نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار دانشگاه بوعلی سینا همدان
2 دانشجوی دکتری مدیریت ورشی دانشگاه بوعلی سینا همدان(نویسنده مسئول) E-mail: neek_m2008@yahoo.com
3 استاد دانشگاه پیام نور
4 استادیار دانشگاه بوعلی سینا همدان
چکیده
اعتماد[1]، بنیاد مسایل اجتماعی و سیاسی است و از اصول اجتماع و روابط آن به حساب میآید. لذا هدف از پژوهش حاضر، بررسی و مقایسه نقش ورزش همگانی و قهرمانی در تقویت اعتماد ملی از دیدگاه مدیران ورزشی و غیر ورزشی استانها است.
پژوهش حاضر به لحاظ اجرا، از نوع پیمایشی است. نمونه آماری شامل 5 نفر از مدیران ورزشی و 5 نفر از مدیران غیر ورزشی است که در مجموع 100 نفر میباشند (جامعه آماری برابر با نمونه آماری است). ابزار جمعآوری اطلاعات در تحقیق حاضر، پرسش‌نامه است. برای سنجش میزان روایی از روش همبستگی درونی گویهها و همچنین «آلفای کرونباخ» استفاده گردید. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از SPSS 16 صورت گرفت.
تجزیه و تحلیل دادهها نشان میدهد کارکرد وزش همگانی و قهرمانی در ابعاد اعتماد ملی دارای تفاوت معناداری است. بنابراین متغیر مشارکت در ورزش توانسته بر میزان اعتماد ملی، تاثیر گذار باشد. ضریب همبستگی ابعاد اعتماد ملی (شخصی، تعمیم یافته، نهادی) با ورزش همگانی و قهرمانی معنادار بوده و همبستگی مثبت و مستقیمی بین مشارکت در ورزش قهرمانی و اعتماد ملی وجود دارد( 05/0≥ .(p
در مجموع عوامل اجتماعی با ورزش یک وجه ارتباطی دارد که با تاکید بر اعتماد ملی به عنوان یکی از مولفههای اساسی سرمایه اجتماعی در غنیسازی تعامل و ارتباط متقابل میان انسان‌ها، نقش بسزایی داشته و با مجموعه روابط اجتماعی رابطه تنگاتنگی برقرار میکند.
1. Confidence
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Evaluation and Comparison among the Roles of Public Sports and Championship Sports on Strengthening National Trust
نویسندگان [English]
- Gholam Reza Shabani Bahar 1
- Mohammad Reza Neeknejad 2
- Abolfazl Farahani 3
- Abbass Samadi 4
1 Ph.D. Lecturer of Bu- Ali Sina University, Hamedan
2 Ph.D. student in Sport management, Bu- Ali Sina University, Hamedan
3 Professor of Payam-e-Noor University
4 Ph.D. Assistant professor of Bu- Ali Sina University, Hamedan
چکیده [English]
Background and purpose: Trust the fundamental problems of social and political foundations of society and social relations into account is. The aim of this study was to evaluate and compare the strengthening of the role of sport Public and the championship of the National Trust's view of sports and non-sports administrators province.
Methodology: This study was conducted according to the survey. The Statistics sample of this research Sport administrators The number 5 Person and non-sports administrators5 Person A total of 100 Person were included. (The population Statistics is equal to the sample) tool for gathering data in the present study, a questionnaire. To assess Rate of inter-item correlation as well as the " Cronbach's alpha " was used. Data analysis was performed using SPSS 16.
Results: Analysis of the data shows the performance of sport Public and the championship of the National Trust Dimensions is a significant difference. So Variable participation in Sport has been able to affect the rate of the National Trust.: The correlation coefficient between the national trust (personal trust, generalized trust, institutional trust) with the sport Public and the championship was significant and Direct and positive correlation between participation in Sport Public and Championship and there are National Trust05).
Discussion: A Total of Social factors associated with sport is a way that emphasizing the National Trust as one of the key components of social capital to enrich the interaction between humans Playing a role and a set of social relations are closely to connected.
