Document Type : Original Article
Authors
1 Ph. D., Postdoctoral Researcher, Sports Management Department, Faculty of Physical Education, University of Mazandaran, Babolsar, Iran
2 Ph. D., Associate Professor, Sports Management Department, Faculty of Physical Education, University of Mazandaran, Babolsar, Iran
Abstract
The study is to design a model of cultural development in professional football clubs in Iran. This research is of grounded theory type and also of applied type. Spatially, the scope of the study included all professional football league clubs across the country, and interviewees were interviewed on a voluntary basis. Purposeful sampling was performed with maximum variety and snowball technique, which numbered 25 people. The process of data analysis based on the Strauss-Corbin model has been performed in three stages of open coding, axial coding and selective coding, and finally the final research model is presented by combining the codes. After analyzing the content of the qualitative analysis of the interviews, the available data were extracted in various forms using MAXQDA12 software and displayed in tables and graphs.
The data were finally classified into 35 categories and 201 concepts in 7 main categories. It seems that the title “cultural” at the beginning of the name of professional football clubs in our country has not been implemented in practice to a large extent, and it is necessary to eliminate the problems and shortcomings and cultural shortcomings in the clubs. This field should be provided for Iranian football clubs, so that the cultural level of the clubs is at least upgraded to its technical level and shows a worthy and dignified culture of Islam and Iran in the region and the world, and its other blessings are the income of the culture.
Keywords
طراحی مدل توسعه فرهنگی در باشگاه های حرفهای فوتبال ایران
علی محمدی[1]
معصومه کلاته سیفری[2]
تاریخ دریافت مقاله: 18/2/1400
تاریخ پذیرش مقاله:23/6/1400
مقدمه
فرهنگ، پدیده اجتماعی مهمی است که باید دولت به عنوان یک عامل اصلی، آن را در جامعه نهادینه کند(آرکتی[3]، 2007: 14). یکی از زیر مجموعههای فرهنگی در کشور ما ورزش است یا به عبارتی ورزش یکی از ارکان توسعه فرهنگ است(رایت[4]، 2007: 11). برگزاری مراسم مذهبی مناسبتی و برپایی عزاداریها، نمودی از فعالیت فرهنگی باشگاه هاست که در جای خود ارزشمند می باشد و جای تقدیر دارد؛ ولی آیا باشگاه ها برای آموزش زبان انگلیسی، برگزاری کلاسهای جامعه شناسی، بررسی مسائل اجتماعی، اخلاقی و فرهنگی و یا مسائل فوریتهای پزشکی کاری انجام داده اند؟ آنگاه که اکثریت جوانان و نوجوانان ایرانی پای خطابه های روحانیون نمینشینند و تماما در فضای مجازی و شبکه های ماهوارهای خارجی سیر میکنند و گروه مرجع مثبت آنها سلبریتی های ورزشی و هنری هستند و رفتار و گفتار آنها را تقلید می کنند، کدام مرکز میتواند این گونه بر رفتار آنها اثر بگذارد و سبک زندگی آنها را تحت تاثیر قرار دهد؟ باشگاه های فوتبال و بازیکنان ستاره در تیمهای پرطرفدار در قالب فرایند فرهنگسازی می توانند بزرگترین، موثرترین، بانفوذترین و بهترین الگوهای رفتاری و گفتاری و سبک زندگی برای نسل جدید و همچنین بزرگسالان جامعه ما باشند و این فرصتی بسیار بزرگ در اختیار باشگاه های ورزشی است که میتوانند به بهترین وجه از آنها استفاده کتتد. از این طریق میتوان فرهنگ جامعه را اصلاح کرد و جهت داد. با نهایت تاسف باید گفت بررسی های انجام شده نشان میدهد علیرغم شعارها و تابلوهای پرزرق و برق باشگاه های لیگ برتر فوتبال ایران، برنامه مدونی برای رعایت ارزش های فرهنگی و تربیتی در باشگاه های ورزشی فوتبال کشورمان وجود ندارد(شهابی و همکاران، 1395: 15).
امروزه در دنیا فوتبال از قواره یک رشته ورزشی به مراتب فراتر رفته و همه حوزههای اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی را تسخیر کرده است(دستگردی و همکاران، 1398: 12). این قدرت نفوذ به دلیل جذابیت این رشته ورزشی و مخاطبهای متنوع و کثیر آن در سراسر دنیاست. در کشور ما تب و تاب فوتبال به مراتب بیشتر از سایر دنیاست. کافی است به تعداد روزنامه ها، خبرگزاریها و رسانه های مرتبط با این رشته ورزشی نگاه کنید در حالی که این ظرفیت فرهنگی میتواند در خدمت رشد و توسعه کشور باشد، اما به دلیل مدیریت معیوب به تهدیدی برای جامعه تبدیل شده و حاشیه ها جای متن را گرفته است(قشمی میمند، 1397: 23).
به نظر میرسد پژوهشی لازم بود تا به ما نشان دهد که چگونه میتوان برای رسالت فرهنگی باشگاه های فوتبال به عنوان یکی از مورد توجهترین پدیدههای قرن حاضر در ایران و جهان الگویی آماده کرد تا بر اساس آن این رسالت را به نحو احسن به سر منزل مقصد رساند. بدیهی است تا زمانی که یک الگوی شفاف و علمی و دقیق در این زمینه تهیه و ارائه نشود، هرگونه دستور و بخشنامه و توصیه، نسخهای سلیقه ای بیش نیست و نواها و سازهای گهگاه ناهماهنگ و ناکوکی در این زمینه به گوش خواهد رساند- همچنان که تا کنون شاهد آن بودهایم. بنابراین پژوهشی علمی و دقیق لازم است تا با ارائه یک مدل و الگوی علمی، توسعه فرهنگی باشگاه ها را هدف قرار دهد و مدیران و مسئولان باشگاه های حرفه ای فوتبال ایران با استفاده از از آن بتوانند به رسالت فرهنگی باشگاه تحت مدیریت خود وفادار باشند.
محققان در مقالهای با عنوان «سیری در مفاهیم و نظریههای خشونت، پرخاش و پرخاشگری به منظور ساخت و ارائه یک مدل علی- توصیفی خشونت در ورزش» آوردهاند که مقاله حاضر، ضمن تعریف مفهومی پرخاشگری و خشونت و تمایز مفهومی این دو، به بررسی نظریههای مربوط به خشونت و پرخاشگری ورزشی میپردازد. سؤال اساسی این است که خشونت ورزشی چیست و چه عواملی در بروز آن مؤثر هستند؟ رهیافت زیستشناختی و تئوری ناکامی- پرخاشگری بیشتر معطوف به ماهیت عام خشونت و پرخاشگری است؛ اما در نظریههای جامعهشناسی بیشتر به عوامل اوباشگری و خشونت در ورزش توجه میشود. تأکید مقاله حاضر بر توجه دادن به کاستیهای هر یک از این نظریه هاست. در نهایت محققان با تلفیق دیدگاههای آسیبشناختی کلارک و دیدگاه کارکردگرایی ساختاری، مدل علی- توصیفی خود را برای مطالعه ابعاد آسیبشناختی رفتار تماشاگران فوتبال در ایران پیشنهاد میکنند(شهابی و همکاران، 1395: 15).
