Document Type : Original Article
Authors
1 Ph.D. Student in Sport Management, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran
2 Ph.D., Associate Professor in Sport Management, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran
3 Ph.D., Professor in Sport Management, University of San Francisco, CA, USA
4 Ph.D., Associate Professor in Sport Management, La Trobe University, Melbourne Campus, Melbourne, Victoria, Australia
Abstract
The study is to document the empirical knowledge of sports managers: a macro approach to economic development in sports in Iran. The research method was a qualitative case study and the participants were sports directors of the country. Using purposive sampling method and theoretical saturation technique, key informants (including 13 people) were selected to identify the framework of the economic development model and interviewed. The tool used to identify the factors of the economic development model, interview It was semi-structured (with focus groups) and studied documents. To ensure the validity and reliability of the study, the Lincoln and Guba evaluation methods were used. The paradigm model of this research was designed based on the paradigm model of Strauss and Corbin. Sports facilities, outsourcing to sports institutions, outsourcing to sports institutions and the development of sports block chains that can affect economic development were identified as causal categories: development of sports infrastructure, development of tourism Sports, transmitting players and coaches to host sporting events, international aid, international law and the popularity of sport are the main underlying factors, and two categories of sanctions factors and factors of lack of economic open space are considered as intervening categories. Taken so pay attention to hospitalization In order to implement sports infrastructure, sports tourism development, transfer of players and coaches to host sports events, international aid, international law and the popularity of sports can provide conditions for economic development in sports.
Keywords
مستندسازی دانش تجربی مدیران ورزشی: رویکرد کلان به توسعه اقتصادی در ورزش کشور ایران
علیرضا زارع[1]
بهزاد ایزدی[2]
دنی راشر[3]
جیف دیکسون[4]
تاریخ دریافت مقاله: 21/4/1400
تاریخ پذیرش مقاله:1/8/1400
مقدمه
ساختار و کارکرد یک نظام اقتصادی به عنوان یکی از مهمترین ارکان هر نظام حکومتی، نقش بهسزایی در شکلدهی سایر ابعاد آن نظیر فرهنگ، سیاست، معیشت و مدل پیشرفت دارد. پدید هایی مثل فقر و ثروت، عدالت و بی عدالتی و نظایر آن همگی تحت تأثیر نوع، ساختار و محتوای نظام اقتصادی قرار دارند. از این رو، مطالعه و ارزیابی مستمر نظام های اقتصادی، نقش مؤثری در تعیین جهتگیریهای هر کشور دارد. در کشور ما، قانون اساسی، نظام اقتصادی را به سه رکن اصلی اقتصاد دولتی، اقتصاد تعاونی و اقتصاد بخش خصوصی تقسیم کرده و کلیه فعالیتهای اقتصادی در درون این بستر سهگانه انجام میشود (میمنت آبادی، 1399: 798).توسعه اقتصادی برای رشد پایدار هر جامعه، امری حائز اهمیت است(جوکونویک، لالیچ، میلوانیسویچ و سیمیونویچ[5]، 2017: 142). توسعه اقتصادی عبارت است از: افزایش مداوم ظرفیت تولید یک جامعه که بر اسـاس فناوری پیشرونده پیریزی شده باشد(سیلوسـتر و تیرکا[6]، 2019: 327). یکی از حوزههای مهم در هر جامعهای ورزش میباشد که نقشی مهم و اساسی را میتواند در سازمانها ایفا نماید. اثرات مسـتقیم اقتصـادی ورزش، اثراتی مانند تولید کالاها و خدمات ورزشـی، صـادرات و واردات، هزینههای خانوار، ایجاد اماکن و تسهیلات، تبلیغـات، مشارکت در بازار بورس، پوشش رسـانهای، اشـتغال، جذب گردشگر و حامیان مـالی را شـامل مـیشـود و اثرات اقتصادی غیرمستقیم ورزش نیز در زمینـههـایی چون ارتقای سلامتی جامعه، کاهش هزینههای درمـان و به تبع آن توسعه برنامههـای ملـی سـلامت، کـاهش بزهکاریها، کاهش غیبت کارکنان و افزایش عملکـرد و بهرهوری آن ها مدنظر قرار میگیرد(یوئن[7] ، 2008: 30).