کلیدواژه‌ها [English]
- National trust
- Public sports and Championship sports
بررسی و مقایسه نقش ورزش همگانی و قهرمانی در تقویت اعتماد ملی
غلامرضا شعبانی بهار[1]
محمدرضا نیک نژاد[2]
ابوالفضل فراهانی[3]
عباس صمدی[4]
تاریخ دریافت مقاله: 20/9/1392
تاریخ پذیرش مقاله:8/11/1392
ا
مقدمه
در عصر حاضر ورزش و فعالیت بدنی، به عنوان یک پدیده اجتماعی در خور بررسی و تامل، جایگاه برجستهای در دو سطح محلی و جهانی به دست آورده است. هیئتها، انجمنها، نهادها، اتحادیهها و کمیتههایی که به موضوع ورزش میپردازند و در راستای حمایت از فعالیتهای ورزشی، چه در سطح محلی و چه در سطح رسمی، کار و تلاش میکنند؛ خود جلوهها و مظاهری از این جایگاه هستند.
با توجه به بررسیهای انجام شده، ورزش و پرداختن به آن، نمونهای از پدیدههای اجتماعی است که به نظر میرسد در عین حال که سرمایه اجتماعی موجود در جامعه میتواند به توسعه ورزش کمک کند، ورزش و پرداختن به آن نیز می تواند از عوامل تقویت ابعاد سرمایه اجتماعی مثل همبستگی اجتماعی بالا، روحیه انعطاف پذیری و تنوع طلبی، مشارکت مدنی بالا، اعتماد اجتماعی و.... باشد که نشان از سلامت اجتماعی و روانی یک جامعه است. (رحمانی فیروزجاه:1390:6)
بنابراین ورزش، به عنوان یکی از فاکتورهای مهم اجتماعی، میتواند در تقویت این سرمایه اجتماعی، یعنی اعتماد ملی نقش زیادی داشته باشد. به این صورت که اعضای جامعه با برقراری تماس با یکدیگر و پایدار ساختن آنها، قادر به کسب این سرمایه میباشند (پارسامهر، 1388: 11). اعتماد از مسایل بنیادین اجتماعی و سیاسی است و از اصول اجتماع و روابط آن به حساب میآید. اعتماد، در سادهترین تعریف مترادف با تکیه کردن، واگذاشتن کار به کسی، اطمینان، وثوق، باور و اعتقاد به کار، آمده است. در این پژوهش اعتماد در سه بعد بین شخصی، تعمیم یافته و نهادیمورد تعریف و بررسی قرار میگیرد.
در اعتماد بین شخصی، ما به کسانی که با آنها در کنش متقابل هستیم، مانند اعضای خانواده، دوستان و.... اعتماد میکنیم. در اعتماد نهادی، ما به یک سیستم کلی از خود، اعتماد نشان میدهیم و اعتماد تعمیمیافته را میتوان حسن ظن نسبت به افراد جامعه، جدای از تعلق آنها، به گروههای قومی و قبیلهای تعریف کرد (مهدی زاده،1390: 2). اعتماد به عنوان یک ویژگی خاص و عامل مستقل، موجب ایجاد و یا توسعه بسیاری از مفاهیم در واقعیتهای اجتماعی است. به قول میزتال[6] «اعتماد، انتظام اجتماعی ایجاد میکند و موجب انسجام و تعاون اجتماعی میشود. اعتماد، تعاملات اجتماعی را تنظیم میکند و روابط اجتماعی را روان میسازد.» (میزتال،1998: 9). به طور کلی اعتماد را میتوان قرار دادن منابع فرد در اختیار دیگری دانست که آن دیگری خود آزادی عمل دارد. اعتماد، نوعی ریسک است و طبق تعریف، قبول حسن نیت فرد دیگر و فراهم آوردن امکان لطمه زدن دیگری به منافع خود است (کلمن[7]،1377: 154). بررسیها نشان میدهد اعتماد یکی از مولفههای سرمایه اجتماعی و از عوامل تاثیرگذار بر روابط اجتماعی است که روز به روز فرسایش مییابد و ضعیف میگردد (خوشفر،1387: 1). این مساله هم در سطح جهانی و هم در سطح ملی مشاهده شده است و در بسیاری از کشورهای جهان سرمایه اجتماعی (اعتماد ملی) رو به کاهش است و این کاهش به مدت چند دهه است که ادامهدارد. (خوشفر،1387: 1)
