نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
گروه تربیت بدنی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه ایلام، ایران
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیرات شیوع کووید-19 بر ورزش همگانی در ایران انجام شد. این پژوهش توصیفی- تحلیلی و از نوع میدانی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه افراد شرکت‌کننده در ورزش همگانی در ایران قبل از شیوع بیماری کووید-19 می‌باشد. برای گردآوری داده‌ها از «پرسشنامه استاندارد گروه بین‌المللی پژوهشگران کووید-19 و ورزش» استفاده شد که پایایی این پرسشنامه به روش آلفای کرونباخ (87/0 ) تعیین و روایی نیز پس از بررسی توسط تعدادی از اساتید متخصص در این زمینه مورد تأیید قرار گرفت. پرسشنامه مربوطه با کمک هیئت‌های ورزش همگانی به‌صورت الکترونیکی و آنلاین منتشر و تعداد 842 پرسشنامه از کل کشور به روش طبقه‌ای خوشه‌ای تکمیل و جمع‌آوری گردید و به‌عنوان نمونه پژوهش انتخاب شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش آمار توصیفی مانند میانگین، انحراف معیار، جداول و نمودارها و آمار استنباطی مانند آزمون ضریب همبستگی رتبه‌ای کندال و آزمون خی دو استفاده گردید.
نتایج پژوهش حاکی از این است که در زمان قرنطینه، 88 درصد اماکن سرپوشیده و 9/64 درصد اماکن روباز تعطیل بوده و 3/34 درصد افراد شغل خود را به دلیل شیوع کووید-19 از دست داده‌اند. تست کرونای 1/6 درصد ورزشکاران مثبت و 45 درصد هم هنوز تست نداده‌اند. همچنین نتایج نشان داد که بین تعداد جلسات و شدت تمرینات قبل از دوره کرونا و حین دوره کرونا تفاوت معناداری در ورزشکاران وجود دارد، ولی بین نتایج تست کووید-19 و میزان پایبندی به قوانین و پروتکل‌های بهداشتی تفاوت معناداری وجود ندارد. نتیجه‌گیری اینکه فعالیت‌های ورزشی به شدت تحت تأثیر کووید-19 قرار گرفته و کاهش یافته است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Effects of the Covid-19 on the Sport for All in Iran
نویسنده [English]
- Shamseddin Rezaei
Department of Physical Education, Ilam, Iran
چکیده [English]
The study is to investigate the the effects of the new 2019 coronavirus outbreak (Covid-19) on the sport for all in Iran. It was a descriptive and a kind of field study. The statistical population included all non-professional male and female athletes in Iran before the outbreak of Covid-19 disease. For data collection, the standard questionnaire of the International Group of Covid-19 and Sport Researchers was used. The reliability of this questionnaire was determined by Cronbach's alpha method (R=0/87) and its validity was confirmed after reviewing by a number of experts in this field. The questionnaire was distributed by public sports committees electronically and online and 842 completed questionnaires were collected from all over the country in a stratified and cluster method and selected as a research sample. The data was analyzed using descriptive statistics such as mean, standard deviation, tables and graphs and inferential statistics such as Kendall rank test and Chi-square test.
The results showed that 88% of indoor places and 64/9% of open places were currently closed and 34/3% of people had lost their jobs due to the prevalence of Covid-19. The Corona test of 6/1% athletes were positive and 45% had not yet tested. Other results showed that there was a significant difference between the number of sessions and the intensity of training before the corona and during the corona, but there was no significant difference between the results of Covid-19 test and the degree of adherence to health laws and protocols. As a conclusion,it can be said that sports activities are strongly influenced and reduced by Covid-19.
کلیدواژه‌ها [English]
- Covid-19
- Training Parameters and Sports Activity
تأثیرات شیوع کووید-19 بر ورزش همگانی در ایران
شمس الدین رضایی[1]
10.22034/SSYS.2022.1782.2266
تاریخ دریافت مقاله: 8/1/1400
تاریخ پذیرش مقاله:8/4/1400
مقدمه
کرونا ویروس‌ها[2] خانواده بزرگی از ویروس‌ها هستند که از این مجموعه تاکنون هفت‌گونه انتقال یافته به انسان کشف شده است. کرونا ویروس‌ها بیشتر به دستگاه تنفسی حمله می‌کنند و گاهی نیز علائم خود را در روده و معده مبتلایان نشان می‌دهند (باسلی[3]، 2020). عموماً کرونا ویروس‌ها ابتدا در مخاط مژک‌دار تنفسی در ناحیه حلق و بینی ایجاد عفونت می‌کنند که علائمی شبیه سرماخوردگی معمولی را بروز می‌دهند (خانی، طبرایی و مرادی، 2018). گاهی ممکن است باعث بروز بیماری‌های وخیم‌تری همانند عفونت برونش‌های انتهایی و تشدید آسم، برونشیت مزمن و حتی عفونت ریه (پنومونی)[4] در افراد بالغ، سالمندان و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف شوند (باسلی، 2020).
پس از افزایش موارد ابتلا و گسترش جهانی این ویروس، «سازمان بهداشت جهانی» در تاریخ 30 ژانویه 2020 با انتشار بیانیه‌ای، شیوع کرونا ویروس جدید را ششمین عامل وضعیت اضطراری بهداشت عمومی در سرتاسر جهان اعلام نمود و آن را تهدیدی برای همه کشورهای دنیا برشمرد. (لای، شی و کو[5]، 2020). «سازمان بهداشت جهانی» در تاریخ 11 فوریه 2020، نام رسمی «کووید-19 (COVID-19)» را برای بیماری کرونا ویروس جدید انتخاب کرد و در همین روز، نام علمی ویروس ایجاد کننده این بیماری را از 2019-nCoV به SARS-CoV-2 تغییر داد (لای، شی و کو، 2020).
بیماری همه‌گیر کووید 19 در سراسر جهان در حال گسترش است و تا اول اوت 2020، تقریباً تمام کشورهای دنیا از جمله ایران را درگیر کرده است. بنابر آمارهای جهانی، نرخ مرگ و میر این بیماری متفاوت است. فرنوش و همکاران (1399) این نرخ را 4/3 درصد، وانگ و همکاران[6] (2020) این نرخ را 84/2 درصد، هوانگ[7] و همکاران (2020) این نرخ را 15 درصد، وو[8] و همکاران (2020) این نرخ را 14 درصد، ژوو[9] و همکاران (2020) این نرخ را 33 درصد، گوان[10] و همکاران (2020) این نرخ را 4/1 درصد، داده‌های رسمی دولت چین این نرخ را 2/3 و بر اساس متاآنالیز منتشر شده این نرخ برابر 4/6 می‌باشد (لی[11] و همکاران، 2020). تا به امروز هیچ‌گونه واکسن یا داروی ضد ویروس بدون عارضه‌ای برای عفونت‌های بیماری کووید-19 از نظر بالینی تأیید نشده و در دسترس نیست؛ اگرچه مطالعات در داخل و خارج از کشور در این زمینه آغاز شده و ادامه دارد. بنابراین پیشگیری و کنترل عفونت و رعایت اصول بهداشتی توسط عموم مردم به‌خصوص جامعه ورزشکاران در اولویت قرار دارد.
