نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 گروه مدیریت ورزشی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران
2 استادیار/ گروه مدیریت ورزشی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران
3 دانشیارگروه مدیریت ورزشی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی ،سنندج، ایران
4 استادیار/گروه مدیریت، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران
چکیده
هدف این پژوهش، شناسایی عوامل موثر بر ارزیابی فدراسیونهای ورزشی کشور است. روش پژوهش حاضر، کیفی از نوع اکتشافی بود. جامعه آماری پژوهش شامل متخصصان و کارشناسان دارای سابقه تدریس دانشگاهی و فعالان حوزه مطالعات راهبردی، مدیران فدراسیونها و هیئت های ورزشی، کارشناسان فدارسیونهای ورزشی، مسئولان ادارات ورزش و جوانان، سیاست گذاران و مشاوران ورزشی بود. اندازه نمونه در این پژوهش بر مبنای شاخص اشباع نظری برابر با 16 نفر بهدست آمد. روش نمونه گیری به صورت غیر احتمالی با انتخاب هدفمند بود. ابزار اندازهگیری، مصاحبه باز بود و داده ها در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی با کمک نرمافزار Maxqda نسخه 2020 تحلیل شد.
بر مبنای تحلیل داده ها 62 مفهوم اولیه و 9 مقوله اصلی شناسایی شد. شاخصهای شناسایی شده شامل عوامل مدیریتی، مالی، توسعه زیرساختهای ورزش، توسعه منابع کالبدی و تجهیزاتی، عوامل آموزشی، امور پشتیبانی و برنامه ریزی، فناوری اطلاعات، کنترل و نظارت و عوامل فرهنگی بود. در نهایت با توجه به روند روبه رشد ورزش در عرصه جهانی میتوان گفت که مدیران روشن بین فدراسیونها باید در توسعه برنامه های خود این معیارها را مورد توجه قرار دهند و با ارزیابی و اندازه گیری عملکرد موجب هوشمندی سیستم و برانگیختن افراد در جهت رفتار مطلوب باشند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Qualitative study of factors affecting the evaluation of sports federations in the country
نویسندگان [English]
- Mohammad navroozyan 1
- mozhgan Khodamoradpoor 2
- Mozafar Yektayar 3
- Herish soltanpanah 4
1 Department of sport Management, Sanandaj Branch, Islamic Azad University, Sanandaj, Iran
2 Assistant Professor, Department of Sport Management, Sanandaj Branch, Islamic Azad University, Sanandaj, Iran
3 Associate Professor of Sport Management Department , Sanandaj Branch, Islamic Azad University, Sanandaj, Iran
4 Assistant Professor, Department of Management, Sanandaj Branch, Islamic Azad University, Sanandaj, Iran
چکیده [English]
The study is to investigate the effect of human resource information systems on individual innovation with the mediating role of job involvement and emotional commitment in the staff of the Ministry of Sports and Youth. The statistical population was all employees of the Ministry of Sports and Youth which 291 of them were randomly were selected as a statistical sample according to Morgan's table. Research tools include four standard questionnaires of Roll and Cup “Human Resources Information Systems” (2012); Allen and Meyer “Emotional Commitment Questionnaire” (1990); Riley et al.’s “Job Involvement Questionnaire” (1993) and Kolio et al.'s “Human Resource Innovation Capacity Questionnaire” (2011). Structural equation modeling using Smart-PLS 3.2.8 software was used to analyze the data.
The results showed that human resource information systems are of a direct effect on individual innovation (β = 0/418), job involvement (β=0/428) and emotional commitment (β=0/337). Human resources information systems also have an indirect effect on the individual innovation of the staff of the Ministry of Sports and Youth through job involvement (β=0/076) and emotional commitment (β=0/106). Also, job involvement (β=0/177) and emotional commitment (β=0/314) have a positive and significant effect on individual innovation of the staff of the Ministry of Sports and Youth. According to the results, the managers of the Ministry of Sports and Youth to increase the innovation of employees can increase the emotional commitment and job involvement of employees along with the implementation of human resource information systems.
کلیدواژه‌ها [English]
- Federasyonê
- n werzî
- şê
- nirxandina faktorê
- n bibandor
- lê
- kolî
- na kalî
- teyî
مطالعه کیفی عوامل موثر بر ارزیابی عملکرد فدراسیونهای ورزشی کشور
محمد نوروزیان[1]
مژگان خدامرادپور[2]
مظفر یکتایار[3]
هیرش سلطان پناه[4]
تاریخ دریافت مقاله: 12/12/1399
تاریخ پذیرش مقاله:3/3/1400
مقدمه
مؤسسات، سازمانها و دستگاههای اجرایی با هر مأموریت، رسالت، اهداف و چشماندازی که دارند، در نهایت در یک قلمرو ملی یا بینالمللی عمل میکنند و ملزم به پاسخگویی به مشتریان، ارباب رجوع و ذینفعان هستند و تا زمانی که هدفشان سودآوری و رضایت مشتری است و هدف خود را اجرای کامل و دقیق وظایف قانونی و کمک به تحقق اهداف توسعه و تعالی کشور میدانند، باید در قبال این مسئولیت پاسخگو باشند (آلونسو و همکاران[5]، 2009). کیفیت و اثربخشی مدیریت و عملکرد آن عامل تعیینکننده و حیاتی در تحقق برنامههای توسعه و رفاه جامعه است. بنابراین بررسی نتایج عملکرد، فرایند مهم راهبردی تلقی میشود (اسکندری دستگیری و همکاران، 1396). ارزیابی عملکرد سازمانی به فرآیند سنجش جامع عملکرد و در قالب عباراتی نظیر کارآیی، اثربخشی، معنیداری، توانمندسازی، قابلیت پاسخگویی در چارچوب اصول و مفاهیمی برای تحقق اهداف و وظایف سازمانی، ساختاری، برنامهای و توسعه بلندمدت سازمان اطلاق میشود (اسفندیار و همکاران، 1398). ارزیابی عملکرد برای سوق دادن سیستمها به سمت استفاده صحیح و بهینه از منابع بسیار کمککننده است. اطلاع از عملکرد واحد تحت نظارت مدیر یکی از مهمترین ابزارهایی است که میتواند مدیر را در تصمیمگیریهای مناسب یاری دهد. به کمک این شاخص مدیر میتواند درباره تجدید یا توسعه واحد تصمیمگیری کند (آسمیلد[6] و همکاران، 2009). علاوه بر این، ارزیابی عملکرد در سیستمها به ایجاد حس رقابت بین واحدها منجر شده، بر عملکرد کلی سیستم تأثیر مثبت خواهد گذاشت. فایده بسیار مهم دیگر اندازهگیری عملکرد سیستم، چگونگی تخصیص بودجه یا درآمدها و پاداشها به واحدهاست. واضح است که اندازه کارایی بهدست آمده میتواند الگوی مفیدی در این زمینه فراهم کند(نژاد سجادی و سلیمانی دامنه، 1393).
از طرف دیگر، سازمانها برای توسعه، رشد و پایداری در عرصه رقابت امروزی به نوعی سیستم ارزیابی عملکرد نیاز دارند تا بتوانند در قالب آن کارایی و اثربخشی خود را بسنجند. امروزه هیچکس در اهمیت و نقش ارزیابی عملکرد شکی ندارد. در حقیقت اعمال مدیریت بدون ارزیابی بهسختی امکانپذیر است. ارزیابی عملکرد این امکان را فراهم میسازد تا سازمان با کاهش ضعفها و افزایش قوتها شرایط را برای بهبود مستمر فراهم کند(هنری و همکاران، 1396). یکی از گامهای اساسی در ارزیابی عملکرد هر سازمان طراحی و تدوین نظام ارزیابی آن سازمان است که تاکنون در تحقیقات زیادی و در سازمانهای مختلف به آن پرداخته شده است (نژاد سجادی و سلیمانی دامنه، 1393).