به هر تقدیر ورزش، که در این تحقیق ورزش همگانی و قهرمانی مد نظر است، به عنوان پدیده اجتماعی میتواند بدون نیاز به ترجمه، خود ترجمان ملتها باشد و زمینه را برای انسجام و همبستگی اجتماعی فراهم نماید و قادر است تا اشتراکهای بین ملل را به ارمغان آورده و مراودات و تبادل فرهنگی را رقم بزند (جوانمرد،1388: 17) بنابراین لازم است روشن شود که آیا پرداختن به ورزش و گسترش روزافزون آن میتواند به عنوان فرصتی برای تقویت اعتماد ملی باشد؟ آشنایی با این فرصتها و چالشها در گرو سنجش تاثیر مشارکت ورزشی بر اعتماد ملی در جوامع آماری مختلف است. به همین منظور مطالعه حاضر در صدد پاسخ گویی به این مساله است که آیا ورزش همگانی و قهرمانی در تقویت اعتماد ملی، که یکی از ابعاد مهم و اساسی سرمایه اجتماعی تلقی میگردد، نقش دارد؟ آیا بین نقش ورزش همگانی و قهرمانی در تقویت ابعاد اعتماد ملی (شخصی، تعمیم یافته و نهادی) تفاوت معنی داری وجود دارد؟
روش پژوهش
پژوهش حاضر به لحاظ اجرا از نوع پیمایشی است، ضمن آن که برای تدوین چارچوب نظری تحقیق از تحقیقات پیشین نیز بهره گرفته شده است. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش، ده استان بالای دو میلیون نفر جمعیت است که در این جامعه سه سازمان ادارههای کل تربیت بدنی، ادارههای کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و استانداریها، مد نظر بوده است. نمونه آماری این پژوهش، مدیران ورزشی شامل مدیران کل و معاونان، رییس ورزش همگانی، رییس ورزش قهرمانی ادارههای کل تربیت‌بدنی استانها به تعداد 5 نفر و مدیران غیر ورزشی از جمله مدیران کل سیاسی، امنیتی و انتظامی استانداری‌های کشور و مدیران و معاونان ادارههای کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استانها به تعداد 5 نفر که در مجموع شامل 100 نفر میشود، میباشند. به عبارت دیگر جامعه آماری برابر با نمونه آماری است. ابزار جمعآوری اطلاعات در تحقیق حاضر، پرسش‌نامه است.
اعتبار[8] گزارهها و ابزارهای سنجش در این تحقیق بر اساس اعتبار صوری تعیین شده است. (ساروخانی، 139:1377). از سوی دیگر، میزان روایی یا پایایی[9] ابزارهای سنجش که بر اساس طیف لیکرت طراحی گردیدند، بر پایهی همبستگی درونی تعیین شده است. در این پژوهش برای سنجش میزان روایی از روش همبستگی درونی گویهها و همچنین «آلفای کرونباخ» که مبتنی بر ماتریس همبستگی گویهای است و ضریب روایی کل طیف را مشخص میکند، استفاده شد (مهرعلیزاده و چینی پرداز،92:1384) تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از SPSS 16 صورت گرفت.