تحقیق مفصلی با عنوان «خشونت فوتبالی در اروپا» تاریخ مفصلی از این پدیده را در قاره اروپا بررسی کرده و به مطالعه وضعیت امروزین آن در این قاره و نیز مقایسه بین المللی در این زمینه پرداخته است. همچنین تاثیر الکل و نژادپرستی را در این پدیده و پوشش رسانهای آن را مد نظر قرار داده و ضمن بررسی نظری و تجربی خشونت در فوتبال اروپا، مسیرهای آینده این موضوع را ترسیم کرده و به طور کلی کتابی خوب و جامع در این زمینه به دست است(گالانت[5]، 2015: 9). با توجه به مطالب گفته شده، محقق در این پژوهش، به دنبال پاسخ به این سوال است:
مدل توسعه فرهنگی در باشگاه های لیگ برتر فوتبال حرفهای ایران چیست؟
میدانیم که فرهنگ، مجموعه پیچیدهای از دانشها، باورها، هنرها، قوانین، اخلاقیات، عادات و هر چه که فرد به عنوان عضوی از جامعه خویش فرا میگیرد، تعریف می شود(کروکشانک[6]، 2014: 12). فوتبال، با توجه به تأثیرگذاری بالایی که دارد، میتواند در هر کشوری محملی شگرف برای پیوند زدن خرده فرهنگها، قومیتها و نژادهای مختلف باشد و وفاق، نشاط، عزت، اقتدار و فرهنگ ملی کشورها را افزایش دهد(سوتیریادو[7]، 2018: 24). فوتبال به عنوان جذابترین مقوله قرن بیست و یکم، علاوه بر روابط داخلی هر کشور، بر روابط بین دولت ها و ملت ها نیز چتر انداخته و اغلب اوقات روابط حسنهای را بین آنها رقم زده است(فلاح دار، 1395: 16).
اصطلاح «توسعه» به صورت فراگیر پس از جنگ جهانی دوم مطرح شده است. واژه توسعه در لغت به معنای خروج از « لفاف» است. در قالب نظریه نوسازی، لفاف همان جامعه سنتی و فرهنگ و ارزش های مربوط به آن است که جوامع برای متجدد شدن باید از این مرحله سنتی خارج شوند(کملمیر[8]، 2015: 10). در تعریف توسعه نکاتی را باید مد نظر داشت که مهمترین آنها عبارت اند از اینکه اولاً، توسعه را مقوله ارزشی تلقی کنیم؛ ثانیاً، آن را جریانی چند بعدی و پیچیده بدانیم؛ ثالثاً، به ارتباط و نزدیکی آن با مفهوم بهبود توجه داشته باشیم(همتی نژاد و همکاران، 1395: 17).
اما واژه «توسعه» از نظر لغوی در زبان انگلیسی، به معنی بسط یافتن، درک کردن، تکامل و پیشرفت است. گرچه این واژه از قرن هشتم هجری (14 میلادی) برای توضیح برخی پدیدههای اجتماعی به کار رفته است، لیکن استفاده وسیع از این واژه به عنوان یک چارچوب تحلیلی برای درک پیشرفت جوامع انسانی، به بعد از جنگ جهانی دوم و در دهههای 1960-1950 مربوط میشود. در آن موقع، این واژه مترادف با نوسازی، رشد، صنعتی شدن و برای تعبیرات و اصطلاحات مشابه به کار میرفت(زارع و همکاران، 1395: 20).
همچنین معانی و تعاریف زیادی از فرهنگ وجود دارد(قدیمی و باقری، 1396: 11). فرهنگ عبارت است از: رفتار یادگیری شده و به اشتراک گذاشته شدهای که از طریق اجتماع منتقل میشود و دارای دو بعد بیرونی مثل نقشها، آداب و رسوم، لباس و روابط و ساختار خانواده و درونی مثل ارزش ها، نگرش ها و باورهاست. فرهنگ برای جامعه همچون حافظه برای انسان است. به عبارت دیگر، فرهنگ شامل سنت هایی است که نشان میدهد پیش از این چگونه عمل شده است. فرهنگ همچنین شامل شیوه نگرش مردم به خود و محیط اطرافشان، پیش فرض های بیان نشده آنها درباره راه و رسم دنیا و همچنین روشی است که مردم باید عمل کنند(استرینگ[9] و همکاران، 2018: 23).
فرهنگ ورزش موضوعی است که در اظهارات اقشار مختلف جامعه از جمله مسئولان کشور بازتاب جدی یافته است. اما علیرغم تأکید بر توسعه آن در کشور، هنوز تعریف دقیقی از آن ارائه نشده است. علاوه بر آن، گاه در تحقیقات دیده میشود که عباراتی جدید در حوزه ورزش مورد توجه محققان قرار میگیرد که حتی در تحقیقات مذکور تعریفی از چنین واژههایی ارائه نشده و درک شرایط دشوارتر از پیش میشود(راو[10]، 2011: 18).
توسعه فرهنگی خاصیت ملی دارد و در درون هر کشور و جامعهای خاص انجام می شود. به عبارت دیگر، توسعه فرهنگی در هر کشور با کشورهای دیگر متفاوت است و هر کشور و جامعهای میتواند مبتنی بر سنتهای تاریخی خود، توسعه فرهنگی خاص خود را داشته باشد(کشکر و همکاران، 1395: 18). بنابراین توسعه فرهنگی با «جهانی شدن فرهنگ» متفاوت است(آسمت[11]، 2014: 24). توسعه فرهنگی نیازمند برنامهریزی و سیاستگذاریی فرهنگی، پژوهشهای ژرف و تطبیقی است. بدون این پژوهشها اقدام فرهنگی، فاقد درونگری و بی بهره از غنای لازم خواهد بود(بیگلیاردی[12]، 2012: 13). توسعه فرهنگی مبتنی بر ارزش ها و اخلاق خاصی است. به عبارت دیگر، در توسعه فرهنگی ارزش داوریهای فرهنگی وجود دارد، زیرا بر اساس تعاریف مورد توافق، جداسازی فرهنگ از ارزش ها قابل تصور نخواهد بود. بنابراین در مفهوم توسعه پایدار(که فرهنگ رکن اساسی آن است) در واقع نوعی داوری ارزشی مبتنی بر فرهنگ، به رسمیت شناخته شد و توسعه در قالب آن مطرح شد(عباسی و نعمتی، 1395: 21).
از تحقیقات پیشین چنین برمیآید که الگویی جامع و کامل برای توسعه فرهنگی باشگاه های حرفه ای فوتبال ایران ارائه نشده و بیشترنقاط ضعف بازگو گردیده و نسخههای موقتی و سلیقهای و گذرا برای این کم و کاست ها عرضه شده است که در بلند مدت و به شکل ریشهای و عمیق جوابگوی وضعیت فرهنگی فعلی باشگاه های فوتبال کشورمان نیست. این تحقیق در نظر دارد تا الگویی جامع و کامل و مبتنی بر یافتههای میدانی و علمی و بلند مدت و نیز ریشهای برای رسالت فرهنگی باشگاه های فوتبال حرفهای کشورمان ارائه کند.