بنابر گزارش‌های کارکنان بخش مراقبت‌های بهداشتی که وظیفه نگهداری از بیماران کووید-19 را بر عهده داشتند، سندرم تنفسی حاد شدید مهم‌ترین ویژگی این بیماری است. آن‌ها همچنین بیان می‌کنند که انتقال این ویروس از انسان به انسان شیوع زیادی دارد (چان[12] و همکاران، 2020). با توجه به این گزارش‌ها، فاصله‌گذاری اجتماعی و قرنطینه خانگی از مهم‌ترین راه‌های کاهش مواجهه و قطع زنجیره تماس و انتقال کووید-19 می‌باشند. از آنجاکه عدم رعایت فاصله اجتماعی و همچنین برخوردهای فیزیکی از عوامل مهم انتقال ویروس کووید-19 هستند و مکان‌های عمومی و سرپوشیده مانند اماکن و مجموعه‌های ورزشی محل تجمع افراد جامعه محسوب می‌شوند، لذا برای جلوگیری از انتقال ویروس کرونا و حفظ سلامت جامعه، توجه به این مباحث از اهمیت زیادی برخوردار است. علی‌محمدی و همکاران (1399) دریافتند که میزان گسترش عفونت ناشی از بیماری کووید-19 در ایران را می‌توان به‌وسیله عواملی مانند آموزش بهداشت، جلوگیری از شکل‌گیری تجمعات انسانی، بیماریابی فعال و ردیابی تماس‌ها، جداسازی افراد بیمار در دوره واگیری بیماری از بقیه جامعه، فاصله‌گذاری اجتماعی و قرنطینه کاهش داد. گزارش شده است در دوران قرنطینه مشکلات روانی مانند استرس، وحشت، سردرگمی، افسردگی و پرخوری بسیار افزایش پیدا کرده است (بروکس[13] و همکاران، 2020).همچنین نتایج پژوهش پرلمن (2020) نشان می‌دهد که بهترین راه مقابله با کروناویروس، رعایت مسائل بهداشتی مانند قرنطینه در جامعه، تشخیص به‌موقع و پیروی دقیق از اقدامات بهداشت جهانی در مسائل بهداشت عمومی، مراقبت از بیماران در بیمارستان‌ها و عدم تجمعات می‌باشد.
از جمله فعالیت‌های مفیدی که در جوامع مختلف جایگاه ویژه‌ای دارد، ورزش و فعالیت‌های بدنی است. فعالیت‌های بدنی و ورزش به‌عنوان یک ابزار چند بعدی با تأثیرات گسترده، جایگاه و نقش خود را در اقتصاد سلامت افراد، گذران اوقات فراغت سالم، آموزش و پرورش، روابط اجتماعی و پیشگیری از بسیاری از بیماری‌ها و ناهنجاری‌های جسمانی در جامعه متجلی ساخته است (رضایی و همکاران، 1399). با توجه به اینکه ارمغان زندگی ماشینی در جوامع پیشرفته امروز برای انسان بی‌تحرکی، ضعف جسمانی، مشکلات روحی و روانی و دورشدن از اخلاق و ارزش‌های انسانی است، بیش از پیش اهمیت ورزش در امور مختلف زندگی فردی و اجتماعی انسان نمایان می‌شود. در این میان، ورزش به منزله راه‌حل راهبردی و ورزش همگانی و تفریحی در جایگاه وسیله‌ای ارزان قیمت و فرح‌بخش می‌تواند این مشکل را به نحوی مطلوب حل کند (رضایی و صالحی‌پور، 1397). امروزه ورزش برای همه حکومت‌ها اهمیتی دوچندان یافته است؛ چرا که با استفاده از ورزش اهداف گوناگونی در مسیر بهبود اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، رفاهی و سلامتی دنبال می‌شود و در صورت وجود مدیریت و ساختاری صحیح می‌توان به این اهداف دست پیدا کرد. به عبارت دیگر، فراگیر شدن ورزش به عنوان ابزاری برای توسعه در ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و غیره مطرح است. لذا لزوم تبیین عوامل مؤثر در رشد و توسعه این ابزار می‌تواند در نیل به اهداف و سیاست‌های راهبردی کشورها مؤثر واقع شود (رضایی، 1396). یکی از اهداف مهم سازمان‌ها و نهادهای ورزشی در هر کشوری، افزایش مشارکت عمومی در فعالیت‌های بدنی و توسعه ورزش همگانی[14] است. ورزش همگانی به دلیل مفرح و کم هزینه بودن می‌تواند کارکردهای گسترده‌ای را در بر گیرد. از جمله این کارکردها می‌توان به کسب نشاط و احساس لذت، غنی‌سازی اوقات فراغت، کسب سلامتی و آمادگی جسمانی، بهبود روابط شغلی، پیوند و ارتباطات اجتماعی و شیوه زندگی، پیشگیری و درمان بیماری‌ها، دست‌یابی به فوائد و آثار ورزش، فرح بخشی و بی‌خطر بودن، تخلیه انرژی و دفع سموم، مدیریت و کاهش وزن و برخورداری از تناسب اندام، برخورداری از عواطف اجتماعی و گسترش تعامل و روابط اجتماعی اشاره کرد (جوادی پور، 1390). همچنین نتایج مطالعات مختلف نشان داده‌اند که پرداختن به فعالیت بدنی، آثار و نتایج روان‌شناختی و ابعاد سازنده اجتماعی قابل ملاحظه‌ای نیز برای جامعه به ارمغان می‌آورد. از جمله این نتایج، افزایش سازگاری فرد با محیط اجتماعی است که هدف عمده فرآیند اجتماعی شدن است و طی ارتباط سالم و موثری که بین فرد و جامعه برقرار می‌شود، زمینه رشد شخصی فراهم می‌شود (زمانیان و همکاران، 1399). مجموع این یافته‌ها نشانگر میزان اهمیت فعالیت‌های بدنی و ورزش در سلامت جسمی، روانی و اجتماعی در وضعیت‌های فوق‌العاده مانند دوره بیماری کووید -19 می‌باشد.
شیوع گسترده ویروس نوین و کشنده کووید-19 باعث تعویق یا تعطیلی مراکز عمومی، اماکن و به‌ویژه تسهیلات ورزشی و رویدادهای مهم از جمله سطوح مختلف مسابقات ورزشی در دنیا و حتی المپیک 2020 در ژاپن شد. از طرفی، نتایج پژوهش‌های ایمنولوژی ورزش[15] ثابت کرده است که ورزش و فعالیت‌های بدنی، یکی از راه‌های زندگی سالم و مؤثر در کاهش خطر بیماری‌ها و مرگ و میر است (مانسون[16] و همکاران، 2002). فعالیت ورزشی می‌تواند تغییرات فیزیولوژیکی ایجاد کند که این تغییرات فیزیولوژیکی شامل بهبود بیماری‌های قلبی عروقی، کاهش بیشتر درصد چربی بدن، کاهش استرس و درنهایت بهبود سیستم ایمنی بدن هستند که این عوامل در زمان پاندمی ویروس کرونا می‌توانند حائز اهمیت باشند (رضایی و همکاران، 1399). نیمان و نلسون[17] (1994) ارتباط بین خطر ابتلا به عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی (URTI)[18] و میزان فعالیت‌های بدنی را به‌صورت منحنی « J شکل» توصیف کرده‌اند (شکل 1)؛ بدین معنی که با افزایش میزان ورزش در ابتدا خطر عفونت کاهش می‌یابد- امّا در برخی سطوح ورزشی افزایش می‌یابد.
شکل 1: مدل منحنی-J رابطه بین بار ورزش و خطر ابتلا به URTI
شکل 1 مدل منحنی-J رابطه بین بار (Load) ورزش و خطر ابتلا به URTI را نشان می‌دهد. البته سایر عوامل از قبیل مسافرت، مواجهه با پاتوژن‌ها، اختلال در خواب، استرس‌های روانی و الگوهای رژیم غذایی ممکن است بر این رابطه تأثیر بگذارند. ضمن اینکه تحقیقات جدید تفاوت‌هایی بین ورزشکاران نخبه، غیرنخبه و افراد عادی را نشان می‌دهد (شیروانی و رستم‌خانی، 1399). در کنار فوائد تأیید شده فعالیت ورزشی، مطالعات اپیدمیولوژیک در مورد انسان‌ها نشان داد که فعالیت‌های ورزشی هوازی شدید و رقابتی منجر به افزایش حساسیت به عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی می‌شود (طبق فرضیه پنجره باز)[19]؛ این درحالی است که فعالیت‌های بدنی ملایم این علائم را کاهش می‌دهد (طبق منحنی J) (وانگ[20] و همکاران، 2008). نتایج پژوهش احمدی‌حکمتی کار و ملانوری‌شمسی (1399) نشان داد که فعالیت‌های ورزشی با شدت متوسط با توجه به اثرات فیزیولوژیکی خود می‌توانند برای افزایش عملکرد سیستم ایمنی مفید باشند. از طرفی مشخص شده است که ورزش با شدت بالا می‌تواند اثرات منفی بر سیستم ایمنی بگذارد که این عامل می‌تواند یک راهبرد بد در کاهش عملکرد سیستم ایمنی بدن و افزایش احتمال ابتلا به بیماری های عفونی باشد. هرچند یافته های تحقیقات جدید، نتایج این پژوهش‌ها و همچنین فرضیه پنجره باز را به چالش کشیده و مورد شک و تردید قرار داده است (ترنر و کمپبل[21]، 2020).
