Document Type : Original Article
Authors
1 Ph.D. in Sport Management, Lecturer, Sports Management Department, Faculty of Humanities, Zanjan University, Zanjan, Iran
2 Ph.D., Full Professor, Faculty of Physical Education and Sport Sciences, Urmia University, Urmia, Iran
3 Ph.D., Associate Professor, Faculty of Physical Education and Sport Sciences, University of Allameh, Tehran, Iran
4 Ph.D., Assistant Professor, Sports Management Department, Faculty of Humanities, Zanjan University, Zanjan, Iran
Abstract
The study is to provide a model for measuring the management role of ministry of sports and youth in the privatization of the Iran's sports. This study is a kind of mixed and exploratory design mixed research. The first stage was qualitative and statistical society contains experts in management and privatization sport that all of them are chosen as the samples of research. For this, supplementary information was gathered through a review of theoretical foundations and Semi-structured interviews. Then data from the 20 interviews analyzed and coded in three stages by method grounded theory. The second phase was quantitative and is done through structural equation modeling. Since the statistical society was non countable and varied, 222 people were chosen through purposeful sampling, judgment method and mastering research. The researcher- made questionnaire from the stage of qualitative research was set as a research tool. Validity of the questionnaire was confirmed by15 experts and it distributed for 50 people and its reliability obtained 0.924 by Cornbrash’s alpha. To measuring the construction validity and survey factor structure data, the analysis exploratory and confirmatory factor is used. Comparing of variables showed that the impact of three components (decision-making, supervision and organization) is significant on the privatization of the Iran’s sports but planning component was not so. Organization component with regression coefficient 0.148 had the highest impact and, components supervision 0.092, decision-making 0.075, and planning 0.012 are located in the next ranks. Regarding the meaningful impact of mentioned factors, noticing of manager’s sport to these factors are of much importance in Iran's sports specialization.
Keywords
طراحی مدل نقش مدیریتی وزارت ورزش و جوانان در خصوصیسازی ورزش ایران
حجت محمدی مغانی[1]
سید محمد کاشف[2]
حبیب هنری[3]
حسن قرهخانی[4]
تاریخ دریافت مقاله: 15/1/1395
تاریخ پذیرش مقاله:19/2/1395
هدف این پژوهش، ارائۀ مدلی به منظور اندازهگیری نقش مدیریتی وزارت ورزش و جوانان در خصوصیسازی ورزش ایران است. این مطالعه ترکیبی و از نوع طرح های آمیخته اکتشافی است. مرحلۀ اول، کیفی و جامعه آماری شامل افراد خبره در زمینه مدیریت و خصوصی سازی ورزش بود که همگی آنها به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. جهت تحقق این مرحله با مرور مبانی نظری و انجام مصاحبة عمیق نیمه ساختار یافته، اطلاعات تکمیلی گردآوری، سپس دادههای حاصل از 20 مصاحبه به روش نظریه پردازی داده بنیاد در سه مرحله کدگذاری و تجزیه و تحلیل شد. مرحلۀ دوم به صورت کمی و به روش مدلسازی معادلات ساختاری انجام شد. با توجه به تنوع و غیر قابل شمارش بودن جامعۀ آماری، از نمونهگیری هدفمند و با کمک روش قضاوتی و خبرگی محقق تعداد نمونه 222 نفر انتخاب شد. پرسشنامۀ محقق ساخته برگرفته از مرحلۀ کیفی تحقیق به عنوان ابزار تنظیم شد. روایی محتوایی پرسشنامه را 15 نفر متخصص تأیید کردند که بین50 نفر توزیع شد. پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ 924/0 بدست آمد. به منظور محاسبۀ اعتبار سازه و بررسی ساختار عاملی دادهها، از تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی استفاده شد. مقایسۀ متغیرها نشان داد که تأثیر سه مؤلفۀ (تصمیمگیری، نظارت و سازماندهی) بر خصوصیسازی ورزش در ایران معنیدار است، ولی مؤلفۀ برنامهریزی این چنین نیست. مؤلفۀ سازماندهی با ضریب رگرسیونی 148/0 دارای بالاترین تأثیر و در مرتبه های بعدی، مؤلفههای نظارت 092/0، تصمیمگیری 075/0 و برنامهریزی 012/0 قرار دارند. با توجه به تأثیر معنی دار عوامل ذکر شده، توجه مدیران عالی ورزش به این عوامل در خصوصی شدن ورزش ایران نقش بسزایی خواهد داشت.
واژگان کلیدی: تحلیل عاملی، گرندد تئوری، خصوصیسازی ورزش، معادلات ساختاری و وزارت ورزش و جوانان
مقدمه
خصوصیسازی اولین بار در سال 1979 میلادی توسط مارگارت تاچر[5] معرفی شد. خصوصیسازی یکی از مهمترین عناصر پدیدۀ جهانی شدن[6] و استفادۀ روزافزون از بازارها برای تخصیص منابع میباشد (مگینسون[7]، 2001 :88-2).
خصوصیسازی، ابزاری برای توسعه است و به عنوان یکی از عوامل برقراری مکانیزم بازار در اقتصادهای ملی و رهاسازی پتانسیل بخش خصوصی برای رشد، از مهمترین عوامل توانمندی اقتصادی کشورهاست (شجاع الدین، 1390: 34-22) . یک برنامۀ خصوصیسازی موفق باید در کانون توجه دولت قرار گیرد، از جانب بالاترین مقامهای دولتی حمایت شود، اهداف آن به روشنی تعریف شده باشد، تجربه و شایستگی سازمانی را گسترش دهد و مشکلات مربوط به تعهدات را حل کند (دیک ولش[8] و الیویر فرموند[9]، 1389: 93).
برخی از اهداف مترتب بر اجرای برنامه خصوصیسازی شامل مواردی از قبیل ارتقاd کارایی و بهره وری عوامل تولید در سطوح خرد و کلان اقتصادی، گسترش زمینۀ رقابت در فعالیتهای اقتصادی، نزدیک شدن به مرز تخصیص بهینۀ منابع و منطقی کردن اندازه فعالیتهای دولت در اقتصاد ملی می باشد. (اعزازی و همکاران، 1390: 72-49).
برای دستیابی به اهداف بالا در کشورهای مختلف روشهای متفاوت دنبال شده است. از جمله عرضه عمومی سهام، سرمایهگذاری جدید بخش خصوصی در واحدهای دولتی، تجزیه واحدهای بزرگ دولتی به واحدهای کوچک تر و واگذاری آنها و ... که هر کدام آثار و پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی متفاوتی دارند( اسدیکرم، 1385 :344). تجربه کشورهای مطالعه شده همچون انگلستان و فرانسه حاکی از آن است که اگر خصوصیسازی پس از مطالعات جامع و بر اساس برنامهریزی دقیق انجام نشده، بسترهای لازم برای اجرای آن فراهم نشود و بر فرآیند آن در حین و پس از آن نظارت نگردد، اجرای آن افزایش بی عدالتی و بروز نارضایتی عمومی را در پی خواهد داشت (گروسکیف[10]،2004 : 19-18).
امروزه خصوصیسازی به عنوان یک ابزار سیاستی برای کاهش نقش دولت در ارائه خدمات در بخشهای مختلف، مورد توجه قرار گرفته است (جعفری، 1389 : 19). درکشور ایران نیز موضوع خصوصیسازی از سال 1368 در خط مشیها و سیاستهای برنامه اول توسعۀ جمهوری اسلامی ایران مطرح گردیده است (علیاکبری،1382: 52) که در تمام صنایع مورد توجه قرار گرفته و صنعت ورزش[11] نیز از این مقوله مستثنی نیست. در کشورهای پیشرفته، ارزش افزوده صنعت ورزش بخش قابل توجهی از محصول ناخالص داخلی را تشکیل می دهد و نقش مهمی در ایجاد درآمد، اشتغال و نیز تفریح و سرگرمی ایفا می نماید. خصوصیسازی صنعت ورزش باعث خواهد شد تا دولت با کاهش هزینه هایی که هم اکنون گریبانگیر آن است، منابع صرفهجویی شده را در بخشهای زیر بنایی صنعت ورزش، سرمایهگذاری کند (الهی،1387: 48).