سوال اصلی این تحقیق از این قرار است:
مدل توسعه فرهنگی در باشگاه های حرفهای فوتبال ایران چیست؟
سوالات فرعی آن نیز عبارت اند از:
- وضعیت موجود فرهنگی در باشگاه های حرفهای فوتبال ایران چگونه است؟
- شرایط علی موثر بر مدل توسعه فرهنگی در باشگاه های حرفهای فوتبال ایران چیست؟
- شرایط زمینهای موثر بر مدل توسعه فرهنگی در باشگاه های حرفهای فوتبال ایران چیست؟
- شرایط مداخلهگر موثر بر مدل توسعه فرهنگی در باشگاه های حرفهای فوتبال ایران چیست؟
- راهبردهای موثر بر توسعه فرهنگی در باشگاه های حرفهای فوتبال ایران چیست؟
- پیامدهای اجرای مدل توسعه فرهنگی در باشگاه های حرفهای فوتبال ایران چیست؟
روش شناسی پژوهش
این تحقیق از نوع تحقیقات گراندد تئوری است. روش نظریه مبنایی یکی از راهکارهای پژوهش کیفی است. از نظر مکانی وسعت تحقیق شامل کلیه باشگاه های لیگ برتر فوتبال حرفهای در سراسر کشور بود. از این رو، تمامی افرادی که از میان جامعه آماری تحقیق آمادگی و رضایت خود را برای شرکت در این تحقیق اعلام کردند، مورد مصاحبه عمیق قرار گرفتند. نمونه گیری به صورت هدفمند با حداکثر تنوع و با تکنیک گلوله برفی انجام شد. محقق پس از مصاحبه با سه فرد (ورزشکار، گزارشگر و مدیر ورزشی) به عنوان مصاحبه شوندگان آزمایشی (پایلوت) و اصلاح و نهایی سازی پرسشنامه، با 5 نفر از هر کدام از اصناف مدیران و مسئولان ورزشگاهها و تیمها و ادارات ورزشی، ورزشکاران و مربیان، پیشکسوتان ورزشی، اساتید دانشگاه و صاحب نظران و متخصصان فرهنگ و ورزش و گزارشگران موجود در جامعه آماری (جمعا 25 نفر) مصاحبه عمیق کرد و به دلیل تکراری شدن کدها و عدم تشکیل طبقه و زیر طبقه جدید در زمان تحلیل، به اشباع دادهها رسید و نمونه گیری را خاتمه داد. مکان تحقیق بر اساس توافق بین محقق و شرکت کننده- محلی که برای شرکت کننده راحت تر بود- انتخاب شد. برای جمعآوری دادهها از مصاحبههای نیمه ساختاریافته عمیق استفاده شد. زمان مصاحبهها از نیم ساعت تا یک ساعت متغییر بود. مصاحبهها با کسب اجازه از شرکت کنندگان، ضبط و سپس کلمه به کلمه پیاده شد. سوال های مصاحبهها به کمک راهنمای مصاحبه پرسیده شدند. با پیشرفت مطالعه، سوالات، اصلاح و یا سوالات جدیدی به آنها اضافه شد. سه مرحله از کدگذاری یعنی کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی به ترتیب برای حصول به یک نظریه داده بنیاد در این تحقیق به کار گرفته شدند. پرسشنامه این تحقیق از طریق روایی صوری مورد ارزیابی قرار گرفت و برای بررسی پایایی پرسشنامه از روش بازآزمایی استفاده شد.
از نظرجنسیت پاسخگویان این تحقیق را 7 زن و 18 مرد تشکیل می دادند و از نظر مدرک تحصیلی 4 نفر با مدرک دیپلم، 9 نفر لیسانس، 7 نفر فوق لیسانس و 5 نفر با مدرک دکتری بودند. از نظر رده سنی 2 نفر از پاسخگویان 20 تا 30 ساله، 5 نفر 30 تا 40 ساله، 14 نفر 40 تا 50 ساله و 4 نفر 50 تا 60 ساله بودند و از نظر شغل و سمت پاسخگویان این تحقیق را می توان به 3 نفر مدیر و مسئول باشگاهی، 6 نفر ورزشکار حرفه ای فوتبال، 5 نفر مربی فوتبال، 4 نفر پیشکسوت فوتبال، 5 نفر استاد دانشگاه متخصص و 2 نفر گزارشگر ورزشی فوتبال تقسیم کرد.
یافتههای پژوهش
کدگذاری باز
در این مرحله با استفاده از نرم‌افزار، تمامی مطالب و دادهها مورد مطالعه قرار گرفت و به هرکدام از دادههای مرتبط با موضوع یک عنوان یا مفهوم اختصاص یافت.
کدگذاری محوری (مقوله‌ها)
در این مرحله، کدهای اولیه به علت تعداد فراوان آنها به کدهای ثانویه تبدیل شدند و چند کد ثانویه تبدیل به یک مفهوم گردیدند. با استفاده از تکنیک مقایسه پایدار، زمینه ظهور ابعـاد مشـترک مفـاهیم کـه همـان کدگـذاری محوری است، امکان‌پذیر شد. پس از تجزیه و تحلیل دادهها به کمک نرم افزار، نوبت پاسخ به سؤالات پژوهش فرا رسید- در پژوهشهای اکتشافی که هدف آن گسترش و بسط دانش و رسیدن به نظریه است، فرضیهای وجود ندارد و محقق به دنبال پاسخ به سؤالات تحقیق است. برای رسیدن به مدل نظری بر اساس نظریه داده بنیاد از دادههای گردآوری شده، سه مرحله یاد شده روی داد.
کدگذاری انتخابی یا خلق نظریه
پاسخ به سوال اول
در پاسخ به سؤال اول (آیا با واژه «فرهنگی» در کنار نام باشگاه های حرفهای فوتبال موافقید؟ اگر بله یا خیر به چه دلایلی؟) و پس از جمعآوری اسناد موجود و تحلیل مصاحبه با استفاده از نرم‌افزار، مفاهیم حاصل طبق نظریه مبنایی تهیه و پس از انجام سه مرحله کدگذاری به شرح زیر ارائه شد:
از بین 35 مقوله و 201 مفهومی که از مصاحبهها استخراج شد، 3 مقوله و 15 مفهوم در قالب شرایط علی قرارگرفته‌اند که مقوله‌های بخش استفاده از واژه فرهنگ در نام باشگاه ها عبارت‌اند از: مخالفت کامل، موافقت کامل و موافقت مشروط که شرح تفصیلی پاسخ به این سؤال در جدول زیر آمده است:
جدول 1: دیدگاهها درباره استفاده از واژه فرهنگ در ابتدای نام باشگاه ها
|
استفاده از واژه فرهنگ در نام باشگاه ها |
کد محوری (مقوله‌ها) |
کد متمرکز (مفاهیم) |
فراوانی |
|
مخالفت کامل (10 نفر)
|
کاملا با این اقدام مخالفم، چون کار غیرحرفهای است. |
1 نفر |
|
|
مخالفم، چون نباید از سازمان ورزشی انتظار کار فرهنگی داشت. |
1 نفر |
||
|
مخالفم، چون باید صفت های دیگری هم به نام باشگاه اضافه شود. |
2 نفر |
||
|
مخالفم به دلیل اثرگذاری عکس این اقدام |
2 نفر |
||
|
با وضعیت فعلی با این اقدام مخالفم، چون کار فرهنگی نمیشود. |
2 نفر |
||
|
مخالفم، چون این کار ابزار سوء استفاده شده است. |
1 نفر |
||
|
مخالفم، چون ابزار ریاکاری است. |
1 نفر |
||
|
موافقت کامل (7 نفر) |
تا حدودی با این کار موافقم، چون شاید بتواند موثر افتد. |
1 نفر |
|
|
با این کار موافقم، چون تعهد میآورد. |
2 نفر |
||
|
موافقم، چون باشگاه ها بسیار مرکز توجه جامعه هستند. |
1 نفر |
||
|
موافقم ،چون بیاثر نیست. |
3 نفر |
||
|
موافقت مشروط (8 نفر) |
موافقم، اما واژه فرهنگی باید بعد از واژه ورزشی بیاید. |
2 نفر |
|
|
با شرایطی با این کار موافقم، مثلا اگر تقید به آن وجود داشته باشد. |
2 نفر |
||
|
اگر باشگاه ها مجری فرهنگ باشند، موافقم. |
3 نفر |
||
|
موافقم، ولی نه برای همه باشگاه ها |
1 نفر |
همان‌گونه که در جدول 1 نشان داده شده است، میبینیم که مخالفت کامل با واژه «فرهنگ» در ابتدای نام باشگاه ها تقریبا وزن بیشتری (10 مورد) از پاسخهای پاسخگویان را به خود اختصاص داده است.