ورزش نیز به عنوان یکی از چند صنعت برتر دنیا با توجه به گردش مالی بسیار زیادی که دارد، نیازمند سیستم نظارت و ارزیابی دقیقتری است. بنابراین در حوزه مدیریت ورزش نیاز جدی به یک روش قابل اعتماد برای ارزیابی عملکرد سازمانهای ورزشی وجود دارد (شفیعی و همکاران، 1393). پیروزی، کسب مدال، رکورد و... شاخصهایی هستند که معمولاً برای سنجش کارایی و اثربخشی سازمانهای ورزشی بهکار می روند. سازمانهای ورزشی نیز علاقهمندند عملکرد خود را در راستای دستیابی به اهداف از پیش تعیینشده اندازهگیری کنند. ولی سنجش واقعی و کامل عملکرد هنگامی انجام میگیرد که علاوه بر این شاخصها از روشهای دیگری در این زمینه استفاده شود (عبدالملکان، 1393).
ورزش بهعنوان یک قدرت مؤثر در توسعه اجتماعی و اقتصادی، با تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم نقش مهمی در اقتصاد و سیاست کشورها دارد. عملکرد ورزشی، پدیدهای است مرتبط با تحلیل مدیریت که برای عملکرد بهتر ورزشی و برتری در مدیریت آن، ورزش را باید به مثابه یک سیستم نگریست و به عناصر کلیدی آن به عنوان یک سیستم یکپارچه توجه کرد (میرفخرالدینی و همکاران، 1392). ارزیابی عملکرد در سازمانهای ورزشی یکی از مقولههای مهم مورد توجه بسیاری از کارشناسان و مدیران این سازمانها بوده است، چرا که این سازمانها نیازمند، شناسایی وضع موجود خود به منظور توسعه برنامههای بهبود در راستای دستیابی به وضع مطلوب خود هستند (چادویک[7]، 2009). مطالعات جدیدی در حوزه سازمانهای ورزشی انجام گرفته، اما رویکرد جامعی که بتواند اینگونه سازمانها را از ابعاد گوناگون ارزیابی کند، کمتر ارائه شده است. از این رو، سیستم اندازهگیری عملکرد مناسب، عاملی مهم برای برنامهریزی مؤثر و کنترل سازمانهای ورزشی است و میتواند به مدیریت در نظارت بر عملکرد، افزایش انگیزش، بهبود ارتباطات و تشخیص مشکلات کمک شایانی کند(هوزلر و همکاران، 2008). اگرچه پژوهشهای زیادی در زمینه ارزیابی عملکرد سازمانهای مختلف انجام شده است، اما در سازمانهای ورزشی پژوهشهای زیادی به چشم نمیخورد.
سازمانهای ورزشی برای اطمینان از مطلوبیت فعالیتهای که دارند، بهخصوص در محیطهای پویا نظیر اماکن ورزشی نیاز فراوانی به نظام ارزیابی عملکرد دارند. نظام ارزیابی اشاره به موضوعاتی مانند ارزشیابی از اعمال، روشها، فرآیندهاء ورودیها و ستاندهها (درونداد و بروندادهایش) دارد. از آنجا که فدراسیونها هدایتگر امور ورزش هستند و از اولویت ویژهای برخوردارند، طراحی مدل الگوی ارزیابی عملکرد فدراسیونها باید در رأس کارها قرار گیرد. ارزیابی عملکرد برای ایجاد شفافیت، پاسخگویی و عملکرد کارا و مؤثر یک سازمان و نیز برای تصمیمات اداری و توسعه نیروی انسانی لازم و ضروری میباشد و باید آن را به گونهای انجام دهند که پاسخگویی را افزایش دهد و منجر به اثربخشی سازمان گردد (وانگ و همکاران[8]، ۲۰09). فدراسیونهای ورزشی آماتوری جمهوری اسلامی ایران، مؤسسات عمومی غیردولتی اند که به عنوان مرجع تصمیمگیری در هر رشته ورزشی فعالیت میکنند. با وجود اهمیت ارزیابی عملکرد در فدراسیونهای ورزشی به عنوان بالاترین مرجع در هر رشته ورزشی، تاکنون تحقیقات زیادی پیرامون تدوین نظامی برای ارزیابی عملکرد این واحدها انجام نشده و گاه براساس دیدگاهی عمومی، عملکرد فدراسیونها با توجه به موفقیت یا شکست آنها در زمینهای ورزشی و در رقابتهایی از قبیل بازیهای المپیک، بازیهای آسیایی و جامهای جهانی ارزیابی میشود (احمدی، 1392). این نوع نگاه به عملکرد فدراسیونها به قضاوتهای نادرست در مورد ارزیابی عملکرد این واحدها منجر شده و توجه به جنبههای دیگر عملکردی همانند موفقیت در توسعه ورزش با توجه به منابع موجود، میزان بهرهوری، کارآیی و میزان توسعه زیرساختهای ورزش را تحت شعاع قرار داده است، اما در اینجا باید یادآور شد که عملکرد ورزشی تنها بخشی از عملکرد سازمانهای ورزشی را نشان میدهد. بر این اساس میتوان گفت تدوین نظامی برای ارزیابی عملکرد فدراسیونها به عنوان ابزاری قدرتمند برای تعیین میزان دستیابی آنها به اهداف از پیش تعیین شده و و نیز خود ارزیابی فدراسیونها ضروری به نظر می رسد. یکی از ابزارهایی که اغلب در ارزیابی استفاده میشود، شاخص است که نقشی مهمی در اصلاح عملکرد نظام مورد ارزیابی دارد (نژاد سجادی و سلیمانی دامنه، 1393). با نظارت و ارزیابی میتوان میزان دستیابی به اهداف، مقایسه برنامه با استانداردها، تعیین ارزش و رتبه هر جنبه از برنامه و میزان اثر بخشی آن را شناخت (مادلا و همکاران[9]، 2005). سیستمهای ارزیابی عملکرد موجب هوشمندی سیستم و برانگیختن افراد در جهت رفتار مطلوب میشوند و بخش اصلی تدوین و اجرای سیاست سازمانی محسوب میگردند. ارزیابی عملکرد سازمان با شیوهای درست و علمی موجب تشخیص نارساییها و ضعفها، بهبود و اصلاح اختلالات زیان آور، افزایش بهرهوری و رشد و ارتقای کیفی امور، پرورش استعدادهای کارکنان و تقویت انگیزش آنها، ایجاد فرصت رقابت سالم، برقراری نظام شایستگی و بهبود مدیریت خواهد شد. شاخصهای ارزیابی به تشخیص راه کمک میکنند و انتخاب راه صحیح و رسیدن به مقصد را میسر میسازند (احمدی، 1392). سازمانهای امروزی بهخوبی دریافتهاند که ۸۰ درصد ارزشافزایی آنها از طریق داراییهای نامشهودشان شامل سرمایههای انسانی( دانش و مهارتهای کارکنان)، سرمایههای سازمانی (فرهنگ سازمان و ارزشهای حاکم بر آن) و سرمایه های اطلاعاتی (منابع اطلاعاتی و داده های آماری) ایجاد می شود و دیگر نمیتوانند صرفا با اتکا به داراییهای مشهود، ارزیابی عملکرد و در پی آن مدیریت عملکرد جامعی انجام دهند (کاپلان و همکاران[10]، ۲۰۰۶). بنابراین از روشهای ارزیابی عملکرد به عنوان ابزاری جهت کنترل اجرای راهبردهای خود استفاده مینمایند و همواره به دنبال راهحلی جامع برای تغییر و بهبود سازمان خود هستند و روشی را که کوچک، مستمر، کم هزینه، قابل درک و فهم مشترک برای کارکنان، ارتباطدهنده فرآیندها و کارکنان، برآوردهکننده خواستههای ذینفعان و توسعه کارکنان باشد و از تجربه و دانش کارکنان استفاده نماید و آنها را در فرآیند ارزیابی عملکرد مشارکت نماید، جستجو مینمایند. کنترل، نظارت و ارزیابی در مرکز هر فعالیت و برنامه اجرایی قرار دارد (بولتون[11]، 2003). طی دو دهه اخیر، مدیریت عملکرد سازمانی با تبدیل شدن به یکی از موضوعهای مورد توجه و جذاب، هم در زمینههای تحقیقاتی و هم در زمینههای کاربردی، به بروز نوآوریهای بسیاری منجر شده است. امروزه سنجش موفق سازمانی و اجرای مؤثر راهبردها برای موفقیت آینده به چالشی برای مدیران، پژوهشگران و مشاوران تبدیل گردیده است (سیگارتسلینر و