ورزش یکی از صنایع مهم در عرصه بینالمللی میباشد که امروزه کمکهای فراوانی به اقتصاد جوامع مختلف کرده است. رشد ورزش در تمامی عرصهها و گسترش آن در تمامی گروهها سبب گردیده است تا صنعت ورزش به عنوان یک صنعت مهم در جهان شناخته گردد. گستردگی ورزش باعث شده است تا امروزه شاهد شکلگیری صنعت ورزش به صورت گسترده باشیم (میر، تان، لیم و چوانگ[8]، 2018: 459). محمدی عسگرآبادی، عیدی و عباسی (1399) در تحقیقی با عنوان «تحلیل تماتیک عوامل موثر بر توسعه اقتصاد ورزش ایران» دریافتند که برمبنای یافتههای حاصل از مصاحبه‌های نیمهساختاریافته، عوامل مختلفی بر توسعه اقتصاد ورزش تاثیرگذار هستند این عوامل در قالب 6 مقوله اصلی دسته بندی شدند: توسعه ورزش، عوامل تجاری اقتصادی، فعالیتهای تجاری، الزامات حقوقی- حمایتی، الزامات مدیریتی و میزبانی رویدادهای بینالمللی که این 6 مورد خود شامل 13 مفهوم و 45 عامل یا کد باز هستند. بر اساس یافتههای این پژوهش نتیجه میگیریم برای توسعه اقتصاد ورزش ایران باید بر مقولههای استخراجی از این پژوهش متمرکز شد که در این صورت میتوانیم اقتصادی پویا در زمینه ورزش داشته باشیم. سو[9](2020) در مقاله ای با عنوان «توسعه پایداری اقتصادی گردشگری بر اساس یادگیری ماشین» به این نتیجه رسید که توسعه پایداری اقتصادی سبب میشود گردشگری داخلی رشد کند، تورم و نرخ بیکاری کاهش یابد و بر میزان سرمایهگذاری در کشور افزوده شود. همچنین برنامهریزیهای کوتاهمدت و بلندمدت باعث توسعه پایداری اقتصادی میشود. آلونسودو سانتوس و کالابویگمورنو[10] (2020) در تحقیقی با عنوان «مدیریت، بازاریابی و توسعه اقتصادی در سازمانهای ورزشی» دریافتند که گذشته و تاریخچه سازمانهای ورزشی میتواند باعث توسعه اقتصادی در ورزش شود. بعضی از سازمانها با گذشته خوب باعث میشوند که تماشاگران برای رویدادهای ورزشی بلیط بازیها را خریداری و باعث رونق اقتصادی گردند. پیداگو[11] (2020) در مقاله ای با عنوان «ارزیابی و توسعه اقتصادی در برگزاری رویدادهای ورزشی» به این نتیجه رسید که ورزش یکی از مهمترین جاذبههای هر کشوری برای جذب گردشگر است و رویدادهای ورزشی 1/3 درصد از تولید ناخالص کشور را در بر میگیرد و اهمیت به این بخش میتواند باعث توسعه اقتصادی گردد. یو وی کودینوا[12] (2020) با شناسایی تغییرات مثبت در زندگی ورزشی، نیازها و علایق و نفوذ نیروهای بازار در زمینه ورزش را تجزیه و تحلیل کردند. آنها در تحقیقات خود به این نتیجه رسیدند که اقتصاد و ورزش با هم مرتبط هستند و توسعه بخش ورزشی نه تنها در تولید کالاهای ورزشی، بلکه بر اقتصاد به طور کلی با تامین نیروی کار بیشتر، تاثیر مثبتی دارد- بهعلاوه، درگیری در ورزش باعث افزایش کیفیت زندگی میگردد. ژانگ، کیم، ماسترومارتینو، کیان و نورایت[13] (2018) در تحقیقی با عنوان «گردشگری ورزشی و توسعه اقتصاد منطقه ای» بیان کردند که ورزش جایگاه مهمی را در سبک زندگی مدرن به خود اختصاص داده است و هم باعث سلامتی مردم و هم موجب رشد دیگر صنایع مرتبط با ورزش میشود. گردشگری ورزشی نمونهای از توسعه اقتصادی منطقهای است. مردم تجهیزات متنوع مرتبط با ورزش را در طول گردشگری ورزشی میخرند. محصولات مورد نیاز برای گردشگری ورزشی میتواند بازار فیزیکی و غیرفیزیکی ایجاد کند که هم به اقتصاد منطقه کمک کند و هم بهبود محیط زیستی را بههمراه داشته باشد. هونگ[14] (2011) در مقاله خود اثرات المپیک پکن در رشد و توسعه اقتصادی چین را مطالعه کرد. ابتدا به مباحث نظری در مورد المپیک و نقش آن در توسعه کشور میزبان پرداخت و سپس چند دوره از المپیک و رشد اقتصادی کشورهای میزبان را مورد بررسی قرار داد و در پایان به نقش این رویداد مهم و جهانی (المپیک 2008 چین) بر اقتصاد چین اشاره کرد. از المپیک 1964 توکیو تا المپیک 2008 پکن (12 دوره)، در 7 دوره، رشد اقتصادی نسبت به رویداد گذشته، افزایش و در بقیه موارد کاهش یافته است. چاپلت و امانوئل[15] (2005) در مقاله خود با عنوان «ورزش و توسعه اقتصادی» بیان میکند که در گذشته های دور، ورزش به عنوان یک فعالیت اوقات فراغت توسط تعداد زیادی از مردم عادی انجام میشد. در قرن بیستم ورزش به یک پدیده اجتماعی برای توده مردم مبدل گردید و در کشورهای صنعتی، ورزش به عنوان یکی از شاخه های اقتصادی مطرح شد که هم اکنون 2 درصد تولید ناخالص داخلی را به تنهایی عهده دار است. در چالش امروزی، ورزش به عنوان یک فاکتور اقتصادی در کشورهای درحالتوسعه مطرح شده است. به عنوان مثال، برای برگزاری مسابقات جام جهانی فوتبال در آفریقای جنوبی، میلیون ها دلار هزینه گردید، اما درآمد سرشاری که از راههای مختلف به دست آمد، قابل قیاس با هزینه ها نبود؛ مانند درآمد سرشاری که از طریق رسانه و پخش تلویزیونی بهدست میآید یا گردشگری که به صورت فعالی راه اندازی میشود- چه در مسابقات و چه بعد از آن و مواردی از این قبیل. خلاصه اینکه در دراز مدت، اثرات اقتصادی مثبتی بر روی این کشور خواهد گذاشت. ماهونی، لویچ و برادی[16] (2019) پس از بررسیهای خود پی بردند که استفاده از رسانههای اجتماعی و قابلیتهای آن یکی از راهکارهای مهم و عملیاتی در مسیر بهبود صنعت ورزش میباشد. توسعه، یکی از مسائل مهم در هر کشوری است. تمامی تلاش کشورها در جهت دستیابی به توسعه در ابعاد مختلف می باشد (پیداگو، 2020). شاخصهای توسعه در حوزههای مختلف متفاوت است. این مسئله در کشورهای گوناگون نیز متفاوت میباشد. بنابراین شاخصهای توسعه را باید به صورت بومی در ابعاد و مدلهای مختلف مورد بررسی و پژوهش قرار داد. در مسیر توسعه اقتصادی صنعت ورزش نیاز است تا متغییرهای پایداری اقتصادی بهصورت منسجم مورد استفاده قرار گیرد. جهت توسعه صنعت با استفاده از