با شیوع بیماری کووید-19، ورزش و فعالیت‌های بدنی هم به مانند همه متغیرهای پیرامونی تحت تأثیر آن قرار گرفت؛ اما در این میان رفتار کشورهای مختلف با این پدیده خاص متفاوت و متغیر بود. طبیعی بود که چین به‌عنوان خاستگاه این بیماری نخستین واکنش‌های ورزشی را در این زمینه به خود اختصاص دهد و تمامی بازی‌های لیگ داخلی خود (طی دو هفته اول بعد از شیوع این بیماری) را بدون تماشاگر برگزار نماید و پس از آن همه بازی‌ها لغو و تقویم مورد تأیید فدراسیون‌های بین‌المللی در باشگاه‌های چین به‌طور کامل به حالت تعلیق درآمد. به فاصله دو هفته بعد از آن کشورهای ژاپن، کره جنوبی، تایلند و فیلیپین نیز تصمیم به لغو یا تعویق بازی‌ها و یا برگزاری رقابت‌ها بدون تماشاگر گرفتند (محسنی‌فر و همکاران، 1399). همچنین با توجه به شدت گرفتن بیماری کووید-19 و بنا بر اعلام کمیته بین‌المللی المپیک و پارالمپیک، کلیه بازی‌ها و مسابقات المپیک و پارالمپیک 2020 به‌عنوان مهم‌ترین رویدادهای ورزشی در جهان، به تابستان سال آینده 2021 موکول گردید (سایت کمیته بین‌المللی المپیک، 2020). در مرحله اول مقابله با کووید-19 در صنعت ورزش ایران، کلیه فعالیت‌های ورزشی بخش‌های مختلف این صنعت ازجمله فعالیت‌های سازمان لیگ‌ها، برگزاری لیگ‌های مختلف داخلی، ورزشگاه‌ها، سالن‌ها و زمینهای ورزشی به دستور «ستاد ملی مقابله با کووید-19» مستقر در فدراسیون پزشکی ورزشی، نیز به تعویق افتاد. آن‌ها بیان کردند که دلیل تعویق این فعالیت‌ها، جلوگیری از حضور گسترده مردم، هواداران، تشکیل تجمعات و همچنین سلامت بازیکنان، مربیان، عوامل اجرایی و ... می‌باشد (ستاد ملی مبارزه با کووید-19، 1399). بنابر گزارش‌های مختلف حوزه سلامت عمومی ازجمله راه‌های شیوع بیماری کووید-19، شرکت در تجمعات مختلف می‌باشد (ستاد ملی مبارزه با کووید-19، 1399). لذا باید توجه نمود که با توجه ماهیت ورزش که در آن برخوردهای فیزیکی و تجمعات گریزناپذیر است، باز بودن اماکن و تسهیلات ورزشی و برگزاری هر نوع مسابقه‌ای حتی در سطوح ورزش غیرحرفه‌ای (همگانی و پرورشی) باعث شیوع بیشتر این بیماری می‌شود. در واقع، ادامه فعالیت‌های ورزشی در هر سطحی باعث افزایش ارتباط انسان با انسان می‌شود که این موضوع مهار شیوع بیماری کووید-19 را سخت‌تر می‌کند. از طرفی دیگر، جدا از مباحث اقتصادیِ تعطیلیِ سالن‌ها و اماکن ورزشی، باید توجه داشت که فعالیت‌های بدنی و ورزش منظم، سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند و باعث می‌شود که فرد کمتر دچار بیماری‌های عفونی شود. کسانی‌که به ورزش و فعالیت‌های بدنی مشغول هستند، از این قاعده مستثنی نیستند و تعطیلی مطلق تمرینات و فعالیت‌های بدنی در دوران بیماری کویید-19 ممکن است باعث آسیب‌های جدی به آن‌ها شود. قرار گرفتن در انزوا بدون دسترسی به سالن‌ها، زمین‌ها و باشگاه‌های ورزشی به معنای این نیست که افراد از ورزش کردن دست بکشند، ورزش منظم و روزانه طبق آخرین دستورالعمل‌های دولت‌ها در مورد فاصله‌گذاری اجتماعی، در زمانی که بسیاری در جهان در قرنطینه کامل هستند نقش مهمی در کمک به حفظ سلامت سیستم ایمنی افراد می‌کند. بنابراین هدف از انجام این پژوهش، بررسی تأثیرات شیوع کووید-19 بر میزان فعالیت‌های ورزشی در ایران می‌باشد.
روش‌شناسی پژوهش
تحقیق حاضر از لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ گردآوری داده‌ها توصیفی- تحلیلی است که به‌صورت میدانی با استفاده از پرسشنامه انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه ورزشکاران زن و مردی است که قبل از دوران کووید-19 در همه استان‌های کشور مشغول فعالیت‌های بدنی و ورزش به‌صورت غیرحرفه‌ای (ورزش همگانی) بوده‌اند. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه استاندارد گروه بین‌المللی پژوهشگران کووید-19 و ورزش (متشکل از پژوهشگران سراسر جهان از جمله ایران با محوریت آلمان) استفاده شد که پایایی این پرسشنامه در ایران به روش آلفای کرونباخ (87/0 ) تعیین و روایی نیز پس از بررسی توسط تعدادی از اساتید متخصص در این زمینه مورد تأیید قرار گرفت. پرسشنامه مربوطه با کمک هیئت‌های ورزش همگانی، همکاران دانشگاهی و علاقه‌مندان به ورزش، گروه‌های مجازی ورزشی و دانشجویان علوم ورزشی در استان‌ها و شهرستان‌های منتخب به‌صورت الکترونیکی و آنلاین منتشر و تعداد 842 پرسشنامه به روش طبقه‌ای و خوشه‌ای تکمیل و جمع‌آوری گردید و عملاً به‌عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند؛ بدین‌صورت که کل محدوده تحقیق (کشور) به 5 منطقه (شمال، جنوب، مرکز، شرق و غرب) تقسیم و بعد مجدداً از هر طبقه دو استان و سپس از هر استان چند شهر جهت گردآوری داده‌ها به روش طبقه‌ای خوشه‌ای انتخاب گردیدند. در این پژوهش به‌منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از دو روش آمار توصیفی که شامل میانگین، انحراف معیار، جداول و نمودارهای توزیع فراوانی و آمار استنباطی که شامل آزمون ضریب همبستگی رتبه‌ای کندال (تای کندال) و آزمون خی دو به کمک نرم‌افزار SPSS22 استفاده گردید.