پاسخ به سوال دوم
در پاسخ به سؤال دوم (باشگاه های حرفهای فوتبال ایران تا چه میزان به واژه «فرهنگی» در کنار نام خود پایبند بودهاند؟) مشاهده شد که 3 مقوله و 15 مفهوم به این سوال اختصاص داشت و پس از تحلیل مصاحبه با استفاده از نرم‌افزار، مفاهیم حاصل طبق نظریه مبنایی تهیه و پس از انجام سه مرحله کدگذاری به شرح زیر ارائه گردید:
جدول 2: میزان پایبندی به واژه فرهنگ در باشگاه ها
|
میزان پایبندی به واژه فرهنگ در باشگاه ها |
کد محوری (مقوله‌ها) |
کد متمرکز (مفاهیم) |
فراوانی |
|
پایبندی نسبی (4 نفر)
|
برخی باشگاه ها پایبندند. |
1 نفر |
|
|
پایبند هستند، اما در اولویتشان نیست. |
1 نفر |
||
|
فقط اقلیتی از آنان مقید هستند آن هم ناقص |
1 نفر |
||
|
صرفا به برخی اقدامات روتین محدود شده است. |
1 نفر |
||
|
عدم پایبندی (13 نفر)
|
این واژه کاملا دکوری است. |
1 نفر |
|
|
باشگاه ها در ظاهر مقیدند. |
1 نفر |
||
|
پایبندی به آن وجود ندارد. |
2 نفر |
||
|
فقط در حرف مقید به فرهنگ هستند. |
3 نفر |
||
|
به نظر میرسد این عنوان به همه باشگاه ها از بالا تحمیل شده است. |
1 نفر |
||
|
از میزان بودجه فرهنگی باشگاه ها می شود میزان پایبندی آنها را متوجه شد. |
2 نفر |
||
|
نه تنها پایبند نیستند، بلکه بر خلاف فرهنگ هم رفتار میکنند. |
3 نفر |
||
|
پایبندی کامل (8 نفر)
|
باشگاه ها تماما به آن مقید هستند. |
1 نفر |
|
|
خیلی از باشگاه ها سعی میکنند مقید باشند. |
2 نفر |
||
|
برخی مدیران به واقع دغدغه فرهنگی دارند. |
3 نفر |
||
|
مدیران تا جایی که شرایط اجازه بدهد علاقهمند به امور فرهنگی هستند. |
2 نفر |
همان‌گونه که در جدول 2 نشان داده شده است، در نظر پاسخگویان، عدم پایبندی به واژه «فرهنگ» در ابتدای نام باشگاه ها فراوانی بیشتری (13 نفر) را به خود اختصاص داده است.
پاسخ به سوال سوم
در پاسخ به سؤال سوم (شما چه مسئولیت ها و رسالت های فرهنگی را بر عهده باشگاه های حرفهای فوتبال ایران میدانید؟) و پس از تحلیل مصاحبه با استفاده از نرم‌افزار، مفاهیم حاصل طبق نظریه مبنایی تهیه و پس از انجام سه مرحله کدگذاری، 5 مقوله و 42 مفهوم در قالب پاسخ به این سوال قرارگرفتند که پاسخها عبارت‌اند از: اثرگذاری بر جامعه، معرفی فرهنگ جامعه و سایر دستاوردهای جنبی که شرح تفصیلی پاسخ به این سؤال در جدول زیر آمده است:
جدول 3: مسئولیت ها و رسالت های فرهنگی بر عهده باشگاه ها
|
مسئولیت ها و رسالت های فرهنگی باشگاه ها |
کد محوری (مقوله‌ها) |
کد متمرکز (مفاهیم) |
فراوانی |
|
اثرگذاری بر جامعه (14 نفر) |
اثرگذاری فرهنگی در بین نسل جدید |
1 نفر |
|
|
اصلاح بیاخلاقیهای جامعه |
1 نفر |
||
|
ترویج اخلاق مروت و جوانمردی |
1 نفر |
||
|
ترویج ورزش و سلامت همگانی |
3 نفر |
||
|
ارائه الگو و نمونه والای انسانیت |
2 نفر |
||
|
ترویج نوع دوستی و انسان دوستی |
1 نفر |
||
|
مبارزه با کج رفتاری های فرهنگی |
1 نفر |
||
|
جهت دهی به فرهنگ عمومی |
3 نفر |
||
|
تسهیل جامعهپذیری |
1 نفر |
||
|
معرفی فرهنگ جامعه (3 نفر) |
ویترین بودن برای فرهنگ اصیل اسلامی ایرانی |
2 نفر |
|
|
پیوند ملت به عرصه جهانی و معرفی آن به دنیا |
1 نفر |
||
|
دستاوردهای جانبی (8 نفر) |
ایجاد اتحاد ملی |
3 نفر |
|
|
هدایت هیجانات جامعه |
3 نفر |
||
|
تقلیل آلام و فشارهای روانی مردم |
1 نفر |
||
|
ارج گذاری به علم و دانش در کنار ورزش |
1 نفر |
همان‌گونه که در جدول 3 نشان داده شده است، از نظر پاسخگویان این تحقیق، اثرگذاری بر جامعه، بزرگترین (14 مورد) رسالت و مسئولیت فرهنگی باشگاه هاست.
