساسی است. بعد اول، خرابکاری قوی است. با توجه به جدول، پاره کردن تصاویر کتاب ها یا مجلات با بالاترین بار عاملی(ضریب عاملی=795/0) بیشترین سهم را در تشکیل این بعد داشته است. دومین بعد بزهکاری کجروی فرهنگی است. سومین شاخص این بعد توهین به همکلاسی ها نشان دهنده آن است که این متغیر بیشترین بار عاملی (ضریب عاملی=703/0) را در تشکیل این بعد داشته است. سومین بعد بزهکاری، خرابکاری ضعیف است. اولین شاخص این بعد، نوشتن یا نقاشی بر روی صندلی کلاس، با ضریب عاملی(731/0) نشان دهنده اهمیت بالای این شاخص در این بعد است. در نهایت بعد چهارم تقلب یا دزدی بوده است. سومین شاخص آن یعنی، تقلب در امتحانات با ضریب عاملی(802/0) نشان دهنده اهمیت بالای این شاخص در این بعد بوده است.
جدول 4: نتایج تحلیل عاملی بزهکاری دانشجویان دانشگاه های استان یزد
|
گویه های بزهکاری |
عامل های بزهکاری |
ابعاد بزهکاری |
نتیجه آزمون KMO
|
|||
|
عامل اول |
عامل دوم |
عامل سوم |
عامل چهارم |
|||
|
صدمه به گوشی کیوسک تلفن های عمومی |
724/0 |
|
|
|
خرابکاری قوی |
87/0KMO= 01/0P= |
|
صدمه به مجسمه های نصب شده در میدان ها |
639/0 |
|
|
|
||
|
آسیب به علایم ترافیک و تابلوهای راهنمایی و رانندگی |
771/0 |
|
|
|
||
|
آسیب زدن به صتدوق های پستی، صدقات..... |
562/0 |
|
|
|
||
|
شکستن شیشه ی اماکن عمومی |
589/0 |
|
|
|
||
|
آسیب به اتومبیل های کنار خیابان |
533/0 |
|
|
|
||
|
صدمه به اموال دیگران |
618/0 |
|
|
|
||
|
آسیب به سیستم گرمایشی دانشگاه |
573/0 |
|
|
|
||
|
خرد کردن لامپ روشنایی معابردانشگاه |
627/0 |
|
|
|
||
|
پاره کردن تصاویر کتاب ها یا مجلات |
795/0 |
|
|
|
||
|
پاره کردن صندلی وسایل حمل و نقل عمومی |
611/0 |
|
|
|
||
|
فرار از دانشگاه |
|
541/0 |
|
|
کجروی فرهنگی |
|
|
فرار از خانه |
|
589/0 |
|
|
||
|
توهین به همکلاسی ها |
|
703/0 |
|
|
||
|
نوشتن یا نقاشی بر روی صندلی کلاس |
|
|
731/0 |
|
خرابکاری ضعیف |
|
|
شکستن یا نوشتن بر روی تنه یا شاخه درختان |
|
|
419/0 |
|
||
|
راه رفتن بر روی چمن های پارک ها |
|
|
570/0 |
|
||
|
برداشتن وسایل دوستان |
|
|
|
436/0 |
دزدی و تقلب |
|
|
برداشتن وسایل دانشگاه |
|
|
|
617/0 |
||
|
تقلب در امتحانات |
|
|
|
802/0 |
||
جدول شماره 5 نشان می دهد که بیشترین ضریب همبستگی (64/0) بین ابعاد اوقات فراغت و میزان بزهکاری دانشجویان مربوط به وقت تلف کردن بوده است. سطح معنی داری این بعد نشان می دهد که رابطه نسبتا قوی بین این دو متغیر وجود دارد. اگرچه فعالیت های فراغتی سازمان یافته دارای رابطه معنی دار نبوده اند، اما در تحلیل رگرسیونی با کنترل سایر متغیرها دارای رابطه معنی دار می باشد. همچنین مشاهده می شود که به جز متغیر فوق، ابعاد مختلف دیگر اوقات فراغت که همگی در این ویژگی تحت نظارت اجتماع نمی باشد، با بزهکاری دانشجویان رابطه مثبت داشتند. به بیان دیگر، هر چه دانشجویان در فعالیت های سازمان یافته بیشتر شرکت کنند، کمتر در فعالیت های بزهکارانه درگیر می شوند.
