Document Type : Original Article

Authors

1 Ph.D., Assistant Professor, Physical Education and Sport Sciences Department, Aliabad Katoul Branch, Islamic Azad University, Aliabad Katoul, Iran

2 Ph.D., Assistant Professor, Physical Education and Sport Sciences Department, Golestan University, Gorgan, Iran

3 Golestan Administration, MSY, Gorgan, Iran

4 Ph.D. Student in Sport Management, Allameh TabatabaiUniversity, Tehran, Iran

Abstract

The study is to identify factors influencing success and wane of talented sports in Golestan province during last decade. Statistical population consisted of all managers and experts of sport and youth office of Golestan province (including 180 individuals selected according to the Morgan table and filled both success and failure questionnaires) as well as officials of boards, trainers and athletes of to-be-investigated sports (48 for the success and 28 for wane part, all completed related questionnaires). So, statistical sample included 166 individuals for success and 146 individuals for wane part. Two questionnaires were used to identify factors influencing success and decline. These questionnaires included eight components of coaching and human resources development, motivation and support of human resources, athlete's talent identification and education, sports competitions and camps, management, hardware, budget and finance, and coordination and communication. Validity of these questionnaires was confirmed by experts and their reliability was evaluated by the Cronbach's alpha formula and their coefficient was higher than 0/80. The results showed that budget and finance, and coordination and communications were the most important factors affecting success of talented sports. Moreover, development of coaches and human resources, and athlete's talent identification and education were the most important factors influencing wane of talented sports. Beside the essential technical and task-oriented areas, factors such as budget and finance, human resources, and talent identification could be introduced as most important factors influencing success and wane of sports.

Keywords

بررسی عوامل موثر بر موفقیت و افول رشته­های ورزشی مستعد استان گلستان در یک دهه اخیر

سعید قربانی[1]

 بهمن طیبی[2]

 غلامحسن رحمان­نیا[3]

کیانوش دیلمی[4]

تاریخ دریافت مقاله: 2/11/1396

                                                                                 تاریخ پذیرش مقاله:2 /4/1397

 

مقدمه

امروزه فراگیرشدن ورزش به عنوان یک ابزار مهم برای توسعه سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی کشورها مطرح است و تبدیل به جزء جدایی­ناپذیری از زندگی بسیاری از افراد و جوامع در سراسر جهان گردیده ­است (آقایی و توکلی انگوت، 1392). یکی از ابعاد ورزش که می­تواند انگیزه­های زیادی برای ورزش­کردن در افراد جامعه به­ویژه جوانان ایجاد کند، ورزش قهرمانی است. کسب مدال در رویدادهای ورزشی بزرگ ملی و       بین المللی که در کانون توجه بسیاری از مردم قرار دارد می­تواند شرایط اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی یک منطقه جغرافیایی یا یک کشور را تحت تأثیر قراردهد. به ­همین دلیل، مدیران ورزشی در سازمان های ورزشی کشورهای مختلف سعی دارند تا با برنامه­ریزی دقیق و استراتژیک ورزشکاران استانی و ملی را با آماد­ه­سازی بهینه به مسابقات ملی و بین­المللی اعزام کنند تا موفقیت آنها را در رویدادهای بزرگ تضمین نمایند (دی بوسچر[5]، 2008). موفقیت ورزشی به صورت مطلق و نسبی قابل تعریف است. موفقیت مطلق ورزشی به تعداد مدال هایی اطلاق می­شود که یک کشور در مسابقات المپیک یا جهانی کسب می­کند، درحالی که موفقیت نسبی به نسبت تعداد مدال های کسب شده با توجه به جمعیت و ثروت یک کشور اطلاق می­شود (دی­بوسچر، 2007).  

موفقیت­های بین­المللی و به­ویژه موفقیت در بازی های جهانی و المپیک، هویت و شخصیت ویژه­ای به آن کشور می­دهد و می­تواند زمینه­های توسعه را در کشورها به وجود آورد. ازاین­رو، تصمیم­گیران در کشورهای مختلف سرمایه­گذاری مالی زیادی در ورزش قهرمانی انجام می­دهند که به­ نوبه خود به­گسترش نهادهای مرتبط با ورزش قهرمانی منجر می­شود (علی دوست­قهفرخی، سجادی، محمودی، و ساعتچیان، 1393). یکی از زمینه­های مطالعاتی و تحقیقاتی مهم برای مدیران و تصمیم­سازان در سازمان های ورزشی می­تواند ارزیابی عملکرد آن سازمان ها در کسب موفقیت و یا افول احتمالی رشته­های ورزشی و قهرمانان ورزشی در رویدادهای مهم ملی و بین­المللی باشد. شناسایی این عوامل می­تواند به برنامه­ریزی راهبردی مدیران ورزشی برای سال های آتی کمک شایانی کند. در واقع، ارزیابی عملکرد در محیط­های درونی و بیرونی در سازمان های ورزشی یکی از مولفه­های بسیار مهم مدیریتی محسوب می­شود که می­تواند به­طور بالقوه نقاط ضعف و قوت آن سازمان را مشخص نماید و متعاقباً می­تواند به تصمیم­گیری مدیران مبنی بر ادامه استراتژی از پیش­تعیین­شده، تعدیل و یا تغییر آن منجرشود (میرفخرالدینی، پیمانفر، خطیبی عقدا، و علیمحمدی، 1392). 

دی­بوسچر، دی­نوپ، وان­بوتنبورگ، شیبلی و بینقام[6](2006) رویکرد "عوامل سیاست ورزش منجر به   موفقیت­های بین­المللی ورزشی ([7]SPLISS)" را مطرح کردند که عواملی را که می­توانند بر موفقیت ورزشی تاثیرگذار باشند، معرفی می­کند. بر طبق این رویکرد، برخی از عوامل موثر بر موفقیت ورزشی تحت­کنترل سیاستمداران و برخی از آنها نیز تحت­کنترل مدیران ورزشی می­باشند. بر طبق رویکرد SPLISS، نه عامل بر موفقیت ورزشی تاثیر می­گذارند که شامل حمایت مالی، رویکرد یکپارچه به توسعه، مشارکت، استعدادیابی، حمایت از ورزشکاران، امکانات تمرینی، توسعه و حمایت از مربیان، رقابت های ملی و بین­المللی و تحقیقات علمی می­باشند. پس از طرح این رویکرد، تحقیقات زیادی به بررسی نقش این عوامل در موفقیت و یا عدم موفقیت رشته­های ورزشی در کشورهای مختلف دنیا پرداختند.    

