Document Type : Original Article

Authors

1 Ph.D. Student in Sport Management, KermanBranch, Islamic Azad University, Kerman, Iran

2 Ph.D., Assistant Professorin Sport Management,Kerman Branch, Islamic Azad University, Kerman, Iran

Abstract

Entrepreneurship and the use of entrepreneurial capacities meet the economic needs by creating thousands of new businesses. The study is to develop an entrepreneurial capacity model in the Iranian sports industry with a combined design approach. The research method was a two-step exploratory combination of instrument making. The qualitative research method, qualitative case study, and potential participants included 14 professors. The sampling approach was targeted and the sampling method was key. The research tool was a semi-structured interview. In the quantitative part, the research method was descriptive-survey. The statistical population was included all managers of Kerman province (200 people). The instrument used in the quantitative section was the researcher-made scale based on the qualitative data foundation network. For the study of formal validity, the opinions of ten professors of sports management were used and for the content validity of the questionnaire questions, the carcass model was used (cvr = 0/81) and the content validity was confirmed. Convergent validity, hybrid reliability, and Cronbach's alpha were also confirmed. Descriptive statistics and structural equation modeling were used to analyze the suitability of the research model. The results showed that the T value of causal conditions were of meaningful effect on entrepreneurial capacity of 0/64, contextual conditions on strategies 0/47, intervening conditions on strategies 0/40, entrepreneurial capacity on strategies 0/56 and strategies on the effects of 0/71. Therefore, it is suggested that new businesses be set up by creating the necessary platform for training sports entrepreneurs and providing low-interest loans and long-term repayments.

Keywords

ارائه مدل ظرفیت کارآفرینی در صنعت ورزش ایران با رویکرد طرح های ترکیبی

 

نسرین افشاری پور [1]

مینا حکاک زاده[2]

محمد ابراهیم رزاقی[3]

 

تاریخ دریافت مقاله: 1/11/1398

                                                                                 تاریخ پذیرش مقاله:10/2/1399

 