نگاهی به تاریخ ورزش در ایران نشان میدهد که تربیت بدنی و ورزش در گذشته توسط خود مردم مدیریت میشد؛ یعنی برنامهریزی، سازماندهی، هماهنگیها، هدایت و رهبری، پشتیبانی و اجرای فعالیتهای ورزشی توسط مردم، اقشار و گروههای اجتماعی مختلف صورت می گرفت، اما با شکل گیری "انجمن ملی تربیت بدنی و پیشاهنگی ایران" در سال 1313 که بعدها به "سازمان تندرستی جوانان و تربیت بدنی ایران" و سپس به "سازمان تربیت بدنی و تفریحات سالم" و در سال 1350به "سازمان تربیت بدنی ایران" تغییر نام داد و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به "سازمان تربیت بدنی جمهوری اسلامی ایران" (داورزنی،1374 :8-1) و سرانجام نام آن در 8 دی ماه سال 1389 به" وزارت ورزش و جوانان جمهوری اسلامی ایران" تغییر کرد، نقش وزارت ورزش و جوانان در این حوزه بسیار پررنگ شد. در نتیجة پررنگ شدن این نقش و پدید آمدن انواع سازمانهای ورزشی که بزرگترین و مهمترین آنها نیز دولتی یا وابسته به دولت بودند، با گذشت زمان نقش مردم در عرصة مدیریت ورزش یعنی سیاستگذاری و برنامهریزی کاهش یافت و همین مسئله نیز به حاکمیت نگرش دولتی در عرصة تربیت بدنی و ورزش انجامید (امیری،1392: 106-83).
نتیجة طبیعی این امر، ضعف در اعمال نقشهای حاکمیتی و گرفتار شدن دولت در پیچ و خم تصدیگری و اجرای نقشهای اجرایی بود که خود به تداخل در کارکرد و وظایف با نهادهای عمومی غیردولتی مانند کمیتة ملی المپیک و پارالمپیک، فدراسیونهای ورزشی، شهرداریها و حتی باشگاههای خصوصی منجر شد (سازمان تربیت بدنی جمهوری اسلامی ایران، 1384 :57-14).
در برنامه دوم توسعه، تبصرههای66، 67 و68 این برنامه مربوط به سازمان تربیت بدنی و ورزش کشور بوده است. اجرای این تبصرهها عامل تشویقی برای مراکز غیردولتی، تعاونی و خصوصی محسوب میشود (قانون برنامه دوم، 1374 :14). در بند دوم ماده 155 قانون سوم توسعه آمده است:
"دستگاههای اجرایی، امکانات، تأسیسات و فضاهای فرهنگی، هنری و ورزشی، طرحهای نیمه تمام و اراضی متعلق را در مناطق شهری با اولویت شهرهای بزرگ به بخشهای غیردولتی واگذار نماید". (قانون برنامه سوم 1379: 56).
در مواد 117، 135، 136 و 145 قانون برنامه چهارم به منظور گسترش امر ورزش و کاهش تصدیگری بخش دولتی به شرح وظایف و مأموریتهای بخش تربیتبدنی اشاره شده است ( قانون برنامه چهارم، 1384 :152-79). در بند ب ماده 13 برنامه پنجم دولت مکلف است اعتبار مورد نیاز برای پرداخت تسهیلات در قالب وجوه اداره شده، یارانه و یا کمکهای بلاعوض به متقاضیان بخش خصوصی و تعاونی را در ردیف مستقل بودجههای سنواتی پیشبینی نمایند( قانون برنامه پنجم، 1390: 30).
در 12 تیرماه 1385، ابلاغ سیاستهای اجرایی اصل 44 قانون اساسی از سوی مقام معظم رهبری که از آن به عنوان تحول اساسی در عرصههای اجرایی و اقتصادی کشور یاد میشود نیز به عنوان یک الزام قانونی توجه همگان را به خصوصیسازی در حوزه ورزش کشور به خود مشغول داشته است. در کنار این موضوع تدوین "نظام جامع توسعة تربیتبدنی و ورزش کشور" درسال 1383 نیز که با تقسیم کار ملی نقش بخش خصوصی را پررنگتر دیده است، افق های روشن و مشخصی را فراروی مدیران اجرایی و دست اندرکاران توسعۀ ورزش قرار داده است (امیری،1392: 106-83).
علی رغم وجود قوانین و سیاست های اجرایی مناسب در مورد خصوصی سازی، معضلاتی که ورزش ایران همچون دیگر عرصهها با آن مواجه است، بزرگ بودن حجم دولت و گستردگی سطح دخالت و فعالیت آن در بسیاری از فعالیت های مرتبط با ورزش است. با توجه به گستردگی عرصه ورزش، تنوع آن، پراکندگی جغرافیایی کشور ایران، مخاطبان و علاقه مندان بسیار زیادی که ورزش دارد حضور بخش های خصوصی و تعاونی جهت برون رفت از این بحران و رشد و توسعه روزافزون آن ضروری است (رضوی،31:1383-19).
بحث خصوصیسازی ورزش بیش از یک دهۀ پیش در کشور مطرح شده و کارشناسان امر نسبت به قیمتگذاری برخی از باشگاههای بزرگ نیز اقدام کردهاند. در سال 1393 نیز بحث خصوصیسازی ورزش باشگاهها به جدیت دنبال شد و در پایان سال قیمت نهایی دو باشگاه بزرگ پایتخت نیز تعیین گردید. با این حال، طی چند مرحله فراخوان سازمان خصوصیسازی هیچ خریداری پیدا نشد و تاکنون نیز واگذاری دو باشگاه مذکور با شکست مواجه شده است. به نظر میرسد برخی مشکلات از جمله موازیکاری سازمانها، تعدد در مراجع تصمیم گیر و بروکراسی شدید و قوانین دست و پا گیر اداری که همه اینها نشان از ضعف در مدیریت فرآیند خصوصیسازی دارد، می تواند منجر به عدم تحقق امر خصوصیسازی در ورزش باشد.
رضوی(1388: 21-11) در مقاله خود گزارش داد که 1/87 درصد مدیران ورزش کشور خصوصیسازی را موجب ایجاد توسعه و تحول در بخشهای مدیریتی دانستهاند. توکلی(1386: 24) ناهماهنگی بین ادارات و سازمانهای مرتبط با خصوصیسازی و عدم آشنایی مدیران و کارکنان با مقولۀ خصوصیسازی را مطرح کرده است. منصوری(1389: 85-78) در تحقیقی بیان میکند که در مجموع مدیران با 47/93 درصد با سیاست خصوصیسازی موافق اند و 83 درصد مدیران خصوصیسازی را موجب افزایش بهرهوری و بهینهسازی در ورزش دانسته و واگذاری خدمات و فعالیتهای تحت پوشش بخشهای دولتی به بخش غیر دولتی را یکی از راهکارها قلمداد کرده اند.
افسای (1391: 89-52) با بررسی موانع مدیریتی خصوصیسازی باشگاههای لیگ حرفهای فوتبال کشور، وجود نگاه کوتاهمدت، نتیجهگرا و غیر تخصصی در مدیریت باشگاههای حرفهای فوتبال کشور را مهمترین مانع مدیریتی میداند.
یوهانگ[12] (2006: 358-349) مشارکت شرکتهای خارجی جهت سرمایهگذاری در ساخت اماکن ورزشی در چین را مورد تأکید قرار داده است و به دولت پیشنهاد میکند برای تحقق این امر از مشوقهای مالی و سرمایهای استفاده کند. ژانگ و ژانگ[13](2009: 29) خصوصیسازی را موجب بالا بردن رفاه اقتصادی و اجتماعی در تسهیلات ورزشی میدانند. تی سامنی[14] و همکارانش(2010: 442-428) معتقدند که خصوصیسازی موجب بهبود خدمات، افزایش رضایت مشتریان، بهبود آموزش کارکنان و کارایی تولید میشود. آمولاوان و ابراهیم[15](2005)، با نظرخواهی از ورزشکاران، مدیران ورزشی و خیرین ورزشی درباره خصوصی کردن ورزش دریافتند که اکثریت قابل ملاحظه شرکتکنندگان (92 درصد) با خصوصیسازی ورزش موافق بودند. تومارو[16] ( 2007: 232-224) معتقد است که خصوصیسازی، کارایی تولید را کاهش، ولی رفاه اجتماعی را افزایش میدهد.