یافته‌های پژوهش
جدول 1 نتایج آمار توصیفی را نشان می‌دهد:
جدول 1: نتایج آمار توصیفی پژوهش
|
درصد |
فراوانی |
گزینه |
|
|
2/70 |
591 |
مرد |
جنسیت |
|
4/28 |
239 |
زن |
|
|
4/1 |
12 |
پاسخ نداده |
|
|
100 |
842 |
جمع |
|
|
1/59 |
498 |
مجرد |
تأهل
|
|
6/25 |
216 |
متاهل |
|
|
4/4 |
36 |
سایر |
|
|
9/10 |
92 |
پاسخ نداده |
|
|
100 |
842 |
جمع |
|
|
8/77 |
655 |
مناطق شهری |
محل سکونت |
|
4/16 |
138 |
مناطق روستایی |
|
|
8/5 |
49 |
حومه شهرها |
|
|
100 |
842 |
جمع |
|
|
2/5 |
43 |
درآمدی ندارم |
درآمد |
|
9/7 |
67 |
خیلی کم |
|
|
34 |
286 |
کم |
|
|
8/35 |
302 |
متوسط |
|
|
4/10 |
87 |
بالا |
|
|
3 |
26 |
خیلی بالا |
|
|
7/3 |
31 |
نمی‌دانم |
|
|
100 |
842 |
جمع |
|
|
3/55 |
467 |
زیردیپلم و دیپلم |
تحصیلات |
|
8/6 |
58 |
دوره‌های عالی کوتاه مدت |
|
|
9/4 |
41 |
کاردانی |
|
|
3/16 |
136 |
کارشناسی |
|
|
6/12 |
106 |
کارشناسی ارشد |
|
|
1/4 |
34 |
دکتری |
|
|
100 |
842 |
جمع |
دیگر نتایج پژوهش حاکی از این است که در حال حاضر 88 درصد اماکن سرپوشیده، 9/64 درصد اماکن روباز و 1/22 درصد پارک‌ها تعطیل هستند. همچنین 3/34 درصد جامعه ورزشکاران شغل خود را به دلیل شیوع کووید-19 به‌طور کامل از دست داده‌اند. جدول 2 مقایسه تعداد جلسات (تواتر) تمرین ورزشکاران قبل و حین کرونا را نشان می‌دهد:
جدول 2: مقایسه تعداد جلسات (تواتر) تمرین و فعالیت ورزشی قبل و حین کرونا
|
گزینه‌ها |
قبل از دوره کرونا |
حین دوره کرونا |
||
|
فراوانی |
درصد |
فراوانی |
درصد |
|
|
هیچوقت |
37 |
3/4 |
94 |
2/11 |
|
یک روز در هفته |
65 |
1/7 |
76 |
9 |
|
دو روز در هفته |
136 |
1/16 |
155 |
4/18 |
|
سه روز در هفته |
251 |
9/29 |
212 |
2/25 |
|
چهار روز در هفته |
85 |
1/10 |
81 |
7/9 |
|
پنج روز در هفته |
64 |
6/7 |
52 |
1/6 |
|
شش روز در هفته |
45 |
1/6 |
33 |
9/3 |
|
هر روز |
109 |
9/12 |
88 |
5/10 |
|
هر از گاهی |
50 |
9/5 |
51 |
6 |
|
جمع |
842 |
100 |
842 |
100 |
نتایج آزمون خی دو در جدول 3 نشان داد که بین تعداد جلسات تمرین و فعالیت‌های ورزشی قبل از دوره کرونا و حین دوره کرونا تفاوت معناداری وجود دارد که با اندکی اندیشیدن در جدول 1 می‌توان نتیجه‌گیری کرد که در مجموع تعداد جلسات تمرین ورزشکاران در حین دوره کرونا به نسبت قبل از آن کاهش یافته است:
جدول 3: مقایسه تعداد جلسات تمرین قبل و حین دوره کرونا
|
آزمون |
میزان خی دو |
درجه آزادی |
Asymp. Sig. (2-sided) |
|
خی دو پیرسون |
747/486 |
82 |
000/0 |
|
تعداد داده‌های معتبر |
842 |
|
|
همچنین دیگر نتایج این پژوهش نشان داد که مدت زمان (طول) هر جلسه تمرین و فعالیت بدنی در حین دوره کرونا کاهش یافته است. در دوره قبل از کرونا 1/95 درصد افراد مدت زمان هر جلسه تمرین آن‌ها بیشتر از 10 دقیقه بوده است؛ این در حالی است که در حین دوره کرونا 6/84 درصد افراد بیشتر از 10 دقیقه تمرین در هر جلسه داشته‌اند.
جدول 4: مقایسه شدت تمرینات و فعالیت‌های بدنی قبل و حین کرونا
|
گزینه‌ها |
قبل از دوره کرونا |
حین دوره کرونا |
||
|
فراوانی |
درصد |
فراوانی |
درصد |
|
|
شدت کم |
97 |
6/11 |
174 |
6/20 |
|
شدت متوسط |
353 |
9/41 |
478 |
8/56 |
|
شدت زیاد |
295 |
35 |
160 |
19 |
|
شدت خیلی زیاد |
88 |
4/10 |
21 |
5/2 |
|
داده گم شده |
9 |
1/1 |
9 |
1/1 |
|
جمع |
842 |
100 |
842 |
100 |
نتایج آزمون خی دو در جدول 5 نشان می‌دهد که بین شدت تمرینات و فعالیت‌های بدنی قبل از دوره کرونا و حین دوره کرونا تفاوت معناداری وجود دارد که با اندکی تأمل در جدول 3 می‌توان نتیجه‌گیری نمود که در مجموع شدت تمرین در حین دوره کرونا به نسبت قبل از آن کاهش یافته است و به سمت شدت متوسط متمایل شده است:
جدول 5: مقایسه شدت تمرینات و فعالیت‌های بدنی قبل و حین دوره کرونا
|
آزمون |
میزان خی دو |
درجه آزادی |
Asymp. Sig. (2-sided) |
|
خی دو پیرسون |
232/144 |
8 |
000/0 |
|
تعداد داده‌های معتبر |
833 |
|
|
دیگر نتایج پژوهش نشان می‌دهد که تست کرونای 412 نفر (9/48 درصد) از ورزشکاران منفی، 51 نفر (1/6 درصد) مثبت و 379 نفر (45 درصد) هم بیان کردند که هنوز تست نداده‌اند. تعداد 292 نفر (7/34 درصد) از ورزشکاران گفتند که قوانین و پروتکل‌های بهداشتی را به‌صورت دقیق رعایت می‌کنند، 45 نفر (4/5 درصد) بیان کردند که اصلاً رعایت نمی‌کنند و 505 نفر (9/59 درصد) هم گفتند که نسبت به این قوانین و پروتکل‌های بهداشتی تقریباً بی‌خیال و بی‌تفاوت هستند.
نتایج آزمون خی دو در جدول 6 نشان می‌دهد که بین نتایج تست کووید-19 و میزان پایبندی به قوانین و پروتکل‌های بهداشتی ورزشکاران تفاوت معناداری وجود ندارد:
جدول 6: مقایسه نتایج تست کرونا و میزان پایبندی به قوانین و پروتکل‌های بهداشتی
|
آزمون |
میزان خی دو |
درجه آزادی |
Asymp. Sig. (2-sided) |
|
خی دو پیرسون |
232/13 |
8 |
055/0 |
|
تعداد داده‌های معتبر |
842 |
|
|
جدول 7 گروه‌بندی درجه تغییرات پارامترهای تمرین و فعالیت‌های بدنی (تعداد جلسات تمرین، طول تمرین و شدت تمرین) را نشان می‌دهد:
جدول 7: گروه‌بندی پارامترهای تمرین در دوره کرونا در مقایسه با دوره قبل از کرونا
|
شدت تمرین |
طول جلسه تمرین |
تعداد جلسات تمرین |
گروه‌بندی |
|||
|
درصد |
فراوانی |
درصد |
فراوانی |
درصد |
فراوانی |
|
|
9/3 |
33 |
8/3 |
32 |
8/22 |
192 |
افزایش |
|
9/37 |
319 |
86 |
724 |
4/23 |
197 |
عدم تغییر |
|
1/57 |
481 |
2/10 |
86 |
8/53 |
453 |
کاهش |
|
1/1 |
9 |
- |
- |
- |
- |
گم شده |
|
100 |
833 |
100 |
842 |
100 |
842 |
جمع |
جدول 8 نشان می‌دهد که پارامترهای تمرین به خصوص شدت تمرین در مقایسه با قبل از شیوع بیماری کووید 19 در بین ورزشکاران با کاهش جدی رو به رو بوده است. جدول 7 ، رابطه بین پارامترهای تمرین (تعداد، مدت و شدت جلسات تمرین) با سن ورزشکاران را نشان می‌دهد:
جدول 8: رابطه بین سن ورزشکاران و پارامترهای تمرین
|
متغیر |
ضریب همبستگی |
Sig. (2-tailed) |
فراوانی |
|
|
سن |
تعداد جلسات تمرین |
014/0 |
433/0 |
842 |
|
مدت تمرین |
075/0- |
231/0 |
842 |
|
|
شدت تمرین |
084/0- |
132/0 |
833 |
|
مطابق جدول 8 و با استفاده از آزمون ضریب همبستگی رتبه‌ای کندال (تای کندال) بین سن ورزشکاران و تعداد جلسات تمرین، شدت تمرین و طول تمرین رابطه معناداری وجود ندارد (05/0p <).