پایداری اقتصادی، ارتقای زیرساختهای اولیه در این زمینه ضروری می باشد. این مسئله نشاندهنده اهمیت برخی جنبههای زیرساختی در این حوزه است. از طرفی عوامل دیگری در این مورد مهم میباشد که در محیطهای مختلفی به صورت گوناگون نمایان میگردند. با توجه به تحقیقات انجام شده مشخص گردید که توسعه اقتصادی در صنعت ورزش نیازمند عوامل مختلفی است که این عوامل در فضای فعلی صنعت ورزش کشور به صورت کامل مورد بررسی و ارزیابی قرار نگرفته است. فقدان بررسیها در زمینه عوامل موثر بر توسعه اقتصادی در صنعت ورزش سبب گردیده است تا امروزه در مسیر برنامهریزی و گسترش توسعه پایداری کمترین استفاده از توسعه اقتصادی صورت پذیرد. فقدان تحقیقات جامع در مورد توسعه اقتصادی در صنعت ورزش ایران سبب گردیده است تا امروزه برنامهریزی مناسبی جهت بهرهگیری و استفاده از اقتصاد در ورزش انجام نگردد و صنعت ورزش در کشور به توفیق چندانی دست نیابد. به عبارتی، اقتصاد ایران نتوانسته است از ظرفیتهای صنعت ورزش در مسیر شکوفایی اقتصادی کشور بهره لازم را ببرد(شریفیان، یوسفی و قهرمان تبریزی، 1395: 75). شاخصهای توسعه اقتصادی صنعت ورزش در تحقیقات مختلفی مورد بررسی قرار گرفته است. محمدی، کلاته، رضوی و فارسیجانی (1398) این شاخصها را شامل توسعه نهادی، ساختار و مالکیت، توسعه رسانهای، توسعه علمی- پژوهشی، توسعه هواداران و درآمد حاصل از آن، توسعه نیروی انسانی، توسعه امکانات و زیرساخت ورزشی، توسعه حقوقی و قانونی، توسعه بنگاههای صادرات تولیدات ورزشی و توسعه و گسترش شبکههای اجتماعی دانستهاند. بدین ترتیب، تحقیق حاضر با هدف ارائه مدل توسعه اقتصادی در صنعت ورزش، سعی در پاسخگویی به این سوال داشته است:
مدل توسعه اقتصادی در صنعت ورزش چگونه است؟
روششناسی پژوهش
روش پژوهش، مطالعه موردی کیفی است و مشارکتکنندگان مدیران ورزشی کشور هستند. با بهرهگیری از روش نمونهگیری هدفمند و تکنیک اشباع نظری، آگاهیدهندگان کلیدی )شامل13نفر ( برای شناسایی چارچوب مدل توسعه اقتصادی انتخاب شدند و با آنها مصاحبه به عمل آمد. خبرگی این افراد به واسطه بررسی چندین شاخص شامل سوابق فعالیت در حوزه اقتصاد، سوابق تحصیلی مرتبط با موضوع و همچنین سوابق پژوهشی مرتبط با موضوع پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. ابزار مورد استفاده برای شناسایی عوامل مدل توسعه اقتصادی، مصاحبه نیمه ساختمند) با گروه های کانونی (و مطالعه اسناد بوده است. برای تامین روایی از بررسی معیارهای اعتبار (باورپذیری(، انتقالپذیری و تأییدپذیری و جهت بررسی پایایی از بررسی معیار اطمینانپذیری استفاده شد. این معیارها با توجه به روش ارزیابی لینوکلن و گوبا[17] مورد استفاده قرار گرفت. بدین منظور چهار معیار اعتبار (باورپذیری(، انتقالپذیری، اطمینانپذیری و تأییدپذیری برای ارزیابی در نظر گرفته شد و برای دستیابی به هریک از این معیارها، اقدامات زیر صورت گرفت:
اعتبارپذیری: معادل روایی در پژوهشهای کمی است. بدین منظور، پرسشها را اساتید راهنما و مشاور تأیید کردند که میزان موثق بودن دادههای پژوهش را به حد قابل قبولی افزایش داد.
انتقالپذیری: جایگزین اعتبار بیرونی در پژوهشهای کمی است. برای این منظور یافتههای پژوهشی توسط دو متخصص اقتصادی که در پژوهش مشارکت نداشتند، مورد بررسی قرار گرفت.
اطمینانپذیری: معادل پایایی در پژوهش کمی است و به منظور ایجاد اطمینانپذیری، جزئیات پژوهش و یادداشت برداریها ثبت و ضبط شد.
تأییدپذیری: به معنای پرهیز از سوگیری است. بدین منظور تمامی مراحل به دقت ثبت و ضبط شد و همه مستندات به صورت پیوست در اختیار و تأیید اساتید قرار گرفت.
برای اخذ مجوز مورد نیاز برای انجام مصاحبه با افراد کانونی، اقداماتی صورت گرفت که در این بخش پس از جلب همکاری صاح نظران کلیدی برای مصاحبه و جلب اعتماد آنان برای دادن اطلاعات لازم، در زمان مقرر مراجعه و اطلاعات لازم گردآوری شد. تجزیه و تحلیل دادههای بهدست آمده از مصاحبهها با روش تحلیل داده بنیاد انجام گرفت.
یافتههای پژوهش
یافتههای توصیفی
یافتههای توصیفی مربوط به نمونههای آماری پژوهش در جدول 1 به نمایش گذاشته شده است:
جدول 1: یافتههای توصیفی پژوهش
|
|
ویژگیهای جمعیت شناختی |
گروهها |
فراوانی |
درصد |
|
بخش کیفی پژوهش |
جنسیت |
مرد |
13 |
100 |
|
مرتبه علمی |
مدیران باشگاهها |
6 |
15/46 |
|
|
نمایندگان مجلس |
2 |
39/15 |
||
|
کارآفرینان ورزشی |
2 |
39/15 |
||
|
مدیران ستادی |
3 |
07/23 |
نتایج توصیفی پژوهش نشان داد که نمونههای بخش کیفی پژوهش شامل 100درصد مرد بودند. همچنین از این میان نمونههای پژوهش، مدیران باشگاهها با 15/46 درصد بیشترین تعداد را داشتند.
دادههای کیفی پژوهش از طریق فرایند کدگذاری، تحلیل شد. مراحل تحلیل داده‌ها از طریق کدگذاری باز، کدگذاری محوری (مدل پارادایمی استراس و کوربین) و کدگذاری گزینشی (انتخاب یک مقوله محوری به عنوان مقوله اصلی و مشخص کردن ارتباط بین هر یک از مقولههای محوری) انجام شد و با عرضه پارادایم منطقی یا تصویر تجسمی از نظریه در حال تکوین پایان یافت.