همکاران[12]، 2018)؛ بهطوری که مدیران ارشد همواره در جست و جوی راهحلی برای حصول اطمینان از اجرای راهبردهای خود بودهاند و در این میان روشهای ارزیابی عملکرد را به عنوان ابزاری برای کنترل اجرای راهبردهای خود برگزیدهاند (لی[13]، 2007). مصفا (1397) در پژوهشی با عنوان «طراحی مدل ارزیابی عملکرد هیئت های ورزشی استان گیلان با رویکرد کارت امتیازی متوازن»، چارچوبی را برای ارزیابی عملکرد هیئتهای ورزشی استان گیلان طراحی کردند و سپس شاخصهای ارزیابی عملکرد هیئتهای ورزشی استان گیلان را امتیازدهی و استانداردسازی نمودند. نتایج نشان داد بیشترین امتیاز مربوط به عامل فرآیندهای داخلی و بیشترین استاندارد درصد افزایش نسبت به سال گذشته مربوط به عامل مالی بود. نتایج پژوهش اسکندری دستگیری و همکاران (1397) حاکی از آن بود که بین مولفههای ارزیابی عملکرد ارتباط مستقیمی وجود دارد و همبستگی بین مولفه باعث بالا رفتن و بهبود کارایی فدراسیونهای ورزشی میشود. کریمی و همکاران (1398) در پژوهشی با عنوان «تبیین و پیاده‌سازی مدل ترکیبی کارت امتیازی متوازن و تحلیل پوششی دادهها در ارزیابی عملکرد و رتبه‌بندی هیئتهای ورزشی» بیان کردند پس از پیاده‌سازی مدل کارت امتیازی متوازن و تحلیل پوششی دادهها، هیئتهای تکواندو، کاراته، شطرنج و دوومیدانی براساس کارایی بالاترین رتبه را به خود اختصاص دادند. ارزیابی متوازن و حفظ تعادل بین جنبههای کارت امتیازی متوازن، خطی‌بودن مدل، جامع‌نگری، انعطاف‌پذیری مدل و قدرت تفکیک بالا از مزایای مدل پیشنهادی هستند. بنابراین، با توجه به این برتری‌ها، بهرهگیری از فرایند تبیین‌شده میتواند در ارزیابی عملکرد و رتبه‌بندی هیئتهای ورزشی بسیار کارآمد باشد. همچنین محمدی و همکاران (1395) در پژوهشی با عنوان «ارزیابی عملکرد فدراسیونهای ورزشی براساس شاخص بنیاد مدیریت کیفیت اروپا (مطالعه موردی: فدراسیون قایق‌رانی)» بیان کردند که می توان گفت شرایط در عوامل مرتبط با توانمندسازی، نسبتاً مناسب است و در معیارهای رهبری، خطمشی، راهبرد و فرایند و در معیارهای کارکنان، شراکتها و منابع، بیانگرصحت این ادعا میباشند- این درحالی است که شرایط تمامی معیارهای نتایج، ضعیف ارزیابی میشود. علاوه براین و برمبنای نتایج، بالاترین همبستگی بین خطمشیها و راهبردها و متغیراصلی وجود دارد و پایینترین همبستگی نیز بین کارکنان و نتایج کلیدی عملکرد مشاهده میشود. نژادسجادی و سلیمانی دامنه (1393) طی پژوهشی دریافتند که اولویتبندی در میان چهار معیار کلی ارزیابی عملکرد فدراسیونها امور پشتیبانی و برنامهریزی، توسعه زیرساختهای ورزش، امور فنی و ورزشی و توسعه منابع کالبدی و تجهیزاتی به ترتیب در اولویت‌های اول تا چهارم قرار گرفته‌اند. همچنین ظریفی و همکاران (1398) در پژوهشی با عنوان «طراحی و سنجش نظام ارزیابی عملکرد منابع انسانی وزارت ورزش وجوانان براساس تکنیک طراحی مبتنی بر بدیهیات» بیان کردند که سه عامل گزینش کارمندان، شاخصهای عملکردی منابع انسانی، حفظ کارمندان و خرده مقیاس‌های آنها برای طراحی و سنجش نظام ارزیابی عملکرد منابع‌انسانی وزارت ورزش و جوانان مناسب میباشند. همچنین هیچ یک از سؤالات این مؤلفهها از مدل پژوهش حذف نشدند. لذا این وزارت‌خانه با توجه به نتایج پژوهش باید امکان شناسایی زمینههای نظام ارزیابی عملکرد را میسر سازد و به شناسایی فرصت‌ها و محدودیت‌های آن کمک نماید. با توجه به اهمیت موارد یادشده و از آنجایی که در زمینه ارزیابی عملکرد فدراسیونها و ارائه الگوی ارزیابی عملکرد در کشورمان پژوهشهای کمتری انجام شده است، انجام دادن پژوهش حاضر ضروری می نمود و محقق امیدوار است گوشهای از عملکرد موجود در فدراسیونهای جمهوری اسلامی ایران را مورد کنکاش قرار دهد. بر این اساس میتوان گفت تدوین نظامی برای ارزیابی عملکرد سازمانهای ورزشی بهعنوان ابزاری قدرتمند برای تعیین میزان دستیابی آنها به اهداف از پیش تعیینشده و نیز خود ارزیابی سازمانهای ورزشی ضروری به نظر میرسد. علاوه بر این، سازمانهای ورزشی نقش حیاتی و بسیار مهمی در توسعه ورزش دارند. لذا برای رسیدن به اهداف خود نیازمند به یک سیستم ارزیابی عملکرد مناسب هستند. با توجه به این که تا کنون اقدام علمی منسجمی در جهت ارزیابی عملکرد سازمانهای ورزشی کشور نشده و ارزیابیهای موجود بیشتر بهصورت تجربی و بر مبنای چند سئوال باز صورت گرفته، امید آن داریم که نتایج آن بتواند عملکرد فدراسیونها را ارزیابی کند و الگوی مناسب و خوبی را برای ارزیابی عملکرد فدراسیونها در اختیار مسئولان وزارت ورزش و جوانان قرار دهد.
روششناسی پژوهش
روش انجام این پژوهش کیفی یود که با نظریه دادهبنیاد و رویکرد گلیزر[14] انجام گرفت؛ به این صورت که عوامل مستخرج شده از مصاحبههای انجام گرفته، استخراج گردید. هدف استفاده از رهیافت تحقیق کیفی در مطالعه حاضر، شناسایی عوامل موثر بر ارزیابی فدراسیونهای ورزشی کشور بود که از روش مصاحبه نیمهساختاریافته استفاده شد، برای مصاحبه، یک پروتکل با توجه به مبانی نظری و پیشنه پژوهش تهیه گردید که در ابتدا مورد تایید اساتید و خبرگان حوزه قرار گرفت.مصاحبهها از متخصصان، کارشناسان دارای سابقه تدریس دانشگاهی وفعالان حوزه مطالعات راهبردی، مدیران فدراسیونها و هیئتهای ورزشی، کارشناسان فدارسیونها و هیئتهای ورزشی، کارکنان و مسئولان ادارات ورزش و جوانان، سیاست گذاران و مشاوران ورزشی انجام شد. رشته تحصیلی و داشتن تالیفات علمی مرتبط با موضوع، دارا بودن سمت‌های مدیریتی و تجارب اجرایی در حوزه ورزش از جمله شاخصهای انتخاب فهرست اولیه صاحبنظران بود. روش نمونهگیری به صورت نمونهگیری غیراحتمالی[15] با انتخاب هدفمند و با حداکثر تنوع یا ناهمگونی بود. اندازه نمونه در این پژوهش بر مبنای شاخص اشباع نظری برابر با 16 نفر بود. همچنین در این تحقیق جمعآوری اطلاعات به شکل کتابخانه‌ای و میدانی انجام گرفت. برای گردآوری اطلاعات ابتدا ادبیات و پیشینه تحقیق با استفاده از کتب، مجلات، پایاننامههای مربوط، آییننامه و اسناد مرتبط و سایتهای اینترنتی مورد بررسی قرار گرفت. پس از تهیه راهنمای مصاحبه به نمونه آماری مراجعه شد و دادههای مورد نیاز با استفاده از مصاحبههای باز جمعآوری شد. گفتنی است به جهت نو بودن تحقیق و محدودیت احتمالی دادهها، از رویکرد مثلثسازی[16] استفاده شد. مثلثسازی به فرایند استفاده از رویکردها و منابع گوناگون جهت جمعآوری اطلاعات در تحقیق اطلاق میشود (اسکینر و همکاران[17]، 2014). با توجه به استفاده از شیوه مثلثسازی (استفاده از منابع چندگانه) در این تحقیق از موارد منابع متنوع به منظور جمعآوری اطلاعات استفاده شد.