جدول 9: تغییرات تعداد جلسات تمرین و فعالیت بدنی حین دوره کرونا بر اساس متغیرهای پژوهش
|
متغییر |
میزان خی دو |
درجه آزادی |
Sig. (2-tailed) |
فراوانی |
|
|
تحصیلات |
تعداد جلسات تمرین حین دوره کرونا |
434/24 |
16 |
045/0 |
842 |
|
محیط زندگی |
121/9 |
8 |
042/0 |
842 |
|
|
درآمدآآ |
741/12 |
14 |
062/0 |
842 |
|
|
گروه‌های سنی |
895/13 |
10 |
032/0 |
840 |
|
نتایج جدول 9 نشان می‌دهد که بین متغیرهای میزان تحصیلات، محیط زندگی و گروه‌های مختلف سنی ورزشکاران و تعداد جلسات تمرین در حین دوره کرونا تفاوت معناداری وجود دارد؛ بدین معنی که متغیرهای میزان تحصیلات، محیط زندگی و گروه‌های مختلف سنی بر تعداد جلسات تمرین در حین دوره کرونا تأثیر معناداری دارند، امّا متغیر درآمد بر تعداد جلسات تمرین در حین دوره کرونا تأثیر معناداری ندارد.
جدول 10: تغییرات طول جلسات تمرین حین دوره کرونا بر اساس متغیرهای پژوهش
|
متغییر |
میزان خی دو |
درجه آزادی |
Sig. (2-tailed) |
فراوانی |
|
|
تحصیلات |
طول جلسات تمرین حین دوره کرونا |
232/12 |
16 |
038/0 |
832 |
|
محیط زندگی |
433/4 |
8 |
667/0 |
832 |
|
|
درآمدآآ |
212/15 |
14 |
566/0 |
832 |
|
|
گروه‌های سنی |
112/13 |
10 |
044/0 |
824 |
|
نتایج جدول 10 نشان می‌دهد که بین متغیرهای میزان تحصیلات و گروه‌های مختلف سنی افراد ورزشکار و مدت زمان (طول) تمرینات حین دوره کرونا تفاوت معناداری وجود دارد؛ بدین معنی که متغیرهای میزان تحصیلات و گروه‌های مختلف سنی افراد ورزشکار بر طول جلسات تمرین در حین دوره کرونا تأثیر معناداری دارند. اما متغیرهای درآمد و محیط زندگی بر طول تمرین در حین دوره کرونا تأثیر معناداری ندارد.
جدول 11: تغییرات شدت تمرین و فعالیت‌های بدنی حین دوره کرونا بر اساس متغیرهای پژوهش
|
متغییر |
میزان خی دو |
درجه آزادی |
Sig. (2-tailed) |
فراوانی |
|
|
تحصیلات |
شدت تمرینات حین دوره کرونا |
890/14 |
16 |
041/0 |
833 |
|
محیط زندگی |
766/3 |
8 |
123/0 |
833 |
|
|
درآمدآآ |
412/19 |
14 |
0433/0 |
833 |
|
|
گروه‌های سنی |
018/9 |
10 |
0411/0 |
831 |
|
نتایج جدول 11 نشان می‌دهد که بین متغیرهای میزان تحصیلات، درآمد و گروه‌های مختلف سنی و شدت تمرینات در حین دوره کرونا تفاوت معناداری وجود دارد؛ بدین معنی که متغیرهای میزان تحصیلات، درآمد و گروه‌های مختلف سنی بر شدت تمرینات در حین دوره کرونا تأثیر معناداری دارند، اما متغیر محیط زندگی بر شدت تمرینات در دوره کرونا تأثیر معنی‌داری ندارد.
بحث و نتیجه‌گیری
این پژوهش با هدف بررسی میزان تأثیرات شیوع کروناویروس جدید 2019 (COVID-19) بر میزان فعالیت‌های ورزشی در ایران انجام گردید. شیوع بیماری کووید-19 با ایجاد محدودیت‌هایی در زندگی با هدف کاهش تعداد بیماران، شرایط انجام فعالیت‌های بدنی و ورزش را در بیرون از خانه محدود کرده است. با وجود این، فعالیت‌های بدنی و ورزش به‌قدری برای سلامت جسم و روح ما ضروری است که حتماً باید برای آن برنامه منظمی داشته باشیم. یافته‌های پژوهش‌های مختلف نشان می‌دهد افرادی که به شکل منظم ورزش می‌کنند، مقاومت سیستم ایمنی و دفاعی بدن آن‌ها در برابر بیماری‌ها و حتی عفونت‌ها بیشتر است (شیروانی و رستم‌خانی، 1399)؛ بنابراین انجام هر نوع فعالیت بدنی و ورزش یکی از روش‌هایی است که علاوه بر تقویت سیستم ایمنی بدن در مقابل بیماری‌ها، می‌تواند نقش پیشگیرانه در زمان کووید-19 نیز داشته باشد- هرچند نتایج تعداد محدودی از مطالعات جدید نشان می‌دهد که این تأثیرگذاری به میزان و نوع رشته ورزشی بستگی دارد و لزوماً انجام تمامی تمرینات موثر نیستند. از طرفی دیگر، فعالیت و شرکت در هر نوع فعالیت ورزشی یکی از راه‌های جلوگیری از مضرات فقر حرکتی و چاقی مفرط در دوره قرنطینه خانگی به‌دلیل شیوع کووید-19 است. کاهش قدرت عضلات و پایین آمدن توان قلبی ـ عروقی و ریوی به دنبال بی‌حرکتی به خصوص در جمعیت مسن و افراد دارای بیماری‌های زمینهای، از جمله علل افزایش ناتوانی این قشر آسیب‌پذیر جامعه در برابر این بیماری کشنده است. بنابراین آنچه مسلم است بسترسازی مناسب با هدف تأمین نشاط و شادابی در بین مردم و کاهش استرس و فشارهای روانی ناشی از بیماری کووید-19، نیازمند تدوین برنامه‌هایی مدون است که در این زمینه توجه به ورزش‌هایی هم‌چون فوتبال غیرحرفه‌ای و تفریحی، دوچرخه‌سواری، پیاده‌روی، دویدن آرام، تمرین‌های مقاومتی و کوهپیمایی با رعایت پروتکل‌های بهداشتی ضروری به‌نظر می‌رسد.
نتایج استنباطی این پژوهش نشان داد که بین تعداد جلسات تمرین قبل از دوره کرونا و حین دوره کرونا تفاوت معناداری وجود دارد که با مقایسه و تجزیه و تحلیل داده‌های آماری پژوهش می‌توان نتیجه‌گیری کرد که در مجموع تعداد جلسات تمرین و فعالیت‌های بدنی در حین دوره کرونا به نسبت قبل از آن کاهش یافته است. همچنین دیگر نتایج این پژوهش نشان داد که مدت زمان (طول) هر جلسه تمرین در حین دوره کرونا کاهش یافته است. در دوره قبل از کرونا 1/95 درصد افراد مدت زمان هر جلسه تمرین آن‌ها بیشتر از 10 دقیقه بوده است؛ این در حالی است که در حین دوره کرونا 6/84 درصد افراد بیشتر از 10 دقیقه تمرین در هر جلسه داشته‌اند. دیگر نتایج پژوهش نشان می‌دهد که بین شدت تمرینات قبل از دوره کرونا و حین دوره کرونا تفاوت معناداری وجود دارد که می‌توان استنباط کرد که در مجموع شدت تمرینات در حین دوره کرونا به نسبت قبل از آن کاهش یافته و به سمت شدت متوسط متمایل شده است که شاید یکی از دلایل آن توصیه‌های پزشکی گذشته مطابق «فرضیه پنجره باز» باشد. طبق فرضیه پنجره باز، انجام فعالیت‌های بدنی با شدت متوسط می‌تواند سیستم ایمنی افراد را بهبود بخشد، ولی انجام فعالیت‌های بدنی با شدت و حجم بالا می‌تواند موجب کاهش عملکرد سیستم ایمنی شود. نتایج پژوهش انگ[22] و همکاران (2020) نشان داد که در دوران بیماری کرونا در اندونزی میزان متوسط فعالیت‌های بدنی افراد با افت شدید و کاهش 38 درصدی مواجه شده است. نتایج پژوهش زنیک[23] و همکاران (2020) نیز نشان داد که در دوران بیماری کرونا سطوح فعالیت‌های بدنی در نوجوانان کشور کرواسی کاهش پیدا کرده است که این کاهش در افراد ساکن در شهرها بیشتر از افراد ساکن در روستاها می‌باشد. همچنین دانتون[24] و همکاران (2020) گزارش کردند که شدت تمرینات ورزشی در بزرگسالان ایالات متحده آمریکا در این دوران به‌طور قابل توجهی کاهش یافته است که با نتایج پژوهش حاضر هماهنگ و همسو می‌باشد.