دی بوسچر و همکاران (2009) سیاست ها و برنامه­های آموزش و پرورش ورزشکاران نخبه در شش کشور را مورد بررسی قرار دادند. در این تحقیق عوامل سازماندهی ساختار ورزش، منابع مالی، فراهم­کردن شرایط برای ورزش­کردن همه افراد، شناسایی و پرورش استعدادها، حمایت از ورزشکاران در قبل و بعد از دوران ورزشی، فراهم­کردن شرایط تمرینی مناسب، توسعه و ارتقای دانش مربیان، برگزاری رقابت­های تدارکاتی و انجام تحقیقات علمی مناسب مورد بررسی قرارگرفت. نتایج نشان­داد که منابع مالی، حمایت از ورزشکاران، شرایط تمرینی و توسعة دانش مربیان از عوامل اصلی در توسعة ورزشکاران نخبه است. ساتیرادو و شیلبوری[8] (2009) نیز 35 سازمان مرتبط با ورزش را در استرالیا در ارتباط با چگونگی پرورش ورزشکاران نخبه مورد بررسی قراردادند. نتایج این تحقیق نشان از اهمیت عوامل اقتصادی، فرهنگی در سطح کلان و استفاده از روش های علمی در تربیت ورزشکاران نخبه دارد. شیپی[9] (2012) نیز به بررسی عوامل سیاسی و اجتماعی که بر موفقیت ورزش قهرمانی در کشورهای کوچک (مانند قبرس) تاثیر می­گذارد، پرداخت و دریافت که سرمایه­گذاری اندک برای توسعه زیرساخت­های ورزشی، توسعه مربیان، توسعه علمی ورزش و بهبود فرصت های رقابتی از بزرگترین موانع برای توسعه ورزشکاران نخبه در کشورهای کوچک می­باشند. سرهاتی و پولان- واتون[10](2013) نیز به بررسی عوامل موثر بر موفقیت بین­المللی ورزشی در مناطق مختلف اروپا پرداختند. نتایج این تحقیق نشان داد که علاوه بر عوامل فنی، عوامل نیروی انسانی، همکاری و هماهنگی و ارتباطات عوامل مهم در موفقیت بین­المللی ورزشی محسوب می­شوند. راموس[11] (2017) نیز به بررسی عوامل موثر بر عدم موفقیت ورزشکاران کشور فیلیپین در مسابقات قهرمانی جنوب شرق آسیا پرداخت. 83 ورزشکار شرکت کننده در این تحقیق تمامی عوامل مطرح شده در مدل SPLISS را به عنوان عوامل مهم در عدم موفقیت این ورزشکاران در این مسابقات بیان کردند. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که همبستگی معنی­داری بین این عوامل و عدم موفقیت ورزشکاران در مسابقات وجود دارد. راموس (2017) نتیجه­گیری کرد که زمانی که عوامل مدل SPLISS در سطح مطلوبی نیستند، نمی­توان انتظاری برای موفقیت بین­المللی ورزشی داشت.

در ایران نیز تحقیقات مختلفی به بررسی عوامل موثر بر موفقیت ورزشی پرداخته­اند. اکبری آرمند (1374) مهمترین علل رکود و عدم پیشرفت در رشتة تنیس را کمبود بودجه، امکانات و تأسیسات رشته تنیس و همچنین کافی­نبودن منابع­انسانی متخصص بیان ­کرد. در زمینه ورزش قهرمانی در ایران، سجادی (1379) برگزاری اردوهای ناکافی و به روش سنتی، عدم امنیت شغلی مربیان، عدم بهره­گیری از مشاوران علمی و کادر پزشکی در کنار تیم، اشکال در برنامه­ریزی، سازماندهی و تدارک فدراسیون فوتبال و وجود مشکلات فنی را به­عنوان    مهم­ترین عوامل ناکامی تیم­های فوتبال جوانان ایران در مسابقات قهرمانی جوانان آسیایی طی 20 سال (1998-1978) شناسایی­کرد. قاسمی (1384) به بررسی راه­های پیشرفت ورزش قهرمانی در رشته ژیمناستیک پرداخت. نتایج این تحقیق نشان داد که ارتقای سطح دانش علمی و فنی مربیان، کنترل و نظارت بر فعالیت مربیان، استعدادیابی نوآموزان به روش علمی و تخصصی، افزایش تاسیسات و سالن­های تخصصی ژیمناستیک و تجهیز کامل سالن­ها به امکانات تخصصی و کمک آموزشی، مهم­ترین عوامل در پیشرفت بعد قهرمانی ورزش ژیمناستیک در ایران می­باشد. علی دوست­قهفرخی و همکاران (1393) به بررسی اولویت­ها و راهکارهای توسعه ورزش قهرمانی رشته جودو پرداختند و دریافتند که کنترل و نظارت بر فعالیت­های مربیان، برنامه­ریزی مدون تقویم ورزشی فدراسیون و برگزاری اردوهای بلندمدت از مهمترین عوامل پیشرفت ورزش قهرمانی جودو از دیدگاه صاحبنظران بودند. مشتاقیان، اعتباریان، نمازی­زاده و افخمی (2012) عوامل مربوط به منابع انسانی که بر ناکامی ورزش ایران در مسابقات المپیک 2008 پکن تاثیر داشتند را مورد بررسی قراردادند. نتایج این تحقیق نشان­داد که 5/30 درصد از پاسخ­دهندگان (شامل مدیران، کارشناسان و ورزشکاران) عدم به کارگیری مربیان و کادر فنی شایسته را به عنوان اصلی­ترین دلیل ناکامی در المپیک پکن معرفی­کردند. همچنین، 5/24 درصد مدیریت ناکارآمد، 14 درصد غیرورزشی بودن مدیران، 8 درصد ناکارآمدی فدراسیون ها بخصوص کشتی، 4 درصد چندشغله بودن بسیاری از مدیران، 2 درصد غیرورزشی بودن مدیران، و نهایتا  1 درصد هم عدم­ تعامل مدیران با متخصصان را به عنوان عوامل مرثر بر ناکامی در المپیک پکن انتخاب کردند. سیف پناهی شعبانی و حاجی حسنی (2017) نیز به عواملی مانند استعدادیابی، تیم های پایه، منابع مالی، مربیان، امکانات و تجهیزات، رقابت­های ورزشی و ثبات مدیریتی برای موفقیت و ارتقای تیم های ملی ایران اشاره ­کردند.