شکل 1: فرایند استفاده از رویکردها و منابع گوناگون جهت جمعآوری اطلاعات
علاوه بر این، در پژوهش حاضر جهت سنجش روایی از معیارهای اسکینر و همکاران (2014) استفاده شد که در جدول 1 به آن اشاره گردیده است:
جدول 1: روشهای اطمینان از روایی
|
روشهای اطمینان از روایی |
نحوه اجرا در این پژوهش |
|
درگیری طولانی مدت |
افزایش حساسیت نظری، مشارکت عملی و ارتباط با مشارکتکنندگان برای ارزیابی برداشت‌های محقق |
|
مشاهده پایدار |
مشارکت عملی محقق و حضور در محیط مشارکت و اکتشاف جزئیات تجارب مشارکت کنندگان |
|
بازرسی مجدد مسیرکسب اطلاعات |
انجام بازرسی ادواری اطلاعات و کدهای بهدست آمده به جهت پیشگیری از سوگیری و اطمینان از صحت توسط محقق و یک همکار (دانشجوی دکتری) آشنا به موضوع مورد پژوهش |
|
چک کردن با مشارکتکنندگان |
بررسی اطلاعات بهدستآمد به کمک گروه تحقیق و نظرسنجی از مصاحبهشوندگان در مورد نتایج |
|
مثلثسازی |
استفاده از منابع متعدد برای جمعآوری دادهها |
|
مقایسه مستمر |
مقایسه دادههای بهدست آمده از منابع مورد بررسی با سایر منابع بهصورت مستمر در تمام طول تحقیق |
برای محاسبه پایایی با روش توافق درون موضوعی دو کدگذار، از یک متخصص مدیریت ورزشی که در مراحل انجام پژوهش حضور داشت و از آگاهی مناسبی در مورد این پژوهش برخوردار بود، درخواست شد تا به عنوان همکار در کدگذاری تحقیق شرکت کند. آموزش‌ها و تکنیک‌های لازم جهت کدگذاری به همکار تحقیق انتقال داده شد. سپس محققان به همراه همکار، به عنوان نمونه دو مورد از مصاحبهها را کدگذاری کردند و درصد توافق درون موضوعی محاسبه شد که با استفاده از فرمول زیر محاسبه شد:
در جدول 2 مشاهده میشود، تعداد کل کدهای که به ثبت رسیده است معادل 62 کد و تعداد کل توافقات بین کدها معادل 25 میباشد. همچنین، پایایی بین کدگذاران برای مصاحبههای انجام گرفته در این پژوهش معادل 80/0 درصد به دست آمد. لذا با توجه به این که میزان پایایی بیشتر از 60 درصد میباشد، قابلیت اعتماد کدگذاریها مورد تأیید است و میتوان گفت که میزان پایایی تحلیل مصاحبه کنونی مناسب میباشد.
جدول 2: محاسبه پایایی
|
ردیف |
شماره مصاحبه |
تعداد کل کدها |
کدهای مورد توافق |
کدهای عدم توافق |
پایایی |
|
1 |
6 |
29 |
12 |
7 |
82/0 |
|
2 |
11 |
33 |
13 |
9 |
78/0 |
|
جمع |
62 |
25 |
16 |
80/0 |
|
سرانجام جهت تجزیه و تحلیل دادهها در مرحله کیفی از تحلیل مضمون استفاده شد. گقتنی است کلیه تحلیلهای آماری با کمک نرمافزار مکسکیودای[18] نسخه 2020 انجام گرفت.
یافتههای پژوهش
جدول 3: توصیف ویژگهای جمعیتشناختی مصاحبهشوندگان
|
مدرک تحصیلی |
شغل |
جنسیت |
سن |
ردیف |
|
کارشناسی ارشد |
کارشناس وزارت ورزش |
مرد |
42 |
1 |
|
دکترای مدیریت ورزشی |
هیئت علمی دانشگاه (دانشیار) |
مرد |
56 |
2 |
|
مدیریت ورزشی |
هیئت علمی دانشگاه (استادیار) |
زن |
55 |
3 |
|
کارشناسی ارشد |
کارشناس و مسئول فدراسیونها در وزارت ورزش |
مرد |
45 |
4 |
|
دانشجوی دکترا تربیت بدنی |
دبیر کل فدراسیون |
زن |
55 |
5 |
|
دانشجو دکترا تربیت بدنی |
مدیرکل اداره ورزش و جوانان |
زن |
42 |
6 |
|
دکترا مدیریت ورزشی |
هیئت علمی دانشگاه (استادیار) |
مرد |
59 |
7 |
|
دکترا مدیریت ورزشی |
هیئت علمی دانشگاه (دانشیار) |
مرد |
62 |
8 |
|
دکترا مدیریت ورزشی |
هیئت علمی دانشگاه (دانشیار) |
مرد |
54 |
9 |
|
دکترا مدیریت راهبردی |
هیئت علمی دانشگاه (استادیار) |
زن |
49 |
10 |
|
دانشجوی دکترای مدیریت ورزشی |
کارشناس فدراسیون |
مرد |
46 |
11 |
|
دکترای ورزشی |
هیئت علمی دانشگاه (دانشیار) |
زن |
64 |
12 |
|
دانشجو دکترا تربیت بدنی |
رئیس فدراسیون |
زن |
52 |
13 |
|
کارشناسی ارشد |
کارشناس وزارت ورزش |
مرد |
48 |
14 |
|
دکترای مدیریت ورزشی |
هیئت علمی دانشگاه (دانشیار) |
مرد |
56 |
15 |
|
دکترا مدیریت ورزشی |
هیئت علمی دانشگاه (استادیار) |
مرد |
55 |
16 |
در پژوهش حاضر بعد از 16 مصاحبه اشباع نظری حاصل گردید. با انجام مصاحبه با این افراد، تشخیص محقق و گروه تحقیق این بود که اطلاعات گردآوری شده به نقطه اشباع رسیده و نیازی به انجام مصاحبههای بیشتر نیست.