رحیمی (2013: 85-80) بیان میکند که از دیدگاه مدیران باشگاهها، خصوصیسازی در افزایش بهرهوری نیروی انسانی، تجهیزات و امکانات، مدیریت و سازماندهی، بهرهوری منابع مالی و بهرهوری کاربران نقش مهمی را بازی می کند.
ناصح (2013: 636-631) نیز در ارزیابی سیاست خصوصیسازی در ورزش ایران اظهار می دارد که مشکلات مدیریتی و دستورالعملهای آموزشی و مالی به اضافه نقض حقوق مشتریان تحت تأثیر اجرای غیرمؤثر خصوصیسازی واقع شده و نقاط قوت آن شامل کاهش هزینههای دولتی و پایه فعالیتهای کارشناسان و بهبود بازدهی است.
با این حال، مروری بر وضعیت مالکیت و امور اجرایی ورزش ایران حاکی از آن است که علی رغم انجام تحقیقات زیاد و وجود الزامات قانونی در زمینۀ خصوصیسازی ورزش، با اتمام برنامۀ چهارم توسعه و گذشت چندین سال از سند جامع ورزش و رسیدن به سال پایانی برنامۀ پنجم توسعه، هیچ یک از اهداف تعیین شده اسناد مذکور تحقق نیافته و فاصله زیادی تا دستیابی به آنها وجود دارد. از آنجاییکه تصمیمگیری در امر خصوصیسازی در اختیار دولت و وزارت ورزش و جوانان است، بنابراین اهمیت و ضرورت انجام تحقیقاتی در این زمینه بیش از پیش آشکار میشود.
امید میرود تا با انجام تحقیق حاضر بتوان با ارتقای دانش علمی و بررسی نقادانه سیاستها و برنامههای موجود، مشکلات و دلایل عدم تحقق اهداف از پیش تعیین شده در برنامهها و سندهای مذکور را شناسایی کرد و راه کارهای عملی برای تحقق آن ارائه نمود.
در نهایت میتوان گفت انتظار میرود یافتههای این تحقیق به سیاستگذاری و برنامهریزی در حوزه خصوصیسازی ورزش کمک نماید و با بررسی مسائل و چالشهای فراروی ورزش کشور و ارائه راهکارهای نوین و مفید در این زمینه راهگشای بخشی از مشکلات ورزشی کشور ایران در زمینه خصوصیسازی شد و باری از دوش وزارت ورزش و جوانان را برداشت. مسلم است که دسترسی به چنین اهدافی، اهمیت کار تحقیق حاضر را روشن میسازد. بنابراین، تحقیق حاضر با تمرکز بر موضوع خصوصیسازی ورزش ایران و با هدف طراحی مدل نقش مدیریتی وزارت ورزش و جوانان در این زمینه در پی پاسخگویی به سوال زیر می باشد:
مدل نقش مدیریتی وزارت ورزش و جوانان در خصوصی سازی ورزش کشور چگونه است؟
روش شناسی پژوهش
این پژوهش از حیث جهتگیری کاربردی[17] است و گردآوری دادهها در آن به صورت آمیخته[18] و در دو مرحلۀ پیاپی صورت گرفته است. مرحلة اول کیفی و اکتشافی[19] و مرحلة دوم از نوع تبیینی است. پژوهش کیفی، هر نوع پژوهشی است که یافتههایی را به دست میدهد که با شیوههایی غیر از روشهای آماری یا هرگونه کمی کردن کسب شدهاند (استراس[20]،1385: 17). در مرحلة اول از طریق انجام مصاحبۀ عمیق[21] نیمه استاندارد یا نیمه ساختاریافته[22] با افراد خبره و صاحبنظر اطلاعات تکمیلی بهمنظور شناخت نقش دولت در فرآیند خصوصیسازی ورزش گردآوری، سپس دادههای حاصل از 20 مصاحبه به روش نظریه پردازی داده بنیاد در سه مرحله کدگذاری(باز، محوری و گزینشی) تجزیه و تحلیل گردید. برای انجام مصاحبههای عمیق از روش نمونهگیری هدفمند[23] و روش نمونهبرداری ارجاعی زنجیرهای یا گلوله برفی[24] استفاده شد. در انتخاب نمونة آماری جهت مصاحبه سعی گردیده هم از افراد دارای تحصیلات دانشگاهی و هم از افراد دارای تجربیات مدیریتی استفاده شود. مرحلۀ دوم مطالعه، به صورت کمی و به روش مدلسازی معادلات ساختاری بود. بدین منظور از پرسشنامۀ 20 سؤالی برگرفته از مرحلۀ کیفی مبتنی بر نقش دولت در خصوصیسازی ورزش ایران به عنوان ابزار تحقیق استفاده شد. پرسشنامۀ اولیه متشکل از 27 گویه در 4 مؤلفه بود که 15 نفر از استادان دانشگاه و متخصصان، مدیران و دستاندرکاران ورزش با ارائۀ نظرات خود و انجام اصلاحاتی در مورد نگارش، تجانس سؤالات با اهداف تحقیق، تعداد سؤالات و پیشنهادات اصلاحی خود، روایی محتوایی آن را بررسی و تأیید کردند.
برای تعیین روایی سازۀ پرسشنامه از تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. نتایج این آزمون بر اساس روش چرخش واریماکس نشاندهندۀ شناسایی گویهها روی 4 عامل بود که در مجموع 390/76 درصد واریانس داده ها را پوشش دادند و فقط 61/23 درصد دادهها شناسایی نشدند. از طریق تحلیل عاملی تأییدی نیز با استفاده از نرم افزار AMOS، صحت حیطهبندی مؤلفههای چهارگانه تحقیق تأیید شد. در نهایت گویههای این پرسشنامه به 21 سؤال در4 مؤلفۀ (تصمیمگیری، برنامهریزی، کنترل و نظارت، سازماندهی) و خصوصیسازی به ترتیب دارای (3، 4، 4، 5 و 5 سؤال) کاهش یافت. بهمنظور محاسبۀ پایایی ابزار تحقیق،50 پرسشنامه بین آزمودنیهایی که در تحقیق اصلی نیز شرکت داده نشده بودند، توزیع و جمعآوری شد که با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ میزان پایایی آن برابر924/0=α بدست آمد. انتخاب نمونهها با توجه به موضوع پژوهش از میان خبرگان و اعضای هیئت علمی دانشگاهها در رشته مدیریت ورزش و اعضای کمیته خصوصیسازی در سازمان خصوصیسازی بودند. دلیل انتخاب این افراد به جهت ارتباط تنگاتنگ موضوع خصوصیسازی با مباحث مدیریت بود. از آنجا که حجم چنین جامعهای قابل شمارش و تخمین نبود، از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد و با کمک روش قضاوتی[25]، پرسشنامهها میان افراد جامعة آماری توزیع شد. در نهایت جهت تجزیه تحلیل دادههای بدست آمده از 220 پرسشنامه، از تحلیل رگرسیون چند متغیره استفاده شد.
یافتههایپژوهش
مؤلفههای نقش مدیریتی دولت در عرصة خصوصیسازی ورزش که از 20 مصاحبة عمیق با خبرگان به دستآمده، براساس تجزیه و تحلیل مصاحبهها به روش تئوری سازی داده بنیاد در 4 طبقه به شرح جدول 1 دسته بندی شدند.