نتایج این پژوهش نشان داد از میان افرادی که آزمایش کرونا داده بودند فقط جواب آزمایش 51 ورزشکار (1/6 درصد) مثبت و مابقی منفی بود- هرچند تعداد 379 نفر (45 درصد) هنوز تست نداده بودند. از دیگر نتایج این پژوهش این بود که 505 نفر (9/59 درصد) از ورزشکاران نسبت به قوانین و پروتکل‌های بهداشتی تقریباً بی‌خیال و بی‌تفاوت بودند که این موضوع حاکی از عدم توجه جدی به عواقب این بیماری کشنده از سوی ورزشکاران بود. بنابراین لازم است که از سوی نهادها و سازمان‌های ذی‌ربط هشدارهای جدی به همه ورزشکاران در مورد رعایت پروتکل‌های بهداشتی و پیشگیری داده شود و آن‌ها را از عواقب وخیم و ماندگار مبتلا به کووید-19 آگاه سازند. همچنین از سوی بهداشت جهانی توصیه شده است که افرادی که به بیماری کووید-19 مبتلا شده‌اند، ولی تاکنون هیچ‌گونه علائمی را بروز نداده‌اند می‌توانند به انجام فعالیت‌های بدنی و ورزش با شدت متوسط ادامه دهند، اما بروز علائم را به‌عنوان یک راهنما جهت قرنطینه فوری خود استفاده کنند.
نتایج پژوهش لسر و نینهویز[25] (2020) در کانادا نشان داد افرادی که در دوران کرونا سطح فعالیت بدنی بالاتری دارند، اضطراب کمتر و سطح بهزیستی مطلوب‌تری دارند. وولف[26] و همکاران (2020) بیان کردند که فاصله‌گذاری اجتماعی بر روی کسالت و خودکنترلی تأثیرگذار است. نتایج پژوهش ژائو[27] و همکاران (2020) در چین نشان داد افرادی که فعالیت بدنی بالایی دارند، از وضعیت عاطفی بهتری برخوردار هستند. برند، تایم و نصرت[28] (2020) با انجام پژوهشی در 18 کشور جهان ( نمونه آماری 13696 نفر) نشان دادند که کووید-19 باعث تغییر رفتارهای ورزشی و تغییر خلق و خوی افراد شده است. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که بین میزان فعالیت‌های ورزشی و تغییرات خلق و خوی افراد رابطه مثبت معناداری وجود دارد؛ بدین معنی که خلق و خوی افراد متأثر از میزان فعالیت‌های ورزشی بود.
همچنین نتایج پژوهش نشان داد که بین سن و تعداد جلسات تمرین و طول تمرین رابطه معناداری وجود ندارد؛ ولی بین سن و شدت تمرینات رابطه معنادار معکوس وجود دارد (در سطح معناداری 05/0). دیگر نتایج حاکی از آن است که بین متغیرهای میزان تحصیلات و گروه‌های مختلف سنی و تعداد جلسات تمرین بر اثر کرونا تفاوت معناداری وجود دارد؛ بدین معنی که متغیرهای میزان تحصیلات و دسته‌های مختلف سنی بر تعداد جلسات تمرین در حین دوره کرونا تأثیر معناداری دارند. امّا متغیرهای محیط زندگی و درآمد بر تعداد جلسات تمرین در حین دوره کرونا تأثیر معناداری ندارند. همچنین بین متغیرهای میزان تحصیلات، محیط زندگی و درآمد و مدت زمان (طول) تمرینات حین دوره کرونا تفاوت معناداری وجود ندارد؛ بدین معنی که متغیرهای میزان تحصیلات، محیط زندگی و درآمد بر طول تمرین در حین دوره کرونا تأثیر معناداری ندارند، اما متغیر گروه‌های مختلف سنی بر طول تمرینات در حین دوره کرونا تأثیر معناداری دارد. همچنین از دیگر نتایج این پژوهش این بود که بین متغیرهای میزان تحصیلات، محیط زندگی، درآمد و گروه‌های مختلف سنی و شدت تمرینات در حین دوره کرونا تفاوت معناداری وجود ندارد؛ بدین معنی که متغیرهای میزان تحصیلات، محیط زندگی، درآمد و گروه‌های مختلف سنی بر شدت تمرینات در حین دوره کرونا تأثیر معناداری ندارند.
ترکیب تمرینات ورزشی به دلیل تأثیرات مثبت آن بر حفظ یا افزایش حجم، قدرت عضلات اسکلتی و آمادگی عضلانی بسیار توصیه شده است. دستورالعمل‌های فعلی کالج پزشکی ورزشی آمریکا در سال 2018 بیان می‌کنند که تمرین‌های ورزشی باید به شدت کمتر از 60 درصد یک تکرار بیشینه، به منظور بهبود عملکرد عصبی عضلانی افراد انجام شوند (گیبسون[29] و همکاران، 2018). یافته‌های جدید محققان آمریکایی نشان می‌دهند انجام تمرینات ورزشی مقاومتی، مزایای سلامتی زیادی برای افراد دارند و می‌توانند با مشکلاتی مانند تحلیل عضلانی متعاقب افزایش سن، ناتوانی‌های جسمی، بیماری‌های مزمن و حتی مرگ زودرس مقابله کنند (لی[30] و همکاران، 2020)؛ به طوری که در مطالعات فراوانی مشاهده شده است که تمرینات مقاومتی موجب بهبود عملکرد شناختی، بهبود تمرکز، کاهش اضطراب، بهبود حساسیت به انسولین، بهبود پروفایل لیپیدی خون، کاهش قند خون، افزایش متابولیسم پایه، کنترل و مدیریت وزن بدن و بسیاری از مزایای فیزیولوژیکی دیگر می‌شوند (کریدر[31]، 2020). یک مطالعه متاآنالیز در مورد تأثیر بیماری‌های همه‌گیر بر سلامت روان که فقط مردم کشورهای آسیایی را مورد بررسی قرار داده بود بیان کرد که استرس با توجه به جنسیت و شغل افراد متفاوت است در این مطالعه مشخص شد افراد درگیر در مشاغل شلوغ در دوران بیماری و قرنطینه خانگی نسبت به افرادی که در خانه هستند بیشتر دچار افسردگی و اضطراب می‌شوند (گونزالس[32] و همکاران، 2020). همچنین زنان نسبت به مردان بیشتر با افسردگی دست و پنجه نرم می‌کنند. در همین راستا تورسداهی[33] و همکاران (2020) در تحقیق خود بیان کردند ورزشکارانی که به ورزش‌های حرفه‌ای می‌پرداختند نسبت به افرادی که فعالیت ورزشی متوسطی انجام می‌دادند در دوران قرنطینه خانگی بیشتر دچار افسردگی، استرس و اضطراب شده‌اند. از طرفی محققان شدت و مدت فعالیت ورزشی را یک عامل مهم در زمان بیماری می‌دانند. در تحقیقی مشخص شد، با در نظر گرفتن مدت و شدت فعالیت ورزشی، تغییرات مثبت روان‌شناختی در اثر انجام فعالیت ورزشی بعد از گذشت 10 دقیقه در بدن نمایان می‌شوند (پافیتز و هیوز[34]، 2009). به‌همین منظور می‌توان گفت در زمان پاندمی ویروس کرونا و یا بیماری‌های مشابه، فعالیت ورزشی می‌تواند یک عامل مهم و مؤثر باشد. دراین‌خصوص می‌توان از شیوه‌های تمرینی مطلوب و مؤثر به دلیل ارزان بودن و نیاز به