سازمان های ورزشی در استان گلستان و در راس آنها اداره کل ورزش و جوانان به عنوان متولی ورزش قهرمانی، از بدو تاسیس تاکنون در راستای اهداف کلان ورزش قهرمانی کشور گام های موثری برداشته­اند. حاصل این برنامه­ریزی­ها و اقدامات، ظهور نسلی از قهرمانان ورزشی در رشته­های ورزشی انفرادی و تیمی از جمله کبدی، والیبال­ساحلی، بسکتبال، قایقرانی، سپک­تاکرا، بوکس، کشتی، تنیس­روی­میز، دوومیدانی، شطرنج، والیبال، بدمینتون، فوتبال و کاراته بود. طبق اعلان وزارت ورزش و جوانان، این رشته­ها به عنوان رشته­های ورزشی مستعد در استان گلستان شناخته شده­اند. در طی سال های اخیر ﺷﺎﻫﺪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ­ﻫﺎ و همچنین ﻧﺎﻛﺎمی­ﻫﺎی قهرمانان ورزشی استان گلستان در رشته­های مذکور در عرصه ملی و بین­المللی بوده­ایم که ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ­های زیادی را در ﺑﻴﻦ ﻣﺴﺌﻮﻻن ورزش استان اﻳﺠﺎد ﻛﺮده­ اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻧﻈﺮ می­رﺳﺪ ﻛﻪ اﻧﺘﻈﺎرات ﻣﺮدم و ﻣﺴﺌﻮﻻن ورزشی و ﻏﻴﺮورزشی ﻓﺰوﻧﻲ ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺧﻮاﺳﺘﺎر موفقیت­ﻫﺎی ﺑﻴﺸﺘﺮ قهرمانان ورزشی استان در ﻣﻴﺎدﻳﻦ ملی و ﺑﻴﻦ­اﻟﻤﻠلی (آسیایی، جهانی و المپیک) هستند. از طرف دیگر، ﻫﺮ زﻣﺎن ﻧﺘﻴجه ﻣﻄﻠﻮب ﺣﺎﺻﻞ ­شده­ است، این موفقیت به صورت مقطعی بوده و تداومی در موفقیت­ها مشاهده ­نشده­ است. همچنین در زمان شکست در رقابت­ها، ﻣﺮبی و ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﺗﻌﻮﻳﺾ­ﺷﺪه و ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼت ﺑﻪ­ﻃﻮراﺳﺎﺳﻲ و رﻳﺸﻪ­ای ﺑﺮﺧﻮرد ­ﻧشده ­است. این چالش در طی سال های اخیر همواره برای مدیران ارشد ورزش استان مطرح ­بوده که آیا با وجود اﻧﺘﻈﺎرات زیاد از ورزش قهرمانی در استان گلستان، راهکارهایی جهت ﻓﺮاﻫﻢ­ﻛﺮدن زمینه ﻣﻨﺎﺳﺐ برای مشاهده موفقیت­های مداوم و جلوگیری از ناکامی­ها در ورزش ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﻲ ارائه شده­اﺳﺖ؟

با توجه به نکات ذکرشده و با درنظرگرفتن ظرفیت­های بالقوه ورزش قهرمانی در استان گلستان، ضروری به­ نظر می­رسد که تحقیقاتی جهت شناسایی عوامل موثر بر موفقیت و شکست ورزش­های مستعد استان گلستان در طی سال های اخیر انجام­ گیرد و درنهایت راهکارهای مناسبی جهت بهبود شرایط آن دسته از رشته­های ورزشی که در سال های گذشته موفقیت­هایی را کسب کرده­اند و همچنین رشته­هایی که دچار افول شده­اند، ارائه­ شود. بنابراین، پژوهش حاضر درصدد است تا به بررسی عوامل موثر بر موفقیت و افول رشته­های ورزشی مستعد استان گلستان در یک دهه اخیر (بین سال های 1384 الی 1394) بپردازد. در تحقیق حاضر موفقیت و افول رشته­های ورزشی مستعد با توجه به پیشرفت یا پسرفت در عواملی از قبیل کسب مدال، حضور در لیگ­های کشوری، حضور بازیکن در تیم های ملی، وضعیت ورزش بانوان، مدارس پایه، و مربیان شاخص تعریف می­شود.  

روش­ شناسی پژوهش

روش تحقیق حاضر از نوع توصیفی- پیمایشی بود که به روش میدانی انجام­گرفت. براساس اطلاعات به         ­دست ­آمده از کارشناسان آمار اداره کل ورزش و جوانان استان گلستان، رشته­های ورزشی مستعد استان گلستان که به­وسیله وزارت ورزش و جوانان معرفی شده­اند شامل رشته­های دوومیدانی، والیبال، بسکتبال، فوتبال، فوتسال، فوتوالی، سپک­تاکرا، بدمینتون، کاراته، تنیس­روی­میز، شطرنج، قایقرانی، کبدی، هاکی، هندبال، ووشو و کشتی می­باشند. موفقیت یا افول رشته­های ورزشی نامبرده در یک دهه اخیر با استفاده از یک پرسشنامه بررسی شد که شامل هشت مولفه کسب مدال، حضور در لیگ های کشوری، حضور بازیکنان استان در تیم ملی، وضعیت ورزش بانوان، مدارس پایه، مربیان تخصصی و شاخص، حضور بازیکنان در باشگاه­های حرفه­ای و عمومیت رشته ورزشی در استان بود. مسئولان هیئت­های ورزشی نامبرده شامل 11 نفر به صورت حضوری به این سوالات پاسخ دادند. نتایج این بررسی در جدول 1 خلاصه شده ­است. با توجه ­به نتایج به ­دست ­آمده     رشته­های ورزشی کبدی، تنیس­روی­میز، والیبال، قایقرانی و دوومیدانی به­عنوان رشته­های ورزشی مستعد که دارای موفقیت بوده­اند و رشته­های فوتبال و بدمینتون به عنوان رشته­های ورزشی مستعد که دچار افول شده­اند، انتخاب شدند.  