جدول 1: نقش مدیریتی وزارت ورزش و جوانان در فرآیند خصوصیسازی ورزش برآمده از مصاحبه با خبرگان
تصمیم گیری |
- اتخاذ تصمیمهای درست در استفاده از درآمدهای حاصل از واگذاریها در ورزش- عدم توجه بیش از حد به رشتههای خاص و غفلت از خصوصیسازی سایر رشته های ورزشی- عدم لغو تصمیمات دولتهای قبلی |
برنامهریزی |
- تدوین و اجرای برنامه جامع و استفاده از روشهای مناسب در خصوصیسازی ورزش و واگذاری به صورت تدریجی و مرحلهای- نگاه بلند مدت و تخصصی در مدیریت فرآیند خصوصیسازی ورزش کشور- اصلاح روش ها و الگوهای واگذاری با الگوگیری از کشورهای موفق در زمینه خصوصیسازی ورزش- برنامه ریزی جهت مهیا نمودن زیر ساخت ها و انجام الزامات ضروری قبل، حین و بعد از اجرای سیاست خصوصیسازی |
کنترل و نظارت |
- ایجاد نهادهای واحد، متخصص و بیطرف در امر نظارت- نظارت مستمر بر بازار صنعت ورزش برای حصول اطمینان از جریان رقابت- نظارت بر بازار صنعت ورزش برای حصول اطمینان از ارائه مناسب محصولات و خدمات توسط بخش خصوصی ورزش- تعهد دولت به اجرا و نظارت بر سیاستها، دستورالعمل ها و قوانین تدوین شده در فرآیند خصوصیسازی ورزش |
سازماندهی |
- کاهش تأخیر و پیچیدگی و تشریفات زائد اداری در واگذاریها- تعیین نقشها، وظایف و حیطۀ اختیارات مسئولان در امر خصوصیسازی ورزش- اصلاح ساختار موجود باشگاههای ورزش کشور- تأسیس اداره کل خصوصیسازی در وزارت ورزش و جوانان و کمیته خصوصیسازی در سازمانها و نهادهای ورزشی- کاهش مراکز تصمیمگیری و کاهش دخالت موازی و همزمان (وزارت ورزش و جوانان و سایر نهادهای دولتی) |
به منظور بررسی تناسب دادهها جهت اجرای تحلیل عاملی از آزمون بارتلت و شاخصKMO استفاده شد. درصورتیکه آزمون بارتلت معنادار و شاخص KMO که مقدار آن بین صفر و یک در نوسان است، به یک نزدیکتر باشد (بیشتر از 6/0) بیانگر تناسب دادهها برای انجام تحلیل عاملی است. در مورد مقدار محاسبه شده برای آزمون بارتلت نیز بهواسطة سطح معناداری توزیعX2 (کای دو) قضاوت میشود (صادقپور،1392: 250)؛ بدین صورت که اگر سطح معنا داری آزمون بارتلت کوچکتر از05/0 باشد، یعنی اینکه دادهها برای اجرای تحلیل عاملی مناسب هستند.
مطابق جدول2 با عنایت به عدد معنیداری آزمون KMO (767/0 بزرگتر از6/0) و عدد معنیداری آزمون بارتلت (001/0 کوچکتر از05/0) می توان گفت که دادهها برای اجرای تحلیل عاملی مناسب است.
جدول2: نتایج آزمون KMO و بارتلت نقش مدیریتی وزارت ورزش و جوانان در خصوصیسازی ورزش ایران
آزمون کفایت نمونه گیریKMO |
800/0 |
|
آزمون کرویت بارتلت |
مقدار تقریبی کای دو |
7/2897 |
درجه آزادی |
120 |
|
معنیداری |
001/0 |
به منظور بررسی میزان تأثیرگذاری مؤلفههای نقش مدیریتی دولت بر خصوصیسازی ورزش ایران از رگرسیون چندگانه استفاده شد. همانگونه که در جدول3 نشان داده شده است، با توجه به معنیداری مقدار آزمونF (001/0>p، 675/3=F) میتوان نتیجه گرفت که مدل رگرسیونی تحقیق مرکب از 4 متغیر مستقل و متغیر وابستۀ خصوصیسازی مدل خوبی است و متغیرهای مستقل قادراند تغییرات خصوصیسازی را تبیین کنند.
جدول 3: نتایج آزمون F به منظور بررسی مدل رگرسیونی تحقیق
سطح معنیداری |
F |
مربع میانگین |
درجه آزادی |
مجموع مربعات |
مدل |
023/0 |
943/0 |
238/0 |
4 |
032/0 |
رگرسیون |
|
|
198/0 |
217 |
622/8 |
باقیمانده |
|
|
|
221 |
655/8 |
مجموع |
با توجه به نتایج جدول4، مقایسه متغیرها نشان میدهد که از دیدگاه افراد نمونه تأثیر سه مؤلفۀ (تصمیمگیری، نظارت و سازماندهی) بر خصوصیسازی ورزش در ایران معنیدار است، اما مؤلفۀ برنامه ریزی که مقدار معناداری آن (05/0> 783/0 =P) است، اثر معنی داری بر خصوصی سازی ورزش ایران ندارد. همچنین، مؤلفۀ سازماندهی با ضریب رگرسیونی 148/0 دارای بالاترین تأثیر رگرسیونی بر روی متغیر وابسته خصوصیسازی ورزش در ایران میباشد. در مرتبۀ دوم، نظارت با ضریب رگرسیونی 092/0 و در مرتبه سوم، تصمیمگیری با ضریب تأثیر 075/0 و در مرتبۀ چهارم، مولفه برنامهریزی با ضریب رگرسیونی 012/0 قرار دارند.
Y = a+ ( b1x1 +b2x2 + b3x3+b4x4)
Y =567/0+ (075/0x 1+012/0x2+092/0x3+148/0x4)
در فرمول بالا ضریب بتای استاندارد شدۀ مؤلفۀ تصمصیمگیری برابر با 075/0است که تغییر یک انحراف استاندارد در متغیر ذکر شده باعث تغییر 075/0 انحراف استاندارد در خصوصیسازی ورزش خواهد ش؛ یعنی با افزایش یک انحراف استاندارد در متغیرهای ذکر شده، میزان خصوصی سازی به مقدار075/0 انحراف استاندارد افزایش مییابد. ضرایب استاندارد سایر مؤلفهها و میزان اثرگذاری آنها بر متغیر وابسته در فرمول بالا نشان داده شده است.
جدول 4: رگرسیون چند متغیره برای پیش بینی میزان تأثیرگذاری مؤلفه های نقش مدیریتی دولت بر خصوصیسازی ورزش ایران
متغیرهای مستقل |
ضرایب استانداردشده |
ضرایب استاندارد شده |
T |
سطح معناداری |
|
ضریب رگرسیونی |
خطای معیار |
||||
مقدار ثابت |
567/0 |
088/0 |
|
423/6 |
001/0 |
تصمیمگیری |
060/ |
037/0 |
075/0 |
988/0 |
032/0 |
برنامهریزی |
005/0 |
023/0 |
012/0 |
009/0 |
783/0 |
نظارت |
074/0 |
032/0 |
092/0 |
012/1 |
002/0 |
سازماندهی |
115/0 |
034/0 |
148/0 |
779/1 |
001/0 |
مدل تحلیل عاملی تأییدی متغیر نقش اقتصادی دولت
سؤال اساسی مطرح شده این است که آیا این مدل اندازهگیری مناسب است؟ برای پاسخ به این پرسش بایستی آمارةX2 و سایر معیارهای مناسب بودن برازش مدل مورد بررسی قرار گیرد. لذا متغیر نقش اقتصادی دولت و ابعاد آن در استفاده از مدل تحلیل عاملی مورد سنجش قرار گرفته که مدل آن در نمودار1 ارائه شده است.