فضای کم شامل پیاده‌روی در خانه، بالارفتن از پله‌ها و دراز و نشست استفاده کرد(رضایی و همکاران، 1399). حفظ فعالیت بدنی منظم و ورزش روزمره در محیط ایمن منزل، یک راهبرد مهم برای زندگی سالم در طول بحران کروناویروس است؛ به طوری که تحقیقات نشان داده که اجرای ورزش حین شیوع کروناویروس بی‌خطر است (رضایی و همکاران، 1399). بنابراین فعالیت‌های ورزشی می‌تواند در بدن مانند یک دارو عمل کند. با توجه به شیوع ویروس کرونا و افزایش ماندن در خانه، انجام فعالیت ورزشی همراه با حرکات ساده می‌تواند باعث ارتقای سطح سیستم ایمنی بدن و بهبود سیستم قلبی عروقی شود (احمدی‌حکمتی کار و ملانوری‌شمسی، 1399). همچنین با توجه به گزارش‌های متعدد از انجام فعالیت ورزشی با شدت زیاد و کاهش سطح سیستم ایمنی بدن، بهتر است فعالیت ورزشی با شدت متوسط (با مدت زمان 30 تا 45 دقیقه) انجام شود. به‌طورکلی نتایج پژوهش‌های مختلف در مورد ارتباط ورزش و سیستم‌های ایمنی بدن نشان می‌دهند که انجام تمرینات ورزشی به‌طور مستقیم نمی‌تواند شانس ابتلا به هر نوع عفونتی مانند کووید-19 را کاهش دهد؛ اما انجام حرکات ورزشی و فعالیت‌های بدنی با شدت متوسط علی‌رغم وجود بیماری کووید-19 بی‌خطر بوده و حتی می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت نماید. هرچند جدیدترین نتایج پژوهشی نشان می‌دهد که کاهش فوری سلول‌های ایمنی موجود در خون بعد از انجام تمرینات شدید، موقتی بوده و ناشی از استرس تمرینات سنگین است و ممکن است در طولانی‌مدت انجام تمرینات شدید هم باعث تقویت سیستم ایمنی افراد شود. البته باید توجه نمود که انجام تمرینات با شدت متوسط و شدید برای افرادی که سابقه انجام تمرینات ورزشی ندارند، ممکن است اثرات منفی گذرایی بر روی سیستم ایمنی افراد داشته باشد که در این ایام کرونایی خطرناک است. با توجه به نگرانی در مورد گسترش روزافزون کووید -19، لازم است از اقدامات احتیاطی پیروی شود. ماندن در خانه یک قدم اساسی در ایمنی است که می‌تواند شیوع گسترده را محدود کند. در حال حاضر بسیاری از کشورها شرایطی را اعمال کرده‌اند که مردم را مجبور می‌کند در خانه بمانند و فقط در مواقع اضطراری به بیرون بروند، اما ماندن طولانی‌مدت در خانه می‌تواند باعث افزایش رفتارهایی شود که منجر به عدم تحرک و اضطراب و افسردگی می‌شود که به نوبه خود می‌تواند به یک سبک زندگی بی‌تحرک منجر گردد و طیف وسیعی از مشکلات روان‌شناختی را به وجود آورد (چن[35] و همکاران، 2020). بهترین راه برای حل این مشکلات، جایگزین کردن فعالیت‌های خارج از منزل با فعالیت‌های خانگی مانند تمرین مقاومتی با وزن بدن و ورزش هوازی شامل حرکات ایروبیک و در صورت امکان تمرین هوازی با استفاده از تردمیل و دوچرخه ثابت با پروتکل‌های اصولی است. حفظ فعالیت‌های بدنی منظم و ورزش روزمره در محیط امن منزل، یک راهبرد مهم برای زندگی سالم در طول بحران کرونا ویروس است. فعالیت‌های خانه فرصتی را برای افراد فراهم می‌کند تا با انجام حرکات ساده در حالی که در خانه هستند، سالم بمانند.
در نهایت باید اعتراف نمود که در بحران جهانی کووید-19، یکی از ضعف‌های اساسی مدیریت ورزشی در جهان به وضوح برجسته شد و آن اینکه اغلب نهادها و سازمان‌های ورزشی برای روزهای بحرانی برنامه مدون و یا اندوخته قابل‌توجهی ندارند. به استثنای مواردی خاص در طول جنگ‌های جهانی، هیچوقت اماکن و مجموعه‌های ورزشی به این شدت تعطیل نشده بود و تاکنون هم هیچ‌کس موفق به ارائه راه‌حلی برای مدیریت چنین بحرانی در صنعت ورزش نشده است. این بحران از نظر اقتصادی ضررهای چشمگیری بر صنعت ورزش در جهان گذاشته و سلامت عمومی افراد را نیز به‌دلیل تعطیلی فعالیت‌های بدنی و ورزش با خطر جدی مواجه کرده است. مجله فوربس[36] با بیان اینکه لیگ برتر انگلیس و بوندسلیگای آلمان حداقل ۷۰۰ تا ۸۰۰ میلیون یورو از بحران کرونا زیان خواهند دید، پیش‌بینی نمود که در آینده بحران کووید-19 قراردادهای بازیکنان و مربیان و میزان پرداختی به آن‌ها را نیز با تغییرات زیادی رو به رو خواهد کرد. همچنین بررسی‌های انجام شده در صنعت ورزش ایران پیرامون میزان تأثیرگذاری کووید-19 بر مشاغل حاکی از آن است که این بیماری بر صنعت گردشگری و باشگاه‌های ورزشی بیشترین تأثیر را گذاشته است (محسنی‌فر و همکاران، 1399). حالا شاید بحران کرونا تلنگر محکمی باشد برای اینکه صنعت ورزش در جهان در تصمیمات خود تجدید نظر اساسی نماید.
منابع
- احمدی‌حکمتی‌کار، امیرحسین و ملانوری شمسی، مهدیه. (1399). «اثرات فعالیت ورزشی با رعایت پروتکل‌های بهداشتی بر شاخص‌های ایمونولوژیک در دوران شیوع بیماری کووید 19: مروری روایتی». مجله دانشگاه علوم پزشکی اراک. 23(5)، صص 584- 603.
- رضایی، شمس‌الدین. (1396). «طراحی مدل درآمدزایی باشگاه‌های فوتبال ایران: با رویکرد گراندد تئوری». پژوهش‌های کاربردی در مدیریت ورزشی. سال 6، شماره 3، صص 101-116.
- رضایی، شمس الدین؛ آقابابا، علیرضا؛ روحانی، هادی و نبیل‌پور، مقصود. (1399). «تأثیرات شیوع کرونا ویروس جدید 2019 بر میزان فعالیت‌های ورزشی و خلق و خوی بازیکنان غیرحرفه‌ای فوتبال در ایران». نشریه مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش. 7(4)، صص 21-30.
- رضایی، شمس‌الدین و صالحی‌پور، مژگان. (1397). «تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه صنعت ورزش ایران: با رویکرد داده‌بنیاد». نشریه مدیریت منابع انسانی در ورزش. 6(1)، صص 1-21.
- زمانیان، فائزه؛ فروزنده، الهام و وصالی ناصح، مجید. (1399). «ناامیدی و سازگاری اجتماعی مرتبط با هنجارهای ناشی از شیوع ویروس کووید- 19 در افراد فعال و غیر فعال». فصلنامه سلامت و ورزش: رویکردهای نوین. 1(1)، صص 1-7.