جدول 4: یافتههای ارائهشده
|
نشانگر |
کد اولیه |
کدبندی محوری |
کدبندی اصلی |
|
P2,p4,p8 |
هماهنگ شدن با اهداف سازمان |
مدیریتی |
ارزیابی عملکرد فدراسیون ها |
|
P4.p12 |
تدوین و اولویتبندی اهداف کوتاهمدت و بلندمدت |
||
|
P3.p13 |
میزان استفاده از نظرات هیئتهای استانی در تدوین و اصلاح آئیننامه ها |
||
|
P3,p16 |
نحوه برنامهریزی و مدیریت مالی جهت استفاده از بهینه از منابع |
||
|
P3,p8,p9 |
میزان ایجاد روحیه کار گروهی در میان هیئتها و فدراسیون |
||
|
P8,p9,p11 |
ایجاد فضای ورزشی خاص بانوان و امتیازات خاص در جهت حضور بیشتر بانوان |
||
|
P10,p1 |
تدوین برنامهها جهت جذب افراد داوطلب |
||
|
P2,p7,p9 |
تدوین برنامههای استعدادیابی در تمام استانها |
||
|
P13 |
تدوین برنامهها جهت گسترش فعالیتهای ورزش همگانی در مراکز عمومی، پارکها، دانشگاهها و دیگر سازمانها |
||
|
P5,p9 |
نحوه میزان سیاستگذاری فدراسیون در بخش خصوصی |
||
|
P7, P9 |
مشارکت و همکاری فدراسیون با دیگر سازمانها مانند سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و دیگر سازمانها |
||
|
P1,P2 |
توجه به درآمد و کنترل هزینه |
مالی |
|
|
P3,p9 |
کسب درآمد از پخش تلویزیونی |
||
|
P8,p12 |
میزان حمایت مالی ارگانها و سازمانها از فدراسیون در سال |
||
|
P10,p14 |
تعداد فعالیتهای بازرگانی، تبلیغاتی و تولیدی به منظور تقویت بنیه مالی فدراسیون |
||
|
P2 |
میزان عواید حاصل از ارائه برنامههای ورزشی و آموزشی در سال |
||
|
P13,p14 |
اخد کمکهای بلا عوض در جهت ارتقا و بهبود خلاءهای فدراسیون |
||
|
P1, P4 |
میزان دریافتیها از فدراسیونهای قارهای و جهانی |
||
|
P10, P13 |
میزان درآمدها حاصل از برگزاری مسابقات و رویدادهای ورشی |
||
|
P,7P10 |
درآمدهای حاصل از بستن قراردادها با حامیان مالی |
||
|
P1,p16 |
کیفیت و کمیت دستورالعملهای فنی و مالی |
توسعه زیر ساخت های ورزش |
|
|
P1,p9 |
رشد تعداد ورزشکاران سازمانیافته در فدراسیون |
||
|
P7,p16 |
ارتقای دانش علمی و عملی مربیان |
||
|
P4,p6,p12 |
توسعه سرانه ورزشی در فدراسیون |
||
|
P10, P24 |
رشد میزان سرمایهگذاری در رشته مورد نظر |
||
|
P2,p9 |
بالابردن کیفیت برگزاری دورههای آموزشی |
||
|
P2,p14 |
کیفیت و کمیت دستورالعملهای فنی و مالی |
||
|
P2,p14.p15 |
توسعه سرانه ورزشی افراد در رشته مورد نظر |
توسعه منابع کالبدی و تجهیزاتی |
|
|
P7,p15 |
میزان بهرهوری از امکانات موجود |
||
|
P4,p9.p14 |
میزان استانداردسازی وسایل و تجهیزات |
||
|
P6,p8,p13 |
میزان توسعه امکانات اردویی فدراسیون |
||
|
P9 |
رشد تجهیزات ورزشی در فدراسیون |
||
|
P14,p15 |
تعداد مدارس ورزشی راهاندازیشده برای توسعه قهرمانپروری |
عوامل آموزشی
|
|
|
P3,p7,p13 |
بهکارگیری مربیان سطح بالای بینالمللی برای آموزش |
||
|
P8.P12 |
برگزاری دورههای آموزشی جهت ارتقای بخش مدیریتی در سال |
||
|
P4,12,P16 |
نحوه اطلاعرسانی فدراسیون در مورد قوانین تغییریافته به مربیان، داوران وبازیکنان |
||
|
P2,P8,P16 |
برگزاری کلاسهای آموزشی مدیران و مسئولان با هدف بالابردن سطح کیفیت و کاربرد شیوههای علمی در فدراسیون |
||
|
P4,P7,P16 |
برگزاری کلاسهای تئوری دانشگاهی مانند روانشناسی ورزشی، تغذیه ورزشی، آسیبشناسی ورزشی و ... |
||
|
P7,P16 |
تعداد برگزاری کارگاه و کلاسهای مختلف IT برای مدیران و مسولان و دستاندرکاران اجرایی |
||
|
P2,P15 |
برقرای سیستم نظارت و ارزیابی |
امور پشتیبانی و برنامهریزی |
|
|
P1,P6,P13 |
داشتن برنامهریزی راهبردی |
||
|
P11,P14 |
برنامه و اهداف سالانه پشتیبانی |
||
|
P10,P16 |
پایگاههای قهرمانی فعال |
||
|
P12 |
استانداردهای رایج در عملکرد (TGM) |
||
|
P9,P13 |
اجرای برنامههای وزارت ورزش و جوانان |
||
|
P2,P7,P13 |
میزان استفاده بهینه از فناوری اطلاعات برای تقویت و پیشبرد اهداف فدراسیون |
فناوری اطلاعات |
|
|
P2,P7,P11 |
کیفیت راهاندازی سایت تخصصی فدراسیون و به روزرسانی سایت |
||
|
P1,P7,P10 |
میزان استفاده از رسانهها برای انعکاس اخبار جهت رسانه عمومی |
||
|
P2,P4,P14 |
میزان استفاده از رسانه جهت اطلاعرسانی برای پیشبرد ابعاد همگانی |
||
|
P1,P8 |
وجود سامانه مدیریت اطلاعات هیئتها و تجهیزات ورزشی استانها |
||
|
P2,P11 |
میزان تهیه الکترونیکی آمار ورزشکاران مربیان، داوران، قهرمانان و پیشکسوتان |
||
|
P9,P13 |
کیفیت مطلوب فضا و امکانات دفتری، اداری و رایانهای برای فدراسیون |
||
|
P8.P12 |
تشویق و معرفی هیئتهای برتر و ایجاد انگیزه در بین آنها |
کنترل و نظارت |
|
|
P4,12,P16 |
میزان طراحی و ایجاد نظام نگهداری و تعمیر تجهیزات و تسهیلات |
||
|
P2,P8,P16 |
ایجاد و گسترش نظام ارزیابی عملکرد مسابقات داخلی |
||
|
P4,P7,P16 |
ایجاد و گسترش نظام ایمنی در ورزش و مسابقات فدراسیون |
||
|
P7,P16 |
میزان استانداردسازی لازم در مورد تجهیزات و وسایل طبق مقررات فدراسیون بینالمللی |
||
|
P10 |
میزان رضایت ورزشکاران، مسئولان و کارکنان از خدمات رفاهی |
||
|
P1,P9,P16 |
پاسخگویی بهموقع به شکایات ورزشکاران و هیئتها |
||
|
P7,P12 |
میزان برنامهریزی جهت غنیسازی اوقات فراغت سالمندان جامعه |
عوامل فرهنگی |
|
|
P16 |
برنامهریزی فرهنگی جهت نهادینه کردن و گسترش ورزش در جامعه |
||
|
P4,P14 |
برنامهریزی جهت غنیسازی اوقات فراغت بانوان |
نتایج بهدست آمده از تجزیه و تحلیل مصاحبههای کیفی نشان داد که عوامل موثر بر ارزیابی فدراسیونهای ورزشی کشور از 9 عامل و 62 کد مستخرج از مصاحبهها تشکیل شده است.