Chi-Square=00/3, df=4/1, p-value=00200/0, RMSEA=0100/0
نمودار1: مدل تحلیل عاملی متغیر نقش مدیریتی وزارت ورزش و جوانان
نتایج مدل 1 نشان میدهد که نشانگرها در کنار یکدیگر سازههای مربوط به خود را با توجه به ساختار مورد نظر محقق به درستی تأیید نمودند، زیرا که مدل حاضر با استفاده از روش تحلیل عاملی تأییدی به درستی اجرا شده است و تداخلی مشاهده نمیشود. با توجه به این که مقدار ریشه دوم برآورد واریانس خطای تقریب RMSEA برای مدل اولیه کمتر از 08/0گزارش شده است، لذا مدل از برازش خوبی برخوردار است. همانطور که مشخصههای برازندگی جدول 5 نشان می دهد دادههای این پژوهش با ساختار عاملی و زیربنای نظری تحقیق برازش مناسبی دارد و این بیانگر همسو بودن سؤالات با سازه های نظری است.
جدول 5: شاخصهای برازش متغیر نقش مدیریتی وزارت ورزش و جوانان
شاخص |
حد نرمال |
مقدار مشاهده شده |
میانگین مجذور پسماندها RMR |
نزدیک به صفر |
05/0 |
میانگین مجذور پسماندها استاندارد شده SRMR |
نزدیک به صفر |
04/0 |
df |
بزرگتر از صفر |
4/1 |
نسبت x2 به df |
کمتر از 3 |
3/1 |
شاخص برازندگی GFI |
9/0و بالاتر |
97/0 |
شاخص هنجار شدۀ برازندگی (NFI) |
9/0و بالاتر |
92/0 |
شاخص هنجار نشدۀ برازندگی (NNFI) |
9/0 و بالاتر |
96/0 |
شاخص برازندگی فزاینده (IFI) |
9/0 و بالاتر |
92/0 |
شاخص برازندگی تطبیقی (CFI) |
9/0 و بالاتر |
90/0 |
ریشه دوم برآورد واریانس خطای تقریب، RMSEA |
کمتر از 08/0 |
0100/0 |
بحث و نتیجهگیری
نتایج بهدست آمده از این پژوهش نشان میدهد که نقش مدیریتی وزارت ورزش و جوانان در فرآیند خصوصیسازی ورزش ایران را میتوان به چهار مولفۀ تصمیمگیری، برنامهریزی، کنترل و نظارت وسازماندهی تقسیم کرد.
در پژوهش حاضر اثرگذارترین مؤلفه در نقش مدیریتی، سازماندهی بود. این یافته با نتایج تحقیقات رضوی(1383) و عارفیان (1384) که اصلاح ساختار موجود ورزش کشور را ضروری میدانند، همخوانی دارد. همچنین، با نتایج تحقیقات احمدی (1385)، قهفرخی(1389) و فراهانی(1394) که عدم هماهنگی واحدهای اجرایی و تعدد مراجع تصمیمگیری و زمانبر بودن آن را و تحقیقات رضوی (1383) و افسای(1391) که تأخیرها و پیچیدگیهای بوروکراتیک را از موانع خصوصیسازی ورزش کشور شمردهاند، همخوانی دارد. شاید دلیل همسویی نتایج این باشد که ضرورت ایجاد سازماندهی مناسب در کارها برای تحقق خصوصی سازی امری واجب است و رفع موانع و مشکلات موجود در این زمینه از اصلیترین الزامات و مقدمات تحقق این سیاست باشد. در توجیه این یافته میتوان گفت که مقررات و بروکراسی اداری بسیار پیچیده و عدم هماهنگی لازم در بین مسئولان و مراجع تصمیمگیر در این زمینه منجر به طولانی شدن فرآیند خصوصیسازی در ورزش کشور شده است. با توجه به نتایج بدست آمده از تحقیق حاضر برای محقق شدن امر خصوصی سازی در ورزش ایران و رسیدن به اهداف مورد نظر آن دولت باید حطیه وظایف و اختیارات مسئولان تصمیمساز در این زمینه را به طور کامل و شفاف مشخص نماید تا هم از تعدد مراجع تصمیم گیرنده و هم از تأخیر و بروکراسی اداری جلوگیری کرده باشد،چرا که این دو عامل از عوامل اصلی محدویت در خصوصیسازی ورزش به شمار میروند. از طرفی، سازماندهی و اصلاح ساختار موجود باشگاههای ورزشی کشور که بیشتر در اختیار نهادها و شرکتهای وابسته به دولت، سیاسیون و افراد غیر ورزشی است میتواند گامی مهم در نیل به اهداف مورد نظر باشد. تأسیس اداره خصوصی سازی در وزارت ورزش و جوانان نیز یکی از نتایج این تحقیق می باشد که میتواند در صورت عملیاتی شدن آن روند فرآیند خصوصی شدن ورزش ایران را سرعت بخشد.
مرتبه دوم از نظر اهمیت در این نقش کنترل و نظارت می باشد. با نگاهی به تحقیقات صورت گرفته روشن می شود که نتایج این تحقیقات همراستا با مطالعۀ حاضر میباشد. رضوی (1383) در مطالعۀ خود بیان میکند که مدیران به دخالت و نظارت سازمان تربیت بدنی (وزارت ورزش و جوانان) بر فعالیت سازمانهای خصوصی تأکید دارند. عالیپور (1385) فقدان یک نهاد مستقل و متمرکز با مدیریت متخصص و کارآمد در ارتباط با اجرای سیاست خصوصیسازی، عسگریان و جعفری (1385) دخالت موازی و همزمان سازمان تربیتبدنی (وزارت ورزش و جوانان) و سایر نهادهای دولتی و قوانین سختگیرانه نهادهای مختلف دولتی در اداره اماکن ورزشی خصوصی، پاداش (1388)عدم وجود قاطعیت و عزم راسخ نسبت به اجرای سیاست در میان مسؤلین ذیربط، قهفرخی (1389) کمبود قوانین نظارت و بازرسی جهت کنترل فرآیندهای اجرایی، عدم وجود نظارت و بازرسی دقیق در رسیدگی به مسائل مالی باشگاههای حرفهای و فقدان نهادی تصمیمگیرنده در جهت حل و فصل مشکلات اجرایی را از اهم موانع خصوصیسازی میدانند. ناصح (2013) به وجود مشکلات مدیریتی و دستورالعملهای آموزشی و نظارتی اشاره میکند.
شاید دلیل همسویی این نتایج در ضرورت وجود نهادها و قوانین نظارتی خوب در جهت پیشبرد اهداف خصوصیسازی ورزش کشور باشد، چرا که نظارت و کنترل یکی از اجزای اصلی مدیریت محسوب میگردد؛ به طوری که بدون توجه به این جزء، سایر اجزای مدیریت مثل برنامهریزی، سازماندهی و ... نیز ناقص هستند و تضمینی برای انجام درست آنها وجود ندارد.
بنابراین جهت خصوصی شدن ورزش کشور، بهبود و ادامه روند آن دولت باید ملزم به اجرا و نظارت بر سیاستهای اتخاذ شده خصوصیسازی باشد. علاوه بر این، نهادهای واحد و متخصص در امر نظارت ایجاد شود تا نظارت مستمر بر بازار صنعت ورزش برای حصول اطمینان از جریان رقابت و ارائه مناسب محصولات و خدمات توسط بخش خصوصی ورزش صورت پذیرد.
مؤلفۀ تصمیمگیری، مرتبه سوم این نقش را از نظر میزان تأثیرگذاری به خود اختصاص داده است. کمیجانی(1382) توزیع مناسب درآمدها را از مزایای خصوصیسازی دانسته و آمولاوان و ابراهیم[26](2005) بیان میکنند که اکثریت قابل ملاحظه ورزشکاران، مدیران ورزشی و خیرین ورزشی (92 درصد) با خصوصیسازی ورزش موافق هستند. جلیلیان (1389) دخالت انحصار گرایانه دولت در کسب درآمد و تخصیص آن، قهفرخی (1389) عدم استفاده صحیح و درست از محیط ورزشگاهها برای درآمدزایی را از موانع خصوصی سازی می شمارند. یافته های این تحقیق در این راستا عبارت اند از: اتخاذ تصمیمهای درست در استفاده از درآمدهای حاصل از واگذاریها در ورزش، عدم توجه بیش از حد به رشتههای خاص و عدم لغو تصمیمات دولتهای قبلی که با نتایج تحقیقات انجام شده همراستاست. در توجیه این نتایج میتوان گفت از آنجاییکه بخش مهمی از وقت مدیران صرف حل مشکل و تصمیمگیری می شود، لذا انجام خوب وظایف برنامهریزی، سازماندهی، رهبری و کنترل که از نقش های اساسی یک مدیر میباشد، مستلزم تصمیمگیری درست است. بنابراین توجه به یافتههای این تحقیق از سوی وزارات ورزش و جوانان و تصمیم گیرندگان امر خصوصیسازی میتواند راهکار عملی مناسبی در جهت حل مشکلات ذکر شده باشد و موجبات سرمایهگذاری و مشارکت بخش خصوصی در ورزش کشور را فراهم آورد.