یافته های پژوهش
|
تعداد پاسخگویان |
گویه ها |
مشخصات فردی |
|
|||
|
درصد |
مطلق |
|
||||
|
0/47 |
47 |
ورزشی |
اداره کل تربیت بدنی |
نوع سازمان
|
|
|
|
0/33 |
33 |
غیر ورزشی |
استانداری
|
|
||
|
0/20 |
20 |
اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی |
|
|||
|
2/88 |
82 |
مرد |
جنس |
|
||
|
8/11 |
11 |
زن |
|
|||
|
- |
7 |
بی جواب |
|
|||
|
2/7 |
7 |
فوق دیپلم |
تحصیلات |
|
||
|
4/45 |
44 |
لیسانس |
|
|||
|
3/44 |
43 |
فوق لیسانس |
|
|||
|
1/3 |
3 |
دکتری |
|
|||
|
- |
3 |
بی جواب |
|
|||
|
4/91 |
85 |
متاهل |
وضعیت تاهل |
|
||
|
6/8 |
8 |
مجرد |
|
|||
|
- |
7 |
بی جواب |
|
|||
|
0/25 |
22 |
کمتر از 5 سال |
سابقه خدمت |
|
||
|
1/34 |
30 |
10- 5 سال |
|
|||
|
0/25 |
22 |
15- 10 سال |
|
|||
|
9/14 |
14 |
15 سال و بیشتر |
|
|||
|
- |
12 |
بی جواب |
|
|
||
|
100 |
|
جمع پاسخگویان |
|
|||
جدول (1) فراوانی جامعه و نمونه آماری بر حسب جنسیت، سطح تحصیلات، وضعیت تاهل و سابقه خدمت
با توجه به جدول (1) اطلاعات جمعیت شناختی جامعه آماری نشان میدهد 20 درصد مدیران در ارشاد، 47 درصد مدیران در تربیت بدنی و 33 درصد، در استانداریها میباشند. 2/88 درصد نمونه آماری را مدیران مرد و 8/11 درصد را زنان تشکیل میدهند. سطح تحصیلات مدیران نشان میدهد 2/7 درصد دارای مدرک فوق دپپلم، 4/ 45 لیسانس، 3/44 درصد فوق لیسانس و 1/3 درصد دکترا هستند. 4/91 درصد مدیران متاهل و 6/8 درصد مجرد میباشند. وضعیت سابقه خدمت آنها بر اساس جدول فوق نشان میدهد 25 درصد مدیران دارای سابقه خدمت کمتر از 5 سال، 1/34 درصد 10-5 سال ، 25 درصد 15-10 سال و 9/15 درصد دارای سابقه خدمت 15 سال و بیشتر هستند.
جدول (2). مقایسه میانگین کارکرد ورزش قهرمانی بر ابعاد اعتماد ملی (شخصی، تعمیم یافته، نهادی)
|
ابعاد اعتماد ملی |
میانگین ± انحراف معیار |
T |
P |
|
اعتماد شخصی اعتماد |
616/0±77/3 |
32/12 |
0001/ |
|
اعتماد تعمیم یافته اعتماد |
649/0±87/3 |
23/13 |
0001/ |
|
اعتماد نهادی اعتما |
619/0±89/3 |
09/14 |
0001/ |
یافتههای جدول (2) نتایج آزمون مقایسه میانگین کارکرد ورزش قهرمانی بر ابعاد اعتماد ملی (شخصی، اعتماد تعمیم یافته، نهادی) نشان میدهد. تجزیه و تحلیل دادهها تغییرات کارکرد وزش قهرمانی بر ابعاد اعتماد ملی دارای تفاوت معناداری است. بنابراین متغیر مشارکت در ورزش قهرمانی توانسته است بر میزان اعتماد ملی تاثیر گذار باشد( 05/≥ (p.