نتایج حاصل از 13 مصاحبه که تا حد اشباع نظری ادامه یافت، از طریق تحلیل محتوا و کدگذاری باز، محوری و انتخابی در قالب پنج مؤلفه کلی شرایط علی، شرایط زمینهای، شرایط مداخلهگر، پدیده اصلی، اقدامات و پیامدها شکل گرفت.
کدگذاری باز
نمونه ای از کدگذاری باز، در جدول 2 نشان داده شده است:
جدول2: نمونهای از کدگذاری باز
|
کدگذاری باز حاصل از یک نمونه بهدست آمده از مصاحبهها |
|
|
ترانسفر ارتباطات |
بستر مناسب برای نقل و انتقال مربی و بازیکنهای ورزشی اگر به درستی فراهم شود از یک سو باعث افزایش سطوح و ارتباطات ورزشی ما میشود و از سوی دیگر، رشد اقتصادی را برای کشور به ارمغان می آورد. درآمدی که از طریق ترانسفر در اختیار باشگاه قرار میگیرد باعث کمک به توسعه ورزش میشود. |
|
توسعه گردشگری توسعه پایدار ارتقای سرمایهگذاری |
توسعه رویدادهای ورزشی و بهرهمند ساختن کشور از برگزاری رویداد بینالمللی باعث افزایش و کمک به توسعه گردشگر ورزشی و توسعه فرهنگ ملی کشور میشود . همچنین نگرش به برگزاری رویدادهای ورزشی تاثیر چشمگیری در نگرش به مسائل توسعه پایدار در ورزش خواهد داشت. توجه به جنبههای مختلف برگزاری رویدادهای ورزشی سبب میگردد تا بتوان ضمن ارتقای جنبههای اقتصادی، شرایط استفاده ابزاری از توسعه سرمایهگذاری و ارتقای ارتباطات مختلف ورزشی را در پی داشت. |
کدگذاری محوری
کدگذاری محوری، مقولهها و زیرمقولهها را با توجه به ابعاد و مشخصات آنها با یکدیگر مرتبط میسازد. برای کشف نحوه ارتباط مقولهها با یکدیگر از ابزار تحلیلی استراوس و کوربین[18] استفاده شد. ابزار اصلی این ابزار تحلیلی شامل شرایط، عمل ها، عکس العمل ها و پیامدهاست.
شرایط علّی
در این پژوهش چهار مقوله ایجاد اسپین افهای[19] ورزشی، برونسپاری در نهادهای ورزشی، جمعسپاری در نهادهای ورزشی و توسعه بلاکچینهای ورزشی میتوانند بر توسعه اقتصادی تأثیر بگذارند. مقولههای مربوط به شرایط علّی در جدول 3 نشان داده شده است:
جدول 3: مقولهها و مفاهیم مرتبط با شرایط علّی
|
شرایط علّی
|
مقوله فرعی |
مفاهیم اصلی |
|
ایجاد اسپین افهای ورزشی |
ü تسریع در بهرهبرداریهای تجاری از فناوریهای دانش محور ü تسریع در انتقال مجوز به اثر(محصول یا خدمات ورزشی) ü بهرهبرداری تجاری از فناوریهای دانش محور ü ایجاد حق انحصاری |
|
|
برونسپاری در نهادهای ورزشی |
ü رسیدن به مهارتهای زیاد در صنعت ورزش ü افزایش انعطافپذیری در نهادهای ورزشی ü فرصتهای کسب و کار جدید در ورزش ü نیروی انسانی کارآمد ü وجود سیستم کنترل |
|
|
جمعسپاری در نهادهای ورزشی |
ü افزایش سرعت در جمعآوری وجوه در ورزش بدون نیاز به هزینههای اولیه ü سرمایهآوران ورزشی میتوانند به وفادارترین سرمایهگذاران در ورزش تبدیل شوند ü راهی برای آزمودن واکنش عموم نسبت به ایده یا محصول در ورزش کشور ü اشتراکگذاری ایدهها در ورزش ü بازاریابی و جلب توجه رسانهها |
|
|
توسعه بلاک چینهای ورزشی |
ü ایجاد شفافیت در ورزش ü ایجاد پایداری اجتماعی ü افزایش اعتمادسازی ü سود رسانی به اعضا ü ارتقای عملکرد محیطی ü کاهش کار مجدد |
شرایط زمینهای
در این پژوهش توسعه زیرساختهای ورزشی، توسعه گردشگر ورزشی، ترانفسر بازیکنان و مربیان، میزبانی رویدادهای ورزشی، کمکهای بینالمللی، حقوق بینالمللی و محبوبیت ورزش عوامل اصلی زمینهای هستند که در جدول 4 نشان داده شده امد:
جدول 4: مقولهها و مفاهیم مرتبط با شرایط زمینهای
|
شرایط زمینهای |
مقوله فرعی |
مفاهیم اصلی |
|
توسعه زیرساختهای ورزشی
|
ü گسترش مشارکت بخش های غیره دولتی ü دسترسی همه جامعه به تجهیزات ü توسعه دسترسی به تجهیزات ü استاندارد کردن تجهیزات ورزشی |
|
|
توسعه گردشگر ورزشی
|
ü دست یابی به کران پایین شاخص های استانداردی کشور ü ترویج کیفیت و ایمنی در ورزش ü ترویج استفاده از منابع فرآیندها و فرآورده های استاندارد در ورزش ü بهره گیری از نظام جامع ارزیابی در ورزش |
|
|
ترانفسر بازیکنان و مربیان
|
ü گسترش مشارکت بخش های غیردولتی در تأمین منابع مالی ورزش ü ترویج فرهنگ هزینه کردن برای ورزش ü به تأمین امنیت اقتصادی ورزش ü گسترش تسهیلات مالی صنعت ورزش ü دسترسی عادلانه همه اقشار جامعه به ورزش |
|
|
میزبانی رویدادهای ورزشی
|