 

جدول 1: ارزیابی موفقیت یا افول رشته­های ورزشی مستعد استان گلستان

رشته ورزشی

مدال

حضور در لیگ های کشوری

حضور بازیکن در تیم ملی

وضعیت ورزش بانوان

مدارس پایه

مربیان شاخص

حضور بازیکن در باشگاه های حرفه ای

عمومیت رشته ورزشی

دوومیدانی

بیشتر

بیشتر

بیشتر

-

بیشتر

کمتر

بیشتر

کمتر

والیبال

کمتر

بیشتر

کمتر

بهتر

بیشتر

-

بیشتر

بیشتر

بسکتبال

کمتر

-

کمتر

بهتر

بیشتر

بیشتر

-

بیشتر

فوتبال

کمتر

کمتر

بیشتر

بهتر

بیشتر

کمتر

کمتر

کمتر

سپک تاکرا

بیشتر

بیشتر

بیشتر

-

-

-

بیشتر

-

بدمینتون

کمتر

-

کمتر

کمتر

بیشتر

بیشتر

کمتر

کمتر

کاراته

بیشتر

بیشتر

-

-

کمتر

کمتر

بیشتر

-

تنیس روی میز

بیشتر

بیشتر

بیشتر

بهتر

بیشتر

-

بیشتر

-

کبدی

بیشتر

بیشتر

بیشتر

بهتر

بیشتر

بیشتر

بیشتر

بیشتر

کشتی

کمتر

بیشتر

کمتر

-

-

-

-

-

قایقرانی

بیشتر

بیشتر

بیشتر

-

بیشتر

بیشتر

بیشتر

بیشتر

 

پس از شناسایی رشته­های موفق و افول کرده، بر اساس مدل SPLISS و برگرفته از پرسشنامه علی دوست قهفرخی و همکاران (1393) و براساس نظر متخصصان رشته، پرسشنامه­های عوامل موثر بر موفقیت و افول طراحی شد. برای هر دو پرسشنامه، قسمت اول شامل اطلاعات جمعیت شناختی بود که شامل جنسیت، سن، سمت، سابقه مدیریتی، و مدرک تحصیلی بود. بخش دوم شامل سوالات اختصاصی برای سنجش موفقیت و یا افول بود. سوالات مربوط به پرسشنامه­های موفقیت و افول به طور یکسان شامل 44 سوال بود که 8 مولفه توسعه مربیان و نیروی انسانی (7 گویه)، انگیزش و حمایت از منابع انسانی (7 گویه)، استعدادیابی و آموزش و پرورش ورزشکاران (6 گویه)، مسابقات و اردوهای ورزشی (6 گویه)، راهکارهای مدیریتی (7 گویه)، تجهیزات سخت­افزاری (3 گویه)، بودجه و امور مالی (2 گویه)، و هماهنگی و ارتباطات (6 گویه) را مورد ارزیابی قرار می­داد. سوالات مربوط به پرسشنامه موفقیت به صورت جملات مثبت و سوالات مربوط به پرسشنامه افول به صورت جملات منفی بیان شده­اند. سوال مطرح­شده برای هرگزینه این عبارت بود: عامل زیر تا چه حد در موفقیت/افول رشته­های ورزشی مستعد در یک دهه اخیر موثر بوده ­است. پرسشنامه حاضر از مقیاس 5 ارزشی لیکرت با دامنه خیلی کم (1) تا خیلی زیاد (5) برای ارزیابی پاسخ های آزمودنی ها استفاده می­کند. برای روسا و کارکنان هئیت ها، مدیران، مربیان و ورزشکاران رشته­های ورزشی منتخب توضیح داده شد که این پرسشنامه برای موفقیت/افول رشته ورزشی شما طراحی شده است.   

جامعه آماری تحقیق شامل کلیه مدیران و کارکنان ادارات ورزش و جوانان استان گلستان (شامل 180 نفر)، روسا و کارکنان هیئت ها، مدیران، مربیان و ورزشکاران رشته­های ورزشی مستعد استان گلستان بود. نمونه آماری تحقیق شامل مدیران و کارکنان ادارات ورزش و جوانان استان، روسا و کارکنان هئیت ها، مدیران، مربیان و ورزشکاران حرفه­ای رشته­های ورزشی مربوط می­شوند که در زیر به تفکیک شرح داده شده است. برای سنجش عوامل موفقیت، تعداد 118 نفر از مدیران و کارکنان ادارات ورزش و جوانان استان گلستان (این تعداد بر اساس جدول مورگان از بین 180 عضو این ادارات به طور تصادفی انتخاب شدند) و تعداد 48 نفر از روسا و کارکنان هئیت ها، مدیران، مربیان و ورزشکاران رشته­های ورزشی کبدی، تنیس روی میز، والیبال، قایقرانی و دوومیدانی بودند که پرسشنامه موفقیت را کامل کردند. بنابراین، آزمودنی های بخش موفقیت شامل در مجموع 166 نفر بودند. در بخش افول، تعداد 118 نفر از مدیران و کارکنان ادارت ورزش و جوانان استان گلستان (این افراد هر دو پرسشنامه موفقیت و افول را کامل کردند) و تعداد 28 نفر از روسا و کارکنان هئیت ها، مدیران، مربیان و ورزشکاران رشته­های ورزشی فوتبال و بدمینتون بودند که پرسشنامه افول را کامل کردند. بنابراین، در مجموع  146 نفر پرسشنامه افول را کامل کردند.

تجزیه و تحلیل آماری

برای تجزیه و تحلیل داده­ها از شاخص های آمار توصیفی مانند فراوانی، میانگین و انحراف معیار استفاده گردید. از روش آماری آزمون رتبه­ای فریدمن به منظور رتبه­بندی عوامل موثر بر موفقیت و افول بهره گیری شد. در پژوهش حاضر برای انجام تجزیه و تحلیل آماری از نرم افزار  SPSS  نسخه 22 استفاده شد.

یافته­های پژوهش

یافته­های توصیفی مربوط به نمونه­های آماری نشان داد که بیشتر آزمودنی ها مردان بودند (57 درصد مردان در مقابل 43 درصد زنان برای گروه موفقیت و 56 درصد مردان در برابر 44 درصد زنان برای گروه افول).  میانگین سن آزمودنی ها در این تحقیق  برای گروه موفقیت 46 و 40 سال به ترتیب برای مردان و زنان و برای گروه افول 43 سال و 41 سال به ترتیب برای مردان و زنان بود. میزان تحصیلات افراد مشارکت­کننده بیشتر کارشناسی و بالاتر بود. آمار مربوط به سمت آزمودنی های تحقیق در جدول 2 آمده است.

جدول 2: آمار مربوط به سمت آزمودنی ها

سمت

تعداد

درصد فراوانی

 

موفقیت

افول

موفقیت

افول

معاون اداره

3

3

1%

2%

رئیس اداره

5

5

3%

3%

کارشناس

110

110

67%

75%

مربی

11

5

6%

4%

ورزشکار

23

15

14%

10%

مسئول هیئت

14

8

9%

6%

 

نتایج آزمون رتبه­ای فریدمن در جدول 3 و همچنین نمودارهای 1 و 2 آمده است.