جدول 5: رابطه بین محورهای مختلف اوقات فراغت با بزهکاری دانشجویان
|
متغیر |
ضریب r |
سطح معنادری |
|
فعالیت های فراغتی سازمان یافته |
28/0- |
143/0 |
|
جامعه پذیری بدون نظارت |
47/0 |
000/0 |
|
وقت تلف کردن |
64/0 |
000/0 |
|
سرگرمی منفعلانه |
31/0 |
021/0 |
|
ورزش های غیررقابتی |
46/0 |
030/0 |
|
شیوه های تغذیه و مد |
51/0 |
000/0 |
نتایج جدول شماره 6 نشان می دهد که 37 درصد بزهکاری دانشجویان توسط متغیر اوقات فراغت تبیین می شود. با توجه به ضریب همبستگی چندگانه در مرحله سوم که برابر با 61/0 و ضریب تعیین مساوی 37/0 شده است، می توان بیان داشت که 63 درصد از تغییرات بزهکاری دانشجویان(واریانس باقی مانده) تحت تاثیر سایر متغییرها می باشد. نتایج جدول گویایی این واقعیت است که هرچه دانشجویان بیشتر وقت خود را در فعالیت های بی هدف در خانه و یا در اجتماع بگذرانند، احتمال آنکه رفتارهای بزهکارانه در آنها افزایش یابد، بیشتر خواهد بود. به عبارتی، به ازای هر واحد در میزان وقت تلف کردن آنها، 36/0 بر میزان بیکاری آنها افزوده می شود. همچنین به ازای هر واحد افزایش در فعالیت های اوقات فراغتی بدون نظارت اجتماعی، 32/0 بر میزان بیکاری آنها افزوده می شود. در نهایت هر چه دانشجویان در فعالیت های اوقات فراغتی سازمان یافته شرکت کنند، 27/0- از میزان بزهکاری آنها کم می شود.
جدول 6: متغیرهای وارد شده در معادله رگرسیون برای تبیین واریانس بزهکاری دانشجویان
|
مراحل ورود متغیرها |
متغیرهای وارد به معادله |
R |
R2 |
مقدار F |
سطح معنی داری F |
بتا |
مقدار T |
سطح معنی داری T |
|
اول |
وقت تلف کردن |
421/0 |
177/0 |
36/48 |
000/0 |
361/0 |
81/9 |
000/0 |
|
دوم |
جامعه پذیری بدون نظارت |
508/0 |
300/0 |
41/60 |
015/0 |
320/0 |
21/7 |
025/0 |
|
سوم |
اوقات فراغت سازمان یافته |
610/0 |
372/0 |
42/53 |
000/0 |
273/0- |
17/5- |
000/0 |
بحث و نتیجه گیری
مطالعه حاضر به بررسی رابطه گذراندن اوقات فراغت با گرایش به بزهکاری در دانشجویان دانشگاه استان یزد با تاکید بر فعالیت های ورزشی پرداخته است. مطالعه حاضر نشان داد که بین فعالیت های اوقات فراغت و بزهکاری رابطه مثبت معنا داری وجود دارد که با نتایج تحقیقات احمدی و همکاران(1380)، مشکانی و مشکانی(1381) و علیوردی نیا و آرمان مهر(1387) همخوانی دارد.
همچنین، نتایج این تحقیق نشان داد دانشجویانی که در فعالیت های اوقات فراغتی سازمان یافته شرکت داشته اند، بزهکاری کمتری در میان آنها مشاهده می شود. نتایج تحقیقات خواجه نوری نیز یافته های این تحقیق را حمایت می کند.(خواجه نوری،31:1389) مطالعه حاضر نشان داد که سرگرمی های منفعلانه در جامعه آماری ما از اقبال زیادی برخوردار می باشد و هم سو با یافته های پژوهش های قبلی، گسترش فناوری های جدید ارتباطی و اطلاعاتی و ماهواره تا حد زیادی اوقات فراغت دانشجویان را پر کرده است.(لطفی کاشانی،28:1374) علاوه بر این، استقبال جوانان از فیلم های اکشن (خواجه نوری،31:1389) دال بر بالاتر بودن میانگین خرابکاری و خشونت دانشجویان در مطالعه حاضر می باشد. در این مطالعه، ورزش های غیر رقابتی با بزهکاری رابطه مثبت داشتند که با نتایج تحقیق خواجه نوری مطابقت و همخوانی دارد. از دیدگاه پژوهشگران این مطالعه، هم اکنون در جامعه شهری ورزش هایی همچون: بدنسازی، یوگا، ایروبیک و پیاده روی های عمومی در پارک ها و حاشیه خیابان ها به شدت در حال رواج هستند که این خود نتیجه دگرگونی در رفتارهای عینی و ذهنی جوانان است و پدیده ای متاثر از تحولات جهانی به شمار می آید.