- شیروانی، حسین و رستم‌خانی، فاطمه. (1399). «مروری بر ملاحظات انجام فعالیت‌های ورزشی در طی شیوع بیماری کووید-19». مجله طب نظامی. (2)22، صص 161-168.
- فرنوش، غلامرضا؛ علیشیری، غلامحسین، حسینی‌ذیجود، سیدرضا و درستکار، روح‌الله. (1399). «شناخت کروناویروس نوین-2019 و کووید-19 براساس شواهد موجود: مطالعه مروری». مجله طب نظامی. 22 (1)، صص 1-11.
- محسنی‌فر، علی؛ دوستی، مرتضی؛ حسینی‌نیا، سیدرضا و تابش، سعید. (1399). «تعویق مسابقات فوتبال در ایران به منظور کاهش انتقال انسان به انسان کرونا ویروس نوین». مجله طب نظامی. (2)22، صص 214-215.
- Ali Mohammadi, Y, Sepandi. M. (2020). “Basic Reproduction Number: An important Indicator for the Future of the COVID-19 Epidemic in Iran”. 22(1): 96-97.
- Boseley, (2020). “Coronavirus symptoms: What are they and should I call the doctor?” Report of the WHO-China Joint Mission on Coronavirus Disease 2019 (COVID-19). Pp: 3-5.
- Brand, R., Timme, S., Nosrat, S. (2020). “Regular exercise before the COVID-19 pandemic was a protective factor for well-being during it”. University of Potsdam, Pp: 1-30.
- Brooks, S. K., Webster, R. K., Smith, L. E., Woodland, L., Wessely, S., Greenberg, N. et al. (2020). “The psychological impact of quarantine and how to reduce it: Rapid review of the evidence”. Lancet, 395(10227):912-20. [DOI:10.1016/S0140-6736(20)30460-8]
- Chan, J. F., Yuan, S., Kok, K. H., To, K. K., Chu, H., Yang ,J. et al. (2020). “A familial cluster of pneumonia associated with the 2019 novel coronavirus indicating personto- person transmission: a study of a family cluster”. The Lancet, 395(10223): 514-23.
- Chen, P., Mao, L., Nassis, G. P., Harmer, P., Ainsworth, B. E., Li, (2020). “Coronavirus Disease (COVID-19): The need to maintain regular physical activity while taking precautions”. J Sport Health Sci, 9(2):103-4. [DOI:10.1016/j.jshs.2020.02.001]
- Dunton, G.F., Shirlene, D., Wang, B.D., Courtney, J. (2020). “Early Effects of the COVID-19 Pandemic on Physical Activity in U.S. Adults. COVID-19 and Physical Activity”, University of Southern California, Pp: 1-33.
- Gibson, A. L., Wagner, D. R., Heyward, V. (2018). “Advanced Fitness assessment and exercise prescription”. Champaign: Human kinetics, https://www.amazon.com/Advanced-Fitness-Assessment-Exercise-Prescription/dp/1492561347
- González-Sanguino, C., Ausín, B., Castellanos, M. Á., Saiz, J., López-Gómez, A., Ugidos, C. et al. (2020). “Mental health consequences during the initial stage of the 2020 Coronavirus pandemic (COVID-19) in Spain”. Brain Behav Immun, 87:172-6. [DOI:10.1016/j.bbi.2020.05.040]
- Guan, W. J., Ni, Z.Y., Hu, Y., Liang, W. H., Ou, C. Q., He, J. X. et al. (2020). “Clinical characteristics of 2019 novel coronavirus infection in China”. medRxiv, 396(10224):477-882.
- Huang, C., Wang, Y., Li, X., Ren, L., Zhao, J., Hu, Y. et al. (2020). “Clinical features of patients infected with 2019 novel coronavirus in Wuhan, China”. The Lancet, 395(10223):497-506.
- Khani, H., Tabarraei, A., Moradi, (2018). “Survey of Coronaviruses Infection among Patients with Flu-like Symptoms in the Golestan Province”, Iran. Med Lab J, 12(6):1-4. HYPERLINK “http:// dx.doi.org/10.29252/mlj.12.6.1” DOI: 10.29252/mlj.12.6.1.
- Kreider, R. (2020). “Strength, conditioning, and nutritional considerations for high-level performers”. Kinesiol Rev. 9:31-40. [DOI:10.1123/kr.2019-0062]
- Lai, C. C., Shih, T. P., Ko, W. C. (2020). “Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2 (SARS-Cov-2) And Corona Virus Disease-2019 (COVID-19): The Epidemic And The Challenges”. Int J Antimicrob Agents, Pp:112-117. (In press); 105924.
- Lesser, I.A., Nienhuis, C.P. (2020). “The Impact of COVID-19 on Physical Activity Behavior and Well-Being of Canadians”. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17, 3899; doi:10.3390/ijerph17113899.
- Li, Q., Guan, X., Wu, P., Wang, X., Zhou, L., Tong, Y. et al. (2020). “Early transmission dynamics in Wuhan, China, of novel coronavirus–infected pneumonia”. New England Journal of Medicine, 1(2): 202-209.
- Manson, J. E., Greenland, P., LaCroix, A. Z., Stefanick, M. L., Mouton, C. P., Oberman, A. et al. (2002). “Walking compared with vigorous exercise for the prevention of cardiovascular events in women”. New England Journal of Medicine, 347(10): 716.
- Nieman, D. C., Nehlsen-Cannarella, S. L. (1994). “The immune response to exercise”. In Seminars in hematology. 31(2):166-179.
- Ong, J.L., Lau, T.Y., Massar, S.A., Chong Z.T., Ng B.K. et al. (2020). “COVID-19 Related Mobility Reduction: Heterogenous Effects on Sleep and Physical Activity Rhythms”, National University of Singapore. Pp: 2-30.
- Parfitt, G., Hughes, (2009). “The exercise intensity–affect relationship: Evidence and implications for exercise behavior”. J Exerc Sci Fit, 7(2):S34-41. [DOI:10.1016/S1728-869X(09)60021-6]
- Perlman, S. (2020). “Another decade, another coronavirus. p: 25.
- Toresdahl, B. G., Asif, I. (2020). “Coronavirus disease 2019 (COVID-19): Considerations for the competitive athlete”. Sports health, 12(3):221-4. [DOI:10.1177/1941738120918876]
- Wang, W., Tang, J., Wei, F. (2020). “Updated understanding of the outbreak of 2019 novel coronavirus (2019-nCoV) in Wuhan, China”. J Med Virol, 396 (10224):231-235
- Wolff, W., Martarelli, C.S., Schuler, J., Bieleke, M. (2020). “High boredom proneness and low trait self-control impair adherence to social distancing guidelines during the COVID-19 pandemic”. https://www.researchgate.net/publication/340736317.
- Wong, C. M., Lai, H. K., Ou, C. Q., Ho, S. Y., Chan, K. P., Thach, T. Q. et al. (2008). “Is exercise protective against influenza-associated mortality? ”. PLoS One, 3(5):65-79.
- Wu, F. Z.S., Bin, Y., Chen, Y. M., Wang, W., Song, Z. G., Hu, Y. et al. (2020). “A new coronavirus associated with human respiratory disease in China”. Nature, 32(2): 261-272.
- Zenic, N., Taiar, R., Gilic, B., Blazevic, M., Maric, D., Pojskic, H., Sekulic, D. (2020). “Levels and Changes of Physical Activity in Adolescents during the COVID-19 Pandemic: Contextualizing Urban vs. Rural Living Environment”. Applied Sciences, 10, 3997; doi:10.3390/app10113997.
- Zhao, J., Qin, F., Song, Y., Nassis, G.P., Zhao, L., Cui, S. et al. (2020). “Prevalence of insufficient physical activity, sedentary screen time and emotional wellbeing during the early days of the 2019 novel coronavirus (COVID-19) outbreak in China: a national cross-sectional study”. Electronic copy available at: https://ssrn.com/abstract=3566176
- Zhu, N, Zhang, D, Wang, W, Li, X, Yang, B, Song, J. et al. (2020). “A novel coronavirus from patients with pneumonia in China, 2019”. N Engl J Med, 1(2): 34-42.
)