جدول 3: نتایج آزمون رتبه بندی مولفه­ها و گویه­هایموردتحقیق

گویه

رتبه (موفقیت)

رتبه (افول)

مولفه اول: توسعه مربیان و نیروی انسانی

10/3

98/4

1. سطح بالا/پایین دانش علمی و فنی مربیان

35/4

66/3

2. وجود/فقدان مربی صاحب­نام

57/4

03/4

3. کنترل و نظارت مناسب/نامناسب بر فعالیت­های مربیان 

35/4

32/3

4. وجود/فقدان کارشناس تغذیه برای ورزشکاران

64/2

31/4

5. وجود/فقدان مربی بدنساز برای ورزشکاران

14/4

51/4

6. وجود/فقدان روانشناس برای ورزشکاران

47/3

59/4

7. وجود/فقدان افراد متخصص و تحصیلکرده رشته تربیت بدنی وعلوم ورزشی

48/4

58/3

مولفه دوم: انگیزش و حمایت از منابع انسانی

57/3

44/4

1. حمایت مالی مناسب/نامناسب از مربیان

18/4

36/3

2. حمایت معنوی مناسب/نامناسب از مربیان نظیرتقدیرنامه و پاداش­ غیرنقدی

38/4

43/3

3. حمایت مالی مناسب/نامناسب از ورزشکاران نظیرحقوق ماهیانه و پاداش­ نقدی

31/4

24/4

4. حمایت معنوی مناسب/نامناسب از ورزشکاران نظیراعزام به اردوهای تفریحی و ...

65/3

66/3

5. تامین/عدم تأمین آینده شغلی ورزشکاران

86/3

20/4

6. فراهم بودن/نبودن شرایط ادامه تحصیل ورزشکاران در رده­های کارشناسی به بالا

19/4

73/3

7. تامین/عدم تأمین آینده ورزشکاران تیم ملی ازلحاظ مسکن

42/3

11/5

مولفه سوم: استعدادیابی و آموزش و پرورش ورزشکاران

26/4

86/4

1. سطح بالا/پایین استعدادیابی نوآموزان به روش علمی وتخصصی

49/3

85/3

2. سطح بندی/عدم سطح بندی ورزشکاران به لحاظ میزان آمادگی جسمانی و مهارتی

35/3

85/2

3. افزایش/کاهش ساعات وتعداد جلسات تمرین ورزشکاران

31/4

12/3

4. توسعه/عدم توسعه رشته های ورزشی مستعد استان در مدارس ابتدایی

42/3

43/4

5. تاسیس/عدم تأسیس مدارس و پایگاه­های ورزش قهرمانی

73/3

59/3

6. برگزاری/عدم برگزاری همایش های علمی با محوریت رشته های ورزشی مستعد استان

69/2

16/3

مولفه چهارم: مسابقات و اردوهای ورزشی

80/4

70/4

1. افزایش/کاهش برگزاری اردوهای بلند مدت

22/3

29/3

2. برگزاری/عدم برگزاری مستمرمسابقات درون استانی

27/3

93/2

3. برگزاری/عدم برگزاری مستمر مسابقات برون استانی

57/3

66/3

4. افزایش/کاهش برگزاری اردوهای تدارکاتی مشترک با استان های صاحب­نام

73/3

04/4

5. برگزاری/عدم برگزاری منظم لیگ استانی

43/3

38/3

6. افزایش/کاهش برگزاری مسابقات قهرمانی در شهرستان ها

78/3

69/3

مولفه پنجم: راهکارهای مدیریتی

36/4

58/4

1. بهره گیری/عدم بهره­گیری ازسیستم آموزشی یکپارچه برای مربیان سراسر استان

63/3

95/2

2. وجود/عدم وجود برنامه­ریزی مناسب در امور ورزشی

84/3

32/4

3. وجود/فقدان مدیران اهل فن، مجرب و کاردان به عنوان روسای هئیت های ورزشی

59/4

30/5

4. وجود/فقدان یک برنامه ثابت و مدون در تقویم سالیانه هئیت های ورزشی

21/4

88/3

5. وجود/فقدان تحقیقات علمی در زمینه رشته های ورزشی

10/3

60/3

6. ثبات/عدم ثبات مدیریت در هئیت های ورزشی

30/4

93/3

7. ایجاد/عدم ایجاد نظام نظارت و کنترل در هیئت های ورزشی شهرستان

33/4

03/4

مولفه ششم: تجهیزات سخت افزاری

17/5

23/4

1. تجهیز/عدم تجهیز کامل سالن­ها به امکانات تخصصی و کمک آموزشی

08/2

18/2

2. وجود/فقدان تأسیسات و سالن­های تخصصی

28/2

06/2

3. توسعه/عدم توسعه وسایل کمک آموزشی

64/1

75/1

مولفه هفتم: بودجه و امور مالی

37/5

40/4

1. تخصیص بودجه مناسب/نامناسب به هئیت های ورزشی

52/1

49/1

2. جذب/عدم جذب اسپانسرهای ورزشی(حامیان مالی)

48/1

51/1

مولفه هشتم: هماهنگی و ارتباطات

36/5

82/3

1. همسو بودن/نبودن اهداف مربیان، ورزشکاران و مسئولین هئیت های ورزشی

77/3

77/3

2. وجود/فقدان تبلیغات گسترده در رسانه­های عمومی نسبت به رشته های ورزشی

62/2

39/3

3. گسترش/عدم گسترش ارتباطات با فدراسیون های ورزشی

99/3

13/3

4. وجود/عدم پشتیبانی و حمایت همه جانبه از طرف اداره کل ورزش و جوانان استان

98/3

25/3

5. تعمل/عدم تعامل با استان های دیگر

26/3

22/3

6. کسب/عدم کسب کرسی­های مهم فدراسیون های ورزشی

38/3

23/4

نتایج تحقیق نشان داد که مولفه بودجه و امور مالی با رتبه 37/5 بیشترین تاثیر را بر موفقیت رشته­های ورزشی مستعد استان گلستان در یک دهه اخیر داشته است. پس از این، مولفه هماهنگی و ارتباطات با رتبه 36/5 بیشترین تاثیر را بر موفقیت رشته­های ورزشی مستعد استان گلستان در یک دهه اخیر داشته است. مولفه­های تجهیزات سخت­افزاری، مسابقات و اردوهای ورزشی، راهکارهای مدیریتی، استعدادیابی و آموزش و پرورش ورزشکاران، انگیزش و حمایت از منابع انسانی و توسعه مربیان و نیروی انسانی نیز به ترتیب با رتبه 17/5 ، 80/4 ، 36/4 ، 26/4 ، 57/3  و 10/3 بیشترین تاثیر را بر موفقیت رشته های ورزشی مستعد استان گلستان در یک دهه اخیر داشته­اند.  