در آخرین مرتبه از نظر میزان تأثیرگذاری در این نقش، مؤلفۀ برنامهریزی قراردارد؛ عالیپور (1385) فقدان توجه به کلیۀ روشهای واگذاری به ویژه روشهای انتقال بدون مالکیت و انتخاب روشهای نامتناسب با امکانات جامع برای خصوصیسازی، عدم استفاده از روشهای مختلف واگذاری و خصوصیسازی، مهدوی(1383) خصوصیسازی بدون برنامه و مرحلهای نبودن آن، الهی(1387) فقدان نظام مشخص، بستر و حمایتهای لازم، قهفرخی (1389)، نبود دستورالعمل اجرایی در فرآیند خصوصیسازی و واگذاری باشگاههای ورزشی و ظاهرسازی در برخی واگذاریها و افسای(1391) وجود نگاه کوتاه مدت، محدود و نتیجه گرا را از مهمترین موانع خصوصی سازی بیان کردهاند. عسکرزاده (1390) حوزة زیرساختهای فیزیکی را مهمترین عامل در جهت خصوصیسازی ورزش دانسته است که تأیید کننده نتایج مطالعه حاضر می باشند.
اساس برنامهریزی بر آگاهی از فرصتها و تهدیدهای آتی و چگونگی استفاده از فرصتها و مبارزه با تهدیدها قرار دارد. بنابراین به دولت محترم و وزارت ورزش و جوانان توصیه میشود تا با بهرهگیری از الگوهای کشورهای موفق در زمینۀ خصوصیسازی ورزش همچون: انگلستان، فرانسه و ...، برای تدوین و اجرای برنامه جامع و استفاده از روشهای مناسب در واگذاریها نظیر روش تدریجی و مرحلهای و با نگاه بلند مدت و تخصصی در مدیریت فرآیند خصوصیسازی ورزش کشور در جهت مهیا نمودن زیر ساختها و انجام الزامات ضروری قبل، حین و بعد از اجرای سیاست خصوصیسازی برنامهریزی نماید تا زمینۀ اجرای موفق خصوصیسازی ورزش کشور با استفاده از موارد قانونی و روشهای متداول اشاره شده هر چه سریعتر مهیا گردد.
همچنین، با توجه به یافتههای تحقیق مبنی بر وجود چهار مولفۀ مشخص در نقش مدیریتی وزارت ورزش و جوانان و اهمیت و اولویت بیشتر مولفۀ تصمیمگیری پیشنهاد می شود دولت، مدیران وزارت ورزش و سازمان خصوصیسازی با عنایت به یافتههای این تحقیق با اتخاذ تصمیمات درست، بسترهای لازم برای خصوصیسازی ورزش کشور در رشتههای مختلف ورزشی را فراهم آورند. به علاوه، با ایجاد ساز و کارهای مناسب و تهیه شرایط و دستورالعملهای لازم با همکاری دستگاههای ملی همچون مجلس، سازمان خصوصیسازی و هیأت دولت در جهت کنترل و نظارت بر امر خصوصی سازی و مراحل بعد از آن اقدام شود و با سازماندهی مناسب کارها و برنامهریزی درست و اصولی با توجه به شرایط سیاسی و اقتصادی کشور زمینه خصوصی شدن هر چه سریعتر ورزش کشور فراهم آید.
منابع
- احمدی، اژدر. (1385). "موانع و مشکلات موجود خصوصیسازی حوزه ورزش از دیدگاه صاحبان باشگاهها و مراکز خصوصی ورزشی شهرستان ارومیه ". پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه ارومیه، صص68-44.
- استراس، آنسلم و کوربین، جولیت. (1385). "اصول روش تحقیق کیفی: نظریة مبنایی، رویهها و شیوهها". بیوک محمودی. تهران: انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
- اسدیکرم، علیرضا. (1385). "مخاطرات و الزامات اجرای مناسب بند «ج» اصل 44 از دید فعالان و کارشناسان بازار سرمایه". مجموعه مقالات همایش ملی سیاستهای اصل 44 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. ص 344.
- اعزازی، محمد اسماعیل؛ فرّخی استاد، مجتبی و فرّخی استاد، مصطفی. (1390). "بررسی نقش واگذاری شرکتهای دولتی در افزایش سودآوری و بازدهی آنها". پژوهشهای مدیریت عمومی. سال چهارم، شماره سیزدهم، صص 72-49.
- افسای، علی. (1391). "بررسی موانع مدیریتی خصوصیسازی باشگاههای لیگ حرفهای فوتبال کشور". پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکدۀ تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مبارکه اصفهان، صص 89-52.
- الهی، علیرضا. (1387). "موانع و راهکارهای توسعه اقتصادی صنعت فوتبال جمهوری اسلامی ایران". رسالۀ دکتری، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه تهران، ص 48.
- امیری، مجتبی. (1392). "تبیین و اولویتبندی موانع فراروی خصوصیسازی و مشارکت بخش خصوصی در توسعة ورزش". مجلۀ مدیریت ورزشی. دورة 5، شمارة 4 ، صص 106-83.
- پاداش، دنیا. (1388). "اولویتبندی عوامل مؤثر بر خصوصیسازی باشگاه های ورزشی با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی". پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکدۀ تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه اصفهان، صص 88-57.
- توکلی، سعید و رضوی، محمد حسین. ( 1386). " مقایسۀ دیدگاه مدیران دولتی و غیر دولتی در زمینۀ خصوصیسازی ورزش استان قم". اولین همایش تخصصی مدیریت ورزشی مازندران. صص 14-10.
- جعفری، پریوش. (1389). مشارکت بخش خصوصی در آموزش و پرورش. تهران: سازمان خصوصیسازی
- جلیلیان، یوسف. (1389). "بررسی روند خصوصیسازی: موانع و مشکلات". مجلۀ جستارهایی در مدیریت. دوره 2، شماره 6، ص 23.
- داورزنی، محمدرضا. (1374). "تأثیر خصوصیسازی بر کارایی و اثربخشی ورزش کشور". رسالة دورة دکتری، دانشکدة مدیریت، دانشگاه تهران، صص 8-1.
- دیک، ولش و الیویر، فرموند. (1389). خصوصیسازیمرحله به مرحله روشها و نمونهها. مدیریت مطالعات و برنامهریزی. تهران: انتشارات عترت
- رحیمی بروجردی، علیرضا. (1385). خصوصیسازی. چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه تهران
- رضوی، محمدحسین. (1383). "خصوصیسازی و اصلاح ساختار ورزش قهرمانی در کشور". نشریۀ حرکت. شماره 27، صص 31-19.
- رضوی، محمد حسین. ( 1383). "خصوصی سازی و توسعه ورزش در اندیشه مدیران تربیت بدنی کشور". پژوهش نامه علوم ورزشی. سال دوم، شماره سوم، صص21-11.
- سازمان تربیتبدنی جمهوری اسلامی ایران. (1384). مطالعات تفصیلی توسعة ورزش حرفهای. مرکز ملی مدیریت و توسعة ورزش. تهران: انتشارات سیب سبز
- شجاعالدین، رقیه. (1390). "نقش دولت در روند خصوصیسازی (مطالعه تطبیقی تجربه کشورهای آلمان، چین و ایران)". پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی تهران، صص 34-22.