مقدمه

ورزش به عنوان بخش اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با کارآفرینی دارای تعامل پویا و سازنده است (محمد کاظمی و امیدی، 1390)، ایجاد کسب و کارهای ورزشی برای حل مشکلات اجتماعی را می­توان در حوزه کارآفرینی ورزشی تعریف کرد(شریفی فر ومحدیان، 1396). ورزش، صنعت رو به رشد و گسترده­ای است و از نظر جهانی ارزش آن 600 میلیارد دلار برآورد شده و توجه تمام جهان را به خود جلب کرده است (مندعلی زاده و همکاران، 1395). امروزه صنعت ورزش برای همه حکومت­ها اهمیتی دو چندان یافته است، چرا که در استفاده از ورزش اهداف گوناگونی در مسیر بهبود اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، رفاهی و سلامتی دنبال می­شود و در صورت وجود مدیریت و ساختاری صحیح می­توان به این اهداف دست پیدا کرد. به عبارت دیگر، امروزه صنعت ورزش به عنوان ابزاری برای توسعه در ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و غیره مطرح است. لذا لزوم تبیین عوامل موثر بر رشد و توسعه این ابزار می­تواند در نیل به اهداف و سیاست­های راهبردی کشورها موثر واقع شود (رضایی و صالحی پور، 1397). این اعتقاد وجود دارد که کارآفرینی ورزشی باید ظرفیت­های موجود در صنعت ورزش را شناسایی کند و با کشف فرصت­ها از آنها برای خلق فعالیت­های سودآور اقتصادی بهره ببرد(عسکریان و همکاران، 1384). «ظرفیت­های کارآفرینی»[4] صنعت ورزش را می­توان براساس نوآوری در فنون ورزشی، فرایندهای ورزشی، لوازم و تجهیزات ورزشی، توسعه بخش­های اجتماعی فعالیت­های ورزشی و نوآوری در سازماندهی امور ورزشی طبقه بندی کرد. براین اساس، فعالیت­های کارآفرینی نیازمند استفاده از ظرفیت­های درون ورزش نیز هستند. این ظرفیت­ها شامل ظرفیت­های محیطی پیرامونی ورزش، اشخاص ورود کننده به عرصه کارآفرینی ورزش و محیط حاکم کارآفرین هستند(تجاری و خدایاری، 1385). پژوهش­های متعددی ابعاد ظرفیت­های کارآفرینی را در مسیر­های گوناگونی بررسی کرده­اند. در محتوای این پژوهش­ها ابعاد متعددی دیده می­شود؛ از جمله: وجود ظرفیت­های گردشگری ورزشی و کارآفرینی، ظرفیت برگزاری رویدادهای ورزشی، ظرفیت مشارکت زنان در عرصه کارآفرینی ورزش، ظرفیت تاسیس و راه­اندازی باشگاه­های ورزشی، ظرفیت آموزش­ها و مهارت­ آموزی حوزه ورزش، ظرفیت ورزش معلولان، ظرفیت رسانه و ورزش و غیره (محمد کاظمی و همکاران، 1393و جعفرزاده و همکاران، 1398). در واقع این ظرفیت­ها با توجه به گستردگی خود همه صنعت ورزش را پوشش داده اند که این پژوهش به دنبال بررسی ظرفیت­های موجود در صنعت ورزش و در گام بعد به دنبال بررسی شرایط موجود برای استفاده از ظرفیت­های موجود در صنعت ورزش است. قربانی و وحدانی (1395) در پژوهشی با عنوان «طراحی الگوی شایستگی کارآفرینان در صنعت ورزش ایران» که براساس دیدگاه 155 نفر از کارشناسان، متخصصان و اساتید رشته­های تربیت بدنی و کارآفرینی انجام شده بود، دریافت که مهارت­های فردی، علمی و آکادمیک، شغلی و حرفه­ای، علم و اصول کارآفرینی و شایستگی­های متمرکز بر کارآفرینی در صنعت ورزش پنج بعد اصلی شایستگی بودند و الگوی حاضر می­تواند برای دانشجویان، کارکنان و مدیران در دانشگاه­ها، سازمان­های ورزشی و دیگر متولیان و سیاست­گذاران امر ورزش مورد استفاده قرار گیرد. رضایی و صالحی پور (1397) در پژوهشی با عنوان «تحلیل عوامل موثر بر توسعه صنعت ورزش ایران با رویکرد داده- بنیاد براساس مطالعه اسناد بالادستی و مصاحبه­های عمیق»، ده عامل موثر زیر را در توسعه صنعت ورزش ایران شناسایی و استخراج کردند: سیاست زدایی، مدیریت اثربخش و کارآمد، اصلاح ساختار، تجاری سازی، خصوصی سازی، عوامل محیطی، توسعه منابع انسانی، ارتقای زیرساخت­ها و توسعه فضاهای ورزشی استاندارد، طراحی نظام استعدادیابی و استقرار مکانیزم توسعه صنعت ورزش. جوانی (1397) در پژوهشی با عنوان «تبیین ارکان پیاده سازی اقتصاد مقاومتی در صنعت ورزش» که به روش کیفی با رویکرد مصاحبه انجام شده بود، یک الگوی سه سطحی شامل بهینه سازی زیرساخت، مفاوم سازی و برجستگی را جهت پیاده سازی اقتصاد مقاومتی پیشنهاد داده و ذکر کرده که سیاست­ها باید به گونه­ای تدوین و اجرا شوند که اهداف بهینه­سازی زیرساختی، مقاوم سازی و برجستگی در آن تحقق یابد. ادمیک و سیمنکا[5] (2016) در پژوهش خود با عنوان «بررسی ظرفیت فناوری کارآفرینانه و نقش فرهنگ» از نوآوری، خلاقیت، بالا بردن ریسک و  افزایش همکاری­ها در بهبود استفاده از ظرفیت­های کارآفرینی یاد کردند. ساکداری و برگرز[6] (2018) در پژوهشی با عنوان «نقش میانجی مدیریت کارآفرینی در ارتباط با ظرفیت و همکاری کارآفرینانه از دیدگاه متخصصان»، تاثیر مدیریت کارآفرینی را بر ظرفیت و همکاری کارآفرینی تایید و بر نفش میانجی آن تاکید کردند. ژانگ و همکاران[7] (2018)در پژوهشی با عنوان «صنعت ورزش و رشد اقتصادی» به این سوال که کشورهای در حال توسعه در محیط بازار جهانی چه کاری باید انجام دهند، این گونه پاسخ داده است که مسیرهای توسعه جهانی در ابعاد و نظریات متفاوت عرضه می­شود و راه حل ها نیز متفاوت خواهد بود. هیدوک و والکر[8](2018) در پژوهشی با عنوان «نقشه راهبردی ابعاد بازار کارآفرینی ورزش»، به عوامل تاثیر گذار خدمات فروش، ارتباطات، نیازهای مصرف کنندگان، بازی­ها، فناوری، رسانه و خرده فروشی­ها پرداختند. از سوی دیگر، تضعیف اقتصاد جهانی صنعت ورزش را تحت تاثیر خود قرار داده است و راه حل گریز از این مشکل، استفاده از ظرفیت­های پیش روی کارآفرینی را یاد آور می­شود. ظرفیت کارآفرینی در صنعت ورزش می­تواند سبب ثروت شود، مشکل بیکاری را حل فصل کند، نیروی انسانی را همراستا با فرصت­های بازار و کارآفرینی تربیت کند و موجب بهره وری و افزایش میزان «رشد اقتصادی» شود. بنابراین از نتایج احتمالی این پژوهش می­توان گفت که طراحی مدل ظرفیت کارآفرینی افراد می­تواند به شناسایی بهتر فرصت­های کارآفرینی صنعت ورزش و پتانسیل­های افراد در استفاده از ظرفیت­های کارآفرینی نیروی انسانی شایسته کمک کند و در حل بحران بیکاری در صنعت ورزش مفید واقع شود.

روش شناسی پژوهش

با توجه اینکه هدف پژوهش حاضر، مطالعه عمیق چارچوب مدل ظرفیت کارآفرینی در صنعت ورزش ایران است، طرح آن از طرح های ترکیبی است و روش آن، با توجه به اینکه از قبل الگویی وجود نداشته و پژوهشگر درصدد کشف این الگو بوده است، در زمره مدل های ترکیبی اکتشافی متوالی(کیفی – کمی) می باشد. چون در پی ساخت ابزاری[9](کرسول و پلانکلارک[10]، 2007) برای سنجش چارچوب مدل ظرفیت کارآفرینی در صنعت ورزش ایران بر اساس داده های بخش کیفی است، از نوع اکتشافی متوالی-  ابزار سازی است. از این رو، ابتدا روش شناسی و تحلیل بخش کیفی و سپس روش شناسی و تحلیل بخش کمی تحقیق به تفکیک ارائه می شود و در بخش نتیجه گیری، نتایج به دست آمده در هر دو بخش با هم ادغام و ارائه خواهد شد.