پاسخ به سوال چهارم
در پاسخ به سؤال چهارم (شما وضعیت فرهنگی فعلی باشگاه های حرفهای فوتبال کشورمان را چگونه ارزیابی میکنید؟) و پس از تحلیل مصاحبه با استفاده از نرم‌افزار، مفاهیم حاصل طبق نظریه مبنایی تهیه و پس از انجام سه مرحله کدگذاری، موارد مورد نظر به دست آمد. به این ترتیب 3 مقوله و 15 مفهوم در قالب پاسخهای این سوال قرارگرفتند که مقوله‌های این بخش عبارت اند از: وضعیت بد فرهنگی باشگاه ها، وضعیت خوب فرهنگی باشگاه ها و لزوم کار بیشتر در زمینه فرهنگی باشگاه ها که شرح تفصیلی پاسخ به این سؤال در جدول زیر آمده است:
جدول 4: وضعیت فرهنگی فعلی باشگاه ها
|
وضعیت فرهنگی فعلی باشگاه ها |
کد محوری(مقوله‌ها) |
کد متمرکز (مفاهیم) |
فراوانی |
|
وضعیت فرهنگی باشگاها بسیار بد است. (12 نفر) |
حال فرهنگی باشگاه های فوتبال ما خوب نیست. |
1 نفر |
|
|
متاسفانه بیاخلاقی در باشگاه های فوتبال موج میزند. |
4 نفر |
||
|
وضعیت فرهنگی باشگاه ها خوب نیست. |
4 نفر |
||
|
به میزان فنی در فرهنگ فوتبال هم از کشورهای پیشرفته عقبیم. |
1 نفر |
||
|
اوضاع بسیار خراب است. |
2 نفر |
||
|
برای مسائل فرهنگی باید بیشتر کار شود. (8 نفر) |
مایه آبروریزی است. |
1 نفر |
|
|
نسبت به کشورهای اروپایی وضعیت جالبی نداریم. |
2 نفر |
||
|
از نظر فرهنگی جا دارد کار شده و بهتر شود. |
2 نفر |
||
|
در فوتبال در زمینه فرهنگی کار شده، اما ناکافی است. |
2 نفر |
||
|
هرچه باشد نماینده جامعه ما است؛ چه خوب چه بد. |
1 نفر |
||
|
از نظر فرهنگی وضعت خوبی داریم. (5 نفر) |
نیاز به کار بسیار بیشتری دارد. |
1 نفر |
|
|
من به آن امید دارم. |
1 نفر |
||
|
نسبت به مسائل فنی وضعیت خوبی داریم. |
1 نفر |
||
|
تا جایی که بودجه اجازه داده، کار شده است. |
1 نفر |
||
|
در زمینه فرهنگی به مرور زمان در حال بهتر شدن هستیم. |
1 نفر |
همان‌گونه که در جدول 4 نشان داده شده است، در میان پاسخهای پاسخگویان این تحقیق، وضعیت فرهنگی نامطلوب باشگاه های فوتبال کشور، فراوانی بیشتری (12 مورد) را به خود اختصاص داده است.
پاسخ به سوال پنجم
در پاسخ به سؤال پنجم (به نظر شما چه عواملی باعث ایجاد وضعیت فعلی فرهنگی باشگاه های فوتبال کشورمان شدهاند؟) و پس از تحلیل مصاحبهها با استفاده از نرم‌افزار، مفاهیم حاصل طبق نظریه مبنایی تهیه و پس از انجام سه مرحله کدگذاری، عوامل علی مؤثر بر پدیده محوری موارد مورد نظر 11 مقوله و 64 مفهوم در قالب پاسخ به این سوال قرارگرفتند که مقوله‌های آن عبارت‌اند از: ضعف و فساد در مدیریت، ناآگاهی و بیاطلاعی و عدم آموزش، ضعف در برنامهریزی و قانونگذاری و اجرای آن، عدم نظارت و کنترل، مادیگرایی و نتیجهگرایی، دوری از فرهنگ اصیل اسلامی ایرانی، کمبود بودجه و امکانات، آزمون و خطای مداوم و استفاده نکردن از تجربه، عدم حرفهای گری و به روز نشدن، مشکلات کلی و زمینهای جامعه، ضعف در برقراری ارتباط که به دلیل مفصل بودن جدول مربوط به پاسخ های این سوال، از آوردن آن در این مقاله اجتناب شد. مشاهده گردید که بیشترین وزن در بین علل ایجاد کننده وضعیت فرهنگی فعلی در باشگاه های فوتبال کشور مربوط به ضعف در برنامهریزی و قانونگذاری و اجرای آن است که 18 نفر از افراد به آنها اشاره کرده اند.
پاسخ به سوال ششم
در پاسخ به سؤال ششم (شما چه راهکارهایی را برای بهبود وضعیت فرهنگی باشگاه های حرفهای فوتبال ایران توصیه میکنید؟) پس از تحلیل مصاحبه با استفاده از نرم‌افزار، مفاهیم حاصل طبق نظریه مبنایی تهیه و پس از انجام سه مرحله کدگذاری، 11 مقوله و 64 مفهوم به دست آمد: تقویت و اصلاح روند مدیریت، اطلاع رسانی و آموزش و تربیت صحیح، برنامهریزی و قانونگذاری صحیح و اجرای دقیق آن، اعمال نظارت و کنترل، دوری از مادیگرایی و نتیجهگرایی، استفاده از فرهنگ اصیل اسلامی- ایرانی، افزایش بودجه و امکانات، استفاده از تجربیات داخلی و خارجی، حرفهایگری و به روز کردن فوتبال، کمک به حل مشکلات کلی و زمینهای جامعه و برقراری ارتباط بین صنوف مختلف که به دلیل مفصل بودن جدول مربوط به پاسخ های این سوال همچون سوال قبلی از آوردن آن اجتناب شد. در بین پاسخهای پاسخگویان مشاهده شد که بیشترین وزن در بین راهکارهای برون رفت از وضعیت فعلی، مربوط به برنامهریزی و قانونگذاری صحیح و اجرای دقیق آن است که 15 نفر از افراد به آنها اشاره کرده اند.
پاسخ به سوال هفتم
در پاسخ به سؤال هفتم (با اجرای توصیههای شما شاهد چه دستاوردهایی در عرصه فرهنگی این باشگاه ها خواهیم بود؟) پس از تحلیل مصاحبه با استفاده از نرم‌افزار، مفاهیم حاصل طبق نظریه مبنایی تهیه و پس از انجام سه مرحله کدگذاری، 4 مقوله و 11 مفهوم در قالب پاسخ به این سوال به دست آمد: اثرگذاری فوتبال در اصلاح جامعه، رسیدن فوتبال به جایگاه فرهنگی درخور، سایر دستاوردهای جانبی، معرفی جلوه زیبایی از فرهنگ ایرانی- اسلامی که شرح تفصیلی پاسخ به این سؤال در قالب جدول زیر آمده است:
جدول 5: نتایج متصور برای به کارگیری راهکارها
|
نتایج متصور برای به کارگیری راهکارها |
کد محوری (مقوله‌ها) |
کد متمرکز (مفاهیم) |
فراوانی |
|
اثرگذاری فوتبال در اصلاح جامعه (7 نفر) |
نقشآفرینی فوتبال در اصلاح فرهنگی در جامعه |
3 نفر |
|
|
رسیدن ورزش فوتبال به جایگاه واقعی خود در تاثیر بر فرهنگ جامعه |
2 نفر |
||
|
نقشآفرینی فرهنگی باشگاه های فوتبال در جامعهپذیری نسل جدید |
2 نفر |
||
|
رسیدن فوتبال به جایگاه فرهنگی درخور (8 نفر) |
رشد فرهنگی باشگاه ها |
4 نفر |
|
|
برازندگی عنوان فرهنگی به باشگاه های فوتبال ایران |
4 نفر |
||
|
سایر دستآوردهای جانبی (6 نفر) |
کسب رتبههای برتر اخلاقی در عرصههای بینالمللی |
1 نفر |
|
|
کاهش هزینههای مالی و اخلاقی و روانی و اجتماعی در عرصه فوتبال |
1 نفر |
||
|
ایجاد فضایی امن و آرام برای تفریحات خانوادهها |
3 نفر |
||
|
ایجاد اتحاد فرهنگی بین اقوام و زبان های مختلف ایران |
1 نفر |
||
|
معرفی جلوه زیبایی از فرهنگ ایرانی- اسلامی (4 نفر) |
الگو شدن فرهنگ فوتبال ایران در آسیا و جهان |
2 نفر |
|
|
ارائه جلوهای در خور از ایران و اسلام به جهان |
2 نفر |
همان‌گونه که در جدول 5 نشان داده شده است، از نظر پاسخگویان این تحقیق، برای حالت متصوری که میشود با به کارگیری راهکارهای ارائه شده در آینده برای وضعیت فرهنگی باشگاه ها در نظر گرفت، رسیدن فوتبال به جایگاه فرهنگی در خور خود است که بیشترین فراوانی (8 مورد) را در بین پاسخها داشته است.