ü به روزرسانی قوانین و مقررات ü حل و فصل سریع کم هزینه و عادلانه دعاوی ورزشی ü به ترویج دانش حقوقی در محیط ورزش ü گسترش حمای های قانونی از دست اندرکاران ورزش ü دستیابی به امنیت اجتماعی و اقتصادی در عرصه ورزش |
|
|
کمکهای بینالمللی
|
ü کمکهای مالی فدراسیونهای بینالمللی ü کمکهای مالی ioc به کمیته المپیک کشور ü گرفتن وامهای بینالمللی |
|
|
حقوق بینالمللی
|
ü آموش حقوق بینالملی در ثبت قرادادهای ورزشی ü کنترل و آموزش مسائل دوپبنگ |
|
|
محبوبیت ورزش
|
ü ارتباط بالای ورزش و جانشین مناسب برای فعالیتهای دیپلماتیک ü افزایش روزافزون جذابیتهای ورزشی ü افزایش قدرت ورزش در ارتباطهای جهانی ü محبوبیت ورزش در بین طرفداران |
شرایط مداخلهگر
در این پژوهش دو مقوله عوامل تحریمها و عوامل عدم فضای باز اقتصادی به عنوان مقولههای مداخلهگر در نظر گرفته شده و در جدول 5 نشان داده شدهاند:
جدول 5: مقولهها و مفاهیم مرتبط با شرایط مداخلهگر
|
شرایط مداخلهگر |
مقوله فرعی |
مفاهیم اصلی |
|
عوامل تحریمها
|
ü تحریمهای بینالمللی ü عدم تعامل سازمانهای بینالمللی جهت تعامل با سازمانهای ایرانی و معامله ü فقدان اعتماد به سازمانهای بینالمللی ü نفوذ گروههای سیاسی به سازمانها ü دغدغههای مالی گسترده سازمانها |
|
|
عوامل عدمفضای باز اقتصادی
|
ü عدمعلاقه مدیران ارشد به ارائه فضای باز اقتصادی ü عدمتوجه به کارکنان در مسائل آموزشی در سازمان ü فرآیندهای ناکارآمد اقتصادی ü عدمنگرش مثبت به افزایش دامنه فعالیتی اقتصادی ü عدمشفافیت فرآیندهای اقتصادی ü ضعف در تبدیل انواع دانش در سازمان ü فقدان امنیت شغلی مدیران ورزشی ü ضعف سیستمهای ارزیابی در سازمانهای ورزشی ü مهارت پایین سازمانهای ورزشی جهت ایجاد بنگاه های اقتصادی بینالمللی |
مقوله محوری
مقوله محوری حاصل از شرایط علّی، دموکراسی اقتصادی، اقتصاد اشتراکی، اقتصاد سبز، اقتصاد اجتماعی و رشد اقتصادی در نظر گرفته شده است. جدول 6 مقوله محوری را نشان میدهد:
جدول 6: مقولهها و مفاهیم مرتبط با مقوله محوری
|
مقوله محوری |
مقوله فرعی |
مفاهیم اصلی |
|
دموکراسی اقتصادی
|
ü احیای حقوق قانونی باشگاهها، نهادهای ورزشی و ورزشکاران ü استفاده نکردن دولت از ورزش به عنوان ابزار سیاسی ü ایجاد شوراها و اتحادیههای ورزشی ü الزامات سازمانهای ورزشی به رعایت منافع ورزشکاران، مربیان و تماشاگران |
|
|
اقتصاد اشتراکی
|
ü ایجاد زیرساخت فنی مناسب برای بهکارگیری اقتصاد اشتراکی ü آگاهسازی افراد دگیر از فرصت های اقتصاد اشتراکی ü تشویق و حمایت از کارآفرینان و سرمایهگذاران در حوزه اقتصاد اشتراکی ü ارائه خدمات جدید در ورزش ü توانایی خلق ایدههای جدید |
|
|
اقتصاد سبز
|
ü ایجاد نظام پایداری سبز در ورزش ü استفاده از فناوریهای کنترل الودگی ü ایجاد فضاهای ورزشی تجدیدپذیر ü توسعه حمل و نقلهای پاک برای تماشاگران ورزشی |
|
|
اقتصاد اجتماعی
|
ü ایجاد جنبشها و انجمنهای عمومی در ورزش ü آمادهسازی فضای فکری در ورزش جهت اقتصاد اجتماعی ü توجه فدراسیونهای ورزشی به منافع جامعه ü ایجاد واحدهای خاص برای داوطلبان در ساختار ورزش کشور |
ارزش قلب مفهوم توسعه اقتصادی به شناخت و احصای نقاط راهبردی در نظام اقتصادی در ورزش کشور، اشراف حداکثری بر فرصتها و تهدیدهای اقتصادی در ورزش، سازوکار بازگشت درآمدهای ارزی حاصل از تجارت و رویدادهای ورزشی، اشراف حداکثری بر تکیهگاه های پولی و بانکی بازیگران نظام بینالمللی، طراحی سازوکارهای حقوقی جهت تسهیل حضور ج.ا.ایران در رویدادهای ورزشی منطقهای و جهانی در قوانین داخلی افزایش گردش اقتصادی در ورزش کشور، ارتقای سطح رقابتپذیری، تقویت رقابتپذیری اقتصاد و رشد بهرهوری عوامل تولید، مشارکت بخش خصوصی، جذب هدفمند سرمایههای خارجی به منظور جذب دانش مدیریت و فناوریهای پیشرفت، یکپارچهسازی و هماهنگی نهادهای متولی دیپلماسی تجاری در راستای کاهش موازیکاری، تربیت دیپلماتهای تجاری، اتصال به زنجیره ارزشهای جهانی بود. جدول 7 مقولهها و مفاهیم مربوط به راهبردها را نشان میدهد:
جدول 7: مقولهها و مفاهیم مرتبط با راهبردها
|
راهبرد ها |
مقوله فرعی |
مفاهیم اصلی |
|
توسعه دیپلماسی اقتصادی در ورزش
|