 

 

شکل 1: فرآیندتحقیقترکیبیاکتشافیمتوالیازنوعابزارسازی(اقتباس از کرسول و پلانکلارک، 2007)

الف. روش شناسی بخش کیفی

 روش پژوهش در بخش کیفی ،مطالعه موردی کیفی است و مشارکت کنندگان، خبرگان حوزه مدیریت ورزشی هستند.  با بهره گیری از روش نمونه گیری هدفمند و تکنیک اشباع نظری، آگاهی دهندگان کلیدی (شامل14 نفر از خبرگان حوزه مدیریت ورزشی)  برای شناسایی  چارچوب مدل ظرفیت کارآفرینی در صنعت ورزش ایران انتخاب شدند و با آنها مصاحبه به عمل آمد .ابزار مورد استفاده برای شناسایی عوامل مدل ظرفیت کارآفرینی در صنعت ورزش ایران، مصاحبه نیمه ساختمند (با گروه های کانونی) و مطالعه اسناد بوده است.  برای تامین روایی و پایایی مطالعه، از روش ارزیابی لینوکلن و گوبا استفاده شد(دانایی فر، 1398). بدین منظور چهار معیار اعتبار (باورپذیری)، انتقال پذیری، اطمینان پذیری و تأییدپذیری برای ارزیابی در نظر گرفته شدند و برای دستیابی به هریک از این معیارها، اقدامات زیر انجام گرفت:

اعتبارپذیری: معادل روایی در پژوهش های کمّی است. بدین منظور، پرسش ها را اساتید راهنما و مشاور تأیید کردند که میزان موثق بودن داده های پژوهش را به حد قابل قبولی افزایش داده است.

انتقال پذیری: جایگزین اعتبار بیرونی در پژوهش های کمّی است. برای این منظور یافته های پژوهشی توسط دو متخصص ظرفیت کارآفرینی در ورزش که در پژوهش مشارکت نداشتند، مورد بررسی قرار گرفتند.

اطمینان پذیری: معادل پایایی در پژوهش کمّی است و به منظور ایجاد اطمینان پذیری، جزئیات پژوهش و یاد داشت برداری ها ثبت و ضبط شد.

تأییدپذیری: به معنای پرهیز از سوگیری است.  بدین منظور تمامی مراحل به دقت ثبت و ضبط شده و همه مستندات به صورت پیوست در اختیار و تأیید اساتید قرار گرفته است.

تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از مصاحبه های انجام شده، با روش تحلیل داده- بنیاد  انجام گرفته است.

ب. روش شناسی بخش کمی پژوهش

در بخش کمی از روش پژوهش توصیفی، از نوع همبستگی استفاده شد و روش اجرا به صورت میدانی بود. هدف از انجام این مرحله، تدوین الگوی چارچوب مدل ظرفیت کارآفرینی در صنعت ورزش ایران در مرحله کیفی بوده است. جامعه آماری این بخش تحقیق  شامل کلیه مدیران بخش­های دولتی، نیمه دولتی، انتفاعی، غیرانتفاعی و داوطلبی- مردم نهاد استان کرمان به تعداد 200 نفر بود که با توجه به محدود بودن جامعه نمونه آماری برابر با 200 نفر قرار داده شد و در نهایت پس از پخش و جمع آوری پرسشنامه های تحقیق، تعداد 186 پرسشنامه  مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای بررسی روایی صوری از نظر ده تن از اساتید مدیریت ورزشی بهره گرفته شد و برای آزمون روایی محتوایی سوال های پرسش نامه از مدل لاشه استفاده شد(cvr= 0/81) و روایی محتوایی تایید شد. همچنین روایی همگرا در جدول 1 ارائه شده است. برقراری روایی همگرا و مطلوب مدل حکایت از اعتبار مناسب ابزار اندازه­گیری در جامعه مورد مطالعه دارد. تحلیل نتایج این مطالعه به روش معادلات ساختاری با استفاده از نرم­افزار Amos 20 و SPSS20 صورت گرفته است.

همان طور که در جدول 1 مشخص است همه متغیر­ها از پایایی ترکیبی و آلفای کرونباخ  بالای 7/0 و میانگین واریانس استخراج شده بالای 5/0 برخوردارند. پس می توان پایایی و روایی همگرای پژوهش حاضر را تایید نمود. پایایی ترکیبی و میانگین واریانس استخراج شده الگو چارچوب ظرفیت کارآفرینی در صنعت ورزش ایران با توجه به اینکه به صورت مدل سلسله مراتبی آورده شده، به صورت دستی محاسبه گردیده است.

جدول1: پایایی و روایی همگرا

الفای کرونباخ

پایایی ترکیبی

میانگین واریانس استخراج شده

متغیرهای تحقیق

801/0

891/0

801/0

شرایط علی

843/0

904/0

821/0

 شرایط زمینه ای

768/0

956/0

808/0

 ظرفیت کارآفرینی

789/0

943/0

789/0

شرایط مداخله گر

832/0

898/0

761/0

راهبردها

780/0

876/0

856/0

پیامد ها

 

یافته های پژوهش

الف. یافته های بخش کیفی پژوهش

داده‌های کیفی پژوهش از طریق فرایند کدگذاری، تحلیل شد. مراحل تحلیل داده‌ها از طریق کدگذاری باز، کدگذاری محوری (مدل پارادایمی استراس و کوربین) و کدگذاری گزینشی (انتخاب یک مقوله محوری به عنوان مقوله اصلی و مشخص کردن ارتباط بین هر یک از مقوله های محوری) انجام و به عرضه پارادایم منطقی یا تصویر تجسمی از نظریه در حال تکوین پایان یافت.

نتایج حاصل از 14 مصاحبه که تا حد اشباع نظری ادامه یافت و از طریق تحلیل محتوا و کدگذاری باز، محوری و انتخابی در قالب پنج مؤلفه کلی شرایط علی، شرایط زمینه ای، شرایط مداخله گر، پدیده اصلی، اقدامات و پیامدها انجام شد. جدول 2 نتایج مربوط به بخش کیفی را به نمایش گذاشته است:

جدول 2: کدگذاری بخش کیفی

ابعاد کلی

مقولات

 

 

 

 

شرایط علی

  • جریان های مدیریتی
  • ·         فرصت ها
  1. ایجاد هسته های علمی در سازمان های ورزشی جهت مشخص نمودن فرصت های موجود محیطی
  2. وجود برنامه های عملیاتی در سازمان های ورزشی جهت بهره گیری از ظزفیت کارآفرینی
  3. افزایش تعهد کارکنان به سازمان های خود
  4. ایجاد آموزش های مدون برای کارکنان جهت افزایش مهارت های ارتباطی
  5. برگزاری جلسات مدون ماهانه در سازمان های ورزشی در جهت ارزیابی برنامه های مربوط به کارآفرینی
  6. ایجاد منابع مالی مناسب جهت بهبود کارآفرینی در سازمان های ورزشی