- صادقپور، بهرام و مرادی، وهاب. (1392). تحلیل آماری با نرم افزار Spss و Amos . چاپ دوم، انتشارات دانشگاه مازندران
- عارفیان، یداله. (1384). "بررسی سیاست خصوصی سازی و موانع و مشکلات آن در تربیت بدنی از دیدگاه مدیران ورزشی مازندران". پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه مازندران.
- عالیپور، زهره. (1385). "فعالیتهای خصوصیسازی در ایران گذشته، حال و آینده(راهکارها)". مجموعه مقالات همایش ملی سیاستهای اصل 44 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. صص 283- 263.
- عسکرزاده، مریم و حیدری نژاد، صدیقه. (1390). "بررسی عوامل مؤثر بر جذب سرمایهگذاری در ورزش استان خوزستان". مطالعات مدیریت ورزشی. شماره 12، صص 74-61.
- عسکریان، فریبا؛ فرجیدانا، احمد؛ گودرزی، محمود و جعفری، افشار. (1385). "بررسی وضعیت اقتصادی صنعت ورزش ایران در سال های 1377 و 1380" . نشریه حرکت. شماره 24، صص 44-25.
- علیاکبر، مهدی. (1382). "خصوصیسازی از برنامه اول توسعه تاکنون". تهران: انتشارات سازمان خصوصیسازی ایران
- فراهانی، ابوالفضل؛ علیدوست قهفرخی، ابراهیم و درخشنده قهفرخی، سیده طاهره. (1394). "بررسی مشکلات و موانع باشگاههای ورزشی خصوصی شهرستان شهرکرد". نشریه مدیریت ورزشی. دوره 7، شماره 1، صص 67-53.
- قانون برنامۀ دوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران. (1378-1374). ص14.
- قانون برنامۀ سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران. (1383-1379). ص56.
- قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران. (1388-1384). صص152-79.
- قانون برنامۀ پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران. (1394-1390). ص30.
- قهفرخی، ابراهیم. (1389). "تحلیل موانع پیاده سازی سیاست های کلی اصل 44 در ورزش حرفه ای جمهوری اسلامی ایران". رساله دکتری، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی دانشگاه تهران، صص 88-32.
- کمیجانی، اکبر. (1382). ارزیابی عملکرد اقتصادی در ایران. چاپ اول، تهران: انتشارات معاونت امور اقتصادی وزارت اموراقتصادی و دارایی
- مهدوی، عبدالحمید. (1383). بررسی فرآیند خصوصی سازی در توسعه ورزش کشور و روش های تقویت آن. تهران: انتشارات سازمان تربیت بدنی
- منصوری، فریده. (1389). "بررسی آثار خصوصیسازی و بهرهوری ورزش از دیدگاه مدیران ورزشی استان فارس" . پایان نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور تهران، ص .19
- Gruskyf, S., Fiil-Flynn, M. (2004). "Will the World Bank Back down? Water Privatization in a Climate of Global Protest". Washington, D.C: Public Citizen.Vol15, No6, pp 18-19.
- Huang, Yu. (2006). "An analysis of sport business in the great China region from a strategic perspective". International journal of sport management and marketing,Vol 4, PP 349-358.
- Megginson, William. L., Jeffry, M. Netter. (2001). "From State To Market: A Survey Of Empirical Studies On Privatization". Forthcoming, Journal of Economic Literature, Pp2-88.
- Nasseh, Mahtab. (2013). "Evaluation of privatization in sports with the approach of assessing the strengths and weaknesses". European Journal of Experimental Biology, Vol. 3, No1, pp 631-636.
- Omolawon, K.O., Ibrahim, T.O. (2005). "Opinion of athletes, sports administrators and sports philanthropists on privatizations of sports". Journal of physical and Health Education, Vol.9, No.1.
- Rahimi, Ghasem., Marzieh, Shakerian., Alireza, Zamani. (2013). "The Modern Views in Sport Facilities Development: the privatization Approach and the Role on Clubs Productivity". Caspian Journal of Applied Sciences Research, Vol 2, No1, pp 80-85.
- Tomaru, Y. (2007). "Privatization, productive efficiency and social welfare with a foreign competitor". Research in Economics, Vol 61, pp 224-232.
- Tsameny, M., Onumah, J., tetteh-kumah, E. (2010). "Post-Privatization performance and organization changes: Case study from Ghana". Critical perspectives on accounting, Vol. 21, pp 428-442.
- Zhang, B., Zhang, L. (2009). "Government Regulations of the Privatization of the Public Sports Facilities". Sport Science Research, Vol2, No11, pp 29.
Designing A Model for the Management Role of Ministry of Sports and Youth in the Privatization of Iran's Sports
Hojjat Mohammadi Moghani
Ph.D. in Sport Management, Lecturer, Sports Management Department, Faculty of Humanities, Zanjan University, Zanjan, Iran
Seyyed Mohammad Kashef
Ph.D., Full Professor, Faculty of Physical Education and Sport Sciences, Urmia University, Urmia, Iran
Habib Honari
Ph.D., Associate Professor, Faculty of Physical Education and Sport Sciences, University of Allameh, Tehran, Iran
Hasan Ghareh Khani
Ph.D., Assistant Professor, Sports Management Department, Faculty of Humanities, Zanjan University, Zanjan, Iran
Received:3 Apr. 2016
Accepted:8 May. 2016
The study is to provide a model for measuring the management role of ministry of sports and youth in the privatization of the Iran's sports. This study is a kind of mixed and exploratory design mixed research. The first stage was qualitative and statistical society contains experts in management and privatization sport that all of them are chosen as the samples of research. For this, supplementary information was gathered through a review of theoretical foundations and Semi-structured interviews. Then data from the 20 interviews analyzed and coded in three stages by method grounded theory. The second phase was quantitative and is done through structural equation modeling. Since the statistical society was non countable and varied, 222 people were chosen through purposeful sampling, judgment method and mastering research. The researcher- made questionnaire from the stage of qualitative research was set as a research tool. Validity of the questionnaire was confirmed by15 experts and it distributed for 50 people and its reliability obtained 0.924 by Cornbrash’s alpha. To measuring the construction validity and survey factor structure data, the analysis exploratory and confirmatory factor is used. Comparing of variables showed that the impact of three components (decision-making, supervision and organization) is significant on the privatization of the Iran’s sports but planning component was not so. Organization component with regression coefficient 0.148 had the highest impact and, components supervision 0.092, decision-making 0.075, and planning 0.012 are located in the next ranks. Regarding the meaningful impact of mentioned factors, noticing of manager’s sport to these factors are of much importance in Iran's sports specialization.
Key words: Factor Analysis, Grounded Theory, Ministry of Sports and Youth, Sports Privatization and Structural Equation
[1] دکترای مدیریت ورزشی، مدرس گروه مدیریت ورزشی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران (نویسنده مسئول)
E-mail: H.mohammadi_m@yahoo.com
[2] .استاد تمام، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
[3] دانشیار، دانشکده تربیت بدنی تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
[4] استادیار، گروه مدیریت ورزشی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
[5] . Margaret Thatcher
[6] . globalization
[7] . Megginson
[8] . Dick Welsch
[9] . Olivier Fermond
[12]. Yu Hang
[14] .Tesameni
[17].Applied Orientation
[18].Mixed method
[19].Exploratory
[20].Strauss
[21].Depth interview
[22].Semi - structured
[23].Purposive
[24].Snowball
[25].Judgmental
منابع
- احمدی، اژدر. (1385). "موانع و مشکلات موجود خصوصیسازی حوزه ورزش از دیدگاه صاحبان باشگاهها و مراکز خصوصی ورزشی شهرستان ارومیه ". پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه ارومیه، صص68-44.
- استراس، آنسلم و کوربین، جولیت. (1385). "اصول روش تحقیق کیفی: نظریة مبنایی، رویهها و شیوهها". بیوک محمودی. تهران: انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
- اسدیکرم، علیرضا. (1385). "مخاطرات و الزامات اجرای مناسب بند «ج» اصل 44 از دید فعالان و کارشناسان بازار سرمایه". مجموعه مقالات همایش ملی سیاستهای اصل 44 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. ص 344.