ارائه مدل شماتیک کدهای نظری
برای نمایش کدهای نظری و قابل فهم بودن آنها مؤلفههای مختلف ارائه شد و در نهایت بر اساس قرار گرفتن مؤلفه‌ها در کنار هم، مدل نهایی به شرح زیر به دست آمد:
|
واژه فرهنگ در ابتدای نام باشگاهها مخالفت کامل موافقت کامل موافقت مشروط
|
|
پایبندی به واژه فرهنگ در باشگاهها پایبندی نسبی عدم پایبندی پایبندی کامل
|
|
وضعیت فرهنگی فعلی باشگاهها بسیار بد است. باید بیشتر کار شود. وضعیت خوبی داریم.
|
|
عوامل ایجاد وضعیت فرهنگی فعلی باشگاهها ضعف و فساد در مدیریت ناآگاهی و بیاطلاعی و عدم آموزش ضعف در برنامهریزی و قانونگذاری و اجرای آن عدم نظارت و کنترل مادیگرایی و نتیجهگرایی دوری از فرهنگ اصیل اسلامی - ایرانی کمبود بودجه و امکانات آزمون و خطای مداوم و استفاده نکردن از تجربه عدم حرفه ایگری و به روز نشدن مشکلات کلی و زمینهای جامعه ضعف در برقراری ارتباط
|
|
راهکارهای بهبود وضعیت فرهنگی باشگاههای تقویت و اصلاح روند مدیریت اطلاعرسانی و آموزش و تربیت صحیح برنامهریزی و قانونگذاری صحیح و اجرای دقیق آن اعمال نظارت و کنترل دوری از مادیگرایی و نتیجهگرایی استفاده از فرهنگ اصیل اسلامی- ایرانی افزایش بودجه و امکانات استفاده از تجربیات داخلی و خارجی حرفه ایگری و به روز کردن فوتبال کمک به حل مشکلات کلی و زمینهای جامعه برقراری ارتباط بین صنوف مختلف
|
|
مسئولیتها و رسالت های فرهنگی باشگاهها اثرگذاری بر جامعه معرفی فرهنگ جامعه دست آوردهای جانبی
|
|
نتایج متصور از به کارگیری راهکارها اثرگذاری فوتبال در اصلاح جامعه رسیدن فوتبال به جایگاه فرهنگی درخور معرفی جلوه زیبایی از فرهنگ ایرانی اسلامی سایر دست آوردهای جانبی
|
شکل 1: یافتههای حاصل از نظریه داده بنیاد (مدل اشتراوس-کوربین)
بحث و نتیجهگیری
تحقیق حاضر با دغدغه اهمیت دهی به عنوان «فرهنگی» در ابتدای نام باشگاه های فوتبال باشگاهی و ارائه الگویی برای توسعه فرهنگی آنها انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد که درباره استفاده از عنوان فرهنگی در ابتدای نام باشگاه ها موافقتها و مخالفتهایی در بین صاحب نظران و نخبگان فرهنگی وجود دارد و عدهای آن را کاری صحیح و عدهای آن را کاری بیهوده یا مخرب میدانند و عدهای نیز با این عمل موافقتی نسبی بیان داشتند و هر کدام دلایل متعددی چون اثرگذاری مثبت بر رفتار اعضای باشگاه تا دکوری بودن این عنوان بیان داشتند. اما با کنار هم گذاشتن نظرات، برداشت همه جانبهای به دست میآید که استفاده از عنوان «فرهنگ» در نام باشگاه ها چه نقاط مثبت و منفیای میتواند در پی داشته باشد. فلاح دار اعتقاد دارد دقت در انتخاب نام موسسه و سازمان یکی از تعیین کنندههای مهم در نقشه راه سازمانی است. همچنین شهابی و همکاران معتقدند که اجرای عملی عنوان انتخاب شده برای یک گروه یا سازمان میتواند یکی از نشانههای تعهد سازمانی باشد. بنابراین انتخاب عنوان سازمان ها در رفتار آنها میتواند تعیین کننده باشد، اما در این تحقیق، یافتهها خلاف آن را نشان میدهد؛ به طوری که عده زیادی از پاسخگویان مخالف عنوان «فرهنگ» در ابتدای نام باشگاه های فوتبال حرفهای کشور بودهاند.
درباره میزان پایبندی به عنوان فرهنگی در ابتدای نام باشگاه های فوتبال ما نیز نظرات ضد و نقضی به دست آمد که عدهای از نخبگان و صاحب نظران فوتبالی اعتقاد داشتند که این تعهد و التزام در حد قابل قبولی در باشگاه ها جریان دارد و عدهای دیگر معتقد بودند که خبری از پایبندی به این عنوان در عمل برای باشگاه ها وجود ندارد و عدهای دیگر پایبندی نسبی و در حد توان و امکانات به این واژه را بیان داشتند. اما مجددا میتوان با کنار هم گذاشتن این تعابیر دقیق متوجه شد که استفاده از عنوان «فرهنگی» در نام باشگاه ها چه نتایج اولیهای برای تیمها و باشگاه های مختلف فوتبال کشور ما داشته است و چه نقاط ضعف و کار نشدهای باقی مانده و از قلم افتاده است. قدیمی و باقری در تحقیق خود دریافتهاند که عناوین سازمانی میتوانند به میزان قابل توجهی بر رفتار کارکنان آن سازمان موثر افتند و این تاثیر در جهات و مثبت و منفی عمل میکند. همچنین همتی نژاد و همکاران در پژوهش خود به این نتیجه رسیدهاند که اعضای گروه به نام گروه خود التزام و تعهد نشان میدهند. در تحقیق ما نشان داده شد از نظر پاسخگویان التزام چندانی به عنوان فرهنگی در رفتار سازمانی باشگاه های فوتبال حرفهای ایران دیده نمیشود.
در محوری دیگر از پژوهش دیدیم که نخبگان ورزش و فوتبال ما به رسالت ها و مسئولیت های فرهنگی باشگاه های فوتبال کشور اشاره کردهاند. عدهای اهمیت و جایگاه اثرگذاری این پدیده جهان نوین را در جامعه در نظر گرفته و بیان داشتهاند و عدهای معرفی کنندگی فرهنگ و اخلاق کلیت جامعه ما بر جهان را رسالت بزرگ فرهنگ فوتبال دانستهاند. عدهای دیگر نیز دستاوردهای جانبی دیگری چون ایجاد محیطی سالم برای تفریحات مفید را برای خانوادهها از وظایف فرهنگی باشگاه های فوتبال بیان کردهاند که همگی و از جنبههای متعدد توانستهاند نقاط مهم و قابل توجهی از رسالت ها و وظائف فرهنگی باشگاه های فوتبال ما را در عرصه ملی و بین المللی بیان دارند که قاعدتا در برخی از این رسالت ها به خوبی و در برخی دیگر ضعیف ظاهر شدهایم. فلاح دار معتقد است یک باشگاه ورزشی میتواند جهت دهنده فرهنگی در جامعه باشد. همچنین قشمی میمند متعقد است که یک ورزشکار حرفهای فوتبال قادر است تاثیری بسیار بیشتر از معلمان و واعظان بر نوجوانان و جوانان بگذارد. در این محور مشابهتی بین یافته های ما و تحقیقات پیشین وجود دارد، چرا که پاسخگویان این تحقیق نیز بر اثرگذاری فوتبال در فرهنگ جامعه تاکید کردهاند.