1-     وجود ایده های تجاری

2-     دانش فنی

3-     نبود موانع

4-     پول

5-     افراد خبره

  • انگیزش

1-     ارزش های اجتماعی

2-     آگاهی شناخت فردی

3-     انگیزش برای یادگیری

  • مهارت ها

1-     آموزش کارآفرینی

2-     دانش فنی

3-     تجارب

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شرایط زمینه ای

  • فرهنگی

1-     وجود باورهای قلبی  در زمینه راه اندازی و توسعه کسب وکار اقتصادی در ورزش

2-     نگرش کلان نسبت به مقوله کارآفرینی در ورزش  

3-     ایجاد فرهنگ و نگرش های کارآفرینی در جامعه

4-     ایجاد نهادهای اجتماعی و مدنی که مسئول این گونه فعالیت ها در جامعه باشند

5-     جذب خیرین به مشارکت فعالانه در طرح های کارآفرینی در ورزش

6-     نهادینه شدن فرهنگ کارآفرینی

7-     تفکر ریسک پذیری در جامعه

  • مشوق ها

1-     تشویق و حمایت از کارآفرینان در ورزش برای ایجاد کسب و کارهای جدید

2-     تشویق و توسعه فعالیت ها به سمت ایده های جدید و کارا در صنعت ورزش

3-     راهبرد آموزشی؛ آموزش و تربیت کارآفرینان جوانان

4-     تشویق و آموزش خرده کارآفرینان ورزشی

  • تامین سرمایه

1-     خط مشی معین با هدف افزایش میزان دسترسی شرکت های جدید و نوپا به منابع مالی وجود دارد

2-     دولت برای دسترسی برابر شرکت های کوچک در مقایسه با شرکت های بزرگ به منابع مالی تلاش کرده است

3-     دولت برای هدایت مجدد سرمایه موجود به شرکت های جدید تلاش است

4-     برنامه های دولتی حمایت مالی از کارآفرینانه فناورانه و نوآورانه وجود دارند

5-     برنامه های تأمین مالی با حمایت دولت برای توانمندسازی بیشتر افراد برای شروع کسب و کارهای جدید وجود دارد

6-     دولت، مقررات مربوط به بازارهای سهام را اصلاح می کند

7-     دولت با بانک ها و نهادهای وام دهنده برای بهبود وضعیت مالی شرکت های جدید و در حال رشد همکاری می کند

  • ·         نهادی

1-     انعطاف پذیری قوانین و رویه های بازار کار

2-     کارایی نظام قانون گذاری کشور در تدوین قوانین کارآمد و شفاف

3-     کارایی دولت در اداره امور کشور و اجرای قوانین

4-     کارایی سیستم قضایی(ساده سازی رویه ها، زمان و هزیته لازم صدور حکم از آغاز تا پایان)

5-     پایبندی دولت ها به تعهدات قانونی دولت های قبل

6-     مبارزه فساد اداری و بهبود سلامت قانونی و مالی

7-     وجود قوانین و اجرای رویه های ضد انحصار و مشوق رقابت

 

 

 

 

 

 

 

 

شرایط مداخله گر

  • تنظیمی:
  1. تدوین راهبرد کارآفرینی کشور
  2. تدوین اهداف بلندمدت و کوتاه مدت  کارآفرینی کشور
  3. طراحی سیستم ارزیابی عملکرد کارآفرینی در بخش های ورزش قهرمانی و همگانی در کشور
  4. طراحی سیستم ارزیابی عملکرد آغاز (رشد) و ورشکستگی کسب و کارهای کوچک
  5. ارائه گزارش حمایت ها، موفقیت ها و شکست های کسب و کارهای کوچک
  6. تاسیس بانک های کارآفرینی
  7. تاسیس صندوق ضمانت اعتباری کارآفرینان
  8. تاسیس سازمان مدیریت کارآفرینی
  9. ایجاد و تقویت مراکز مشاوره ای در بخش های صنعت، خدمات و کشاورزی کارآفرینی
  10. معرفی و ایجاد زمینه مناسب بهره گیری کارآفرینان از مشاوران
  11. معرفی متولیان اصلی حمایت از کارآفرینی در کشور
  12. اعطای تسهیلات و معافیت های مالیاتی
  13. اتخاذ تدابیر تسریع کننده فرآیند اصلی کارآفرینی در کل کشور
  • شناختی
  1. برگزاری دوره های آموزشی  مشاوره ای
  2. برگزاری دوره های آموزشی  مشاوره ای در بخش های مختلف ورزش  برای باشگاه های خصوصی و دولتی  با هزینه دولت
  3. پخش مستمر برنامه های تلوزیونی و  رادیویی کارآفرینی در کشور
  4. اطلاع رسانی شفاف از خدمات و برنامه های حمایتی دولت به کارآفرینان
  5. چاپ کتابچه های راهنمای کارآفرینی در کشور
  6. طراحی وب سایت ارتباطی کارآفرینان با سازمان های ذیربط
  7. طراحی وب سایت اطلاع رسانی کارآفرینی کشور
  • هنجاری
  1. اعطای جوایز سالانه کارآفرینی(در سطح کشور، استان و شهرستان)
  2. اعطای جوایز طرح های کارآفرینانه (در سطح کشور، استان و شهرستان)
  3. اعطای جوایز به سازمان های حامی کارآفرینان(اشخاص حقیقی و حقوقی)
  4. برگزاری نمایشگاه های دستاوردهای کار آفرینانه

 

 

 

پدیده اصلی (ظرفیت کارآفرینی)

  • عوامل سازمانی
  • عوامل محیطی
  • شایستگی های فردی
  • روحیه کار
  • تشخیص فرصت
  • ارزیابی فرصت
  • بهره برداری از ظرفیت
  • آثار و پیامدها