در این مرحله، مقولهها به صورت یک شبکه با هم در ارتباط قرار میگیرند. همچنین این مرحله مشتمل بر ترسیم یک نمودار است که «الگوی کدگذاری» نامیده میشود. الگوی کدگذاری، روابط میان عوامل موثر بر ارزیابی عملکرد فدراسیونها را نمایان میکند (کریوگر و نیومن، 2006). این فرایند درشکل 2 نمایان است:
شکل 2: مدل نهایی پژوهش
بحث و نتیجهگیری
امروزه مدیریت و پایداری سازمان به عنوان مهمترین اولویت سازمانهای دولتی و خصوصی در سطح جهان مطرح است. پژوهشهای مختلف نشان داده است که بین مدیریت مناسب، خدمات با کیفیت بالا و پایداری سازمانی ارتباط ناگسستنی وجود دارد (میلر و همکاران، 2006). مدیریت در نهادهای ورزشی از جمله فدراسیونها در غلبه بر موانع ارائه خدمات ورزشی مورد نیاز جامعه و سلامت همگانی و توسعه ورزش قهرمانی به روشی عادلانه، اثربخش، کارآمد و با کیفیت بالا که رضایتمندی جامعه و ورزشکاران را نیز به دنبال داشته باشد، نقشی حیاتی ایفا مینماید. در نظامهای ورزشی با توجه به فقر حرکتی جامعه و تغییرات سریع اجتماعی، اقتصادی، فناوری، پیشرفت صنعت ورزش و شاخصهای مهمی مانند اثربخشی و کارآیی اهمیت مدیریت از پیش آشکار شده است. توسعه مدیریت بر مبنای این مفهوم قرار دارد که سازمانها زمانی رشد میکنند و تقویت میشوند و به بلوغ میرسند، از نظر قابلیتهای مدیریتی چند مرحله را پشت سر میگذارند. درک این مراحل به ما کمک میکند تا قابلیتهای مدیریتی موجود در سازمان را بهطور نظاممند ارزیابی کنیم و اقدامات مهمی برای توسعه سازمان طراحی و اجرا نماییم. سازمانهای موفق به طور دایم خود را ارزیابی میکنند تا مناسب با تقاضاهای جدید و تحولاتی محیطی اقدامات مدیریتی خود را بهبود بخشند. ارزیابی مدیریت به مدیران کمک میکند تا دریابند که در هریک از زمینههای مدیریتی در چه مرحلهای از طیف توسعه مدیریت قرار دارند و اهداف روشنی را برای بهبود قابلیتهای مدیریتی خود تعیین کنند (هلفن بینگ وهمکاران ،۲۰۰۲). تدوین برنامههای استعدادیابی از مهمترین عوامل در شاخص مدیریت به حساب میآید که با تحقیق نژادسجادی و سلیمانی دامنه (1393) همخوانی دارد. نقش آموزش و پرورش در ایجاد تحول در نونهالان، نوجوانان و جوانان و جامعه بر کسی پوشیده نیست. آموزش و پرورش به عنوان ارکان کلیدی در نهادینه کردن ورزش در کشور نقش مهمی بازی میکند و این موضوع با نتایج تحقیق مبنی بر همکاری و مشارکت فدراسیون با آموزش و پرورش همخوانی دارد- تحقیق رضوی و همکاران (۱۳۸۷) نیز این موضوع را تایید مینماید. نتایج این تحقیق بیانگر آن است که سازمانهای ورزشی باید برنامه و تقویم ورزشی ارائه دهند. اسلیک و هینگ[19] (2018) اشاره میکنند که برنامهریزی بلندمدت اجازه میدهد که سازمانهای ورزشی ملی نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی کنند و از طریق برگزاری جلسات و استفاده از نظرات هیئتهای استانی در برنامهریزی و مدیریت فدراسیونهای ورزشی ارزیابی به عمل آورند. بر طبق نظریه رنسیس لیکرت در نظام مدیریتی چهارگانه که امروزه در سازمانها قابل اجراست، سازمان میتواند فعالیتهای خود را بهتر و بیشتر ادامه دهد و این حرکت انگیزه مدیران و رؤسای هیئتها را به مقدار قابل توجهی افزایش میبخشد و از فرسودگی شغلی کارکنان میکاهد. یافتههای تحقیق صدیقی (۱۳9۰) این موضوع را پر رنگ میسازد. بنا بر مطالعات روس (2016) بهترین راه حل برنامهریزی در سطح بالای سازمان نیست، بلکه مشارکت افراد به نمایندگی از مجموعه کامل سازمان کار در جلسات و کار گروهی است. تدوین و برنامهریزی جهت گسترش ورزش همگانی همچنان که در اساسنامه فدراسیونها تاکید شده، مراکز عمومی پارکها، دانشگاهها و استانها و شهرداریها و ... در پیشبرد این هدف نقش بسزایی را ایفا میکنند. هدف این بخش در ارزیابی مدیریت با نتایج تحقیق جلالی و آقایی (1398) همخوانی دارد .
سازمانها از دیرباز در اندیشه استفاده مفید، کارا و ثمربخش از امکانات و منابع مالی در دسترس خود بوده اند. در عصر کنونی این امر بیش از هر زمان دیگری مورد توجه قرار گرفته است. همه ارگانها بر تاثیرات شاخص مالی در دستیابی به اهداف سازمان و عملکرد سازمانها واقف هستند. اولویت دومی که از نتایج این تحقیق بهدست آمد بر شاخص مالی تاکید میکند. برنارد و باس (2014) موفقیت یا عدم موفقیت ورزشی را نتیجه چندین عامل از جمله منابع مالی، اجتماعی و جمعیت یک کشور میداند. نژادسجادی و سلیمانی دامنه (۱۳93) و هاولز اس (۲۰18) نیز به پشتیبانی و حمایت همه جانبه وزارت ورزش و جوانان و کمیته ملی المپیک تاکید نمودهاند. در مطالعه مونیانگوگا (۲۰۰۷) برای دستیابی به رسالت و عملکرد موثر کارآمد فدراسیون ملی روندا، به مکانیزم توسعه بودجه مانند شناسایی حامیان مالی، سازماندهی و جمعآوری کمکهای مردمی و افزایش تعداد اعضا و ارائه یارانههای دولتی اشاره شده است. بوسچر و بینگم (۲۰1۸) سرمایهگذاری را یک عامل بسیار مهم در دستیابی به بالاترین سطح موفقیت ورزشی بینالمللی میدانند. این نشان میدهد که فدراسیون و نهادهای مربوطه باید با برنامهریزی مالی مدون و اختصاص منابع مالی و یارانهها و حمایت مالی در صدد بهبود این شاخص باشند. همچنین وزارت ورزش و جوانان، کمیته ملی المپیک باید منابع مالی بیشتری را در اختیار فدراسیونها قرار دهند؛ بهطوریکه بوچر و کوته (2012) بودجه را مانند موتوری میداند که فرآیند مدیریت هر سازمان ورزشی را هدایت میکند. در این زمینه میتوان به نتایج پژوهش افرینش خاکی (1383) اشاره کرد که دریافت یکی از شاخصهای مهم موفقیت برای سازمانهای ورزشی شاخص قهرمانی در رشته است که باید برای بهبود این شاخص سطح دانش علمی و فنی مربیان را ارتقا داد و مراحل استعدادیابی با توجه به الگوهای موفق صورت پذیرد. بنابراین سازمان تربیت بدنی و فدراسیونهای ورزشی برای حضور موفق در عرصه جهانی ورزش باید توجه به این امور را سرلوحه فعالیتها و برنامههای خود قرار دهند. فدراسیونها با ارزیابی از شاخص قهرمانی میتوانند موقعیت خود را محک زنند و با استفاده از نتایج و بازخورد آنها مسیر ترقی خود را هموارتر سازند.