- اعزازی، محمد اسماعیل؛ فرّخی استاد، مجتبی و فرّخی استاد، مصطفی. (1390). "بررسی نقش واگذاری شرکتهای دولتی در افزایش سودآوری و بازدهی آنها". پژوهشهای مدیریت عمومی. سال چهارم، شماره سیزدهم، صص 72-49.
- افسای، علی. (1391). "بررسی موانع مدیریتی خصوصیسازی باشگاههای لیگ حرفهای فوتبال کشور". پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکدۀ تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مبارکه اصفهان، صص 89-52.
- الهی، علیرضا. (1387). "موانع و راهکارهای توسعه اقتصادی صنعت فوتبال جمهوری اسلامی ایران". رسالۀ دکتری، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه تهران، ص 48.
- امیری، مجتبی. (1392). "تبیین و اولویتبندی موانع فراروی خصوصیسازی و مشارکت بخش خصوصی در توسعة ورزش". مجلۀ مدیریت ورزشی. دورة 5، شمارة 4 ، صص 106-83.
- پاداش، دنیا. (1388). "اولویتبندی عوامل مؤثر بر خصوصیسازی باشگاه های ورزشی با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی". پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکدۀ تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه اصفهان، صص 88-57.
- توکلی، سعید و رضوی، محمد حسین. ( 1386). " مقایسۀ دیدگاه مدیران دولتی و غیر دولتی در زمینۀ خصوصیسازی ورزش استان قم". اولین همایش تخصصی مدیریت ورزشی مازندران. صص 14-10.
- جعفری، پریوش. (1389). مشارکت بخش خصوصی در آموزش و پرورش. تهران: سازمان خصوصیسازی
- جلیلیان، یوسف. (1389). "بررسی روند خصوصیسازی: موانع و مشکلات". مجلۀ جستارهایی در مدیریت. دوره 2، شماره 6، ص 23.
- داورزنی، محمدرضا. (1374). "تأثیر خصوصیسازی بر کارایی و اثربخشی ورزش کشور". رسالة دورة دکتری، دانشکدة مدیریت، دانشگاه تهران، صص 8-1.
- دیک، ولش و الیویر، فرموند. (1389). خصوصیسازیمرحله به مرحله روشها و نمونهها. مدیریت مطالعات و برنامهریزی. تهران: انتشارات عترت
- رحیمی بروجردی، علیرضا. (1385). خصوصیسازی. چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه تهران
- رضوی، محمدحسین. (1383). "خصوصیسازی و اصلاح ساختار ورزش قهرمانی در کشور". نشریۀ حرکت. شماره 27، صص 31-19.
- رضوی، محمد حسین. ( 1383). "خصوصی سازی و توسعه ورزش در اندیشه مدیران تربیت بدنی کشور". پژوهش نامه علوم ورزشی. سال دوم، شماره سوم، صص21-11.
- سازمان تربیتبدنی جمهوری اسلامی ایران. (1384). مطالعات تفصیلی توسعة ورزش حرفهای. مرکز ملی مدیریت و توسعة ورزش. تهران: انتشارات سیب سبز
- شجاعالدین، رقیه. (1390). "نقش دولت در روند خصوصیسازی (مطالعه تطبیقی تجربه کشورهای آلمان، چین و ایران)". پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی تهران، صص 34-22.
- صادقپور، بهرام و مرادی، وهاب. (1392). تحلیل آماری با نرم افزار Spss و Amos . چاپ دوم، انتشارات دانشگاه مازندران
- عارفیان، یداله. (1384). "بررسی سیاست خصوصی سازی و موانع و مشکلات آن در تربیت بدنی از دیدگاه مدیران ورزشی مازندران". پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه مازندران.
- عالیپور، زهره. (1385). "فعالیتهای خصوصیسازی در ایران گذشته، حال و آینده(راهکارها)". مجموعه مقالات همایش ملی سیاستهای اصل 44 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. صص 283- 263.
- عسکرزاده، مریم و حیدری نژاد، صدیقه. (1390). "بررسی عوامل مؤثر بر جذب سرمایهگذاری در ورزش استان خوزستان". مطالعات مدیریت ورزشی. شماره 12، صص 74-61.
- عسکریان، فریبا؛ فرجیدانا، احمد؛ گودرزی، محمود و جعفری، افشار. (1385). "بررسی وضعیت اقتصادی صنعت ورزش ایران در سال های 1377 و 1380" . نشریه حرکت. شماره 24، صص 44-25.
- علیاکبر، مهدی. (1382). "خصوصیسازی از برنامه اول توسعه تاکنون". تهران: انتشارات سازمان خصوصیسازی ایران
- فراهانی، ابوالفضل؛ علیدوست قهفرخی، ابراهیم و درخشنده قهفرخی، سیده طاهره. (1394). "بررسی مشکلات و موانع باشگاههای ورزشی خصوصی شهرستان شهرکرد". نشریه مدیریت ورزشی. دوره 7، شماره 1، صص 67-53.
- قانون برنامۀ دوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران. (1378-1374). ص14.
- قانون برنامۀ سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران. (1383-1379). ص56.
- قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران. (1388-1384). صص152-79.
- قانون برنامۀ پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران. (1394-1390). ص30.
- قهفرخی، ابراهیم. (1389). "تحلیل موانع پیاده سازی سیاست های کلی اصل 44 در ورزش حرفه ای جمهوری اسلامی ایران". رساله دکتری، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی دانشگاه تهران، صص 88-32.
- کمیجانی، اکبر. (1382). ارزیابی عملکرد اقتصادی در ایران. چاپ اول، تهران: انتشارات معاونت امور اقتصادی وزارت اموراقتصادی و دارایی
- مهدوی، عبدالحمید. (1383). بررسی فرآیند خصوصی سازی در توسعه ورزش کشور و روش های تقویت آن. تهران: انتشارات سازمان تربیت بدنی
- منصوری، فریده. (1389). "بررسی آثار خصوصیسازی و بهرهوری ورزش از دیدگاه مدیران ورزشی استان فارس" . پایان نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور تهران، ص .19
- Gruskyf, S., Fiil-Flynn, M. (2004). "Will the World Bank Back down? Water Privatization in a Climate of Global Protest". Washington, D.C: Public Citizen.Vol15, No6, pp 18-19.
- Huang, Yu. (2006). "An analysis of sport business in the great China region from a strategic perspective". International journal of sport management and marketing,Vol 4, PP 349-358.
- Megginson, William. L., Jeffry, M. Netter. (2001). "From State To Market: A Survey Of Empirical Studies On Privatization". Forthcoming, Journal of Economic Literature, Pp2-88.
- Nasseh, Mahtab. (2013). "Evaluation of privatization in sports with the approach of assessing the strengths and weaknesses". European Journal of Experimental Biology, Vol. 3, No1, pp 631-636.
- Omolawon, K.O., Ibrahim, T.O. (2005). "Opinion of athletes, sports administrators and sports philanthropists on privatizations of sports". Journal of physical and Health Education, Vol.9, No.1.
- Rahimi, Ghasem., Marzieh, Shakerian., Alireza, Zamani. (2013). "The Modern Views in Sport Facilities Development: the privatization Approach and the Role on Clubs Productivity". Caspian Journal of Applied Sciences Research, Vol 2, No1, pp 80-85.
- Tomaru, Y. (2007). "Privatization, productive efficiency and social welfare with a foreign competitor". Research in Economics, Vol 61, pp 224-232.
- Tsameny, M., Onumah, J., tetteh-kumah, E. (2010). "Post-Privatization performance and organization changes: Case study from Ghana". Critical perspectives on accounting, Vol. 21, pp 428-442.
- Zhang, B., Zhang, L. (2009). "Government Regulations of the Privatization of the Public Sports Facilities". Sport Science Research, Vol2, No11, pp 29.