در محور چهارم این تحقیق وضعیت فرهنگی فعلی باشگاه های فوتبال کشورمان را از نخبگان ورزشی و فوتبال جویا شدیم که مجددا نظرات متنوعی دریافت کردیم، اما جالب نبودن وضعیت این بعد از ورزش ما در بین پاسخگویان تقریبا اکثریت داشت و عده بیشتری اعتقاد داشتند که وضعیت خوبی حاکم نیست و عدهای دیگر کار بیشتری را در این زمینه خواستار بودند و عدهای دیگر از نخبگان از وضعیت موجود رضایت داشتند. به نظر میرسد حق با اکثریت باشد و باید قبول کرد که نمادهای بیاخلاقی در فوتبال باشگاهی ما گویای وضعیت نامناسب فرهنگ در این ورزش است و باید بهتر و بیشتر کار کرد. کشکر و همکاران در نتایج تحقیق خود آوردهاند که فوتبال ما دچار انحطاط فرهنگی شده است و برای نجات آن نیاز به وارد کردن شک وجود دارد. همچنین عباسی و نعمتی اعتقاد دارند که فرهنگ فوتبال باشگاهی در ایران به اندازه مسائل فنی رشد و پیشرفت نداشته است و نیاز به کار فرهنگی بیشتری در این زمینه است. این یافته ها با دستآوردهای تحقیق حاضر مطابقت بسیاری دارد.
محور بعدی مجموعه سوالات ما علل و عوامل بروز وضعیت فرهنگی فعلی باشگاه های ما و نقصان های موجود در این زمینه بود که به دلایل و علل یازده گانهای اشاره و سخنان متعددی در این زمینه بیان شد: ضعف در مدیریت و فساد در آن و نبود آموزش و تربیت صحیح اولیه و انقطاع از عرصه جهانی و نبود بودجه و امکانات کافی و .... این مصاحبهها ما را به حفرههای جالب و مهمی رهنمون کرد که از نظرهای مختلف و از دید نخبگان متعدد مشاهده میشده است و بدون مراجعه به این تعداد از نخبگان ورزش و فوتبال غیرقابل دستیابی بود. آنها علل و عوامل مهم سخت افزاری و نرم افزاری را بیان کردند و موارد ریز و درشتی را از نظر گذراندند. فلاح دار در نتایج تحقیق خود آورده است که خشونت در فوتبال ایران بیداد میکند و ایران یکی از خشنترین تماشاگران جهان را دارد. همچنین عباسی و نعمتی معتقدند که کوتاهی در فرهنگسازی در بین هواداران و ورزشکاران، وضعیت کنونی فرهنگ فوتبال باشگاهی و ملی ما را به بار آورده است و کسی را یارای مقابله با آن نیست. اما بیشترین موضوع مورد تاکید پاسخگویان این تحقیق از نظر علل بروز وضعیت فعلی، نبود برنامهریزی و قانونگذاری صحیح در زمینه امور فرهنگی باشگاه های فوتبال حرفهای ایران بوده است.
محور دیگر در مجموعه سوالات ما راهکارهای پیشنهادی برای مبارزه با این عوامل مخل فرهنگ فوتبال بوده است که مجددا راهکارهای مختلفی مطرح شد: آموزش های مستمر ضمن خدمت و نوینسازی و به روز شدن در زمینههای مختلف، از افزایش بودجه و امکانات و استفاده از تجربههای داخلی و خارجی و برقراری عدالت و شفافیت و دوری از لابی و فساد و ... که همگی میتوانند راهگشای اخلاق و فرهنگ در فوتبال باشگاهی ما باشند- به شرطی که سرلوحه عمل قرار گیرد و در عرصه عمل به کار گرفته شوند. این راهکارها مجددا همچون علل موارد سخت افزاری و نرم افزاری را مد نظر قرار داده و تقریبا مورد مهمی را از قلم نیانداختهاند و بعد از آن نوبت مسئولان و دستاندرکاران است که تا چه میزان این توصیهها را اجرا و عملیاتی کنند. قدیمی و باقری در پژوهش خود آوردهاند که برگزاری دورههای آموزشی مدون برای اهالی ورزش تا حدود بسیار زیادی قادر است کجرویهای فرهنگی را در سطح ورزش حرفهای تقلیل دهد. همچنین همتینژاد و همکاران اعتقاد دارند که بهترین روش برای برخورداری از فرهنگ ورزشی والا، کار در سطوح پایه و آکادمیهای ورزشی است. اما مجددا و همچون سوال قبل، پاسخگویان این تحقیق برنامهریزی و قانون گذاری صحیح و اجرای دقیق آن را با بیشترین اکثریت مورد تاکید قرار داده و این دو راهکار را برای برون رفت از وضعیت فعلی لازم دانستهاند.
هفتمین و آخرین محور از مجموعه سوالات ما نتایج و دستاوردهای متصور از اجرای این راهکارها بوده است که به نوعی همان عملیاتی شدن محور رسالت ها و مسئولیت ها و وظایف فرهنگی باشگاه ها بوده است. ارائه جلوه زیبایی از فرهنگ و اخلاق ایرانی– اسلامی، تاثیرگذاری بر فرهنگ جامعه و فرایند جامعهپذیری نسل جدید چون نوجوانان و جوانان، اصلاح فرهنگ جامعه و سایر دستآوردهای ارزشمند از جمله این گویهها بودهاند. این نخبگان معتقد بودند که به هر حال با اجرای توصیههای مطرح برای مبارزه با علل بی اخلاقی و بی فرهنگی در فوتبال باشگاهی ما میتوان شرایط بهتری را در دستیابی به جایگاه درخور فرهنگی باشگاه های فوتبال مان مهیا کرد. کشکر و همکاران در نتایج تحقیق خود آوردهاند که فرهنگ و اخلاق در ورزش حرفهای هر کشوری بازنمودی از فرهنگ کل آن جامعه است و میتوانند معرف خوبی برای تمام یک جامعه باشد. همچنین فلاح دار معتقد است که فوتبال با اخلاق و فرهنگ فاخر یکی از بانفوذترین اهرم ها برای تاثیرگذاری بر نسل جدید در فرایند جامعهپذیری آنهاست. اما یافتههای تحقیق ما نشان داد که از نظر بیشتر پاسخگویان، رسیدن فرهنگ فوتبال ایرن به جایگاه درخور خود، بزرگترین دستآورد کار فرهنگی در فوتبال ما خواهد بود.
در این پژوهش سعی شد در هر کدام از علل و عواملی که برای نواقص فرهنگی و اخلاقی فوتبال باشگاهی ما از سوی نخبگان ورزشی مطرح میشود در همان مرحله و در ادامه پاسخ به همان سوال، راهکار و پیشنهاد عملیاتی برای آن علت یا عامل مخل نیز اخذ شود تا هیچ نقصانی بدون راهکار نماند. به همین دلیل راهکارهای پیشنهادی در این تحقیق با علل و عوامل بروز ضعف در وضعیت فرهنگی فعلی کشور انطباق کامل و مورد به مورد دارند.