ü شناخت و احصای نقاط راهبردی در نظام اقتصادی در ورزش کشور ü اشراف حداکثری بر فرصت ها و تهدیدات های اقتصادی در ورزش ü سازوکار بازگشت درآمدهای ارزی حاصل از تجارت و رویدادهای ورزشی ü اشراف حداکثری بر تکیهگاههای پولی و بانکی بازیگران نظام بینالمللی ü طراحی سازوکارهای حقوقی جهت تسهیل حضور ج.ا.ایران در رویدادهای ورزشی منطقهای و جهانی در قوانین داخلی ü افزایش گردش اقتصادی در ورزش کشور ü ارتقای سطح رقابتپذیری ü تقویت رقابتپذیری اقتصاد و رشد بهره وری عوامل تولید ü مشارکت بخش خصوصی ü جذب هدفمند سرمایههای خارجی به منظور جذب دانش مدیریت و فناوریهای پیشرفته ü یکپارچه سازی و هماهنگی نهادهای متولی دیپلماسی تجاری در راستای کاهش موازیکاری ü تربیت دیپلماتهای تجاری ü اتصال به زنجیره ارزشهای جهانی |
پیامدها
با توجه به کدگذاری باز، مفاهیم مربوط به پیامدهای مدل استخراج شدند. سپس با توجه به حرکت رفت و برگشت میان تمها و مفاهیم، مقولههای اصلی استخراج و نامگذاری شداند.جدول 8 به مقولهها و مفاهیم مربوط به پیامدها میپردازد:
جدول 8: مقولهها و مفاهیم مرتبط با پیامدها
|
پیامدها |
مقوله فرعی |
مفاهیم اصلی |
|
توسعه فرهنگ و تصویر ملی
|
ü شناسایی بسترهای لازم در عرصه رسانه و ارتباطات جمعی بینالملل با رویکرد بازاریابی و بازرگانی ü پیشبینی و برنامهریزیهای تجاری ناظر بر تعاملات میان فرهنگی ملتها ü طراحی زنجیره تبلیغ بینالمللی |
|
|
توسعه سیاستگذاریها در ورزش
|
ü افزایش قدرت سازمانهای ورزشی ü افزایش نقش نهادها و کنشگران غیردولتی ü کاهش نقش انحصاری دولتها ü تغییرات در فناوری ارتباطی و اطلاعاتی |
|
|
توسعه عوامل ساختاری
|
ü اشتغالزایی ü توسعه زیرساختها و امکانات ü افزایش سطح دانش ü توریست ورزشی ü توسعه صادرات محصولات و خدمات ورزشی ü ورود به بازارهای جدید |
|
|
توسعه تعاملگرایی
|
ü تعداد همایشها و سمینارهای ورزشی ü افزایش سفرهای بینالمللی در زمینه ورزش ü افزایش مسابقات ورزشی دوستانه برای حفظ و گسترس ارتباطات سیاسی ü رد و بدل شدن بازیکنان و مربیان ü زمینهسازی ایجاد روابط بینالمللی ü معرفی سیاست خارجی کشوها ü شکلدهی افکار عمومی |
|
|
توسعه اجتماعی
|
ü دستیابی به ساختار پاسخگو، شفاف، هماهنگ و منعطف برای سطوح مختلف ورزش کشور ü تمرکز در سیاستگذاری و نظارت ملی و عد تمرکز در مدیریت اجرایی و اجرا ü توجیه وجودی نهادها بر مبنای منطق هزینه فایده در هر سطح ü ساختار نهادهای ورزشی بر مبنای بیشترین مشارکت ملی و مردمی ü بیشترین انعطاف تشکیلاتی به کمک ساختار تشکیلاتی ترکیبی برای نهادهای ورزشی |
|
|
توسعه حامیان
|
ü افزایش نفوذ و قدرت سازمانهای ورزشی کشور در سطح جهانی ü کسب میزبانی رویدادهای بینالمللی ü جذب حامیان ورزشی بینالمللی ü توسعه رسانههای ورزشی داخلی ü توسعه جذب گردشگران ورزشی |
کدگذاری انتخابی
کدگذاری انتخابی، نتایج گامهای قبلی کدگذاری را به کار میبرد، مقولههای اصلی را انتخاب میکند، آن را به شکل نظاممند به سایر مقولهها ارتباط میدهد، ارتباطات را اعتبار میبخشد و مقولههایی را که نیاز به بسط و توسعه بیشتری دارند را توسعه میدهد. مدل پارادایمی این تحقیق بر اساس الگوی پارادایمی استراوس و کوربین طراحی شد. مدل پارادایمی پژوهش به شرح شکل 1 نشان داده شده است:
شکل1: مدل پارادایمی تحقیق
بحث و نتیجهگیری
اهمیت مسائل اقتصادی در ورزش سبب گردیده است تا نیاز به ارائه مدلهایی در مسیر توسعه اقتصادی در ورزش به خصوص در فضای فعلی کشور ایران درک شود. تحقیق حاضر با هدف مستندسازی دانش تجربی مدیران ورزشی با رویکرد کلان به توسعه اقتصادی در ورزش کشور ایران طراحی و اجرا گردید. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که اهمیت ایجاد اسپینافهای ورزشی، برونسپاری در نهادهای ورزشی، جمعسپاری در نهادهای ورزشی و توسعه بلاک چینهای ورزشی به عنوان عوامل علی بیش از پیش اهمیت توسعه اقتصادی در ورزش را نشان میدهد. ماین و چوی[20] (2019) در تحقیق خود مشخص نمودند که در مسیر توسعه مسائل اقتصادی در ورزش نیازمند ایجاد شاخههای گسترده از سازمانها و شرکتهای مختلفی هستیم. به نظر میرسد ایجاد اسپینافهای ورزشی، برونسپاری در نهادهای ورزشی، جمعسپاری در نهادهای ورزشی و توسعه بلاک چینهای ورزشی میتواند بهصورت مناسبی بسترهای مطلوبی جهت ایجاد درآمدهای پایدار در ورزش را فراهم نماید. شرایط علی شناساییشده در این تحقیق میتواند دغدغه توسعه اقتصادی در ورزش کشور ایران را بیش از پیش مشخص نماید.