در بین گویه­های مورد تحقیق نیز وجود مربی صاحب­نام (برای مولفه اول)، حمایت معنوی مناسب از مربیان نظیر تقدیرنامه و پاداش­ غیرنقدی (برای مولفه دوم)، افزایش ساعات و تعداد جلسات تمرین ورزشکاران (برای مولفه سوم)، افزایش برگزاری مسابقات قهرمانی در شهرستان­ها (برای مولفه چهارم)، وجود مدیران اهل فن، مجرب و کاردان به عنوان روسای هئیت های ورزشی (برای مولفه پنجم)، وجود تأسیسات و سالن های تخصصی (برای مولفه ششم)، تخصیص بودجه مناسب به هئیت های ورزشی (برای مولفه هفتم) و گسترش ارتباطات با فدراسیون های ورزشی (برای مولفه هشتم) بیشترین تاثیر را بر موفقیت رشته­های ورزشی مستعد استان گلستان در یک دهه اخیر داشته است.

 

نمودار1: وزن رتبه­ای مولفه­های هشتگانه پرسشنامه­ موفقیت

به علاوه، نتایج نشان داد که مولفه توسعه مربیان و نیروی انسانی با رتبه 98/4 بیشترین تاثیر را بر افول     رشته­های ورزشی مستعد استان گلستان در یک دهه اخیر داشته است. پس از این عامل، استعدادیابی و آموزش و پرورش ورزشکاران با رتبه 86/4 بیشترین تاثیر را بر افول رشته­های ورزشی مستعد استان گلستان در یک دهه اخیر داشته است. مولفه­های مسابقات و اردوهای ورزشی، راهکارهای مدیریتی، انگیزش و حمایت از منابع انسانی، بودجه و امور مالی، تجهیزات سخت افزاری و هماهنگی و ارتباطات نیز به ترتیب با رتبه 70/4 ، 58/4 ، 44/4 ، 40/4 ، 23/4 و 82/3 بیشترین تاثیر را بر افول رشته­های ورزشی مستعد استان در یک دهه اخیر داشته است.  

در بین گویه­های مورد تحقیق نیز فقدان روانشناس برای ورزشکاران (برای مولفه اول)، عدم تأمین آینده ورزشکاران تیم ملی از لحاظ مسکن (برای مولفه دوم)، عدم توسعه رشته­های ورزشی مستعد استان در مدارس ابتدایی (برای مولفه سوم)، کاهش برگزاری اردوهای تدارکاتی مشترک با استان­های صاحب­نام (برای مولفه چهارم)، فقدان مدیران اهل فن، مجرب و کاردان به عنوان روسای هئیت های ورزشی (برای مولفه پنجم)، عدم تجهیز کامل سالن ها به امکانات تخصصی و کمک آموزشی (برای مولفه ششم)، عدم جذب اسپانسرهای ورزشی (برای مولفه هفتم)، و عدم کسب کرسی­های مهم فدراسیون های ورزشی (برای مولفه هشتم) بیشترین تاثیر را بر افول رشته­های ورزشی مستعد استان گلستان در یک دهه اخیر داشته است.

 

نمودار2: وزن رتبه­ای مولفه­های هشتگانه پرسشنامه­ افول

بحث و نتیجه­گیری

بر اساس نتایج پژوهش، مولفه بودجه و امور مالی با رتبه 37/5 بیشترین تاثیر را بر موفقیت رشته­های ورزشی مستعد استان گلستان در یک دهه اخیر داشته است. این نتیجه تعجب برانگیز نبود؛ به دلیل اینکه یکی از مهمترین عوامل موفقیت در ورزش منابع مالی می­باشد. دی­بوسچر و همکاران (2009)، سیف پناهی شعبانی و حاجی حسنی (2017) و راموس (2017) در این مورد دریافتند که منابع مالی برای توسعه و موفقیت رشته­های ورزشی ضروری است. همچنین، ساتیرادو و شیلبوری (2009) گزارش دادند که یکی از راه های جذب افراد با استعداد برای شرکت و فعالیت در رشته­های ورزشی این است که آنها درآمد مالی داشته باشند. دلیل اهمیت این مولفه از نظر صاحب نظران می­تواند این باشد که وجود منابع مالی کافی برای پیشبرد اهداف ادارات کل ورزش و جوانان و همچنین تأمین مالی ورزشکاران فعال در استان گلستان بسیار مهم و تأثیرگذار می­باشد- ورزشکاران رشته­های مختلف ورزشی در این استان شرایط اقتصادی مناسبی ندارند و اهمیت عوامل اقتصادی مانند کمک های مالی و پاداش های نقدی می­تواند انگیزة زیادی در بین آنان ایجاد کند.

پس از این، مولفه هماهنگی و ارتباطات با رتبه 36/5 بیشترین تاثیر را بر موفقیت رشته­های ورزشی مستعد استان گلستان در یک دهه اخیر داشته است. غفوری (1388) و سرهاتی و پولان- واتون (2013) مولفه هماهنگی و ارتباطات و گسترش رسانه­ها و توسعة پخش تلویزیونی رشته­های ورزشی غیرفوتبالی را در توسعة ورزش قهرمانی آن رشته­ها، با اهمیت ذکر کرده­اند. بنابراین، توجه به ارتباط و تعامل مناسب مربیان و مدیران استان با ورزشکاران می­تواند در موفقیت آنان مؤثر باشد. علاوه بر این، یک دلیل بالقوه برای انتخاب این عامل به عنوان یک مولفه مهم در موفقیت رشته­های ورزشی مستعد می­تواند وجود روابط و تعامل قوی در استان گلستان با فدراسیون ها و همچنین کسب کرسی­های مدیریتی مهم در فدراسیون های مربوطه باشد. وجود این ارتباطات می­تواند در معرفی بازیکنان به تیم های ملی، اخذ بودجه بیشتر، دعوت از تیم های برتر برای برگزاری اردو در سطح استان تاثیر مهم و بسزایی داشته باشد.