 

 

 

 

 

 

راهبردها

  • دسترسی به منابع مالی
  • شرایط بازار
  • ترویج و ارتقای کارآفرینی
  • چارچوب قانونی
  • بازنگری و اصلاح شرح شغل ها  با تاکید بر کارآفرینی
  • تامین مهارت
  • آموزش
  • بهبود محیط
  • پشتیبانی

 

 

 

 

 

 

پیامدها

  • ·         فردی
  1. ریسک پذیری، انگیزه های فردی
  2. تحصیلات حرفه ای
  3.  تجربه کاری
  4. مسئولیت پذیری در کار
  5.  برخورداری از روحیه تلاش گری
  6. داشتن پشتکار
  7.  توانایی حل مبتکرانه مسائل
  8.  داشتن روحیه رقابت طلبی
  9.  داشتن خلاقیت
  • ·         اجتماعی

1-     فرهنگ مشوق اجتماعی برای کارآفرینی

2-     حمایت و تشویق نهادهای دولتی

3-     وجود روحیه تعاون و همکاری اجتماعی

4-       حمایت های بیمه ای از کارآفرین

5-     وجود الگوهای موفق کارآفرینی در جامعه

6-       آموزش های دانش افزایی و مهارتی تخصصی

7-      تسهیل فرآیندهای راه اندازی کسب و کار در ادارات برای کارآفرینان، برگزاری کلاس های کارآفرینی

  • ·         اقتصادی

1-       دسترسی آسان به تسهیلات اعتباری و مالی،

2-     داشتن سرمایه کافی

3-     امکان فروش محصول)کالا یا خدمات( تولیدی،

4-    وجود نیروی کار فعال

5-     وجود نیروی کار ارزان

6-    دسترسی راحت به مواد اولیه و نهادهای مورد نیاز

7-     معافیت های مالیاتی از مشاغل جدید در ورزش

 

با توجه به نتایج بخش کیفی، مدل مفهومی تحقیق شکل گرفت. شکل 2مدل مفهومی پژوهش را نشان     می دهد:

 

شکل 2: مدل مفهومی پژوهش

ب. یافته های بخش کمی پژوهش

جهت بررسی ساختار عاملی چارچوب مدل ظرفیت کارآفرینی در صنعت ورزش ایران از روش تحلیل مسیر استفاده گردید. پس از محاسبه مقدار T مربوط به هر عامل مشخص گردید که تمامی چارچوب مدل ظرفیت کارآفرینی در صنعت ورزش ایران تاثیر معناداری را دارند. شکل 3 مدل آماری تحقیق حاضر را به نمایش گذاشته است.

متغیرها

مقدار آماره تی

سطح معنا داری

اثر مستقیم

اثر غیر مستقیم

اثر کلی

شرایط علی

231/16

001/0

649/0

ندارد

649/0

شرایط زمینه ای

432/12

001/0

476/0

ندارد

476/0

ظرفیت کارآفرینی

652/14

001/0

561/0

ندارد

561/0

شرایط مداخله گر

88/11

001/0

401/0

ندارد

401/0

راهبردها

564/16

001/0

714/0

ندارد

714/0

جدول 3: اثرات متغیرها بر مدل ظرفیت کارآفرینی در صنعت ورزش ایران

 

همان طور که جدول 4 نشان می­دهد تمامی متغییر ها دارای اثر معناداری می­باشند. همچنین براساس شاخص­های برازندگی (جدول 4 و شکل 3) مشخص گردید که مدل پژوهش مدل مناسبی می­باشد.

جدول 4: شاخص­های برازش مدل

 

Chi-square

(X2)

Df

X2/df

RSMEA

CFI

GFI

AGFI

NFL

میزان

343/132

64

067/2

004/0

923/0

920/0

925/0

924/0

ملاک

..........................

کوچک تر از صفر نباشد

کمتر از 3

کمتر از 05/0

بیشتر از 90/0

بیشتر از 90/0

بیشتر از 90/0

بیشتر از 90/0

تفسیر

برازش مطلوب

برازش مطلوب

برازش مطلوب

برازش مطلوب

برازش مطلوب

برازش مطلوب

برازش مطلوب

برازش مطلوب

 

 

 

 

شکل 3: مدل ساختاری پژوهش

 

 