جدول (3) ضریب همبستگی کارکرد ورزش قهرمانی بر ابعاد اعتماد ملی (شخصی، تعمیم یافته، نهادی)
|
ابعاد اعتماد ملی |
R |
P |
|
اعتماد شخصی |
274/ |
007/ |
|
اعتماد تعمیم یافته |
258/ |
011/ |
|
اعتماد نهادی |
264/ |
009/ |
نتایج جدول (3) نشان میدهد ضریب همبستگی بین ابعاد اعتماد ملی (شخصی، تعمیم یافته، نهادی) با ورزش قهرمانی معنادار بوده و همبستگی مثبت و مستقیمی بین مشارکت در ورزش قهرمانی و اعتماد ملی وجود دارد (05/0≥ .(p
جدول (4) مقایسه میانگین کارکرد ورزش همگانی بر ابعاد اعتماد ملی (شخصی، تعمیم یافته، نهادی)
|
ابعاد اعتماد ملی |
میانگین ± انحراف معیار |
T |
P |
|
اعتماد شخصی اعتماد |
01/4±479/ |
86/20 |
0001/ |
|
اعتماد تعمیم یافته اعتماد |
18/4±474/ |
59/24 |
0001/ |
|
اعتماد نهادی اعتما |
15/4±576/ |
03/20 |
0001/ |
یافتههای جدول (4) نتایج آزمون مقایسه میانگین کارکرد ورزش همگانی بر ابعاد اعتماد ملی (اعتماد شخصی، تعمیم یافته و نهادی) را نشان میدهد. تجزیه و تحلیل دادهها، تغییرات کارکرد وزش قهرمانی بر ابعاد اعتماد ملی دارای تفاوت معناداری است. بنابراین متغیر مشارکت در ورزش همگانی توانسته است بر میزان اعتماد ملی تاثیر گذار باشد( 05/≥ (p.
جدول (5) ضریب همبستگی کارکرد ورزش همگانی بر ابعاد اعتماد ملی (اعتماد شخصی، تعمیم یافته و نهادی)
|
ابعاد اعتماد ملی |
r |
P |
|
اعتماد شخصی |
344/ |
001/ |
|
اعتماد تعمیم یافته |
371/ |
001/ |
|
اعتماد نهادی |
225/ |
024/ |
نتایج جدول (5) نشان می دهد ضریب همبستگی بین ابعاد اعتماد ملی (شخصی، تعمیم یافته، نهادی) با ورزش همگانی معنادار بوده و همبستگی مثبت و مستقیمی بین مشارکت در ورزش همگانی و اعتماد ملی وجود دارد (05/0≥ .(p
جدول (6) مقایسه میانگین نمره اعتماد شخصی، تعمیم یافته و نهادی در ورزش همگانی و قهرمانی
|
|
ورزش همگانی |
ورزش قهرمانی |
T |
P |
||
|
میانگین |
انحراف معیار |
میانگین |
انحراف معیار |
|||
|
اعتماد شخصی |
016/4 |
480/ |
77/3 |
616/ |
48/3 |
001/ |
|
اعتماد تعمیم یافته |
18/4 |
473/ |
87/3 |
647/ |
88/4 |
001/ |
|
اعتماد نهادی |
16/4 |
576/ |
89/3 |
619/ |
39/4 |
001/ |
براساس نتایج جدول(6) میانگین نمره اعتماد شخصی، تعمیم یافته و نهادی در ورزش همگانی و قهرمانی تفاوت معنی دار وجود دارد. به عبارت دیگر اعتماد شخصی، تعمیم یافته و نهادی در ورزش همگانی، بیشتر از ورزش قهرمانی است05/≥p.