همچنانکه گفته شد، فعالیت های سازمان یافته اوقات فراغتی با بزهکاری دارای رابطه منفی و فعالیت های سازمان نیافته دارای رابطه مثبت و معنا دار می باشند. از این رو، مسئولانی که به نوعی با امور دانشجویان سر و کار دارند، باید از یک سو، برنامه هایی را جهت مشارکت هر چه بیشتر دانشجویان در فعالیت های سازمان یافته اوقات فراغتی طراحی نمایند و از سوی دیگر، بر فعالیت های سازمان نیافته به نوعی نظارت داشته باشند. مسئولان دانشگاه ها باید به حل مشکلات روانی، عاطفی و اجتماعی جوانان توجه بیشتری را مبذول نمایند و با بستر سازی مناسب ورزشی در سطح دانشگاه ها بویژه برای دانشجویان پسر، از روند رو به رشد بزهکاری در این قشر جامعه جلوگیری کنند. علاوه بر اقدام مقام های مسئول در سطح دانشگاه ها، دانشجویان خود نیز باید از امکانات موجود حداکثر استفاده را ببرند و والدین با کسب آموزش های کافی پیرامون استفاده از اینترنت، رایانه، تلفن همراه و مدیریت گیرنده های ماهواره ای، نظارت اجتماعی بیشتری بر اوقات فراغت جوانانشان اعمال نمایند. هر چند که باید به نقش رسانه های گروهی برای فرهنگ سازی مناسب در این زمینه نیز توجه ویژه ای مبذول داشت.
منابع
- احمدی، ح ؛ مقدس، ع.ا. و خواجه نوری، ب (1380) "بررسی تطبیقی رفتار بزهکارانه دانش آموزان دبیرستان های نظام قدیم و جدید شهر شیراز". مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز. دوره 16، شماره 2.
- امیرتاش، علی محمد (1383) "فوق برنامه و اوقات فراغت با تاکید بر فعالیت ورزشی". المپیک. سال دوازدهم، شماره 2 .
- تندنویس، فریدون(1378) "جایگاه ورزش در اوقات فراغت دانشجویان کشور". حرکت. شماره 2.
- خواجه نوری، ب و هاشمی نیا، ف (1389) "رابطه اوقات فراغت و بزهکاری نمونه مورد مطالعه: دانش آموزان دبیرستانی شهر شیراز". مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد. بهار و تابستان 1389.
- صفانیا، علی محمد(1379) "نحوه گذران اوقات فراغت دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی با تاکید بر فعالیت های ورزشی". شماره 9 .
- علیوردی نیا، ا و آرمان مهر، و (1387) "فعالیت های ورزشی و بزهکاری: آزمون تجربی نظریه پیوند اجتماعی هیرشی". نشریه علوم حرکتی و ورزش. سال ششم، شماره 12.
- لطفی کاشانی، فرح و وزیری، شهرام(1374) "چگونگی گذران اوقات فراغت دانشجویان دختر و پسر دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن: طرح پژوهشی". معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رودهن.
- مشکانی، م.ر و مشکانی، ز (1381) "سنجش تاثیر عوامل درونی و بیرونی خانواده بر بزهکاری نوجوانان (آزمون تجربی نظریه ترکیبی کنترل اجتماعی و پیوند افتراقی)". مجله جامعه شناسی ایران. دوره چهار، شماره 2.
- نمازی زاده ، مهدی و سلحشور ، بهمن (1379) تربیت بدنی. تهران: انتشارات سمت
- Rojek ,E., Chris,A., Susan, M., Veal, A.J.(2006) A Handbook of Leisure Studies. London: Palgrave
- Smith, S., Kern, RM., Cuurlette, W.L., Mullis, F. (2001) “Lifestyle profiles and interventions for aggressive adolescents”. Journal of Individual Psychology, Vol. 57, NO. 3.
- Wegner, L., Alan JF. Martie M., Carl, L. (2006) “Leisure Boredorn and Substance Use among High School Students in South Africa”.Journal of Leisure Research, Vol. 38, NO.2.
)