امروزه آموزش به عنوان یکی از مکانیزمهای اصلی توسعه منابع انسانی در حوزه سازمانها مورد توجه بسیاری از صاحبنظران و مسئولان و مدیران آموزش قرار گرفته است. آنچه بهویژه در سازمانها از اهمیت فراوانی برخوردار است، جهتگیری فعالیتهای آموزشی به سمت دیدگاههای سیستمی و نگرشهای راهبردی می باشد که ضرورت آن با توجه به شرایط نوین جهانی، فناوریهای پیچیده، سرمایه دانش و تغییر در مشاغل دو چندان مینماید. تلفیق و تمرکز نگرش سیستمی و جهتگیری راهبردی با کارکردهای اصلی سیاستگذاری، برنامهریزی، اجرا و ارزشیابی آموزشی، چرخه آموزش در سازمانها را هدفمند، عقلایی، پویا و انعطافپذیر مینماید. آموزش نقش اساسی در تحول و بهروز کردن هر نظام سازمانی دارد. نقش این عامل در سازمانهای ورزشی و نیز توسعه قهرمانی بهوفور یافت میشود. کنترل، فعالیتی است که ضمن آن عملیات پیشبینی شده با عملیات انجامشده مقایسه میگردد و در صورت وجود اختلاف و انحراف بین آنچه باید باشد و آنچه که هست، به رفع و اصلاح آنها اقدام میشود. شاید به جرأت بتوان گفت که انجام هر فعالیتی در سازمان قرین توفیق نخواهد بود مگر آنکه کنترلهای لازم به عمل آمده باشد. به کمک کنترل است که مدیریت نسبت به نحوه تحقق هدفها و انجام عملیات آگاهی مییابد و قدرت پیگیری و در صورت لزوم، سنجش و اصلاح آنها را پیدا میکند. کنترل، ابزار کارآمد مدیران در ردههای مختلف سازمان از مراتب عالی تا ردههای سرپرستی است و لزوم آن را در مراتب مختلف بهسادگی میتوان احساس کرد. شاید مهمترین مسئلهای که وجود کنترل را ضروری میسازد، آن است که پیشبینیها و برنامههای عملیاتی در سازمان همواره با درصدی از خطا توام است و برای رفع این خطاها و اصلاح عملیات، کنترل تنها راه چاره است. از آنجا که فرد جزء اساسی از سیستم کنترل در سازمان است، بحثهایی که به آن خواهیم پرداخت حاوی مرزبندیهای دقیقی بین کنترل برنامهها و کنترل افراد در سازمان است. مدیران همواره بر این نکته تاکید داشته باشند که یک مکانیزم کنترلی در قالب نظارت و ارزشیابی بر فعالیتها تضمینکننده و حافظ بقای اهداف سازمان است. از این رو، اندازهگیری عملکرد به عنوان چراغ راه و هدایتگر کلیه فعالیتهای مدیریتی مطرح است و رشد و توسعه پایدار سازمانها و موسسات کشور و پیامدهای آن یعنی رشد اقتصاد ملی مرهون سنجش، اندازهگیری، تجزیه و تحلیل، مقایسه و انجام اقدامات لازم و ضروری در این زمینه است. یکی دیگر از موارد مورد بحث، موضوع فناوری اطلاعات و ارتباطات است. پیشرفت در فناوری اطلاعات و ارتباطات، تمامی عرصههای زندگی بشر را تحت تاثیر قرار داده و تربیتبدنی هم بهعنوان یک موضوع اساسی در جامعه، از این قاعده مستثنی نیست. بهکارگیری این سیستمها باعث میشود فرآیندهای سازمان با سرعت و دقت بیشتر و هزینه کمتری انجام شود. همچنین استفاده از سیستمهای اطلاعاتی عملیاتی موجب نظاممند شدن دادههای سازمان می گردد. این موضوع در حیطه سازمانهای ورزشی از جمله فدراسیونها دارای اهمیت ویژهای است، زیرا به علت گستردگی عملیات بخش ورزشی، تنوع فعالیتها و تغییرات زودهنگام دادهها اغلب جمعآوری و پردازش دادههای ورزشی با دشواری فراوان همراه است. این مقوله در کشورهای پیشرفته نیز مورد توجه است (افرینش خاکی، 1388). گزارشهای متنوع نشان میدهند که این سیستمها ابزار خوبی برای تجزیه و تحلیل عملکرد گذشته و اصلاح روندها بهشمار میآیند. طبق «سند تفصیلی نظام جامع توسعه تربیت بدنی و ورزش کشور» (1386)، کاربرد اطلاعات و ارتباطات در ورزش را میتوان به دو بخش تقسین کرد: الف) بهبود عملکردهای نهادهای ورزشی شامل سیستمهای عملیاتی و اطلاعاتی، شبکههای ارتباطی، سهولت توزیع اطلاعات و خدمات و آموزش الکترونیک؛ ب) بروز پدیدهای نو در ورزش شامل ورزش مجازی (بهکارگیری مجموعهای از سختافزارها و نرمافزارها برای شبیهسازی محیط واقعی ورزش) و نرمافزارهای تحلیل حرکت (سازمان تربیت بدنی، ۱۳۸۶). نادریان جهرمی در تحقیق خود (1386) فناوری و اطلاعات را یکی از عوامل موثر در افزایش میزان بهرهوری در سازمانهای ورزشی معرفی کرد. تحقیق حاجی انزهایی (1395) نیز به بهرهگیری از سیستم فناوری اطلاعات اشاره داشته است. در سالهای اخیر جذابیت مسابقات ورزشی موجب افزایش محبوبیت ورزش در جوامع گردیده که همین مسئله ارتباط ورزش و رسانه را در پی داشته است (هنری و همکاران، 1396). رسانههای جمعی در شکلدهی ساختار ذهنی افراد جامعه موثرند. از سوی دیگر، رفتار افراد را سامان میبخشند و موجب میشوند که افراد در مورد پدیدههای اجتماعی، رفتاری کاملا حسابشده از خود بروز دهند (زوو و همکاران، 2008). با توجه به اهمیت این امر و نقش حساس و تاثیرگذار رسانههای جمعی باید نهادینه کردن فناوری اطلاعات و ارتباطات در این حوزه و تدوین راهبرد مدیریت اثربخش و تعامل مؤلفههای اصلی یعنی متولیان اصلی امر ورزش (وزارت ورزش و جوانان، سازمان تربیت بدنی، فدراسیونها و رسانهها) فراهم گردد.
در یک بررسی اجمالی چنین نتیجه میگیریم جوامع و سازمانهای مختلف، به شیوههای گوناگون به طراحی ساختارهای نظارتی برای سازمان اقدام میکنند تا ساختارهای مذکور، کنترل و نظارت بر برنامهها و افراد را تسهیل نمایند. آنچه باعث شده تا جوامع انسانی، نظامهای اجتماعی، بهویژه سازمانها در روند تکاملی خود به کنترل و روشهای مختلف نظارت روی آورند، ضرورت پیشگیری و ممانعت از انحراف از هدف و حصول اطمینان از صحت حرکت همه عوامل جامعه با سازمان به سمت اهداف تعیین شده میباشد. با توجه به روند روبه رشد ورزش در عرصه جهانی، مدیران روشنبین فدراسیونها باید در توسعه برنامههای خود این معیار را در راس قرار دهند و با ارزیابی و اندازهگیری عملکرد، زمینه هوشمندی سیستم و برانگیختن افراد در جهت رفتار مطلوب را فراهم آورند. در حقیقت، هدف اصلی ارزیابی باید راهنمایی و ارشاد سازمان باشد که به این ترتیب درجه کارآمدی و بازده کار سازمان بالا خواهد رفت. همچنین پیشنهاد میشود که مدیران و مسئولان فدراسیونهای ورزشی به تدوین طرحهای اجرایی، حمایت، اجرا و نظارت بر آن در استانها توجه کافی داشته باشند.
منابع
- احمدی، سمیرا. (1392). «تدوین شاخصهای ارزیابی عملکرد هیئتهای ورزشی ووشو». پایاننامه کارشناسی ارشد در رشته تربیتبدنی. دانشگاه بیرجند.
- اسفندیار، اسماعیل؛ جهانگیرفرد، مجید و حسینی، سیدمهدی.(1394). «ارزیابی عملکرد سازمانهای دولتی(بر اساس مدل تعالی سازمانی بالدریج) و بررسی رابطه آن با سلامت اداری کارکنان دستگاههای دولتی فیروزکوه». پژوهشگر (مدیریت). دوره 12، شماره 37 ، صص115 -138.
- اسگندری دستگیری، سیمین؛ امیرتاش، علی محمد و صفانیا، علی محمد. (1396). «ارزیابی عملکرد منتخبی از فدراسیونهای ورزشی ایران با استفاده از تحلیل پوششی دادهها با رویکرد سیستمهای فازی». رویکردهای نوین در مدیریت ورزشی. دوره 5، شماره 19، صص 23-36.
- اسگندری دستگیری، سیمین؛ امیرتاش، علی محمد و صفانیا، علی محمد. (1397). «رابطه مؤلفههای ارزیابی عملکرد در کارایی فدراسیونهای ورزشی». فصلنامه علمی - پژوهشی پژوهشهای کاربردی در مدیریت ورزشی. 6(4)، صص 19-26.
- آفرینش خاکی، اکبر. (1383). «چگونگی توسه و ارزیابی ورزش همگانی در کشور و مقایسه نظرات در گروههای مطالعه». رساله دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی.
- حاجی انزاهایی، زهرا. (1395). «بررسی ساختار سازمانی و عملکرد فدراسیون هندبال و مقایسه آن با فدراسیون آلمان و ارائه الگوی بهینه». دومین همایش ملی توسعه فناوری در ورزش.
- جلالی، طاها و آقایی، نجف. (1398). «شناسایی و اولویتبندی شاخصهای ارزیابی عملکرد مربیان و بازیکنان تیم‌های ملی فوتبال ایران با استفاده از روش بازخورد 360 درجه و فرآیند تحلیل سلسله‌مراتبی». مدیریت منابع انسانی در ورزش. 7(1)، صص 19-44.
- رضوی، سید محمدحسین؛ صداقتی، سعید و بلوریان، محسن. (1387). «تبیین جامعه وضعیت ساختاری و فرایند کانونهای ورزشی دانشآموزان و مقایسه آن با برخی کشورهای منتخب». نشریه حرکت. شماره 36، صص 193-212.
- شفیعی، شهرام؛ کهندل، مهدی؛ منتظرعلیه، مهدی و رادی نیا، غلامرضا. (1393). «شناسایی، وزندهی و اولویتبندی شاخصهای ارزیابی عملکرد باشگاههای ورزشی». دوفصلنامه مدیریت و توسعه ورزش، ش 1 (پیاپی 4)، ص 98-83.