نتایج تحقیق حاضر نشان داد که در مسیر توسعه اقتصادی در ورزش ایران، توسعه زیرساختهای ورزشی، توسعه گردشگر ورزشی، ترانفسر بازیکنان و مربیان، میزبانی رویدادهای ورزشی، کمکهای بینالمللی، حقوق بینالمللی و محبوبیت ورزش به عنوان عوامل زمینهای اهمیت دارند. ژانگ[21] (2018) مشخص نمود که توجه به مسائل مربوط به گردشگری میتواند زمینه توسعه صنعت ورزش را فراهم کند. دیوز[22] (2014) نیز مشخص نمود که محبوبیتهای ورزش در سطح بینالمللی و حوزههای گسترده آن در ورزش میتواند زمینهساز توسعه اقتصادی در ورزش گردد.
چمینیور، کریشنان و ناندی[23] (2014) در تحقیق خود به این نتیجه رسیدمد که اسپین آفهای دانشگاهی باعث افزایش بهره وری و کارایی، کاهش هزینههای مالی و توسعه و رشد اقتصادی شود. کیم، بوی و جونگ[24] (2021) نیز مشخص نمودند که درآمدهای ناشی از نقل و انتقالات بازیکنان باعث شکلگیری درآمدهای پایدار در ورزش شده است. هولیهان و ژنگ[25] (2015) نیز دریافتند که زیرساختهای ورزشی میتواند ضمن کمک به بهبود کیفیت ورزش، باعث ایجاد منابع مالی در ورزش گردد. پس میتوان چنین اعلام داشت که نتایج تحقیق حاضر با نتایج تحقیقات ژانگ (2018)، دیوز (2014)، چمینیور، کریشنان و ناندی (2014)، هولیهان و ژنگ (2015) و کیم، بوی و جونگ(2021) همسوست. در تفسیر این مسئله باید گفت که وجود الزامات اولیه در ورزش خود میتواند زمینه توسعه اقتصادی ورزش را فراهم نماید. نمیتوان انتظار داشت که مسائل اقتصادی خود به خود در ورزش شکل بگیرد و این امر نیازمند توجه به زیرساختهای مناسب در این حوزه است. توسعه زیرساختهای ورزشی، توسعه گردشگر ورزشی، ترانفسر بازیکنان و مربیان، میزبانی رویدادهای ورزشی، کمکهای بینالمللی، حقوق بینالمللی و محبوبیت ورزش میتواند ضمن بهبود الزامات در حوزه ورزش، شرایطی را جهت توسعه زیرساختهای ورزشی در مسیر توسعه اقتصادی در ورزش را فراهم نماید. بدون شک توجه به عوامل زمینهای شناساییشده میتواند زیرساختهای مناسبی در ورزش جهت ایجاد منابع اقتصادی فراهم نماید.
نتایج تحقیق حاضر نشان داد که در مسیر توسعه اقتصادی در ورزش ایران، عوامل تحریمها و عدم فضای باز اقتصادی به عنوان عوامل مداخلهگر دخالت دارند. عوامل مداخلهگر بهواسطه ایجاد موانعی در این حوزه سبب میگردد تا مسیر توسعه اقتصادی در ورزش ایران دچار مشکلات شدیدی شود. افشاری، اسمعیلی، رحمانی و محمدحسن (1399) در تحقیق خود دریافتند که مشکلات مربوط به تحریمهای بینالمللی سبب خدشه بر مسیر توسعه اقتصادی در ورزش ایران شده است. فارخوتدینوو و اساوینن (2021) نیز اشاره داشتند که با توجه به اینکه توسعه اقتصادی نیازمند برخورداری از یک فضای باز خلاقانه دارد، نبود بستر مناسبی در این زمینه میتواند آسیبهایی را به حوزه اقتصادی وارد نماید. پس میتوان گفت که نتایج تحقیق حاضر با نتایج تحقیقات اسمعیلی، رحمانی و محمدحسن (1399) و فارخوتدینوو و اساوینن (2021) همسوست. در تفسیر این مسئله باید گفت که فضای اقتصادی نیازمند تعاملات داخلی و خارجی است، در حالی که تحریمهای بینالمللی و عدمفضای باز اقتصادی تعاملات داخلی و خارجی ورزش را تحت شعاع قرار میدهد. به عبارتی، عوامل مداخلهگر شناساییشده نقش کلیدی در مسیر توسعه اقتصادی ورزش ایران دارند و محدودیتهایی را در این زمینه ایجاد میکنند. پس برای توسعه اقتصادی در ورزش ایران باید ضمن توجه به عوامل مداخلهگر موجود، بستری را جهت کاهش تاثیرات این عوامل در فضای ورزشی کشور ایجاد کرد.
با توجه به نتایج تحقیق حاضر میتوان انتظار داشت که با پیادهسازی عوامل زمینهای و مدیریت عوامل مداخلهگر، بسنر توسعه اقتصادی ورزش ایران، توسعه فرهنگ و تصویر ملی، توسعه سیاستگذاریها در ورزش، توسعه عوامل ساختاری، توسعه تعاملگرایی، توسعه اجتماعی و توسعه حامیان فراهم شود. پیشنهاد میگردد تا با اشراف حداکثری بر فرصتها و تهدیدات اقتصادی در ورزش و شناسایی گذرگاههای اقتصادی در سطح داخلی و خارجی، از این مسیر به عنوان ظرفیتی جهت توسعه خدمات ورزشی به سایر کشورها استفاده کرد. همچنین با توجه به نتایج تحقیق حاضر پیشنهاد میگردد تا طراحی سازوکارهای حقوقی جهت تسهیل حضور ج.ا.ایران در رویدادهای ورزشی منطقهای و جهانی و همچنین بستری جهت حضور افراد و گروههای صاحب نفوذ در سطح بینالمللی مدنظر قرار گیرد. با توجه به اینکه توسعه فناوری، توسعه سرمایهگذاری در ورزش و توسعه حامیان تأثیر زیادی بر سایر معیارهای توسعه اقتصادی صنعت ورزش دارند، پیشنهاد م شود مدیران سازمانهای ورزشی،برای پیادهسازی دیپلماسی اقتصادی در ورزش به معیار پیامدها توجه کنند. با ارائه مدلی به منظور تبیین توسعه اقتصادی در ورزش، به مدیران سازمانهای ورزشی توصیه میشود این مدل را در عمل بهکار گیرند. برای توسعه پژوهش در زمینه توسعه اقتصادی در ورزش پیشنهاد میشود پژوهشهای بیشتری پیرامون این موضوع و ارتباط آن با سایر مفاهیم مدیریت انجام شود. با توجه به اذعان محققان قبلی در زمینه تأثیر توسعه اقتصادی در ورزش بر سود سازمانها و شرکتهای خصوصی در ورزش پیشنهاد میشود در پژوهشهای آینده، ارتباط توسعه اقتصادی صنعت ورزش با کاربرد اقتصاد اشتراکی با سود سازمانها و شرکتهای خصوصی نشان داده شود.