جدول 5: برآورد استاندارد و نسبت بحرانی متغییرهای تحقیق

متغییر ها

برآورد استاندارد

نسبت بحرانی

شرایط علی___فرصت ها

541/0

321/6

شرایط علی___انگیزش

652/0

546/7

شرایط علی___مهارت ها

465/0

654/5

شرایط علی___جریان مدیریتی

488/0

764/5

ظرفیت کارآفرینی__عوامل سازمانی

488/0

213/5

ظرفیت کارآفرینی__-عوامل محیطی

521/0

436/6

ظرفیت کارآفرینی__-شایستگی های فردی

467/0

435/5

ظرفیت کارآفرینی__روحیه کار

651/0

323/7

ظرفیت کارآفرینی__تشخیص فرصت

503/0

487/6

ظرفیت کارآفرینی__ارزیابی فرصت

589/0

276/6

ظرفیت کارآفرینی_آثار و پیامدها

564/0

485/6

ظرفیت کارآفرینی__ بهره برداری از ظرفیت ها

432/0

492/5

شرایط مداخله گر___عوامل تنظیمی

489/0

671/5

شرایط مداخله گر___عوامل شناختی

601/0

122/7

شرایط مداخله گر___عوامل هنجاری

534/0

327/6

شرایط  زمینه ای___فرهنگی

543/0

871/6

شرایط  زمینه ای__ مشوق ها

501/0

456/6

شرایط  زمینه ای__ تدوین نهادی

612/0

764/7

شرایط  زمینه ای___سرمایه ها

632/0

167/7

راهبرد ها___دسترسی به منابع مالی

576/0

765/6

راهبرد ها___شرایط بازار

578/0

482/6

راهبرد ها___ترویج و ارتقا کارآفرینی

543/0

811/6

راهبرد ها___چارچوب قانونی

435/0

322/5

راهبرد ها___بازنگری و اصلاح

654/0

456/7

راهبرد ها___تامین مهارت

431/0

458/5

راهبرد ها___اموزش

567/0

324/6

راهبرد ها___بهبود محیط

512/0

986/6

راهبرد ها___پشتیبانی

543/0

655/6

پیامدها___عوامل فردی

512/0

435/6

پیامدها___عوامل اجتماعی

507/0

776/6

پیامدها___عوامل اقتصادی

589/0

231/6

بحث و نتیجه گیری

در این تحقیق به چارچوب مدل ظرفیت کارآفرینی در صنعت ورزش ایران با رویکرد طرح های ترکیبی پرداخته شده است، چرا که صنعت ورزش به دلیل تاثیرات مثبت اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی، به یکی از بزرگترین صنایع جهانی تبدیل شده است و برای اغلب کشورها، منبع مهمی برای فعالیت­های اقتصادی، کسب درآمد، اشتغال زایی و تجارت بین الملل محسوب می­شود. به طور کلی صنعت ورزش، به مجموعه فعالیت­های مرتبط با تولید، بازاریابی و فروش کالا و خدمات ورزشی گفته می­شود که در ارتقای ارزش افزوده آنها نقش داشته باشد. در دهة حاضر یکی از بزرگترین چالش­ها و یکی از مهمترین مشکلات صنعت ورزش کشور، کارآفرینی و اشتغال است. در این پژوهش، از فرصت ها، انگیزش، مهارت ها و جریان های مدیریتی به عنوان یکی از مقوله های عوامل علّی در مدل ظرفیت کارآفرینی در صنعت ورزش ایران نام برده شد که با یافته های قربانی و وحدانی (1395) و صادقی و همکاران (1393) همخوان می باشد. صادقی و همکاران (1393)در پژوهش  خود به این نتیجه دست یافتند که تقویت و توسعه عوامل رفتاری در توسعه کارآفرینی ورزشی کشور نقش زیادی دارد. بنابر این به نظر می­رسد انگیزه­هاو نگرش­های افراد جامعه یکی از عواملی است که به تقویت و گسترش کارآفرینی در ورزش کشور منجر می­شود و در نتیجه شاخص­های رفتاری می­تواند به شناسایی افرادی که فرصت­های کارآفرینانه را بهتر درک می­کنند کمک نماید. قربانی و وحدانی (1395) در پژوهشی با عنوان «طراحی الگوی شایستگی کارآفرینان در صنعت ورزش ایران» دریافتند که مهارت­های فردی، علمی و آکادمیک، شغلی و حرفه­ای، علم و اصول کارآفرینی و شایستگی­های متمرکز بر کارآفرینی در صنعت ورزش پنج بعدی اصلی شایستگی هستند و الگوی حاضر می­تواند برای دانشجویان، کارکنان و مدیران در دانشگاه­ها، سازمان­های ورزشی و دیگر متولیان و سیاست­گذاران امر ورزش مورد استفاده قرار گیرد که با یافته های این تحقیق همخوان می باشد.

نتایج  پژوهش حاکی از این بود که عوامل فرهنگی، مشوق ها، نهادی و تامین سرمایه عوامل اصلی زمینه ای در مدل ظرفیت کارآفرینی در صنعت ورزش ایران هستند که با یافته های مندعلی زاده و همکاران(1395)، ضیاء و همکاران(1394) و آیزنبرگ (2011) همخوان می باشد. آیزنبرگ[11] (2011) به محورهای بازار، سیاست، سرمایه مالی، فرهنگ، حمایت­ها و سرمایه اشاره داشت. مندعلی زاده و همکاران(1395) و ضیاء و همکاران(1395) به مهمترین عوامل موثر بر ایجاد ظرفیت­ کارآفرینی اشاره کردند و  عوامل  نگرش کارآفرینانه، نهادهای مرتبط با حوزه راه اندازی کسب و کار، سیاست­های کارآفرینانه، حمایت­های از کارآفرینان، فرایندهای استفاده از ظرفیت­های کارآفرینی، زیرساخت­های کارآفرینی، عوامل حقوقی و قانونی، و اقتصاد کشور را برشمرده اند که با یافته های این تحقیق همخوان می باشد.

نتایج  پژوهش حاکی از این بود که عوامل تنظیمی، شناختی و هنجاری به عنوان مقوله های مداخله گر در مدل ظرفیت کارآفرینی در صنعت ورزش ایران نقش دارند  که با یافته های رضایی و صالحی پور (1397)، آنگلو[12] (2018) و هیدوک و والکر (2018) همخوان می باشد. هیدوک و والکر[13] (2018) در پژوهشی با عنوان «نقشه راهبردی ابعاد بازار کارآفرینی ورزش» از عوامل تنظیمی و هنجاری به عنوان عوامل مهم در کارآفرینی یاد کرده اند. آنگلو[14](2018) در پژوهشی پیرامون توسعه کارآفرینی در مسابقات فوتبال سری a ایتالیا به این عوامل اشاره داشت که تیم ­های فوتبال نتوانسته­اند از پایداری چنین ظرفیتی استفاده کنند. که با یافته های این تحقیق همخوان می باشد رضایی و صالحی پور (1397)  نیز در تحقیق خود به عوامل ساختاری اشاره کرده اند که با یافته های این تحقیق همخوان می باشد.