بحث و نتیجهگیری
در عصر حاضر که هر روز با شتاب بیشتری به سمت صنعتی شدن و غلبه نظام سرمایه‌داری و در نتیجه کاهش روزافزون پیوندهای اجتماعی، بی‌هویتی، انزوا، انفعال و از خود‌بیگانگی پیش می‌رود؛ دغدغه فیلسوفان اخلاق، جامعه‌شناسان و مصلحان اجتماعی شده است که با یافتن فرصت‌هایی بتوانند پیوندهای اجتماعی گسسته حاصل از این تحول را مجددا به جامعه باز‌گردانند. اعتماد به عنوان یک ویژگی خاص و عامل مستقل، موجب ایجاد و یا توسعه بسیاری از مفاهیم در واقعیتهای اجتماعی میشود. به گفته میزتال «اعتماد، انتظام اجتماعی ایجاد میکند و موجب انسجام و تعاون اجتماعی میشود. اعتماد تعاملات اجتماعی را تنظیم میکند و روابط اجتماعی را روان میسازد(میزتال،1998: 9). اینگلهارت معتقد است که تفاوت‌های فرهنگی در اعتماد به یکدیگر موثر می‌باشد و این موضوع حتی در مورد مناطق معینی از کشورهای دارای این شرایط نیز میتواند صحت داشته باشد. به این ترتیب اعتماد، یک پدیده فرهنگی است که تجارب تاریخی مردم به آن شکل میدهد و بنابراین در معرض تغییر قرار دارد. اینگلهارت سطوح نسبتا پایین اعتماد را موجب آن میداند که شخص به احتمال زیاد نظام سیاسی موجود را نپذیرد و از راست یا چپ افراطی، حمایت کند (اینگلهارت، 1382: 41). پژوهش حاضر با هدف بررسی و مقایسه نقش ورزش همگانی و قهرمانی در اعتماد ملی انجام شد. یافتههای این پژوهش رابطه معنی داری بین ابعاد اعتماد ملی (شخصی، تعمیم یافته، نهادی) و ورزش همگانی و قهرمانی نشان داد. در این بررسی به یکی از مولفههای اساسی و بنیادین سرمایه اجتماعی یعنی اعتماد ملی با محور ورزش مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این پژوهش نشان داد مشارکت در ورزش همگانی و قهرمانی توانسته است بر میزان اعتماد ملی تاثیرگذار باشد. همچنین استفاده از ضریب همبستگی نشان داد همبستگی مثبت و مستقیمی میان مشارکت در ورزش قهرمانی و فاکتورهای موثر در اعتماد ملی (شخصی، تعمیم یافته، نهادی) وجود دارد.
یافتههای این پژوهش با نتایج به دست آمده از اقدسی( 1391) پارسا مهر(1390) غلامزاده(1387) اینگلهارت(1997) دلانی و کنی (2005)، آترلی(2006)، الکن(2008) سیپل(2007) همخوانی دارد. این پژوهشگران نشان داده بودند که نقش موثر و مفید سرمایه اجتماعی، چگونه میتواند بین افراد مختلف در استفاده از ورزش، تفاوت اینجا کند. همچنین یافتههای این پژوهش با یافتههای اینگلهارت یکسان است. او به این نتیجه دست یافت که مردمی که به یکدیگر اعتماد میورزند و با هم ارتباط برقرار میکنند میتوانند تیمهای ورزشی تشکیل دهند و این به نوبه خود باعت افزایش اعتماد اجتماعی میشود و نقش مهمی در حیات سیاسی و اقتصادی ایفا میکند. سیپل(2007) نیز دریافت که آنان که از اعتماد اجتماعی بالاتری برخوردارند، افرادی هستند که مصرف ورزش بیشتری داشتهاند. غلامزاده (1387) در پژوهشی به بررسی رابطه بین عضویت در انجمنهای داوطلبانه و میزان اعتماد اجتماعی، مطالعه تطبیقی انجمنهای داوطلبانه در دانشگاه مازندران پرداخت. یافتهها نشان دادند که از میان چهار نوع انجمن داوطلبانه مورد بررسی در این پژوهش، تنها اعضای تیمهای ورزشی به طور معناداری دارای اعتماد اجتماعی بیشتری بودند. از آنجا که ورزش علاوه بر کارکردهای اعتماد ملی، کارکردهای متنوع اجتماعی و فرهنگی نیز در پی دارد، میتواند جایگاه ویژهای در جوامع امروزی پیدا کند. رقابت شدید برای بالا‌رفتن از سکوهای افتخار و کسب مدالهای رنگارنگ مسابقههای جهانی و المپیک و بهرهگیری از اثرات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی موجب شده است که دولت‌ها و جوامع به طور گستردهای برای تربیت و آماده‌سازی قهرمانان ورزشی سرمایه‌گذاری کنند(عبدلی،1386: 13). این پدیده از حیث عوامل اجتماعی و فرهنگی دارای مفهومی غنی و گستردهای است. در مجموع عوامل اجتماعی با ورزش دارای یک وجه ارتباطی است که با تاکید بر سرمایه اجتماعی (اعتماد ملی) در غنیسازی تعامل و ارتباط متقابل میان انسان‌ها، نقش بسزایی داشته و با مجموعه روابط اجتماعی رابطه تنگاتنگی برقرار میکند. توجه به این متغیر و تقویت آن به نوبه خود میتواند در تحقیقات آتی نقش به سزایی داشته باشد. اعتماد ملی یک سرمایه اجتماعی اساسی و بنیادین و نمونه ملموسی از یک هنجار غیر رسمی است که باعث ترویج همکاری بین دو یا چند فرد می شود. بدین ترتیب به نظر میرسد که باید برنامهریزی مناسبی برای ترغیب مردم به مشارکت در ورزش، صورت پذیرد. با بررسی متون، به نظر میرسد پژوهشی که به طور مستقیم به موضوع پرداخته باشد انجام نشده است. لذا مطالعه و تحقیق بیشتر در این زمینه ضروری به نظر میرسد.