منابع
- افشاری، مصطفی؛ اسمعیلی، محسن؛ رحمانی، مریم و محمدحسن، فهیمه. (1399). «تحریم و ورزش: تحلیل اثرگذاری تحریم بر ورزش ایران». پژوهشهای فیزیولوژی و مدیریت در ورزش. 12 (3)، صص 75-88.
- شریفیان، اسماعیل؛ یوسفی، محمدحسین و قهرمان تبریزی، کوروش. (1395). «موانع درونبخشی صنعت ورزش در رقابت با کالاهای ورزشی خارجی». پژوهشهای کاربردی در مدیریت ورزشی. 1 (17)، صص 73-82.
- محمدی عسگرآبادی، مسعود؛ عیدی، حسین و عباسی، همایون. (1399). «تحلیل تماتیک عوامل موثر بر توسعه اقتصاد ورزش ایران». فصلنامه مدیریت و توسعه ورزش، دوره 9، شماره 4، صص 70-79.
- محمدی، فروغ؛ کلاته، معصومه؛ رضوی، سیدمحمدحسین و فارسیجانی، حسن. (1398). «طراحی مدل کیفی توسعه اقتصادی صنعت ورزش ایران با رویکرد تولید در کلاس جهانی». پژوهش های کاربردی در مدیریت ورزشی. 8 (1)، صص 69-84.
- میمنت آبادی، امیر؛ حسینی، شمس الدین؛ پدرام، عبدالرحیم و خلیلیان، صادق. (1399). «سناریوهای دهه آینده نظام اقتصادی تعاونیهای کشور». نشریه تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی اسران، شماره 4، صص 797-816.
- Alonso Dos Santos, M., Calabuig Moreno, F. (2020). Management, marketing and economy in sports organizations. 28, 175-179
- Chappelet, J, Emmanuel, B. (2005). Strategic and performance management of Olympic sport organisations. Human Kinetics.
- Chemmanur, T. J., Krishnan, K., & Nandy, D. K. (2014). “The effects of corporate spin-offs on productivity”.Journal of Corporate Finance, 27, 72-98.
- Deos, A. (2014). “Sport and relational public diplomacy: the case of New Zealand and Rugby World Cup 2011”.Sport in Society, 17(9), 1170-1186.
- Farkhoutdinov, I. N. I., & Isavnin, A. G. (2021). “Restructuring Outsourcing: Classification and Methodical Approach to Evaluating Expediency and Economic Effect”.International Journal of Financial Research, 12(2), 274-283.
- Houlihan, B., & Zheng, J. (2015). “Small states: sport and politics at the margin”. International journal of sport policy and politics, 7(3), 329-344.
- Huang, L. (2011). “Research on effect of Beijing post-olympic sports industry to China's economic development”.Energy Procedia, 5, 2097-2102.
- Jokanović, B., Lalic, B., Milovančević, M., Simeunović, N., & Marković, D. (2017). “Economic development evaluation based on science and patents”. Physica: A Statistical Mechanics and its Applications, 481, 141-145.
- Kim, Y., Bui, K. H. N., & Jung, J. J. (2021). “Data‐driven exploratory approach on player valuation in football transfer market”.Concurrency and Computation: Practice and Experience, 33(3), 53-60.
- Mahoney, T. Q., Lovich, J., & Brady, L. (2019). Social Media Strategy in the Sporting Goods Industry. Potential Application for Brooks Sports, Inc.
- Meier, M., Tan, K. H., Lim, M. K., & Chung, L. (2018). “Unlocking innovation in the sport industry through additive manufacturing”. Business Process Management Journal.456-475.
- Min, D., & Choi, Y. (2019). “Sport cooperation in divided Korea: an overstated role of sport diplomacy in South Korea”.Sport in Society, 22(8), 1382-1395.
- Pedauga, L. E., Pardo-Fanjul, A., Redondo, J. C., & Izquierdo, J. M. (2020). “Assessing the economic contribution of sports tourism events: A regional social accounting matrix analysis approach”.Tourism Economics. 4, 15-22.
- Silvestre, B.S. & Ţîrcă, D.M. (2019). “Innovations for sustainable development: Moving toward a sustainable future”. Journal of Cleaner Production, 208, 325-332.
- Su, X. (2020). “Simulation of economic development of tourism industry based on FPGA and machine learning”.Microprocessors and Microsystems, 103523.
- Vianna, A. C., & Mollick, A. V. (2018). “Institutions: Key variable for economic development in Latin America”.Journal of Economics and Business, 96, 42-58.
- Yuen, B. (2008). “Sport and urban development in Singapore”.Cities, 25(1), 29-36.
- Zhang, F. (2018). “Research on Sports Tourism to Regional Economic Development from the Perspective of Ecotourism”. In 2018 International Conference on Education, Economics and Social Science, 140-143,
- Zhang, J. J., Kim, E., Mastromartino, B., Qian, T. Y., & Nauright, J. (2018). “The sport industry in growing economies: critical issues and challenges”.International Journal of Sports Marketing and Sponsorship, 19(2), 110-126.
)