نتایج  پژوهش حاکی از این بود که مقوله های محوری حاصل از شرایط علّی، عوامل سازمانی، عوامل محیطی، شایستگی های فردی، روحیه کار، تشخیص فرصت، ارزیابی فرصت، بهره بردای از ظرفیت و آثار و پیامد ها در مدل ظرفیت کارآفرینی در صنعت ورزش ایران مشهودند که با یافته های جوانی (1397)، رضایی و صالحی پور (1397)، ساکداری و برگرز[15] (2018)، ادمیک و سیمنکا[16](2016)، قربانی و وحدانی (1395) همخوان می باشد. قربانی و وحدانی (1395) در پژوهش خود به این نتیجه رسیدند که مهارت­های فردی، علمی و آکادمیک، شغلی و حرفه­ای، علم و اصول کارآفرینی و شایستگی­های متمرکز بر کارآفرینی در صنعت ورزش پنج بعدی اصلی شایستگی بودند. رضایی و صالحی پور (1397) در پژوهش خود  عوامل سیاست زدایی، مدیریت اثربخش و کارآمد، اصلاح ساختار، تجاری سازی، خصوصی سازی، عوامل محیطی، توسعه منابع انسانی، ارتقای زیرساخت­ها و توسعه فضاهای ورزشی استاندارد، طراحی نظام استعدادیابی و استقرار مکانیزم توسعه صنعت ورزش را به عنوان ده مولفه موثر در توسعه صنعت ورزش ایران شناسایی کردند. جوانی (1397) در پژوهش خود عوامل بهینه سازی زیرساخت، مقاوم سازی و برجستگی را جهت پیاده سازی اقتصاد مقاومتی پیشنهاد داده و تاکید کرده که سیاست­ها باید به گونه­ای تدوین و اجرا شوند که اهداف بهینه­سازی زیرساختی، مقاوم سازی و برجستگی در آن تحقق یابند که با یافته های این تحقیق همخوان می باشد. ادمیک و سیمنکا[17] (2016)در پژوهش خود از نقش نوآوری، خلاقیت، بالا بردن ریسک و  افزایش همکاری ­ها در بهبود استفاده از ظرفیت­های کارآفرینی یاد کردند. ساکداری و برگرز[18] (2018) در پژوهش خود بر ظرفیت و همکاری کارآفرینی و نقش میانجی آن تاکید کردندکه با یافته های این تحقیق همخوان می باشد.

پژوهشگر با توجه به مجموعه مفاهیمی که از مصاحبه ها و کدهای نهایی استخراج شده، به مقوله های دسترسی به منابع مالی، شرایط بازار، ترویج و ارتقای کارآفرینی، چارچوب قانونی، بازنگری و اصلاح شرح شغل ها  با تاکید بر کارآفرینی، تامین مهارت، آموزش، بهبود محیط، پشتیبانی به عنوان «راهبرد ها» دست یافته است. بخش آخر مدل ظرفیت کارآفرینی در صنعت ورزش ایران شامل پیامدهای فردی، اجتماعی و اقتصادی است. با توجه به کدگذاری باز، مفاهیم مربوط به پیامدهای مدل استخراج شده اند. سپس با توجه به حرکت رفت و برگشت میان تم ها و مفاهیم، مقوله های اصلی استخراج و نامگذاری شده اند که با یافته های الوا[19] و همکاران(2016) ، محمدی و همکاران (2019)، ماهونی[20]و همکاران (2019) همخوانی دارد.

 باتوجه به تاثیر عوامل فردی، اقتصادی و اجتماعی بر سایر معیارهای ظرفیت کارآفرینی در صنعت ورزش ایران، پیشنهاد می شود که مدیران سازمان های ورزشی، برای پیاده سازی و توسعه ظرفیت کارآفرینی در صنعت ورزش به معیار پیامدها توجه کنند. فعالیت­های کارآفرینی نیازمند استفاده از ظرفیت­های درون ورزش نیز هستند. این ظرفیت­ها شامل ظرفیت­های محیطی پیرامونی ورزش، اشخاص ورود کننده به عرصه کارآفرینی ورزشی و محیط حاکم کارآفرین می شود.

پژوهش­های متعدد ابعاد ظرفیت­های کارآفرینی را در مسیر­های گوناگون بررسی کرده­اند. این ابعاد شامل وجود ظرفیت­های گردشگری ورزشی و کارآفرینی، ظرفیت برگزاری رویدادهای ورزشی، ظرفیت مشارکت زنان در عرصه کارآفرینی ورزش، ظرفیت تاسیس و راه­اندازی باشگاه­های ورزشی، ظرفیت آموزش­ها و مهارت­ آموزی حوزه ورزش، ظرفیت ورزش معلولان، ظرفیت رسانه و ورزش و غیره است. در واقع این ظرفیت­ها با توجه به گستردگی خود همه صنعت ورزش را پوشش داده اند که این پژوهش به دنبال بررسی ظرفیت­های موجود در صنعت ورزش و در گام بعد به بررسی شرایط موجود برای استفاده از ظرفیت­های موجود در صنعت ورزش بود.

پیشنهادها

در پایان،پیشنهاد های زیر پیرامون توسعه ظرفیت های کارآفرینی ارائه می شود:

  • برگزاری کلاس های آموزشی کارآفرینی برای ورزشکاران، دانش آموختگان تربیت بدنی و علاقه مندان این حوزه جهت بالا بردن مهارت های کارآفرینی و آشنایی آنها با کسب و کارهای کوچک و تربیت کارآفرینان ورزشی؛
  • ارئه وام های کم بهره با باز پرداخت بلند مدت  برای راه اندازی کسب و کارهای جدید؛
  • بهبود زیر ساخت های فیزیکی تا ورزشکاران، دانش آموختگان تربیت بدنی و علاقه مندان این حوزه که کسب و کاری را ایجاد می کنند با موانع رو به رو نشوند؛
  • همکاری سازمان ها و ارگان های مربوطه برای تسهیل روند ایجاد کسب و کار؛
  • برگزاری کلاس های آموزشی و آشنایی آنان از ظرفیت های محیطی که در ورزش وجود دارد؛
  • ایجاد بستر لازم برای. تشویق و مشارکت فعالانه در طرح های کارآفرینی ورزشی؛
  • تشویق سازمان های دولتی و غیر دولتی به حمایت از فعالیت های کارآفرینی در ورزش؛
  • جذب سرمایه ها و سرمایه گذاران به ورزش از طریق اعطای تشویق ها و تخفیف های مالیاتی؛
  • افزایش آگاهی ورزشکاران، دانش آموختگان تربیت بدنی و علاقه مندان این حوزه از بازارهای داخلی و خارجی و بهبود راه های ارتباطی.