منابع
- اقدسی، محمدتقی(1391) مقایسه میزان سرمایه اجتماعی در بین دانشجویان ورزشکار و غیر‌ورزشکار دانشگاه تبریز، طرح پژوهشی دانشگاه تبریز.
- پارسامهر، مهربان. جسمانی، سمیه(1390) نقش سرمایه اجتماعی بر مصرف ورزش(تماشای ورزش) مطالعه موردی جوانان شهر یزد، دو فصلنامه پژوهش در مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی، شماره1 (17 پیاپی) ص84-73.
- اینگلهارت، رونالد(1379) جهانی شدن و ارزش‌های پست مدرن، فصلنامه تامین اجتماعی، شماره8.
- جوانمرد ،کمال (1388) بررسی جامعه‌شناختی کارکرد ورزش بر انسجام اجتماعی در ایران دهه هشتاد، مورد مطالعه کرمان، پایانامه دکتری جامعه‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم وتحقیقات، استاد راهنما دکتر مهرداد نوابخش، ص459.
- خوشفر غلامرضا(1387)، تاثیر سرمایه اجتماعی بر مشارکت سیاسی (مطالعه موردی استان گلستان) پایانامه دکتری دانشگاه علامه طباطبایی
- رحمانی، علی فیروزجاه(1390) سنجش تمایز سرمایه اجتماعی جوانان با محوریت مشارکت ورزشی (مطالعه موردی دانشجویان ورزشکار و غیر ورزشکار دانشگاه مازندران)، فصلنامه جامعه شناسی مطالعات جوانان، سال دوم، شماره دوم، ص3..
- عبدلی، بهروز(1386) مبانی روانی – اجتماعی تربیت‌بدنی و ورزش، تهران، انتشارات بامداد کتاب.
- غلامزاده، خلیل(1387) بررسی رابطه بین عضویت در انجمنهای داوطلبانه و میزان اعتماد اجتماعی، پایان نامه جامعه‌شناسی کارشناسی ارشد دانشگاه مازندران.
- کلمن، جیمز(1377): بنیادهای نظریه اجتماعی، منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.
- مهدی زاده، صفیه(1390): بررسی رابطه بین اعتماد و وفاق اجتماعی (مطالعه موردی شهر گنبد کاووس) پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه مازندران، استاد راهنما دکتر احمد رضایی.
- Atherly,Kim M.(2006) Sport, Localism and Social Capital in Rural Western Australia. Geographical Research,Volume44,Number 2006,pp.348.360(13).
- Delaney, L.& Keaney ,E (2005)Sport and Social Capital in The United Kingdom: Statistical Evidence From National and International Survey Data. Dublin Institute for Publicity reaserch(ippr), London- commissioned by the Department of cultural Media and Sport.
- Olken, B, A.(2008).Do Television and Radio Destroy Social Capital? Evidence from Indonesian Villages. Harvard University.
- Seippel, O.(2007)Sport in Civil Society: Networks, Social Capital and Influence. European Sociological Review,24(1):69-80.
- Miztal, Barbara A.(1998): “Trust in Large Organization” in Social Capital a Multifaceted Perspective, by Partha Dasqupta and Isnail Serageldin. The Washington, D.C, the Woed Bank.
)