مولفه­های تجهیزات سخت افزاری و مسابقات و اردوهای ورزشی نیز به ترتیب با رتبه 17/5 و 80/4 بیشترین تاثیر را بر موفقیت رشته­های ورزشی مستعد استان گلستان در یک دهه اخیر داشته­اند. در این راستا، برخی از مطالعات نشان دادند که استاندارد سازی ورزشگاه­ها و امکانات ورزشی عامل مهمی در توسعه و موفقیت  رشته­های ورزشی است (دی بوسچر، 2009). ایجاد امکانات مناسب و امکان دسترسی آسان به امکانات ورزشی در دهه گذشته در سطح استان گلستان احتمالاً توانسته است به موفقیت رشته­های ورزشی مستعد در سطح استان کمک شایانی کند؛ به طوری که این عامل به عنوان یکی از عوامل بسیار مهم از نظر آزمودنی ها برای موفقیت رشته­های ورزشی مستعد استان در یک دهه قبل بوده است.

در مورد مولفه مسابقات و اردوهای ورزشی که به عنوان چهارمین مولفه مهم از دیدگاه صاحبنظران شناخته شده­، نیز تحقیقات مختلفی صورت گرفته است. دی بوسچر (2009)، سیف پناهی شعبانی و حاجی حسنی (2017) و راموس (2017) افزایش شرکت ورزشکاران در رقابت های بین­المللی را از عوامل مهم پیشرفت و موفقیت در ورزش بیان کردند. سجادی (1379) برگزاری اردوهای ناکافی و نامنظم را از جمله عوامل موثر بر ناکامی­ تیم ملی فوتبال جوانان نام برد. یکی از عوامل موفقیت ورزشکاران در رویدادهای بزرگ، تدارک اردوها و مسابقات دوستانة متعدد است. در سال های گذشته در استان گلستان شاهد این امر بوده­ایم که اردوهای مشترک و همچنین مسابقات منظم درون استانی در رشته­هایی از جمله کبدی، والیبال و غیره برگذار شده­اند که می­تواند در انتخاب مولفه مسابقات و اردوهای ورزشی به عنوان یکی از موثرترین مولفه­ها از دیدگاه صاحبنظران نقش بسزایی داشته باشد. بنابراین، از دلایل احتمالی اهمیت آن از دیدگاه صاحب­نظران، درگیرکردن ورزشکاران در اردوها و برگزاری مسابقات در تمام طول سال است، زیرا در کشورهای توسعه یافته، بعد از اتمام مسابقات بزرگی مانند المپیک، ورزشکار به حال خود رها نمی­شود و فدراسیون های ورزشی برای مسابقات پیش روی خود، برنامه­های مدونی دارد. مولفه­های راهکارهای مدیریتی، استعدادیابی و آموزش و پرورش ورزشکاران، انگیزش و حمایت از منابع انسانی و توسعه مربیان و نیروی انسانی نیز با رتبه­های 36/4 ، 26/4 ، 57/3 و 10/3 در رده­های بعدی اهمیت از دیدگاه صاحبنظران قرار داشتند.

به علاوه، نتایج نشان داد که مولفه توسعه مربیان و نیروی انسانی با رتبه 98/4 بیشترین تاثیر را بر افول     رشته­های ورزشی مستعد استان گلستان در یک دهه اخیر داشته است. قاسمی (1384)، دی بوسچر (2009)، سیف پناهی شعبانی و حاجی حسنی (2017) و راموس (2017)  افزایش و ارتقای سطح دانش مربیان را از عوامل توسعة و موفقیت ورزش قهرمانی برشمرده­اند. همچنین،  مظفری (1388) ایجاد نظام مربیگری نوین را از راهکارهای افزایش پیشرفت نظام توسعة ورزش قهرمانی در کشور می­داند. بنابراین رسیدگی به وضعیت معیشتی و مشکلات مربیان از جمله عواملی است که می­تواند موجب بهبود فرایند پرورش ورزشکاران نخبه شود.    بهره­گیری از مربیان و کارشناسان غیرماهر در تیم های ورزشی ممکن است دلیل این امر باشد که چرا صاحبنظران این مولفه را به عنوان مهمترین مولفه در افول رشته­های ورزشی مستعد انتخاب کرده­اند.

پس از این مولفه، استعدادیابی و آموزش و پرورش ورزشکاران با رتبه 86/4 مولفه بعدی از دیدگاه صاحبنظران بود که بیشترین تاثیر را بر افول رشته­های ورزشی مستعد استان در یک دهه اخیر داشته است. قاسمی (1384) استعدادیابی نوآموزان به روش های علمی را از مهمترین عوامل مؤثر در توسعة ورزشی قهرمانی ژیمناستیک بیان کرد. همچنین، ساتیرادو و شیلبوری (2009)، سیف پناهی شعبانی و حاجی حسنی (2017) و راموس (2017) کشف افراد علاقه مند و با استعداد را از مهمترین عوامل مؤثر در توسعه و موفقیت ورزش قهرمانی بیان کردند. غفوری (1388) نیز در شناسایی عوامل اثرگذار بر توسعة ورزش قهرمانی به این نتیجه رسید که استعدادیابی یکی از شاخص های مهم در توسعة ورزش قهرمانی است. بنابراین غفلت از این عامل می­تواند نتیجه معکوسی را داشته باشد و به ناکامی در یک رشته ورزشی منجر شود. شاید از جمله دلایل اهمیت این متغیر از نظر صاحبنظران این باشد که در سال های اخیر در این استان فعالیت های مفیدی در زمینه استعدادیابی در رشته­های افول کرده انجام نگرفته است. بنابراین، توجه و اهمیت به آموزش پایه­ و اصولی ورزش به عنوان دومین مولفه مهم از دیدگاه صاحبنظران بود.

مولفه های مسابقات و اردوهای ورزشی و راهکارهای مدیریتی نیز به ترتیب با رتبه 70/4 و 58/4 بیشترین تاثیر را بر افول رشته­های ورزشی مستعد استان در یک دهه اخیر داشته­اند. دی بوسچر (2009)، شیپی (2012) و سیف پناهی شعبانی و حاجی حسنی (2017) افزایش شرکت ورزشکاران در رقابت های بین­المللی را از عوامل مهم پیشرفت و موفقیت در ورزش قهرمانی عنوان کرد. عدم برگزاری اردوها و مسابقات تدارکاتی در درون استان و در سطح کشوری می­تواند از دلایلی باشد که صاحبنظران این عامل را به عنوان یک عامل مهم در افول رشته­های ورزشی مستعد استان در نظر گرفته­اند. انگیزش و حمایت از منابع انسانی، بودجه و امور مالی، تجهیزات سخت افزاری و هماهنگی و ارتباطات نیز با رتبه­های 44/4 ، 40/4 ، 23/4 و 82/3 در رده­های بعدی اهمیت از دیدگاه صاحبنظران قرار داشتند.