پیشنهاد می شود که در پژوهش های آینده، ارتباط توسعه اقتصادی صنعت ورزش با کاربرد ظرفیت های کارآفرینی به سود سازمان ها و شرکت های خصوصی مورد بررسی قرار گیرد.

 

  • منابع

    • تجاری، فرشاد و خدایاری، عباس. (1385). «مطالعه آمادگی کارآفرینی در ورزش: تحلیل مقدماتی مقیاس اندازه گیری کارآفرینی در ورزش (ERI)». پژوهش در علوم ورزشی. 4 (10)، صص 73-88.
    • جعفر زاده زرندی، محبوبه؛ رزاقی، محمد ابراهیم و میرزا اکبری، اعظم. (1398). «جایگاه آی تی در توسعه فرصت­های کارآفرینی در ورزش». مدیریت ارتباطات در رسانه­های ورزشی. 6 (24)، صص 80-70..
    • رضایی، شمس الدین و صالحی پور، مژگان. (1397). «تحلیل عوامل موثر بر توسعه صنعت ورزش ایران با رویکرد داده بنیاد». نشریه مدیریت منابع انسانی در ورزش. 6(1)، صص 89-107.
    • صادقی، حسین؛ هنری، حبیب و مند علی زاده، زینب. (1393). «بررسی عوامل رفتاری موثر بر توسعه کارآفرینی در ورزش کشور». نشریه مدیریت ورزشی، 5 (4)، صص 671-681.
    • ضیاء، بابک؛ ناهید، مجتبی و طوطی فر طهران پور، محمد مهدی. (1394). «تاثیر ابعاد سرمایه فکری در تشخیص فرصت­های کارآفرینانه صنعت ورزش شهر تهران». مدیریت ورزشی. 7(5)، صص 672-657.
    • عسگریان، فریبا؛ فرجی دانا، احمد؛ گودرزی، محمود و جعفری، افشار. (1384). «بررسی وضعیت اقتصادی صنعت ورزش ایران». حرکت. 24، صص 25-43.
    • مند علی زاده، زینب؛ احسانی، محمد و هنری، حبیب. (1395). «طراحی مدل کارآفرینی پایدار در ورزش با استفاده از نظریه برخاسته از داده ها». مدیریت ورزشی. 8 (5)، صص 709-725.
    • محمد کاظمی، رضا؛ زعفریان، رضا؛ خدایاری، عباس و جوادی نیا، سید مهران. (1393). «شناسایی فرصت­های کسب و کار (کارآفرینانه) در صنعت ورزش با رویکرد فناوری اطلاعات». توسعه کارآفرینی. 7 (1)، صص 95-112.
    • محمد کاظمی، رضا و امیدی، یاور. (1390). «کارآفرینی ورزشی: رویکردی نوظهور در کارآفرینی و مدیریت ورزشی». پژوهش در مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی. 1 (2)، صص 69-87.
    • قربانی، محمد حسین و وحدانی، محسن. (1395). «طراحی الگوی شایستگی­های کارآفرینی در صنعت ورزشی ایران». مطالعات مدیریت ورزشی. 39، صص 205-228.
      • Adamik, A., &Szymańska, K. (2016). “The technological entrepreneurship capacity and partnering as elements of an open culture of small and medium-sized enterprises: Case study of Poland”. In Entrepreneurship, Business and Economics.Vol. 1 (pp. 103-114). Springer, Cham.
      • D’Angelo, E. (2018). “Regulatory Compliance Management in the Professional Sport Industry: Evidence from the Italian Serie A”. International Business Research, 11(3), 149-161.
      • Hayduk, T., & Walker, M. (2018). “Mapping the strategic factor market for sport entrepreneurship”. International Entrepreneurship and Management Journal, 14(3), 705-724.
      • Isenberg, D. (2011). “The entrepreneurship ecosystem strategy as a new paradigm for economic policy: principles for cultivating entrepreneurship”. Presentation at the Institute of International and European Affairs, May 12, 2011, Dublin Ireland. Available on line at http://entrepreneurial-revolution.com/ (last accessed: 2012). 1-32.
      • Lans, T., Blok, V., Wesselink, R. (2014). “Learning apart and together: towards anintegrated competence framework for sustainable entrepreneurship in higher education”. Journal of Cleaner Production, 62, pp: 37-47.
      • Mahoney, T. Q., Lovich, J., & Brady, L. (2019). Social Media Strategy in the Sporting Goods Industry. Potential Application for Brooks Sports, Inc.‏
      • Mohamadi, F. Kalateh, M. Razavi, M. Farsegiani, H. (2019). “Designing a Qualitative Model of Economic Development of Iranian Sports Industry with a World Class Production Approach”. Applied Research in Sport Management, 8(1). Pp 69-84.
      • Sakhdari, K., & Burgers, J. H. (2018). “The moderating role of entrepreneurial management in the relationship between absorptive capacity and corporate entrepreneurship: an attention-based view”. International Entrepreneurship and Management Journal, 14(4), 927-950.
      • Ulloa, D., Saleiro, P., Rossetti, R. J., & Silva, E. R. (2016). “Mining social media for open innovation in transportation systems. In Intelligent Transportation Systems (ITSC)”. IEEE 19th International Conference on IEEE.
      • Zhang, J. J., Kim, E., Mastromartino, B., Qian, T. Y., &Nauright, J. (2018). “The sport industry in growing economies: critical issues and challenges”. International Journal of Sports Marketing and Sponsorship, 19(2), 110-126.