این تحقیق با هدف اصلی و اهداف هفتگانه خود که در قالب سوال اصلی و سوالات هفتگانه مطرح شده بود، به سراغ اصناف مختلف درگیر در این زمینه رفت و توانست الگویی برای توسعه فرهنگی باشگاه های فوتبال حرفهای کشور ارائه کند. در نهایت میتوان گفت آنچه از دادههای این تحقیق حاصل میشود این است که در بین پاسخگویان این تحقیق که همگی از اصناف مرتبط با فوتبال حرفهای بودهاند، همنوایی چندانی در استفاده از عنوان «فرهنگی» در ابتدای نام باشگاه های فوتبال حرفهای ایران وجود ندارد و احتمالا عدم پایبندی کامل به این عنوان در رفتار فرهنگی باشگاه ها نیز علت این عدم ناهمنوایی نسبی بوده است. پاسخگویان این تحقیق تا حدود زیادی رسالت اصلی فرهنگی باشگاه ها را اثرگذاری بر جامعه دانسته و وضعیت فرهنگی فعلی آنها را به میزان قابل توجهی نامناسب ارزیابی کردهاند و اکثرا نبود برنامهریزی و قانونگذاری و اجرای صحیح و دقیق آن را دلیل پیدایش وضعیت فعلی دانسته و برای برون رفت از این شرایط، تاکید بیشتری بر کار روی همین نقص داشتهاند. آنها در موارد بسیاری نیز رسیدن فوتبال به جایگاه فرهنگی در خور خود را نتیجه کار فرهنگی در باشگاه های فوتبال حرفهای ایران دانستهاند.
از جمله پیشنهادات عملیاتی و پژوهشی این تحقیق، آموزش رفتارهای صحیح اخلاقی به هواداران، ورزشکاران، مربیان، داوران، لیدرها و ...، تعلیم و تربیت صحیح کودکان و نوجوانان و جوانان در زمینه ارزش های اخلاقی و فرهنگی، برنامهریزی و قانونگذاری و اجرای دقیق و صحیح آن، فرهنگسازی درباره رفتارهای صحیح در محیط ورزش برای هواداران و ورزشکاران و لیدرها و ...، استفاده از تجربیات کشورهای توسعه یافته در این زمینه، توجه به فرهنگ اصیل ایرانی– اسلامی، ایجاد تحول در نگرش مدیریتی و حرفهایگری در زمینه ورزش و نیز انجام پژوهشهای مستقل در باب هر کدام از سولات و مقولات این تحقیق و انجام تحقیقات کیفی بیشتر و عمیقتر برای ریشهیابی بهتر مسئله فرهنگ در باشگاه ها بوده است.
منابع
- شهابی، محمود؛ ملکی، امیر؛ ذکایی، محمدسعید و آخوندی، محمد. (1395). «بررسی عوامل مدیریتی موثر بر نقش ناجا در مواجهه با رفتارهای خشونت آمیز تماشاگران در ورزش فوتبال شهر تهران». انتظام اجتماعی. دوره8 ،شماره
- دستگردی، مهدی؛ دبیر، علیرضا و شریعتی فیض آبادی، مهدی. (1398). «مدل‌سازی ساختاری مفاهیم ناهنجاری در ورزشگاههای ایران». دوفصلنامه علمی کارافن. شماره 46.
- زارع، علیرضا؛ حیدری نژاد، صدیقه و شیرالی، رضوان. (1395). «تاثیر رسانههای جمعی بر کنترل فساد در ورزش فوتبال». مدیریت ارتباطات در رسانههای ورزشی. سال 3، شماره 12.
- عباسی، آمنه و نعمتی، روح الله. (1395). «بررسی جامعهشناسانه خشونت و پرخاشگری تماشاگران در ورزشگاهها (مطالعه موردی: ورزشگاههای استان بوشهر)». فصلنامه علمی تخصصی دانش انتظامی بوشهر. دوره 10، شماره 32.
- فلاح دار، انیسه. (1395). «فرهنگ سازی با ورزش». همایش ملی تحولات علوم ورزشی در حوزه سلامت، پیشگری و قهرمانی. دوره 1، شماره 1.
- قدیمی، بهرام و باقری، مجتبی. (1396). «بررسی اثرات فرهنگی اجتماعی توسعه ورزش در ایران با تأکید بر ورزش فوتبال». مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران. سال 9، شماره 2.
- قشمی میمند، عباس. (1397). «سیاستگذاری فرهنگی در ورزش؛ الگویی برای سیاستگذاری فرهنگی ورزش دانشجویی در ایران». مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناری. دوره 11، شماره 22.
- قشمی میمند، عباس؛ پورکیانی، محمد و رحمتی، محمدمهدی. (1397). «تحلیل شماتیک الگوی فرهنگ ورزش در ایران». فصلنامه مدیریت و توسعه ورزش. سال 8، شماره
- کشکر، سارا؛ قاسمی، حمید و کارگر، غلامعلی. (1395). «تعریف فرهنگ ورزش و مؤلفههای آن با تکیه بر آرای متخصصان، ورزشکاران و دستاندرکاران ورزش ایران». مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش. دوره 3، شماره 21.
- همتی نژاد، مهرعلی؛ قلی زاده، محمدحسن و فرجی، رسول. (1395). «اولویت بندی عوامل مؤثر بر امنیت ورزشگاههای فوتبال ایران با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی». مدیریت ورزشی. سال 8، شماره 30.
- Aarcetti, P. Edvardo. (2007). “Argentinian football: a ritual of violence?” the international journal of history of sport, volume 9.
- Asmet, elc. (2014). “Culture, human agency, and economic theory: culture as a determinant of material Welfare”. Journal of Socio- Economics, 30.
- Bigliardi, B., Dormio, A., & Galati, F. (2012). “The impact of organizational culture on the job satisfaction of knowledge workers”. Journal of Information and Knowledge Management Systems, 42 (1).
- Cruickshank, A., Collins, D. (2014). “Driving and sustaining culture change in Olympic sport performance teams: a first exploration and grounded theory”. Journal of sport & exercise psychology, 36(1).
- Gallant, D., E. Sherry, et al. (2015). “Recreation or rehabilitation? Managing sport for development programs with prison populations”. Sport management review, 18(1).
- Kemmelmeier, M. and Kohen, U. (2015). “Culture as process: The dynamics of cultural stability and change”. Social Psychology, 2(3)
- Rowe, D. (2011). “Sports Media: Beyond broadcasting, beyond sports, beyond societies?” In A. Billings (Ed). Sports Media: Transformation, Integration, Consumption. New York: Routledge. 18(1)
- Sotiriadou, P., Gowthorp, L. (2014). “Elite sport culture and policy interrelationships: the case of Sprint Canoe in Australia”. Leisure Studies, 33(6).
- String, Lucy, Baker, Garrett, Pollard, Jack, Hoffman, Joanna. (2018). Violent and antisocial Behaviors at Football Events and Factors Associated with these Behaviors, A rapid evidence assessment. Published by the RAND Corporation, Santa Monica, Calif., and Cambridge, UK, 33(6)
Wright, cullen & Juvenile Justice. (2007). “Adolescent Deviant Behavior”. Journal of Adolescent Research, Vol, 12.
)