به طور خلاصه، با توجه به متغیرهای مختلفی که از دیدگاه صاحبنظران در موفقیت و یا افول رشته­های ورزشی مستعد استان گلستان در یک دهه اخیر تاثیرگذار بوده­اند، می­توان گفت که عوامل مالی و برقراری ارتباطات با فدراسیون های ورزشی می­توانند بر موفقیت و عوامل نیروی انسانی و استعدادیابی در افول رشته­های ورزشی مستعد در سطح استان ها تاثیر بسزایی داشته باشند. این نتیجه می­تواند ملاحظات کاربردی بسیار مهمی برای آینده ورزش استان به­همراه داشته باشد. پیشنهاد می­گردد مدیران ارشد ورزشی استان، منابع مالی بیشتری را برای ورزش استان جذب کنند تا بدین وسیله بتوان برنامه­های عملیاتی جهت موفقیت رشته­های ورزشی مستعد استان در آینده را اجرا کرد. همچنین، مدیران ورزشی در استان می­توانند با برقراری ارتباط بهتر با فدراسیون های ورزشی مربوطه و تعامل حداکثری با آنها مسیر جذب منابع مالی، معرفی بازیکنان به تیم های ملی و برگزاری اردوهای بهتر را میسر کنند.

 در نهایت پیشنهاد می­گردد مدیران ورزشی استان با بکارگیری نیروی انسانی مجرب و استعدادیابی علمی و اصولی، پتانسیل­های موجود در ورزش استان را به بالفعل تبدیل کنند و آینده خوبی را برای ورزش استان رقم بزنند.  

  • منابع

    • آقایی، نجف و توکلی انگوت، سخاوت. (1392). "شناسایی عوامل موثر بر موفقیت دوچرخه سواران حرفه ای آذربایجان شرقی در مسابقات بین المللی و جاده ای ایران". پژوهشنامه مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی. 9(18)، 55-68.
    • اکبری آرمند، علی. (1374). "توصیفوضعیتورزشتنیسرویمیزمردانکشور". پایان نامه  کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم، تهران.
    • سجادی، سید نصرالله. (1379). "بررسیعللناکامیتیمهایملیفوتبالجواناندرمسابقات آسیایی 1998-1978". طرح پژوهشی، پژوهشکدة تربیت بدنی و علوم ورزشی، تهران.
    • غفوری، فرزاد. (1388). "شناساییشاخص هاوعواملاثرگذاربرتوسعةورزشقهرمانیباتأکیدبر عوامل ساختاری". چکیده مقالات هفتمین همایش بین المللی تربیت بدنی و علوم ورزشی، تهران.
    • علی دوست قهفرخی، ابراهیم؛ سجادی، سید نصرالله؛ محمودی، احمد و ساعتچیان، وحید. (1393). "بررسی اولویت ها و راهکارهای پیشرفت ورزش قهرمانی جودوی کشور". مدیریت ورزشی. دوره 6 شماره 2، صص 231–246.
    • قاسمی، محمدهادی. (1384). "مقایسةدیدگاهورزشکاران،مربیانوصاحبنظراندرمورد راهکارهایپیشرفتورزشژیمناستیککشور". پایان نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم.
    • غفوری، فرزاد. (1388). "شناساییشاخص هاوعواملاثرگذاربرتوسعةورزشقهرمانیباتأکیدبر عوامل ساختاری". CD چکیده مقالات هفتمین همایش بین المللی تربیت بدنی و علوم ورزشی، تهران.
    • مشتاقیان، سهیل؛ اعتباریان، اکبر؛ نمازی زاده، مهدی و افخمی، مهرداد. (1392). "بررسی تجارب مدیران، کارشناسان، و ورزشکاران در مورد دلایل ناکامی ایران در مسابقات المپیک 2008 پکن در حیطه منابع انسانی و مالی". مدیریت ورزشی. 5(3). 71-97.
    • مظفری، سید امیراحمد و الهی، علیرضا. (1388). "راهبردهایتوسعةنظامورزشقهرمانیجمهوری اسلامیایران". CD چکیده مقالات هفتمین همایش بین المللی تربیت بدنی و علوم ورزشی، تهران.
    • میرفخرالدینی، سید حیدر؛ پیمان فر، محمد حسن؛ خطیبی عقدا، عبدالنبی و علیمحمدی، حسین. (1392). "ارزیابی عملکرد سازمان های ورزشی با استفاده از مدل منسجم BSC-TOPSIS (مطالعه موردی اداره کل تربتی بدنی استان یزد)". مدیریت ورزشی. 16. 77-96.

    Cserháti, G.Polák-Weldon, R. (2013). "Success factors of international sporting events in different regions of Europe". APSTRACT: Applied Studies in Agribusiness and Commerce, 1, 25-30.

    De Bosscher, V. (2007). Sports Policy Factors Leading to International Sporting success. Published Doctoral thesis, Vrije Universiteit Brussel, Brussel, VUBPRESS.

    De Bosscher, V., De Knop, P., & van Bottenburg, M. (2008). "Sports, culture and society: Why the Netherlands is successful in elite sports and Belgium is not? A comparison of elite sport policies".  Kinesiologia Slovenica, 14(2): 21-40.

    De Bosscher, V., De Knop,P., van Bottenburg, M., Shibli, S., Bingham, J (2009). "Explaining international sporting success: An International  comparison of elite sport systems and policies in six Countries". Sport Management Review, 12: 113-136.

    Ramos, R. (2017). "Critical factors influencing international sporting success of the Philippines: the athletes’ perspective". Asia Pacific Journal of Sport and Social Science, 6(2), 143-159.

    Seifpanahi Shabani, J., Haji Hasani, M. (2017). "The Effective Factors in Promoting of Iranian Sport National Teams". Annals of Applied Sport Science, 5(4), 77-84.

    Shippi, P. (2012). "Social and political factors affecting sporting success in small countries: The case of Cyprus". Biomedical Human Kinetics,4: 38-44.

    Sotiriadou, K. & Shilbury, D. (2009). "Australian Elite Athlete Development: An organizational perspective". Sport Management Review, 12: 137-148.