- صدقی، سعید. (1390). «طراحی مدل ارزیابی عملکرد مدیر در سازمانهای تولیدی، رویکرد تحلیل پوششی دادهها». رساله دکترا، دانشگاه تربیت مدرس. دانشکده علوم انسانی.
- ظریفی، مجتبی؛ بحرالعلوم، حسن؛ اندام، رضا و شیخ، رضا. (1398). «طراحی و سنجش نظام ارزیابی عملکرد منابع انسانی وزارت ورزش وجوانان براساس تکنیک طراحی مبتنی بر بدیهیات». مطالعات مدیریت ورزشی.
- عبدالملکان، منصور.(1393). «ارزیابی بنادر ایران با استفاده از مدل تحلیل پوششی دادهها». پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آمل.
- کاوسی، اسماعیل. (1389). «نقش برنامهریزی راهبردی در توسعه منابع انسانی». فصلنامه مدیریت دولتی. شماره 13، صص 25-39.
- کرمی، خاطره؛ سلیمی، مهدی وسلطان حسینی، محمد. (1398). «تبیین و پیاده‌سازی مدل ترکیبی کارت امتیازی متوازن و تحلیل پوششی دادهها در ارزیابی عملکرد و رتبه‌بندی هیئتهای ورزشی». مطالعات مدیریت ورزشی. 11(54)، صص 205-242.
- محمدپور، احمد. (1392). روش تحقیق کیفی ضد روش 1 و 2 مراحل و رویههای علمی در روششناسی کیفی. تهران: انتشارات جامعهشناسان
- محمدی، لیلا؛ هنری، حبیب و افشاری، مصطفی. (1395). «ارزیابی عملکرد فدراسیونهای ورزشی براساس شاخص بنیاد مدیریت کیفیت اروپا (مطالعه موردی: فدراسیون قایق‌رانی)». مطالعات مدیریت ورزشی. 8(35)، صص 163-182.
- مصفا، پگاه. (1393). «طراحی نظام ارزیابی عملکرد هیئتهای ورزشی استان گیلان با رویکرد کارت امتیازی متوازن». پایان نامه کارشناسی ارشد رشته تربیت بدنی و علوم ورزشی، گرایش مدیریت و برنامه ریزی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج.
- میرفخرالدینی، حیدر؛ پیمانفر، محمدحسن؛ خطیبی عقدا، عبدالنبی و علیمحمدی، حسین. (1392). «ارزیابی عملکرد سازمانهای ورزشی با استفاده از مدل منسجم BSC – TOPSIS (مطالعه موردی: اداره کل تربیت بدنی استان یزد)». مدیریت ورزشی. شماره 16، صص 77-96.
- نادریان جهرمی، مسعود؛ امیرحسینی، سید احسان و سلطان حسینی، محمد. (1386). «بررسی عوامل موثر بر افزایش بهرهوری سازمانهای ورزشی شهر اصفهان». مطالعات مدیریت ورزشی. شماره 34، صص 55-68.
- نژاد سجادی، سید احمد و سلیمانی دامنه، جهانگیر. (1393). «شناسایی و اولویتبندی شاخصهای ارزیابی عملکرد فدراسیونهای ورزشی ایران با استفاده از مدلAHP». مطالعات مدیریت ورزشی. 6(23)، صص 179-192.
- هنری، حبیب؛ محمدی، لیلا؛ غفوری، فرزاد و افشاری، مصطفی. (1392). «کاربرد روش PCA در ارزیابی عملکرد فدراسیونهای ورزشی براساس رویکردهای EFQM». رویکردهای نوین در مدیریت ورزشی. ۱ (۲) ، صص ۱۹-۲۹.
- همتی نژاد، مهرعلی؛ قلی زاده، محمدحسن؛ رمضانی نژاد، رحیم و میرکاظمی، سیده عذرا. (1389). «اولویتبندی شاخصهای ارزیابی عملکرد ادارات تربیت بدنی دانشگاهها». نشریه پژوهش در علوم ورزشی. شماره 27، صص 127-138.
- Alonso, Angle B. Fernandez Patricio, S. (2009). “The Balanced Scorecard of Investment in Sport: Proposal for Change”. Rivista Di Diritto Ed Economia Dello Sport. ISSN 1825-7485. V, Fasc. 1.Pp: 21-36.
- Asmild, M., Paradi, J. C., Pastor, J. T. (2009). “Centralized resource allocation BCC models”. 1(37): 40-49.
- Bernards, E. & Robinson, L. (2014). “A Framework for Understanding the Performance of National Governing Bodies of Sport”. European Sport Management Quarterly, Volume 7, Issue 3, pages: 249-268.
- Bolton, Mike. (2003). “Public sector performance measurement: delivering greater accountability”. Work study, volume 52; No1.
- Bocher, E. & Kote, L. (2005). “A Framework for Understanding the Performance of National Governing Bodies of Sport”. European Sport Management Quarterly, Volume 7, Issue 3, pages :249-268
- Boscher, J., Bingem, R. (2018). “Developing empirical research in accounting: an example informed by a habermasian approach”. Accounting, Auditing and Accountability Journal, 10 (5), 622–648.
- Chadwick, S. (2009). “From outside lane to inside track: sport management research in the twenty – first century”. Management Decision, 47(1). PP: 191-203
- Helfenbeing, S., Sacca, S., Brooks, R. (2002). “Assessing the Management Capabilities of your organization”. Boston: A Compendium of the Manager series, p. 567-86.
- Hozler, Marc. And Patina de Lancer, Julnes. (2002). “promoting the utilization of performance measures in public organizations: An empirical study of factor affecting adoption and implementation”. Public administration review, Vol, 61; issue 6. p. 67-76.
- Kaplan, Robert .S. and David P. Norton. (2006). Translating Strategy in to Action: The Balanced Scorecard. Translated by Molmasi, Ramin and Jamile Seify, First Edition, Tehran, Published by Iran s Commercial Studies and Research Institute
- Kreuger, L., & Neuman, W. L. (2006). Social work research methods: qualitative and quantitative approaches: with Research Navigator. Pearson/Allyn and Bacon.
- Lee, Y. H. (2007). “Evaluating Management Efficiency of Korean Professional Teams Using Data Envelopment Analysis (DEA)”. International Journal of Applied Sports Sciences, 21(2): 93-112.
- Madella A. Bayle E. Tome J. (2015). “The organisational performance of national
swimming federations in Mediterranean countries: A comparative approach”. European Journal of Sport Science, Volume 5, Issue 4 , pages: 207-220. - Miller J, Wolff J. (2006). “Management strategies for improving family planning services: the family planning manager compendium. Ohio: Family Planning Management Development”. Management Sciences for Health. p. 1-26
- Monyangoga, C., (2007). Equity: Why Employee Ownership is Good for Business. Harvard Business School Press, Boston, MA
- Ross, S. and Milz. (2016). “Locus of responsibility”. Ethical behavior in sport international Journal of physical Educational, PP: 26-19N. J.: Prentice Hall, pp5-35.
- Skinner, J., Edwards, A., and Corbett, B. (2014). Research methods for sport management.
- Sling, D. K., & Wonders, A. (2018). “Developing elite athletes: A content analysis of US national governing body systems”. International Journal of Applied Sports Sciences, 18(2), 121–144.
- Sieghartsleitner, R. G., Zuber, C., Zibung, M. R., & Conzelmann, A. (2018). Prognostic validity of a subjective coach assessment and motor performance tests for talent selection in football: science boosts coaches’ eye!
- Vang, Hoecke Jo. De Knop, Paul. Schoukens, Hugo. (2009). “A decade of quality and performance management in Flemish organised sport”. International Journal of Sport Management and Marketing, Volume 6, Number 3, pages: 308 – 329
- Winand, M. Zintz,Th. Bayle,E. Robinson L. (2010). “Organizational performance of Olympic sport governing bodies: dealing with measurement and priorities”. Managing Leisure 15, pages: 279–307.
- Zhou, Xiao-min. (2008). “A Research on Obstacles in Development and
Appraisal Factors in Sports Associations”. Journal of Beijing Sport University , Issue 2.
)